Blog

ထုိင္၀မ္သမုိင္းတစ္ေလွ်ာက္ ပထမဆံုးအမ်ိဳးသမီးသမၼတ ထြက္ေပၚလာ

ဇန္န၀ါရီ ၁၆၊ ၂၀၁၆
M-Media

– ထုိင္၀မ္တြင္ က်င္းပျပဳလုပ္ခဲ့သည့္ သမၼတေရြးေကာက္ပြဲတြင္ တ႐ုတ္မွ ခြဲထြက္ေရးကုိ လုိလားသည့္ အတုိက္အခံပါတီေခါင္းေဆာင္ Tsai Ing-wen က အႏုိင္ရရွိခဲ့ၿပီး ႏုိင္ငံ၏ ပထမဆံုးေသာ အမ်ိဳးသမီးသမၼတ ျဖစ္လာခဲ့သည္။

ယေန႔ မဲေရတြက္မႈ တစ္၀က္ေက်ာ္ ၿပီးစီးခဲ့သည့္အခ်ိန္တြင္ Democratic Progressive Party မွ Tsai က စုစုေပါင္း မဲအေရအတြက္၏ ၅၈.၁ ရာခိုင္ႏႈန္းကုိ ရရွိခဲ့ၿပီး၊ ထုိင္၀မ္အား ၈ ႏွစ္ၾကာအုပ္စုိးခဲ့သည့္ တ႐ုတ္ေထာက္ခံေသာ အာဏာရ Kuomintang ပါတီေခါင္းေဆာင္ အဲရစ္ခ်ဴးကလည္း ၎ ႐ံႈးနိမ့္ေၾကာင္း လက္ခံခဲ့သည္။ သမၼတေလာင္းအျဖစ္ ၀င္ေရာက္ယွဥ္ၿပိဳင္သည့္ အဲရစ္ခ်ဴးမွာမူ ၃၂.၅ ရာခုိင္ႏႈန္းသာ မဲရရွိခဲ့သည္။

ပါလီမန္ေရြးေကာက္ပြဲကုိ တစ္ၿပိဳင္နက္က်င္းပခဲ့ၿပီး Democratic Progressive Party ပါတီက အႏုိင္ရပါက Tsai မွာ လုပ္ပုိင္ခြင့္ ပုိရလာမည္ျဖစ္သည္။ သူမ၏ပါတီမွာ ထုိင္၀မ္လြတ္လပ္ေရးကုိ လုိလားေသာ္လည္း Tsai ကမူ သူမမွာ တ႐ုတ္ႏွင့္ လက္ရွိအေျခအေနကုိ ထိန္းသိမ္းသြားမည္ဟု ေျပာၾကားခဲ့သည္။ ကၽြမ္းက်င္သူမ်ားကမူ လက္ေတြ႕တြင္ Tsai တ႐ုတ္ႏွင့္ ကင္းကြာေအာင္ ေဆာင္ရြက္လိမ့္မည္ဟု ေျပာၾကားခဲ့သည္။

Ref: Aljazeera

January 16, 2016
ဘာကီနာဖာဆုိရွိ ဟုိတယ္ကုိ ေသနတ္သမားမ်ား ၀င္ေရာက္တုိက္ခုိက္

ဇန္န၀ါရီ ၁၆၊ ၂၀၁၆
M-Media

– အာဖရိကႏုိင္ငံတစ္ခုျဖစ္သည့္ ဘာကီနာဖာဆုိၿမိဳ႕ေတာ္ အူဂါဒူဂူရွိ ဟုိတယ္တစ္ခုမွာ ေသနတ္သမားမ်ား၏ စီးနင္းမႈကုိ ခံထားရၿပီး အနည္းဆံုးလူ ၂၀ ေသဆံုးခဲ့ကာ လံုၿခံဳေရးတပ္ဖြဲ႕၀င္မ်ားက ရွင္းလင္းမႈမ်ား ျပဳလုပ္ေနသည္ဟု သိရသည္။

Splendid Holel ျဖစ္ၿပီး ယမန္ေန႔ည ၈ နာရီကတည္းက ေသနတ္သမားမ်ားက ၀င္ေရာက္စီးနင္းခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ ၾကယ္ေလးပြင့္အဆင့္ရွိၿပီး ႏုိင္ငံတကာေလဆိပ္ႏွင့္ နီးသည့္ အဆုိပါဟုိတယ္မွာ ကုလ၀န္ထမ္းမ်ာအပါအ၀င္ ႏုိင္ငံျခားသားအမ်ားစု တည္းခိုရာ ေနရာလည္းျဖစ္သည္။

တုိက္ခုိက္မႈျဖစ္ပြားခ်ိန္တြင္ ဟုိတယ္အတြင္း အနည္းဆံုး လူ ၃၀၀ ခန္႔ ရွိေနႏုိင္သည္ဟု သိရသည္။ အစုိးရကမူ ၀န္ႀကီးတစ္ဦးအပါအ၀င္ ၆၃ ဦးမွာ ထုိဟုိတယ္မွ လြတ္ေျမာက္လာခဲ့သည္ဟု ေၾကျငာခဲ့သည္။

လံုၿခံဳေရးတပ္ဖြဲ႕၀င္မ်ား ေရာက္မလာခင္ ေသနတ္သမားမ်ားမွာ ဟုိတယ္အျပင္ဘက္တြင္ ကားမ်ားကုိ မီး႐ႈိ႕ျခင္း၊ ေသနတ္ကုိ ေလထဲသုိ႔ ပစ္ေဖာက္ျခင္းမ်ားျပဳလုပ္ခဲ့ၿပီ၊ လံုၿခံဳေရးတပ္ဖြဲ႕၀င္မ်ားႏွင့္ အျပန္အလွန္ပစ္ခတ္မႈမ်ား ျဖစ္ပြားခဲ့သည္။ တုိက္ခုိက္မႈႏွင့္ ဆက္ႏြယ္၍ အေလာင္း ၂၀ ကုိ ရရွိထားသည္ဟု အူဂါဒူဂူေဆး႐ံုက ေျပာၾကားခဲ့သည္။ အစုိးရကမူ လံုၿခံဳေရးတပ္ဖြဲ႕၀င္မ်ားမွာ ရွင္းလင္းေရးလုပ္ငန္းမ်ားကုိ လုပ္ေဆာင္ေနဆဲျဖစ္သည္ဟု ေျပာၾကားခဲ့သည္။

ထုိတုိက္ခုိက္မႈအတြက္ အလ္ကုိင္းဒါးအဖြဲ႕က ၎တုိ႔၏လက္ခ်က္ဟု ေၾကျငာခဲ့သည္။ ဘာကီနာဖာဆုိၿမိဳ႕ေတာ္တြင္ ေသနတ္သမားမ်ားက ထုိကဲ့သုိ႔တုိက္ခုိက္မႈမွာ ပထမဆံုးအႀကိမ္လည္းျဖစ္သည္။

Ref: Aljazeera

January 16, 2016
အစၥလာမ္ေၾကာက္ေရာဂါတုိက္ဖ်က္ေရး အခမ္းအနားတစ္ခုကို အေမရိကန္တြင္က်င္းပ

ဇန္န၀ါရီ ၁၆၊ ၂၀၁၆
M-Media

– မြတ္စလင္အမည္ခံ အၾကမ္းဖက္သမားမ်ားေၾေကာင့္ အစၥလာမ္သာသနာအေပၚ ေၾကာက္ရြံ႕စိတ္၊ သံသယစိတ္မ်ား ျမင့္တက္လာမႈမ်ားကို တုိက္ဖ်က္ရန္အတြက္ အခမ္းအနားတစ္ခုကို မၾကာေသးမီက အေမရိကန္မွ အစၥလာမ့္အဖြဲ႕စည္းမ်ား ပူးေပါင္းထားသည့္ အဖြဲ႕တစ္ခုက က်င္းပျပဳလုပ္ခဲ့သည္ဟု သိရသည္။

