News @ M-Media

Blog

  • ျပင္သစ္တြင္ အစၥလာမ္ႏွင့္ပတ္သက္သည့္ စာအုပ္မ်ား ေရာင္းခ်ရမႈ ၃ ဆ တုိးလာ

    ျပင္သစ္တြင္ အစၥလာမ္ႏွင့္ပတ္သက္သည့္ စာအုပ္မ်ား ေရာင္းခ်ရမႈ ၃ ဆ တုိးလာ

    ဧၿပီ ၅၊ ၂၀၁၅
    M-Media

    4-4-15_Islamic-Books-Sales-Triple-in-France

    – ႏုိင္ငံတစ္၀ွမ္းမွာ မြတ္စလင္ဆန္႔က်င္ေရး သေဘာထားေတြ ျမင့္တက္လာေပမယ့္ ပဲရစ္က မဂၢဇင္းတုိက္ တုိက္ခုိက္မႈၿပီးတဲ့ေနာက္ပုိင္းမွာ အစၥလာမ္အေၾကာင္း သိခ်င္စိတ္ျပင္းျပတဲ့သူေတြ ပုိမ်ားလာတာေၾကာင့္ အစၥလာမ္နဲ႔ပတ္သက္တဲ့ စာအုပ္စာတမ္းေတြ ေရာင္းရမႈဟာ ဒီႏွစ္မွာ ၃ ဆေလာက္တက္လာခဲ့ၿပီး အစၥလာမ္ကုိ ေျပာင္းလဲသက္၀င္တဲ့ သူေတြဟာလည္း တုိးလာေနပါတယ္။

    ကုရ္အာန္က်မ္းေတာ္ျမတ္နဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ေလ့လာေဖာ္ျပခ်က္ေတြပါတဲ့ Philosophie မဂၢဇင္းဟာ ပစၥည္းျပတ္ေလာက္ေအာင္ ေရာင္းခ်ေနရၿပီး၊ အစၥလာမ္နဲ႔ပတ္သက္လုိ႔ စာအုပ္စာတမ္းေတြလည္း အရင္ကထက္ ပုိၿပီး ေရာင္းလာရပါတယ္။

    “ျပင္သစ္ေတြက (အစၥလာမ္နဲ႔ပတ္သက္ၿပီး) ေမးခြန္းေတြ ပုိပုိေမးလာၾကကာ မီဒီယာေတြကရတဲ့ အေျဖေတြကုိ သူတုိ႔ မေက်နပ္ၾကေတာ့ပါဘူး” လုိ႔ Philosophie မဂၢဇင္းရဲ႕ ဒါ႐ုိက္တာျဖစ္သူ ဖာဘရစ္စီ ဂါရွဲလ္က ဆုိပါတယ္။

    ၂၀၁၅ ခုႏွစ္ ပထမ သံုးလမွာပဲ အစၥလာမ္နဲ႔ပတ္သက္တဲ့ စာအုပ္စာတမ္းေတြ ေရာင္းရမႈဟာ မႏွစ္ကထက္စာရင္ ၃ ဆ ေလာက္ ျမင့္တက္လာခဲ့တယ္လုိ႔လည္း ျပင္သစ္အမ်ိဳးသားစာအုပ္အသင္းက ဆုိပါတယ္။ ဘာသာေရးဆုိင္ရာ စာအုပ္ေတြ ေရာင္းခ်ၿပီး ဆုိင္ခြဲေတြအမ်ားႀကီးရွိတဲ့ La Procure စာအုပ္ဆုိင္က မသ္ဟီလ္ဒီ မာဟီယက္စ္က လူမဆန္တဲ့ IS က ကုိယ္စားျပဳတယ္လုိ႔ ေျပာလာတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ လူေတြက အစၥလာမ္ဘာသာတရားနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ပုိၿပီး နားလည္ခ်င္လာၾကတယ္လုိ႔ ေျပာခဲ့ပါတယ္။

    သေရာ္တဲ့မဂၢဇင္း ခ်ာလီဟဘ္ဒုိနဲ႔ ဂ်ဴးကုန္တုိက္တစ္ခုကို အစြန္းေရာက္ေတြက တုိက္ခုိက္မႈဟာ မြတ္စလင္မဟုတ္တဲ့သူေတြကုိ အစၥလာမ္နဲ႔ပတ္သက္ၿပီး အေျဖရွာဖုိ႔ ျဖစ္ေစခဲ့ပါတယ္။

    “ဘာသာတရားကုိင္း႐ႈိင္းတဲ့ ကက္သလစ္ အမ်ိဳးသမီးငယ္တစ္ေယာက္ဟာ ကုန္အာန္က်မ္းေတာ္ျမတ္ကုိ ၀ယ္ဖုိ႔ ေရာက္လာပါတယ္။ အစၥလာမ္ဟာ အၾကမ္းဖက္သာသနာ ဟုတ္လား၊ မဟုတ္ဘူးလားဆုိတာ နားလည္ခ်င္လုိ႔ပါ” လုိ႔ ျပင္သစ္ႏိုင္ငံအေနာက္ပုိင္း နန္တီစ္ေဒသက စာအုပ္ဆုိင္ပုိင္ရွင္ ယူဗြန္ ဂီလာဘာ့တ္က ဆုိပါတယ္။

    တစ္ခ်ိဳ႕ေတြက အစၥလာမ္ကုိ အစြန္းေရာက္ေတြ ပံုဖ်က္ျပန္ဆုိထားတာေတြကုိ ေက်ာ္ၾကည့္ခ်င္ၾကပါတယ္။

    “ဘာသာတရားေတြက ဘာေတြေျပာထားသလဲဆုိတာကုိ သိဖုိ႔ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ဟာ အေျခခံ၀ါဒကုိ ေက်ာ္ၾကည့္တတ္ဖုိ႔ လုိတယ္လုိ႔ ကၽြန္ေတာ္ထင္ပါတယ္” လုိ႔ ဘာသာေရးဆုိင္ရာစာအုပ္ေတြကုိ ေရာင္းခ်ေနတဲ့ ပဲရစ္စာအုပ္ဆုိင္ပုိင္ရွင္ ပက္ထရစ္ ဘက္စ္နာ့ဒ္က ေျပာခဲ့ပါတယ္။

