ေအာက္တုိဘာ ၃၁၊ ၂၀၁၆
M-Media
– သကၠရာဇ္ ၁၄၀၅ ခုႏွစ္မွာ တ႐ုတ္မြတ္စလင္စစ္သူႀကီး က်န္းဟီဟာ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံကေန အေနာက္ဖက္ အိႏၵိယသမုဒၵရာကုိျဖတ္ၿပီး ေရေၾကာင္းခရီးစဥ္ ၇ ခု သြားခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္ကေန ေနာက္ထပ္ ႏွစ္ ၃၀ အတြင္းမွာ ‘မင္’ မင္းဆက္ရဲ႕ ေထာက္ပံ့မႈနဲ႔အတူ ကမၻာ့အႀကီးဆံုး ေရယာဥ္အုပ္ကုိ ကြပ္ကဲကာ က်န္းဟီဟာ အာဖရိက အေရွ႕ဖက္ကမ္း႐ုိးတမ္းကေန ပါရွန္ပင္လယ္ေကြ႕အတြင္းပုိင္းအထိ ရြက္လႊင့္ခဲ့ပါတယ္။
ဒါေပမယ့္ တစ္ခ်ိဳ႕လူေတြကေတာ့ စစ္သူႀကီးက်န္းဟီဟာ ဒီထက္ပုိၿပီးေတာင္ ေရာက္ခဲ့တယ္လုိ႔ ယံုၾကည္ထားၾကၿပီး အေၾကာင္းကေတာ့ ယခုေဆာင္းပါးမွာ ေဖာ္ျပထားတဲ့ ေျမပံုေၾကာင့္ပဲျဖစ္ပါတယ္။ General chart of the integrated world လုိ႔အမည္ေပးထားတဲ့ ဒီေျမပံုကုိ ၁၄၁၈ ခုႏွစ္မွာ ေရးဆြဲခဲ့တာျဖစ္ၿပီး အခုလက္ရွိ ေဖာ္ျပထားတာကေတာ့ ၁၈ ရာစုက မိတၱဴမွန္ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီေျမပံုထဲမွာ က်န္းဟီေတြ႕ရွိခဲ့တဲ့ ကမၻာႀကီးကုိ ေရးဆြဲထားတာပါ။ ဒီထဲကအတုိင္း သူေတြ႕ခဲ့တာ အမွန္ျဖစ္မယ္ဆုိရင္ေတာ့ သမုိင္းကုိ အသစ္ျပန္ေရးေတာ့မွာျဖစ္ပါတယ္။
ဘာ့ေၾကာင္လဲဆုိေတာ့ ေရေၾကာင္းခရီးနဲ႔ ကမၻာပတ္ခဲ့တဲ့ က်န္းဟီဟာ အေမရိကတုိက္ကုိ ကုိလံဘတ္စ္မတုိင္ခင္ ႏွစ္ေပါင္း ၇၀ ေက်ာ္အရင္ကတည္းက ေတြ႕ရွိခဲ့တာေၾကာင့္ျဖစ္ပါတယ္။
အဲဒီေျမပံုကုိ ၂၀၀၁ ခုႏွစ္က ရွန္ဟုိင္းေရွ႕ေနတစ္ေယာက္ျဖစ္တဲ့ လ်ိဳဂန္းက ေဖာ္ထုတ္ခဲ့တာျဖစ္ၿပီး ႏုိင္ငံအတြင္း ဆုိင္တစ္ခုကေန ကန္ေဒၚလာ ၅၀၀ နဲ႔ ၀ယ္ယူခဲ့တာ ျဖစ္တယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။ အဲဒီေျမပံုက က်န္းဟီဟာ ၀င္႐ုိးစြန္းႏွစ္ခုက သမုဒၵရာေတြ၊ အေမရိက၊ ေျမထဲပင္လယ္နဲ႔ ၾသစေတးလ် စတာေတြကုိ ေရာက္ခဲ့တယ္ဆုိတဲ့ သက္ေသျဖစ္တယ္လုိ႔ သူက ယံုၾကည္ေနပါတယ္။ ၂၀၀၃ ခုႏွစ္တုန္းက ၿဗိတိန္စာေရးဆရာတစ္ဦးျဖစ္တဲ့ ဂါဗင္မန္ဇီဟာ 1421: the year China discovered the world (၁၄၂၁ – တ႐ုတ္က ကမၻာႀကီးကုိေတြ႕ရွိေသာခုႏွစ္) ဆုိတဲ့ စာအုပ္အတြက္ ဒီေျမပံုကို အေထာက္အထားအျဖစ္ အသံုးျပဳခဲ့ပါတယ္။
