News @ M-Media

Blog

  • တရုတ်၏ စပိုင်မိုးပျံပူဖောင်းကြောင့် အမေရိကန် ဒုက္ခရောက်နေ

    တရုတ်၏ စပိုင်မိုးပျံပူဖောင်းကြောင့် အမေရိကန် ဒုက္ခရောက်နေ

    ဖေဖော်၀ါရီ ၄၊ ၂၀၂၃

    M-Media


    -ပြီးခဲ့တဲ့ရက်ပိုင်းအတွင်း အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု မွန်တားနားပြည်နယ်မှာ တရုတ်ရဲ့ စပိုင်မိုးပျံပူဖောင်းတစ်ခုကို တွေ့ခဲ့ရပြီး ဒီကိစ္စကို ဘယ်လိုကိုင်တွယ်ရမလဲဆိုတာ အမေရိကန်အာဏာပိုင်တွေ အကြပ်ရိုက်နေပါတယ်။ 

    ဒီပူဖောင်းတွေဟာ ကောင်းကင်က အလွန်မြင့်တဲ့နေရာမှာ ပျံသန်းပြီး မြေပြင်အချက်အလက်တွေကို ရယူနိုင်စွမ်းရှိတယ်လို့ ကျွမ်းကျင်သူတွေက ပြောပါတယ်။ မွန်တားနားပြည်နယ်ဟာ မဟာဗျူဟာမြောက် ဒုံးကျည်စခန်းတွေ တည်ရှိတဲ့ ဒေသပါ။ 

    အမေရိကန်တိုက်လေယာဥ်တွေ ပျံတက်ပြီး ဒီပူဖောင်းကို စောင့်ကြည့်ခဲ့ကြပေမယ့် ပစ်ချတာမျိုးတော့ မလုပ်ခဲ့ပါဘူး။ ပစ်လိုက်ရင် မီးလောင်ပျက်ကျကာ မြေပြင်မှာရှိနေတဲ့သူတွေ အန္တရာယ်ရှိနိုင်တဲ့အတွက် ဖြစ်ပါတယ်။ 

    ကနေဒါကာကွယ်ရေး၀န်ကြီးကလည်း သူတို့ပိုင်နက်ထဲမှာ ထောက်လှမ်းရေး မိုးပျံပူဖောင်းတစ်ခုကို တွေ့ရှိခဲ့ပြီး နောက်တစ်ခု တွေ့နိုင်ခြေရှိတဲ့အတွက် အမေရိကန်နဲ့ ဆက်သွယ်ဆွေးနွေးမှုတွေ လုပ်ထားတယ်လို့ ထုတ်ပြန်ပါတယ်။ 

    လက်တင်အမေရိကမှာလည်း တရုတ်ရဲ့ အလားတူ စပိုင်ပူဖောင်းကို တွေ့ရတယ်လို့ အမေရိကန် ကာကွယ်ရေး၀န်ကြီးဌာနက ထုတ်ပြန်ထားပါတယ်။ 

    ဉာဏ်ရည်တု(AI)ဖြင့် ထိန်းချုပ် 

    ———————-

    တတ်သိပညာရှင်များအဖွဲ့ Marathon Initiative ရဲ့ ကျွမ်းကျင်သူ ၀ီလီယံကင်က ဒီပူဖောင်းတွေဟာ အချက်အလက် ထောက်လှမ်းရယူရေးမှာ အလွန်အရေးပါတယ်လို့ ပြောပါတယ်။ 

    မိုးလေ၀စောင့်ကြည့်ရေးပူဖောင်းလို့ ထင်ရပေမယ့် တစ်ကယ်တမ်းမှာ ဒီထက်ပိုတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ 

    ဆိုလာပြာကနေ ပါ၀ါပေးပြီး မြေပြင်ကနေ ထိန်းချုပ်ကာ အချက်အလက် ထောက်လှမ်းရယူနိုင်မယ့်စနစ်၊ အမေရိကန်တောင် အသုံးမပြုသေးတဲ့ အဆင့်မြင့် ဉာဏ်ရည်တု မောင်းနှင်စနစ်တွေ ပါ၀င်ပါတယ်။ 

