News @ M-Media

Tag: Xinjiang

  • ဝီဂါများအပေါ် ညှင်းပမ်းမှုအတွက် တရုတ်ကို မဟာမိတ်နိုင်ငံများက ပူးပေါင်း အရေးယူ

    ဝီဂါများအပေါ် ညှင်းပမ်းမှုအတွက် တရုတ်ကို မဟာမိတ်နိုင်ငံများက ပူးပေါင်း အရေးယူ

    မတ် ၂၃၊ ၂၀၂၁
    M-Media

    -ရှင်ကျန်းပြည်နယ်က ဝီဂါမွတ်စလင်တွေအပေါ် ဖိနှိပ်ညှင်းပမ်းမှုတွေအတွက် အမေရိကန်၊ ဥရောပသမဂ္ဂ၊ ဗြိတိန်နဲ့ ကနေဒါတို့က တရုတ်အာဏာပိုင်တွေအပေါ် ပိတ်ဆို့အရေးယူမှုတွေ ပူးတွဲလုပ်ဆောင်ခဲ့ပြီး ကန်သမ္မတသစ် ဘိုင်ဒန်လက်ထက်မှာ တရုတ်အပေါ် နိုင်ငံတကာနဲ့ပေါင်းပြီး ပထမဆုံး အရေးယူမှုလည်း ဖြစ်ပါတယ်။

    မဟာမိတ်နိုင်ငံတွေပေါင်းပြီး တရုတ်အပေါ် သံတမန်နည်းလမ်းနဲ့ ဖိအားပေးရေး ဘိုင်ဒန်အစိုးရရဲ့ စီမံကိန်းမှာ အခုပိတ်ဆို့မှုဟာ ပထမခြေလှမ်းလည်း ဖြစ်ပါတယ်။ အမေရိကန်အစိုးရ အကြီးတန်းတာဝန်ရှိသူတွေက တရုတ်နဲ့ ဆက်နွယ်တဲ့ ကိစ္စတွေအတွက် ဥရောပအစိုးရတွေနဲ့ နေ့စဉ် ဆက်သွယ်ဆွေးနွေးမှု လုပ်ဆောင်တယ်လို့လည်း ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။

    “နိုင်ငံတကာအသိုင်းအဝိုင်းက ရှုတ်ချနေပေမယ့် တရုတ်အစိုးရဟာ ရှင်ကျန်းမှာ လူသားထုအပေါ် ကျူးလွန်တဲ့ ရာဇဝတ်မှုတွေကို ဆက်လက် ကျူးလွန်နေဆဲပါ” လို့ အမေရိကန်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး အန်တိုနီ ဘလင်က ဥရောပ၊ နေတိုးအဖွဲ့တို့နဲ့ အစည်းအဝေးမလုပ်ခင် ထုတ်ပြန်တဲ့ ကြေငြာချက်မှာ ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။

    ကနေဒါနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးကတော့ တရုတ်အစိုးရက ဦးဆောင်ပြီး လူ့အခွင့်အရေးချိုးဖောက်မှုတွေ စနစ်တကျ ကျူးလွန်နေတယ်ဆိုတာ ခိုင်မာတဲ့အထောက်အထားတွေက ပြသနေတယ်လို့ ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။

    ရှင်ကျန်းပြည်နယ်က ဝီဂါနဲ့ အခြားလူမျိုးစု စုစုပေါင်း ၁ သန်းလောက်ကို တရုတ်အစိုးရက အကျဉ်းစခန်းတွေထဲမှာ ထည့်ထားပြီး အဓမ္မ လုပ်အားခိုင်းစေတာ၊ သားကြောဖြတ်တာ၊ ညှပမ်းနှိပ်စက်တာ စတဲ့ နည်းလမ်းပေါင်းစုံနဲ့ ဘာသာရေး၊ လူမျိုးရေးနဲ့ ယဉ်ကျေးမှု အမှတ်သညာတွေပျောက်အောင် ဆောင်ရွက်နေတယ်လို့ နိုင်ငံတကာ လူ့အခွင့်အရေးအဖွဲ့တွေ၊ မီဒီယာတွေက ဖော်ထုတ်ခဲ့ကြပါတယ်။

    တရုတ်အစိုးရက ဒီစွပ်စွဲချက်တွေကို ငြင်းပါတယ်။

    ပြည်နယ်အစိုးရအကြီးအကဲ၊ ပြည်သူ့လုံခြုံရေးအကြီးအကဲ၊ အကြီးတန်းတာဝန်ရှိသူအပါအဝင် ရှင်ကျန်းပြည်နယ် အစိုးရအဖွဲ့က လူ ၄ ဦးကို အမေရိကန်၊ ဥရောပ၊ ဗြိတိန်နဲ့ ကနေဒါတို့က တနင်္လာ​နေ့မှာ ပိတ်ဆို့မှုတွေ ပြုလုပ်ခဲ့တာပါ။

