ကနဦးပိုင္း သမၼတေလာင္း၀င္ၿပိဳင္ေနစဥ္ “အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုကို တစ္ေက်ာ့ျပန္ ႀကီးျမတ္ဂုဏ္တက္ေစမည့္ အစီအမံမ်ားျပဳလုပ္မည္” ဟု ထူးထူးျခားျခား ေၾကြးေၾကာ္မႈေၾကာင့္ လူအခ်ဳိ႕မွ ၀ိုင္းရံခဲ့ေသာ္လည္း ယခုအခါတြင္ အႀကီးအက်ယ္ ဟာသျဖစ္ေနေပၿပီ။ ဥပမာ – ဇူလိုင္လတုန္းက Huffington Post မွ ထရမ့္ပ္၏မဲဆြယ္ပြဲအစီအစဥ္ကို ေဖ်ာ္ေျဖေရးက႑မွ အားျဖည့္ကူညီေပးမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ဆိုခဲ့ေသာ္လည္း ယခုရက္သတၱပတ္၌ ကုမၸဏီ၏ အယ္ဒီတာခ်ဳပ္က ထိုကိစၥအား အလ်ဥ္းျပဳလုပ္မည္မဟုတ္ဟု ေခါင္းႀကီးပိုင္းတြင္ ေရးသားလိုက္သည္။
မကၠဆီကန္ ေျပာင္းေရႊ႕အေျခခ်လာသူမ်ား၊ ၎ေနာက္ ၿပိဳင္ဖက္အမ်ဳိးသမီးကိုယ္စားလွယ္၊ ၎၏ေနာက္ ယခုအခါ မြတ္စ္လင္မ္မ်ားအေပၚ အမုန္းတရား၀ါဒအေျခတည္စကား ဆိုလာရာ သူ၏ေက်ာ္ၾကားမႈဂုဏ္ႏွင့္တြဲၿပီး သမၼတအိုဘားမား အပါအ၀င္ လူေျမာက္မ်ားစြာတို႔မွ စိုးရိမ္မကင္း ျဖစ္သြားေစခဲ့သည္။ သမၼတအိုဘားမားက “အေမရိကန္ မြတ္စ္လင္မ္မ်ားသည္ ကၽြႏ္ုပ္တို႔၏မိတ္ေဆြမ်ား၊ အိမ္နီးခ်င္းမ်ား၊ လုပ္ေဖာ္ကိုင္ဖက္မ်ား၊ အားကစားသူရဲေကာင္းမ်ား ျဖစ္ၾကသည္” ဟုေထာက္ျပလ်က္ အဆိုပါအုပ္စုမ်ားဖက္လွည့္၍ ဓားစာခံျပဳလုပ္လိုေနေသာ ထရမ့္ပ္၏ႀကိဳးပမ္းမႈအေပၚ ဆန္႔က်င္ေျပာထုတ္လိုက္ပါသည္။
အမွန္ပင္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုကို ႀကီးျမတ္ဂုဏ္တက္ေစခဲ့သူမ်ားအနက္ အေမရိကန္မြတ္စ္လင္မ္တို႔သည္ စံျပအျဖစ္ ပါ၀င္ေနပါသည္။ ေအာက္ပါပုဂၢိဳလ္ငါးဦးကို ေဖ်ာ္ေျဖေရး၊ ႏိုင္ငံေရးႏွင့္ နည္းပညာက႑တစ္ခြင္မွ ေဖာ္ျပထားခ်က္ကို ၾကည့္ရႈပါေလ။
၁။ မုဟမၼဒ္ အလီ
——————
အားကစားသမိုင္းတြင္ အႀကီးက်ယ္ဆံုး ဟဲဗီး၀ိတ္တန္း လက္ေ၀ွ႕ကစားသမားေဟာင္းအျဖစ္ သူ႔အား အက်ယ္တ၀င့္ ေဖာ္ျပသတ္မွတ္ထားၾကသည္။ BBC မွ ရာစုႏွစ္၏ထိပ္တန္းဂုဏ္ရည္ရွင္အားကစားသမား ဟု အမည္ေပးထားသည္အထိျဖစ္သည္။ ႀကိဳး၀ိုင္းထဲမွ သူ၏ ကၽြမ္းက်င္လိမၼာမႈအရည္အေသြးသာမက ျပင္ပေလာကရိွ သူ၏လူမႈလုပ္ငန္းေဆာင္ရြက္ခ်က္မ်ားေၾကာင့္ သူ႔အား ရိုေသေလးစားတန္ဖိုးထားၾကသည္။