    ဉာဏ်ရည်တုဟာ ပတ်၀န်းကျင်မှာရှိတဲ့ လေထုရဲ့အခြေအနေကိုလိုက်ပြီး လမ်းကြောင်းပြောင်းတာ၊ အနိမ့်အမြင့် ဆင်းတက်တာတွေ ပြုလုပ်နိုင်ပါတယ်။ 

    ဖျက်ဆီးဖို့ မလွယ်

    —————-

    ဂြိုဟ်တုတွေဟာ မြေပြင် ဒါမှမဟုတ် အာကာသကနေ ဖျက်ဆီးဖို့ လွယ်ပေမယ့် မိုးပျံပူဖောင်းတွေမှာ ဒီလိုလုပ်လို့မရတဲ့ အားသားချက်တွေ ရှိတယ်လို့ ၀ီလီယံကင်က ပြောပါတယ်။ 

    ပထမဆုံးတစ်ချက်က ပူဖောင်းတွေဟာ သတ္တုမဟုတ်တဲ့အတွက် ရေဒါမှာ မပေါ်သလို၊ ပူဖောင်းမှာ တပ်ဆင်ထားတာတွေဟာ သေးနေရင် မျက်စိနဲ့မြင်ရဖို့ မလွယ်ပါဘူး။ 

    ဂြိုဟ်တုတွေဟာ ပတ်လမ်းမှာ လှည့်ပတ်သွားလာနေရပြီး ပူဖောင်းကတော့ လေပေါ်က နေရာတစ်ခုတည်းမှာ အချိန်ကြာကြာ ရပ်ထားနိုင်ပါတယ်။ ဒါဟာ အချက်အလက်ရယူတာ၊ ဓာတ်ပုံရိုက်တာတို့အတွက် ပိုမိုလွယ်ကူပါတယ်။ 

    ကင်က တရုတ်ရဲ့ စပိုင်ဒီပူဖောင်းတွေဟာ တစ်ခြားနိုင်ငံတွေမှာ အချက်အလက်ရယူဖို့ လွှတ်ထားပြီး ချို့ယွင်းချက်ဖြစ်ကာ အမေရိကန်ပိုင်နက်ထဲ ၀င်လာတာမျိုး ဖြစ်နိုင်တယ်လို့ သုံးသပ်ပါတယ်။ 

    ဒီပူဖောင်းတွေဟာ ပုံမှန်အားဖြင့် ကောင်းကင်အမြင့် ကီလိုမီတာ ၂၀ ကနေ ၃၀ ကြားမှာ ရှိတတ်ပေမယ့် အခု အမေရိကန်မှာတွေ့ရတဲ့တစ်ခုက ၁၄ ကီလီမိုတာအမြင့်မှာသာ ရှိနေပါတယ်။ 

    ကင်က ၁၄ ကီလိုမီတာဟာ အရမ်းနိမ့်လွန်းနေပြီး လူမမြင်အောင်၊ ပစ်ချလို့မရအောင် လွှတ်ထားချင်ရင် ဒီထက်ပိုမြင့်မြင့်မှာ ရှိရမယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ 

    ပူဖောင်းထဲမှာ ဟီလီယံဓာတ်ငွေ့ ထည့်ထားတာကြောင့် တိုက်လေယာဥ်တွေနဲ့ ပစ်ချရင် မီးလောင်ပျက်ကြမှာဖြစ်ပြီး မြေပြင်ကလူတွေကို ထိခိုက်နိုင်ခြေ ရှိပါတယ်။ 

