ဇန္န၀ါရီ ၆၊ ၂၀၁၈
M-Media
– ႏွစ္အစပုိင္းကတည္းက ဟိႏၵဴအစြန္းေရာက္ေတြရဲ႕ ပစ္မွတ္ထားတုိက္ခုိက္ျခင္းကုိ ခပ္စိပ္စိပ္ ခံလာခဲ့ရတာေၾကာင့္ အိႏၵိယက ဒါလစ္ဇာတ္နိမ့္ေတြဟာ စီးပြားေရးၿမိဳ႕ေတာ္ မြမ္ဘုိင္းနဲ႔ မဟာရက္ရွ္ထရာ ျပည္နယ္တစ္၀ွမ္းမွာ အခုတစ္ပတ္အတြင္း အႀကီးအက်ယ္ ဆႏၵျပခဲ့ၾကပါတယ္။
သူတုိ႔ကုိ တိရစၦာန္ေတြလုိ သေဘာထားတဲ့ ဇာတ္ျမင့္ေတြကုိ ၿဗိတိသွ်နဲ႔ေပါင္းၿပီး တြန္းလွန္ႏုိင္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ ၂၀၀ ျပည့္အထိမ္းအမွတ္အျဖစ္ မဟာရက္ရွ္ထရာျပည္နယ္ရဲ႕ ဒုတိယၿမိဳ႕ေတာ္ ပူေနးမွာ ဇန္န၀ါရီ ၁ ရက္ေန႔က ခ်ီတက္လွည့္လည္စဥ္ ဟိႏၵဴအမ်ိဳးသားေရးသမားေတြရဲ႕ အုပ္စုဖြဲ႕ တုိက္ခုိက္ျခင္းကုိ ခံခဲ့ရၿပီးေနာက္ပုိင္း ဒါလစ္ဇာတ္နိမ့္ေတြ ဒီလုိ အံုႂကြလာတာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဟိႏၵဴအစြန္းေရာက္ေတြရဲ႕ တုိက္ခုိက္မႈအတြင္း အမ်ားအျပား ဒဏ္ရာရရွိခဲ့ကာ ကားေတြ မီး႐ႈိ႕ဖ်က္ဆီးတာ၊ ဗုဒၶသာသနာ့အလံေတြကုိ ဆုတ္ၿဖဲတာေတြလည္း ရွိခဲ့ပါတယ္။
ေနာက္ဆက္တြဲအျဖစ္ မြန္ဘုိင္းၿမိဳ႕ ဆင္ေျခဖံုးနဲ႔ မဟာရက္ရွ္ထရာျပည္နယ္က ဒါလစ္ဇာတ္နိမ့္ေတြ အမ်ားစုရွိတဲ့ ေနရာေတြလည္း ပစ္မွတ္ထား တုိက္ခုိက္ခံခဲ့ရၿပီး ဒါလစ္ေတြရဲ႕ သမုိင္းအေမြအႏွစ္ေတြ၊ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းေတြ ဖ်က္ဆီးခံခဲ့ရပါတယ္။
အန္ဒါပရာဒက္ရွ္ျပည္နယ္က ဂူဂ်ာရက္ခ႐ုိင္မွာလည္း ဇန္န၀ါရီ ၁ ရက္ေန႔မွာ ဒါလစ္ေတြကုိ ပစ္မွတ္ထားတဲ့ ဒီလုိတုိက္ခုိက္မႈမ်ိဳး ျဖစ္ပြားခဲ့ပါတယ္။
ဆႏၵျပ
ဒီအျဖစ္အပ်က္ ျဖစ္ပြားၿပီးေနာက္ပုိင္းမွာ ေထာင္နဲ႔ခ်ီတဲ့ ဒါလစ္ဇာတ္နိမ့္ေတြဟာ မြမ္ဘုိင္းမွာ တနလၤာေန႔ညေနပုိင္းက စတင္ဆႏၵျပခဲ့ၾကၿပီး ေနာက္ပုိင္းမွာ မဟာရက္ရွ္ထရာ ျပည္နယ္တစ္၀ွမ္လံုးမွာ ဒီဆႏၵျပမႈက ျပန္႔ႏွ႔ံသြားခဲ့ပါတယ္။
