ႏိုဝင္ဘာ ၃ ၊ ၂၀၁၅
M-Media
– စစ္ေတြၿမိဳ႕မွ ေလွျဖင့္သာ သြား၍ရသည့္ သီးျခား ကၽြန္းတစ္ကၽြန္းတြင္ ရွိေသာ ဆင္တပ္ေမာ္ရြာတြင္ ေထာင္ႏွင့္ ခ်ီေသာ ျမန္မာႏုိင္ငံသားမ်ားမွာ အလြန္အမင္း ဆင္းရဲမြဲေတသည့္ အေျခအေနတြင္ ေနထုိင္ေနရၿပီး လာမည့္ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္လည္း မဲေပးခြင့္ကုိ ျငင္းပယ္ခံထားရေလသည္။
အေၾကာင္းအရင္းက ၎တုိ႔ကုိးကြယ္သည့္ ဘာသာတရားေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ ထုိရြာတြင္ ျမန္မာအစုိးရက ဘဂၤါလီဟုေခၚဆုိသည့္ ႐ုိဟင္ဂ်ာ ၇၀၀၀ ခန္႔ ေနထုိင္ၾကၿပီး၊ ကမန္တုိင္းရင္းသား ၂၀၀၀ ေက်ာ္ကလည္း ထုိရြာတြင္ရွိသည့္ ဒုကၡသည္ စခန္းတြင္ ေနထုိင္ေနၾကရေလသည္။ ျမန္မာႏုိင္ငံမွ ေမြးရာပါ ႏုိင္ငံသားမ်ား ျဖစ္ၾကသည့္ ကမန္မ်ားမွာ ၎တုိ႔၏ ကုိးကြယ္ရာ ဘာသာတရားေၾကာင့္ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ အၾကမ္းဖက္မႈတြင္ သားေကာင္မ်ား ျဖစ္ခဲ့ရၿပီး ၎တုိ႔ မူလေနထုိင္ရာ ေနရာမ်ားသုိ႔ ယခုအခ်ိန္ထိ ျပန္မေရာက္ၾကေသး။
ကမန္လူမ်ိဳးမ်ားမွာ အစုိးရက အသိအမွတ္ျပဳထားသည့္ ရခိုင္ တုိင္းရင္းသားလူမ်ိဳး ၇ ခုထဲမွ တုိင္းရင္းသား မ်ိဳးႏြယ္စုတစ္စုလည္း ျဖစ္သည္။ ထုိ႔ျပင္ ၎တုိ႔တြင္ ခိုင္မာသည့္ သမုိင္း၊ ၎တုိ႔ေနထုိင္ရာေဒသႏွင့္ ယဥ္ေက်းမႈဆုိင္ရာ ေရာေထြးယွက္တင္မႈမ်ားလည္း ထင္ထင္ရွားရွား ရွိေနသည္။ ၎တုိ႔၏ ေဆြစဥ္မ်ိဳးဆက္ကုိ ၾကည့္လွ်င္လည္း လြန္ခဲ့သည့္ ရာစုႏွစ္မ်ားကတည္းက ရခုိင္ျပည္နယ္တြင္ ေနထုိင္ လာၾကသူမ်ား ျဖစ္သည္။ ထုိစဥ္ကတည္းက ၎တုိ႔ကုိ တုိင္းရင္းသား လူမ်ိဳးမ်ား အျဖစ္ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ လက္ခံထားၾကေလသည္။
ႏုိင္ငံသားျဖစ္ေၾကာင္း အခုိင္မာဆံုး အေထာက္အထားျဖစ္သည့္ ႏုိင္ငံသား စီစစ္ေရးကတ္မ်ားျပားကုိလည္း ကမန္မ်ားက ရရွိကုိင္ေဆာင္ထားၾကသည္။ သုိ႔ေသာ္လည္း ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ အၾကမ္းဖက္တုိက္ခုိက္မႈေနာက္ပုိင္း ႏုိင္ငံသားအခြင့္အေရးမ်ားမွာ တစ္ျဖည္းျဖည္းခ်င္း ခ်ိဳးေဖာက္ခံလာရသည္ဟု ၎တုိ႔က ဖြင့္ဟေျပာၾကားခဲ့သည္။
