ႏုိ၀င္ဘာ ၁၅၊ ၂၀၁၇
M-Media
Blog
-
ဇင္ဘာေဘြအာဏာရွင္ မူဂါဘီကုိ စစ္တပ္က ထိန္းသိမ္း
ႏုိ၀င္ဘာ ၁၅၊ ၂၀၁၇
M-Media
– အာဖရိကတုိက္ရွိ ဇင္ဘာေဘြႏုိင္ငံမွ အာဏာရွင္ ေရာဘတ္မူဂါဘီကုိ စစ္တပ္က ထိန္းသိမ္းလုိက္သည္ဟု သိရသည္။
ေဒသစံေတာ္ခ်ိန္ ဗုဒၶဟူးေန႔မနက္ပုိင္းက စစ္တပ္မွာ ၿမိဳ႕ေတာ္ဟာရာရီရွိ ႏုိင္ငံပုိင္႐ုပ္သံဌာန၊ အစုိးရအေဆာက္အဦးမ်ားကုိ သိမ္းယူလုိက္ျခင္းျဖစ္ၿပီး ႏုိင္ငံအတြင္း ယုိယြင္းလာေသာ လူမႈေရး၊ စီးပြားေရး အေျခအေနကုိ ထိန္းသိမ္းရန္အတြက္ျဖစ္သည္ဟု စစ္တပ္ေျပာေရးဆုိခြင့္ရွိသူ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ အက္စ္ဘီ မုိယုိက ေျပာၾကား
ခဲ့သည္။သုိ႔ေသာ္လည္း မိမိတုိ႔မွာ အာဏာသိမ္းျခင္းမဟုတ္ဘဲ သမၼတ ေရာဘတ္မူဂါဘီႏွင့္ ၎၏မိသားစုမွာ လံုၿခံဳၿပီး ေကာင္းမြန္စြာရွိေနေၾကာင္း၊ ၎တုိ႔၏ အႏၱရာယ္ကင္းေရးကုိ အာမခံထားေၾကာင္း၊ ၎ပတ္၀န္းက်င္ရွိ ရာဇ၀တ္ေကာင္းမ်ားကုိ ပစ္မွတ္ထားျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာၾကားခဲ့သည္။
အသက္ ၉၃ ႏွစ္အရြယ္ရွိ မူဂါဘီမွာ အာဖရိကတြင္ သက္တမ္းအရင့္ဆံုး အာဏာရွင္ျဖစ္ၿပီး ၁၉၈၀ ျပည့္ႏွစ္ကတည္းက ႏုိင္ငံအား အုပ္စုိးခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။
မုိယုိက စစ္တပ္၏ ရည္ရြယ္ခ်က္ ေအာင္ျမင္ကာ ႏုိင္ငံမွာ ပံုမွန္အတုိင္း ျပန္ျဖစ္လာၿပီျဖစ္ေၾကာင္း၊ ျပည္သူမ်ားအေနျဖင့္ စုိးရိမ္စရာမလုိေၾကာင္း တုိက္တြန္းခဲ့သည္။
ၿမိဳ႕ေတာ္ ဟာရာရီရွိ အရပ္သားမ်ားေဒသတြင္ စစ္သားမ်ား ကင္းလွည့္ေစာင့္ၾကည့္ေနၾကၿပီး ျပည္သူမ်ားမွာလည္း စုိးရိမ္မႈမ်ား ရွိေနၾကသည္။
Ref: Aljazeera
-
ရခုိင္အေရး စစ္တပ္၏အစီရင္ခံစာ ယုတၱိမရွိဟု ထိပ္တန္းလူ႕အခြင့္အေရးအဖြဲ႕ ေျပာ
ႏုိ၀င္ဘာ ၁၅၊ ၂၀၁၇
M-Media
ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ေရာက္ ႐ုိဟင္ဂ်ာဒုကၡသည္မ်ား – လတ္တေလာ ရခုိင္အေရးမွာ ႐ုိဟင္ဂ်ာအရပ္သားေတြ သတ္ျဖတ္ခံရျခင္း မရွိဘူးဆုိတဲ့ ျမန္မာစစ္တပ္ရဲ႕ အစီရင္ခံစာဟာ ယုတၱိယုတၱာမရွိဘဲ ႏုိင္ငံတကာ ရာဇ၀တ္ခံု႐ံုးအေနနဲ႔ ကိုယ္တုိင္ စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈေတြ ျပဳလုပ္ရလိမ့္မယ္လုိ႔ လူ႕အခြင့္အေရး ေစာင့္ၾကည့္အဖြဲ႕ Human Rights Watch က ေျပာၾကားလုိက္ပါတယ္။
ၾသဂုတ္လ ၂၅ ရက္ေန႔ ႐ုိဟင္ဂ်ာလက္နက္ကိုင္ေတြက ရခုိင္ျပည္နယ္ေျမာက္ပုိင္းမွာရွိတဲ့ ရဲကင္းစခန္းေတြကုိ တုိက္ခုိက္ခဲ့ၿပီးေနာက္ပိုင္း စစ္တပ္ကျပဳလုပ္တဲ့ စစ္ဆင္ေရးအတြင္းမွာ ‘အျပစ္မဲ့အရပ္သားေတြ ေသဆံုးမႈ မရွိဘူး’ လုိ႔ တနလၤာေန႔ေႏွာင္းပုိင္းက ထုတ္ျပန္တဲ့ ျမန္မာစစ္တပ္ရဲ႕ အစီရင္ခံစာမွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။