    ပဲရစ္တုိက္ခုိက္မႈေနာက္ပုိင္းမွာ ျပင္သစ္တကၠသုိလ္ေတြကလည္း အစၥလာမ္နဲ႔ပတ္သက္ၿပီး သိခ်င္စိတ္ ျပင္းျပလာၾကၿပီး အခုဆုိရင္ ပဲရစ္က ေက်ာ္ၾကားတဲ့ ျပင္သစ္တကၠသုိလ္ College de France မွာ ၾကာသာပေတးေန႔က ကုရ္အာန္က်မ္းေတာ္ျမတ္ ေလ့လာမႈဌာနကုိ စတင္ဖြင့္လွစ္ခဲ့ပါတယ္။ Sorbonne တကၠသုိလ္မွာ ဥပေဒပညာရပ္ကုိ ပုိ႔ခ်ေပးေနတဲ့ ဂ်ီးန္ ႐ုိနီကေတာ့ ဒီႏွစ္မွာ ကုရ္အာန္က်မ္းေတာ္ျမတ္ကုိ စတင္ေလ့လာခဲ့တယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။

    “အေျခအေနေၾကာင့္ တရားသူႀကီးစာေမးပြဲကုိ ျပင္ဆင္ေနတဲ့ ေက်ာင္းသားေတြအတြက္ ကၽြန္ေတာ့္ရဲ႕ အေထြေထြယဥ္ေက်းမႈအတန္းမွာ ဘုရားသခင္ကုိ အေျချပဳတဲ့ အယူ၀ါဒေတြအေၾကာင္း က႑ေတြ ထပ္ထည့္ခဲ့ပါတယ္” လုိ႔ ႐ုိနီက ေျပာခဲ့ပါတယ္။

    အစၥလာမ္နဲ႔ အေရွ႕အလယ္ပုိင္းေရးရာ စာအုပ္ေတြကုိ ပုံႏွိပ္ထုတ္ေ၀ေနတဲ့ ပံုႏွိပ္တုိက္ပုိင္ရွင္ မန္ဆူရ္ မန္ဆူရ္ ကေတာ့ သူ႕ပံုႏွိပ္စက္က ႐ုိက္ႏွိပ္တဲ့စာအုပ္ေတြဟာ ၃၀ ရာခုိင္ႏႈန္းေလာက္ အေရာင္းတက္လာတယ္လုိ႔ဆုိပါတယ္။

    “၉/၁၁ တုိက္ခုိက္မႈၿပီးေနာက္ပုိင္းမွာ ျဖစ္ခဲ့သလုိပါပဲ”

    ခ်ာလီဟဘ္ဒုိတုိက္ခုိက္မႈ ၿပီးတဲ့ေနာက္ပုိင္း အစၥလာမ္ဟာ ဒီလုိအၾကမ္းဖက္သာသနာလားဆုိတာကုိ အေသအခ်ာေလ့လာရင္းနဲ႔ အစၥလာမ္ရဲ႕ စစ္မွန္တဲ့သင္ၾကားမႈကုိ သိရွိခဲ့ၿပီးတဲ့ေနာက္ ျပင္သစ္မွာ အစၥလာမ္ကုိ ေျပာင္းလဲသက္၀င္လာသူ အေရအတြက္ဟာလည္း တုိးတက္လာခဲ့ပါတယ္။ ျပင္သစ္က အီမာမ္ေတြက သူတုိ႔ဆီကိုလာၿပီး အစၥလာမ္ကုိ လက္ခံတဲ့သူေတြ ျမင့္တက္လာတယ္လုိ႔လည္း ဆုိပါတယ္။

    မဂၢဇင္းတုိက္ တုိက္ခုိက္မႈအၿပီး ရက္အနည္းငယ္အၾကာမွာပဲ ျပင္သစ္ဒါ႐ုိက္တာတစ္ေယာက္ျဖစ္တဲ့ အစၥဘယ္လီ မာတစ္က သူမအေနနဲ႔ အစၥလာမ္ကုိ ေျပာင္းလဲသက္၀င္ခဲ့ၿပီလုိ႔ Facebook စာမ်က္ႏွာမွာ ေၾကညာခဲ့ပါတယ္။

    Ref: Asiaone, Onislam

  • အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး သေဘာတူစာခ်ဳပ္ မူၾကမ္းအေပၚ အေကာင္းျမင္ရန္ မထိုက္တန္ေသး

    အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး သေဘာတူစာခ်ဳပ္ မူၾကမ္းအေပၚ အေကာင္းျမင္ရန္ မထိုက္တန္ေသး

    ဧျပီ ၅ ၊ ၂၀၁၅
    M-Media
    Myanmar's draft cease-fire
    ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ လက္နက္ကိုင္ တိုင္းရင္းအုပ္စုမ်ား အေၾကာင္းကို ႏွစ္ရွည္ေလ့လာထားသူ ထိပ္တန္းသုေတသီတစ္ဦးက အမ်ဳိးသား ရင္ၾကားေစ့ေရးေဆြးေႏြးျခင္း၌ လတ္တေလာ နည္းလမ္းရွာမႈမွာ လွ်ာေပၚ၀ဲ စကားမ်ားသာျဖစ္ေၾကာင္း ပစ္ခတ္တိုက္ခိုက္မႈရပ္စဲေရး သေဘာတူစာခ်ဳပ္မူၾကမ္း စကားလံုးမ်ားအေပၚ အမႊမ္းတင္ေနၾကသည့္ ႏိုင္ငံတကာေလ့လာသူမ်ားအၾကားတြင္ ဖြင့္ခ်ေျပာဆုိလိုက္သည္။

