News @ M-Media

Blog

  • နစ္ျမဳပ္တ႐ုတ္သေဘၤာမွ အေလာင္း ၄၀၀ ေက်ာ္စလံုးကုိ ဆယ္ယူႏုိင္ခဲ့

    နစ္ျမဳပ္တ႐ုတ္သေဘၤာမွ အေလာင္း ၄၀၀ ေက်ာ္စလံုးကုိ ဆယ္ယူႏုိင္ခဲ့

    ဇြန္ ၁၅၊ ၂၀၁၅
    M-Media

    – ဇြန္လ ၁ ရက္ေန႔က ႏုိင္ငံအလယ္ပုိင္း ယန္ဇီျမစ္တြင္ နစ္ျမဳပ္ခဲ့သည့္ Morning Star အေပ်ာ္စီးသေဘၤာမွ အသက္ရွင္လ်က္ ၁၂ ဦးသာ ကယ္ဆယ္ႏုိင္ခဲ့ၿပီး ေသဆံုးသူအားလံုးကို ဆယ္ယူရရွိၿပီးျဖစ္သည္ဟု တ႐ုတ္ႏုိင္ငံက ေၾကညာလုိက္သည္။

    ယမန္ေန႔က ေၾကညာလုိက္ျခင္းျဖစ္ၿပီး သေဘၤာနစ္ျမဳပ္သည့္အခ်ိန္ ေပ်ာက္ဆံုးခဲ့သည့္ လူ ၄၄၂ ဦး၏ အေလာင္းမ်ားအားလံုးကုိ ေတြ႕ရွိခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။ အသက္ရွင္က်န္ရစ္သူမ်ား၏ အေရအတြက္မွာ ေစာေစာပုိင္းက ၁၄ ဦးဟု ေၾကညာခဲ့ေသာ္လည္း တြက္ခ်က္မႈမွားယြင္းခဲ့ျခင္းျဖစ္ၿပီး ၁၂ ဦးသာျဖစ္သည္ဟု ဆုိသည္။ အဆုိပါ သေဘၤာတြင္ လုိက္ပါသြားသူ အမ်ားစုမွာ
    အေပ်ာ္ခရီးထြက္ၾကသည့္ အသက္ ၆၀ ေက်ာ္ လူႀကီးပုိင္းမ်ား ျဖစ္သည္။

    အဆုိပါသေဘၤာ တိမ္းေမွာက္မႈအတြက္ လူဦးေရ ၆၀ ပါ၀င္သည့္ အဖြဲ႕တစ္ခုက စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈမ်ားကုိ ျပဳလုပ္ေနၿပီး အေထာက္အထားမ်ား စုေဆာင္းေနကာ သေဘၤာကပၸတိန္အပါအ၀င္ အသက္ရွင္က်န္ရစ္ခဲ့သူ အမ်ားစုကုိ ေမးျမန္းမႈမ်ား ျပဳလုပ္ခဲ့သည္ဟု တ႐ုတ္အစုိးရက ၿပီးခဲ့သည့္ သီတင္းပတ္တြင္ ထုတ္ျပန္ခဲ့သည္။

    ရဲတပ္ဖြဲ႕ကမူ ကပၸတိန္ႏွင့္ အင္ဂ်င္နီယာခ်ဳပ္တုိ႔ကုိ စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈ တစ္စိတ္တစ္ပုိင္းအျဖစ္ ေမးျမန္းမႈမ်ားျပဳလုပ္ရန္ ထိန္းသိမ္းထားၿပီး ကနဦးေတြ႕ရွိခ်က္မ်ားအရ သေဘၤာမွာ ၀န္မ်ား အလြန္အကၽြံတင္ျခင္း မရွိဘဲ သက္ကယ္အက်ႌမ်ားမွာလည္း လံုလံုေလာက္ေလာက္ပါ၀င္သည္ကုိ ေတြ႕ခဲ့ရသည္။

    အဆုိပါသေဘၤာကုိ ပုိင္ဆုိင္သည့္ ကုမၸဏီကလည္း အဆုိပါျဖစ္ရပ္ဆုိးအတြက္ ေတာင္းပန္ခဲ့ၿပီး စံုးစမ္းစစ္ေဆးမႈအတြင္း အျပည့္အ၀ ပူးေပါင္းသြားမည္ဟု ေျပာၾကားခဲ့သည္။ အစုိးရကလည္း အဆုိပါ ကိစၥတြင္ ထိန္ခ်ိန္မႈမလုပ္ဟု ကတိျပဳထားသည္။

    Ref: Channelnewsasia

  • ဥေရာပတြင္ အေမရိကန္က လက္နက္ႀကီးမ်ား ထားရွိသြားမည္

    ဥေရာပတြင္ အေမရိကန္က လက္နက္ႀကီးမ်ား ထားရွိသြားမည္

    ဇြန္ ၁၅၊ ၂၀၁၅
    M-Media

    – ယူကရိန္းအေရး ႐ု႐ွားက ၀င္ေရာက္စြက္ဖက္မႈေၾကာင့္ ေျခာက္ျခားေနေသာ မဟာမိတ္ႏုိင္ငံမ်ားအား စိတ္သက္သာရာ ရေစရန္အတြက္ အေမရိကန္မွာ ေဘာလ္တစ္ႏုိင္ငံမ်ားႏွင့္ ဥေရာပအေရွ႕ပုိင္း ႏုိင္ငံမ်ား၌ ႀကီးမားသည့္ စစ္ဘက္ဆုိင္ရာ လက္နက္ကိရိယာမ်ားကုိ ထားရွိရန္ အစီအစဥ္ရွိေနသည္ဟု အေမရိကန္အာဏာပုိင္မ်ာက ေျပာၾကားလုိက္သည္။

