ၾသဂုတ္ ၂၂၊ ၂၀၁၆
M-Media
– ကမၻာသမုိင္းတစ္ေလွ်ာက္လံုးမွာ နယ္ေျမလုစစ္ပြဲေတြ၊ လူမ်ိဳးစုတုိက္ပြဲေတြ၊ ခ႐ူးစိတ္ဘာသာေရးစစ္ပြဲေတြ၊ လူမ်ိဳးတုန္းသတ္ျဖတ္မႈေတြ၊ အၾကမ္းဖက္တုိက္ခုိက္ေတြ ျဖစ္ခဲ့ၾက၊ ျဖစ္ေနၾကတုန္းပါပဲ။
အာဏာ၊ စည္းစိမ္ မက္ေမာသူေတြေၾကာင့္ ဒီလုိစစ္ပြဲေတြျဖစ္လာတုိင္း တစ္ကယ္တမ္းနစ္နာဆံုး႐ံႈး၊ ေသေၾကပ်က္ဆီးခဲ့ရတာကေတာ့ ျပည္သူေတြပဲျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္ၿပီး အငတ္ေဘး၊ သဘာ၀ေဘးအႏၱရာယ္ စတဲ့ ႀကိဳတင္ခန္႔မွန္းလုိ႔မရတဲ့ အျဖစ္အပ်က္ေတြကလည္း ကမၻာလူထားထုကုိ အထိနာေစခဲ့တာ သမုိင္းမွာ အထင္အရွားရွိေနပါတယ္။
နည္းပညာေတြ တုိးတက္လာတာနဲ႔အမွ် အဲဒီစစ္ပြဲေတြ၊ သဘာ၀ေဘးအႏၱရာယ္ေတြနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ သတင္းေတြ၊ ဓာတ္ပံုေတြ၊ ဗီဒီယုိေတြကုိ ကမၻာတစ္ခုလံုးက စကၠန္႔မလပ္ သိရွိႏုိင္ၿပီး သူတုိ႔ရဲ႕ ဒုကၡေတြကို မွ်ေ၀ခံစားႏုိင္ေနၿပီျဖစ္ပါတယ္။ သမုိင္းတစ္ေလွ်ာက္ကေန အခုအခ်ိန္အထိ ျဖစ္ခဲ့တဲ့ စစ္ပြဲေတြ၊ သဘ၀ေဘးအႏၱရာယ္ေတြကေန ကမၻာႀကီးကုိ တုန္လႈပ္အေျခာက္အျခားဆံုး ျဖစ္ခဲ့ရတဲ့ ပံုရိပ္ ၅ ခုကုိ M-Media ပရိတ္သတ္ႀကီးအတြက္ ေဖာ္ျပေပးလုိက္ပါတယ္။
၁။ အုိမရန္ ဒက္နစ္ရွ္
ၿပီးခဲ့တဲ့ရက္ပုိင္းအတြင္းမွာ ဆီးရီးယားႏုိင္ငံ အဲလစ္ပုိၿမိဳ႕က အသက္ ၅ ႏွစ္အရြယ္ အုိမရန္ ဒက္နစ္ရွ္ ဆီးရီးယားအစုိးရရဲ႕ ဗံုးႀကဲတုိက္ခုိက္မႈအၿပီး ေသြးအလိမ္းလိမ္း၊ ဖံုအလိမ္းလိမ္းနဲ႔ လူနာတင္ယာဥ္ထဲမွာ ထုိင္ေနတဲ့ ဒီပံုဟာ ကမၻာႀကီးကုိ တုန္လႈပ္သြားေစခဲ့ပါတယ္။