စစ္ဆင္ေရးအတြင္းမွာ ‘အၾကမ္းဖက္သမား ၃၇၆’ ဦးကို ႏွိမ္ႏွင္းႏုိင္တယ္လုိ႔လည္း အစီရင္ခံစာက ဆုိပါတယ္။
“အံုနဲ႔က်င္းနဲ႔လုပ္တဲ့ ရက္စက္ၾကမ္းၾကဳတ္မႈေတြကုိ ပလပ္ေစဖုိ႔ ျမန္မာစစ္တပ္ရဲ႕ ယုတၱိယုတၱာမဲ့တဲ့ ႀကိဳးပမ္းမႈဟာ ဒီကိစၥေတြအတြက္ အေၾကာင္းအခ်က္ ရွာေဖြဖုိ႔နဲ႔ တာ၀န္ရွိတဲ့သူေတြကုိ ေဖာ္ထုတ္ေရး ႏုိင္ငံတကာရဲ႕ စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈ ဘာ့ေၾကာင့္ လုိအပ္ေနလဲဆုိတာကို မီးေမာင္းထုိးျပလုိက္တာ ျဖစ္ပါတယ္” လုိ႔ Human Rights Watch အဖြဲ႕ရဲ႕ မေန႔က ေၾကျငာခ်က္မွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။
ျမန္မာအာဏာပုိင္ေတြရဲ႕ စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈဟာ ယံုၾကည္လုိ႔မရဘူး၊ ယံုၾကည္လုိ႔ ရႏုိင္မွာမဟုတ္ဘူးဆုိတာကုိ ေနာက္တစ္ႀကိမ္ ထပ္ျပလုိက္တာျဖစ္တယ္လုိ႔လည္း Human Rights Watch အဖြဲ႕က ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
ၾသဂုတ္လေႏွာင္းပုိင္းက တစ္ေၾကာ့ျပန္ျဖစ္ခဲ့တဲ့ ရခုိင္ျပည္နယ္က မတည္ၿငိမ္မႈေၾကာင့္ ႐ုိဟင္ဂ်ာ ၆ သိန္းေက်ာ္ေလာက္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ကုိ ထြက္ေျပးခဲ့ရတယ္လုိ႔ ကုလက ဆုိပါတယ္။
အဲဒီဒုကၡသည္ေတြကုိ ကုလ လက္ေအာက္ခံအဖြဲ႕ေတြနဲ႔ လူ႕အခြင့္အေရးအဖြဲ႕ေတြ ေတြ႕ဆံုေမးျမန္းရာမွာ စစ္ဆင္ေရးအတြင္း ျမန္မာစစ္တပ္ဟာ အစုလုိက္အၿပံဳလုိက္ သတ္ျဖတ္မႈေတြ၊ အဓမၼက်င့္မႈေတြ၊ ေနအိမ္မီး႐ႈိ႕မႈေတြ ရွိတယ္လုိ႔ ေျပာၾကားခဲ့ၾကတာပါ။
ကုလေျပာေရးဆုိခြင့္ရွိသူ ဂ်ယ္ရီမီေလာရင့္က ဘဂၤလားေဒ့ရွ္မွာျပဳလုပ္တဲ့ သူတုိ႔ရဲ႕ စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈေတြအတြင္း ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ႐ုိဟင္ဂ်ာအရပ္သားေတြကုိ သတ္ျဖတ္တဲ့၊ ႏွိပ္စက္တဲ့ အေထာက္အထားေတြ အံုနဲ႔က်င္းနဲ႔ ေတြ႕ခဲ့ရတယ္လုိ႔ မေန႔ကျပဳလုပ္တဲ့ သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲမွာ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
Human Rights Watch အဖြဲ႕ကေတာ့ ျမန္မာအာဏာပုိင္ေတြနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ႏုိင္ငံတကာ ရာဇ၀တ္ခံု႐ံုးက စံုမ္စမ္းစစ္ေဆးရမယ့္အခ်ိန္ တန္ၿပီလုိ႔ ေၾကျငာခ်က္မွာ ထည့္သြင္းေဖာ္ျပခဲ့ပါတယ္။
ရခုိင္ျပည္နယ္က ကိစၥနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး အေမရိကန္ဟာ ျမန္မာစစ္ေခါင္းေဆာင္ေတြအေပၚ ပိတ္ဆုိ႔အေရးယူမႈေတြျပဳလုပ္ဖုိ႔ စီစဥ္ေနၿပီး အေမရိကန္ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး ရက္စ္တီလာဆန္ဟာ ဒီကေန႔မွာ ျမန္မာႏုိင္ငံကုိ လာေရာက္ဖုိ႔ ရွိေနပါတယ္။
Ref: Aljazeera
-
ASEAN ထိပ္သီးမ်ား ရိုဟင္ဂ်ာအေရး ေဆြးေႏြး
