မတ္ ၂၂၊ ၂၀၁၈
M-Media
– ၂၀၁၆ ခုႏွစ္ အေမရိကန္သမၼတေရြးေကာက္ပြဲအႀကိဳ မဲဆြယ္ေရးမွာ လက္ရွိသမၼတ ေဒၚနယ္ထရမ့္နဲ႔ အဆက္အသြယ္ရွိတဲ့ အခ်က္အလက္ဆန္းစစ္ေရး ကုမၸဏီတစ္ခုကို အသံုးျပဳသူ သန္း ၅၀ ေလာက္ရဲ႕ ကုိယ္ေရးအခ်က္အလက္ေတြ ယူခြင့္ျပဳခဲ့မႈနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး Facebook တည္ေထာင္သူ ဇူကာဘတ္က ေတာင္းပန္လုိက္ပါတယ္။
၂၀၁၅ ခုႏွစ္အေစာပုိင္းက ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ အဲဒီကိစၥဟာ ယုံၾကည္မႈ ခ်ိဳးေဖာက္တဲ့ကိစၥျဖစ္ၿပီး အေရးယူဖုိ႔ ဘာ့ေၾကာင့္ ၃ ႏွစ္ေလာက္အထိ ၾကာျမင့္ခဲ့သလဲဆုိတာကုိေတာ့ ဇူကာဘတ္က ရွင္းျပခဲ့ျခင္း မရွိပါဘူး။
“ျဖစ္ခဲ့တာေတြအတြက္ ကၽြန္ေတာ္ တကယ့္ကုိ ေတာင္းပန္ပါတယ္။ လူေတြရဲ႕ ကုိယ္ေရးအခ်က္အလက္ေတြကို ကာကြယ္ဖုိ႔ဆုိတာ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ရဲ႕ အေျခခံ တာ၀န္၀တၱရားျဖစ္ၿပီး ဒါကုိ မလုပ္ႏုိင္ဘူးဆုိရင္ လူေတြကုိ ၀န္ေဆာင္မႈေပးဖုိ႔ အခြင့္အေရးဟာ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔နဲ႔ မထုိက္တန္ပါဘူး” လုိ႔ ဇူကာဘတ္က CNN သတင္းဌာနနဲ႔ မေန႔က အင္တာဗ်ဴးမွာ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
ဆုိရွယ္မီဒီယာမွာတင္ခဲ့တဲ့ ေၾကျငာခ်က္မွာ ဇူကာဘတ္က သူတုိ႔အေနနဲ႔ အမွားေတြလုပ္ခဲ့တယ္ဆုိတာကုိ ၀န္ခံခဲ့ၿပီး ဒါေတြကုိ ရပ္တန္႔ဖုိ႔အတြက္ ပုိမုိေဆာင္ရြက္ဖုိ႔လုိတယ္လုိ႔ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။
“ဒါဟာ ကုိဂန္၊ Cambridge Anaytica နဲ႔ Facebook အၾကားမွာ ယံုၾကည္မႈခ်ိဳးေဖာက္တဲ့လုပ္ရပ္ ျဖစ္ပါတယ္”
အလက္ဇန္းဒါ ကုိဂန္ဟာ ကမ္းဘရစ္ဂ်္တကၠသုိလ္က သုေတသနပညာရွင္တစ္ေယာက္ျဖစ္ၿပီး ပုဂၢိဳလ္ေရးအခ်က္အလက္ေတြစုေဆာင္းတဲ့ app တစ္ခုဖန္တီးကာ အခ်က္အလက္ေတြ ရယူခဲ့ၿပီးတဲ့ေနာက္ ထရမ့္နဲ႔ ဆက္ႏြယ္ေနတဲ့ အခ်က္အလက္အသံုးခ်ေရး ကုမၸဏီကုိ ျပန္လည္ေရာင္းခ်ခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။