ထုိစဥ္က ျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ အၾကမ္းဖက္မႈမ်ားေၾကာင့္ ေက်ာက္ျဖဴမွ ကမန္တုိင္းရင္းသား ၄၀၀၀ ခန္႔မွာ ေၾကာက္ရြံ႕ထိတ္လန္႔စြာျဖင့္ စစ္ေတြသုိ႔ ထြက္ေျပးၾကရသည္။ ေလွျဖင့္ ၂ ရက္ၾကာ သြားေရာက္ခဲ့ၿပီးေနာက္ စစ္ေတြဆိပ္ကမ္းသုိ႔ ဆုိက္ကပ္ခြင့္မရခဲ့။ ထုိ႔ေၾကာင့္ အဆုိပါ ဆင္တပ္ေမာ္ကၽြန္းတြင္ ႐ုိဟင္ဂ်ာမ်ားႏွင့္အတူ ေနထုိင္ခဲ့ရၿပီး လအနည္းငယ္ၾကာၿပီးေနာက္ ထုိေနရာမွာ ဒုကၡသည္စခန္း ျဖစ္လာခဲ့သည္။
ယေန႔တြင္ေတာ့ အဆုိပါ ဒုကၡသည္စခန္းမွာ ျပည္နယ္အစုိးရႏွင့္ ႏုိင္ငံတကာ အန္ဂ်ီအုိမ်ား၏ ေထာက္ပ့ံမႈမ်ားေၾကာင့္ စတင္ တည္ေထာင္စဥ္ အခ်ိန္ကထက္ ပုိ၍ တုိးတက္မႈမ်ား ရွိေနၿပီျဖစ္သည္။ တဲမ်ား၏ေနရာတြင္ သစ္သားအိမ္မ်ား ျဖစ္လာသည္။ ကေလးငယ္မ်ားအား ႏုိ႔ခ်ိဳတုိက္ေကၽြးရန္ အမ်ိဳးသမီးမ်ားအတြက္ သီးသန္႔ေနရာမ်ား ရွိလာခဲ့ၿပီး ဥႏွင့္ အသား ရရွိရန္ ေမြးထားေသာ ၾကက္မ်ားကလည္း ကၽြန္း၏ ရြံ႕ထူေသာအပုိင္းတြင္ လြတ္လပ္စြာ ေျပးလႊား အစာရွာေနၾကေပသည္။
သုိ႔ေသာ္လည္း ရခုိင္ျပည္အေပၚ သစၥာေစာင့္သိမႈအတြက္ ဂုဏ္ယူၾကသည့္ ကမန္တုိင္းရင္းသားမ်ား ၎တို႔၏ အိမ္မ်ားသုိ႔ ျပန္လည္ အေျခခ်ႏုိင္ေရးမွာ ေရႊျပည္ေတာ္ ေမွ်ာ္တိုင္းေ၀းေနေသးသည္။ ထုိ႔ျပင္ ဒုကၡသည္စခန္း၌ က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈ ခ်ိဳ႕တဲ့ျခင္း၊ ၎တုိ႔၏ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းအတြက္ ႏုိင္ငံေရးအရ ပါ၀င္ရပ္တည္ခြင့္ မရျခင္းတုိ႔ အတြက္လည္း ကမန္တုိင္းရင္းသားမ်ားက ေ၀ဖန္မႈမ်ား ရွိေနသည္။ အာဏာရ ႀကံ႕ခုိင္ေရးႏွင့္ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးပါတီ ကုိယ္စားျပဳ ကုိယ္စာလွယ္ေလာင္းျဖစ္ခဲ့ဖူးေသာ ဦးေက်ာ္လွမွာလည္း ယခုတြင္ေတာ့ ကမန္တုိင္းရင္းသားမ်ား မဲေပးခြင့္ ျပန္လည္ရရွိေရးအတြက္သာ တုိက္ပြဲ၀င္ေနရသည္။
