ေအာက္တိုဘာ ၁၆ ၊ ၂၀၁၅
ေဆြဝင္း / Myanmar Now
ရန္ကုန္ (Myanmar Now) – ၂၅ ႏွစ္တာကာလအတြင္းမွာ လြတ္လပ္ၿပီးတရားမွ်တမႈရွိမယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ထားၾကတဲ့ ပထမဆံုးေသာ ေရြးေကာက္ပြဲအတြက္ ျမန္မာျပည္သူျပည္သားေတြဟာ နိုဝင္ဘာ ၈ ရက္မွာ မဲ႐ံုေတြကို သြားၾကပါေတာ့မယ္။ ဒါေပမယ့္ မြတ္စလင္အသိုင္းအဝန္းကို ခြဲျခားဆက္ဆံတာေတြ ရိွေနတဲ့အတြက္ ဒီေရြးေကာက္ပြဲ ဘယ္ေလာက္အထိ ဒီမိုကေရစီနည္းလမ္းက်မလဲဆိုတာ ျပည္တြင္းနဲ႔ ႏုိင္ငံတကာေလ့လာသူေတြ ေမးခြန္းထုတ္စရာျဖစ္ေနပါတယ္။
ျပည္ေထာင္စုေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ရဲ႕ ကိန္းဂဏန္းေတြအရ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ ဝင္ၿပိဳင္မယ့္ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္း ၆,ဝဝဝ ေက်ာ္အနက္ အမ်ားစုဟာ ဗုဒၶဘာသာဝင္ေတြျဖစ္ၿပီး အစၥလမ္ ဘာသာဝင္ ၂၈ ဦးသာပါဝင္တဲ့အတြက္ ရာခိုင္ႏႈန္းအရ တြက္ရင္ ဝ ဒသမ ၅ ရာခုိင္ႏႈန္းပဲရွိတာ ေတြ႔ရပါတယ္။
ဗုဒၶဘာသာဝင္အမ်ားစုရွိတဲ့ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ မြတ္စလင္က ၅ ရာခုိင္ႏႈန္းပဲ ရွိတာပါ။ ျပည္ေထာင္စုေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္က ေရြးေကာက္ပြဲဝင္ဖို႔ ေလွ်ာက္ထားတဲ့ ကိုယ္စားလွယ္ေတြအနက္ ပယ္ခ်ခဲ့သူ ၁ဝဝ ေက်ာ္ရွိတဲ့ အထဲမွာ အမ်ားစုက မြတ္စလင္ေတြပါပဲ။ သူတို႔ေတြျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ေမြးဖြားစဥ္က သူတို႔ မိဘေတြဟာ ျမန္မာႏုိင္ငံသား မဟုတ္လို႔ ေရြးေကာက္ပြဲဥပေဒနဲ႔ မကိုက္ညီဘူးလို႔ ဆိုပါတယ္။ ဒီဥပေဒအရ ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္း ျဖစ္ခြင့္ရိွသူ တစ္ေယာက္ဟာ ေမြးဖြားစဥ္ကတည္းက သူ႔မိဘႏွစ္ပါးလံုး ႏိုင္ငံသားျဖစ္ေနရပါမယ္။
ဒီဆံုးျဖတ္ခ်က္အေပၚ လူ႔အခြင့္အေရး အုပ္စုေတြနဲ႔ ေလ့လာသူေတြက စိုးရိမ္ခဲ့ၿပီး ေဒသတြင္း ႏိုင္ငံမ်ားရဲ႕ လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ေတြကေတာ့ ဒီဆံုးျဖတ္ခ်က္ေၾကာင့္ ေရြးေကာက္ပြဲအေပၚ ယံုၾကည္မႈကို ထိခိုက္ေစတယ္ လို႔ သတိေပးၾကပါတယ္။
“ဘယ္ႏိုင္ငံမွာမဆို လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္း အလႊာလုိက္ ကြက္ၿပီး ပယ္ခ်ရင္ ေရြးေကာက္ပြဲဟာ ဒီမိုကေရစီ နည္းလမ္းမက်ဘူးလို႔ သတ္မွတ္ပါတယ္” လို႔ မေလးရွားလႊြတ္ေတာ္အမတ္လည္းျဖစ္ လူ႔အခြင့္အေရးဆုိင္ရာ အာဆီယံ ပါလီမန္အမတ္မ်ားအဖြဲ႔ (APHR) ရဲ႕ ဥကၠ႒လည္းျဖစ္တဲ့ ခ်ားလ္စ္ဆန္တီဂို စက္တင္ဘာလအတြင္း ထုတ္ျပန္လိုက္တဲ့ ေၾကညာခ်က္တစ္ေစာင္မွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။
