News @ M-Media

Blog

  • မြန်မာ့အရေး အာဆီယံကိုယ်စားလှယ်အပေါ် အလွန်အကျွံမမျှော်လင့်ရန် စင်ကာပူပြော

    မြန်မာ့အရေး အာဆီယံကိုယ်စားလှယ်အပေါ် အလွန်အကျွံမမျှော်လင့်ရန် စင်ကာပူပြော

    ဩဂုတ် ၆၊ ၂၀၂၁
    M-Media

    -မြန်မာနိုင်ငံက နိုင်ငံရေးပြဿနာကို ဖြေရှင်းဖို့အတွက် အာဆီယံအထူးကိုယ်စားလှယ်တစ်ဦး ခန့်အပ်ခဲ့ပေမယ့် အဲဒီအပေါ်မှာ လက်တွေ့မကျတဲ့ မျှော်လင့်ချက်တွေ မထားဖို့ စင်ကာပူနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဗီဗီယံ ဘာလာကရစ်ရှ်နန်က ပြောကြားလိုက်ပါတယ်။

    အာဆီယံဟာ ဘရူနိုင်းနိုင်ငံ ဒုတိယနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး အရ်ဝမ်ယူစွဖ်ကို မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ အာဆီယံကိုယ်စားလှယ်အဖြစ် ဗုဒ္ဓဟူးနေ့က ခန့်အပ်ခဲ့ပါတယ်။ ဒါဟာ ဧပြီလက အာဆီယံထိပ်သီးအစည်းအဝေးမှာ မြန်မာ့အရေးဖြေရှင်းဖို့ သဘောတူညီခဲ့တဲ့ အချက်တွေထဲက တစ်ခု ဖြစ်ပါတယ်။

    စင်ကာပူနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဘာလာကရစ်ရှ်နန်က အာရ်ဝမ်ယူစွဖ်တစ်ယောက် မြန်မာ့နိုင်ငံရေးနယ်ပယ်က သက်ဆိုင်သူတွေအားလုံးနဲ့ တွေ့ခွင့် ရ၊ မရဟာ အဓိကမေးခွန်း ဖြစ်နေတယ်လို့ အာဆီယံနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးတွေရဲ့ တစ်ပတ်တာ အစည်းအဝေးအပြီး ဒီကနေ့ညနေပိုင်းကလုပ်တဲ့ သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲမှာ ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။

    “နိုင်ငံရေးအရ အဖြေရှာမှုဟာ အရေးပါပေမယ့် ခက်ခဲပြီး ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းမှုတွေကလည်း အချိန်ကြာပါလိမ့်မယ်။ လက်တွေ့မကျတဲ့ အချိန်သတ်မှတ်ချက်မျိုးကို ကျွန်တော် ရှောင်ချင်တယ်။ အချိန်တော့ပေးရမှာပါ”

    စင်ကာပူဟာ လက်ရှိ မြန်မာ့နိုင်ငံရေးနယ်ပယ်က အားလုံးနဲ့ ထိတွေ့ဆက်ဆံနေတယ်လို့ ဘာလာကရစ်ရှ်နန်က ထည့်သွင်းပြောဆိုခဲ့ပြီး အသေးစိတ်ကိုတော့ ထပ်မပြောပါဘူး။

    “နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံမှာ ပြည်ပက ဝင်ရောက်စွက်ဖက်မှု မရှိရဘူးဆိုတာ စင်ကာပူက ခိုင်ခိုင်မာမာ ယုံကြည်ပါတယ်။ နိုင်ငံတစ်ခုရဲ့ အလုံးစုံသောကံကြမ္မာဟာ ပြည်သူတွေရဲ့လက်ထဲမှာပဲ ရှိပါတယ်”