ASEAN ထိပ္သီးညီလာခံ (Myanmar State Counsellor Office) ဖိလစ္ပိုင္ႏုိင္ငံမွာ က်င္းပေနတဲ့ အေရွ႕ေတာင္အာရွ ႏုိင္ငံမ်ားအသင္း အာဆီယံ ထိပ္သီး ေဆြးေႏြးပြဲအတြင္း ျမန္မာႏုိင္ငံကေန အိမ္နီးခ်င္း ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ႏိုင္ငံထဲကို ထြက္ေျပးခဲ့ၾကတဲ့ ႐ိုဟင္ဂ်ာ မူစလင္ဒုကၡသည္ေတြ အေရး ေဆြးေႏြး ေျပာဆိုခဲ့ၾကေပမဲဲ့လို႔၊ ဒီေဆြးေႏြးပြဲကေန ထုတ္ျပန္တဲ့ ေၾကညာခ်က္ မူၾကမ္းထဲမွာေတာ့ ႐ိုဟင္ဂ်ာအေရး ထည့္သြင္း ထုတ္ျပန္တာ မရွိပါဘူး။ ဒီအေပၚ ႏုိင္ငံတကာ လူ႔အခြင့္အေရး လႈပ္ရွားမႈအဖြဲ႔တခုျဖစ္တဲ့ Human Rights Watch က စိတ္ပ်က္မိတဲ့အေၾကာင္း ေျပာဆိုထားပါတယ္။ မခင္ျဖဴေထြးက အျပည့္စံု တင္ျပေပးပါမယ္။
ဖိလစ္ပိုင္ႏုိင္ငံ မနီလာျမိဳ႕ေတာ္မွာ ဒီသီတင္းပတ္ထဲ က်င္းပတဲ့ အေရွ႕ေတာင္အာရွ ႏုိင္ငံမ်ားအသင္း အာဆီယံ ထိပ္သီး ေဆြးေႏြးပြဲကေနထုတ္ျပန္ဖို႔ရွိေနတဲ့ ေၾကညာခ်က္ မူၾကမ္းထဲမွာ ရခိုင္ျပည္နယ္ ေျမာက္ပိုင္းကေန ႐ိုဟင္ဂ်ာ ဒုကၡသည္ေတြ သိန္းနဲ႔ခ်ီ အိမ္နီးခ်င္း ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံဘက္ ထြက္ေျပးခဲ့ရတာနဲ႔ပတ္သက္လုိ႔ ထည့္သြင္းေဖာ္ျပထားတာ မေတြ႔ရပါဘူး။ ဒီကေန႔ အာဆီယံ ေဆြးေႏြးပြဲေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ျပဳလုပ္တဲ့ သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲအတြင္းမွာေတာ့ သတင္းေထာက္တဦးက ႐ိုဟင္ဂ်ာ ဒုကၡသည္အေရး ေဆြးေႏြးခဲ့ျခင္းမရွိ ေမးခြန္း ထုတ္ခဲ့ပါတယ္။ ဒီအေပၚ ဖိလစ္ပိုင္သမၼတရဲ႕ ေျပာခြင့္ရ ဟယ္ရီ ေရာ့ကီ Harry Roque က ခုလို ေျပာဆိုသြားပါတယ္။
“အားလံုး စံုညီ အစည္းအေ၀းမွာေတာ့ ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြရဲ႕အေရး ေဆြးေႏြးခဲ့တယ္ဆိုတာကို က်ေနာ္ အတည္ျပဳ ေျပာႏိုင္ပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ ဒီကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္ေနတဲ့ ႏုိင္ငံ ႏွစ္ႏုိင္ငံက တင္သြင္း ေဆြးေႏြးခဲ့တာပါ။ အထူးသျဖင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံက ဒီ ႐ိုဟင္ဂ်ာကိစၥကို ေျပာပါတယ္။ ပထမဆံုးအခ်က္ကေတာ့ သူတို႔အေနနဲ႔ ကိုဖီအာနန္ အစီရင္ခံစာနဲ႔အညီ အေကာင္အထည္ ေဖာ္ေဆာင္ရြက္ေနတဲ့အေၾကာင္းနဲ႔ လူသားခ်င္း စာနာမႈအကူအညီေတြကို လက္ခံၾကိဳဆိုတဲ့အေၾကာင္း၊ ျပီးေတာ့… ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံနဲ႔ သေဘာတူညီခ်က္ကို လက္မွတ္ေရးထိုး ျပီးတာနဲ႔ အိုးအိမ္စြန္႔ခြာ ထြက္ေျပးေနရတဲ့ ဒုကၡသည္ေတြ ျပန္လည္ ေနရာခ်ထားေရးကို သီတင္းပတ္ သံုးပတ္အတြင္း အျပီးသတ္ လုပ္ေဆာင္ သြားမယ့္အေၾကာင္း ေျပာခဲ့ပါတယ္။”
