မတ္ ၁၉ ၊ ၂၀၁၅
M-Media
– ၁၉၉၀ ျပည့္ႏွစ္မ်ားတြင္ ျဖစ္ပြားခဲ့ၿပီး တုိင္းျပည္အား ထိခုိက္ ပ်က္ဆီးေစခဲ့သည့္ ျပည္တြင္းစစ္ၿပီးကတည္းက အလ္ဂ်ီးရီးယားႏုိင္ငံ၌ အစြန္းေရာက္၀ါဒအား တြန္းလွန္တုိက္ဖ်က္ရာတြင္ မြတ္စလင္ အမ်ိဳးသမီး ဘာသာေရး ဆရာမမ်ားက ေရွ႕တန္းေနရာမွ ပါ၀င္ခဲ့သည္။
ထုိဆရာမမ်ား၏ ရည္ရြယ္ခ်က္က အစၥလာမ္သာသနာကို လြဲမွားစြာ အဓိပၸါယ္ေကာက္သူမ်ား၏ စက္ကြင္းမွ လြတ္ေျမာက္ေစရန္ အမ်ိဳးသမီးမ်ားအား ထိန္းေၾကာင္းရန္ ျဖစ္ေလသည္။
ဆီးရီးယား၊ အီရန္ႏွင့္ အိမ္နီးခ်င္းလစ္ဗ်ားႏုိင္ငံမွာပင္ IS အဖြဲ႕ ေပၚထြက္လာျခင္း၊ ထုိနည္းတူစြာ အလ္ကုိင္းဒါးႏွင့္ ဆက္ႏြယ္သူ စစ္ေသြးႂကြမ်ားႏွင့္ Salafists မ်ား၏ လႊမ္းမုိးမႈ ႀကီးထြားလာျခင္းတုိ႔ကလည္း ၎တုိ႔အား အလုပ္မ်ားေစသည္။
ထုိဆရာမမ်ားကုိ “ေမာ္ရွီဒါ” ဟုေခၚၿပီး ၎တုိ႔၏ရည္ရြယ္ခ်က္က အစၥလာမ္၏ စစ္မွန္ေသာ သြန္သင္မႈ၊ ခႏၱီတရားတုိ႔အား ျပန္႔ႏွံ႔ေစရန္ျဖစ္ၿပီး အစၥလာမ္အဆံုးမမွ ေသြဖည္ေနသူမ်ားကုိ ျပန္လည္တည့္မတ္ေပးရန္ ျဖစ္သည္။
“လူ႕အသတ္သတ္ျခင္းဆုိတာ ႀကီးမားတဲ့အျပစ္တစ္ခုပါ။ ဒါေ့ၾကာင့္ ဒီလူေတြဟာ အစၥလာမ္နာမည္ကုိ ကုိင္ၿပီး အျပစ္မဲ့တဲ့သူေတြကုိ ဘာျဖစ္လုိ႔ သတ္ေနၾကတာလဲ” ဟု အသက္ ၄၅ ႏွစ္ခန္႔ရွိၿပီး ခရမ္းႏုေရာင္ ပု၀ါႏွင့္ ဟီဂ်ဘ္၀တ္ဆင္ထားသည့္ ဖသမာ ဇုိဟ္ရာက ဆုိသည္။
သာသနာေရးရာ၀န္ႀကီးဌာနမွ အသိအမွတ္ျပဳ ခန္႔အပ္ထားသည့္ ၃၀၀ ေသာ “ေမာ္ရီွဒါ” မ်ား ကဲ့သုိ႔ပင္ ဇုိဟ္ရာမွာလည္း အစၥလာမ္ေရးရာ အထူးျပဳျဖင့္ ဘြဲ႕ရထားၿပီး ကုန္အာန္က်မ္းေတာ္ျမတ္ကုိ အာဂံုေဆာင္ထားသူ တစ္ေယာက္ ျဖစ္သည္။
၁၉၉၀ ျပည့္ႏွစ္မ်ားက ျဖစ္ပြားခဲ့ၿပီး အနည္းဆံုး လူေပါင္း ၂ သိန္း ေသဆံုးခဲ့သည့္ ျပည္တြင္းစစ္ၿပီးေနာက္ အျခားသူမ်ားအား အစၥလာမ္ဓမၼေရးရာ သင္ၾကားပုိ႔ခ်ေပးရန္ ဆႏၵက အစၥလာမ္ဘာသာေရးႏွင့္ပ တ္သက္၍ ပုိမိုသိရွိနားလည္ေအာင္ ေလ့လာသင္ယူရန္ လံႈေဆာ္ေပးခဲ့သည္ဟု ဇုိဟ္ရာက ဆုိေလသည္။
အလ္ဂ်ီးရီးယားႏုိင္ငံ၏ ပထမဆံုး ဒီမုိကေရစီနည္းက် ေရြးေကာက္ပြဲျဖစ္သည့္ ၁၉၉၁ ခုႏွစ္ ေရြးေကာက္ပြဲကုိ အစုိးရတာ၀န္ရွိသူမ်ားက ပယ္ဖ်က္လုိက္ရာမွ ျပည္တြင္းစစ္ စတင္ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ အဆုိပါ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ အစၥလာမ္ေရးရာတပ္ဦး ပါတီက အႏုိင္ရခဲ့သည္။