    ၂၀၂၀ နိုဝင်ဘာက ဒီမိုကရေစီနည်းကျ ရွေးကောက်တင်မြှောက်ခံရတဲ့ အစိုးရကို ​ဖြုတ်ချပြီး စစ်တပ်က အာဏာသိမ်းခဲ့တဲ့ ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက်နေ့နောက်ပိုင်း မြန်မာနိုင်ငံမှာ ဖြစ်ပေါ်နေတဲ့ အခြေအနေတွေကို ထိထိရောက်ရောက် မဖြေရှင်းနိုင်မှုအတွက် အာဆီယံဟာ ပြစ်တင်ပြောဆိုခံနေရတာပါ။

    အာဆီယံအထူးကိုယ်စားလှယ် အရ်ဝမ်ယူစွဖ်ဟာ စက်တင်ဘာလမှာ မြန်မာ့အရေး ဖြစ်ပေါ်တိုးတက်မှုတွေကို အာဆီယံအဖွဲ့ထံ အစီရင်ခံရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။

    စင်ကာပူနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးကတော့ အထူးကိုယ်စားလှယ်ခန့်အပ်မှုဟာ မြန်မာ့နိုင်ငံရေးနယ်ပယ်က သက်ဆိုင်သူတွေအားလုံးနဲ့ တွေ့ဆုံပြီး မျှတတဲ့ကြားဝင်စေ့စပ်သူအဖြစ် နိုင်ငံရေးဆွေးနွေးမှုတွေလုပ်နိုင်အောင် တိုက်တွန်းအားပေး၊ စီစဉ်ဖို့ ဖြစ်တယ်လို့ ထည့်သွင်းပြောဆိုခဲ့ပါတယ်။

    “ဒါဟာ ကြီးမားတဲ့ စမ်းသပ်မှုကြီးပါ။ အရ်ဝမ်အနေနဲ့ သက်ဆိုင်သူအားလုံးနဲ့ တွေ့နိုင်ပါ့မလားဆိုတာလည်း ရှိပါသေးတယ်”

    Ref: Straits Times

  • အာဏာရှင်ဟောင်းကို ICC ပို့ရန် ဆူဒန်က ခြေလှမ်းစပြင်

    အာဏာရှင်ဟောင်းကို ICC ပို့ရန် ဆူဒန်က ခြေလှမ်းစပြင်

    ဩဂုတ် ၄၊ ၂၀၂၁
    M-Media

    ဆူဒန်အာဏာရှင်ဟောင်း အိုမာ အလ်-ဘရှီး

    -နိုင်ငံတကာ ရာဇဝတ်ခုံရုံး (ICC) ရဲ့ အုတ်မြစ်ဖြစ်တဲ့ ရောမကြေငြာစာတမ်း (Rome Statute) ကို လက်မှတ်ထိုးဖို့ ဆူဒန်အစိုးရအဖွဲ့က မဲခွဲဆုံးဖြတ်ခဲ့ပြီး ဒါဟာ အာဏာရှင်ဟောင်း အိုမာ အလ်-ဘရှီးကို လူမျိုးတုန်းသတ်ဖြတ်မှုနဲ့ တရားစွဲနိုင်ရေး ပထမခြေလှမ်းလည်း​ ဖြစ်ပါတယ်။

    Rome Statute လက်မှတ်ထိုးရေး ဥပဒေမူကြမ်းကို အစိုးရက အတည်ပြုခဲ့ကြောင်း ဆူဒန်ဝန်ကြီးချုပ် အဘ်ဒဲလာ ဟမ်ဒေါ့က Twitter စာမျက်နှာမှာ ရေးသားခဲ့တာပါ။ အစိုးရရဲ့ ဒီဆုံးဖြတ်ချက်ကို နိုင်ငံတော်ကောင်စီက အတည်ပြုဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။

    ဆူဒန်ကို နှစ်ပေါင်းများစွာ အုပ်စိုးခဲ့တဲ့ အာဏာရှင် ဘရှီးဟာ လူထုအုံကြွမှု အကြီးအကျယ်ဖြစ်လာတဲ့ ၂၀၁၉ မှာ စစ်တပ်ရဲ့ ဖြုတ်ချမှုကို ခံခဲ့ရ​ပါတယ်။ အဲဒီနောက် ဆူဒန်ကို စစ်တပ်နဲ့ အရပ်သား ပေါင်းထားတဲ့ အသွင်ကူးပြောင်းရေး အစိုးရက အုပ်ချုပ်ပြီး သမ္မတ ဘရှီးလက်ထက် ကျူးလွန်ခဲ့တဲ့ ရာဇဝတ်မှုတွေကို အရေးယူနိုင်ရေး ဆောင်ရွက်မယ်လို့ ကတိပြုခဲ့ပါတယ်။