    ရှင်ကျန်းက ညှင်းပမ်းနှိပ်စက်မှုတွေကို ရပ်တန့်ရေး မိမိတို့ တောင်းဆိုတယ်လို့ ကနေဒါ၊ အမေရိကန်နဲ့ ဗြိတိန်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးတို့ရဲ့ ပူးတွဲကြေငြာချက်မှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။ ဂြိုဟ်တုပုံရိပ်တွေ၊ မျက်မြင်သက်သေတွေ၊ တရုတ်အစိုးရကထုတ်တဲ့ စာရွက်စာတမ်းတွေအရ ညှင်းပမ်းမှုတွေ ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် ဖြစ်နေတယ်ဆိုတာကို တွေ့ရတယ်လို့လည်း နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးတွေက ဆိုပါတယ်။

    တရုတ်ကလည်း ဥရောပ အာဏာပိုင်တွေအပေါ် ပိတ်ဆို့အရေးယူတာတွေ လုပ်ခဲ့ပါတယ်။ ဥရောပက လွှတ်တော်အမတ်တွေ၊ သံတမန်တွေ၊ အသင်းအဖွဲ့တွေနဲ့ သူတို့ရဲ့ မိသားစုတွေ ပါဝင်ပြီး သူတို့နဲ့ ဆက်နွယ်တဲ့ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းတွေ တရုတ်နဲ့ ဆက်ဆံတာကို ပိတ်ပင်တယ်လို့လည်း ဆိုပါတယ်။

    ဩစတေးလျနဲ့ နယူးဇီလန် နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးတွေက ပူးတွဲကြေငြာချက်ထုတ်ပြန်ခဲ့ပြီး ရှင်ကျန်းပြည်နယ်မှာ ဝီဂါနဲ့ အခြားလူနည်းစုတွေ လူ့အခွင့်အရေး ဆိုးဆိုးရွားရွား ချိုးဖောက်ခံနေရတယ်ဆိုတဲ့ ခိုင်မာတဲ့ သတင်းတွေကို ကြားရတဲ့အတွက် အလွန်အမင်း စိုးရိမ်မိကြောင်း၊ ကနေဒါ၊ ဥရောပသမဂ္ဂ၊ ဗြိတိန်နဲ့ အမေရိကန်တို့ရဲ့ ပိတ်ဆို့အရေးယူမှုကို ကြိုဆိုကြောင်း ကြေငြာချက်မှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။

    Ref: Reuters

  • ဝီဂါများအပေါ် တရုတ်၏ ဖိနှိပ်မှု လူမျိုးတုန်းသတ်ဖြတ်မှုမြောက်နိုင်ဟု ကန်လွှတ်တော် သုံးသပ်

    ဝီဂါများအပေါ် တရုတ်၏ ဖိနှိပ်မှု လူမျိုးတုန်းသတ်ဖြတ်မှုမြောက်နိုင်ဟု ကန်လွှတ်တော် သုံးသပ်

    ဇန်နဝါရီ ၁၅၊ ၂၀၂၁
    M-Media

    -နိုင်ငံအနောက်ပိုင်းက ဝီဂါမွတ်စလင်တွေအပေါ် တရုတ်နိုင်ငံရဲ့ ဖိနှိပ်မှုဟာ လူမျိုးတုန်းသတ်ဖြတ်မှုအထိ မြောက်နိုင်တဲ့ အထောက်အထားတွေ တွေ့ရတယ်လို့ အမေရိကန်လွှတ်တော်ရဲ့ စုံစမ်းစစ်ဆေးရေးအဖွဲ့က ပြောကြားလိုက်ပါတယ်။

    တရုတ်နိုင်ငံဆိုင်ရာ လွှတ်တော်ကော်မရှင် (CECC) ဟာ ဆန်းစစ်သုံးသပ်မှုတွေ ပြုလုပ်ခဲ့ပြီးတဲ့နောက် မနေ့က အစီရင်ခံစာတစ်ခု ထုတ်ပြန်ခဲ့တာပါ။

    ပြီးခဲ့တဲ့နှစ်မှာ ရရှိခဲ့တဲ့ သက်သေအထောက်အထားအသစ်တွေကိုကြည့်ရင် တရုတ်အစိုးရရဲ့လုပ်ရပ်တွေဟာ လူသားထုအပေါ်ကျူးလွန်တဲ့ ရာဇဝတ်မှုအထိ ဖြစ်နေပြီး လူမျိုးတုန်းသတ်ဖြတ်မှုမြောက်နိုင်တယ်လို့ အစီရင်ခံစာမှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။ တရုတ်အစိုးရဟာ အမေရိကန်မှာရှိနေတဲ့ ဝီဂါတွေကိုပါ နှောက်ယှက်နေတယ်လို့ CECC က စွပ်စွဲထားပါတယ်။