ထိုစဥ္က ေက်ာင္းသူတစ္ဦးျဖစ္သည့္ ဇုိဟ္ရာက ဗလီ၀တ္ေက်ာင္းေတာ္တြင္ အမ်ိဳးသမီး အုပ္စုႏွင့္ ဆံုေတြ႕သည့္အခါ “အယ္ဂ်ီးရီးယန္းေတြအခ်င္းခ်င္း အစၥလာမ္ရဲ႕ နာမည္ေအာက္မွာ သတ္ေနၾကတယ္” ဟု ခါးသီးစြာ ညည္းတြားခဲ့သည္။
လြန္ခဲ့သည့္ ၁၇ ႏွစ္တာလံုးလံုး သူမက အမ်ိဳးသမီးမ်ား၏ အသံမ်ားကုိ နားေထာင္သည္။ ၎တို႔အား အႀကံဥာဏ္ေပးသည္။ ထုိအမ်ိဳးသမီးမ်ား၏ ျပႆနာမ်ားက ဘာသာေရးႏွင့္မႏြယ္လွ်င္ ဇုိဟ္ရာက အျခားေသာ ကၽြမ္းက်င္သူမ်ားထံ လမ္းညႊန္ေပးေလ့ရွိသည္။
ေမာ္ရွီဒါမ်ားက စိတ္ပညာႏွင့္ လူ႕မႈေဗဒဆုိင္ရာ ကၽြမ္းက်င္မႈမ်ားကုိ အသံုးျပဳ၍ ဗလီ၀တ္ေက်ာင္းေတာ္မ်ား၊ အက်ဥ္းေထာင္မ်ား၊ လူငယ္စင္တာမ်ား၊ ေဆး႐ံုႏွင့္ စာသင္ေက်ာင္းမ်ားတြင္ ၎တုိ႔၏ လုပ္ငန္းမ်ားကုိ ေဆာင္ရြက္ၾကသည္။ အီမာမ္ဟုေခၚသည့္ အမ်ိဳးသား ဆရာမ်ားႏွင့္ မတူညီသည့္တစ္ခ်က္က ၀တ္ျပဳမႈကုိ ဦးေဆာင္ခြင့္မရွိျခင္း ်ျဖစ္သည္။
ႏုိးၾကားမႈလုိၿပီ
——————
အမ်ိဳးသမီးမ်ားအား သာသနာ့အသိပညာမ်ား သင္ၾကားပုိ႔ခ်ေပးရန္ ေမာ္ရွီဒါတစ္ဦးကုိ ၁၉၉၃ ခုႏွစ္တြင္ ပထမဆံုး အသိအမွတ္ျပဳလက္မွတ္ ထုတ္ေပးခ်ိန္က အိမ္ရွင္မမ်ားကုိသာ ဦးတည္၍ သင္ၾကားမႈမ်ား ျပဳလုပ္ခဲ့သည္။ သုိ႔ေသာ္လည္း ေမာ္ရွီဒါမ်ား၏ သင္ၾကားမႈ အ၀န္းအ၀ုိင္းမွာ က်ယ္ျပန္႔လာခဲ့ၿပီး တကၠသုိလ္ေက်ာင္းသူမ်ားႏွင့္ အသက္ေမြး၀မ္းေၾကာင္း ပညာရွင္မ်ား နယ္ပယ္အထိပင္ ေရာက္ရွိလာခဲ့သည္။
အထက္တန္းေက်ာင္းမွ သခ်ၤာဆရာမတစ္ဦးျဖစ္သူ မာရီယမ္က လူငယ္မ်ားအား လမ္းမွားသုိ႔ေရာက္ေအာင္ ဖ်ားေယာင္းသိမ္းသြင္းသူမ်ား ေပၚေပါက္လာျခင္းက လြန္ခဲ့သည့္လအနည္းငယ္မွ စ၍ ဇုိဟ္ရာတုိ႔ကဲ့သုိ႔ ဆရာမမ်ားႏွင့္ ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးမႈမ်ားလုပ္ရန္ ျဖစ္ေစခဲ့သည္ဟု ဆုိသည္။
“ကၽြန္မဟာ စစ္မွန္တဲ့အစၥလာမ္ကုိပဲ သင္ယူခ်င္ပါတယ္” ဟု မာရီယမ္က ေျပာၾကားခဲ့သည္။