ဒီပံုကုိ ႐ုိက္ကူးခဲ့သူ ဓာတ္ပံုဂ်ာနယ္လစ္ မဟ္မြဒ္ ရက္စ္လန္က အုိမရန္ကုိ သူ႕ရဲ႕ ညီအစ္ကုိ ေမာင္ႏွမေတြ၊ မိဘေတြနဲ႔ အတူ ဗံုးဒဏ္ေၾကာင့္ ပ်က္ဆီးေနတဲ့ ေနအိမ္အေဆာက္အဦးကေန ကယ္ထုတ္ခဲ့ရတာျဖစ္တယ္လုိ႔ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။ (ေနာက္ပုိင္းမွာ ဒဏ္ရာေၾကာင့္ အုိမရန္ရဲ႕ အစ္ကုိျဖစ္သူ ေသဆံုးခဲ့ပါတယ္)
အာဆတ္ဦးေဆာင္တဲ့ အစုိးရတပ္၊ အတုိက္အခံသူပုန္ေတြ၊ IS အၾကမ္းဖက္အဖြဲ႕နဲ႔ ကမၻာ့အင္အင္အားႀကီးႏုိင္ငံေတြ ပါ၀င္ၿပီး မရပ္တန္႔ႏုိင္ေသးတဲ့ ဆီးရီးယားျပည္တြင္းစစ္အတြင္းမွာ ဆီးရီးယား ကေလးငယ္ေတြရဲ႕ ဒုကၡသုကၡေတြကုိ မီးေမာင္းထုိးျပခဲ့တဲ့ အဒီပံုရိပ္ဟာ ဆုိရွယ္မီဒီယာေတြမွာ အလ်င္အျမန္ပဲ ျပန္႔ႏွံသြားခဲ့ၿပီး စုပ္တစ္သပ္သပ္ျဖစ္ခဲ့ရပါတယ္။
၂။ အလန္ ကာရ္ဒီ
ဆီးရီးယားနဲ႔ အေရွ႕အလယ္ပုိင္းက စစ္ပြဲေတြေၾကာင့္ ျပည္သူေတြဟာ ေန႔စဥ္လုိလုိ အုိးအိမ္စြန္႔ခြာ ထြက္ေျပးေနရၿပီး ေဘးကင္းလံုၿခံဳတဲ့ဆီကုိ ေရႊ႕ေျပာင္းခုိလႈံေနရပါတယ္။ အဲဒီလုိ ခုိလႈံရတဲ့ ခရီးစဥ္ကလည္း ပန္းခင္းတဲ့လမ္းမ်ိဳး မဟုတ္ဘဲ အသက္ဆံဖ်ားထားကာ သြားေရာက္ရတာျဖစ္ပါတယ္။
အဲဒီလုိစြန္႔စားရင္း အသက္ဆံုး႐ံႈးခဲ့ရတဲ့ အမ်ိဳးသား၊ အမ်ိဳးသမီး၊ လူႀကီး၊ လူငယ္ေတြလည္း ဒုနဲ႔ေဒးပါပဲ။
အဲဒီထဲကမွ ဆီးရီးယားကေန တူရကီကုိ ထြက္ေျပးကာ ဥေရာပမွာ ခုိလႈံ႕ဖုိ႔ႀကိဳးစားရင္း ေျမထဲပင္လယ္မွာ မိသားစုနဲ႔အတူ ေရနစ္ေသဆံုးခဲ့ရတဲ့ ၃ ႏွစ္အရြယ္ အလန္ကာရ္ဒီေလးရဲ႕ ပံုရိပ္ဟာလည္း ကမၻာႀကီးကုိ တုန္လႈပ္ေျခာက္ျခားေစခဲ့ပါတယ္။
ေလွနစ္ေသဆံုးၿပီး တူရကီက ဘုိဒရမ္ကမ္းေျခမွာ ေမွာက္ရက္ကေလး လာတင္ေနတဲ့ ကာရ္ဒီေလးရဲ႕ပံုကုိ Dogan News Agency သတင္းဌာနက ဓာတ္ပံုဆရာ နီလူဖာရ္ ဒီမီရ္က ႐ုိက္ကူးခဲ့တာပါ။