    ရှင်ကျန်းပြည်နယ်မှာ တရုတ်ဟာ အကျဉ်းစခန်းတွေဆောက်ပြီး ဝီဂါနဲ့ အခြား အစ္စလာမ်ဘာသာဝင်လူမျိုးစု ၁ သန်းလောက်ကို ချုပ်နှောင် ညှင်းပမ်းနေတယ်လို့ အမေရိကန်၊ ကုလနဲ့ နိုင်ငံတကာမီဒီယာတွေက ပြီးခဲ့တဲ့နှစ်တွေမှာ ဖော်ပြခဲ့ကြပါတယ်။

    တရုတ်အစိုးရက​ ဒါတွေဟာ အသက်မွေးပညာသင်ကျောင်းတွေသာဖြစ်ပြီး ဝီဂါတွေမှာရှိနေတဲ့ အစွန်းရောက်ဝါဒကို တိုက်ဖျက်ဖို့ လုပ်ဆောင်တာဖြစ်တယ်လို့ တုန့်ပြန်ထားပါတယ်။

    ဘာသာရေးခေါင်းဆောင်တွေ လူ့အခွင့်အရေး တက်ကြွလှုပ်ရှားသူတွေက တရုတ်အစိုးရရဲ့ ဝီဂါတွေအပေါ် ညှင်းပမ်းမငဟာ လူသားထုအပေါ် ကျူးလွန်တဲ့ ရာဇဝတ်မှု၊ လူမျိုးတုန်းသတ်ဖြတ်မှု မြောက်နိုင်တယ်လို့ စွပ်စွဲပြောဆိုထားပါတယ်။

    ရှင်းကျန်းပြည်နယ်မှာ “ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်မှုတွေ ဖြစ်နေလားဆိုတာ” ဆုံးဖြတ်ထုတ်ပြန်ဖို့ ​CECC ရဲ့ အစီရင်ခံစာမှာ အမေရိကန်အစိုးရကို တိုက်တွန်းထားပါတယ်။ ဒီဇင်ဘာ ၂၇ ရက်နေ့က အတည်ပြုတဲ့ ဥပဒေအရ ရက် ၉၀ အတွင်း ဆုံးဖြတ်ချက်ကို ထုတ်ပြန်ရမှာပါ။

    CECC ရဲ့ ပူးတွဲဥက္ကဌ ဒီမိုကရက်တစ် လွှတ်တော်အမတ် ဂျင် မက်ဂါဗန်က ပြီးခဲ့တဲ့နှစ်အတွင်း တရုတ်ရဲ့ လူ့အခွင့်အရေး ချိုးဖောက်မှုတွေဟာ ‘အံ့ဩတုန်လှုပ်စရာကောင်းလွန်းတယ်’ လို့ ပြောကြားခဲ့ပြီး တရုတ်ကို အရေးယူဖို့ပိတ်ဆို့မှုတွေ လုပ်ဆောင်ဖို့ လွှတ်တော်နဲ့ နောက်တက်မယ့် သမ္မတဂျိုးဘိုင်ဒန်အစိုးရတို့ကို တိုက်တွန်းခဲ့ပါတယ်။

    “ရုန်းကန်တိုက်ပွဲဝင်နေရတဲ့ တရုတ်ပြည်သူတွေနဲ့အတူ အမေရိကန်က မားမားမတ်မတ် ရပ်တည်ဖို့လိုပြီး တရုတ်အစိုးရရဲ့ လူ့အခွင့်အရေး ချိုးဖောက်မှုတွေကို ကမ္ဘာကြီးက ညီညီညွတ်ညွတ်တုန့်ပြန်အရေးယူရာမှာ အမေရိကန်က ဦးဆောင်ရပါလိမ့်မယ်”

    လူ့အခွင့်အရေးချိုးဖောက်မှု၊ ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်၊ တောင်တရုတ်ပင်လယ်အရေး၊ သူလျှိုလုပ်မှု စတာတွေကြောင့် အမေရိကန်နဲ့ တရုတ်ကြားက ဆက်ဆံရေးဟာ သမိုင်းတစ်လျှောက် အနိမ့်ဆုံးအဆင့်ကို ရောက်နေပါတယ်။

    လူမျိုးတုန်းသတ်ဖြတ်မှု ကျူးလွန်တယ်လို့ အမေရိကန်က ဆုံးဖြတ်ထုတ်ပြန်တာဟာ တရုတ်ကို နိုင်ငံတကာအသိုင်းအဝိုင်းအလယ်မှာ အရှက်ရစေမှာ ဖြစ်ပါတယ်။