“အစၥလာမ္ေၾကာက္ေရာဂါကို စိန္ေခၚျခင္း” ဟု အမည္ေပးထားသည့္ အဆုိပါ ညီလာခံကုိ ဖ႐ုိက္ဒေလၿမိဳ႕ရွိ မင္နီဆုိတာအစၥလာမ့္စင္တာတြင္ က်င္းပခဲ့ျခင္းျဖစ္ၿပီး လူ ၄၀ နီးပါး တက္ေရာက္ခဲ့သည္။

အခမ္းအနားျဖစ္ေျမာက္ေရးအတြက္ ပါ၀င္ခဲ့သည့္အဖြဲ႕မ်ားတြင္ အေမရိကန္ရွိ အႀကီးဆံုး မြတ္စလင္အဖြဲ႕ျဖစ္ေသာ အေမရိကန္-အစၥလာမ္ ဆက္ဆံေရးေကာင္စီ (CAIR) ၏ ေဒသတြင္းအဖြဲ႕ခြဲလည္း ပါ၀င္ခဲ့သည္။ ထုိအဖြဲ႕၏ ဒါရုိက္တာျဖစ္သူ ဂ်လာနီဟူစိန္က ယခုသီတင္းပတ္ထဲတြင္ အၾကမ္းဖက္မႈပုဒ္မျဖင့္ ဒုကၡသည္ႏွစ္ဦး ဖမ္းဆီးထိန္းသိမ္းခံရမႈ၊ IS ေထာက္ခံသူဟု ေၾကညာကာ ဖီလာဒဲလ္ဖီးယား ရဲအရာရွိအား ပစ္သတ္ခဲ့မႈ စသည့္ကိစၥမ်ားႏွင့္ပတ္သက္၍ မိမိတုိ႔မွာ စုိးရိမ္မိသည္ဟု ေျပာၾကားခဲ့သည္။

“ဒီျပႆနာကို မီးေမႊးလႈံ႕ေဆာ္ေနတဲ့ အရာေတြရွိပါတယ္၊ ဒါေတြသာမကဘဲ မြတ္စလင္ေတြအေပၚ ေတာ္ေတာ္ေလး မေကာင္းျမင္ေစတဲ့ သတင္းအခ်က္အလက္ေတြဟာလည္ အြန္လုိင္းမွာ အမ်ားအျပား ျပန္႔ႏွံ႔ေနပါတယ္” ဟု ဟူစိန္က ဆုိသည္။ ထုိ႔ျပင္ မိမိတုိ႔ျပဳလုပ္သည့္ အခမ္းအနားသုိ႔ တက္ေရာက္လာၾကသူမ်ားအေနျဖင့္ ျပည္သူလူထု၏ အစၥလာမ္အေပၚနားလည္မႈကုိ တုိးျမႇင့္ႏုိင္မည္ဟု ေမွ်ာ္လင့္ေၾကာင္း ၎က ထည့္သြင္းေျပာၾကားခဲ့သည္။

မင္နီဆုိတာ အစၥလာမ္စင္တာ ဥကၠဌျဖစ္သူ ရွားဟ္ခန္းကလည္း အေမရိကန္မြတ္စလင္လူ႕အဖြဲ႕အစည္းအေပၚ ရန္လုိမႈမ်ား ျမင့္တက္လာမႈအတြက္ စုိးရိမ္မိသည္ဟု ေျပာၾကားခဲ့သည္။

လ၀ကအရာရွိတစ္ဦးျဖစ္ၿပီး ႏွစ္ျခင္းခရစ္ယာန္တကၠသုိလ္၏ အဖြဲ႕၀င္တစ္ဦးျဖစ္သူ ဂၽြန္မီဒီယာက မြတ္စလင္မ်ားႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ ၎၏အျမင္ကုိ ယခုကဲ့သုိ႔ ဖြင့္ဟခဲ့သည္။

“ကၽြန္ေတာ့္ပတ္၀န္းက်င္မွာရွိတဲ့ မြတ္စလင္ေတြကို နားလည္ေပးဖုိ႕ နည္းအမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႕ ကၽြန္ေတာ္ ႀကိဳးစားေနပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ့္မွာ မြတ္စလင္မိတ္ေဆြေတြရွိပါတယ္၊ ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္က ရမ္ဇာန္လမွာလည္း ဥပုသ္နည္းနည္း ေစာင့္ခဲ့ပါတယ္၊ ကၽြန္ေတာ္တို႔က တစ္ဖက္သားကို နားလည္႐ႈျမင္တတ္ဖုိ႕ ၾကိဳးစားမယ္ဆုိရင္ အေကာင္းဆုံးပါပဲ”

Ref: IINA

January 16, 2016
ျမန္မာေရႊ႕ေျပာင္း အလုပ္သမားတို႔၏ ဘဝအေမာ ဇာစ္ျမစ္မ်ား

ျမန္မာေရႊ႕ေျပာင္း မိသားစုမ်ားကို ထိုင္းရဲတပ္ဖြဲ႔မ်ားမွ စစ္ေဆးေနပံု ၂၀၁၄ ခုႏွစ္က ပံုျဖစ္ပါသည္။ ဓါတ္ပံု (ဧရာဝတီ)

David Scott Mathieson

ထိုင္းတရား႐ံုးတစ္ခုက ျမန္မာေရႊ႕ေျပာင္းအလုပ္သမားႏွစ္ဦးကို ခရစၥမတ္အႀကိဳေန႔တြင္ ေသဒဏ္ ခ်မွတ္လိုက္ျခင္းေၾကာင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံ အတြင္း ျပစ္တင္႐ႈတ္ခ်မႈမ်ား ေပၚေပါက္ခဲ့သည္။ ၂ဝ၁၄ စက္တင္ဘာလအတြင္းက ထိုင္းအပန္းေျဖစခန္း ခိုေတာင္ကြ်န္းတြင္ ၿဗိတိန္ကမၻာလွည့္ႏွစ္ဦး ျဖစ္သည့္ ေဒးဗစ္ေမလာႏွင့္ ဟန္နာဝီသာေဝ့ခ်္တို႔ကို သတ္ျဖတ္သည္ဆိုေသာ စြပ္စြဲမႈျဖင့္ အသက္ ၂၂ ႏွစ္ ဝန္းက်င္ အရြယ္မ်ားျဖစ္ၾကသည့္ ေဇာ္လင္း၊ ဝင္းေဇာ္ထြန္းတို႔ကို ဖမ္းဆီးခဲ့သည္။

သံသယျဖစ္ခံရသူ ၎တို႔ႏွစ္ဦးထံမွ ကနဦးေျဖာင့္ခ်က္မ်ား ရရွိေစရန္ ရဲတို႔က ႏွိပ္စက္ညႇဥ္းပန္းခဲ့သည္ဆိုေသာ ေျပာဆိုမႈမ်ားအပါအဝင္ ရဲတပ္ဖြဲ႔၏ စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈ၊ တရား႐ံုးစစ္ေဆးၾကားနာမႈတို႔အေပၚ ေဝဖန္မႈမ်ား ျဖစ္ေပၚခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္ ထုိင္းရဲတပ္ဖြဲ႔က ထိုစြပ္စြဲမႈမ်ားကို ျငင္းဆိုခဲ့သည္။ ျပစ္ဒဏ္ခ်မွတ္ရာတြင္ အဓိကသက္ေသအျဖစ္ ဆြဲယူခဲ့သည့္ ဝီသာေဝ့ခ်္ အဓမၼျပဳက်င့္ ခံရမႈတြင္ ေတြ႔ရေသာ ဒီအင္န္ေအႏွင့္ပတ္သက္၍ ထုိင္း၊ ၾသစေၾတးလ်တို႔မွ ေသမႈေသခင္း စစ္ေဆးေရးပညာရွင္မ်ားက ေမးခြန္း ထုတ္ခဲ့ၾကသည္။ တရားခံတို႔၏ ေရွ႕ေနမ်ားက တရား႐ံုး စီရင္ခ်က္အေပၚ အယူခံဝင္သြားမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာၾကားထားသည္။