“အရင္ ေရြးေကာက္ပြဲေတြတုန္းက ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ လူမ်ိဳးေတြဟာ မဲေပးႏုိင္ခဲ့ပါတယ္။ ၁၉၇၄၊ ၁၉၉၀ နဲ႔ ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲေတြမွာေပါ့။ အျခားဒုကၡသည္စခန္းေတြမွာေတာ့ မဲဆႏၵရွင္စာရင္းေတြ လာကပ္ေပးတယ္။ ဒါေပမယ့္ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔စခန္းမွာေတာ့ မရွိဘူး။ ဒါ့ေၾကာင့္ သမၼတဆီကုိ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ စာေရးတင္ေပမယ့္ အခုအခ်ိန္အထိ အစအနေတာင္ မေတြ႕ရေသးပါဘူး” ဟု ဦးေက်ာ္လွက ေျပာၾကားခဲ့သည္။
တစ္ခ်ိန္တည္းမွာပင္ ကမန္တုိင္းရင္းသားမ်ားမွာ လြတ္လပ္စြာ လႈပ္ရွားသြားလာခြင့္ မရသလုိ၊ ဒုကၡသည္စခန္းတြင္လည္း ကန္႔သတ္မႈမ်ား ခံေနရသည္။ ဦးေက်ာ္လွကမူ ၎တုိ႔၏ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းအတြက္ အေျဖကုိ လတ္တေလာတြင္ ေမွ်ာ္လင့္၍ မေရေသးဟု ဆုိသည္။
“ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ဟာ ေရြးေကာက္ပြဲၿပီးေနာက္မွာ တက္လာမယ့္ အစုိးရကုိ ေမွ်ာ္လင့္ေနပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ ေရြးေကာက္ပြဲကုိ ေစာင့္ၾကည့္ေနပါတယ္” ဟု ၎က ေျပာၾကားခဲ့သည္။
၎၏ အသက္ ၄၉ ႏွစ္အရြယ္ ညီမျဖစ္သူ ေဒၚဥမၼာေစာ၏ ခင္ပြန္းသည္မွာ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္တြင္ ေနမေကာင္းျဖစ္ၿပီး ကြယ္လြန္သြားခဲ့သည္။ သူမမွာ ကေလးႏွစ္ေယာက္ႏွင့္အတူ အဆုိပါ ဒုကၡသည္စခန္းတြင္ ေနထုိင္ေနရသည္။ သူမ၏ အကုိအႀကီးဆံုးက စင္ကာပူရွိ သေဘၤာလုိင္းတြင္ အလုပ္လုပ္ေနၿပီး သူမက အစ္ကုိျဖစ္သူအား ရခိုင္သုိ႔ ျပန္မလာရန္ ေျပာထားသည္။
“အစ္ကုိႀကီးကို ျပန္မလာဖုိ႔ ကၽြန္မ ေျပာထားပါတယ္။ ဒီမွာက ဘယ္အခ်ိန္မဆုိ အဓိက႐ုဏ္ျဖစ္ႏုိင္တယ္ေလ။ ဒါေပမယ့္ ကၽြန္မတုိ႔ Viber နဲ႔ အဆက္အသြယ္ ရွိပါတယ္။ ကၽြန္မတုိ႔က ဒီႏုိင္ငံသားေတြပါ။ ကၽြန္မမွာ ႏုိင္ငံသားစီစစ္ေရးကဒ္ျပား ရွိပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ကၽြန္မတုိ႔ စစ္ေတြကုိ သြားလုိ႔မရဘူး။ ကေလးေတြက ပညာသင္ဖုိ႔ လုိတယ္ေလ။ လူေတြက ဒီမွာပဲ ေဆးကုသမႈမရဘဲ ေသဆံုးေနၾကတယ္” ဟု သူမက ေျပာၾကားခဲ့သည္။