    မိမိတို့အနေနဲ့ တရားဥပဒေစိုးမိုးရေးကို အခြေခံတဲ့ ဆူဒန်ကို တည်ဆောက်နေတာဖြစ်ပြီး ဒီနိုင်ငံသစ်မှာ တရားမျှတမှုနဲ့ တာဝန်ယူမှု၊ တာဝန်ခံမှုတွေဟာ အခြေခံအုတ်မြစ်ဖြစ်တယ်လို့ ဝန်ကြီးချုပ် ဟမ်ဒေါ့က ပြောပါတယ်။

    Rome Statute ကို လက်မှတ်ထိုးပြီးတဲ့နောက် ICC က အလိုရှိနေတဲ့ ဘရှီးနဲ့ သူ့ရဲ့အပေါင်းအပါတွေကို ဆူဒန် ဒါမှမဟုတ် ICC ရုံးစိုက်ရာ The Hague မှာ တရားစွဲမှာလားဆိုတာကိုတော့ ဟမ်ဒေါ့က တိတိကျကျ မပြောခဲ့ပါဘူး။

    ၂၀၀၃ ခုနှစ်က နိုင်ငံအနောက်ပိုင်း ဒါဖာရ်ဒေသမှာ ဖြစ်ပွားခဲ့တဲ့ လူမျိုးစုတွေရဲ့ လက်နက်ကိုင်ပုန်ကန်မှုမှာ ဘရှီးအစိုးရဟာ လူမျိုးတုန်းသတ်ဖြတ်မှု၊ စစ်ရာဇဝတ်မှုနဲ့ လူသားထုအပေါ် ကျူးလွန်တဲ့ ရာဇဝတ်မှုတွေ ကျူးလွန်ခဲ့တယ်လို့ စွပ်စွဲခံထားရတာပါ။

    ဒီအဖြစ်အပျက်မှာ လူပေါင်း ၃ သိန်းလောက် အသတ်ခံရပြီး ၂.၅ သန်း အိုးအိမ်စွန့်ခွာ ထွက်ပြေးခဲ့ရတယ်လို့ ကုလရဲ့ မှတ်တမ်းတွေက ဆိုပါတယ်။

    Ref: Aljazeera

  • မြန်မာနိုင်ငံတွင် လုပ်ငန်းဆက်လုပ်မည်ဟု အိန္ဒိယ ထိပ်တန်း ဆိပ်ကမ်းကုမ္ပဏီ ထုတ်ပြန်

    မြန်မာနိုင်ငံတွင် လုပ်ငန်းဆက်လုပ်မည်ဟု အိန္ဒိယ ထိပ်တန်း ဆိပ်ကမ်းကုမ္ပဏီ ထုတ်ပြန်

    ဩဂုတ် ၄၊ ၂၀၂၁
    M-Media

    -မြန်မာနိုင်ငံမှာ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု ပြုလုပ်တာဟာ အမေရိကန်က ထုတ်ပြန်ထားတဲ့ စီးပွားရေးပိတ်ဆို့မှု လမ်းညွှန်ချက်တွေနဲ့ ညိစွန်းခြင်းမရှိဘူးလို့ အိန္ဒိယ ထိပ်တန်း ဆိပ်ကမ်းကုမ္ပဏီတစ်ခုဖြစ်တဲ့ Adani က ပြောကြားလိုက်ပါတယ်။