ယင္းစီရင္ခ်က္အေပၚ ျပန္လည္ သံုးသပ္ေပးရန္ ကာကြယ္ေရး ဦးစီးခ်ဳပ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီး မင္းေအာင္လႈိင္၊ ထုိင္းႏိိုင္ငံဆိုင္ရာ ျမန္မာ သံအမတ္ႀကီးအပါအဝင္ ျမန္မာအစိုးရ တာဝန္ရွိသူမ်ားက ေတာင္းဆိုခဲ့ၾကသည္။ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ရွိ ထုိင္းႏုိင္ငံသံ႐ံုးအနီးတြင္လည္း ဆႏၵျပေတာင္းဆိုမႈမ်ား ျဖစ္ေပၚခဲ့ၿပီး လူေပါင္း ၂၅,ဝဝဝ က စုေပါင္းလက္မွတ္ေရးထိုးကာ မွ်တေသာတရားစီရင္ေရး အတြက္ ေတာင္းဆိုခဲ့သကဲ့သို႔ ႏွစ္ႏုိင္ငံ နယ္စပ္ၿမိဳ႕မ်ားတြင္ ဆႏၵျပဳမႈမ်ားလည္း လုပ္ေဆာင္ခဲ့သည္။ အမ်ဳိးဘာသာ၊ သာသနာေစာင့္ေရွာက္ေရးအဖြဲ႔ကလည္း ရန္ကုန္ၿမိဳ႕တြင္ ဆႏၵျပမႈမ်ား လုပ္ေဆာင္ခဲ့သည္။

အဆိုပါ အမႈသည္ ထုိင္းႏုိင္ငံေရာက္ ျမန္မာေရႊ႕ေျပာင္း အလုပ္သမား ႏွစ္သန္းေက်ာ္ ဆိုးရြားစြာ ဆက္ဆံခံေနရမႈကို မီးေမာင္းထိုးျပ သကဲ့သုိ႔ ျဖစ္ေနသည္။ ယင္းကဲ့သို႔ ဆက္ဆံခံရမႈသည္လည္း အိမ္နီးခ်င္းႏွစ္ႏုိင္ငံအၾကား မၾကာခဏတင္းမာမႈကို ျဖစ္ေစသည့္ အေၾကာင္းရင္းတစ္ရပ္ျဖစ္သည္။ ကမ္းလြန္ငါးဖမ္းလုပ္ငန္း၊ စားေသာက္ကုန္ ထုတ္လုပ္သည့္စက္႐ံုမ်ား၊ စိုက္ပ်ဳိးေရးလုပ္ငန္းမ်ား၊ အထည္စက္႐ံုမ်ား၊ လူသံုးကုန္ပစၥည္းစက္႐ံုမ်ား အျပင္ ႏိုင္ငံ၏ဘ႑ာေငြအေျမာက္အမ်ားကို ရရွိေစသည့္ ကမၻာလွည့္ခရီးသြား လုပ္ငန္း၌ပင္ လူသတ္မႈ၊ ႐ိုက္ႏွက္မႈ၊ လူကုန္ကူးမႈ၊ အလုပ္သမားတို႔အေပၚ ႏွိပ္စက္မႈမ်ားကို ထိုင္းရဲမ်ား၊ အစိုးရအရာရွိမ်ား၊ အလုပ္ရွင္မ်ားက ပါဝင္က်ဴးလြန္ေနၾကသည္။ ယင္းလုပ္ရပ္မ်ားကို Human Rights Watch အဖြဲ႔ႏွင့္ အျခားအဖြဲ႔အစည္းမ်ားက ဆယ္စုႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာကပင္ မွတ္တမ္းမ်ား ျပဳစုထားၾကသည္။

ျမန္မာႏုိင္ငံအေနျဖင့္ စီးပြားေရးဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္မႈရွိလာသည့္တုိင္ အလုပ္သမားမ်ားက အႏၱရာယ္မ်ားေရာျပြမ္းေနသည့္ ထုိင္းႏုိင္ငံတြင္ အဘယ္ေၾကာင့္ အလုပ္သြားေရာက္လုပ္ကုိင္ေနၾက သနည္း။ ျမန္မာႏုိင္ငံေနရာအမ်ားအျပားတြင္ ရွိေနေသးသည့္ အလုပ္သမားအခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈမ်ား၊ ထိုက္သင့္သည့္လစာမရရွိမႈ၊ ညံ့ဖ်င္းသည့္ လုပ္ငန္းခြင္ အေျခအေန တို႔သည္လည္း ေရႊ႕ေျပာင္းလုပ္ကိုင္ရမႈတြင္ အေၾကာင္းရင္းမ်ားအျဖစ္ ပါဝင္ေနသည္။

ယခုေသဒဏ္ခ်မွတ္ခံရသည့္ ျမန္မာလူငယ္ႏွစ္ဦးတို႔၏ ဇာတိျဖစ္ေသာ ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္ လုပ္ငန္းခြင္အေျခအေန ညံ့ဖ်င္းမႈ၊ အလုပ္အကိုင္ စီးပြားေရးအခြင့္အလမ္းနည္းပါးမႈမ်ား ေပၚေပါက္ေနသည္။ စစ္အစိုးရ၏ ဆယ္စုႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ စီမံခန္႔ခြဲမႈညံ့ဖ်င္းမႈမ်ား၊ အေျခခံ လူေနမႈဘဝလိုအပ္ခ်က္မ်ား မရရွိျခင္း စသည္တို႔တြင္ ရခုိင္ျပည္နယ္အေနျဖင့္ အျခား ျပည္နယ္တို႔ထက္ ပိုမိုဆိုးရြားစြာ ခံစားခဲ့ရသည္။

အလုပ္သမားမ်ားမွာ မိသားစုထံ ေငြျပန္ပို႔ႏုိင္ရန္ ေရျခားေျမျခားသို႔ သြားေရာက္အလုပ္လုပ္ေနၾကရသည္။ မိမိတို႔ေဒသအတြင္း တ႐ုတ္စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ားအတြက္ ေရနံႏွင့္သဘာဝဓာတ္ေငြ႔ တူးေဖာ္ထုတ္လုပ္ေရးလုပ္ငန္းမ်ားကို ခြင့္ျပဳေပးေနေသာ္ လည္း ေဒသခံမ်ား အေနျဖင့္ အလုပ္အကိုင္ အခြင့္အလမ္းႏွင့္ အျခားအက်ဳိးေက်းဇူးမ်ား ခံစားရခြင့္ နည္းပါးသည္။ ထိုင္းတရား႐ံုးက ရခုိင္လူငယ္ႏွစ္ဦးကုိ ခိုေတာင္ကြ်န္းလူသတ္မႈျဖင့္ ေသဒဏ္ခ်မွတ္လိုက္သည့္ အခ်ိန္မွာပင္ ေက်ာက္ျဖဴၿမိဳ႕နယ္အတြင္း ေျမဧက ၄,ဝဝဝ ေပၚတြင္ အထူးစီးပြားေရးဇုန္တစ္ခု၊ ေရနက္ဆိပ္ကမ္းတစ္ခုတို႔ကို တ႐ုတ္ႏွင့္ ထုိင္းစီးပြားေရးကုမၸဏီမ်ား လုပ္ကိုင္ခြင့္အတြက္ လြႊတ္ေတာ္က အတည္ျပဳလိုက္သည္။ သို႔ေသာ္ ယင္းခြင့္ျပဳခ်က္တြင္ အလုပ္သမားအခြင့္အေရး ကာကြယ္မႈအတြက္ ျပ႒ာန္းခ်က္မ်ား မပါဝင္ဘဲ စီမံကိန္းတြင္ ေဒသခံမ်ား အလုပ္အကိုင္အခြင့္အလမ္း ရရွိရန္သာ ေဆာင္ရြက္ထားသည္။