    ထုိအစီအစဥ္မွာ တစ္ခ်ိန္က ဆုိဗီယက္ၾသဇာေအာက္ ေရာက္ခဲ့ဖူးၿပီး ေနတုိးအဖြဲ႕၏ အဖြဲ႕၀င္အသစ္ ျဖစ္လာေသာ ႏုိင္ငံမ်ားတြင္ စစ္ဘက္ဆုိင္ရာ လက္နက္ႀကီးမ်ားခ်ထားရန္ ၀ါရွင္တန္၏ ပထမဆံုး ေဆာင္ရြက္မႈလည္း ျဖစ္သည္။

    ေနာက္ဆံုး ဆံုးျဖတ္ခ်က္ မခ်ရေသးေသာ္လည္း ပင္တဂြန္မွာ ဥေရာပတြင္ တုိက္ပြဲ၀င္တင့္ကားမ်ား၊ ေျခလ်င္သံုး တုိက္ခုိက္ေရးယာဥ္မ်ားႏွင့္ အျခားလက္နက္ႀကီးမ်ား အပါအ၀င္ စစ္သား ၅၀၀၀ ခန္႔ တပ္ျဖန္႔ခ်ထားရန္ ဟန္ျပင္ေနသည္ဟု အမည္မေဖၚလုိသည့္ စစ္ဘက္အရာရွိတစ္ဦးက ေျပာၾကားခဲ့သည္။

    ေဘာလ္တစ္ႏုိင္ငံမ်ားျဖစ္ေသာ လစ္သူေယးနီးယား၊ လတ္ဗီးယားႏွင့္ အက္စ္တုိးနီးယားႏုိင္ငံမ်ား၊ ပိုလန္၊ ႐ုိေမးနီးယား၊ ဘူလ္ေဂးရီယားႏုိင္ငံမ်ားတြင္ စစ္သားမ်ားႏွင့္ စစ္လက္နက္မ်ား ခ်ထားရန္လည္း ေမွ်ာ္မွန္းေနသည္ဟု ၎က ထည္သြင္းေျပာၾကားခဲ့သည္။

    အျခား အေမရိကန္စစ္ဘက္ဆုိင္ရာ တာ၀န္ရွိသူတစ္ဦးကလည္း မိမိတုိ႔မွာ အေရးပါသည့္ စစ္လက္နက္မ်ားကုိ ခ်ထားသြားမည္ဟု ေျပာၾကားခဲ့ကာ ဥေရာပတြင္ အေမရိကန္မွ စစ္လက္နက္မ်ား ခ်ထားမည္ဟု ယမန္ေန႔က နယူးေယာက္တုိင္းမ္သတင္းစာတြင္ ေဖာ္ျပခဲ့သည့္ ေဆာင္းပါးကုိလည္း ၎တုိ႔ ၂ ဦးစလံုးက အတည္ျပဳခဲ့သည္။

    ပုိလန္ႏွင့္ လစ္သူေယးနီးယားႏုိင္ငံတုိ႔ကမူ ေဒသတြင္းရွိ စစ္လက္နက္ပစၥည္း သုိေလွာင္႐ံုမ်ားတြင္ လက္နက္ႀကီးမ်ား ထားရွိျခင္းအတြက္ ၀ါရွန္တန္ႏွင့္ ေဆြးေႏြးေနသည္ဟု အတည္ျပဳ ေျပာၾကားခဲ့သည္။ အေမရိကန္၏ အဆုိပါအစီအစဥ္က ႐ုရွားကုိ စိတ္ဆုိး
    ေဒါသထြက္ေစမည္ျဖစ္သည္။

    Ref: Reuters

  • အဖြင့္ပြဲအ႐ံႈးမွ ျပန္လာမည္ဟု ကုိလံဘီယာနည္းျပေျပာ

    အဖြင့္ပြဲအ႐ံႈးမွ ျပန္လာမည္ဟု ကုိလံဘီယာနည္းျပေျပာ

    ဇြန္ ၁၅၊ ၂၀၁၅
    M-Media

    columbia

    – ဗင္နီဇြဲလားအသင္းကုိ မေမွ်ာ္လင့္ဘဲ ႐ႈံးနိမ့္ခဲ့ၿပီးေနာက္ မိမိတုိ႔အသင္းအား ေ၀ဖန္မႈမ်ားကုိ ကုိလံဘီယာနည္းျပ ဂ်ိဳေဆး ပီကာမန္က ပယ္ခ်ခဲ့ၿပီး ထုိ႐ံႈးပြဲမွ ျပန္လာမည္ဟု ေျပာၾကားလုိက္သည္။

    ကုိပါအေမရိကဖလား အုပ္စု C အဖြင့္ပြဲစဥ္အျဖစ္ ယေန႔နံနက္က ကစားခဲ့သည့္ အဆုိပါပြဲတြင္ ဗင္နီဇြဲလားအသင္းမွာ ဆာလုိမြန္ ရြန္ဒန္၏ ဒုတိယပုိင္း ေခါင္းတုိက္ဂုိးျဖင့္ ကမၻာ့ဖလား ကြာတားဖုိင္နယ္ေရာက္ ကုိလံဘီယာအသင္းအား အႏုိင္ရခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။