    ျမန္မာအစိုးရအဖြဲ႕ႏွင့္ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕ ၁၆ ဖြဲ႕သည္ တစ္ႏိုင္ငံလံုးဆိုင္ရာပစ္ခတ္တိုက္ခိုက္မႈရပ္စဲေရး သေဘာတူညီခ်က္ NCA အတြက္ လက္မွတ္ထုိးႏိုင္ရန္ သေဘာတူညီခ်က္ ရရိွခဲ့သည္။ ၎ကို ကုလသံတမန္က ျမန္မာ့သမိုင္း၏ မွတ္တိုင္တစ္ရပ္အျဖစ္ ေဖာ္ျပသည္။

    သို႔ေသာ္ ယင္းသေဘာတူညီခ်က္အေပၚ အလွမ္းက်ယ္စြာအေကာင္းျမင္ေပးရန္အတြက္ မထိုက္တန္ေသးေၾကာင္း ျမန္မာ့ေရးရာ စာအုပ္ေကာင္းမ်ားကို ေရးသားခဲ့သည့္ ဗ်ဴဟာပိုင္းသုေတသီႏွင့္ စာနယ္ဇင္းသမားျဖစ္သူ ဘာတီးလ္ လင့္တ္နာ Bertil Lintner မွ Anadoul Agency သို႔ေျပာၾကားသည္။

    “သူတို႔တက္လွမ္းထားႏိုင္ခဲ့တဲ့အဆင့္ဟာ ခါတိုင္းလိုပါပဲ။ ႏွစ္ဖက္သေဘာတူညိုႏိႈင္း ေရးဆြဲၿပီးစီးေၾကာင္း အတည္ျပဳခ်က္ကို လက္မွတ္ေရးထိုးတဲ့အဆင့္အထိသာ ရိွပါေသးတယ္။ ဒီလေနာက္ဆံုးပတ္ သို႔မဟုတ္ ေမလအတြင္းမွာ လက္နက္ကိုင္ တိုင္းရင္းသားအုပ္စုေတြဆီ သေဘာတူစာခ်ဳပ္ကို တင္ျပရဦးမွာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီ့ထက္ မပိုပါဘူး” ဟု သူက ဆိုသည္။

    ျပည္ေထာင္စုၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဖာ္ေဆာင္ေရးလုပ္ငန္းေကာ္မတီ UPWC ႏွင့္ တစ္ႏိုင္ငံလံုးဆိုင္ရာ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးညိွႏိႈင္းေရးအဖြဲ႕ NCCT  တို႔သည္ သေဘာတူစာခ်ဳပ္ကို တရား၀င္ လက္မွတ္မထိုးရေသးပါ။ မိမိတို႔၏ေခါင္းေဆာင္မ်ားထံမွ အတည္ျပဳခ်က္ ရယူရန္ လိုေနေသးသည္ဟု တိုင္းရင္းသားမ်ားဖက္မွ ေစ့စပ္ညိွႏိႈင္းေရးသမားတို႔က ေျပာၾကားသည္။ ထို႔ျပင္ စာခ်ဳပ္ပါအခ်က္အလက္မ်ားကိုလည္း တရား၀င္ ထုတ္ျပျခင္း မရိွေသးေခ်။

    ျပည္တြင္းေရးပဋိပကၡမ်ား ခ်ဳပ္ၿငိမ္းေစမည့္ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးအာမခံခ်က္သည္ ႏိုင္ငံေရးျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈအတြက္ အေရးပါေသာ အဓိကအစိတ္အပိုင္းတစ္ရပ္ျဖစ္ေသာ္လည္း ဆယ္စုႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ေလသံမဟခဲ့ၾက။ စစ္အာဏာရွင္မ်ား ေဘးထြက္ထိုင္သည့္ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္မွစ၍ အာဏာရလာေသာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေဟာင္း သမၼတ ဦးသိန္းစိန္က ယခုႏွစ္ကုန္ပိုင္း ေရြးေကာက္ပြဲမတိုင္မီ သေဘာတူစာခ်ဳပ္အား အတည္ျပဳလက္မွတ္ေရးထိုးႏိုင္ဖို႔ တိုက္တြန္းထားသည္။

    သို႔ေသာ္ သံုးႏွစ္နီးပါးၾကာသည့္တိုင္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးစကား၀ိုင္း ဟူေသာ လကၡဏာမ်ားကိုသာ ေတြ႕ရသျဖင့္ သေဘာတူ လက္မွတ္ေရးထိုးၿပီးသည့္ေနာက္ ျပႆနာပိုမိုႀကီးထြားလာဖြယ္ရိွေနသည္။ အျငင္းပြားဖြယ္ ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပံုစည္းမ်ဥ္းအား တိုင္းရင္းသားအုပ္စုတို႔မွ လိုက္နာမွသာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးစကား၀ိုင္း ေရွ႕ဆက္ႏိုင္မည္ျဖစ္ေၾကာင္း စစ္တပ္က တင္းခံေနသည္ဟု NCCT ေခါင္းေဆာင္မွ ဗုဒၶဟူးေန႔တြင္ ေျပာၾကားခဲ့သည္။

    “၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပံုစည္းမ်ဥ္းဟာ ဒီမိုကေရစီနည္းလမ္းမက်ဘူး။ ၿပီးေတာ့ အဲ့ဒီထဲမွာ တိုင္းရင္းသားေတြအတြက္ ဘာအခြင့္အေရးမွ မပါ၀င္ပါဘူး” ဟု Radio Free Asia – RFA သို႔ ႏိုင္ဟံသာက ေျပာျပသည္။

    ျပည္သူ႔ဆႏၵခံယူမႈကို မလွိမ့္တပတ္လုပ္၍ ထြက္လာခဲ့သည့္ အဆုိပါ စစ္တပ္ေရးဆြဲထားေသာ အေျခခံဥပေဒ၌ တိုင္းရင္းသား သူပုန္မ်ားသည္ တပ္မေတာ္ႏွင့္ပူးေပါင္းရမည္ သို႔မဟုတ္ လက္နက္ျဖဳတ္သိမ္းရမည္ဟု ေတာင္းဆိုထား၏။ လက္ရိွမူၾကမ္းမွ စစ္တပ္၏ေတာင္းဆိုခ်က္ ၆ ရပ္၌ ထိုအခ်က္က ဆက္လက္ပါ၀င္ေနသည္။