ခိုင္ခံ့လံုျခံဳမႈမရွိသည့္ ေလွမ်ားျဖင့္ ျမန္မာ၊ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏုိင္ငံတို႔မွ မေလးရွားသို႔ ေရႊ႕ေျပာင္းေနၾကသည့္ ႐ိုဟင္ဂ်ာမြတ္ဆလင္မ်ား၏ ဒုကၡကိုလည္း ႏုိင္ငံတကာအသိုင္းအဝိုင္းက ေစာင့္ၾကည့္ေနၾကသည္။ ရခုိင္ျပည္နယ္အတြင္း လူမ်ဳိးေရးအဓိက႐ုဏ္းအျပင္ ဆင္းရဲႏြမ္းပါးသည့္ ရခုိင္ ဗုဒၶဘာသာဝင္မ်ားအေနျဖင့္ ထိုင္းႏိုင္ငံသို႔ အလုပ္သြားေရာက္လုပ္ကိုင္ၿပီး ႏွိပ္စက္ညွဥ္းပန္းမႈမ်ား ၾကံဳေတြ႔ေနရသည့္အျပင္ လူကုန္ကူးသမားမ်ား၊ အလုပ္အကိုင္ပြဲစားမ်ား၏ လိမ္လည္မႈမ်ားႏွင့္လည္း ရင္ဆိုင္ေနရသည္။ ယင္းကဲ့သို႔ ဒုကၡႏွင့္ ရင္ဆုိင္ၾကံဳေတြ႔ေနရျခင္းသည္ ျမန္မာစစ္အစိုးရေၾကာင့္ ျဖစ္ရသည္ဟု ရခုိင္တုိင္းရင္းသား အမ်ားအျပားက နားလည္ထားၾကသည္။

ျမန္မာႏုိင္ငံအေရွ႕ပိုင္းႏွင့္ ေျမာက္ပိုင္းတြင္ ေျမသိမ္းမႈမ်ားျဖစ္ပြားေနျခင္းကလည္း ေက်းလက္ေနျပည္သူတို႔၏ အသက္ေမြးဝမ္းေၾကာင္း လုပ္ငန္းမ်ား ထိခိုက္ေစၿပီး ၎တို႔၏ သားသမီးမ်ားကို နယ္စပ္မွတစ္ဆင့္ ထုိင္းႏုိင္ငံသို႔ ပို႔ကာ အလုပ္လုပ္ခုိင္းထားရသည္။ သဘာဝရင္းျမစ္မ်ား တူးေဖာ္ ထုတ္လုပ္ရာတြင္ ေျမယာဆံုး႐ႈံုးမႈအမ်ားအျပား ျဖစ္ပြားေနျခင္းေၾကာင့္ ေက်းလက္ေဒသအခ်ဳိ႕တြင္ မတည္ၿငိမ္မႈႏွင့္ လာေရာက္လုပ္ကုိင္သည့္ ကုမၸဏီတို႔အေပၚ ဆႏၵျပမႈမ်ား ျဖစ္ပြားေနသည္။ ေျမယာသိမ္းမႈအခ်ိဳ႕တြင္ စစ္တပ္၏ ပါဝင္မႈမ်ားလည္း ရွိေၾကာင္း Global Witness အဖဲြ႔၏ ေလ့လာဆန္းစစ္မႈတစ္ရပ္တြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။ ၂ဝ၁၅ ခုႏွစ္အတြင္းက ကရင္ျပည္နယ္၊ ဘားအံၿမိဳ႕အတြင္းရွိ ေက်းရြာအခ်ဳိ႕သို႔ ေရာက္ရွိခဲ့ရာတြင္ အာဏာပိုင္မ်ား၊ စစ္တပ္အရာရွိႀကီးမ်ား၏ မတရားသျဖင့္ ေျမသိမ္းယူမႈ၊ စီးပြားေရးလက္ဝါးႀကီးအုပ္မႈ၊ အစိုးရကိုေဝဖန္သူမ်ားကို ၿခိမ္းေျခာက္ ဖမ္းဆီးမႈ၊ ေျမယာဆံုး႐ႈံုးျခင္း အတြက္ ေလ်ာ္ေၾကးမရမႈတို႔ေၾကာင့္ ထုိင္းႏုိင္ငံသို႔ သြားေရာက္ အလုပ္လုပ္ကိုင္ၾကသည့္ အသက္ ၂ဝ ဝန္းက်င္ လူငယ္တခ်ဳိ႕ႏွင့္ ေတြ ႔ခဲ့ရသည္။ ၂ဝ၁၁ တြင္ အရပ္သားတစ္ပုိင္းအစိုးရ တက္လာရာ ႏုိင္ငံအတြင္း အခြင့္အလမ္းေကာင္းမ်ား ေပၚေပါက္ လာၿပီး ထုိင္းမွ ျပန္လာရမည္ျဖစ္ေသာ္လည္း မိမိတို႔ဘဝတိုးတက္မလာသည့္အျပင္ ပိုမိုဆိုးရြားမႈမ်ားကို ၾကံဳေတြ႔လာရသည့္ ေနာက္ထပ္ မ်ဳိးဆက္တစ္ခုသည္လည္း ျပည္ပသို႔ပင္ ထြက္ခြာ အလုပ္လုပ္ကိုင္ၾကရျပန္သည္။

ရွမ္းျပည္နယ္အတြင္း လက္နက္ကုိင္တို္က္ပြဲမ်ား ဆက္လက္ျဖစ္ပြားေနၿပီး မၾကာမီလပိုင္းအတြင္းကပင္ အရပ္သား တစ္ေသာင္းေက်ာ္ ေနရပ္ စြန္႔ခြာ ထြက္ေျပးရသည္။ ၎တို႔အနက္မွ အမ်ားအျပားသည္ ထိုင္းႏုိင္ငံေျမာက္ပိုင္းသို႔ ေရာက္ရွိသြားၾကကာ ၁၉၈ဝ ျပည့္ႏွစ္ေနာက္ပုိင္း ျပည္တြင္း စစ္ေၾကာင့္ ထြက္ေျပးၿပီး ယင္းေဒသသို႔ ေရာက္ရွိေနၾကသည့္ ရွမ္းတုိင္းရင္းသား ေထာင္ေပါင္း မ်ားစြာထံ ေရာက္ရွိသြားၾကသည္။ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏွင့္တစ္ႏုိင္ငံလံုးပစ္ခတ္တိုက္ခုိက္မႈ ရပ္စဲေရးကို ေျပာေနၾကေသာ္လည္း ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ၂ဝ၁၁ မွစတင္၍ လက္နက္ကိုင္တိုက္ခိုက္မႈမ်ား ျပန္လည္ျမင့္တက္လာသည္။ ကခ်င္ျပည္နယ္တြင္ ျပင္းထန္သည့္ တုိက္ပြဲမ်ားေၾကာင့္ အရပ္သား ၁၃ဝ,ဝဝဝ ခန္႔ အိုးအိမ္စြန္႔ခြာေနရၿပီး အိမ္နီးခ်င္းႏုိင္ငံမ်ားသို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံသားမ်ား ထပ္မံ ေရႊ႕ေျပာင္းမည့္အေျခအေနရွိေနသည္။