၂၀၁၅ ခုႏွစ္ စင္တင္ဘာ ၂ ရက္ေန႔ အြန္လုိင္းစာမ်က္ႏွာမွာ လႊင့္တင္တင္ျခင္းပဲ ကမၻာ့ျပည္သူ သန္းေပါင္းမ်ားစြာရဲ႕ ႏွလံုးသားကုိ လႈပ္ကုိင္ႏုိင္ခဲ့ပါတယ္။ ဒီပံုဟာ စစ္ျဖစ္ေနတဲ့ ဆီးရီးယားကေန ေျမထဲပင္လယ္ကုိျဖတ္ကာ ဥေရာပကုိ ခုိလႈံဖုိ႔ႀကိဳးစားၾကတဲ့ ဆီးရီးယားဒုကၡသည္ေတြရဲ႕ ထိခိုက္ခံစားရမႈကုိ ထိထိေရာက္ေရာက္ ေဖာ္ျပႏုိင္ခဲ့ပါတယ္။
ဒီေနာက္ပုိင္းမွာ ဥေရာပႏုိင္ငံေတြက ဆီးရီးယား ဒုကၡသည္ေတြကုိ ခုိလံႈခြင့္ေပးဖုိ႔ နယ္စပ္ေတြကုိ ဖြင့္ေပးခဲ့ၾကပါတယ္။
၃။ The vulture and the little girl
‘လင္းတႏွင့္ မိန္းကေလးငယ္’ လုိ႔ အဓိပၸါယ္ရတဲ့ ဒီပံုကုိ ၁၉၉၃ ခုႏွစ္မွာ ဆူဒန္ႏုိင္ငံက ေအယြဒ္ဆုိတဲ့ ရြာေလးမွာ ဂ်ာနယ္လစ္ ကီဗင္ကာရ္တာရ္က ႐ုိက္ကူးခဲ့တာပါ။
အငတ္ေဘးဆုိက္ေနတဲ့ ဆူဒန္မွာ အဟာရခ်ိဳ႕တဲ့ေနတဲ့ မိန္းကေလးငယ္တစ္ဦးက အနီးနားမွာရွိတဲ့ ကုလရဲ႕ စားနိပ္ရိကၡာေထာက္ပံ့ေရးစင္တာကုိ ႀကိဳးစား သြားေရာက္ေနတဲ့အခ်ိန္ လင္းတတစ္ေကာင္က ေသဆံုးသြားရင္ အသင့္စားဖုိ႔ ေစာင့္ေနတဲ့ ပံုရိပ္ျဖစ္ၿပီး ၁၉၉၃ ခုႏွစ္ မတ္လ ၂၆ ရက္ေန႔ New York Times သတင္းစာမွာ ေဖာ္ျပလုိက္တဲ့အခ်ိန္မွာေတာ့ ကမၻာ့လူ႕အဖြဲ႕အစည္းကုိ ေရွာ့ျဖစ္သြားေစခဲ့ပါတယ္။
ကာရ္တာရ္ကေတာ့ လင္းတက ဒီအကြာအေ၀းကုိ ေရာက္လာဖုိ႔အတြက္ သူ မိနစ္ ၂၀ ေလာက္ေစာင့္ကာ ႐ုိက္ကူးခဲ့ရတာ ျဖစ္တယ္လုိ႔ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။ ဒီလုိေဖာ္ျပမႈအတြက္ ေ၀ဖန္ခံရမႈအနည္းငယ္ေတာ့ ရွိခဲ့ပါတယ္။
ကာရ္တာရ္ဟာ ဒီဓာတ္ပံုေၾကာင့္ ၁၉၉၄ ခုႏွစ္ ပူလစ္ဇာဆု ရရွိခဲ့ၿပီး အဲဒီႏွစ္မွာပဲ သူ႕ကုိယ္သူ သတ္ေသသြားခဲ့ပါတယ္။
၄။ ကင္မ္ ပူခ်္ ( Kim Phuc)
ဒီပံုရိပ္ကေတာ့ ကြန္ျမဴနစ္ႏွိမ္ႏွင္းေရးဆုိတဲ့ေခါင္းစဥ္နဲ႔ ဗီယက္နမ္ကုိ အေမရိကန္ရဲ႕ က်ဴးေက်ာ္တုိက္ခုိက္မႈေၾကာင့္ ထိခုိက္ခံစားရမႈကုိ ေဖာ္က်ဴးေနပါတယ္။