    သမ္မတသစ် ဂျိုးဘိုင်ဒန်က တရုတ်အစိုးရဟာ ရှင်ကျန်းပြည်နယ်မှာ လူမျိုးတုန်းသတ်ဖြတ်မှု ကျူးလွန်နေတယ်လို့ နိုဝင်ဘာ ရွေးကောက်ပွဲ မဲဆွယ်မှုမှာ တရားဝင် ထုတ်ပြောခဲ့ပါတယ်။

    အောက်တိုဘာလတုန်းက သမ္မတထရမ့်ရဲ့ အမျိုးသားလုံခြုံရေး အကြံပေး ရောဘတ် အိုဘရိုင်ယန်က တရုတ်အစိုးရဟာ ရှင်ကျန်းပြည်နယ်မှာ ‘လူမျိုးတုန်းသတ်ဖြတ်မှုနီးနီး’ ကျူးလွန်နေတယ်လို့ ထုတ်ပြောခဲ့သလို၊ အမေရိကန်အစိုးရ တာဝန်ရှိသူတွေကလည်း ရှင်ကျန်းပြည်နယ်က ​အကျဉ်းစခန်းတွေအကြောင်း အကြိမ်ကြိမ် ဝေဖန်ခဲ့ပါတယ်။

    ကုလသမဂ္ဂရဲ့ လူမျိုးတုန်းသတ်ဖြတ်မှု အဓိပ္ပါယ်ဖွင့်ဆိုချက်ထဲမှာ “လူအုပ်စုတစ်စုကို ပစ်မှတ်ထားပြီး ကလေးမွေးဖွားမှုတားမြစ်ခြင်း” ဆိုတဲ့အချက် ပါဝင်ပြီး ရှင်ကျန်းက တရုတ်အစိုးရဲ့ ဆောင်ရွက်ချက်တွေက ဒီအချက်နဲ့ ငြိစွန်းနေပါတယ်။

    တရုတ်အစိုးရဟာ ဝီဂါအမျိုးသမီးတွေကို ပစ်မှတ်ထားပြီး သားကြောဖြတ်တာ၊ ကလေးဖျက်ချခိုင်းတာတွေကို အဓမ္မလုပ်ဆောင်နေတာပါ။

    လူမျိုးတုန်းသတ်ဖြတ်တဲ့နိုင်ငံလို့ အမေရိကန်က ကြေငြာလိုက်ရင် နိုင်ငံတကာ ကုမ္ပဏီတွေအနေနဲ့ အဲဒီနိုင်ငံမှာ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းလုပ်ဖို့ ခက်ခဲသွားမှာ ဖြစ်ပါတယ်။

    ဝီဂါတွေရဲ့ လုပ်အားကို ခေါင်းပုံဖြတ်အမြတ်ထုတ်ကာ လည်ပတ်နေတဲ့ စက်ရုံတွေက ထွက်ကုန်တွေကိုလည်း အမေရိကန်က အခုနောက်ပိုင်းမှာ တင်ပို့ခွင့် ပိတ်ပင်မှုတွေ ပြုလုပ်လာပါတယ်။

    Ref: Reuters

  • ဝီဂါများအား ကျွန်ပြုခိုင်းစေသည့် တရုတ်အထည်လုပ်ငန်းကို အမေရိကန် ပိတ်ပင်

    ဝီဂါများအား ကျွန်ပြုခိုင်းစေသည့် တရုတ်အထည်လုပ်ငန်းကို အမေရိကန် ပိတ်ပင်

    ဒီဇင်ဘာ ၃၊ ၂၀၂၀
    M-Media

    -တရုတ်နိုင်ငံအနောက်ပိုင်းက ဝီဂါမွတ်စလင်တွကို ခေါင်းပုံဖြတ် အမြတ်ထုတ်နေတဲ့ တရုတ်အစိုးရပိုင် အတည်လုပ်ငန်းက ပစ္စည်းတွေ တင်ပို့ခွင့်ကို အမေရိကန် အကောက်ခွန်နဲ့ နယ်စပ်ဒေသ လုံခြုံရေးဌာနက မနေ့မှာ ပိတ်ပင်လိုက်ပါတယ်။

    Xinjiang Production and Construction Corps (XPCC) လို့ အမည်ရတဲ့ အဲဒီလုပ်ငန်းကို တရုတ်စစ်တပ်က လုပ်ကိုင်နေတာဖြစ်ပြီး၊ နိုင်ငံအတွင်း အကြီးဆုံး ကုန်ထုတ်လုပ်ငန်းတွေထဲက တစ်ခုလည်း ဖြစ်ပါတယ်။ အမေရိကန် ဘဏ္ဍာရေးဝန်ကြီးဌာနဟာ ဇူလိုင်လက XPCC ရဲ့ ဒေါ်လာပေးချေမှုအားလုံးကို ပိတ်ပင်ခဲ့ပါတယ်။

