ဇန္နဝါရီ ၁ ၊ ၂၀၁၅
ရန္ကုန္ျမိဳ႕မွ တယ္လီေနာ ရံုးခ်ဴပ္ အလုပ္သမားေရးရာကို အရင္း တည္လုပ္ေဆာင္ေနေသာ NGO တစ္ခုျဖစ္သည့္ Norwegian People’s Aid သည္ ျမန္မာ့ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ကူညီမႈေရွ႕ေဆာင္ အဖြဲ႕ Myanmar Peace Support Initiative (MPSI) အား ရုပ္လံုးေဖာ္ရာ၌ အဓိက အခန္းက႑မွ ပါ၀င္ထားသည္။ ယင္း NGO မွာ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ေနာ္ေ၀အစိုးရေဟာင္းမွ ကမကထျပဳေပးထားျခင္း ျဖစ္သည္။
MPSI သည္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ တိုင္းရင္းသား အုပ္စုမ်ားႏွင့္ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရးကုိ လူသားခ်င္းစာနာမႈႏွင့္ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရး အကူအညီမ်ားျဖင့္ က်ားကန္ေပးထားသည္။ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးေစ့စပ္ညိွႏိႈင္းမႈမ်ား၌ ယံုၾကည္မႈ တည္ေဆာက္ႏိုင္ရန္ႏွင့္ ေလွ်ာက္လွမ္းဆဲ ႏိုင္ငံေရးလမ္းေၾကာင္းအတြက္ အေျခအေနေကာင္းတစ္ရပ္ထူေထာင္ရန္ ရည္ရြယ္၍ လက္နက္ေလွ်ာ့ခ်ျခင္းဆိုင္ရာေငြေၾကးပ့ံပိုးမႈ ေပးထားျခင္းျဖစ္သည္။
လြန္ခဲ့သည့္သံုးႏွစ္က Norwegian People’s Aid သည္ ဤအစီအစဥ္ကို ၀န္ႀကီးဌာနႏွင့္ အနီးကပ္ လက္တြဲေဆာင္ရြက္ခဲ့သည္။ တိုင္းရင္းသားေဒသမ်ားရိွ အရပ္ဖက္လူ႔အဖြဲ႕အစည္းတို႔ႏွင့္ ကြန္ရက္ထူေထာင္ရန္၊ ကနဦးၿငိမ္းခ်မ္းေရးရယူထားေသာနယ္ေျမရိွ အိုးအိမ္မဲ့သူမ်ားအား ေထာက္ပံ့ရန္၊ ရုတ္ျခည္းေျပာင္းလဲေနေသာ ႏိုင္ငံေရးအေနအထားအတြင္း အျပန္အလွန္ေဆြးေႏြးမႈမ်ား ဖန္တီးရန္ အေလ်ာ့အတင္း ကစားႏိုင္သည့္ ရံပံုေငြကို ၎က ရရိွထား၏။
MPSIကို အဆုံးသတ္ရန္ လုပ္ငန္းမ်ားအရွိန္ေလွ်ာ့ေနျပီျဖစ္ကာ People’s Aid ၏ ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာအႀကံေပး Claudio Feo က MPSI၏ လုပ္ေဆာင္မႈမ်ားႏွင့္ ေနာက္ဆက္တြဲ လုပ္ေဆာင္ လာႏိုင္ေခ်ရိွသည္မ်ားႏွင့္ ပတ္သက္ျပီး သံုးသပ္ထားသည္။
“ႏိုင္ငံေရးအျမဳေတ”ဟု သူေခၚေဝၚသည့္ တိုင္းရင္းအုပ္စုမ်ားႏွင့္ ယံုၾကည္မႈတည္ေဆာက္ျခင္းကို MPSI က လုပ္ထားျပီးျဖစ္ေၾကာင္း Feo က Development Today ႏွင့္ျပဳလုပ္ေသာ အင္တာဗ်ဴးတြင္ အသားေပးေျပာၾကားသြားသည္။ “Norwegian People’s Aid အဖို႔ ကၽြန္ေတာ္တို႔ရဲ႕ ပါ၀င္ ပတ္သက္မႈက ဂုဏ္တက္စရာပါ၊ ဒီအတြက္ ေနာင္တ ရစရာအေၾကာင္းမရိွပါဘူး”။