ဒီေျမပံုေပၚက တုိက္ႀကီးေတြကုိ ထင္ထင္ရွားရွား ခြဲျခမ္းစိတ္ျဖာ ျပထားပါတယ္။ ေျမပံုမွာပါ၀င္တဲ့ အခ်ိဳ႕ေသာ ပံုပန္းသြင္ျပင္ေတြက တ႐ုတ္ဆန္ၿပီး၊ ပန္ကာပံုစံ အျပာေရာင္လႈိင္းတြန္႔ေလးေတြကုိ သေကၤတေတြကေတာ့ တ႐ုတ္ရဲ႕ ေျမပံုေရးဆြဲရာမွာ အစဥ္အဆက္ အသံုးျပဳေလ့ရွိတဲ့ ပံုသ႑ာန္ျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္ၿပီး ေနရာေဒသေတြအတြက္လည္း စာနဲ႔ ေရးသားေဖာ္ျပထားပါတယ္။ ဒီေျမပံုရဲ႕ အေသးစိတ္က်မႈက ေတာ္ေတာ္ေလး အံ့ၾသစရာေကာငး္ပါတယ္။ စာရြက္ေပၚမွာ ကမၻာႀကီး လံုး၀န္းမႈကုိ ေဖာ္ျပဖုိ႔အတြက္ ကမၻာလံုးပံုစံ အ၀ုိင္းႏွစ္ခုကုိ အသံုးျပဳထားတယ္။ ေတာင္နဲ႔ ေျမာက္အေမရိကရဲ႕ နယ္နမိတ္မ်ဥ္းေတြ၊ ျမစ္ေတြက ကုန္းေျမထဲ စီး၀င္ေနတာေတြကုိလည္း ရွင္းရွင္းလင္းလင္း ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ အဲဒီေျမပံုမွာ အာတိတ္ေဒသကုိလည္း ျမင္ႏုိင္ၿပီး က်န္းဟီေမြးဖြားရာ ဟိမ၀ႏၱာေတာင္တန္းကုိလည္း ကမၻာေပၚမွာ အျမင့္ဆံုး ေတာင္တန္းအျဖစ္ မွတ္သားေဖာ္ျပထားပါတယ္။
တ႐ုတ္မြတ္စလင္စစ္သူႀကီး က်န္းဟီ
ဒီလုိအေသးစိတ္ေဖာ္ျပထားတာက လွ်ိဳ႕၀ွက္ခ်က္တစ္ခုကုိ ေဖာ္ထုတ္လုိက္တာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဥေရာပသားေတြကသာ ကမၻာႀကီးကုိ ဒီလုိပံုစံနဲ႔ေဖာ္ျပၾကတာပါ။ ဥေရာပက စူးစမ္းရွာေဖြသူေတြဟာ ဒီလုိ ခရီးမ်ိဳးကုိ ႏွစ္ေပါင္းရာနဲ႔ခ်ီ ျပဳလုပ္ခဲ့ၿပီး ႏွစ္ေပါင္း ၃၀ သာ ပင္လယ္ခရီးသြားတဲ့တဲ့ က်န္းဟီရဲ႕ခရီးမွာ ဒီျမစ္ေၾကာင္းေတြကုိ သတ္သတ္မွတ္မွတ္ေဖာ္ျပႏုိင္တာကုိက မယံုႏုိင္ေလာက္စရာ ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ အာတိတ္ေဒသဟာ ၁၅၉၃ ခုႏွစ္ ‘မင္’ မင္းဆက္လက္ထက္ တ႐ုတ္ေျမပံုမွာမွ ပထမဆံုး ပါ၀င္လာတာပါ။ ကမၻာ့အႀကီးက်ယ္ဆံုး ေတာင္တန္းကုိလည္း ၁၉ ရာစုေလာက္မွ သတ္မွတ္ႏုိင္ခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။