    အမေရိကန် နယ်စပ်ကုန်သွယ်မှုကို ကိုင်တွယ်ထားတဲ့ ပြည်တွင်းလုံခြုံရေးဝန်ကြီးဌာန ဝန်ကြီး ကန်နသ် ဆူစီနီလီက ‘Made in China’ ဆိုတာဟာ ‘သတိထားရမယ့် တံဆိပ်’ ဖြစ်တယ်လို့ မနေ့က သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲမှာ ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။

    “ဒီပွဲတော်ကာလမှာ မိသားစု၊ မိတ်ဆွေသူငယ်ချင်းတွေအတွက် စျေးသက်သက်သာတဲ့ အဝတ်အထည်တွေ ဝယ်ကောင်းဝယ်ကြမှာပါ။ အဲဒါတွေ တရုတ်နိုင်ငံက လာတယ်ဆိုရင်တော့ ခေတ်သစ်ကမ္ဘာက အဆိုးရွားဆုံး လူ့အခွင့်အရေး ချိုးဖောက်မှုတွေထဲက ကျွန်ပြုမှုကနေ ထွက်လာတဲ့ ပစ္စည်းတွေလည်း ဖြစ်နိုင်ပါတယ်”

    ၂၀၁၅ ခုနှစ်က တရုတ်နိုင်ငံ အထည်ထုတ်လုပ်မှုရဲ့ ၃၀ ရာခိုင်နှုန်းအထိ ရှိခဲ့တဲ့ XPCC အပေါ် ပြုလုပ်ထားတဲ့ အမေရိကန်ရဲ့ ဘဏ္ဍာရေးဆိုင်ရာ ပိတ်ဆို့မှုဟာ ဒီလုပ်ငန်းနဲ့ ပတ်သက်နေတဲ့ ကုမ္ပဏီတွေ၊ အဝတ်အထည်လုပ်ငန်းတွေအပေါ်မှာလည်း သက်ရောက်မှာ ဖြစ်ပါတယ်။

    စက်တင်ဘာလတုန်းက အမေရိကန် အကောက်ခွန်နဲ့ နယ်စပ်လုံခြုံရေးဌာနဟာ ရှင်ကျန်းဒေသက ထွက်တဲ့ အထည်အားလုံးနဲ့ ခရမ်းချဉ်သီးထွက်ကုန်အားလုံးကို ပိတ်ပင်ခဲ့ပါတယ်။

    တရုတ်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာန ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ ဟွာချွမ်ယင်းက အမေရိကန်ရဲ့ ဒီပိတ်ပင်မှုဟာ သတင်းမှားတွေကို အခြေခံဆောင်ရွက်တာဖြစ်ပြီး၊ တရုတ်လုပ်ငန်းတွေနဲ့ တရုတ်နိုင်ငံကို ဖိနှိပ်လိုတဲ့ သတောမျိုးဖြစ်တယ်လို့ တုန့်ပြန်ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။

    တရုတ်နိုင်ငံအနောက်ပိုင်း ရှင်ကျန်းဒေသမှာ ဝီဂါနဲ့ အခြားလူနည်းစု လူမျိုးတွေကို တရုတ်အစိုးရက ဘာသာရေး၊ လူမျိုးရေးအရ ဖိနှိပ်ချုပ်ချယ်မှုတွေ လုပ်ဆောင်နေပြီး အနည်းဆုံး ဝီဂါ တစ်သန်းလောက်ကို အကျဉ်းစခန်းတွေထဲ ထည့်ထားတာ၊ လုပ်အားခေါင်းပုံဖြတ်တာတွေ ရှိနေတယ်လို့ ကုလသမဂ္ဂနဲ့ ကမ္ဘာ့မီဒီယာတွေက ကျယ်ကျယ်ပြန်ပြန့် ဖော်ပြခဲ့ကြပါတယ်။

    တရုတ်ကတော့ ဒီသတင်းတွေကို တစ်စိုက်မတ်မတ် ငြင်းဆိုထားပါတယ်။

    Ref: Nikkei Asia

  • လူနည်းစုများအပေါ် တရုတ်၏နှိပ်ကွပ်မှုကို ကမ္ဘာ့နိုင်ငံ ၃၀ ကျော်က တရားဝင်ကန့်ကွက်ရှုတ်ချ

    လူနည်းစုများအပေါ် တရုတ်၏နှိပ်ကွပ်မှုကို ကမ္ဘာ့နိုင်ငံ ၃၀ ကျော်က တရားဝင်ကန့်ကွက်ရှုတ်ချ