ဇန္၀ါရီ ၃ ရက္ ဗုဒၶဟူးေန႔အထိ မြမ္ဘုိင္းမွာ ဆႏၵျပမႈေတြ ဆက္ရွိခဲ့ၿပီး ပါ၀င္သူေတြဟာ လမ္းေတြ၊ ရထားလုိင္းေတြကုိ ပိတ္ဆုိ႔တာ၊ ဘတ္စ္ကားေတြကုိ တုိက္ခုိက္တာေတြ လုပ္ေဆာင္ခဲ့ၾကပါတယ္။
ျပည္နယ္တစ္၀ွမ္း ဒါလစ္ဇာတ္နိမ့္ေတြရဲ႕ ဆႏၵျပမႈမွာ ရဲတပ္ဖြဲ႕က အင္အားသံုးခဲ့တာေၾကာင့္ ဆယ္ေက်ာ္သက္တစ္ဦး ေသဆံုးကာ ဒဏ္ရာရသူေတြလည္း ရွိခဲ့ပါတယ္။
အေရးမယူ
မြမ္ဘုိင္းအေျခစုိက္ ဒါလစ္အေရး တက္ႂကြလႈပ္ရွားသူ ဆာဂါ ဇန္ဒီက ဇန္န၀ါရီ ၁ ရက္ေန႔ ဟိႏၵဴအစြန္းေရာက္ေတြရဲ႕ တုိက္ခုိက္မႈအတြက္ ရဲတပ္ဖြဲ႕မွာ အမႈဖြင့္ထားေပမယ့္ က်ဴးလြန္သူေတြကုိ ဖမ္းဆီးတာမ်ိဳး မလုပ္ယံုသာမကဘဲ အမႈဖြင့္တဲ့သူေတြကုိ ျပန္လည္ ဖမ္းဆီးတာမ်ိဳးေတြ ရွိတယ္လုိ႔ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
ျပည္တြင္းဂ်ာနယ္လစ္ေတြအေနနဲ႔ ဒါလစ္ေတြရဲ႕ ထိခုိက္ခံစားရမႈေတြကုိ မ်က္ကြယ္ျပဳၿပီး ဟိႏၵဴဇာတ္ျမင့္ေတြဖက္ကုိ ဘက္လုိက္ေရးသားတယ္လုိ႔ ဒါလစ္ေတြဖက္က စြပ္စြဲမႈေတြလည္း ရွိေနပါတယ္။
ဒါလစ္ေခါင္းေဆာင္တစ္ဦးျဖစ္တဲ့ ပရာကက္ရွ္ အမ္ဘဒ္ကာက ဆႏၵျပမႈအဆံုးသတ္ဖုိ႔ ဗုဒၶဟူးေန႔မွာ ေဆာ္ၾသခဲ့ၿပီး မဟာရက္ရွ္ထရာ ျပည္နယ္၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ ဒီဗန္ဒရာ ဖဒ္နာဗစ္က တနလၤာေန႔ အၾကမ္းဖက္မႈအတြက္ စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈေတြ ျပဳလုပ္ဖုိ႔ အမိန္႔ေပးခဲ့ပါတယ္။
အိႏၵိယမွာ ဒါလစ္ဇာတ္နိမ့္အေရအတြက္ သန္း ၂၀၀ ေလာက္ ရွိေနၿပီး ဇာတ္ျမင့္ေတြရဲ႕ ခြဲျခားမႈ ႏွိပ္စက္ညႇင္းပမ္းမႈဒဏ္ကုိ မခံႏုိင္တာေၾကာင့္ အမ်ားစုဟာ ဟိႏၵဴဘာသာကေန ဇာတ္ခြဲျခားမႈမရွိတဲ့ ဗုဒၶဘာသာကုိ ကူးေျပာင္းခဲ့ၾကပါတယ္။
၁၉၅၀ ခုႏွစ္ အိႏၵိယဖြဲ႕စည္းပံုမွာ ဇာတ္ခြဲျခားမႈစနစ္ကုိ တရား၀င္ ဖ်က္သိမ္းခဲ့ေပမယ့္ ေျမျပင္မွာေတာ့ လက္ရွိအခ်ိန္အထိ ဆက္လက္ရွိေနဆဲ ျဖစ္ပါတယ္။
Ref: The Guardian, Independent, Newsclick