ဥမၼာေစာအပါအ၀င္ ဆင္တပ္ေမာ္ ဒုကၡသည္စခန္းတြင္ ေနထုိင္သူ အမ်ားစုအတြက္ က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈက အဓိကျပႆနာ ျဖစ္ေနသည္။ သူမက နည္စည္းမျခား ဆရာ၀န္မ်ားအဖြဲ႕ (MSF) တစ္ပတ္တစ္ခါ စခန္းသုိ႔လာသည့္အခါ စကားျပန္အျဖစ္ ေဆာင္ရြက္သည္။ မိလႅာစနစ္ အကန္႔အသတ္ရွိေနသည့္ စခန္းအတြင္း ေနထုိင္သူမ်ား၏ တစ္ကုိယ္ေရသန္႔ရွင္းေရးႏွင့္ ပတ္သက္၍ အသိပညာေပးသည့္ အစီအစဥ္တြင္လည္း ေဒၚဥမၼာေစာက ကူညီေပးသည္။
စခန္းတစ္၀ုိက္တြင္ ရဲတပ္ဖြဲ႕၀င္မ်ားက အၿမဲတမ္း ရွိေနၾကၿပီး စခန္းမွ ၀င္သူ၊ ထြက္သူမ်ာကို ႀကီးၾကပ္စစ္ေဆးကာ၊ တရားဥပေဒစုိးမုိးေရးကုိလည္း ေဆာင္ရြက္သည္။ စခန္းအတြင္းသုိ႔ လာေရာက္သတင္းယူၾကသည့္ မီဒီယာမ်ား၏ အင္တာဗ်ဴမ်ား၊ မွတ္တမ္းမ်ားကုိလည္း ၎တုိ႔က လုိက္ပါၾကည့္႐ႈေလသည္။
ရဲတပ္ဖြဲ႕၀င္မ်ား တစ္၀ုိက္တြင္ေတာ့ ကေလးမ်ာက မုိးဖြဲဖြဲေလးတြင္ ေဆာ့ကစားေနၾကသည္။ ထုိကေလးအမ်ားစုက အဟာရခ်ိဳ႕တဲ့မႈႏွင့္ အေရးျပားယားယံမႈ ေ၀ဒနာမ်ားကုိ ခံစားေနရသည္။ အမ်ိဳးသားမ်ားက ထုိင္၍ ငါးဖမ္းပုိက္မ်ားကုိ ခ်ည္ေႏွာင္ေနၾကသည္။ ၎တုိ႔မွာ တစ္ေန႔တာ ငါးဖမ္းရန္အတြက္ ရဲကုိ ေငြေပးရေလသည္။
ကမ္းေျခတစ္ေလွ်ာက္တြင္ အသံုးမျပဳသည့္ ၂ ထပ္အေဆာက္အဦးတစ္ခု ရွိသည္။ သုိ႔ေသာ္လည္း ေဆးခန္း သုိ႔မဟုတ္ စာသင္ေက်ာင္းအျဖစ္ မည္သူကမွ မဖန္တီးၾက။
ျဖစ္သလုိေဆာက္လုပ္ထားသည့္ ၀တ္ျပဳေဆာင္တစ္ခုက ဒုကၡသည္အမ်ားစုအတြက္ ဂုဏ္ယူစရာ ျဖစ္ေနသည္။ ၎တုိ႔၏ ယခင္မူလ ေနထုိင္သည့္ ေနရာမ်ားတြင္ေတာ့ ဗလီ၀တ္ေက်ာင္းေတာ္မ်ားမွာ ဖ်က္ဆီးခံရၿပီး၊ တစ္ခ်ိဳ႕မွာ စစ္သားမ်ားႏွင့္ ရဲမ်ား၏ စခန္းအျဖစ္ အသံုးျပဳျခင္း ခံေနရေလသည္။
အစုိးရက ခရီးသြားလာမႈ ကန္႔သတ္ခ်က္ကုိ ဖယ္ရွားလုိက္လွ်င္ေတာင္မွ မိမိ၏ ေနအိမ္မ်ားသုိ႔ ျပန္လည္သြားေရာက္ေရးတြင္ လံုၿခံဳမႈမရွိျခင္း၊ အနာဂတ္တြင္ ထုိကဲ့သုိ႔ အၾကမ္းဖက္တုိက္ခုိက္ခံရႏုိင္ျခင္း စသည့္ အေၾကာင္းအရင္းမ်ားက ကမန္တုိင္းရင္းသားတုိ႔အတြက္ စဥ္းစားစရာကိစၥမ်ား ျဖစ္ေနေပသည္။
“ဒီအေၾကာင္းအရင္းအေတြေၾကာင့္ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ထိခိုက္ခံစားေနရတယ္။ ဒီအေၾကာင္းအရင္းအေတြကပဲ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ရဲ႕ ကံၾကမၼာ ျဖစ္ေနပါတယ္” ဟု ဦးေက်ာ္လွ ေျပာၾကားခဲ့ေလသည္။
Ref: Channelnewsasia
မိုးေဝ ဘာသာျပန္ဆိုသည္။