    ​အောက်တိုဘာ ၈၊ ၂၀၂၀
    M-Media

    အပြာ – လူနည်းစုကိစ္စကို တရုတ်ကို ဆန့်ကျင်သည့်နိုင်ငံများ
    အနီ – လူနည်းစုကိစ္စကို တရုတ်ကို ထောက်ခံသည့်နိုင်ငံများ
    မီးခိုး – ကြားနေနိုင်ငံများ

    -တိဘက်၊ ဟောင်ကောင်နဲ့ ရှင်ကျန်းတို့က လူနည်းစုတွေအပေါ် ဖိနှိပ်ညှင်းပမ်းတဲ့ တရုတ်ရဲ့ပေါ်လစီတွေအတွက် ကမ္ဘာ့နိုင်ငံပေါင်း ၃၉ နိုင်ငံက အောက်တိုဘာ ၇ ရက်နေ့မှာ တရားဝင် ကြေငြာချက်ထုတ်ကာ ရှုတ်ချလိုက်ပါတယ်။

    ကြေငြာချက်ကို လက်မှတ်ရေးထိုးထားတဲ့ နိုင်ငံအများစုဟာ ဥရောပကနိုင်ငံတွေဖြစ်ပြီး ကနေဒါ၊ ဂျပန်၊ ဟွန်ဒူးရပ်စ်၊ ဩစတေးလျနဲ့ နယူးဇီလန်နိုင်ငံတို့လည်း ပါဝင်ပါတယ်။

    “ရှင်ကျန်းပြည်နယ်က လူ့အခွင့်အရေး အခြေအနေတွေ၊ ဟောင်ကောင်က လတ်တလော ဖြစ်ပေါ် တိုးတက်မှုတွေအတွက် ကျွန်တော်တို့ အလွန်အမင်း စိုးရိမ်မိပါတယ်” လို့ ကုလဆိုင်ရာ ဂျာမနီသံအမတ် ခရစ္စတို့ဖ် ဟူစ်ဂျန်က အင်္ဂါနေ့မှာ ပြုလုပ်ခဲ့တဲ့ ကုလရဲ့ လူ့အခွင့်အရေးဆိုင်ရာ ဆွေးနွေးမှုမှာ ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။

    ရှင်ကျန်းမှာ ဝီဂါနဲ့ အခြားလူနည်းစု စုစုပေါင်း ၁ သန်းလောက်ကို တရုတ်အစိုးရက အကျဉ်းစခန်းတွေထဲမှာ ထည့်ထားပြီး၊ ဘာသာရေး၊ လူမျိုးရေး ညှင်းပမ်းနှိပ်စက်မှုတွေ ရှိတယ်လို့ ကုလနဲ့ ကမ္ဘာ့မီဒီယာတွေက ထုတ်ပြန်ထားပါတယ်။

    ဇူလိုင်လက အငြင်းပွားဖွယ် နိုင်ငံတော်လုံခြုံရေးဥပဒေကို တရုတ်ကွန်မြူနစ်အစိုးရက ​ပြဌာန်းပြီးတဲ့နောက် ဟောင်ကောင်ပြည်သူတွေအပေါ် ဖိနှိပ်မှုတွေ ထပ်တိုးလုပ်ဆောင်လာမယ်ဆိုတဲ့ စိုးရိမ်မှုတွေ ရှိနေပြီး မနေ့က နိုင်ငံပေါင်း ၃၉ နိုင်ငံ လက်မှတ်ရေးထိုးထားတဲ့ ထုတ်ပြန်ချက်မှာ ဟောင်ကောင်ပြည်သူတွေရဲ့ လူ့အခွင့်အရေးနဲ့ လွတ်လပ်ခွင့်တွေကို ဆက်လက်ထိန်းသိမ်းဖို့လည်း တိုက်တွန်းထားပါတယ်။

    ကြေငြာချက်မှာ တိဘက်လူမျိုးတွေအ​ပေါ် ဘာသာရေး၊ လူမျိုးရေး ဖိနှိပ်ချုပ်ချယ်မှုတွေကိုလည်း ထောက်ပြ​ ဝေဖန်ထားပါတယ်။

    ပြီးခဲ့တဲ့နှစ်တုန်းကလည်း လူနည်းစုတွေအပေါ် တရုတ်ရဲ့လုပ်ရပ်တွေကို ရှုတ်ချခဲ့ ကြေငြာချက်တစ်စောင်ကို ယူကေကဦးဆောင်ကာ ထုတ်ခဲ့ပြီး နိုင်ငံပေါင်း ၂၃ နိုင်ငံက လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့ပါတယ်။