    ကုိလံဘီယာမွာ ထုိပြဲတြင္ ေျခစြမ္းမျပႏုိင္ဘဲ ဗင္နီဇြဲလားအသင္း၏ ဂုိးေပါက္ကုိလည္း ထိထိေရာက္ေရာက္ ၿခိမ္းေျခာက္ႏုိင္ခဲ့ျခင္း မရွိေခ်။ ယခုပြဲအ႐ံႈးေၾကာင့္ ကုိလံဘီယာအသင္းမွာ ေနာက္တစ္ဆင့္တက္ရန္ ႐ုန္းကန္ရေတာ့မည္ျဖစ္ၿပီး နည္းျပ ပီကာမန္ကမူ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ႀကီးႀကီး ထားေနသည္။

    “အ႐ံႈးအတြက္ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ေနာင္တရပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ၿပိဳင္ဘက္ေကာင္းျဖစ္ခဲ့တဲ့အတြက္ ဗင္နီဇြဲလားကုိ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ခ်ီးက်ဴးပါတယ္။ ဒါဟာ ကစားပံုမွန္ဖုိ႔ အၿမဲတမ္း အခ်ိန္နည္းနည္းယူရတဲ့ ကုိပါအေမရိကၿပိဳင္ပြဲမွာ နမူနာယူစရာ အဖြင့္ပြဲစဥ္ ျဖစ္ပါတယ္။ ကံမေကာင္းစြာဘဲ ဒီပြဲရဲ႕ရလဒ္က အကူအညီ မျဖစ္ခဲ့ပါဘူး။ ပြဲကုိ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ အခ်ိတ္အဆက္မမိခဲ့သလို ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ မ်ားေသာအားျဖင့္ လုပ္ေလ့ရွိတဲ့ တိက်တဲ့ ေပးပုိ႔မႈေတြလည္း မလုပ္ႏုိင္ခဲ့ပါဘူး။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔မွာ အခက္အခဲေတြရွိခဲ့ပါတယ္” ဟု ပီကာမန္က သတင္းေထာက္မ်ားအား ေျပာၾကားခဲ့သည္။

    ကုိလံဘီယာမွာ ပီ႐ူးအား အႏုိင္ရခဲ့သည့္ ဘရာဇီးလ္အသင္းႏွင့္ ဗုဒၶဟူးေန႔တြင္ ကစားရမည္ျဖစ္ၿပီး ပီကာမန္ကမူ အသင္းအား သိသိသာသာ ေျပာင္းလဲမႈ လုပ္သြားမည္မဟုတ္ဟု ေျပာၾကားခဲ့သည္။

    “ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ရဲ႕ ကစားပံုကုိ ေျပာင္းသြားမွာ မဟုတ္ပါဘူး။ ၿပိဳင္ဘက္အားလံုးဟာ အေရးပါပါတယ္”

    Ref: Goal

  • ဆူဒန္သမၼတအား ICC သုိ႔ လႊဲေပးရန္အတြက္ ေတာင္အာဖရိက စဥ္းစားေန

    ဆူဒန္သမၼတအား ICC သုိ႔ လႊဲေပးရန္အတြက္ ေတာင္အာဖရိက စဥ္းစားေန

    ဇြန္ ၁၅၊ ၂၀၁၅
    M-Media

    sudan

    – ႏုိင္ငံအတြင္း တနလၤာေန႔အထိ ဆက္ရွိေနရန္အတြက္ ဆူဒန္သမၼတ အိုမာရ္ အလ္-ဘရွီးရ္အား ေတာင္အာဖရိက တရား႐ံုးခ်ဳပ္မွ အမိန္႔ေပးလုိက္ၿပိး ႏုိင္ငံတကာ ရာဇ၀တ္ခံု႐ံုး ICC သုိ႔ ပုိ႔ေဆာင္ရမည္လားဆုိသည္ကုိ မိမိတုိ႔က ဆံုးျဖတ္သြားမည္ဟု ေျပာၾကားလုိက္သည္။

    ဘရွီးရ္မွာ ဒါဖာရ္ေဒသ၌ လက္နက္ကိုင္ဆႏၵျပသူမ်ားကုိ ႏွိမ္နင္းရာတြင္ စစ္ရာဇ၀တ္မႈ က်ဴးလြန္သည္ဟု စြပ္စြဲခံထားရသူျဖစ္ၿပီး ICC က ၎အား ၂၀၀၉ ခုႏွစ္ကတည္းက ဖမ္း၀ရမ္းထုတ္ထားခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။

    ယမန္ေန႔က က်င္းပျပဳလုပ္ခဲ့သည့္ အာဖရိကသမဂၢ ထိပ္သီးအစည္းအေ၀းပြဲသုိ႔ တက္ေရာက္ရန္အတြက္ ဘရွီးရ္မွာ စေနေန႔က ဂ်ိဳဟန္နစၥဘတ္သုိ႔ ေရာက္ရွိလာခဲ့ၿပီးေနာက္ တရား႐ံုးခ်ဳပ္က ထုိကဲ့သုိ႔ အမိန္႔ေပးခဲ့ျခင္းျဖစ္ၿပီး၊ တရားသူႀကီးကမူ ဘရွီးရ္အား ႀကိဳဆုိရန္ ကက္ဘိနတ္အဖြဲ႕၏ ဆံုးျဖတ္ခ်က္က ICC ဖမ္း၀ရမ္းကုိ လွည့္စားျခင္းလားဆုိသည္ကုိ ဆံုးျဖတ္သြားမည္ဟု ဆုိသည္။