ေရြးေကာက္ပြဲက်င္းပဖို႔ တျဖည္းျဖည္း နီးကပ္လာတဲ့ ခုအခ်ိန္မွာ ျမန္မာႏိုင္ငံ အတြင္း ဘာသာေရး တင္းမာမႈေတြျဖစ္ေပၚေနပါတယ္။ ဒီတင္းမာမႈေတြ ျဖစ္လာရတာဟာ အင္အားႀကီးအဖြဲ႔အစည္း တစ္ရပ္ျဖစ္လာတဲ့ မဘသလို႔ ေခၚတဲ့ အမ်ဳိးဘာသာ သာသနာ ထိန္းသိမ္း ေစာင့္ေရွာက္ေရးအဖဲြ႔ရဲ႕ ေဆာင္ရြက္မႈေတြေၾကာင့္လည္း ပါပါတယ္။
“ကြ်န္ေတာ္တို႔ဟာ အားကိုးရာမဲ့တဲ့ ႏုိင္ငံထဲမွာ ေနေနရတာပါ။ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ေတြကို လူမ်ဳိးေရး၊ ဘာသာေရး႐ႈေထာင့္ကေန တစ္ဖက္သတ္လုပ္ေဆာင္ျခင္းျဖစ္ပါတယ္” လို႔ မြတ္စလင္ တစ္ဦးျဖစ္သူ ဒီမိုကေရစီႏွင့္လူ႔အခြင့္အေရးပါတီ ဥကၠ႒ ဦးေက်ာ္မင္းက ေျပာပါတယ္။
သူ႔ပါတီက ကိုယ္စားလွယ္ ၁၈ ဦး ေလွ်ာက္လႊာ တင္ရာမွာ ေရြးေကာက္ပဲြေကာ္မရွင္က ၃ ဦးကိုပဲ ခြင့္ျပဳခဲ့ပါတယ္။ သူ႔ပါတီက ေရြးခ်ယ္တဲ့ မဲဆႏၵနယ္အမ်ားစုဟာ ရခိုင္ျပည္နယ္မွာ ရိွၿပီး အဲဒီေဒသမွာ ေနထိုင္တ့ဲ မြတ္စလင္အမ်ားအျပားဟာ သူတုိ႔ကုိယ္သူတုိ႔ ႐ိုဟင္ဂ်ာလို႔ ေခၚၾကေပမယ့္ အစုိးရကေတာ့ သူတုိ႔ကုိ ဘဂၤါလီလို႔ ေခၚပါတယ္။
ျပည္ေထာင္စုေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္က ခြင့္ျပဳခဲ့တဲ့ ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္း ၆,ဝ၇၄ ဦးကုိ ေလ့လာၾကည့္ရင္ ဗုဒၶဘာသာဝင္ ၅,၁၃ဝ၊ ခရစ္ယာန္ဘာသာဝင္ ၉ဝ၃ ဦးနဲ႔ အစၥလာမ္ဘာသာဝင္ ၂၈ ဦးတို႔ျဖစ္ၾကတာ ေတြ႔ရပါတယ္။
ေရြးေကာက္ပြဲ ဝင္ၾကမယ့္ မြတ္စလင္ အမတ္ေလာင္း အေရအတြက္ နည္းပါး႐ံုသာမကပါဘူး၊ သူတို႔ဝင္ေရာက္ယွဥ္ၿပိဳင္မယ့္ ပါတီေတြဟာလည္း လူသိနည္းတာေၾကာင့္ ေရြးေကာက္ပြဲႏုိင္ဖို႔ အခြင့္အလမ္း နည္းပါးေနတာပါ။
မြတ္စလင္ႏုိင္ငံေရးသမားတစ္ဦးျဖစ္သူ ဦးမ်ဳိးသန္႔ကေတာ့ ဒီေရြးေကာက္ပဲြဟာ အမ်ဳိးသားေရးဝါဒီ ဗုဒၶဘာသာ ဘုန္းႀကီးေတြရဲ႕ လႊမ္းမိုးမႈခံထားရတယ္လို႔ မွတ္ခ်က္ေပးၿပီး ဒီေရြးေကာက္ပြဲကို မဝင္ဖို႔ ဆံုးျဖတ္ထားပါတယ္။
“လႊတ္ေတာ္ထဲမွာ မြတ္စလင္အမတ္ လံုးဝမရွိမယ့္ အေျခအေန မ်ားေနပါတယ္။ အားလံုးက မဘသရဲ႕ အလိုက်အတုိင္းျဖစ္ေနတယ္” လို႔ ဦးမ်ဳိးသန္႔က ေျပာပါတယ္။
မြတ္စလင္ေတြ အင္အားႀကီးပါတီေတြမွာ မပါဝင္
မဘသ ၿငိဳျငင္မွာ စိုးတယ္လို႔ ယူဆရမယ့္ အေနအထားမွာ အင္အားႀကီးပါတီေတြ ေရြးခ်ယ္လိုက္တဲ့ အမတ္ေလာင္းေတြထဲမွာလည္း မြတ္စလင္ေတြ မပါပါဘူး။