    ကာကြယ္ေရး၀န္ႀကီး႒ာနမွ ဒုဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးျမင့္စိုးက အဂၤါေန႔တြင္ျပဳလုပ္ေသာ သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲတစ္ရပ္၌ “ကၽြန္ေတာ္တို႔ခ်မွတ္ထားတဲ့ အေျခခံမူ ၆ ရပ္ကိုလက္ခံရင္ ျပည္တြင္းမွာ ထာ၀ရၿငိမ္းခ်မ္းေရးရရိွပါလိမ့္မယ္” ဟု ေျပာၾကားသြားသည္။

    ျပႆနာမ်ား ေရွ႕ဆက္ေနသည့္ၾကားမွ တနလၤာေန႔တြင္ လက္မွတ္ထိုးေရး သေဘာတူညီခ်က္ရျခင္းကိုသံၿပိဳင္အေကာင္းဆိုရာ၌ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္အတြက္ အလွဴရွင္မ်ားပါ၀င္ဖြဲ႕စည္းထားသည့္ အုပ္စုမ်ားကလည္း ပါ၀င္ေနေပသည္။

    ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ ဟန္ျပသတင္းေကာင္းမ်ားအေပၚ ထုိးေဖာက္ျမင္သည့္အေတြ႕အႀကံဳရိွေနသူ လင့္တ္နာ ကမူ သူ၏သီးျခားအျမင္တစ္ရပ္ကို ဤသို႔ဆိုေလသည္။

    “ျပည္ပေလ့လာသူမ်ားလို႔ အမည္ခံထားသူေတြဟာ တကယ္ေတာ့ အျဖစ္မွန္ကို မျမင္ႏိုင္သူမ်ားသာ ျဖစ္ၾကတယ္”။

    Ref : Joshua Carroll’s “ Analyst dismisses Myanmar’s draft cease-fire deal ” ; AA(Anadoul Agency).
    ျမင့္မိုရ္ေမာင္ေမာင္ ဘာသာျပန္သည္။

  • ေန၊ လ ၾကတ္မႈကုိ ပထမဆံုး ေရးဆြဲေဖာ္ျပခဲ့သူ  မူတီဖာရီကာ

    ေန၊ လ ၾကတ္မႈကုိ ပထမဆံုး ေရးဆြဲေဖာ္ျပခဲ့သူ မူတီဖာရီကာ

    ဧျပီ ၄ ၊ ၂၀၁၅
    M-Media
    ေလးေမာင္ ရွာေဖြတင္ဆက္သည္။

    Ibrahim Muteferrika

    – ကမၻာ့နကၡတေဗဒပညာရပ္မွာ မြတ္စလင္ေတြရဲ႕ လက္ဖ်ားခါေလာက္တဲ့ ကူညီမႈေတြကုိ လူတုိင္းသိၾကပါတယ္။ အဲဒီအထဲကမွ အခ်က္အလက္အျပည့္အစံုပါ၀င္တဲ့ နကၡတေဗဒဆုိင္ရာ ဇယားတစ္ခုကုိ ပထမဆံုး ေရးသားေဖာ္ထုတ္ခဲ့တာကေတာ့ အာရပ္ နကၡတေဗဒပညာရွင္တစ္ဦးျဖစ္တဲ့ အစ္ဗေန႔ အလ္-ရွာတီရ္ျဖစ္ၿပီး လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ေပါင္း ၇၀၀ ေလာက္က ျဖစ္ပါတယ္။ ဟန္ေဂရီ ခရစ္ယာန္ ဘုန္းေတာ္ႀကီးအျဖစ္ကေန အစၥလာမ္ကုိ ေျပာင္းလဲသက္၀င္ခဲ့တဲ့  အီဗရာဟင္(မ္) မူတီဖာရီကာ  ဆုိသူကေတာ့ ေအာ္တုိမန္ အင္ပါယာထဲကုိ ပံုႏွိပ္စက္ ပထမဆံုး တင္သြင္းလာသူျဖစ္ၿပီး ေနၾကတ္ပံုအေသးစိတ္ကုိ ပထမဆံုး ေရးဆြဲခဲ့တဲ့သူလည္း ျဖစ္ပါတယ္။

    လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ေပါင္း ၃၀၀ ေလာက္က အီဗရာဟင္ မူတီဖာရီကာဆုိတဲ့ ပုဂၢိဳလ္တစ္ဦးဟာ တူရကီနဲ႔ ေအာ္တိုမန္ကမၻာကုိ ပံုႏွိပ္စက္တစ္လံုး ယူေဆာင္လာခဲ့ၿပီး ၀ိဇၹာ၊ သိပၸံစာအုပ္ေတြကုိ ႐ုိက္ႏွိပ္ထုတ္ေ၀ဖုိ႔ ေအာ္တုိမန္ခလီဖာရဲ႕ ခြင့္ျပဳခ်က္ကုိ ရခဲ့ပါတယ္။ ၁၇၂၀ ခုႏွစ္မွာေတာ့ သူဟာ အစၥလာမ္ကမၻာရဲ႕ ပထမဆံုး စာပံုႏွိပ္တုိက္တစ္ခုကုိ အစၥတန္ဘူလ္ၿမိဳ႕မွာ ဖြင့္လွစ္ခဲ့ပါတယ္။