    ေတာင္အာဖရိကႏုိင္ငံမွာ ICC ၏ အဖြဲ႕၀င္ႏုိင္ငံတစ္ခုျဖစ္ၿပီး ကုိယ္ပုိင္တပ္ဖြဲ႕မရွိသည့္ ICC အေနျဖင့္ တရားခံမ်ားကုိ ဖမ္းဆီးရရွိေရးမွာ အဖြဲ႕၀င္ႏုိင္ငံမ်ား၏ သေဘာထားအေပၚ မူတည္ေနသည္။

    ထုိကဲ့သို႔ ၀ရမ္းထုတ္ခံခ့ဲရၿပီးေနာက္ ဘရွီးရ္မွာ ICC အဖြဲ႕၀င္မဟုတ္သည့္ ႏုိင္ငံမ်ားႏွင့္ အဖြဲ႕၀င္ႏုိင္ငံျဖစ္ေသာ္လည္း ဖမ္းဆီးမေပးဟု ေၾကညာခဲ့သည့္ ႏုိင္ငံမ်ားကုိသာ သြားေရာက္ခဲ့သည္။

    နယူးေယာက္အေျခစုိက္ လူ႕အခြင့္အေရးေစာင့္ၾကည့္အဖြဲ႕၏ ေခတၱ တရားေရးဒါ႐ုိက္တာျဖစ္သူ အီလီစီ ကက္ပလာက ေတာင္အာဖရိကအေနျဖင့္ ဘရွီးရ္အား ဖမ္းဆီးမေပးပါက ဆုိးရြားသည့္ ရာဇ၀တ္မႈမ်ားအတြက္ တရားမွ်တမႈ ေဆာင္က်ဥ္းေပးေရးႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ ေတာင္အာဖရိက၏ ဂုဏ္သိကၡာမွာ အစြန္းအထင္းျဖစ္သြားမည္ဟု ေျပာၾကားခဲ့သည္။

    Ref: Aljazeera

  • မြတ္စလင္မ္ လူဦးေရ ၁၇% သာရိွတဲ့ ေမာရိသွ်ႏိုင္ငံမွာ သမၼတျဖစ္လာတဲ့ မြတ္စ္လင္မ္ အမ်ဳိးသမီး

    မြတ္စလင္မ္ လူဦးေရ ၁၇% သာရိွတဲ့ ေမာရိသွ်ႏိုင္ငံမွာ သမၼတျဖစ္လာတဲ့ မြတ္စ္လင္မ္ အမ်ဳိးသမီး

    ဇြန္လ ၁၅ ၊ ၂၀၁၅
    M-Media
    president of Mauritius
    အာဖရိကမွာ အမ်ဳိးသမီးသမၼတသစ္တစ္ဦး ထြက္လာပါၿပီ။ သူမက မြတ္စ္လင္မ္ပါ။ အသက္ ၅၆ ႏွစ္ရိွၿပီး အမည္နာမကေတာ့ ဂူရစ္ဗ္ ဖကီးမ္ ျဖစ္ပါတယ္။ သူမရဲ႕ ပန္းတိုင္အေရာက္လွမ္းမႈကို တေစ့တေစာင္း ၾကည့္လိုက္ၾကပါစို႔။

    ဘုရင္ေတြထဲမွာ ဒႆနပညာရွင္ကို ၾကားဖူးၾကပါလိမ့္မယ္။ ဒါေပမယ့္ ဇီ၀ေဗဒပညာရွင္ သမၼတတစ္ဦးဆိုတာ ၾကားဖူးၾကပါသလား ? သူကေတာ့ TED blog မွာ “ရိုးသားႏွိမ့္ခ်တဲ့အပင္ေတြထဲ အံ့ၾသဖြယ္လွ်ဳိ႕၀ွက္ခ်က္ေတြရိွေနတယ္” လို႔ စကားလက္ေဆာင္ ပါးခဲ့သူ အာမီနဟ္ ဂူရစ္ဗ္ ဖကီးမ္ Ameenah Gurib-Fakim ျဖစ္ပါတယ္။ ယခုအခ်ိန္ သူမဟာ အာဖရိကကမ္းရိုးတန္း တစ္ဖက္က ေမာရစ္သွ် ကၽြန္းႏိုင္ငံငယ္ေလးရဲ႕ ဆ႒မေျမာက္ သမၼတ ျဖစ္လာခဲ့ပါၿပီ။ ေမာရစ္သွ်ပါလီမန္ကေနခန္႔အပ္တာျဖစ္ၿပီး ဒီႏိုင္ငံရဲ႕ ပထမဦးဆံုး အမ်ဳိးသမီး သမၼတအျဖစ္ မွတ္တမ္း၀င္သြားပါတယ္။ ေမာရစ္သွ်ကၽြန္းႏိုင္ငံမွာ မြတ္စ္လင္မ္လူဦးေရ ၁၇ ရာခိုင္ႏႈန္းသာရိွပါတယ္။ သမၼတတစ္ဦးအျဖစ္ မထင္မွတ္ဘဲ ေရာက္လာပံု၊ အမ်ဳိးသမီးအေနနဲ႔ေရာ ဇီ၀ေဗဒပညာရွင္အေနနဲ႔ပါ သမၼတဘ၀တက္လွမ္းရပံုကို TED Blog က ေတြ႕ဆံုေမးျမန္းထားပါတယ္။

    (ေမး) ႏိုင္ငံေရးကိုစိတ္ပါ၀င္စားလာေအာင္ ဘယ္အရာက တြန္းပို႔လိုက္ပါသလဲ ?