ျမန္မာႏုိင္ငံအတြင္းမွ ျပည္သူအမ်ားအျပားက ခုိေတာင္ကြ်န္းလူသတ္မႈတြင္ ေသဒဏ္ခ်မွတ္ျခင္းႏွင့္ ပတ္သက္၍ စိုးရိမ္တုန္လႈပ္ေနၾကၿပီး ထုိင္းႏုိင္ငံတြင္ ျမန္မာေရႊ႕ေျပာင္းအလုပ္သမားမ်ား အႏိွမ္ခံေနရမႈအေပၚ မေက်နပ္ၾကသည္မွာ ျငင္းဆိုဖြယ္ရာ မရွိေပ။ ေရႊ႕ေျပာင္း အေျခခ်ေနထုိင္သူမ်ားအေပၚ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္မႈမ်ား ရပ္တန္႔ရန္ ထုိင္းအစိုးရကို ေတာင္းဆိုေနၾကေသာ္လည္း မၾကာမီအာဏာရလာေတာ့မည့္ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႔ခ်ဳပ္ အစိုးရအေနျဖင့္ လူေနမႈဘဝမ်ားစြာကြာဟျခင္း၊ လုပ္အား ေခါင္းပံုျဖတ္ ခံရျခင္းတို႔ေၾကာင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံသားမ်ား ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာကပင္ ျပည္ပထြက္ အလုပ္လုပ္ေနရမႈ ျပႆနာကို အျမန္ဆံုးေျဖရွင္းရန္ လိုအပ္ေနသည္။

သဘာဝရင္းျမစ္သယံဇာတမ်ားမွရရွိေသာ အက်ဳိးအျမတ္၊ စီးပြားေရး ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္မႈတို႔ကို အသက္ေမြးဝမ္းေက်ာင္း အာမခံခ်က္မရွိေသးေသာ ေက်းလက္ေဒသေန ႏြမ္းပါးသည့္ ျပည္သူမ်ား အတြက္ ထိထိေရာက္ေရာက္ မွ်ေဝသံုးစြဲျခင္း မျပဳသေရြ႕ ျမန္မာႏုိင္ငံကို အနာဂတ္စီးပြားေရး အလားအလာေကာင္းမ်ား ရွိေနသည့္ ႏိုင္ငံအျဖစ္ သတ္မွတ္ရန္ ခဲယဥ္းေပလိမ့္မည္။ ။

David Scott Mathieson သည္ Human Rights Watch ေခၚ လူ႔အခြင့္အေရး ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာေရးအဖြဲ႔ အာရွေရးရာဌာန၏ အႀကီးတန္းသုေတသီတစ္ဦးျဖစ္သည္။

Myanmar Now သတင္းဌာနမွ ကူးယူေဖာ္ျပပါသည္။

January 16, 2016
ကခ်င္စစ္ေဘးေရွာင္ ဒုကၡသည္မ်ား NLD အစိုးရကို အားကိုးတႀကီးေမွ်ာ္လင့္

ဝင္ေငြရရန္ ကခ်င္ရိုးရာေခါင္းေပါင္း ခ်ဳပ္လုပ္ေနၾကတဲ့ အမ်ဳိးသမီးမ်ား။ မိနစ္ေလးငါးဆယ္ၾကာ ခ်ဳပ္ရတ့ဲ ေခါင္းေပါင္းတစ္ခုအတြက္ ခ်ဳပ္ခ က်ပ္တစ္ရာ ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္ (ဓာတ္ပံု – သင္းလဲ့ဝင္း/Myanmar Now)

သင္းလဲ့ဝင္း/Myanmar Now

ျမစ္ႀကီးနား (Myanmar Now) − ရြယ္ဂ်ာဟာ ၂ဝ၁၁ ခုႏွစ္က သူတို႔ရြာအနီးဝန္းက်င္မွာ အစုိးရတပ္နဲ႔ ကခ်င္လြတ္ေျမာက္ေရးတပ္ (KIA) တို႔ရဲ႕ တိုက္ပြဲေတြ ျပင္းထန္ေနတဲ့ၾကားက ထြက္မေျပးဘဲ အိမ္မွာ ေျခာက္လေက်ာ္ တင္းခံၿပီး ေနခဲ့ပါတယ္။ ဒီေနရာမွာပဲေမြး၊ ဒီေနရာမွာပဲႀကီးျပင္း၊ လယ္ယာလုပ္တဲ့ ခင္ပြန္းသည္၊ ကေလးငယ္တစ္ဦးတို႔နဲ႔အတူ ဘဝေလးတစ္ခုကို တည္ေဆာက္ခဲ့တာပါ။

“ဒါေပမဲ့ အာဏာပိုင္ေတြက ကခ်င္ေတြဆို KIA နဲ႔ ပတ္သက္မႈရွိေနတယ္လို႔ ျမင္လာတယ္။ စီးပြားေရး၊ လူမႈေရး ေၾကာင့္ KIA ဆိုၿပီး စြပ္စြဲရင္ ဘာမွ စုံစမ္းစစ္ေဆးျခင္းမရွိဘူး။ ဖမ္းတာပဲ” လို႔ ရြယ္ဂ်ာက ေျပာပါတယ္။

ခင္ပြန္းသည္ ဒီလိုလိမ္လည္တိုင္ၾကားခံမွာ စိုးတာရယ္၊ အဲဒီတုန္းက သူ႔မွာ ဒုတိယကေလးကို ကိုယ္ဝန္အရင့္အမာလြယ္ထားရတာတို႔ေၾကာင့္ ေနာက္ဆုံးမွာေတာ့၂ဝ၁၂ ခုႏွစ္ မတ္လမွာ တာေလာႀကီးရြာကေန ကားနဲ႔ ႏွစ္နာရီေလာက္ သြားရတဲ့ ျမစ္ႀကီးနားၿမိဳ႕ကို ထြက္ခြာခဲ့ရတယ္။

စိန႔္ေပါလ္ဂ်န္မိုင္ေကာင္း ဒုကၡသည္စခန္းကို ေရာက္ရွိၿပီး ႏွစ္ပတ္အၾကာမွာ သူတို႔ရဲ႕ ဒုတိယေျမာက္ကေလးကို ေမြးပါတယ္။

“ဒီေနရာမွာ ဒီေလာက္ၾကာၾကာေနရမယ္လို႔ မထင္ခဲ့ဘူး” လို႔ သက္ငယ္၊ ဓနိေတြနဲ႔ ကာရံထားၿပီး ဒုကၡသည္စခန္းရဲ႕ အစည္းအေဝးခန္းအျဖစ္ အသုံးျပဳတဲ့ ေနရာမွာ သူကေျပာျပပါတယ္။ ဒီဒုကၡသည္စခန္းေလးဟာ ကစ္သလစ္ဘုရားရွိခိုးေက်ာင္းက တည္ေထာက္ထားတဲ့ က႐ုဏာျမန္မာ လူမႈကူညီေရးအသင္းရဲ႕ အေထာက္အပံ့ေတြနဲ႔ အဓိကရပ္တည္ေနတာျဖစ္ၿပီး ဒီႏွစ္ဆိုရင္ ရြယ္ဂ်ာဟာ စခန္းတာဝန္ခံအျဖစ္ ထမ္းေဆာင္ေနတာပါ။