ေတာင္ဗီယက္နမ္ၿမိဳ႕ေတာ္ ဆုိင္ဂုံအနီးက ရြာေလးတစ္ရြာကုိ ေျမာက္ဗီယက္နမ္တပ္ဖြဲ႕ေတြက ဗံုးႀကဲတာေၾကာင့္ ကေလးငယ္ေတြ ေဘးလြတ္ရာ ထြက္ေျပးခဲ့ရတဲ့ ဒီပံုကုိ AP သတင္းဌာနက ဓာတ္ပံုဆရာ နစ္အတ္က ၁၉၇၂ ခုႏွစ္ ဇူလုိင္လ ၈ ရက္ေန႔မွာ ႐ုိက္ကူးခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။
New York Times က ေဖာ္ျပခဲ့တာျဖစ္ၿပီး ပထမပုိင္းမွာ မိန္းကေလးငယ္ေလး ကင္မ္ ပူခ်္ရဲ႕ ၀စ္လစ္စလစ္အေျခအေနေၾကာင့္ ေဖာ္ျပဖုိ႔ စဥ္းစားခဲ့ရေပမယ့္ ေနာက္ပုိင္းမွာေတာ့ ခြင့္ျပဳခဲ့ပါတယ္။
ဒီပံုဟာ ၁၉၇၂ ခုႏွစ္အတြင္ ‘ကမၻာ့စာနယ္ဇင္းဓာတ္ပံုဆု’ ကုိ ရရွိခဲ့ၿပီး နစ္အတ္ကလည္း ပူလစ္ဇာဆုကုိ အဲဒီႏွစ္မွာ ရရွိခဲ့ပါတယ္။
ေနာက္ပုိင္းမွာေတာ့ ကင္မ္ပူခ်္က အဲဒီလုိ အသက္လုေျပးေနတဲ့အခ်ိန္မွာ သူဟာ ‘အရမ္းပူတယ္၊ အရမ္းပူတယ္’ လုိ႔ ေအာ္ေနတာျဖစ္တယ္လုိ႔ ဖြင့္ဟခဲ့ပါတယ္။
၅။။ နာဂါဆာကီ
ေသဆံုးသြားတဲ့ ညီငယ္ေလးကုိ အစ္ကုိျဖစ္သူက ေက်ာပုိးကာ သခ်ႌဳင္းကုိယူလာတဲ့ ဒီဓာတ္ပံုဟာ ၁၉၄၅ ခုႏွစ္မွာ ကမၻာႀကီးကုိ တုန္လႈပ္ေစခဲ့ပါတယ္။
အဲဒီပံုကုိ ဓာတ္ပံုဆရာ ဂ်ိဳး အုိ ဒြန္နဲလ္က အေမရိကန္ အႏုျမဴဗံုးႀကဲခ်ၿပီး ရက္အနည္းငယ္အၾကာမွာ ႐ုိက္ကူးခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္ ဒြန္နဲလ္ဟာ နာဂါဆာကီမွာရွိတဲ့ ပ်က္ဆီးမႈေတြကုိ မွတ္တမ္းတင္ဖုိ႔ အေမရိကန္စစ္တပ္က လႊတ္လုိက္တဲ့သူပါတယ္။
သူေနခဲ့တဲ့ ၇ လေလာက္အတြင္းမွာ အဲဒီလုိ ဆုိး၀ါးတဲ့အေျခအေနေတြဟာ အဆံုးမသတ္ခဲ့ဘူးလုိ႔လည္း ဒြန္နဲလ္က ဖြင့္ဟခဲ့ပါတယ္။
ဒုတိယကမၻာစစ္ၿပီး ဒီဓာတ္ပံုကို ထုတ္ျပန္ခဲ့ရမွာေတာ့ လူေတြေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ေျခာက္ျခားခဲ့ရပါတယ္။