    (ေျဖ) ေျပာျပရမယ္ဆိုရင္ ယံုခ်င္စရာမရိွေလာက္ပါဘူး။ ယမန္ႏွစ္က သက္တမ္းကုန္ဆံုးေတာ့မယ့္အစိုးရဟာ တာ၀န္ၿပီးဆံုးေတာ့မယ့္ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ကို အခြင့္အာဏာပိုေပးႏိုင္ဖို႔ ဖြဲ႕စည္းပံုစည္းမ်ဥ္းကို ျပင္ဆင္လိုခဲ့တယ္။ ဒီအေပၚ အတိုက္အခံပါတီက “ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ တစ္စံုတစ္ရာေျပာင္းလဲဖို႔ ကၽြန္ေတာ္တို႔ မလိုလားပါဘူး။ ကၽြန္ေတာ္တို႔အေနနဲ႔ အမ်ဳိးသမီးသမၼတတစ္ဦးကို အဆိုျပဳသြားမွာျဖစ္တယ္” လို႔ ေျပာၾကားခဲ့တယ္။

    ကၽြန္မကို သူတို႔ကမ္းလွမ္းတဲ့အခါ “ကၽြန္မကိုကၽြန္မ ႏိုင္ငံေရးသမားလို႔ မထင္ပါဘူး။ အဲ့ဒီ ကစားပြဲထဲကိုလည္း ၀င္ေရာက္မွာ မဟုတ္ပါဘူး” လုိ႔ ေျပာခဲ့ပါတယ္။ သမၼတရာထူးဟာ ဒီႏိုင္ငံအဖို႔ ဒီေလာက္အလုပ္မ်ားေျမာင္မႈမရိွေပမယ့္ တာ၀န္ကေတာ့ ႀကီးမားလွပါတယ္။ “ကၽြန္ေတာ္တို႔က ခင္ဗ်ားကို အဲ့ဒီေနရာမွာ ရိွေနယံုပဲ လိုခ်င္တာပါ။ ယွဥ္ၿပိဳင္အေရြးခံစရာ မလိုဘူး။ လိုအပ္တာမွန္သမွ် ကၽြန္ေတာ္တို႔ ေဆာင္ရြက္ပါမယ္” လို႔ သူတို႔ကေျပာေတာ့ ကၽြန္မကလည္း “ေကာင္းၿပီေလ၊ လုပ္လိုက္ၾကတာေပါ့” ဆိုၿပီး (ခပ္ေပါ့ေပါ့ပဲ)ေျပာလိုက္မိပါတယ္။ ဘယ္နည္းနဲ႔မဆို သူတို႔ရံႈးနိမ့္လိမ့္မယ္လို႔ ကၽြန္မ အေတြးတိမ္စြာ ထင္မွတ္ထားခဲ့မိတယ္။ ဂိုးလိယက္နဲ႔ရင္ဆိုင္တဲ့ ေဒးဗစ္လို ျဖစ္စဥ္လိုမ်ဳိးေပါ့။ အံ့ၾသလိုက္တာ။ သူတို႔ဟာ မထင္မွတ္ေလာက္ေအာင္ မဲ အျပတ္အသတ္နဲ႔ ႏိုင္သြားတယ္ရွင့္။ TEDGlobal ကေန ကၽြန္မျပန္လာေတာ့ ပြဲကၿပီးေနၿပီ။ ဒီေတာ့လည္း ကၽြန္မ ဒီေနရာကို ေရာက္လာခဲ့ရပါတယ္”။

    ပါတီကအႏိုင္ရသြားခ်ိန္မွာ လက္ရိွသမၼတက သူ႔ရာထူးသက္တမ္းဟာ ၂၀၁၇ ခုႏွစ္ အထိပါလို႔ ေျပာၾကားပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ “ေကာင္းတာေပါ့။ ကၽြန္မအတြက္ ျပင္ဆင္ခ်ိန္ ေကာင္းေကာင္းရသြားတာေပါ့” လို႔ ေတြးထားမိတယ္။ ဒါေပမယ့္ သူဟာ ၿပီးခဲ့တဲ့ ေမလ ၂၉ ရက္ ေသာၾကာေန႔မွာ ႏႈတ္ထြက္သြားပါတယ္။ ဒါက သမၼတေနရာကို လူထုအားနဲ႔ တြန္းပို႔ခံရပံု ကၽြန္မရဲ႕ဇာတ္လမ္းပါပဲရွင္။

    (ေမး) လက္ရိွသမၼတက ႏႈတ္ထြက္လိမ့္မယ္လို႔ ႀကိဳသိထားပါသလား ?

    (ေျဖ) စဥ္းေတာင္မစဥ္းစားမိခဲ့ပါဘူး။ ၿပီးခဲ့တဲ့ ၾကာသပေတးေန႔မွာ ဒီသတင္းအစြန္းအစ စၾကားရတယ္။ ေသာၾကာေန႔က်ေတာ့ သူ႔ဖာသာသူ ႏႈတ္ထြက္သြားခဲ့တာပါ။ “ခင္ဗ်ားကို အျမန္ဆံုးခန္႔အပ္လိုက္ဖို႔ ကၽြန္ေတာ္တို႔ လိုအပ္တယ္” လို႔ ကၽြန္မရဲ႕ပါတီက ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