သူသည္ ၁၉၇၅ ခုႏွစ္တြင္ အစၥလာမ္သာသနာ(စြႏၷီ)သို႔ ကူးေျပာင္းသက္၀င္သည္။ ၂၀၀၁ ခုႏွစ္တြင္ မိမိသာသနာႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး အေမရိကန္မ်ားစြာမွ အထင္လြဲမွားေနေၾကာင္း ေအာ္ပရာ ၀င္းဖေရးသို႔ ေျပာၾကားခ့ဲသည္။
“အစၥလာမ္ ဆိုတဲ့ေ၀ါဟာရက ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလို႔ အဓိပၸာယ္ထြက္ပါတယ္။ မြတ္စ္လင္မ္ဆိုတဲ့စကားလံုးက ဖန္ဆင္းရွင္ထံ မိမိကိုယ္ကိုမာန္ခ်အပ္ႏွံျခင္းလို႔ အဓိပၸာယ္ရပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ပံုႏွိပ္ထုတ္ေ၀ေဖာ္ျပခ်က္မ်ားက ကၽြန္ေတာ္တို႔ကို အမုန္းတရား၀ါဒီေတြလို႔ ထင္ျမင္သြားေစပါတယ္။ ခရစ္ယာန္ေတြ၊ ဟိႏၵဴေတြ၊ လူေတြအားလံုးက ကၽြန္ေတာ့္ရဲ႕ညီေနာင္မ်ားပါ။ ကၽြန္ေတာ္တို႔က အေတြးအျမင္နဲ႔ ယံုၾကည္ခ်က္ ကြဲျပားသြားတာပဲရိွပါတယ္”။
၂။ ယာစီးန္ ေဘး
—————–
သူ႔အား ဂရမ္မီဂီတဆု လ်ာထားစာရင္း၀င္ ဟစ္ပ္ေဟာ့ အႏုပညာရွင္တစ္ဦးအျဖစ္ ပို၍ လူသိမ်ားၾကသည္။ အမ္မီႏွင့္ ေရႊကမာၻလံုးဆုရွင္စာရင္း၀င္စဥ္ကလည္း သိရိွသူ မနည္းလွေခ်။ ဘက္စံုပါရမီရွင္ အႏုပညာသည္မွာ ယခုေသာ္ သူ၏ လူမႈေရးစြမ္းေဆာင္ခ်က္မ်ား၊ အလားတူ ရဲတပ္ဖြဲ႕၀င္တို႔၏လူမဆန္မႈနွင့္ လူ႔အခြင့္အေရးဆိုင္ရာ ေဆာင္ရြက္ခ်က္မ်ားေၾကာင့္ ေက်ာ္ၾကားေနေပသည္။
အစၥလာမ္သာသနာသည္ အမုန္းတရားနွင့္ အၾကမ္းဖက္၀ါဒေလာဟု ဘီလ္ မဟာမွ ေမးျမန္းခဲ့စဥ္က သူသည္ လူအမ်ား သတိလက္လြတ္ျဖစ္ေနေသာ အခ်က္ႏွစ္ရပ္ကို ေထာက္ျပေပးခဲ့သည္။
“ဘာသာတရားတရားတိုင္းက ထြက္ေပၚတဲ့ အၾကမ္းဖက္မႈေတြ ရိွေနၾကပါတယ္။ မြတ္စ္လင္မ္နဲ႔ ခရစ္ယာန္မ်ားအၾကား၊ ဒီမိုကရက္နဲ႔ ရီပတ္ပလစ္ကန္မ်ားအၾကား၊ လူျဖဴနဲ႔လူမည္းအၾကား၊ ေသြးခ်င္းနဲ႔ေသြးေ၀းအၾကား မတူကြဲျပားမႈအေၾကာင္းေၾကာင့္ ျဖစ္လာတာမဟုတ္ပါဘူး။ အစၥလာမ္က ၿခိမ္းေျခာက္မႈမဟုတ္ပါဘူး။ ခ်ာ့ခ်္ေတြမွာ၊ ဗလီ၀တ္ေက်ာင္းေတြမွာ၊ ေလဆိပ္ေတြမွာ – ေနရာတိုင္းမွာ ရူးေၾကာင္မူးေၾကာင္ လူေတြ ရိွေနၾကတယ္ မဟုတ္လား”။
၃။ ဟူးမား အာေဗဒီးန္
———————–