သူတို႔ရြာနား တိုက္ပြဲေတြ မျဖစ္ေတာ့ေပမယ့္ အစုိးရစစ္တပ္ရွိေနတာရယ္၊ အႏွံ႔အျပားေထာင္ထားတဲ့ မိုင္းေတြ ဆက္ရွိေနတာေတြရယ္ကို ေၾကာက္တာေၾကာင့္ သူတို႔ မိသားစု ရြာကို မျပန္ရဲၾကေသးပါဘူး။

ဒါေပမဲ့ ေနအိမ္ကေန႔ စြန႔္ခြာလာၿပီးကတည္းက ပထမဆုံးအႀကိမ္အျဖစ္ ရြယ္ဂ်ာ့မွာ ေမၽွာ္လင့္ခ်က္ေတြရွိလာပါၿပီ။

“ကၽြန္မ ၂ဝ၁ဝ ေရြးေကာက္ပြဲတုန္းက မဲမထည့္ခဲ့ဘူး၊ ကိုယ္ထည့္လည္း မထူးျခားဘူးဆိုၿပီးေတာ့။ ဒီတစ္ေခါက္ေတာ့ အေစာႀကီး အိပ္ရာကထၿပီး မဲသြားေပးတယ္။ ထင္ထားတဲ့အတိုင္းဘဲ NLD နိုင္လို႔ အရမ္းေပ်ာ္တယ္။ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို ဦးစားေပးမယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။ အမ်ားႀကီးေျပာင္းလဲလိမ့္မယ္လို႔ထင္တယ္” လို႔ နိုဝင္ဘာ ၈ ရက္ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ အျပတ္အသတ္ အနိုင္ရခဲ့တဲ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ကို ရည္ညႊန္းေျပာပါတယ္။

ကြ်န္မေတြ႔ဆုံေျပာဆိုခဲ့ရတဲ့ စစ္ေဘးေရွာင္ဒုကၡသည္ေတြအားလုံးမွာ ဒီလိုေမၽွာ္လင့္ခ်က္ေတြ ရွိေနပါတယ္။ အစိုးရတပ္ေတြနဲ႔ ကခ်င္လက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႔ေတြအၾကား တိုက္ပြဲျပန္စတာ ငါးႏွစ္နီးပါးရွိခဲ့ျဖစ္လို႔ NLD အစိုးရအေနနဲ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးရရွိေအာင္ အေကာင္အထည္ေဖာ္၊ စစ္တပ္ေတြကိုျပန္လည္႐ုပ္သိမ္းၿပီးရင္ သူတို႔အေနနဲ႔ အိမ္ျပန္နိုင္လိမ့္မယ္လို႔ ေမၽွာ္လင့္ေနၾကပါတယ္။

တစ္ဖက္ႏွင့္တစ္ဖက္ ကာလရွည္ၾကာ မေက်နပ္မႈမ်ားေၾကာင့္ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး သေဘာတူညီခ်က္ ၁၇ ႏွစ္အၾကာမွာ ပ်က္စီးသြားခဲ့ၿပီး ၂ဝ၁၁ ခုႏွစ္၊ ဇြန္လမွာ ကခ်င္ျပည္နယ္၊ ရွမ္းျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္းေတြမွာ တိုက္ပြဲေတြ ျပန္လည္ျဖစ္ပြားခဲ့ရာကေန အရပ္သား တစ္သိန္းခန႔္ အိုးအိမ္စြန႔္ခြာ ထြက္ေျပးခဲ့ရတာပါ။

ၿငိမ္းခ်မ္းေရးရဖို႔ၾကန္႔ၾကာလာတာနဲ႔အမၽွ အစိုးရနဲ႔တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္အဖြဲ႔ေတြရဲ႕ ထိန္းခ်ဳပ္ထားတဲ့ ေနရာေတြမွာ ခိုလႈံၾကတဲ့ ဒီစစ္ေဘးေရွာင္ဒုကၡသည္ေတြဟာ ယုံၾကည္မႈက်ဆင္းလာၾကပါတယ္။

“ဒီစခန္းေတြမွာေနရတာ ၾကာလာတာနဲ႔အမၽွ ဒုကၡသည္ေတြဟာ ၿငီးေငြ႕လာတယ္၊ အလုပ္အကိုင္ဆိုလည္း အနီးအနားမွာမရွိဘူး။ လုပ္ကိုင္စားေသာက္ဖို႔ဆိုေတာ့လည္း ေျမအခက္အခဲရွိေတာ့ အဆင္မေျပဘူး။ ျပည္ပကကူညီတာေတြလည္း ေလ်ာ့ၾကလာေတာ့ တကယ္လိုအပ္ခ်က္ေတြကို မျဖည့္ဆည္းေပးနိုင္တာေတြ ရွိလာတယ္။ အားလုံးက မေရမရာဆိုေတာ့ ကူညီသူေတြလည္း လက္ပန္းက်လာတယ္၊ ဒုကၡသည္ေတြလည္း စိတ္ဓာတ္က်လာတယ္” လို႔ ေမတၱာေဖာင္ေဒးရွင္းမွ ေဒၚအိျဖဴေအာင္က ေျပာပါတယ္။
ဒီေဖာင္ေဒးရွင္းဟာ ျမန္မာနိုင္ငံမွာ အင္အားအႀကီးမားဆုံးေသာ NGO အဖြဲ႕အစည္းတစ္ခုျဖစ္ၿပီး ကခ်င္ျပည္နယ္က ဒုကၡသည္ေတြအေပၚ အေရးေပၚအကူအညီေပးေရး လုပ္ငန္းေတြကို ၂ဝ၁၁ ကတည္းက စတင္လုပ္ေဆာင္ေနတာပါ။

ဒီစခန္းေတြမွာလည္း အမ်ိဳးသမီးေတြအေပၚ အၾကမ္းဖက္မႈေတြကလည္း ျဖစ္ေပၚေနပါေသးတယ္။ ခင္ပြန္းသည္ေတြက သူတို႔ရဲ႕စိတ္မေက်နပ္မႈကို ဇနီးသည္အေပၚမွာပုံခ်၊ အၾကမ္းဖက္တာေတြက အမ်ားဆုံးျဖစ္ပါတယ္လို႔ ေဒၚအိျဖဴေအာင္က ေျပာပါတယ္။
ေမတၱာေဖာင္ေဒးရွင္းက ဒုကၡသည္စခန္း ၄၁ မွာ ၂ဝ၁၄၊ ဧၿပီကေန ၂ဝ၁၅၊ မတ္လ အထိ ၁၅ လၾကာ ကာလအတြင္း အမ်ိဳးသမီးေတြ အၾကမ္းဖက္ႏွိပ္စက္ခံရမႈေပါင္း ၅၈၃ ခု စာရင္းရရွိထားပါတယ္။

စခန္းအတြင္း ေက်ာင္းဆင္းခ်ိန္ ေန႔လယ္စာ စားေနတဲ့ ငါးႏွစ္အရြယ္ ကေလးငယ္ (ဓာတ္ပံု – သင္းလဲ့ဝင္း/Myanmar Now)