႐ိုဟင္ဂ်ာ ဒုကၡသည္ေတြ အေရးနဲ႔ပတ္သက္လုိ႔ အာဆီယံေခါင္းေဆာင္ေတြရဲ႕ ေၾကညာခ်က္မူၾကမ္းမွာ ထည့္သြင္း ေဖာ္ျပထားျခင္း မရွိတဲ့အေပၚ စိတ္ပ်က္မိတဲ့အေၾကာင္း ႏိုင္ငံတကာ လူ႔အခြင့္အေရး လႈပ္ရွားမႈအဖြဲ႔တခုျဖစ္တဲ့ Human Rights Watch အဖြဲ႔ကလည္း ေျပာဆိုထားပါတယ္။ အခုျဖစ္ရပ္က အာဆီယံအဖြဲ႔ၾကီးအေနနဲ႔ ထိေရာက္မႈမရွိဘူးဆိုတာကို ျပသရာ ေရာက္သလို၊ အေရွ႕ေတာင္အာရွ ေဒသမွာ လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေန ဆုတ္ယုတ္ေနတာကို ေဖာ္ျပလို္က္တာပဲလုိ႔ Human Rights Watch အဖြဲ႔ရဲ႕ အာရွေဒသဆို္င္ရာ ဒုတိယ ညြန္ၾကားေရးမွဴး Phil Robertson က ေျပာပါတယ္။ ျမန္မာအစိုးရ လံုျခံဳေရးတပ္ဖြဲ႔ေတြဟာ ႐ိုဟင္ဂ်ာ မူစလင္ေတြကို ျပည္နယ္ထဲကေန ထြက္ေျပးေအာင္ စနစ္တက် လုပ္ေဆာင္ခဲ့တာ ျဖစ္ျပီး ဒါဟာ လူသားထု တခုလံုးအေပၚ က်ဴးလြန္တဲ့ ရာဇ၀တ္မႈ ေျမာက္တယ္လုိ႔ မစၥတာ Robertson က ေျပာပါတယ္။
“လူသားထုအေပၚ က်ဴးလြန္တဲ့ ရာဇ၀တ္မႈေတြကို ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြအေပၚ က်ဴးလြန္ေနတာ က်ေနာ္တုိ႔ ေတြ႔ရပါတယ္။ ဒီလိုျဖစ္ေနတယ္ ဆုိတာကို ကုလသမဂၢ အၾကီးတန္း အရာရွိတဦးကလည္း အတည္ျပဳထားတာပါ။ သူမ အေနနဲ႔ နယူးေယာက္ျမိဳ႕ကို ျပန္သြားျပီး ဒီကိစၥ ဖိအားေပး ေျပာဆိုတာေတြ အျပင္ ေနာက္ထပ္ စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈေတြ လုပ္ႏုိင္ဖို႔အတြက္ ေငြေၾကးရန္ပုံေငြ ေတာင္းခံတာေတြ လုပ္ေဆာင္ ႏုိင္ပါတယ္။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုတာ ဒါက အေပၚယံ ေတြ႔ရတဲ့အေျခအေနပဲ ရွိပါေသးတယ္။ က်ေနာ္တို႔ အေနနဲ႔ကေတာ့ လာမယ့္ရက္ အနည္းငယ္… ႏို၀င္ဘာလ ၁၆ ရက္ေန႔မွာ အစီရင္ခံစာတေစာင္ ထုတ္ျပန္ဖို႔ရွိပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ ရွာေဖြေတြ႔ရွိခ်က္ေတြ ကေတာ့ ကုသမဂၢ အထူးကိုယ္စားလွယ္ ေတြ႔ရွိတာေတြနဲ႔ အေတာ္ၾကီးတူပါတယ္။ ႐ခိုင္ျပည္နယ္ ေျမာက္ပိုင္းက ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြကို ေနရပ္ကေန ထြက္ခြာေအာင္ ရည္ရြယ္ျပီး လိင္ပိုင္းဆုိင္ရာ အႏိုင္က်င့္ေစာ္ကားတာေတြ၊ မတရားျပဳက်င့္တာေတြ စနစ္တက် က်ဴးလြန္ခဲဲ့တယ္ဆိုတာကို က်ေနာ္တို႔ ေတြ႔ရပါတယ္။”
အေမရိကန္ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး Rex Tillerson ဒီသီတင္းပတ္ထဲ ျမန္မာႏုိင္ငံကို သြားေရာက္ဖို႔ ရွိေနသလို၊ သူ႔အေနနဲ႔ ႏုိင္ငံေတာ္ အတိုင္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ေတြ႔ဆံုတဲ့အခါ ႐ိုဟင္ဂ်ာ ဒုကၡသည္အေရး ဖိအားေပး ေျပာဆိုဖို႔ လိုအပ္တယ္လို႔လည္း မစၥတာ Robertson က ေျပာပါတယ္။