    မူတီဖာရီကာဟာ ယခင္က ဟန္ေဂရီ ခရစ္ယာန္ ဘုန္းေတာ္ႀကီးတစ္ပါးျဖစ္ၿပီး အစၥလာမ္ကုိ ေျပာင္းလဲသက္၀င္လာတာပါ။ သူ႕ရဲ႕ေနာက္ေၾကာင္းကုိ Risale­yi Islamiyye လုိ႔ေခၚတဲ့ စာအုပ္ထဲမွာ ေရးသားေဖာ္ျပထားပါတယ္။ သူဟာ ေအာ္တုိမန္အင္ပါယာရဲ႕ နည္းပညာနဲ႔ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးပုိင္း ေခတ္ေနာက္က်မႈကုိ အလြန္ စုိးရိမ္တဲ့သူလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ Usul al­Hikam fi Nizam al­Umam လုိ႔ေခၚတဲ့ က်မ္းတစ္ေစာင္ကုိ ေရးသားခဲ့ၿပီး ၁၇၃၁ ခုႏွစ္မွာ သူကုိယ္တုိင္ပဲ ထုတ္ေ၀ခဲ့ပါတယ္။

    ibrahim-hakki3_1

    အဲဒီစာအုပ္ထဲမွာ မူတီဖာရီကာဟာ ဥေရာပမွာ ျပန္႔ႏွံ႔က်င့္သံုးေနၾကတဲ့ အစုိးရစနစ္နဲ႔ စစ္တပ ္စနစ္ေတြကုိ ေဖာ္ျပထားၿပီး ဥေရာပရဲ႕ စစ္ေရးနည္းပညာ၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးပံုစံနဲ႔ သိပၸံဆုိင္ရာ အသိပညာေတြကုိ ေမြးစားအသံုးျပဳမွသာ လြတ္လပ္တဲ့ မြတ္စလင္တုိင္းျပည္ႀကီးဟာ ဆက္လက္သက္ဆုိးရွည္မယ္လုိ႔ ေအာ္တုိမန္ ျပည့္ရွင္ကုိ တုိက္တြန္းခဲ့ပါတယ္။

    ဥေရာပလူ႕အဖြဲ႕အစည္းနဲ႔ပတ္သက္လုိ႔ အီဗရာဟင္ မူတီဖာရီကာရဲ႕ သတိေပးေျပာဆုိမႈေတြဟာ အနည္းငယ္သာ ထိေရာက္ခဲ့ပါတယ္။ ေအာ္တုိမန္အင္ပါယာႀကီးဟာ တစ္ဖက္မွာ အေရးပါတဲ့ အစၥလာမ့္ အမွတ္သညာကုိ ထိန္းသိမ္းဖုိ႔ႀကိဳးစားရင္း တစ္ဖက္မွာလည္း စီးပြားေရး ဆန္းသစ္မႈဆုိတဲ့ အျငင္းပြားဖြယ္ ကိစၥရပ္နဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔လည္း လုပ္ေဆာင္ခဲ့ပါတယ္။

    ibrahim-muteferrika_1

    ဆူလ္တန္ အဟ္မဒ္ ၃ ရဲ႕အုပ္ခ်ဳပ္မႈေအာက္ က်ဴလစ္ေခတ္မွာ မူတီဖာရီကာရဲ႕ ကၽြမ္းက်င္မႈေတြဟာ တန္းဖုိးျမင့္လာပါတယ္။ သူဟာ စာအုပ္ထုတ္ေ၀သူ၊ ဧည့္လမ္းညႊန္၊ သံတမန္၊ နကၡတေဗဒပညာရွင္၊ သမုိင္းပညာရွင္၊ အစၥလာမ့္ေရးရာ ပညာရွင္၊ လူမႈေဗဒပညာရွင္ စသျဖင့္ ဘြဲ႕မ်ိဳးစံုနဲ႔ ေက်ာ္ၾကားလာပါတယ္။ အဲဒီလုိ ဘြဲ႕ထူးဂုဏ္ထူးေတြအျပင္ မူတီဖာရီကာဟာ ေရႊ႕လ်ားစနစ္ ပံုႏွိပ္စက္ကုိ တည္ေဆာက္ခဲ့တဲ့ ပထမဆံုး မြတ္စလင္လည္း ျဖစ္ပါတယ္။ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံမွာ စတင္အသံုးျပဳခဲ့တဲ့ ေရႊ႕လ်ားစနစ္ ပံုႏွိပ္စက္ေတြကုိ ဥေရာပမွာ အခ်ိန္အေတာ္ၾကာကတည္းက အသံုးျပဳခဲ့ေပမယ့္ မူတီဖာရီကာ ဖန္တီးခဲ့တဲ့ အဲဒီပံုႏွိပ္စက္ကေတာ့ ပုိဆန္းသစ္ၿပီး မြတ္စလင္ကမၻာရဲ႕ တီထြင္ဖန္တီးမႈတစ္ခုလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီ ပံုႏွပ္စက္ကုိ အသံုးျပဳၿပီး မူတီဖာရီကာတစ္ေယာက္ ေနၾကတ္၊ လၾကတ္မႈကုိ ျပတဲ့ ပထမဆံုး ေျမပံုကို ေရးဆြဲကာ ပံုႏွိပ္ထုတ္ေ၀ခဲ့ပါတယ္။

    ibrahim-tiflisi

    ဒါတင္မကေသးဘဲ ဂ်ီအုိဂရပ္ဖီဆုိတဲ့ ကေလာင္အမည္ကုိသံုးၿပီး ေတာ္လမီရဲ႕ ကမၻာဗဟုိျပဳတဲ့ ပံုစံအရ အာကာသထဲက ၿဂိဳဟ္ေတြရဲ႕ အေနအထားကုိ ေဖာ္ျပတဲ့ ပုံတစ္ပံုကုိ ေရးဆြဲခဲ့ပါေသးတယ္။ ေတာ္လမီရဲ႕ အယူအဆကေတာ့ ကမၻာႀကီးဟာ စၾကာ၀ဠာႀကီးရဲ႕အလယ္မွာ အေသရွိေနၿပီး ဗဟုိတူ စက္၀န္းေတြက ၀န္းရံထားၾကတယ္ ဆုိတာမ်ိဳးပါ။ အဲဒီဗဟုိတူ စက္၀န္းေတြထဲမွာ လ၊ မာက်ဴရီ၊ ဗီးနပ္စ္၊ ေန၊ မားစ္၊ ဂ်ဴပီတာနဲ႔ ေစတန္ၿဂိဳဟ္ေတြက အစဥ္အတုိင္းရွိေနၾကၿပီး ေရြ႕ရွားမႈမရွိတဲ့ ၾကယ္ေတြကုိလည္း အဲဒီၿဂိဳဟ္ေတြရဲ႕ စက္၀န္းအတြင္းမွာ ေတြ႕ရတယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။ အဲဒီၿဂိဳဟ္ေတြရဲ႕ အစြန္မွာေတာ့ စက္၀န္းေတြသာရွိၿပီး စၾကာ၀ဠာႀကီးလုိ႔ မွတ္ယူပါတယ္။ အဲဒီပံုစံကုိ မူတီဖာရီကာက သူ႕ရဲ႕ စာအုပ္ထဲမွာ ေရးဆြဲေဖာ္ျပခဲ့တာပါ။