    ကံေကာင္းေထာက္မစြာနဲ႔ ဒီႏိုင္ငံမွာ သမၼတက ဖြဲ႕စည္းပံုစည္းမ်ဥ္းရဲ႕ေဒါက္တိုင္ ျဖစ္ေနတယ္။ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒကို ထိန္းသိမ္း ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္သူ၊ စစ္တပ္မရိွေသာ္လည္း စစ္ဦးစီးခ်ဳပ္(ပါလီမန္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး အႀကီးအကဲ)လည္း ျဖစ္ရပါတယ္။ ဒီေဘာင္ထဲကေန အျခားအရာေတြ ျပဳလုပ္ေဆာင္ရြက္ဖို႔ အခြင့္အာဏာအျပည့္အ၀ ရိွေနပါတယ္။

    သိပၸံနဲ႔နည္းပညာဆိုင္ရာ ပညာရွင္ အစုအေ၀းေတြကို ကၽြန္မ အားေပးျမွင့္တင္ခ်င္ပါတယ္။ TEDGlobal မွာကတည္းက ကၽြန္မတို႔ဟာ ေမာရစ္သွ် ဇီ၀ေဗဒဗိမာန္ကို ဖြင့္လွစ္ခဲ့တယ္။ အ့ဲဒါက ဒီက႑မွာ ကမာၻ႕ပထမဆံုးနည္းပညာရွင္အစုအေ၀းျဖစ္ပါတယ္။ ကၽြန္မတို႔ဆီမွာ ၀န္းရံေပးမယ့္သူေတြ၊ ကိုင္တြယ္လည္ပတ္မယ့္ ပညာရွင္အဖြဲ႕ေတြ အင္မတန္ နည္းပါးေနေသးတယ္။ ဒါေပမယ့္ ပိုမိုမ်ားျပားလာဖို႔ အလားအလာေကာင္း တစ္ရပ္ ရိွလာရပါၿပီ။ ေနာက္ထပ္ ကၽြန္မ ဦးတည္လိုတဲ့က႑ကေတာ့ သဘာ၀ ပတ္၀န္းက်င္ေရးရာ ျဖစ္ပါတယ္။ ရာသီဥတုေျပာင္းလဲမႈက ကၽြန္မတို႔အတြက္ အလြန္ အေရးႀကီးေၾကာင္း ခံစားသိရိွႏိုင္ၾကမွာပါ။ ျပင္းထန္အားေကာင္းတဲ့ မုန္တိုင္းေတြကို ကၽြန္မတို႔ ျမင္ေတြ႕ေနၾကရတယ္ မဟုတ္လား။ ေကာင္းေကာင္းၾကားႏိုင္ေအာင္ အသံက်ယ္က်ယ္ လႊင့္ဖို႔ လိုပါတယ္။ ဗဟုဇီ၀မ်ဳိးစိတ္နယ္ပယ္ထဲ ထက္သန္လႈပ္ရွားသူတျဖစ္လဲ ေမာရစ္သွ်ရဲ႕ကိုယ္ပိုင္မူဟန္အေနနဲ႔ အရာရာအားလံုးရဲ႕ ေရရွည္ဖြံ႕ၿဖိဳးေရး လုပ္ငန္းမ်ားကို ေဆာင္ရြက္သြားပါမယ္။

    ဒါေၾကာင့္ ကၽြန္မတို႔က ပညာေရးကို အထူးမ်က္ေျခမျပတ္ ရိွရပါမယ္။ ဒါ့အျပင္ ကၽြန္မရဲ႕ပါတီကို စီးပြားေရးအခြင့္အလမ္းမွာ စူးစိုက္ခိုင္းထားပါတယ္။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ ေကာင္းမြန္တဲ့စီးပြားေရးရိွရင္ အလုပ္အကိုင္နဲ႔ လူမႈဖူလံုေရးေတြလည္း လိုက္ၿပီး ေကာင္းမြန္တိုးတက္လာမွာမို႔လို႔ပါပဲ။ ကၽြန္မတို႔ဆီမွာ အခမဲ့ပညာေရးစနစ္နဲ႔ အခမဲ့က်န္းမာေရး၀န္ေဆာင္စနစ္လည္း ရိွေနပါတယ္။
    president of Mauritius 2
    (ေမး) ဇီ၀ေဗဒပညာရွင္တစ္ဦးအေနနဲ႔ သမၼတေနရာကေန ကြဲျပားျခားနားတဲ့အျမင္တစ္ရပ္ကို ေဖာ္ေဆာင္ခ်ျပသြားမွာလား ?

    (ေျဖ) အမ်ဳိးသမီးဇီ၀ေဗဒပညာရွင္ဆိုတဲ့အခ်က္ကို ပိုၿပီး ႏွလံုးသြင္းထားပါတယ္။ ကၽြန္မဟာ မွန္လံုခန္းကေန ေဖာက္ထြက္လာခဲ့ၿပီးပါၿပီ။ ဒါဟာ အမ်ဳိးသမီးငယ္ေတြ၊ မိန္းကေလးေတြကို ပို႔ေဆာင္ေပးရမယ့္ အဓိကသတင္းစကားတစ္ရပ္ျဖစ္ပါတယ္။
    လူငယ္ေတြဟာ သိပၸံပညာေတြကို တစ္စစ ေက်ာခိုင္းေနၾကတယ္။ ဒါေၾကာင့္ သိပၸံေလ့လာေရး၊ သိပၸံပညာအေပၚစိတ္ပါ၀င္စားလာေရးကို တိုးျမွင့္ေဖာ္ေဆာင္ေပးသူ စံျပအမ်ဳိးသမီးျဖစ္ဖို႔ ေမွ်ာ္လင့္ထားပါတယ္။ “အမ်ဳိးသမီးဆိုလည္း
    မျဖစ္ျဖစ္ေအာင္လုပ္ႏိုင္ပါတယ္” လို႔ လူေတြကို ကၽြန္မ ေျပာၾကားခ်င္ပါတယ္။

    (ေမး) ပထမဆံုးအမ်ဳိးသမီးသမၼတတစ္ဦးျဖစ္လာျခင္းက ထူးျခားတဲ့ခံစားမႈ ျဖစ္ေစပါသလား ?