    Adani လုပ်ငန်းဟာ ပြီးခဲ့တဲ့နှစ်က ရန်ကုန် နိုင်ငံတကာဆိပ်ကမ်းကို စီမံလုပ်ကိုင်ခွင့် ရခဲ့တာပါ။ ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက် အာဏာသိမ်းပြီးနောက် တက်လာတဲ့ စစ်အာဏာရှင်အစိုးရနဲ့ လက်တွဲမလုပ်ဖို့ နိုင်ငံတကာ အသိုင်းအ၀ိုင်းက ဆော်ဩမှုတွေရှိခဲ့ပြီး Adani ကလည်း အမေရိကန်ရဲ့ စီးပွားရေးပိတ်ဆို့မှု စည်းမျဉ်းတွေနဲ့ငြိရင် မြန်မာနိုင်ငံကနေ ထွက်ခွာမယ်လို့ မေလမှာ ထုတ်ပြန်ပြောကြားခဲ့ဖူးပါတယ်။

    မနေ့က ထုတ်ပြန်တဲ့ကြေငြာချက်မှာတော့ အမေရိကန်ဘဏ္ဍာရေးဌာနအောက်မှာရှိတဲ့ နိုင်ငံခြားပိုင်ဆိုင်မှု ထိန်းချုပ်ရေးဆိုင်ရာအဖွဲ့ (OFAC) က မြန်မာနိုင်ငံအပေါ် ချမှတ်ထားတဲ့ ပိတ်ဆို့မှုတွေနဲ့ ငြိစွန်းခြင်းမရှိဘူးလို့ ယုံကြည်တဲ့အတွက် မြန်မာနိုင်ငံမှာ ဆိပ်ကမ်းလုပ်ကိုင်ခွင့်ရရေး OFAC မှာ လိုင်စင် လျှောက်ထားခဲ့တယ်လို့ ဖော်ပြထားပါတယ်။

    ဒီရင်နှီးမြှုပ်နှံမှု တန်ဖိုးဟာ ကန်ဒေါ်လာ သန်း ၂၉၀ ရှိမှာဖြစ်ပါတယ်။ Adani ကတော့ သူတို့ရဲ့ ဒီလုပ်ငန်းကနေ အလုပ်အကိုင်တွေ ဖန်တီးနိုင်ဖို့၊ ပုဂ္ဂလိကကုန်သွယ်မှု တိုးမြှင့်နိုင်ဖို့ မျှော်လင့်ထားကြောင်း၊၊ ခြစားမှုတိုက်ဖျက်ရေး စည်းမျဉ်းစည်းကမ်းတွေကို လိုက်နာသွားမှာဖြစ်ကြောင်း ထည့်သွင်းပြောဆိုခဲ့ပါတယ်။

    Adani ကုမ္ပဏီရဲ့ အကြီးအကဲ ကာရန် အာဒါနီဟာ ၂၀၁၉ ခုနှစ် ဇူလိုင်လက လက်ရှိ စစ်အာဏာသိမ်းခေါင်းဆောင် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်နဲ့ တွေ့ဆုံခဲ့ဖူးပါတယ်။

    Ref: Economic Times

  • နောက်ဆုံးပေါ် ပုံပြောင်းကိုဗစ် Delta Plus တွေ့ရှိသည့်နိုင်ငံများတွင် တောင်ကိုရီးယား ပါဝင်လာ

    နောက်ဆုံးပေါ် ပုံပြောင်းကိုဗစ် Delta Plus တွေ့ရှိသည့်နိုင်ငံများတွင် တောင်ကိုရီးယား ပါဝင်လာ

    ဩဂုတ် ၄၊ ၂၀၂၁
    M-Media

    -နောက်ဆုံးပေါ်ထွက်လာတဲ့ ပုံပြောင်းကိုဗစ် Delta Plus ကူးစက်မှုနှစ်ခု တွေ့ရှိရတယ်လို့ တောင်ကိုရီးယား ကူးစက်ရောဂါ ကာကွယ်တားဆီးရေး အေဂျင်စီက မနေ့ကမှာ ထုတ်ပြန်ပါတယ်။