မဘသ ဘုန္းႀကီးတခ်ဳိ႕က ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဦးေဆာင္တဲ့ အမ်ဳိးသား ဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႔ခ်ဳပ္ (NLD) ဟာ အစၥလာမ္ဘာသာကုိ ေထာက္ခံတဲ့ ပါတီျဖစ္တယ္လို႔ လူသိရွင္ၾကား ႐ႈတ္ခ်ၿပီး ဗုဒၶဘာသာဝင္ေတြအေနနဲ႔ သူတုိ႔ကုိ မဲမေပးဖို႔ တိုက္တြန္းပါတယ္။
ဒီအဖြဲ႔ရဲ႕ႀကီးထြားလာတဲ့ ဖိအားေတြေၾကာင့္ NLD နဲ႔ အာဏာရ ျပည္ေထာင္စု ၾက့ံခုိင္ေရးႏွင့္ ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးပါတီတို႔ဟာ မြတ္စလင္ေတြကို လႊတ္ေတာ္ကုိုယ္စားလွယ္ေလာင္းေတြအျဖစ္ မေရြးခ်ယ္ထားတာလည္း ျဖစ္နိုင္ပါတယ္။
ေဝဖန္မႈေတြကို ေရွာင္ရွားဖို႔ NLD အေနနဲ႔ မြတ္စလင္ေတြကို ပါတီရဲ႕ လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စား လွယ္ေလာင္းေတြအျဖစ္ ေရြးခ်ယ္မထားဘူးလို႔ အဖြဲ႔ရဲ႕ ေျပာခြင့္ရပုဂၢိဳလ္ ဦးဝင္းထိန္က ေျပာပါတယ္။
“ကြ်န္ေတာ္တို႔ ပါတီဝင္ မြတ္စလင္ေတြက လက္ရွိအေျခအေနေတြအေပၚမွာ အမ်ားႀကီးနားလည္မႈရွိပါတယ္” လို႔ သူက ဆိုပါတယ္။
စစ္အာဏာရွင္ေဟာင္း ဦးေနဝင္း ထူေထာင္ခဲ့တဲ့ တုိင္းရင္းသားစည္းလံုးညီညြတ္ေရးပါတီရဲ႕ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းေတြထဲမွာ ႏွစ္ဦးက မြတ္စလင္ေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ သူတုိ႔ကလြဲလို႔ က်န္တဲ့မြတ္စလင္ ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းေတြဟာ လူသိနည္းတဲ့ ရန္ကုန္အေျခစိုက္ မြတ္စလင္ႏုိင္ငံေရး ပါတီေတြက ျဖစ္ပါတယ္။
အင္အားႀကီးပါတီေတြဟာ မြတ္စလင္ေတြကို ေရွာင္ၾကျခင္းဟာ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ ႐ံႈးမွာစိုးတဲ့အျပင္ မြတ္စလင္ေတြ ပါတီမွာ ပါဝင္မွာစိုးရိမ္တဲ့ အတြက္ျဖစ္တယ္လို႔ ဦးေက်ာ္မင္းက ေျပာပါတယ္။
“အဲဒီေတာ့ မြတ္စလင္ေတြအေနနဲ႔ သူတို႔ အသိုင္းအဝန္းကို ကိုယ္စားျပဳႏိုင္ခြင့္ ဒီမိုကေရစီအခြင့္အေရးေတြ ဆံုး႐ႈံုုးမွာပါ။ ဒါဟာ မြတ္စလင္ေတြ ဒီႏုိင္ငံအေပၚထားတ့ဲ မ်ဳိးခ်စ္စိတ္ကို ထိခုိက္ေစပါတယ္” လို႔ သူက ေျပာပါတယ္။
သူ႔ပါတီက မြတ္စလင္ကိုယ္စားလွယ္အနည္းငယ္နဲ႔ ေရြးေကာက္ပြဲဝင္မယ့္ ပါတီတစ္ခုျဖစ္ၿပီး ရခုိင္ျပည္နယ္ ေမာင္ေတာၿမိဳ႕မွာလည္း မြတ္စလင္ ကိုယ္စားလွယ္တစ္ဦး ဝင္ေရာက္ယွဥ္ၿပိဳင္မွာပါ။
ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္က သူ႔ကို သူ႔ပါတီရဲ႕တျခားေသာ ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းေတြလိုပဲ ပယ္ခ်လိုက္ပါတယ္။ သူဟာ စစ္အစိုးရ က်င္းပေပးခဲ့တဲ့ ၁၉၉ဝ ျပည့္ႏွစ္ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ ေရြးေကာက္ခံခဲ့ရသူတစ္ဦးျဖစ္ပါတယ္။