“ဒီေျမပံုက လံုး၀ မယံုၾကည္ႏုိင္စရာပဲဗ်” လုိ႔ British Columbia တကၠသုိလ္က ပေရာ္ဖက္ဆာ တီေမာ္သီ ဘ႐ုက္က ဆုိပါတယ္။ သူကေတာ့ က်န္းဟီရဲ႕ ဒီေျမပံုဟာ ၁၇ ရာစုက ဥေရာပသားေတြရဲ႕ ေျမပံုကုိ ကူးေရးထားတာျဖစ္တယ္လုိ႔ ယံုၾကည္ေနပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီေျမပံုမွာရွိေနတဲ့သမုိင္းေၾကာင္း၊ မၾကာခင္က က်န္းဟီ စန္းပြင့္လာျခင္းေတြက စိတ္၀င္စားစရာေတာ့ ေကာင္းေနတုန္းပါပဲ။ က်န္းဟီဟာ ႀကီးက်ယ္တဲ့ ေရေၾကာင္းသြားလာသူတစ္ဦးျဖစ္ေပမယ့္ ၁၉၉၀ ျပည့္ႏွစ္ေလာက္အထိ အေမ့ခံထားရသူပါ။ ေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့ သူ႕ရဲ႕ ႀကီးက်ယ္တဲ့ သမုိင္းေၾကာင္းဟာ ျပန္လည္ေပၚထြက္လာခဲ့ၿပီး အမ်ိဳးသားသူရဲေကာင္းအျဖစ္ သတ္မွတ္ခံခဲ့ရပါေတာ့တယ္။ ဘ႐ုက္ကေတာ့ ‘အေနာက္တုိင္းမွာ ကုိလံဘတ္ရွိရင္ တ႐ုတ္ျပည္မွာလည္း တစ္ေယာက္လုိတယ္’ လုိ႔ ဆုိပါတယ္။
ဒီေျမပံုရဲ႕ စစ္မွန္မႈနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ျငင္းခုန္မႈေတြကေတာ့ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံရဲ႕ ကမၻာ့စင္ျမင့္ေပၚက အခန္းက႑နဲ႔ပတ္သက္လုိ႔ လက္ရွိ ျငင္းခံုမႈေတြကုိလည္း ကုိယ္စားျပဳေနပါတယ္။ တ႐ုတ္သမၼတ ရွီက်င့္ဖ်င္က က်န္းဟီဟာ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံရဲ႕ ႀကီးက်ယ္တဲ့ လမ္းသစ္ေဖာက္သူတစ္ေယာက္ျဖစ္ၿပီး ႏိုင္ငံရဲ႕ ေစာေစာပုိင္းကတည္းကရွိခဲ့တဲ့ ႏုိင္ငံရပ္ျခားနဲ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ ကူးလူးဆက္ႏြယ္မႈ ျပယုဂ္လည္းျဖစ္တယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။ သမၼတက က်န္းဟီဟာ အေမရိကကုိေတြ႕ရွိတယ္လုိ႔ မေျပာခဲ့ေပမယ့္လည္း သူ႕ရဲ႕ ေရေၾကာင္းခရီးေတြက တ႐ုတ္ႏုိင္ငံရဲ႕ ကုန္သြယ္မႈနဲ႔ ႏိုင္ငံရပ္ျခား ၾသဇာလႊမ္းမုိးမႈကုိ တုိးျမႇင့္ေဖာ္ေဆာင္ေနတဲ့ လက္ရွိေရေၾကာင္းပုိးလမ္းမႀကီးအတြက္ တြန္းအားတစ္ရပ္ျဖစ္တယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။