“၀န္ႀကီး Tillerson အေနနဲ႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို ေျပာေစခ်င္တာကေတာ့ ဒီကိစၥက ေပ်ာက္ပ်က္သြားမယ့္ ကိစၥတခု မဟုတ္ဘူး ဆိုတာနဲဲ႔ တကယ့္ကို ဆိုးရြားတဲ့ သိသာထင္ရွားတဲ့ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြ ျဖစ္ခဲ့တယ္ဆုိတာကို တာ၀န္ခံ ေျပာဆိုဖို႔ တိုက္တြန္းေစခ်င္ပါတယ္။ ဒါဟာ လူသားထုအေပၚ က်ဴးလြန္တဲ့ ရာဇ၀တ္မႈေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ သီတင္းပတ္ ေျခာက္ပတ္ – ရွစ္ပတ္ေလာက္ ကာလအတြင္း လူ ၆ သိန္းေက်ာ္ ထြက္ေျပးခဲ့ရတဲ့ အေျခအေနမ်ိဳးမွာ အေမရိကန္အေနနဲ႔ ဘာမွမျဖစ္သလိုမ်ိဳး ျမန္မာအစိုးရနဲ႔ ဒီအတိုင္း ဆက္ဆံမေနသင့္ပါဘူး။ ဒီျပႆနာရဲ႕ ပမာဏကို ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ နားလည္ရမွာျဖစ္သလို၊ ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး Tillerson အေနနဲ႔လည္း ျမန္မာအစိုးရက ခုလို ခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြကို စနစ္တက် က်ဴးလြန္ေနမယ္ဆိုရင္ ေနာက္ဆက္တြဲ ဆိုးက်ိဳးေတြ ရွိလာမယ္၊ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုနဲ႔ ဥေရာပသမဂၢ အဖြဲ႔၀င္ႏုိင္ငံေတြလို ႏုိင္ငံတကာ နဲ႔ေရာ၊ အေမရိကန္နဲ႔ပါ ဆက္ဆံေရးမွာပါ ထိခိုက္လာႏိုင္တယ္ ဆိုတာကို နားလည္ေအာင္ ေျပာဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။”
ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏုိင္ငံကို ထြက္ေျပးလာတဲ့ ႐ိုဟင္ဂ်ာ ဒုကၡသည္ေတြကို ျပီးခဲ့တဲ့ရက္ပိုင္းကပဲ ကိုယ္တိုင္သြားေရာက္ ေတြ႔ဆံုခဲ့သူ… ပဋိပကၡေဒသ လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာ အၾကမ္းဖက္မႈမ်ားဆိုင္ရာ ကုလသမဂၢ အတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ရဲ႕ အထူးကိုယ္စားလွယ္ Pramila Patten ကလည္း ႐ိုဟင္ဂ်ာ ဒုကၡသည္ေတြကို ရခိုင္ျပည္နယ္ထဲကေန အလံုးအရင္းနဲ႔ ထြက္ေျပးေအာင္ လံုျခံဳေရးတပ္ဖြဲ႔ေတြက လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြကို စနစ္တက် က်ဴးလြန္ခဲ့တယ္လို႔ ဆိုျပီး၊ အထူးသျဖင့္ လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာ အၾကမ္းဖက္ခံရမႈေတြ၊ ႏွိပ္စက္ညႇင္းပမ္း ခံရတာေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ျပစ္မႈဆိုင္ရာ ႏုိင္ငံတကာခံု႐ံုးမွာ တင္ျပဖို႔အထိ ၾကိဳးပမ္းသြားမယ္လို႔ ေျပာဆိုထားပါတယ္။