မဲေပးခြင့္ ဆံုး႐ႈံးသူ မြတ္စလင္မ်ား
ရခုိင္ျပည္နယ္မွာ အာဏာပို္င္ေတြက ဝႈိက္ကတ္ လို႔ လူသိမ်ားတဲ့ ယာယီ သက္ေသခံကတ္ျပားကို ပယ္ဖ်က္လိုက္တဲ့အတြက္ သိန္းနဲ႔ခ်ီတဲ့ ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြဟာ မဲေပးခြင့္ဆံုး႐ႈံးခဲ့ရပါတယ္။
ရခုိင္ျပည္က မြတ္စလင္ေတြဟာ ၁၉၉ဝ နဲ႔ ၂ဝ၁ဝ ေရြးေကာက္ပြဲေတြမွာ ဒီဝိႈက္ကတ္ေတြျပၿပီး မဲေပးခဲ့တာပါ။ အခုလို ပယ္ဖ်က္တဲ့အတြက္ သူတို႔ရဲ႕ မဲေပးခြင့္ ဆံုးရံႈးေတာ့မယ္လို႔ ကုလသမဂၢအတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ ဘန္ကီမြန္းက ေျပာၾကားပါတယ္။
“႐ိုဟင္ဂ်ာေတြနဲ႔ လူနည္းစုေတြ အခုလို မဲေပးခြင့္မရတာနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ကြ်န္ေတာ့္အေနနဲ႔ အမ်ားႀကီး စိတ္မေကာင္းျဖစ္ရပါတယ္” လို႔ သူက ၿပီးခ့ဲတ့ဲလကုန္ပိုင္းေလာက္မွာ ေျပာလိုက္ပါတယ္။
ေရြးေကာက္ပြဲကို ေစာင့္ၾကည့္ေနတဲ့ Carter Center ရဲ႕ စက္တင္ဘာ ၂၅ ရက္ေန႔ ထုတ္ျပန္ခ်က္မွာ “မြတ္စလင္ ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းအမ်ားစုကို ေရြးေကာက္ပြဲ ဝင္ေရာက္ခြင့္ ပယ္ခ်လိုက္ျခင္းေၾကာင့္ ရိုဟင္ဂ်ာတို႔၏ ကိုယ္စားျပဳခြင့္ ပိုၿပီး နည္းပါးသြားမည္ျဖစ္သည္။ ယခင္က ဝိႈက္ကတ္ကိုင္ေဆာင္ခဲ့ေသာ ႐ိုဟင္ဂ်ာတို႔ မဲေပးခြင့္သည္ ကတ္မ်ားကုိ ဖ်က္သိမ္းလို္က္သည့္အတြက္ ဆံုးရံႈးၿပီးသား ျဖစ္ေနသည္” လို႔ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။
လက္ရွိျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္ကိုေတာ့ ဗုဒၶဘာသာဝင္ လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ေတြက လႊမ္းမိုးထားတာပါ။ ျပည္ခုိင္ၿဖိဳးပါတီ လႊတ္ေတာ္ ကုိယ္စားလွယ္ေတြထဲ မြတ္စလင္ ဆိုလို႔ ရခုိင္ျပည္နယ္ထဲက ဘူးသီးေတာင္၊ ေမာင္ေတာၿမိဳ႕ေတြကို ကုိယ္စားျပဳတဲ့ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ သံုးဦးပဲ ရွိပါတယ္။ သူတို႔အေနနဲ႔ အေရအတြက္နည္းေပမယ့္ ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္ေတြအတြင္း လႊတ္ေတာ္အစည္းအေဝး ၁၂ ႀကိမ္ က်င္းပခဲ့တဲ့အနက္ ၁၁ ႀကိမ္မွာ ေမးခြန္းေတြ ေမးျမန္းခဲ့တာေၾကာင့္ အျခား လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ေတြထက္ ေမးခြန္းပိုထုတ္ခဲ့တာကို Myanmar Now ရဲ႕ လႊတ္ေတာ္ဆိုင္ရာ ခ်က္အလက္မ်ား ေလ့လာဆန္းစစ္ခ်က္အရ ေတြ႔ရိွရပါတယ္။