ကုိလံဘတ္စ္နဲ႔ က်န္းဟီတုိ႔ ၂ ဦးစလံုးဟာ ေရေၾကာင္းခရီးစဥ္ေတြကုိ သြားေရာက္ခဲ့ၾကေမယ့္လည္း သူတုိ႔ႏွစ္ဦးရဲ႕ ရည္ရြယ္ခ်က္ကေတာ့ ေတာ္ေတာ္ေလး ျခားနားပါတယ္။ ကုိလံဘတ္စ္က ကုန္ေရာင္းကုန္၀ယ္အတြက္ သြားတာျဖစ္ၿပီး က်န္းဟီကေတာ့ သံခင္းတမန္ခင္းအတြက္ သြားတာျဖစ္ပါတယ္။ က်န္းဟီဟာ ယံုလီအင္ပါယာရွင္ကုိ သစၥာေစာင့္သိဖုိ႔အတြက္ အျခားတုိင္းျပည္ေတြကေန သံတမန္ေတြ ေခၚေဆာင္လာဖုိ႔ ရည္ရြယ္ခ်က္နဲ႔ ခရီးထြက္ခဲ့တာပါ။ ယံုလီဟာ ထီးနန္းကုိ တူျဖစ္သူဆီကေန အတင္းအဓမၼသိမ္းယူၿပီးေနာက္ပုိင္း သူ႕ရဲ႕ တရား၀င္မႈကုိ ခုိင္မာေစေရး နည္းလမ္းရွာဖုိ႔ လိုအပ္လာတာေၾကာင့္ က်န္းဟီကုိ ဒီလုိ ေစလႊတ္လုိက္တာ ျဖစ္ပါတယ္။
က်န္းဟီေသဆံုးသြားမႈနဲ႔အတူ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံရဲ႕ ပင္လယ္ျပင္စူးစမ္းရွာေဖြမႈဟာလည္း အဆံုးသတ္သြားခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္က ေငြေၾကးမ်ားစြာကုန္က်မယ့္ အဲဒီလုိခရီးစဥ္ေတြကုိ ေငြေၾကးေထာက္ပံ့ဖုိ႔ စိတ္အားထက္သန္မႈမရွိတဲ့ အင္ပါယာရွင္အုပ္စုိးတဲ့အခ်ိန္ ျဖစ္ပါတယ္။ နာက္ထပ္ ႏွစ္ရာေပါင္းမ်ားစြာၾကာသည့္တုိင္ေအာင္ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံက ဒီက႑မွာ လႈပ္ရွားမႈ မရွိေတာ့ပါဘူး။ တကယ္လုိ႔မ်ား တ႐ုတ္ေရယာဥ္ေတြဟာ ဒီလုိ စူးစမ္းရွာေဖြမႈေတြ ဆက္လုပ္ခြင့္ရမယ္ဆုိရင္ ဘာျဖစ္မလဲဆုိတာကေတာ့ သမုိင္းဆုိင္ရာ ဟာကြက္ႀကီးတစ္ခု ျဖစ္လုိ႔ေနပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ ကုိလံဘတ္စ္ဟာ ဒီဟာကြက္ကုိျဖည့္ၿပီး ကမၻာသစ္ကုိ သြားေရာက္ႏုိင္ခဲ့ပါတယ္။ က်န္းဟီကေတာ့ ပင္လယ္ထဲ ဒါမွမဟုတ္ အိမ္မွာပဲ လူမသိသူမသိ ေလာကႀကီးကုိ ႏႈတ္ဆက္ထြက္ခြာသြားခဲ့ပါတယ္။ အခုေတာ့ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံအျပင္ဘက္က အနည္းငယ္သာ သူ႕အေၾကာင္းကုိ သိၾကပါေတာ့တယ္။
Ref : 1843magazine.com