    ကုလသမဂ္ဂဆိုင်ရာ တရုတ်အမြဲတမ်းသံအမတ် ကျန်းကျွင်က ဒီပြောဆိုမှုတွေဟာ အခြေအမြစ်မရှိတဲ့ စွပ်စွဲချက်တွေဖြစ်ပြီး မိမိတို့ကို နာမည်ဖျက်ဖို့၊ မိမိတို့ရဲ့ ပြည်တွင်းရေးကို ဝင်ရောက်စွက်ဖက်ဖို့အတွက် သတင်းမှားဖြန့်တာသာ ဖြစ်တယ်လို့ တုန့်ပြန်ပြောဆိုခဲ့ပါတယ်။

    ရှင်ကျန်းအရေးနဲ့ပတ်သက်ပြီး တရုတ်နိုင်ငံအပေါ် ဝေဖန်မှုတွေကို ရှုတ်ချတဲ့ ကြေ​ငြာချက်တစ်စောင်ကို ကျူးဘားနိုင်ငံက ခေါင်းဆောင်ကာ ထုတ်ပြန်တဲ့ပြီး နိုင်ငံပေါင်း ၄၅ နိုင်ငံက လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့ပါတယ်။

    ကုလသမဂ္ဂ လူ့အခွင့်အရေးဆိုင်ရာ မဟာမင်းကြီး မီရှယ် ဘာချီလက်ကို ရှင်ကျန်းပြည်နယ်ကို လာရောက်ကြည့်ရှုဖို့၊ စွပ်စွဲချက်တွေအတွက် ဆွေးနွေးဖို့ တရုတ်နိုင်ငံက ဖိတ်ခေါ်ခဲ့ပါတယ်။ ဘာချီလက်က ဒေသတွင်း လွတ်လပ်စွာ သွားလာကြည့်ရှုခွင့်ရဖို့ လိုအပ်တယ်လို့ တုန်ပြန်ထားပါတယ်။

    ဟောင်ကောင်အရေး တရုတ်ရဲ့ဆောင်ရွက်ချက်တွေကို ထောက်ခံတဲ့ ကြေငြာချက်တစ်စောင်ကိုလည်း ပါကစ္စတန်နိုင်ငံက ဦးဆောင်ကာ ထုတ်ပြန်ခဲ့ပါတယ်။

    Ref: Aljazeera

  • ရှင်ကျန်းတွင် ဝီဂါများကို ဖိနှိပ်သည့်အကျဉ်းစခန်းအရေအတွက် ၃၈၀ ကျော်ရှိနေ

    ရှင်ကျန်းတွင် ဝီဂါများကို ဖိနှိပ်သည့်အကျဉ်းစခန်းအရေအတွက် ၃၈၀ ကျော်ရှိနေ

    စက်တင်ဘာ ၂၄၊ ၂၀၂၀
    M-Media

    -တရုတ်နိုင်ငံ​အနောက်ပိုင်း ရှင်ကျန်းပြည်နယ်မှာ ဝီဂါနဲ့ အခြားလူနည်းစုတွေကို ထိန်းသိမ်းထားတဲ့ အကျဉ်းစခန်းအရေအတွက်ဟာ ၃၈၀ ကျော် ရှိတယ်လို့ ဩစတေးလျအခြေစိုက် တတ်သိပညာရှင်အဖွဲ့တစ်ခုက ပြောကြားလိုက်ပြီး ဒါဟာ အရင်က ထင်ထားတာထက် ပိုမိုများပြားနေတာ ဖြစ်ပါတယ်။

    ရှင်ကျန်းမှာ ဝီဂါနဲ့ အခြား တူရကီစကားပြော လူနည်းစု တစ်သန်းကျော်လောက်ကို တရုတ်အစိုးရက အကျဉ်းစခန်းတွေထဲမှာ ထိန်းသိမ်းထားပြီး ညှင်းပမ်းနှိပ်စက်နေတယ်လို့ ကမ္ဘာ့မီဒီယာ​တွေနဲ့ ကုလသမဂ္ဂက စုံစမ်းဖော်ထုတ်ထားပါတယ်။

    တရုတ်ကတော့ ဒီစခန်းတွေဟာ အကျဉ်းစခန်းတွေမဟုတ်ဘဲ အစွန်းရောက်ဝါဒတိုက်ဖျက်ရေး လုပ်ဆောင်နေတဲ့ အသက်မွေးဝမ်းကြောင်းဆိုင်ရာ သင်တန်းကျောင်းတွေ ဖြစ်တယ်လို့ တုန့်ပြန်ခဲ့ပါတယ်။

    ဩစတေးလျက တတ်သိပညာရှင်များအဖွဲ့ (ASPI) က လေ့လာမှုတွေအရ ရှင်ကျန်းမှာ အကျဉ်းစခန်းပေါင်း ၃၈၀ ကျော်ရှိပြီးဒါဟာ အရင်ကတွက်ချက်ထားတဲ့ ပမာဏထက် ၄၀ ရာခိုင်နှုန်းဝန်းကျင် မြင့်တက်လာတာ ဖြစ်ပါတယ်။