ဓာတ္ပံုဆရာ ဒြန္နဲလ္ကေတာ့ ဒီဓာတ္ပံုနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး သူ႕ရဲ႕ အင္တာဗ်ဴးတစ္ခုမွာ ေအာက္ပါအတုိင္း ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
“၁၀ ႏွစ္အရြယ္ေကာင္ေလးတစ္ေယာက္ လမ္းေလွ်ာက္သြားေနတာ ကၽြန္ေတာ္ျမင္ခဲ့ၿပီး သူကလည္း ကေလးငယ္ေလးတစ္ေယာက္ကုိ ေက်ာပုိးထားပါတယ္။ အဲဒီေန႔ေတြတုန္းက ဂ်ပန္မွာ ကေလးေတြဟာ သူတုိ႔ညီေတြ၊ ညီမေတြနဲ႔ ကစားတာမ်ိဳးကို ျမင္ရခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီကေလးကေတာ့ ထူးျခားေနပါတယ္။ သူဟာ ဒီေနရာ(သုသာန္) ကိုလာေနတာ အေၾကာင္းတစ္ခုခုရွိရမယ္လုိ႔ ကၽြန္ေတာ္သိလုိက္ပါတယ္။ သူ႕မွာ ဖိနပ္လည္းမပါဘူး။ မ်က္ႏွာကလည္း တင္းမာေနတယ္။ သူ႕ညီေလးကေတာ့ ေက်ာပုိးအိတ္မွာ ကေလးေတြ အိပ္ေပ်ာ္ေနသလုိ ေခါင္းလန္ေနပါတယ္။ သူအဲဒီနားမွာ ေလး၊ ငါး၊ ဆယ္မိနစ္ေလာက္ ရပ္ေနပါတယ္”
“အဲဒီေနာက္မွာ အျဖဴေရာင္မ်က္ႏွာဖံုးစြပ္နဲ႔ေယာက်္ားေတြက သူ႔နားကုိ ေရာက္လာၿပီး ကေလးကုိခ်ီထားတဲ့ ေက်ာပုိးအိတ္ႀကိဳးကုိ ျဖည္ခ်လုိက္ပါတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္က်မွ ကေလးငယ္ေလးဟာ ေသဆံုးေနတာဆုိတာ ကၽြန္ေတာ္ သိလုိက္ရတာပါ။ လူႀကီးေတြက ဒီကေလးေလးကုိ ခ်ီကာ လူေသေတြမီး႐ႈိ႕တဲ့ မီးပံုနားသြားၿပီး ပစ္ထည့္လုိက္ပါတယ္။ အႀကီးေကာင္ေလးကေတာ့ အဲဒီေနရာမွာပဲ မလႈပ္မယွက္ရပ္ၿပီး မီးေတာက္ေတြကုိ ၾကည္ေနခဲ့ပါတယ္။ သူရဲ႕ႏႈတ္ခမ္းကုိ တင္းတင္းၾကပ္ၾကပ္ ကိုက္ထားတာဟာ ေသြးေတြေတာင္ ထြက္လာပါတယ္။ မီးကေတာ့ တစ္ေျမ႕ေျမ႕ေလာင္ကၽြမ္းေနၿပီး ေနာက္ပုိင္းက ဒီေကာင္ေလးကေလဲ တိတ္ဆိတ္စြာနဲ႔ပဲ ျပန္သြားခဲ့ပါတယ္”
Ref: Dailypakistan.com