    centre-of-the-world

    မူတီဖာရီကာ ပံုႏွိပ္ထုတ္ေ၀ခဲ့တဲ့ စာအုပ္ေတြထဲမွာ ကာတစ္ပ္ ဂ်ာလစ္ဘ္ရဲ႕  Jihan­nüma (ကမၻာ့ေၾကးမံု) လုိ႔ေခၚတဲ့ ကမၻာ့ေျမပံုတစ္ခုလည္း ပါ၀င္ပါတယ္။ ဒါနဲ႔ပတ္သက္လုိ႔ ေနာက္ထပ္ထုတ္ေ၀တဲ့စာအုပ္မွာ မူတီဖာရီကာဟာ ေကာ္ပါးနီးကပ္စ္ရဲ႕ နကၡတေဗဒဆုိင္ရာ သီအုိရီနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ ျငင္းခံုခ်က္ေတြ၊ အဲဒီသီအုိရီကုိ ဆန္႔က်င္မႈေတြနဲ႔အတူ သူ႕ရဲ႕ သီအုိရီ ပတ္သက္လုိ႔ အေသးစိတ္ ေဆြးေႏြးထားပါတယ္။ ဒီအေၾကာင္းအရာေတြေၾကာင့္ မူတီဖာရီကာကုိ ေအာ္တုိမန္ သိပၸံညာရပ္အတြင္းမွာ ေနဗဟုိျပဳ နကၡတေဗဒ သီအုိရီေတြ မိတ္ဆက္ေပးခဲ့တဲ့ သူေတြထဲက တစ္ဦးအျဖစ္ မွတ္ယူၾကပါတယ္။ သူဟာ ပထ၀ီပညာရွင္၊ နကၡတပညာရွင္နဲ႔ ဒႆနပညာရွင္ တစ္ေယာက္လည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဂ်ာမန္ေျမပံုပညာရွင္ အန္ဒရီယက္စ္ ဆဲလ္လာရီယက္ (၁၆၆၅ တြင္ကြယ္လြန္) ရဲ႕  Atlas coelestis (ၾကယ္ေျမပံု) အစာအုပ္ကုိ လက္တင္ဘာသာကေန ျပန္ဆုိခဲ့ၿပီး  Majmua’tul Haiy’a­ Kadim wal­Jadid ဆုိတဲ့ အမည္နဲ႔ ၁၇၃၃ မွာ ျပန္လည္ထုတ္ေ၀ခဲ့ပါတယ္။

    ref:World Bulletin

  • ဘိုကုိဟရမ္မွာ အစၥလာမ္၏ အဆုိးဆံုးရန္သူဟု ႏုိင္ဂ်ာသမၼတ ေျပာ

    ဘိုကုိဟရမ္မွာ အစၥလာမ္၏ အဆုိးဆံုးရန္သူဟု ႏုိင္ဂ်ာသမၼတ ေျပာ

    ဧၿပီ ၃၊ ၂၀၁၅
    M-Media

    Issoufou Mahamadou, President of Niger, speaks at the John F. Kennedy School of Government at Harvard University in Cambridge

    – စစ္ေသြးႂကြအုပ္စု ဘုိကုိဟရမ္မွာ အစၥလာမ္သာသနာ၏ အဆုိး၀ါးဆံုးရန္သူျဖစ္ၿပီး အေနာက္အာဖရိကမွ မြတ္စလင္မ်ားမွာ
    အၾကမ္းဖက္လုပ္ရပ္မ်ားႏွင့္ ကုရ္အာန္က်မ္းေတာ္ျမတ္အား ၾကမ္းတမ္းေသာျပန္ဆုိျခင္းတုိ႔အား လက္မခံေသာေၾကာင့္ အဆုိပါ ဘုိကုိဟရမ္အုပ္စုမွာ ႐ံႈးနိမ့္သြားမည္ဟု ႏုိင္ဂ်ာသမၼတ မုိဟာမာဒူ အစ္ဆုိဖူက ေျပာၾကားခဲ့သည္။

    အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုသုိ႔ ေရာက္ရွိေနသည္ အစ္ဆုိဖူက မက္ဆာခ်ဴးဆက္ျပည္နယ္ ကမ္းဘရစ္ခ်္ရွိ ဟားဗတ္တကၠသုိလ္၌ ေက်ာင္းသားမ်ားႏွင့္ တကၠသုိလ္၀န္ထမ္းမ်ားအား ယမန္ေန႔တြင္ ေျပာၾကားေသာ မိန္႔ခြန္းတြင္ ထုိကဲ့သုိ႔ ေျပာဆုိခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။

    “ဘုိကုိဟရမ္နဲ႔ပတ္သက္လုိ႔ကေတာ့ ဘာမွ အစၥလာမ့္နည္းမက်ပါဘူး။ အမ်ိဳးသမီးေတြကုိ ျပန္ေပးဆြဲမုဒိမ္းက်င့္တာ၊ အျပစ္မဲ့တဲ့သူေတြကုိ သတ္ပစ္တာ၊ လူေတြရဲ႕ေသြးကုိ ဆာေလာင္ေနတာ အဲဒါေတြဟာ ဘုိကုိဟရမ္မွာ အနာဂတ္မရွိေတာ့ပါဘူး။ အလႅာဟ္အရွင္ျမတ္ အလုိေတာ္နဲ႔ ဘုိကုိဟရမ္ေတြဟာ ႐ံႈးနိမ့္သြားမွာပါ” ဟု အစ္ဆုိဖူက ဆုိသည္။