အဲဒီေတာ့ ဒီစစ္ေရွာင္ဒုကၡသည္ေတြဟာ ေရြးေကာက္ပြဲရလဒ္အေပၚ စိတ္ေတြလႈပ္ရွားေနတာဟာ အရမ္းအံ့ၾသစရာေတာ့မဟုတ္ပါဘူး။ ေလ့လာေစာင့္ၾကည့္သူေတြကေတာ့ တိုင္းရင္းသားျပည္နယ္ ေဒသေတြမွာ NLD ပါတီ အႀကီးအက်ယ္ အနိုင္ရသြားတာကို အံ့အားသင့္သြားၾကပါတယ္။ အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္နဲ႔ ျပည္သူ႔ လႊတ္ေတာ္အတြက္ ကခ်င္ျပည္နယ္ မဲဆႏၵနယ္ ၃ဝ မွာ ၂၂ ေနရာအတြက္ NLD အနိုင္ရခဲ့သလို ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္မွာလည္း ေနရာထက္ဝက္ေက်ာ္ နိုင္တာေၾကာင့္ ဗဟိုအဆင့္နဲ႔ ျပည္နယ္အဆင့္ေတြမွာ အခိုင္အမာ ေထာက္ခံမႈရရွိခဲ့တာပါ။

“ေမၽွာ္လင့္တာက အစိုးရအသစ္ကို ေမၽွာ္လင့္ေနတာေပါ့။ စစ္ေျပးေတြေရာ၊ အားလုံးေရာ၊ လူမ်ိဳးဘာသာမခြဲျခားဘဲ အကုန္လုံးကို ၿငိမ္းၿငိမ္းခ်မ္းခ်မ္း ေပ်ာ္ေပ်ာ္ရႊင္ရႊင္ တည္ေထာင္ေပးမယ္ လို႔ေမၽွာ္လင့္တယ္” လို႔ ေဒၚရြယ္ဂ်ာရဲ႕ ဇာတိရြာမွ အသက္ ၄ဝ အရြယ္ ေဒၚဂါးခြန္ရာက ေျပာပါတယ္။

ထိခိုက္သြားတဲ့ ဘဝေတြ
—————————–
တိုက္ပြဲေတြ ျပန္လည္စျဖစ္ၿပီးတဲ့ေနာက္ပိုင္း ဒုကၡသည္စခန္းမ်ားဟာ ေနရာ အခက္အခဲျဖစ္လာသလို မိုးတြင္းမွာ ေရႀကီးမႈကိုလည္း ႀကံဳေတြ႕ရပါတယ္။ ေႏြရာသီမွာေတာ့ မခံမရပ္နိုင္ေလာက္ေအာင္ ပူပါတယ္။ သူတို႔အတြက္ အကူအညီအေထာက္အပံ့ေတြ ရရွိမႈနည္းလာသလို အနာဂတ္ဟာလည္း မေသခ်ာပါဘူး။ ဒီဒုကၡသည္ေတြကို ကူညီဖို႔ ေဒၚလာ သန္း ၄ဝ လိုအပ္ေနတဲ့ ကုလသမဂၢ ကမၻာ့စားနပ္ရိကၡာအစီအစဥ္ကလည္း အစားအစာ မေပးေတာ့ဘဲ ေငြစတင္ေပးေနပါၿပီ။ အစိုးရရဲ႕ ထိန္းခ်ဳပ္မႈအျပင္ဘက္မွာ ေရာက္ေနတဲ့ ဒုကၡသည္စခန္းေတြဟာ ေဝးလံေခါင္ဖ်ားတဲ့ အရပ္မွာရွိေနၿပီး အကူအညီရရွိမႈလည္း နည္းေနတာေၾကာင့္ အေျခအေနေတြက ပိုမိုဆိုရြားေနတာပါ။ အေျခအေနေတြ သည့္ထက္ပိုဆိုးလာမွာကိုလည္း စိုးရိမ္ေနၾကပါၿပီ။

“ဒီမွာကေတာ့ဝင္ေငြမရွိဘူး၊ ထြက္ေငြပဲရွိတယ္” လို႔ အသက္ ၄ဝ အရြယ္ လေတာင္ခြန္ရာက ေျပာပါတယ္။

“ကၽြန္မမွာ ကေလး ၈ ေယာက္ရွိတယ္။ ကၽြန္မေယာက္်ားကမႏွစ္က ဆီးခ်ိဳျဖစ္လို႔… အလုပ္ၾကမ္းလည္း မလုပ္နိုင္ဘူး။ ဒီေန႔ေတာ့ ေန႔စားလုပ္ဖို႔ဆိုၿပီး သူငယ္ခ်င္းေတြနဲ႔ထြက္သြားေလရဲ႕” လို႔ ဆိုပါတယ္။

အလုပ္လုပ္ဖို႔ သူတို႔ ဝန္မေလးေပမယ့္ အလုပ္အကိုင္ အလြန္ရွားပါးတယ္လို႔ စစ္ေဘးေရွာင္ဒုကၡသည္ေတြက ဆိုပါတယ္။ ေဆာက္လုပ္ေရးလုပ္ငန္းေတြမွာ အလုပ္သြားလုပ္မယ္ဆိုရင္ အမ်ားဆုံးအေနနဲ႔ အမ်ိဳးသမီးတစ္ဦးကို တစ္ေန႔ က်ပ္သုံးေထာင္၊ အမ်ိဳးသားဆိုရင္ တစ္ဦးကို ေျခာက္ေထာင္ေလာက္ ရတတ္တယ္။ အဲဒီေလာက္ မရတာလည္းရွိၾကတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

“အလုပ္ရွင္ေတြကႏွိမ္ၾကတယ္။ ‘နင္တို႔ကအကူအညီရေနတာ။ ၂,ဝဝဝ ပဲ ေပးလည္းရတယ္’ လို႔ေျပာတယ္။ ကၽြန္မတို႔က ေခ်းမ်ားလို႔မရဘူး” လို႔ ေဒၚဂါးခြန္ရာက ေျပာပါတယ္။

အနည္းငယ္ပိုႀကီးတဲ့ ဇီအြန္စခန္းမွာေတာ့ ဒုကၡသည္ ၇၁ဝ ေလာက္ကို ကခ်င္ႏွစ္ျခင္းအဖြဲ႔က အဓိက ကူညီေထာက္ပံ့ထားပါတယ္။ အမ်ိဳးသမီးေတြက ကခ်င္ရိုးရာေခါင္းေပါင္းေလးေတြကိုခ်ဳပ္ၿပီး ကေလးေတြကို ထိန္းရင္း ဝင္ေငြရွာပါတယ္။ ေခါင္းေပါင္းတစ္ခု က်ပ္ ၁ဝဝ ရဖို႔အတြက္ မိနစ္ ၄ဝ ကေန ၅ဝ အထိ ၾကာျမင့္တတ္ပါတယ္။

လူငယ္ေတြကေတာ့ ေက်ာင္းကထြက္ၿပီး ဝင္ေငြရမယ့္ အလုပ္ကို ရွာလုပ္ေနၾကပါတယ္။

အသက္ ၂ဝ အရြယ္ ေဇာ္ဖန္းကေတာ့ သူ႔အေနနဲ႔ အထက္တန္းၿပီးေအာင္ ေက်ာင္းဆက္တက္ခ်င္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ၿပီးခဲ့တဲ့ ႏွစ္က ဆယ္တန္းစာေမးပြဲ က်ၿပီးတဲ့ေနာက္မွာ ပညာေရးကို စြန႔္ခြာၿပီး အျခားတစ္ၿမိဳ႕မွာ လယ္အငွားသြားလုပ္ေနပါတယ္။ သူလည္းပဲ ေရြးေကာက္ပြဲတုန္းက မဲမေပးခဲ့ပါဘူး။

“နိုင္ငံေရးစိတ္မဝင္စားတာလဲပါတယ္၊ အလုပ္မအားလို႔မလာျဖစ္တာလည္းပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အေျပာင္းအလဲကိုေတာ့ ေမၽွာ္လင့္ေနပါတယ္။ ဘာျဖစ္မလဲေတာ့ မွန္းလို႔မရဘူး” လို႔ ဆိုတယ္။