အျခားေသာ ေမာ္ရွီဒါတစ္ေယာက္ျဖစ္သူ ဆာမီယာက ၎အေနျဖင့္ လူငယ္မ်ား၊ အမ်ိဳးသား၊ အမ်ိဳးသမီးငယ္မ်ား အစြန္းေရာက္အေတြးအေခၚ ၀င္ေရာက္မႈျမင့္မားသည့္ အလ္ဂ်ီးရီးယားရွိ ေဒသတစ္ခုတြင္ လြန္ခဲ့သည့္ ၁၅ ႏွစ္လံုးလံုး အသိပညာေပးမႈမ်ား လုပ္ေဆာင္ေနခဲ့သည္ဟု ေျပာၾကားခဲ့သည္။
“ကေလးေတြ ဒီလုိအစြန္းေရာက္အေတြးအေခၚေတြ ၀င္ေရာက္တာလာတာ ျမင္ရေတာ့ မိခင္ေတြက ရင္ႀကိဳးရပါတယ္။ သူတုိ႔ ကၽြန္မကုိ ရင္ဖြင့္ၾကတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ အျခားသူေတြရဲ႕ အကူအညီနဲ႔ သူတို႔ေလးေတြကုိ အစြန္းေရာက္ေတြးအေခၚေတြ ေပ်ာက္သြားေအာင္ ကၽြန္မတုိ႔ လုပ္ႏုိင္ခဲ့ပါတယ္” ဟု ဆာမီယာက ေျပာၾကားခဲ့သည္။
ထုိ႔ျပင္ အလ္ဂ်ီးရီးယားျပည္သူမ်ားအေနျဖင့္ သတိ၀ိရိယရွိရမည္ဟု ၎က ဆုိသည္။
“အလ္ဂ်ီးရီးယန္းေတြ IS အဖြဲ႕နဲ႔ သြားပူးေပါင္းတာ ေတာ္ေတာ္ေလးနည္းေပမယ့္ သတိ၀ိရိယကေတာ့ လုိအပ္ပါတယ္။ ဘာ့ေၾကာင့္လည္းဆုိေတာ့ အစြန္းေရာက္ျခင္းဆုိတာ ပံုစံအမ်ိဳးမ်ိဳး ရွိလုိ႔ပါပဲ”
ထုိ႔ျပင္ အီမာမ္အတုမ်ားက ကုရ္အာန္၏ သင္ၾကားခ်က္မ်ားကုိ နကန္းတစ္လံုးမွ နားမလည္ဘဲ တီဗီအစီအစဥ္မ်ား၊ အင္တာနက္စာမ်က္ႏွာမ်ားမွတစ္ဆင့္ အျခားသူမ်ားအား ျဖားေယာင္းေသြးေဆာင္ေနၾကသည္ဟုလည္း သူမက ထပ္ေလာင္းေျပာၾကားခဲ့သည္။
“မႏူးမနပ္အရြယ္ေလးေတြက ပံုသြင္းရလြယ္ၿပီး၊ လြယ္လြယ္ကူကူလမ္းမွားႏုိင္တာေၾကာင့္ သူတုိ႔ေလးေတြကုိ မျဖစ္မေန ေစာင့္ၾကရပါမယ္”
အသက္ ၁၇ ႏွစ္အရြယ္ မိန္းကေလးငယ္တစ္ေယာက္မွာ အစြန္းေရာက္ အေတြးအေခၚမ်ား ၀င္ေရာက္လာေသာေၾကာင့္ မိဘမ်ားက လာေရာက္အကူအညီေတာင္းသည့္ အျဖစ္အပ်က္တစ္ခုကိုလည္း ဆာမီယာက ဖြင့္ဟခဲ့ေသးသည္။
“ကၽြန္မတုိ႔ဟာ ဒီေကာင္မေလးကုိ လအေတာ္ၾကာ အႀကံေပးမႈေတြ လုပ္ခဲ့ၿပီး သူေျပာတာေတြကုိလည္း နားေထာင္ခဲ့ပါတယ္။ ေနာက္ဆံုးမွာေတာ့ သူ ေက်ာင္းျပန္တက္ခဲ့ၿပီး သာမန္ဘ၀ကုိ ျပန္ေရာက္သြားပါတယ္”
ဆာမီယာကဲ့သုိ႔ုပင္ အျခားေသာ ေမာ္ရွီဒါမ်ားကလည္း လူငယ္မ်ားအား အစြန္းေရာက္မ်ား၏ ဖမ္စားမႈအတြင္းသုိ႔ မက်ေရာက္ေစရန္ ကူညီေဆာင္ရြက္ေပးရျခင္းကုိ ဂုဏ္ယူေနေလသည္။
“ဒါဟာ ကၽြန္မတုိ႔အလုပ္ရဲ႕ ဆုလာဘ္တစ္ပါးပါပဲ”
ref:AFP, Algiers
မိုးေဝ ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ဘာသာျပန္ဆိုသည္။