    ႏုိက္ဂ်ီးရီးယားႏွင့္ အိမ္နီးခ်င္းႏုိင္ငံမ်ားတြင္ တုိက္ခုိက္မႈမ်ား၊ ျပန္ေပးဆြဲမႈမ်ား တုိးျမႇင့္ျပဳလုပ္လာသည့္ ဘုိကုိဟရမ္အဖြဲ႕ကုိ ႏုိက္ဂ်ီးရီးယားအပါအ၀င္ အေနာက္အာဖရိက ႏုိင္ငံမ်ားျဖစ္ၾကေသာ ႏုိင္ဂ်ာ၊ ကင္မရြန္း၊ ခ်ဒ္ႏွင့္ ဘန္နင္ႏုိင္ငံတုိ႔ပူးေပါင္းကာ ႏုိက္ဂ်ီးရီးယားရွိ ဘုိကုိဟရမ္အဖြဲ႕မ်ားကုိ ထုိးစစ္ဆင္လ်က္ ရွိေနသည္။

    အစ္ဆုိဖူကမူ ဘုိကုိဟရမ္အား တုိက္ခုိက္ေနသည့္ အာဖရိက မဟာမိတ္တပ္ဖြဲ႕မ်ားကုိ မြတ္စလင္အမ်ားစုရွိရာ မိမိတုိ႔ႏုိင္ငံက ေထာက္ခံအားေပးသည္ဟုဆုိၿပီး လတ္တေလာရရွိခဲ့သည့္ ေအာင္ျမင္မႈမ်ားကုိ ေထာက္ျပ ေျပာဆုိသြားသည္။ ထို႔ျပင္ နယ္စပ္မ်ားတြင္ ကိုယ္ပုိင္ႏုိင္ငံထူေထာင္ရန္ ဘုိကုိဟရမ္၏ ႀကိဳးပမ္းမႈကုိလည္း ပယ္ခ်သြားသည္။

    “ႏုိင္ငံေပါင္းစံုတပ္ဖြဲ႕ေတြရဲ႕ ေအာင္ျမင္မႈေတြကုိ ရွင္းျပရမယ္ဆုိရင္ သူတုိ႔ေတြရဲ႕သတင္းအခ်က္အလက္ေတြနဲ႔ တပ္ဖြဲ႕၀င္ေတြကုိ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္တာသာမက ပုိၿပီးအေရးႀကီးတဲ့ လူထုေထာက္ခံမႈပါ ရလုိ႔ ဒီလုိေအာင္ျမင္တာပါ။ ဒါဟာ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ႏုိင္ငံေတြက ျပည္သူေတြဟာ အၾကမ္းဖက္မႈ၊ အစြန္းေရာက္မႈေတြကုိ လက္မခံဘူးဆုိတာ ျပသေနပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ တုိင္းျပည္ကျပည္သူေတြဟာ ဘုိကုိဟရမ္ကုိ မြတ္စလင္အဖြဲ႕အစည္းတစ္ခုအျဖစ္နဲ႔ပါ လက္မခံတာပါ” ဟု အစ္ဆုိဖူက ထည့္သြင္းေျပာၾကားခဲ့သည္။

    ထုိ႔ျပင္ ေဒသအတြင္း ဆင္းရဲမြဲေတမႈက စစ္ေသြးႂကြအဖြဲ႕မ်ားထံ ျပည္သူမ်ား သြားေရာက္ပူးေပါင္းရသည့္ အဓိက အေၾကာင္းအရင္း ျဖစ္ေနၿပီး၊ ထုိျပႆနာကုိ ေျဖရွင္းရန္အတြက္ အလွဴရွင္မ်ား သတ္သတ္မွတ္မွတ္ မရွိျခင္း၊ လူဦးေရ လွ်င္ျမန္စြာ တုိးလာျခင္းႏွင့္ ရာသီဥတုျပႆနာမ်ားက အဟန္႔အတားျဖစ္ေနသည္ဟု ဆုိသည္။

    Ref: Reuters

  • ခ႐ုိင္းမီးယားႏွင့္ ေဘာ္လ္တစ္ႏုိင္ငံမ်ားကုိ ထိပါက ႏ်ဴျဖင့္တုံ႔ျပန္သြားမည္ဟု ႐ုရွားက အေမရိကန္ကုိ သတိေပး

    ခ႐ုိင္းမီးယားႏွင့္ ေဘာ္လ္တစ္ႏုိင္ငံမ်ားကုိ ထိပါက ႏ်ဴျဖင့္တုံ႔ျပန္သြားမည္ဟု ႐ုရွားက အေမရိကန္ကုိ သတိေပး

    ဧၿပီ ၄၊ ၂၀၁၅
    M-Media

    russia

    – ေဘာ္လ္တစ္နိင္ငံမ်ားအတြင္းသုိ႔ ေနတုိးတပ္မ်ား ၀င္ေရာက္လာျခင္း၊ သုိ႔မဟုတ္ ခ႐ုိင္းမီးယားကုိ ယူကရိန္းႏုိင္ငံအတြင္းသုိ႔
    ျပန္လည္သြတ္သြင္းရန္ ႀကိဳးပမ္းလာျခင္းတုိ႔ ေဆာင္ရြက္ပါက အေမရိကန္ႏွင့္ ၎တုိ႔၏ မဟာမိတ္ႏုိင္ငံမ်ားကုိ ႏ်ဴကလီးယားသံုး၍ တုံ႔ျပန္သြားမည္ဟု ႐ုရွားက ၿခိမ္းေျခာက္ေျပာဆုိလုိက္သည္။