ျပီးခဲ့တဲ့ ၾသဂုတ္လက ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္းက လံုျခံဳေရးကင္စခန္း အမ်ားအျပားကို ARSA အၾကမ္းဖက္အဖြဲ႔ေတြက တိုက္ခိုက္ခဲ့ျပီးတဲ့ေနာက္ ဒီအေပၚ တံု႔ျပန္တဲ့ လံုျခံဳေရးတပ္ဖြဲ႔ေတြရဲ႕ အင္အားသံုး နယ္ေျမရွင္းလင္းမႈေတြအတြင္း ႐ိုဟင္ဂ်ာမူစလင္ ၆ သိန္းေက်ာ္ အိမ္နီးခ်င္း ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ႏုိင္ငံထဲ ထြက္ေျပးခဲ့ရတယ္လုိ႔ ကုလသမဂၢနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရး အဖြဲ႔ေတြက ေျပာဆိုထားတာပါ။ ဒါေပမဲ့ ျမန္မာအစိုးရ ဘက္ကေတာ့ ဒီလိုႏိုင္ငံတကာရဲ႕ စြပ္စြဲေျပာဆိုမႈေတြကို ျငင္းဆန္ထားျပီး၊ သူတို႔အေနနဲ႔ အၾကမ္းဖက္သမားေတြကိုသာ ပစ္မွတ္ထား ႏွိမ္နင္းေနတာ ျဖစ္တယ္လုိ႔ တံု႔ျပန္ထားပါတယ္။
VOA မွ ကူးယူေဖာ္ျပပါသည္။
-
အမ်ိဳးသားေက်ာင္း၊ အမ်ိဳးသားပညာေရးရဲ႕ အေမြအႏွစ္
ေဆာငး္ပါးရွင္- ဆူးငွက္
၁၂၈၂ခုႏွစ္ တန္ေဆာင္မုန္းလျပည့္ေက်ာ္ ၁၀ရက္ (၁၉၂၀ျပည့္ႏွစ္ ဒီဇင္ဘာ၅ရက္)ေန႔မွာ ရန္ကုန္ တကၠသိုလ္က တကၠသိုလ္အက္ဥပေဒကို မေက်နပ္လို႔ သပိတ္ေမွာက္ၾကတယ္။ ေက်ာင္းသား ကိုဘဦးအပါအ၀င္ (၁၁)ဦးက ဦးေဆာင္ၿပီး သပိတ္ ေမွာက္ၾကတာပါ။ ဒီပထမေက်ာင္းသားသပိတ္ဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ပညာေရးဆိုင္ရာ အသိအျမင္ေတြကို ပထမဆံုးစတင္ထိုးေဖာက္ အျမင္က်ယ္ေစတဲ့ သမိုင္း၀င္ လႈပ္ရွားမႈႀကီးပါပဲ။ ကိုယ့္ႏိုင္ငံရဲ႕ ၾကမ္ၼာကို ကိုယ့္ဖာသာ စီမံခန္႔ခြဲႏိုင္ဖို႔ ကိုယ္ပိုင္အေတြးအေခၚ ျမႇင့္တင္ေရးမွာ အမ်ိဳးသားပညာေရးက အေရးပါေၾကာင္း လံႈ႔ေဆာ္လိုက္တဲ့ လႈပ္ရွားမႈႀကီးလည္း ျဖစ္ခဲ့တယ္။ဒါေၾကာင့္ ပထမ ေက်ာင္းသားသပိတ္ႀကီး အၿပီး၊ ရန္ကုန္မွာ ဗဟန္း အမ်ိဳးသားေကာလိပ္နဲ႕ အမ်ိဳးသားေက်ာင္းမ်ားအျပင္ တစ္ျပည္လံုး အတိုင္းအတာ အထိ၊ အမိ်ဳးသားေက်ာင္းေတြ ဖြင့္လွစ္ႏိုင္ခဲ့ၾကတယ္။
ဒါေၾကာင့္ ၁၂၈၃ခု သီတင္းကၽြတ္လျပည့္ေက်ာ္ ၈ရက္ (၁၉၂၁ခု ေအာက္တိုဘာ ၂၄ရက္)ေန႔က မႏ္ၲေလးမွာက်င္းပတဲ့ န၀မေျမာက္ ဂ်ီစီဘီေအ အသင္း အစည္းအေ၀းႀကီးမွာ ပထမေက်ာင္းသား သပိတ္ႀကီး စတင္တဲ့ တန္ေဆာင္မုန္းလျပည့္ေက်ာ္ ၁၀ရက္ေန႔ကို အမ်ိဳးသားေန႔အျဖစ္ သတ္မွတ္ႏိုင္ဖို႔ အတည္ျပဳႏိုင္ခဲ့ တယ္။ ဒါေၾကာင့္ ၁၂၈၃ခု၊ တန္ေဆာင္မုန္းလျပည့္ေက်ာ္ ၁၀ရက္ေန႔က စတင္ၿပီး တစ္ျပည္လံုးအတိုင္း အတာနဲ႕ အမ်ိဳးသားေအာင္ပြဲေန႔ေတြ စတင္ က်င္းပခဲ့ၾကတယ္။ ေနာင္တစ္ခ်ိန္မွာ ပထမေက်ာင္းသား သပိတ္ႀကီးရဲ႕ အသီးအပြင့္ျဖစ္တဲ့ အမ်ိဳးသား ေက်ာင္းေတြက အမ်ိဳးသားေအာင္ပြဲေန႔ေတြကို ထူးထူးျခားျခား က်င္းပခဲ့ၾကတာလည္း အထင္အရွားပါပဲ။
ပထမေက်ာင္းသား သပိတ္ႀကီးေၾကာင့္ အမ်ိဳးသားေက်ာင္းေတြ ဖြင့္လွစ္ရာမွာ မႏၱေလး က ဆရာႀကီး ဦးရာဇတ္ဦးေဆာင္ၿပီး တက္ႂကြစြာပါ၀င္ခဲ့တယ္။ ဒါ့အျပင္ မႏၱေလး မွာ (၁)လမ္း၈၀နဲ႕ ၈၁လမ္းၾကား၊ လမ္း ၃၀နဲ႕ ၃၁လမ္းၾကား၊ အထက္ဆင့္၀င္းထဲက ဗဟိုပိဋကတ္တိုက္အေဆာက္အဦးႀကီးမွာ ဖြင့္လွစ္တဲ့ ဗဟိုအမ်ိဳးသားေက်ာင္း၊ (၂) လမ္း၈၀ တ႐ုတ္တန္း၊ လမ္း၃၀နဲ႕၃၁လမ္းၾကား၊ ဦးစိုးမင္းတိုက္မွာဆရာမႀကီး ေဒၚေစာအံုေက်ာင္းအုပ္အျဖစ္ ေဆာင္ရြက္တဲ့ ေနရွင္နယ္အမ်ိဳးသမီးေက်ာင္း၊ (၃) ဆိုင္းတန္း သေဘၤာ တန္းရပ္မွာ ေနရွင္နယ္ အလယ္တန္းေက်ာင္းနဲ႕ (၄) ေညာင္ပင္ေစ်းမွာ ေညာင္ပင္ေစ်းေနရွင္နယ္ေက်ာင္း ဆိုၿပီး ၄ေက်ာင္းဖြင့္လွစ္ခဲ့တယ္။ မႏ္ၲေလးက အမ်ိဳးသားေက်ာင္းေတြဟာ ဆရာႀကီး ဦးရာဇတ္ရဲ႕ အေျမာ္အျမင္ေၾကာင့္ ဂ်ီစီဘီေအႀကီး၂ျခမ္းအကြဲ၊ အမ်ိဳးသားေက်ာင္းမ်ား အေထာက္အပံ့ခံေရး၊ မခံေရး သေဘာထားကြဲမႈမွာ ဗဟိုအမ်ိဳးသား အထက္တန္း ေက်ာင္းႀကီး တည္တံ့ခဲ့တယ္။ ဒီကေန႔အထိ အမွတ္ ၂ အ.ထ.က အျဖစ္နဲ႕အထိေပါ့။ မႏ္ၲေလးၿမိဳ႕မိ ၿမိဳ႕ဖ ေတြကလည္း ဗဟိုအမ်ိဳးသားေက်ာင္းႀကီးကို အားေပး ေထာက္ခံခဲ့ၾက႐ံုမက၊ ကိုယ့္သားသမီးေတြကိုလည္း ဆရာႀကီးဦးရာဇတ္ဆီ အပ္ႏွံကာ ဗဟိုအမ်ိဳးသား ေက်ာင္းမွာပဲ ေက်ာင္းအပ္ခဲ့ၾကတာပါ။ ဒါေၾကာင့္ မႏ္ၲေလးရဲ႕ ႏိုင္ငံေရး၊ ယဥ္ေက်းမႈ၊ လူမႈေရးစတဲ့ မ်က္ႏွာစာက ထင္ရွားတဲ့ ပုဂိ္ၢဳလ္ႀကီးေတြ အမ်ားစုဟာ အမ်ိဳးသားေက်ာင္းထြက္ေတြ အမ်ားစုျဖစ္ခဲ့တယ္။
ဒီအထဲမွာ ဆရာၿမိဳ႕မၿငိမ္းကလည္း ကနဦးအစ ဗုဒၶသာသနာ႔ႏုဂၢဟအထက္တန္းေက်ာင္းမွာ ေနခဲ႔ေပမယ္႔ ေနာက္ေတာ႔ မႏၱေလး ဗဟို အမ်ိဳးသားေက်ာင္းမွာ ပညာဆက္သင္ခဲ႔တယ္။ (ဆရာၿမိဳ႕မၿငိမ္း ရဲ႕ သားသမီးေတြ အားလံုးကလည္း အမ်ိဳးသားေက်ာင္း ထြက္ေတြပါပဲ။) ဒါေၾကာင့္ ႏွစ္စဥ္က်င္းပတဲ့ အမ်ိဳး သားေအာင္ပြဲေန႔ေတြမွာ ဗဟိုအမ်ိဳးသား အထက္တန္း ေက်ာင္းက ပေဒသာကပြဲမ်ားအထိ ပါ၀င္ဆင္ႏႊဲၾကေတာ့ ဆရာၿမိဳ႕မၿငိမ္းက အမွတ္တရ ဂုဏ္ျပဳသီခ်င္း ေတြ ႏွစ္တိုင္းေရးစပ္ေပးခဲ့ပါတယ္။ ျပန္လည္ စုေဆာင္း၊ ရွာေဖြစုေဆာင္းေတာ့ ဆရာၿမိဳ႕မၿငိမ္းေရး စပ္ခဲ့တဲ့ အမ်ိဳးသားေန႔ ဂုဏ္ျပဳသီခ်င္း (၅)ပုဒ္ေတြ႕ရိွ ခဲ့ပါတယ္။
““ေထာင့္ႏွစ္ရာရွစ္ဆယ့္ႏွစ္တြင္ အတိတ္ေခတ္ ေၾကးမံုျပင္၊ ျပန္လည္သံုးသပ္ကာျမင္၊ ဂုဏ္ယူေလာက္ ဖြယ္ပင္..””လို႔ အစခ်ီတဲ့ ဆရာၿမိဳ႕မၿငိမ္းရဲ႕ သီခ်င္းမွာ သူ႔မိခင္ေက်ာင္းေတာ္ႀကီးကိုလည္း အခုလို ဂုဏ္ျပဳ စပ္ဆိုခဲ့ပါေသးတယ္။
““ေကာင္းေသာ မိုးေသာက္ထမွာ ဒို႔ျမင္xx ကိုယ့္စိတ္လန္းဆတ္ၾကည္လင္၊ ၀မ္းေျမာက္ ေပ်ာ္ရႊင္xx က်က္သေရပင္
အိမ္တိုင္းေစ့ ႐ႈမၿငီး၊ အလံေတာ္ႀကီးေတြ ေ၀ျဖာလြင္xx တခံုတမင္ ဗဟိုအမ်ိဳးသားေက်ာင္း ေသာင္းေသာင္းျဖျဖxx
ေအာင္ပြဲသဘင္ ဆင္ၿမဲ၀င္ႏႊဲ အႀကိမ္ႀကိမ္ပင္..”” တဲ့။အမ်ိဳးသားေအာင္ပြဲေန႔အတြက္ ဆရာၿမိဳ႕မၿငိမ္း စပ္ဆိုခဲ့တဲ့ ေနာက္ထပ္သီခ်င္းတစ္ပုဒ္မွာ ““လြတ္လပ္ ေရး ရယူေစေသာ မ်ိဳးေစ့ပင္၊ ဒီေန႔မ်ိဳးစိုက္သည္တြင္၊ ဒို႔ေအာင္ျမင္”” ဆိုတဲ့စာသားတစ္ပိုဒ္ပါ၀င္တယ္။ အင္မတန္ က်စ္လ်စ္အားေကာင္းၿပီး အဓိပ္ၸာယ္ ေလးနက္ပါတယ္။ က်န္ပညာေရးကို မလိုလား၊ လက္မခံဘူးဆိုတဲ့ ခံယူခ်က္နဲ႕ သပိတ္ေမွာက္တယ္။ ဒီလုပ္ေဆာင္ခ်က္နဲ႕ တစ္ဆက္တည္း အမ်ိဳးသား ေက်ာင္းေတြ ေပၚေပါက္လာတယ္။ အမ်ိဳးသား ေက်ာင္းေတြက လက္႐ံုးရည္၊ ႏွလံုးရည္နဲ႕ ျပည့္စံုတဲ့ သားေကာင္းသမီးေကာင္းေတြ ေမြးထုတ္ေပးတယ္။ ဒီသားေကာင္းသမီးေကာင္းေတြက လြတ္လပ္ေရး တုိက္ပြဲမွာ အဓိက အားအင္ေတြျဖစ္ခဲ့တယ္။ ဒါကို ဆရာၿမိဳ႕မၿငိမ္းက အက်စ္လ်စ္ဆံုး အားေကာင္းတဲ့ စကားလံုးေတြနဲ႕ ေရးစပ္ခဲ့တာပါ။