    (ေျဖ) သိပ္ျဖစ္ရတာေပါ့ရွင္။ ေမာရစ္သွ်နဲ႔ အာဖရိကတိုက္အတြက္ ေတာ္ေတာ့္ကို ႀကီးႀကီးမားမား ခံစားရပါတယ္။ အာဖရိကမွာ တိုင္းျပည္ကို ပဲ့ထိန္းေမာင္းႏွင္သူအမ်ဳိးသမီး မ်ားမ်ားစားစား မရိွၾကဘူး။ ကမာၻနဲ႔ခ်ီၿပီးေျပာရင္လည္း အလားတူအတိုင္း အမွန္ျဖစ္ေနတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒါဟာ သမိုင္းအေျပာင္းအလဲလို႔ ဆိုႏိုင္ပါတယ္။

    ေမာရစ္သွ်မွာ ဖို၀ါဒဆန္လြန္းတဲ့လူ႔အဖြဲ႕အစည္းထဲ ကၽြန္မတို႔ ေနထိုင္ရွင္သန္ေနၾကတယ္။ ကၽြန္မရဲ႕အပ်ဳိရြယ္ဘ၀မွာ ကံေကာင္းခဲ့ ပါတယ္။ ကၽြန္မ ပညာေရးလမ္းေၾကာင္း ေလွ်ာက္လွမ္းဖို႔ ဖခင္ျဖစ္သူက ကန္႔ကြက္မႈ အလ်ဥ္း မလုပ္ခဲ့လို႔ပါ။ ကၽြန္မ ငယ္စဥ္အခ်ိန္က လြတ္လပ္စြာ ပညာသင္ၾကားခြင့္ မရိွခဲ့ဘူး။ ဒါေၾကာင့္ မိန္းကေလးမ်ားစြာကလည္း အေလးမထားခဲ့ၾကဘူး။ ၁၉၇၆ ခုႏွစ္ေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့ ေက်ာင္းတက္တဲ့ မိန္းကေလးေတြ တစ္စထက္တစ္စ မ်ားျပားလာၾကတယ္။ ဒါေပမယ့္ သက္ေမြး၀မ္းေက်ာင္း အဆင့္ထိ မတက္လွမ္းႏိုင္ဘဲ တစ္၀က္တစ္ပ်က္မွာ လမ္းေပ်ာက္ကုန္ၾကတယ္။ ယိုေပါက္ရိွေနတဲ့ ေရပိုက္လိုမ်ဳိးလို႔ ကၽြန္မ ဥပမာေပးခ်င္ ပါတယ္။ စာသင္ခန္းထဲေရာက္လာတဲ့ မိန္းကေလးေတြ အမ်ားအျပားပါပဲ။ သို႔ေပမယ့္ အခ်ိန္တန္တဲ့ အခါ ေရပိုက္ရဲ႕အျခားတစ္ဖက္ကို ၾကည့္လိုက္ရင္ က်န္ရစ္ေနခဲ့သူဆိုလို႔ မေတြ႕ရသေလာက္ ျဖစ္သြားပါတယ္။ ဒီယိုေပါက္ကို ဘယ္လိုဖာေထးမလဲဆိုတာ ကၽြန္မတို႔ ျမင္ေအာင္ၾကည့္တတ္ရပါမယ္။ အဲ့ဒီအခ်က္နဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ကၽြန္မ စီစဥ္ထားတဲ့ ပံုဟန္အမ်ားအျပား ရိွပါတယ္။ ဒါဟာ ကၽြန္မ စိတ္လႈပ္ရွားခံစားမိေစတဲ့ အေၾကာင္းရင္းမ်ားထဲက တစ္ခုပါပဲ။

    (ေမး) ကနဦးပိုင္းက ေမာရစ္သွ်ရဲ႕ကိုယ္ပိုင္မူဟန္လို႔ ေျပာခဲ့တယ္ေနာ္။ အဲ့ဒါကို ရွင္းျပေပးႏိုင္မလား ?

    (ေျဖ) ေျဖးေျဖးနဲ႔မွန္မွန္တည္ေဆာက္ၿပီး ျပန္လည္မြမ္းမံတည္ေဆာက္ျခင္းက ေမာရစ္သွ်ရဲ႕ကိုယ္ပိုင္မူဟန္ပါပဲ။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ ကၽြန္မတို႔ဟာ ကမာၻ႕ေနရာအႏွံ႔အျပားကေန ေရာက္လာတာမို႔လို႔ပါ။ ကၽြန္မတို႔ရဲ႕ျပည္သူေတြထဲမွာ အိႏိၵယ၊ အာဖရိကန္၊ တရုတ္၊ ဥေရာပႏြယ္ဖြားေတြ ပါ၀င္ေပါင္းစည္းေနၾကတယ္။ သက္ဆိုင္ရာ လူမ်ဳိးစြဲေတြရိွၾကတယ္။ ငါတို႔ဟာ “ေမာရစ္သွ်ႏိုင္ငံသား” ဆိုတာကို မတ္လ ၁၂ ရက္ လြတ္လပ္ေရးေန႔က်င္းပခ်ိန္၊ ႏိုင္ငံေတာ္အလံနဲ႔သီခ်င္းေတြကို ၀ိုင္းရံသီဆိုခ်ိန္ေလာက္မွာသာ သတိတရျဖစ္ၾကတယ္။ ေနာက္တစ္ေန႔ ကူးရင္ ဒီအျဖစ္ကို ေမ့ေလ်ာ့သြားျပန္ေရာ။ ဒါေၾကာင့္ တစ္နည္းနည္းနဲ႔ ေထာင့္ေစ့ေအာင္ (ျပန္လည္ျပဳျပင္) တည္ေဆာက္ဖုိ႔ လိုအပ္ေနတယ္လို႔ ေျပာရတာပါ။