မႀကံဳစဖူး ပါ၀င္ေဆာင္ရြက္မႈ
“ဒီအေထာက္အပံ့ကို အစိုးရနဲ႔ တိုင္းရင္းသား အုပ္စု ႏွစ္ဖက္စလံုးရဲ႕ သေဘာတူညီခ်က္နဲ႔ ျဖန္႔ေ၀ေပးခဲ့တာပါ။ ဒါဟာ လမ္းေၾကာင္း တစ္ခုပြင့္သြားတာပါ။ ၿပီးေတာ့ ဒီလူေတြအတြက္ အာဏာပိုင္ေတြကို တာ၀န္ထမ္းေဆာင္သူေတြ၊ ျဖန္႔ေ၀ေရးေစတမန္ေတြ အျဖစ္ အျမင္ျဖစ္သြားေစႏိုင္ပါတယ္”။
People’s Aid မွာ ျမန္မာႏို္င္ငံတြင္ ႏွစ္မ်ားစြာ တေလွ်ာက္ အတိုင္းအတာ တစ္ရပ္အထိ အားေကာင္းလာသည္။ ၂၀၀၆ ခုႏွစ္တြင္ အဖြဲ႕အစည္း၏ ဘတ္ဂ်က္မွာ ေနာ္ေ၀းေငြ ၄.၅ သန္း ရိွခဲ့သည္။ ယခုေသာ္ သန္း ၄၀ နီးပါးျဖင့္ ရပ္တည္ေနေပသည္။
သို႔ေသာ္ ျမန္မာ့လက္ရိွ အေနအထားႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ Feo ၏ သံုးသပ္ေဖာ္ျပခ်က္မွာ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္က ေနာ္ေ၀၏ခန္႔မွန္းခ်က္ႏွင့္ႏိႈင္းစာလွ်င္ ဆီႏွင့္ေရလို ျဖစ္ေနေသး၏။
“ေတာ္ေတာ္ႀကီး ေမွ်ာ္လင့္ ထားခဲ့တာပါ။ သို႔တေစ MPSI အေနနဲ႔ အစိုးရနဲ႔ တိုင္းရင္း အုပ္စုေတြထက္ ပိုျမန္ျပီး မသြားႏိုင္ဘူးဆိုတာ ကၽြန္ေတာ္တို႔ သိထားၾကပါတယ္။ ျမန္မာျပည္မွာ ဒီေန႔ထိ အၾကြင္းမဲ့ၿငိမ္းခ်မ္းေရးမရေသးဘူးဆိုတာ ကၽြန္ေတာ္တို႔ လက္ခံကို ခံရမွာပါ”။
ဥပမာဆိုရလွ်င္ ယခုခ်ိန္တြင္ တစ္ႏိုင္ငံလံုးအပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး အေကာင္အထည္ေပၚလိမ့္မည္ဟု ယခင္က ေမွ်ာ္လင့္ ထားသည္။ ႏိုင္ငံလံုးဆိုင္ရာ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရး သေဘာတူစာခ်ဳပ္ လက္မွတ္ေရးထိုးႏိုင္လွ်င္ MPSI မွ ကာလတိုေျခလွမ္း အေကာင္ အထည္ေပၚၿပီဟု ကနဦးက အျမင္ထားရိွခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။
“ဒါက ျဖစ္မလာခဲ့တာ သိသာလြန္းပါတယ္။” ဟု Feo က ေျပာပါသည္။
သို႔သာမက Norwegian People’s Aid သည္ လုပ္ငန္းေဆာင္တာ အတြင္း ယံုၾကည္မႈ တည္ေဆာကျ္ခင္းနည္းလမ္းတစ္ခုအေနျဖင့္ အပစ္အခတ္ရပ္ဆဲေရး စာခ်ဳပ္မ်ား ခ်ဳပ္ဆိုထားေသာ ေဒသမ်ားတြင္ မိုင္း ရွင္းလင္းျခင္း လုပ္ငန္းမ်ားကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ရန္ ရည္ရြယ္ခဲ့သည္။ အစီအစဥ္မ်ားက အဆင္သင့္ရိွေန ပါေသာ္လည္း မိုင္းရွင္းလင္းျခငး္ကို အေကာင္အထည္ မေဖာ္လိုက္ႏိုင္ေၾကာင္း Feo မွ အတည္ျပဳလိုက္သည္။ အစိုးရေရာ လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႕မ်ားကပါ ႏုိင္ငံလုံး အပစ္အခတ္ ရပ္ဆဲေရး သေဘာတူညီခ်က္ ေနသားတက် မျဖစ္ခင္ မိုင္းရွင္းလင္းျခင္း လုပ္ငန္းကို မစခ်င္ၾကပါ။