အေမရိကန္ႏိုင္ငံေရးေလာကထဲတြင္ မြတ္စ္လင္မ္မ်ား မရိွသေလာက္ျဖစ္သည္။ ဥပမာအားျဖင့္ မြတ္စ္လင္မ္ လႊတ္ေတာ္အမတ္ႏွစ္ဦးသာ ရိွေန၏။ အမ်ဳိးသမီးဆိုလွ်င္ ပို၍ပင္ မရိွသေလာက္ ရွားပါး၏။ သမၼတေလာင္းေနရာ ယွဥ္ၿပိဳင္ေနသူ ဟီလာရီ ကလင္တန္၏ ဒုဥကၠ႒ျဖစ္ေသာ မြတ္စ္လင္မ္အမ်ဳိးသမီး ဟူးမား အာေဗဒီးန္မွာ သူမ၏ ယင္းသို႔ေအာင္ျမင္မႈအတြက္ ထင္ရွားေက်ာ္ၾကားရျခင္းျဖစ္သည္။ ယခုသီတင္းပတ္အတြင္း ထရမ့္ပ္မွ အေမရိကန္မြတ္စ္လင္မ္တို႔အေပၚေပးေသာ မွတ္ခ်က္မ်ားႏွင့္စပ္လ်ဥ္း၍ သူမက “ကၽြန္မက ဂုဏ္ယူစရာ မြတ္စ္လင္မ္
တစ္ဦးပါ။ ဒါေပမယ့္ ကၽြန္မရဲ႕ မႏွစ္ၿမိဳ႕မႈနဲ႔တူညီေအာင္ ကၽြန္မရဲ႕ယံုၾကည္မႈနဲ႔ ထပ္တူက်စရာ မလိုပါဘူး။ ထရမ့္ပ္က ကၽြန္မတို႔ရဲ႕ ဥပေဒက်မ္းထဲမွာ အစြန္းေရာက္လူမ်ဳိးေရး၀ါဒ သြတ္သြင္းခ်င္ေနတာပါ” ဟု တုန္႔ျပန္ေျပာဆိုခဲ့သည္။ သူမ၏တြစ္တာအေကာင့္တြင္ ေအာက္ပါအတိုင္း ေရးသားထားသည္။
“အသင္ဟာ ဂုဏ္ယူစရာ အေမရိကန္တစ္ဦး၊ ဂုဏ္ယူစရာ မြတ္စ္လင္မ္တစ္ဦး ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ ဒီတိုင္းျပည္ႀကီးကို ဂုဏ္ယူစြာနဲ႔ အလုပ္အေကၽြးျပဳႏိုင္ပါတယ္။ မာနနဲ႔အစြဲဆိုတာ ဒြန္တြဲေနပါတယ္”။
၄။ ဖရီးဒ္ ဇကရီယာ
——————–
Time ႏွင့္ Newsweek International ၏ အယ္ဒီတာတစ္ဦးအျဖစ္ ေဆာင္ရြက္ေနသည့္ အိႏိၵယႏြယ္ဖြား အေမရိကန္ႏိုင္ငံသား ဂ်ာနယ္လစ္ ဖရီးဒ္သည္ သူ၏သက္ေမြးလုပ္ငန္းေၾကာင့္ ထင္ရွားေက်ာ္ၾကားလွသည္။ သတင္းစာေဆာင္းပါးဆုရွင္ ဖရီးဒ္သည္ ယခုအခါ CNN ၌ ႏိုင္ငံေရးဆိုင္ရာ သူ၏ကိုယ္ပိုင္တင္ဆက္မႈ အစီအစဥ္ ျပဳလုပ္ေနၿပီး Washington Post သတင္းစာအတြက္လည္း အပတ္စဥ္ေဆာင္းပါး ေရးသားေနသည္။ သူသည္လည္း ထရမ့္ပ္၏ မြတ္စ္လင္မ္ဆန္႔က်င္ေရး မီးေမႊးခ်က္ကို သူ႔တြစ္တာအေကာင့္တြင္ တုန္႔ျပန္ေျပာဆိုထားခဲ့သည္။
၅။ စလ္မာန္ ခန္း
——————
ရံပံုေငြထိန္းသိမ္းေရးကၽြမ္းက်င္သူတစ္ဦးအျဖစ္ လုပ္ကိုင္ေနခဲ့စဥ္က စြန္႔ဦးလုပ္ငန္းရွင္ အေမရိကန္မြတ္စ္လင္မ္ စလ္မာန္ ခန္းထံ၌ အိပ္မက္တစ္ခု ရိွခဲ့၏။ သူသည္ Khan Academy ကို စတင္ထူေထာင္ၿပီး ထိုအိပ္မက္ကို လက္ေတြ႕အေကာင္အထည္ေဖာ္ႏိုင္ခဲ့သည္။ ၎ Khan Academy သည္ သခၤ်ာမွ ပရိုဂရမ္အထိ ပညာရပ္အမ်ဳိးမ်ဳိးကို အြန္လိုင္းမွ သင္ၾကားႏိုင္သည့္အစီအစဥ္ျဖစ္သည္။ Time မဂၢဇင္းက သူ႔အား ၂၀၁၂ ခုႏွစ္၏ ကမာၻ႕ၾသဇာအႀကီးမားဆံုးပုဂၢိဳလ္ ၁၀၀ စာရင္းထဲ ထည့္သြင္းေဖာ္ျပထားသည္။
Ref : AGENDA
5 Muslims who helped make America great
ျပန္ဆိုသူ – ၾသရသ ေရခ်မ္း