    ပူဖောင်းကကြီးလွန်းတဲ့အတွက် အပေါက်ဖောက်လိုက်ရင်လည်း မြေပြင်ပေါ်ကြဖို့ သီတင်းပတ်နဲ့ချီ ကြာမှာဖြစ်ပါတယ်။ မြေပြင်က၀ေဟင်ပစ် ဒုံးကျည်တွေနဲ့ ပစ်ခတ် ဖျက်ဆီးနိုင်ပေမယ့် ပူဖောင်းသွားနှုန်း အလွန်နှေးလွန်းတဲ့အတွက် ဒုံးခွင်းစနစ်က တိတိကျကျ ပစ်နိုင်မလားဆိုတဲ့ စိုးရိမ်မှုတွေလည်း ရှိနေပါတယ်။ 

    Ref: AFP 

  • ပါလက်စတိုင်း ဒုက္ခသည်စခန်းကို အစ္စရေးက ဒုံးကျည်ဖြင့်ပစ်

    ပါလက်စတိုင်း ဒုက္ခသည်စခန်းကို အစ္စရေးက ဒုံးကျည်ဖြင့်ပစ်

    ဖေဖော်၀ါရီ ၄၊ ၂၀၂၃

    M-Media 


    -ပါလက်စတိုင်းနိုင်ငံ အနောက်ဖက်ကမ်းက ဒုက္ခသည်စခန်းတစ်ခုကို အစ္စရေးတပ်ဖွဲ့တွေ ၀င်ရောက်စီးနင်းတိုက်ခိုက်မှုအတွင်း အနည်းဆုံး လူ ၁၃ ဦး ဒဏ်ရာရခဲ့ပါတယ်။ 

    ဂျာရီချိုမြို့က အက္ကဘတ်ဂျဘာရ် ဒုက္ခသည်စခန်းဖြစ်ပြီး အစ္စရေးက တင့်ဖျက် ပဲ့ထိန်းဒုံးကျည်တွေပါ အသုံးပြုတိုက်ခိုက်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

    ဒဏ်ရာရသူတွေထဲမှာ နှစ်ဦးက စိုးရိမ်ရတဲ့ အနေအထားမှာရှိပြီး၊ အခင်းဖြစ်တဲ့နေရာမှာ လူနာတင်ယာဥ်၀င်ရောက်ခွင့်ကိုလည်း အစ္စရေးက ပိတ်ပင်ထားတယ်လို့ ပါလက်စတိုင်းလခြမ်းနီအဖွဲ့က ပြောပါတယ်။ 

    ဂျာရီချို့မြို့မှာ လူပေါင်း ၃၇၀၀၀ လောက်နေထိုင်ပြီး အစ္စရေးစစ်တပ်က ပိတ်ဆို့ထားတာ တစ်ပတ်လောက်ရှိပါပြီ။ တရားမ၀င် ဂျူးအခြေချအိမ်ယာမှာ ပစ်ခတ်မှု ပြုလုပ်သူတွေကို ဖမ်းဆီးဖို့ဆိုတဲ့ ခေါင်းစဥ်နဲ့ ဖြစ်ပါတယ်။

    ပြီးခဲ့တဲ့တစ်ပတ်ကလည်း အနောက်ဖက်ကမ်းက ဂျီနင် ဒုက္ခသည်စခန်းမှာ အစ္စရေးစစ်တပ်က ၀င်ရောက်စီးနင်းတိုက်ခိုက်မှုကြောင့် ပါလက်စတိုင်း ၉ ဦး သေဆုံးခဲ့ပါတယ်။ 

    အခုနှစ်အတွင်း အစ္စရေးရဲ့ သတ်ဖြတ်မှုကြောင့် ပါလက်စတိုင်း အနည်းဆုံး ၃၆ ဦး သေဆုံးခဲ့ပြီး၊ ကလေးငယ် ၆ ဦးနဲ့ အဖွားအိုတစ်ဦး ပါ၀င်ပါတယ်။ 