ဆရာၿမိဳ႕မၿငိမ္းရဲ႕ အမ်ိဳးသားေန႔ ဂုဏ္ျပဳ ေနာက္ ထပ္သီခ်င္းတစ္ပုဒ္မွာေတာ့…
““ပညာေရးေလာကႀကီးေပါက္ဖြားေစxx အမ်ိဳးသားေန႔ မေမ႔အပ္ေပ ထူးျမတ္သေလxx
ေအာင္ပြဲဆင္ၿမဲ ေက်ာင္းသားေက်ာင္းသူ ေမာင္မယ္ေဆြxx
အမ်ိဳးစိတ္ေတြ ျမင့္လ်က္တိုးတက္ေနxx ဒို႔ေျမဒို႔ေျပ၊ ဒို႔ေျမဒို႔ေျပ ဘုိးဘြားမ်ားအေမြxx ျပည္ေထာင္စုကို ျမတ္ႏိုးအက်ိဳးေဆာင္မယ္ေလ”” တဲ့။ အမ်ိဳးသားေအာင္ပြဲေန႔လို႔ သတ္မွတ္လိုက္တဲ့ တန္ေဆာင္မုန္းလျပည့္ေက်ာ္ ၁၀ရက္ေန႔က အမ်ိဳးသား ပညာေရးေလာကႀကီးေပၚေပါက္လာခဲ့ပံု ကို မွတ္တမ္းတင္ လိုက္ျခင္းပါပဲ။ဆရာၿမိဳ႕မၿငိမ္းရဲ႕ ေနာက္ထပ္သီခ်င္းတစ္ပုဒ္ ကေတာ့ တစ္ပုဒ္လံုးမွ် အဓိပ္ၸာယ္ေလးနက္လွပါတယ္။ ေခတ္အျမင္ ေခတ္အေတြးနဲ႕ အျမင္က်ယ္လွပါတယ္ လို႔ေျပာရပါမယ္။ တိုင္းျပည္ဟာ ေခတ္နဲ႔အညီ ကမ္ၻာ နဲ႕ရင္ေပါင္တန္းႏိုင္ဖို႔ဆိုရင္ ပညာေရးက အေရးႀကီး ေၾကာင္း။ တိုင္းသူျပည္သား (လူထု)ရဲ႕ ပညာဥာဏ္ ရည္ အနိမ့္အျမင့္ကိုလုိက္ၿပီး တိုင္းျပည္ရဲ႕ အဆင့္ အတန္း အနိမ့္အျမင့္ရိွႏိုင္တယ္။ တိုင္းျပည္ ထိပ္တန္း ေရာက္ဖု႔ိ လူထုရဲ႕ ပညာဥာဏ္ရည္ အနိမ့္အျမင့္က အေရးပါတယ္လို႔ ေလးနက္စြာဖြင့္ဆိုလိုက္ျခင္းပါ။
““ထိပ္တန္းသို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံေရာက္ဖို႔ ျမင့္ရန္ အေရး၀ယ္xx လူထု၏နိမ့္ျမင့္ပညာ ဥာဏ္ရည္လိုက္ လို႔ျမင့္ႏိုင္မယ္xx ထို႔ေၾကာင့္ လူငယ္၊ ျမန္မာျပည္ဖြား တိုင္းရင္းသားေမာင္မယ္xx လသင္ၾကားအားထုတ္ ႀကိဳးကုတ္ပညာ မလင့္မီအခါ၀ယ္xx ႀကီးလာေတာ့ တိုင္းျပည္အက်ိဳး ထမ္းပိုးႏိုင္မယ္ ေနာက္ေနာင္၀ယ္”” တဲ့။
ဒီသီခ်င္းကို အမ်ိဳးသားေန႔ ေအာင္ပြဲအတြက္ သာမက ၁၉၄၈ ခုႏွစ္ ဇြန္လမွာမႏ္ၲေလး ယူနီဗာစီတီ ေကာလိပ္အျဖစ္ ဖြင့္လွစ္ႏုိင္တဲ့ အထိမ္းအမွတ္ ဖြင့္ပြဲ မွာလည္း ယိမ္းအဖြဲ႕ေတြနဲ႕အတူ ေက်ာင္းသူ မတင္ တင္ျမင့္နဲ႕ မစီစီ၀င္းတို႔က သီဆိုခဲ့ၾကသတဲ့။ အမ်ိဳးသားေအာင္ပြဲေန႔ အခမ္းအနားေတြကို အႏွစ္သာရရွိရွိ က်င္းပခဲ႔ၾကျခင္းဟာ ေက်ာင္းသားလူငယ္ေတြရဲ႕ ႏွလံုးသားထဲမွာ သမိုင္းအမွန္ႏွင္႔အတူ စစ္မွန္တဲ႔ ႏိုင္ငံခ်စ္စိတ္ေတြ ကိန္းေအာင္း ရွင္သန္ေစခဲ႔တာ အမွန္ပါပဲ။ ထင္ရွားတဲ႔ ႏိုင္ငံေရးသမားႀကီးေတြ၊ စာေရးဆရာ ကဗ်ာဆရာ စတဲ႔ အႏုပညာရွင္ႀကီးေတြ ၊ ဥယ်ာဥ္မွဴး ဆရာ ဆရာမႀကီးေတြ၊ ပါေမာကၡ ပညာရွင္ႀကီးေတြ အားလံုးလိုလိုဟာ အမ်ိဳးသားေက်ာင္းမ်ားရဲ႕ အမ်ိဳးသားပညာေရးက ေမြးဖြားေပးလိုက္တာပါပဲ။
ဆရာ ဆူးငွက္၏ လူမႈကြန္ယက္စာမ်က္ႏွာမွ ကူးယူေဖာ္ျပပါသည္။