ျပင္းထန္ေသာ ေ၀ဖန္မႈ
“MPSI ရဲ႕အေနအထားကို တလြဲျမင္ျခင္းနဲ႔ ၾကား၀င္ စြက္ဖက္ျခင္းက ႏိုင္ငံေရးအရ ေ၀ဖန္ခ်က္ျဖစ္ေအာင္ အခြင့္အလမ္းေပးေစခဲ့တယ္။ သီရိလကၤာနဲ႔ ပါလက္စတိုင္းလို ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေျခလွမ္းျဖစ္ေနတယ္လို႔ အလြယ္တကူေခါင္းစဥ္ တပ္စရာ ျဖစ္သြားတယ္။ ႀကီးမားတဲ့ ကြာျခားခ်က္ရိွပါတယ္၊ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ ဒီ(လုပ္ငန္းစဥ္)က ေစ့စပ္ေရးကိစၥေတြ မဟုတ္လို႔ပါ။ MPSI က (ကြဲျပားေနၾကတဲ့) အုပ္စုေတြနဲ႕ အတူထိုင္ျပီး ေစ့စပ္ညိႈႏိႈင္းေရး လုပ္ေပးတာမ်ိဳး ဘယ္တုန္းကမွ မလုပ္ေဆာင္ခဲ့ပါဘူး။ တံခါးျပင္ပက ေစာင့္ဆိုင္းတဲ့ အလုပ္ကိုသာ လုပ္ေနခဲ့ပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္း ျဖစ္စဥ္ရဲ့ ေအာင္ျမင္မႈ ဒါမွမဟုတ္ ဆုံးရႈံးမႈကို သတ္သတ္ျမင္ရပါတယ္။ (အျခား ေနာ္ေ၀ၿငိမ္းခ်မ္းေရး အစီအစဥ္မ်ားနဲ႔) သေဘာသဘာ၀အားျဖင့္ အလြန္႔အလြန္ကို ကြာျခားေနပါတယ္”။
ျပည္တြင္းတြင္ လုပ္ငန္းႏွင့္ လႈပ္ရွားမႈမ်ားေဆာင္ရြက္ရန္ အာရုံေျပာင္းက်မႈေၾကာင့္ အဓိကေနရာေပ်ာက္သြားကာ စိတ္ပ်က္ေနေသာ NGO အခ်ိဳ႕ ထံမွ အသံထြက္ေနမႈအခ်ဳိ႕ကိုလည္း သူမွ အရိပ္အျမြက္ေျပာဆိုပါသည္။
ႏိုင္ငံေရးလား၊ အေရာင္းအ၀ယ္လား
“ပဲ့ထိန္းတံခါးေတြ ပြင့္ကုန္ၿပီး ပဋိပကၡနဲ႔မသက္ဆိုင္ေသာ အစီအမံပံုဟန္ထဲ သမရိုးက်အေထာက္အပံ့ေတြ ေပးပစ္မွာကို ကၽြန္ေတာ္တို႔ စိုးရိမ္ပါတယ္။ ရံပံုေငြမ်ားအေပၚ လက္၀ါးႀကီးအုပ္ခ်ဳပ္ကိုင္မႈေတြ ပိုမိုႀကံဳေတြ႕ရဖို႔ အလားအလာမ်ားေနပါတယ္။ ဒါဟာ ကၽြန္ေတာ္တို႔ရဲ႕အလိုက္သင့္စီးေမ်ာမႈကို ေလွ်ာ့ခ်ရာေရာက္သြားႏိုင္ပါတယ္”။
ေနာ္ေ၀ႏိုင္ငံမွ ဤလုပ္ငန္းစဥ္ကို ဦးေဆာင္ရည္မွန္းခ်က္ထားရိွရန္ သူက ေမွ်ာ္လင့္ထား၏။ ေနာ္ေ၀ႏိုင္ငံက MPSI မွတဆင့္ ရရိွထားေသာ သင္ခန္းစာမ်ားကို အျခားအလွဴရွင္မ်ားအား မွ်ေဝရန္ အေရးႀကီးေၾကာင္း သူကဆိုပါသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံ၌ ေနာ္ေ၀ကုမၸဏီမ်ား အေျခခိုင္ျခင္းကို အေၾကာင္းျပဳၿပီး ၿငိမ္းခ်မ္းေရး လုပ္ငန္းစဥ္ အေပၚ ေနာ္ေ၀ႏို္င္ငံေရးအခန္းက႑၏ အျမင္ႏွင့္ ပတ္သက္၍လည္း Norwegian People’s Aid က စိုးရိမ္ပူပန္လ်က္ရိွသည္။