    Ref: Aljazeera

  • အားလုံးပါ၀င်မည့် နိုင်ငံတော်အဆင့်ဆွေးနွေးပွဲ ပေါ်ပေါက်ရန် အာဆီယံက လုပ်ဆောင်မည်

    အားလုံးပါ၀င်မည့် နိုင်ငံတော်အဆင့်ဆွေးနွေးပွဲ ပေါ်ပေါက်ရန် အာဆီယံက လုပ်ဆောင်မည်

    ဖေဖော်၀ါရီ ၃၊ ၂၀၂၃

    M-Media 

    -မြန်မာနိုင်ငံကပြဿနာကို ဖြေရှင်းရာမှာ ပြည်တွင်းက အဖွဲ့စုံပါ၀င်တဲ့ ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းရေးက အရေးပါတယ်ဆိုတာ အာဆီယံ နိုင်ငံခြားရေး၀န်ကြီးတွေ သဘောတူခဲ့တယ်လို့ အင်ဒိုနီးရှား နိုင်ငံခြားရေး၀န်ကြီး ရက်တနို မာဆူဒီက ပြောကြားလိုက်ပါတယ်။  

    အာဆီယံ နိုင်ငံခြားရေး၀န်ကြီးတွေဟာ ဒီကနေ့ ဂျကာတာမှာ ၃၂ ကြိမ်မြောက် ညှိနှိုင်းအစည်းအ၀ေး ပြုလုပ်ခဲ့ကြတာပါ။ 

    မာဆူဒီက အစည်းအ၀ေးအတွင်း အာဆီယံ ဘုံသဘောတူညီချက် ၅ ချက်ကို အကောင်အထည်ဖော်ကာ အားလုံးပါ၀င်နိုင်မယ့် ဆွေးနွေးပွဲတစ်ခု မြန်မာနိုင်ငံမှာ ပေါ်လာရေး ဆောင်ရွက်ဖို့ ဆွေးနွေး သဘောတူခဲ့ကြတယ်လို့ သတင်းထောက်တွေကို ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။ 

    “အားလုံးပါ၀င်တဲ့ ဆွေးနွေးပွဲဟာ မြန်မာနိုင်ငံက ပြဿနာကို ငြိမ်းချမ်းစွာဖြေရှင်းနိုင်ရေးအတွက် သော့ချက်တစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။ အကြမ်းဖက်မှုလျှော့ချတာ၊ လူသားချင်း စာနာထောက်ထားမှု အကူအညီတွေကို လျင်လျင်မြန်မြန် အဟန့်အတားမရှိပေးနိုင်အောင် ကြိုးပမ်းတာတွေကနေလည်း ဒီလိုဆွေးနွေးပွဲဖြစ်လာနိုင်မယ့် ၀န်းကျင်မျိုး ဖန်တီးပေးရပါမယ်”

    အခုနှစ်အာဆီယံအလှည့်ကျဥက္ကဌအဖြစ် အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံက ဆောင်ရွက်မှာဖြစ်ပါတယ်။ မြန်မာပြဿနာ ဖြေရှင်းရေးမှာ အာဆီယံအဖွဲ့ဟာ ဘုံသဘောတူညီချက် ၅ ချက်ကို စွဲကိုင်ထားတာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

    မာဆူဒီက အင်ဒိုနီးရှားဟာ မြန်မာပြဿနာဖြေရှင်းရေး နည်းလမ်း ၃ ခုနဲ့ ချဥ်းကပ်ဆောင်ရွက်သွားမယ်လို့ ပြောပါတယ်။ 

    “အားလုံးပါ၀င်မယ့် နိုင်ငံတော်အဆင့် ဆွေးနွေးပွဲ ဖြစ်လာဖို့ သက်ဆိုင်သူတွေအားလုံး စေ့စပ်ဆွေးနွေးရမှာက ပထမအဆင့် ဖြစ်ပါတယ်။ ကနဦး စေ့စပ်ဆွေးနွေးရမယ့် ကိစ္စကို သက်ဆိုသူတွေအားလုံးထံ မျှ၀ေထားပြီ ဖြစ်ပါတယ်”