    တကယ္ေကာင္းတဲ့ အေလ့အထေတြလည္း ရိွၾကပါတယ္။ ကၽြန္မတို႔ႏိုင္ငံမွာ သဘာ၀သယံဇာတေတြ မရိွေသာ္ျငား တစ္ဦးခ်င္း၀င္ေငြကေတာ့ အာဖရိကမွာ အျမင့္မားဆံုးျဖစ္ေနပါတယ္။ ကၽြန္မတို႔ဆီမွာ လူမ်ဳိးေပါင္းစံု ရိွတယ္။ ေယဘူယ်အားျဖင့္ ခိုင္မာအားေကာင္းတဲ့ လူမႈဆက္ဆံေရးကြန္ရက္ကို ေဖာ္ေဆာင္ထားၿပီးလည္းျဖစ္တယ္။ ဒီအစဥ္အလာေကာင္းကို ကမာၻသိေအာင္ လုပ္ၾကရပါမယ္။ ဒီအခ်က္ကို လြန္ခဲ့တဲ့ႏွစ္ပိုင္းေတြအထိ ပီျပင္ေအာင္ မေဆာင္ရြက္ႏိုင္ေသးဘူးလို႔ ကၽြန္မ ျမင္ပါတယ္။

    ကၽြန္မတို႔ဆီမွာ တစ္စုတစ္စည္းေသာ ဗဟုဇီ၀မ်ဳိးႏြယ္အုပ္စုေတြ ရိွထားတယ္ေလ။ ဒါကို ေရရွည္တည္တ့ံမယ့္ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးနဲ႔အတူ စီးပြားေရးအခြင့္အလမ္းအျဖစ္ အသြင္ေျပာင္းလဲလိုက္လို႔ ရႏို္င္ပါတယ္။

    (ေမး) သမၼတျဖစ္ျခင္းက ခင္ဗ်ားရဲ႕ေန႔စဥ္ဘ၀ကို ေျပာင္းလဲေစမယ္လို႔ ထင္ျမင္ထားပါသလား ?

    (ေျဖ) ကၽြန္မဟာ ခရီးထြက္ၾကမ္းသူပါ။ ဒီ(သမၼတဘ၀)က ကၽြန္မရဲ႕ အေတာင္ပံေတြကို ကြပ္ညွပ္ထားပါေတာ့မယ္။ ကၽြန္မရဲ႕မိသားစုကလည္း သြားလာမႈေတြနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ေဆြးေႏြးေျပာဆိုလာပါေတာ့မယ္။ လြန္ခဲ့တဲ့ငါးလေလာက္ကတည္းက ကၽြန္မသာ သမၼတ ျဖစ္လာခဲ့ရင္ဆိုတဲ့ အေတြးမ်ဳိး ေတြးေနခဲ့ၾကပါလိမ့္မယ္။ ကၽြန္မရဲ႕အမည္နဲ႔တစ္ကြ ပါတီ အႏိုင္ရသြားတာနဲ႔ ဘယ္လိုေရွ႕ဆက္မယ္ဆိုတာ ကၽြန္မတို႔ နားလည္ခဲ့ၿပီး ျဖစ္ပါတယ္။

    (ေမး) သမၼတအျဖစ္ ေရြးခ်ယ္တင္ေျမွာက္ခံရျခင္းအေပၚမွာ ဘယ္အရာေတြကို စိတ္အလႈပ္ရွားဆံုး ျဖစ္ရပါသလဲ ? ဘယ္အရာနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ပူပန္မႈ ရွိေနပါသလဲ ?

    (ေျဖ) စိုးတထိတ္ထိတ္ပါပဲရွင့္။ ဧရာမတာ၀န္ႀကီးတစ္ရပ္ ျဖစ္ေနလို႔ပါ။ ကၽြန္မ ျဖစ္ေအာင္ႀကိဳးစားလုပ္မယ့္အရာနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ ျပင္ဆင္ထားမႈေတြ အမ်ားႀကီး လိုအပ္ပါတယ္။ ကၽြန္မက သိပၸံပညာရွင္ပါ။ ဒါေၾကာင့္ ျမင္တဲ့အတိုင္း
    ေျပာဆိုတတ္ပါတယ္။ သမၼတတစ္ဦးအေနနဲ႔ကေတာ့ အဆေပါင္းမ်ားစြာ ပိုၿပီး သံတမန္ဆန္ဆန္ ျပဳမူက်င့္သံုးဖို႔၊ အႏုစိတ္ကရုတစိုက္ေရွ႕ဆက္ဖို႔ လိုအပ္မွာျဖစ္ပါတယ္။

    xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx

    Ref : There’s a new female president in Africa, and she’s Muslim ; Aquila Style
    ဘာသာျပန္ – မင္းထြဋ္ေခါင္