Feo ၏ လုပ္ေဖာ္ကိုင္ဖက္ျဖစ္ေသာ ျမန္မာဌာေန ဒါရိုက္တာ Emil Jeremic သည္ NRK Ytringပါ မၾကာေသးမီက ေဆာင္းပါး တစ္ပုဒ္တြင္ “ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္အေပၚ ေနာ္ေ၀ႏိုင္ငံရဲ႕အားေပးကူညီမႈဟာ အက်ဳိးေမွ်ာ္ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံေရးသေဘာတူညီမႈေတြအတြက္ လက္မွတ္တစ္ေစာင္ မဟုတ္ေၾကာင္း ကၽြန္ေတာ္တို႔ရဲ႕အဆက္အသြယ္ေတြကို အေသအခ်ာ အသိေပးထားၿပီးပါၿပီ။ ” ဟူ၍ ေရးသား လိုက္သည္။ Telenor ၊ Statoil ႏွင့္ Statkraft တို႔၏စီးပြားေရး လုပ္ေဆာင္မႈမ်ားကို ညႊန္းလ်က္ သူက “MPSI ကို တစ္စစနဲ႔ ဖယ္ထုတ္ျခင္းက ေနာ္ေ၀ႏိုင္ငံရဲ႕ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေျခလွမ္းဟာ စီးပြားေရးအက်ဳိးအျမတ္ေဖာ္ေဆာင္ေရး နည္းလမ္းေတြျဖစ္ေၾကာင္းဆိုတဲ့ အျမင္ကို ခိုင္မာ သြားေစမွာျဖစ္ပါတယ္” ဟု ထပ္မံေဖာ္ျပခဲ့သည္။
ေနာ္ေဝႏိုင္ငံအေနႏွင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ စီးပြားေရးႏွင့္ႏိုင္ငံေရး ႏွစ္မ်ဳိးလံုးကို ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ရန္ အျပည့္အဝေဘာင္ဝင္ေသာ္လည္း ဆက္သြယ္မႈ(သတင္းအခ်က္အလက္ပိုင္း)အၾကပ္အတည္းတစ္ရပ္ ရိွေၾကာင္း Feo က အခိုင္အမာ ေျပာၾကားေနသည္။
“ၿငိမ္းခ်မ္းေရးနဲ႔ ကုန္သြယ္ေရးလမ္းေၾကာင္းဟာ ဒီလိုမ်ိဳး မဆက္ႏြယ္သင့္ဘူးဆိုျပီး (သတင္းအခ်က္အလက္ပိုင္းအားနည္းမႈျဖင့္) အျမင္သြင္းခံထားရတယ္။ ဒီလုပ္ငန္းႏွစ္ရပ္ဟာ မ်ဥ္းၿပိဳင္လုပ္ငန္းစဥ္ေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလုပ္ငန္းစဥ္ႏွစ္မ်ဳိးကို အကန္႔မခြဲပဲ ႏိုင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီးဌာနအေနနဲ႔ အေဆာတလ်င္ ကိုယ္ထင္ျပလာဖို႔ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ဆႏၵျပဳပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီအသြင္ကူးေျပာင္းမႈ ခိုင္မာေစမယ့္ သံႏၷိဌာန္အေပၚ ရပ္တည္ဖို႔လိုပါတယ္”။
Norwegian People’s Aid အဖို႔ အခက္ခဲဆံုးအခ်ိန္အခါမ်ားအနက္ တစ္ခုမွာ ယမန္ႏွစ္၌ တယ္လီေနာမွ လိုင္စင္ရရိွခ်ိန္ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ၎တို႔၏ျပည္တြင္းလက္တြဲေဖာ္အမ်ားအျပားက ျမန္မာႏိုင္ငံအား ကူညီေထာက္ပ့ံေရးလုပ္ငန္းစဥ္မ်ားတြင္း ေနာ္ေ၀ ရွိေနမႈ၏ တကယ့္ရည္ရြယ္ခ်က္ႏွင္႕ပတ္သက္ျပီး ေမးခြန္းထုတ္ခဲ့ဖူးၾကေၾကာင္း သူက ဖြင့္ေျပာသည္။ ၎ေနာက္ “ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေပၚဦးတည္မႈကေန စီးပြားေရးဦးတည္မႈဖက္ကို အေလးမေပးစိတ္မညႊတ္ဘဲ အဲ့ဒီအရာႏွစ္ခုၾကားမွာ ခ်ိန္ခြင္လွ်ာထိန္းညိွဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္” ဟုလည္း အေလးအနက္ထားဆိုလိုက္သည္။