    ဒုတိယအဆင့်က နိုင်ငံတော်အဆင့် ဆွေးနွေးမှုလုပ်ဆောင်ရေး လမ်းဖွင့်ပေးဖို့ဖြစ်ပြီး၊ တတိယအဆင့်က အာဆီယံအိမ်နီးချင်းနိုင်ငံတွေ၊ ကုလ၊ နိုင်ငံတာအသိုင်းတို့နဲ့ ပူးပေါင်းကာ ပြဿနာဖြေရှင်းရေး ဖြစ်တယ်လို့လည်း မာဆူဒီက ထည့်သွင်းပြောဆိုခဲ့ပါတယ်။ 

    Ref: CNA 

  • အမေရိကန်၏ ယူကရိန်းအကူအညီသစ်တွင် ရုရှားကို အထိနာစေမည့် လက်နက်များ ပါ၀င်

    အမေရိကန်၏ ယူကရိန်းအကူအညီသစ်တွင် ရုရှားကို အထိနာစေမည့် လက်နက်များ ပါ၀င်

    ဖေဖော်၀ါရီ ၁၊ ၂၀၂၃

    M-Media 


    -အမေရိကန်ဟာ ယူကရိန်းကို ကန်ဒေါ်လာ သန်း ၂ ထောင်ကျော်ဖိုးရှိမယ့် စစ်ရေးအကူအညီ ထပ်ပေးဖို့ ရှိနေပြီး အရင်က မပေးခဲ့ဖူးတဲ့ တာ၀ေးပစ်ဒုံးကျည်နစ်တွေ ပါ၀င်မှာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

    ဒီအကူအညီကို အခုတစ်ပတ်အတွင်း သမ္မတက လူသိရှင်ကြားထုတ်ပြန်သွားမယ်လို့ အမေရိကန်အစိုးရ တာ၀န်ရှိသူတွေက ပြောပါတယ်။ 

    ပေးပို့မယ့် လက်နက်တွေမှာ နာမည်ကျော် ပက်ထရီယော့ ဒုံးခွင်းစနစ် အစိတ်အပိုင်းတွေ၊ ပဲ့ထိန်းဒုံးကျည်တွေ၊ ရုရှားတင့်ကားတွေကို အထိနာစေခဲ့တဲ့ ဂျာဗလင်တင့်ဖျက်ဒုံးတွေ ပါ၀င်မှာပါ။ 

    ကီလိုမီတာ ၁၅၀ (၉၄ မိုင်) အထိ ပစ်ခတ်နိုင်မယ့် GLSDB ဒုံးကျည်စနစ် အခုတစ်ခေါက်ပေးပို့မှုမှာ ပါ၀င်လာမှာဖြစ်ပြီး ရုရှားရဲ့ နောက်တန်းအထိ ပစ်ခတ်နိုင်မယ့် လက်နက်မျိုး ဖြစ်ပါတယ်။ အရင်က ဒီလိုလက်နက်မျိုး အမေရိကန်က မထောက်ပံ့ဖူးပါဘူး။ 

    အခုကူညီမှုကို အမေရိကန်အစိုးရက ဖွဲ့စည်းထားတဲ့ ယူကရိန်းကူညီရေးအဖွဲ့ (USAI) က ဦးဆောင်ပြုလုပ်တာပါ။ ဒီအဖွဲ့ဟာ အမေရိကန်စစ်တပ်မှာ ရှိနေတဲ့ လက်နက်တွေထက် ပြင်ပက လက်နက်တွေကို ၀ယ်ပေးတာဖြစ်ပါတယ်။

    အခုတစ်ခေါက်ကူညီမှုမှာ စစ်မြေပြင်ဆေးရုံ ၃ ရုံ တည်ဆောက်နိုင်မယ့် ဆေး၀ါးပစ္စည်းအစုံအလင်လည်း ပါ၀င်မှာဖြစ်ပါတယ်။

    ပြီးခဲ့တဲ့နှစ် ဖေဖော်၀ါရီ ၂၄ ရက်နေ့ ရုရှားက ကျူးကျော်တိုက်ခိုက်ပြီးနောက်ပိုင်း အမေရိကန်က ရုရှားထံ ပေးပို့ခဲ့တဲ့ စစ်ရေးအကူအညီဟာ ကန်ဒေါ်လာ ၂၇.၂ ဘီလီယံဖိုး ရှိပြီဖြစ်ပါတယ်။ 