ေဖ်ာက္ဖ်က္ဖို႔ မလြယ္တဲ့ ဒဏ္ရာေတြ
————————————-
ေမၽွာ္လင့္ခ်က္ေတြအရမ္းမႀကီးဖို႔ အကူအညီေပးေရးဝန္ထမ္းေတြက သတိေပးထားပါတယ္။

“အစိုးရအသစ္တက္ရင္လည္း ဒီတစ္ႏွစ္၊ ႏွစ္ႏွစ္အတြင္း အရမ္းႀကီးေျပာင္းသြားမယ္ မထင္ဘူး။ နိုင္ငံေရးအေျခအေနေကာင္းသြားလို႔ ျပန္လို႔ရၿပီဆိုရင္ေတာင္ အရင္ကအတိုင္း လုပ္ကိုင္စားေသာက္နိုင္ဖို႔ အတြက္ အကူအညီကေတာ့ ကၽြန္မတို႔ လုပ္ေပးေနရဦးမွာပဲ” လို႔ ေမတၱာေဖာင္ေဒးရွင္းက ေဒၚအိျဖဴေအာင္က ေျပာပါတယ္။

အိမ္ဆိုင္ေလးတစ္ဆိုင္ဖြင့္ခဲ့ဖူးတဲ့ ကေလး ေလးေယာက္အေမ အသက္ ၃၉ ႏွစ္အရြယ္ ေဒၚလုဆန္ကေတာ့ ထြက္ေျပးလာၿပီး လအနည္းအၾကာမွာ ျမစ္ႀကီးနားၿမိဳ႕ရဲ႕ တစ္ဘက္ကမ္းမွာရွိတဲ့ သူတို႔အိမ္ကို ဒုကၡသည္စခန္းကေန ခဏျပန္သြားဖို႔အတြက္ ေထာက္ခံခ်က္ေတြ၊ ခြင့္ျပဳခ်က္ေတြ အမ်ားႀကီးယူၿပီး ႀကိဳးပန္းခဲ့ေသးတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ သူက ရြာမွာ ဆိုင္ကိုေရာ၊ တင္းေပါင္းရာနဲ႔ခ်ီက်န္ခဲ့တဲ့ စပါးေတြကိုေရာ စြန႔္ခြာၿပီး ထြက္ေျပးခဲ့ရသူပါ။

တုိက္ပဲြေၾကာင့္ ပ်က္သြားတ့ဲ ရြာေတြမွာ ေဒသခံေတြကုိ ေနရာျပန္လည္ခ်ထားေပးဖို႔၊ စစ္တပ္ေတြ ရုပ္သိမ္းဖို႔၊ မုိင္းရွင္းေပးဖို႔ ေတာင္းဆုိလုိက္တ့ဲ ၃၉ ႏွစ္အရြယ္ ေဒၚလုဆန္ (ဓာတ္ပံု – သင္းလဲ့ဝင္း/Myanmar Now)

“ဘာမွမက်န္ဘူး။ စပါးေတြလည္း အကုန္ကုန္။ ပစၥည္းအေကာင္းေတြဆို အကုန္ယူသြားၾကတာ။ ေနာက္မွၾကားတာက စစ္တပ္ကယူသြားတယ္လို႔ ေျပာၾကတယ္” လို႔ သူက အသံေတြတုန္လာရင္း ေျပာျပပါတယ္။

သူတို႔ရဲ႕ စိတ္ဒဏ္ရာေတြကိုလည္း ေပ်ာက္ကင္းေအာင္ ကုသဖို႔ လိုေနပါတယ္။ သူငယ္ခ်င္းေတြနဲ႔ မိသားစုေတြ ဆုံးရွုံးခဲ့ရသလို အားလုံးနီးပါးမွာ လက္ဗလာျဖစ္ေနပါၿပီ။ သူတို႔ ရြာအနီးနားနဲ႔ တစ္ရြာတည္းေနတဲ့သူေတြ ႏွိပ္စက္ခံရတာ၊ ဒုကၡိတျဖစ္သြားတာ၊ အသတ္ခံရတာေတြကို ၾကားသိေနရပါတယ္။ အမ်ားစုက အစုိးရစစ္တပ္ေၾကာင့္ ျဖစ္ပြားရတာဆိုတဲ့ သတင္းေတြေၾကာင့္လည္း အစိုးရတပ္ေတြအေပၚမွာ ရြံေၾကာက္ႀကီးျဖစ္ေနသလို အျခားတိုင္းရင္းသားေတြလည္း စုေပါင္းေနထိုင္တဲ့ ဒီရြာေတြမွာ အခ်င္းခ်င္း ယုံၾကည္မႈေတြ ေပ်ာက္ဆုံးေနပါၿပီ။

အသက္ ၇၄ ႏွစ္ရွိၿပီျဖစ္တဲ့ ဦးကြမ္ေဘာလကေတာ့ ၁၉၆ဝ ျပည့္ႏွစ္ ဝန္းက်င္ စစ္အစိုးရက တိုင္းရင္းသားေတြအေပၚမွာ ဒီလိုႏွိုပ္စက္ခဲ့တာေတြကို ၾကားခဲ့တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ရွမ္း၊ ကခ်င္၊ ဗမာတိုင္းရင္းသားေတြေနထိုင္တဲ့ သူတို႔ရြာမွာ တိုက္ပြဲေတြမျဖစ္ခင္က ျပည္သူေတြဟာ တစ္ဦးနဲ႔တစ္ဦး ခ်စ္ခ်စ္ခင္ခင္ ေနထိုင္သလို ခရစ္ယာန္ဘုရားရွိခိုးေက်ာင္းနဲ႔ ဗုဒၶဘာသာ ဘုန္းေတာ္ႀကီးေက်ာင္းတို႔ဟာလည္း လမ္းကေလးသာျခားၿပီး ရင္းရင္းႏွီးႏွီး ရိွၾကတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

အခုအခါမွာေတာ့ ရြာအမ်ားအျပားမွာ KIA ရဲ႕ အႏၲရာယ္က ကာကြယ္ဖို႔ ရွမ္းနဲ႔ ဗမာတိုင္းရင္းသားေတြဟာ အစိုးရ ေပးထားတဲ့ လက္နက္ေတြ ရရွိၿပီး ျပည္သူ႔စစ္ေတြျဖစ္ေနပါၿပီလို႔ စစ္ေဘးေရွာင္ဒုကၡသည္မ်ားက ေျပာပါတယ္။

ေဒၚလုဆန္ကေတာ့ NLD နဲ႔ ယခုေနျပည္ေတာ္မွာ ျပည္ေထာင္စုၿငိမ္းခ်မ္းေရးညီလာခံကို တက္ေရာက္ေနတဲ့ နိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္ေတြကို ေမတၱာရပ္ခံေပးပါလို႔ ေျပာလိုက္ပါတယ္။

“၇ ႏွစ္ဆိုေတာ့ ရြာေတြလည္း ပ်က္ကုန္ၿပီ။ ကေလးေတြေရွ႕ေရးလည္း မေကာင္းဘူး။ စစ္ေရွာင္ေတြလည္း အရမ္းဒုကၡေရာက္တယ္။ ခ်ထားတဲ့ စစ္တပ္ေတြလည္းအျမန္သိမ္းေပးပါ။ ေနာက္ၿပီး ျပန္လည္ေနရာခ်ထားေရး၊ မိုင္းရွင္းေပးေရးေတြလည္းလုပ္ေပးပါ။ ကၽြန္မတို႔က အရမ္းျပန္ခ်င္ၿပီ”

January 16, 2016