ရိုဟင္ဂ်ာေမးခြန္း
“ျမန္မာျပည္ထဲမွာ အေပ်ာ့စား တြန္းတိုက္မႈလမ္းေၾကာင္းကို ကၽြန္ေတာ္တို႔က စည္းမ်ဥ္းအျဖစ္ ေရြးခ်ယ္ထားပါတယ္။ လူထုၾကားထဲကို ကၽြန္ေတာ္တို႔ အလြန္ ေရြးခ်ယ္ျပီးမွ ခ်ျပမယ္လို႕ အေစာပိုင္းကကို ဆံုးျဖတ္ခဲ့တယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႕ ေအာက္ေျခမွာ လႈပ္ရွားမႈေတြကို ဦးစားေပးခဲ့တယ္။ ေအာက္ေျခအဆင့္ကအသံေတြ ၾကားရဖို႔၊ ေအာက္ေျခအဆင့္ထိ ျဖန္႔ေ၀မႈ ဆက္လက္ထိန္းသိမ္းထားဖို႔ ခက္ခဲသြားႏိုင္ပါတယ္” ဟု Feo က ဆိုသည္။
ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏွင့္ဒီမိုကေရစီလုပ္ငန္းစဥ္ အရိွန္ရလာစဥ္မွာပဲ စုၿပံဳသတ္ျဖတ္မႈ ျဖစ္လာခဲ့ေၾကာင္း၊ တစ္ဖက္တြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံအေရွ႕ပိုင္း၌ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္ႏွင့္ ပြင့္လင္းမႈထြက္လာျခင္းႏွင့္အတူ ေနာက္တစ္ဖက္တြင္ ႏိုင္ငံ့အေနာက္ပိုင္း၌ တိုက္ခိုက္မႈမ်ားေၾကာင့္ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္အတြင္း မ်ဥ္းၿပိဳင္အေနအထားတစ္ရပ္ျဖစ္ပြားရေၾကာင္း သူမွ ေထာက္ျပထား၏။
“ကၽြန္ေတာ္တို႔ဟာ ေရြးခ်ယ္မႈတစ္ခုနဲ႔ ထိပ္တိုက္တိုးခဲ့တယ္။ အဲ့ဒါကေတာ့ ႏိုင္ငံေရးအၾကပ္အတည္းပါပဲ။ ရိုဟင္ဂ်ာနဲ႔ပတ္သက္တဲ့ အေျခအေနကို အာရုံထားျပီး ေသာကထားျပီး ေစာင့္ၾကည့္ေနခဲ့ေပမယ့္ ရခိုင္ျပည္နယ္မွာ Norwegian People’s Aid က အလုပ္မျဖစ္ပါဘူး။ ဒီအေနအထားမ်ဳိးကို ကၽြန္ေတာ္တို႔ မႀကံဳဆံု မထိေတြ႕ဖူးၾကပါဘူး” ဟု Feo က ဆိုသည္။
လူသားခ်င္းစာနာေထာက္ထားေရးအက်ဥ္းအၾကပ္ႏွင့္ ႏိ္ုင္ငံေရးအလားအလာမ်ား၊ အျခားႏိုင္ငံေရးလုပ္ငန္းစဥ္တို႔အေပၚ ရိွေသာ သက္ေရာက္မႈမ်ားကို Norwegian People’s Aid အေနျဖင့္ မခန္႔မွန္းတတ္ေအာင္ ျဖစ္ေနရေၾကာင္းကုိလည္း ေျပာျပသည္။
ယခုေသာ္ ဘာသာေရးပဋိပကၡအျဖစ္ အသြင္ေဆာင္ေနေသာ ရိုဟင္ဂ်ာအေရးကို အျပန္အလွန္ဘာသာေရးအဓိကရုဏ္းျဖစ္ပြားေအာင္ မီးေမႊးဆီေလာင္း၍ မတည္ၿငိမ္မႈျဖစ္ေစရန္ ဆြဲသြင္းလံုးေထြးထားသည္။ ၎သည္ ႏိုင္ငံေတာ္၏ ဒီမိုကေရစီလမ္းစဥ္အား ၿဖိဳလဲပစ္ႏိုင္ေၾကာင္း Feo က ယူဆသံုးသပ္ထားေပသည္။
xxxxxxxxxxxxx