    Ref: Reuters 

  • မြန်မာစစ်တပ်၏ လေယာဥ်ဆီရရှိမှုကို ပစ်မှတ်ထား၍ အနောက်နိုင်ငံများ ပိတ်ဆို့အရေးယူမှုလုပ်

    မြန်မာစစ်တပ်၏ လေယာဥ်ဆီရရှိမှုကို ပစ်မှတ်ထား၍ အနောက်နိုင်ငံများ ပိတ်ဆို့အရေးယူမှုလုပ်

    ဖေဖော်၀ါရီ ၁၊ ၂၀၂၃

    M-Media 


    -မြန်မာစစ်တပ် လက်နက်ရရှိအောင်၊ လေယာဥ်ဆီရရှိအောင်၊ ငွေကြေးအကျိုးအမြတ်ရရှိအောင် လုပ်ဆောင်ပေးနေတဲ့ လူပုဂ္ဂိုလ် ၆ ဦးနဲ့ အဖွဲ့အစည်း ၃ ခုကို အမေရိကန်နဲ့ အနောက်နိုင်ငံတွေက ပိတ်ဆို့အရေးယူမှုအသစ်တွေ ပြုလုပ်လိုက်ပါတယ်။ 

    စစ်ခေါင်းဆောင်တွေ အုပ်စီးထားတဲ့ မြန်မာ့ရေနံနဲ့ သဘာ၀ဓာတ်ငွေ့လုပ်ငန်း၊ သတ္ထုတွင်းလုပ်ငန်းနှစ်ခုနဲ့ လေတပ်က တာ၀န်ရှိသူတွေ ပိတ်ဆို့အရေးယူခံရတဲ့ စာရင်းထဲမှာ ပါ၀င်ပါတယ်။ 

    မြန်မာနိုင်ငံက လေယာဥ်စက်သုံးဆီလုပ်ငန်းကို လွှမ်းမိုးထားတဲ့ Asia Sun Group ကုမ္ပဏီကို ယူကေက ပစ်မှတ်ထား ပိတ်ဆို့ခဲ့ပြီး၊ ကနေဒါကလည်း မြန်မာစစ်တပ်က လေယာဥ်ဆီကို တိုက်ရိုက် ဒါမှမဟုတ် သွယ်၀ိုက်ရရှိနိုင်မယ့် လမ်းကြောင်းတွေကို ပစ်မှတ်ထားကာ ပိတ်ဆို့အရေးယူမှုတွေ ပြုလုပ်ခဲ့ပါတယ်။ 

    အာဏာသိမ်း မြန်မာစစ်တပ်ဟာ အခုနောက်ပိုင်း တော်လှန်ရေးအဖွဲ့တွေကို လေကြောင်းကနေ တိုက်ခိုက်မှု တိုးမြှင့်ပြုလုပ်လာခဲ့ပြီး အရပ်သား ထိခိုက်သေဆုံးမှုတွေလည်း မြင့်တက်လာပါတယ်။ 

    မြန်မာစစ်တပ်အပေါ် အခုထပ်လုပ်တဲ့ ပိတ်ဆို့မှုအသစ်တွေမှာ သြစတေးလျနိုင်ငံလည်း ပါ၀င်ပါတယ်။ 

    လူ့အခွင့်အရေးအဖွဲ့ Amnesty International က စီးပွားရေးနဲ့ လူ့အခွင့်အရးဆိုင်ရာ သုတေသနပညာရှင် မွန့်ဆီ ဖာရီက လေယာဥ်ဆီရရှိမှုကို ပစ်မှတ်ထားတဲ့ အခုပိတ်ဆို့မှုအသစ်ကို ကြိုဆိုပြီး အခြားနိုင်ငံတွေလည်း ဒီလိုခြေလှမ်းမျိုး လှမ်းသင့်တယ်လို့ ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။ 

    Ref: Reuters