    ဂ်ာမနီႏိုင္ငံ ေတာ္ရ္ကာဂါယူၿမိဳ႕တြင္ ၿပီးခဲ့သည္လက ႐ုရွားဗုိလ္ခ်ဳပ္မ်ားႏွင့္ အေမရိကန္ တာ၀န္ရွိသူမ်ား ျပဳလုပ္ခဲ့ေသာ လွ်ိဳ႕၀ွက္အစည္းအေ၀းတြင္ ထုိကဲ့သုိ႔ ေျပာၾကားခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္ဟု ထိုအစည္းအေ၀းတြင္ အေမရိကန္တစ္ဦးေရးသားထားေသာ မွတ္စုကုိ ကုိးကား၍ The Times သတင္းစာက ၿပီးခဲ့သည့္ ရက္ပုိင္းအတြင္း ေဖာ္ျပခဲ့သည္။

    ထုိအစည္းအေ၀းတြင္ ခ႐ုိင္းမီးယားအား ယူကရိန္းႏုိင္ငံသုိ႔ ျပန္လည္ေပးအပ္ရန္ ေနတုိးအဖြဲ႕က ႀကိဳးစားလာပါက ႏ်ဴကလီးယားအင္အား အသံုးျပဳျခင္း အပါအ၀င္ ျပင္းထန္သည့္ တုံ႔ျပန္မႈမ်ားျဖင့္ ႀကံဳေတြ႕ရမည္ဟု ႐ု႐ွားက ေျပာၾကားခဲ့ၿပီး လစ္သူေယးနီးယား၊ လတ္ဗီးယားႏွင့္ အက္စတုိးနီးယားႏိုင္ငံမ်ားအတြင္းသုိ႔ ေနတုိးစစ္တပ္မ်ား ၀င္ေရာက္လာပါကလည္း ႏ်ဴကလီးယားမွ စစ္ဘက္မဟုတ္ေသာ ပံုစံမ်ိဳးအထိ တုံ႔ျပန္မႈမ်ိဳးစံု ျပဳလုပ္သြားမည္ဟုလည္း ၿခိမ္းေျခာက္ခဲ့သည္။

    ထုိ႔ျပင္ ေနတုိးအေနျဖင့္ ယူကရိန္းႏုိင္ငံသုိ႔ လက္နက္မ်ား ေပးပုိ႔ပါကလည္း ထုိလုပ္ရပ္မွာ ႐ုရွားနယ္စပ္ကုိ ထပ္မံ ပုိင္နက္က်ဴးလြန္ျခင္းဟု မွတ္ယူမည္ျဖစ္ၿပီး ႐ုရွားျပည္သူမ်ားက အင္ႏွင့္အားႏွင့္ တုံ႔ျပန္ရန္ ေတာင္းဆုိသြားလိမ့္မည္ဟုလည္း ႐ုရွားကုိယ္စားလွယ္အဖြဲ႕က ထည့္သြင္းေျပာဆုိခဲ့သည္။

    လစ္သူေယးနီးယား၊ လတ္ဗီးယားႏွင့္ အက္စတုိးနီးယားတုိ႔တြင္ ႐ုရွားစကားေျပာသူမ်ား အမ်ားအျပား ရွိေနျခင္းေၾကာင့္ ယူကရိန္းတြင္ျဖစ္ခဲ့သည့္ အေျခအေနႏွင့္ ႐ုရွားက ၀င္စြက္ရသည့္ အေျခအေနမ်ိဳးလည္း ထုိႏုိင္ငံမ်ားတြင္ ျဖစ္သြားႏုိင္သည္ဟုလည္း ႐ုရွားက သတိေပးခဲ့သည္။

    အဆုိပါ မွတ္စုအရ ႐ုရွားမွာ ေဘာ္လ္တစ္ေဒသမ်ားသုိ႔ ေျခလွမ္းရန္ စဥ္းစားေနေသာ္လည္း မတည္မၿငိမ္ျဖစ္ေအာင္ ဖန္တီးမည့္ အေျခအေနမ်ိဳးျဖစ္ကာ ယူကရိန္းအေရွ႕ပုိင္းအား ႐ုရွားႏုိင္ငံအတြင္းသုိ႔ ၀င္ေရာက္ရန္ ေဆာင္ရြက္ျခင္းထက္ ပုိ၍ ခက္ခဲမည္ဟု ေဖာ္ျပထားသည္။

    ထုိ႔ျပင္ ႐ုရွားအေနျဖင့္ အျခားေသာနည္းလမ္းမ်ား အသံုးျပဳရန္အတြက္ တပ္မ်ားခ်ျခင္း၊ လက္နက္ႀကီးမ်ားခ်ထားျခင္းတုိ႔ကုိ ေရွာင္ရွားလိမ့္မည္ဟု အဆုိပါ မွတ္စုတြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။

    “႐ုရွားဟာ ေနတုိးအတြက္ တပ္ဖြဲ႕ေတြ ဟန္ေဆာင္ခ်ထားတာမ်ိဳးမလုပ္ဘဲ အဲဒီႏုိင္ငံေတြက ႐ုရွားလူမ်ိဳးေတြကုိ ႐ုရွားႏုိင္ငံအတြင္း၀င္လာေအာင္ ျဖည္းျဖည္းခ်င္း ဆြဲေဆာင္သြားဖုိ႔ ေမွ်ာ္လင့္ေနပါတယ္”

    အကယ္၍ ေနတုိးက တုံ႔ျပန္မႈမ်ား ျပဳလုပ္ပါက ေဘာ္လ္တစ္ႏုိင္ငံမ်ားရွိ ႐ုရွားစကားေျပာ လူနည္းစုမ်ားတြင္ပါ ပုိ၍ ရန္လုိသည့္ အလားအလာ ရွိသြားမည္ျဖစ္ၿပီး အေမရိကန္အတြက္ ယူကရိန္းျပႆနာထက္ ပုိ၍ ေၾကာက္စရာေကာင္းလာႏုိင္သည္ဟု အဆုိပါ မွတ္စုတြင္ အႀကံျပဳထားသည္။

    Ref: Independent