ေမးခြန္းအမ်ားစုဟာ ႐ိုဟင္ဂ်ာ ေခၚ ဘဂၤါလီေတြနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ႏိုင္ငံသားေလွ်ာက္ထားခြင့္နဲ႔ အျခား လူ႔အခြင့္အေရး ကိစၥရပ္ေတြပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အဲဒီလႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ သံုးဦးစလံုး လာမယ့္ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ ပါဝင္ယွဥ္ၿပိဳင္ခြင့္ ရေတာ့မွာ မဟုတ္ပါဘူး။
သူတို႔ေတြထဲက ႏွစ္ဦးက ေရြးေကာက္ပြဲဝင္ေရး အစီအစဥ္ကို စြန္႔လႊတ္လိုက္ေပမယ့္ ဘူးသီးေတာင္ၿမိဳ႕နယ္အမတ္ ဦးေရႊေမာင္ကေတာ့ ျပည္ခိုင္ၿဖိဳးပါတီကေန ႏုတ္ထြက္ၿပီး တစ္သီးပုဂၢလ လႊတ္ေတာ္အမတ္အေနနဲ႔ ယွဥ္ၿပိဳင္ဖို႔ ေလွ်ာက္ထားခဲ့ပါတယ္။ ေလွ်ာက္ထားေပမယ့္ အျခားမြတ္စလင္ကိုယ္စားလွယ္ ေတြလိုပဲ ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ရဲ႕ ပယ္ခ်မႈ ခံရပါတယ္။
“ကြ်န္ေတာ္သာ ျခြင္းခ်က္အေနနဲ႔ အပယ္မခံရင္ သိပ္ေကာင္းမွာပါ။ ဒါေပမယ့္ ျမန္မာႏုိ္င္ငံက အျခား မြတ္စလင္ေတြလိုပဲ ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြကို ႏုိင္ငံေရးမွာ မပါဝင္ဖို႔ ခြဲျခားသတ္မွတ္ခံခဲ့ရပါတယ္။ လူမ်ဳိးေရး၊ ဘာသာေရးေၾကာင့္ အခုလိုျဖစ္ရတယ္လို႔ ထင္ပါတယ္” လို႔ ဦးေရႊေမာင္က ေျပာဆိုေၾကာင္း စက္တင္ဘာလအတြင္း APHR က ထုတ္ျပန္ခဲ့တဲ့ ေၾကညာခ်က္ တစ္ေစာင္မွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။
မြတ္စလင္တစ္ဦးျဖစ္သူ ကမန္အမ်ဳိးသား ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးပါတီ ဒုဥကၠ႒ ဦးလွတိုးကေတာ့ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ သူတုိ႔အႏုိင္ရေရးအတြက္ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္နည္းပါးေၾကာင္း သံုးသပ္ပါတယ္။ ရခုိင္ျပည္နယ္မွာ ဝင္ၿပိဳင္မယ့္ မြတ္စလင္လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းေလးဦး အနက္ ႏွစ္ဦးက သူ႔ပါတီက ျဖစ္ပါတယ္။
“ရခိုင္ျပည္နယ္မွာရဖုိ႔ေတာ့ မလြယ္ေလာက္ဘူး ထင္တယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ အဲဒီမွာက လူမ်ိဳးေရးခြဲျခားလုိ႔ပါ။ ရန္ကုန္မွာ တစ္ေယာက္ေလာက္အႏိုင္ရေအာင္ေတာ့ ႀကိဳးစားသြားမွာပါ” လို႔ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္အတြက္ ရန္ကုန္၊ မဂၤလာေတာင္ညႊန္႔ၿမိဳ႕နယ္ကေန ဝင္ေရာက္ယွဥ္ၿပိဳင္မယ့္ ဦးလွတိုးက ေျပာပါတယ္။ ။