    “အသက်မွေးဝမ်းကြောင်း သင်တန်းကျောင်းလို့ သူတို့ခေါ်တဲ့နေရာတွေက သင်တန်းသားတွေဟာ ၂၀၁၉ ခုနှစ် နှောင်ပိုင်းမှာ သင်တန် းပ​ြီးကာ ပြန်သွားကြပြီလို့ တရုတ်အာဏာပိုင်တွေရဲ့ပြော​ကြားမှုနဲ့ အခုတွေ့ရှိချက်တွေက ကွဲလွဲနေပါတယ်။ တရားလက်လွတ်ဖမ်းဆီးခံထားရတဲ့သူတွေကို လုံခြုံရေးပိုမြင့်တဲ့ စခန်းတွေမှာ ထိန်းသိမ်းထားတယ်ဆိုတာ အခုအထောက်အထားတွေက ပြသနေပါတယ်” လို့ ASPI အဖွဲ့က သုတေသနအဖွဲ့ခေါင်းဆောင် နသန်ရူဆာက ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။

    ဂြိုဟ်တုကရရှိတဲ့ ပုံရိပ်တွေ၊ ကိုယ်တိုင်တွေ့ကြုံလာရသူတွေ၊ မီဒီယာက သတင်းဖော်ပြချက်တွေ၊ အကျဉ်းစခန်းတွေဆောက်ဖို့ တရုတ်အစိုးရက တင်ဒါခေါ်တဲ့ စာရွက်စာတမ်းတွေကို အခြေခံပြီး ASPI က သုတေသနလုပ် ထုတ်ပြန်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

    ၂၀၂၀ ခုနှစ် အစပိုင်းကနေ ဇူလိုင်လအထိ အသစ်ဆောက်လုပ်ခဲ့တဲ့ အကျဉ်းစခန်းနဲ့ တိုးချဲ့တဲ့အကျဉ်းစခန်း အနည်းဆုံး ၆၁ ခုရှိတယ်လို့ ASPI က ဆိုပါတယ်။ နောက်ထပ် ၁၄ ခုက ဆောက်လုပ်ဆဲအနေအထားမှာ ဖြစ်ပါတယ်။

    သံဆူးကြိုခြံစည်းရိုး ဒါမှမဟုတ် နံရံအမြင့်ကြီးတွေကို ဖယ်ရှားလိုက်တဲ့ အကျဉ်းစခန်းက ၇၀ လောက်ရှိပြီး ဒါဟာ ဒီစခန်းတွေကို ပိတ်ပစ်လိုက်တာ ဒါမှမဟုတ် နောက်ထပ်ပုံစံတစ်မျိုး ပြောင်းလဲအသုံးပြုတာ ဖြစ်နိုင်တယ်လို့ ASPI က ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။

    ASPI ဟာ Xinjiang Data Project လို့ အမည်ပေးထားတဲ့ စီမံကိန်းတစ်ခုကို ဖော်ဆောင်နေပြီး အဲဒီအထဲမှာ ရှင်ကျန်းက အကျဉ်းစခန်းကွန်ယက်နဲ့ အခြား ဘာသာရေး၊ ယဉ်ကျေးမှုဆိုင်ရာ အထင်ကရနေရာတွေကို အအသေးစိတ် 3D ပုံရိပ်တွေနဲ့ ဖော်ပြမှာ ဖြစ်ပါတယ်။

    ရူဆာက တိုးချဲ့လိုက်တဲ့ အကျဉ်းစခန်းအများစုဟာ လုံခြုံရေးပိုမြင့်တဲ့ စခန်းတွေဖြစ်ပြီး၊ စက်မှုဇုန်တွေရဲ့ဘေးမှာလည်း အကျဉ်းစခန်းတွေကို တည်ဆောက်ထားတာကြောင့် ထိန်းသိမ်းထားသူတွေကို စက်ရုံတွေမှာ အဓမ္မလုပ်အားခိုင်းစေတာမျိုး ရှိနိုင်တယ်လို့လည်း ASPI က ထည့်သွင်းသုံးသပ်ထားပါတယ်။

    အမေရိကန်တာဝန်ရှိသူတွေကတော့ ရှင်ကျန်းစက်ရုံတွေက ထုတ်လုပ်တဲ့ ကုန်ပစ္စည်းတွေမှာ ဝီဂါတွေရဲ့ အဓမ္မလုပ်အားပါတဲ့အတွက် တစ်ချို့ပစ္စည်းတွေကို အမေရိကန်ကတင်ပို့ခွင့် ပိတ်ပင်ထားပါတယ်။

    Ref: Aljazeera