“ဒါဟာ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ကုိ အခ်က္အလက္ေတြေပးထားၿပီး၊ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ကာကြယ္ေပးမယ္လုိ႔ ေမွ်ာ္လင့္ထားၾကတဲ့ အသံုးျပဳသူေတြနဲ႔ Facebook ၾကားထဲက ယံုၾကည္မႈခ်ိဳးေဖာက္တဲ့ ကိစၥတစ္ခုပါ။ ဒါကုိ ျပင္ဆင္ဖုိ႔ လုိပါတယ္” လုိ႔ ဇူကာဘတ္က ေၾကျငာခ်က္မွာ ထည့္သြင္းေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
အေမရိကန္အစုိးရလက္ေအာက္ခံ ကိုယ္ေရးအခ်က္အလက္ ကာကြယ္တားဆီးေရးအဖြဲ႕ျဖစ္တဲ့ ဖက္ဒရယ္ ကုန္သြယ္ေရး ေကာ္မရွင္ (FTC) က Facebook ဟာ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္က ႏွစ္ဖက္သေဘာတူညီခ်က္ စည္းမ်ဥ္းေတြကုိ ခ်ိဳးေဖာက္ခဲ့လားဆုိတာ စစ္ေဆးေနတယ္ဆုိတဲ့ သတင္းေတြ ထြက္လာခဲ့ၿပီးတဲ့ေနာက္ ဇူကာဘတ္ရဲ႕ ဒီေတာင္း ပန္ခ်က္ ေပၚထြက္လာတာပါ။
တကယ္လုိ႔ ခ်ိဳးေဖာက္တာကို ေတြ႕ရွိခဲ့မယ္ဆုိရင္ Facebook ဟာ တစ္ရက္တိုင္းအတြက္ ကန္ေဒၚလာ ၄ ေသာင္းေလာက္ ဒဏ္ေငြေဆာင္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
အေမရိကန္က အခ်က္အလက္အသံုးခ်ေရး ကုမၸဏီတစ္ခုျဖစ္ၿပီး ႏုိင္ငံေရးဆုိင္ရာေတြကို အႀကံေပးတဲ့ Cambridge Analytica ဟာ Facebook ကေန ရယူထားတဲ့ အခ်က္အလက္ေတြကုိ ၂၀၁၆ ခုႏွစ္ ေရြးေကာက္ပြဲ မဲဆြယ္မႈအတြင္း ထရမ့္အတြက္ မဲဆႏၵေပးပုိင္ခြင့္ရွိသူမ်ားဆုိင္ရာ သုေတသနမွာ အသံုးျပဳခဲ့တယ္လုိ႔ စြပ္စြဲခံထားရပါတယ္။
ဒီသတင္းထြက္လာခဲ့ၿပီးတဲ့ေနာက္ ၅ ရက္အတြင္းမွာ Facebook ရဲ႕ ရွယ္ယာတန္ဖုိးေတြက ကန္ေဒၚလာ ဘီလီယံ ၆၀ ေလာက္ က်ဆင္းသြားခဲ့ပါတယ္။
ယူေက အခ်က္အလက္လံုၿခံဳေရးဆုိင္ရာ အာဏာပုိင္အဖြဲ႕တစ္ခုျဖစ္တဲ့ ‘သတင္းအခ်က္အလက္ ေကာ္မရွင္နာ႐ံုး’ က သူတုိ႔အေနနဲ႔ Cambridge Analytica ႐ံုးခန္းေတြကုိ ၀င္ေရာက္ရွာေဖြႏုိင္ေရး ၀ရမ္းေတာင္းသြားမယ္လုိ႔ တနလၤာေန႔က ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
ယူေကအေျခစုိက္ Channel 4 သတင္းဌာနရဲ႕ လွ်ိဳ႕၀ွက္စံုစမ္းေဖာ္ထုတ္မႈမွာ Cambridge Analytica ဟာ က်င့္၀တ္ပုိင္းနဲ႔ ဥပေဒပုိင္းဆုိင္ရာအရ ေမးခြန္းထုတ္စရာေကာင္းတဲ့ က်င့္သံုးမႈေတြကုိ ေဆာင္ရြက္ခဲ့တယ္လုိ႔ ေတြ႕ရွိခဲ့ပါတယ္။
Ref: Aljazeera