    တောင်ကိုရီးယားဟာ ကိုဗစ် စတုတ္ထလှိုင်းဒဏ်ကို ခံစားနေရတာပါ။ Delta Plus ကတော့ ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်း အလွန်အမင်း ကူးစက်ပြန့်နှံ့နေတဲ့ ပုံပြောင်းကိုဗစ် Delta ရဲ့ ပထမဆုံး မျိုးကွဲဖြစ်ပြီး အိန္ဒိယနိုင်ငံမှာ စတွေ့ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

    ဗြိတိန်၊ ပေါ်တူဂီ၊ အိန္ဒိယအပါအဝင် Delta Plus ကူးစက်မှုတွေ့ရတဲ့နိုင်ငံ အနည်းငယ်သာ ရှိပါသေးတယ်။

    တောင်ကိုရီးယား ကူးစက်ရောဂါထိန်းချုပ်ရေးဌာနက အသက် ၄၀ အရွယ်အမျိုးသာမှာ Delta Plus ကို စတွေ့ခဲ့ရပြီး သူနဲ့ ထိတွေ့သူ ၂၈၀ လောက်ရှိရာမှာ သားဖြစ်သူတစ်ဦးသာ ကူးစက်ထားတယ်လို့ ထုတ်ပြန်ပါတယ်။ ဘာ့ကြောင့် ဒီလိုကူးစက်ရလဲဆိုတာ စုံစမ်းစစ်ဆေးမှု ပြုလုပ်နေပါတယ်။

    နောက်ထပ် ကူးစက်သူကတော့ အမေရိကန်ကနေ ပြန်လာတဲ့ ခရီးသွားတစ်ဦး ​ဖြစ်ပါတယ်။ သူဟာ AstraZeneca ကာကွယ်ဆေးနှစ်ကြိမ် ထိုးထားပြီးသားပါ။

    ကျွမ်းကျင်သူတွေက လက်ရှိ ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်း အသုံးပြုနေတဲ့ ကိုဗစ်ကာကွယ်ဆေးတွေဟာ ပုံပြောင်းကိုဗစ် Delta ကို ထိထိရောက်ရောက် ကာကွယ်နိုင်ပေမယ့် အဲဒီကနေတစ်ဆင့် ပွားလာမယ့် နောက်ထပ် ပုံပြောင်းဗိုင်းရပ်စ်တွေအပေါ် သက်ရောက်မှုရှိပါ့မလားဆိုတဲ့ စိုးရိမ်မှုတွေလည်း ရှိနေပါတယ်။

    Ref: CNA

  • မြန်မာ့အရေး အလျင်အမြန်ဖြေရှင်းပေးရန် လူ့အခွင့်အရေးအဖွဲ့များက အာဆီယံကို တောင်းဆို

    မြန်မာ့အရေး အလျင်အမြန်ဖြေရှင်းပေးရန် လူ့အခွင့်အရေးအဖွဲ့များက အာဆီယံကို တောင်းဆို

    ဩဂုတ် ၄၊ ၂၀၂၁
    M-Media

    -စစ်အာဏာသိမ်းပြီးနောက်ပိုင်း မြန်မာနိုင်ငံက ဆိုးရွားတဲ့ လူ့အခွင့်အရေးအခြေအနေတွေ၊ လူသားချင်း စာနာထောက်ထားမှုဆိုင်ရာ ပြဿနာတွေကို အလျင်အမြန် ဖြေရှင်းဖို့နဲ့ စစ်အာဏာရှင်အစိုးရကို အသိအမှတ်ပြုတာမျိုး မလုပ်ဖို့ လူ့အခွင့်အရေးအဖွဲ့တွေက အာဆီယံအဖွဲ့ကို တိုက်တွန်းလိုက်ပါတယ်။

    ဧပြီလ အာဆီယံ ထိပ်သီးအစည်းအဝေးမှာ မြန်မာ့အရေးဖြေရှင်းဖို့ သဘောတူညီချက် ၆ ခု ရရှိခဲ့ပေမယ့် အခုအချိန်အထိ အကောင်အထည် မဖော်နိုင်သေးပါဘူး။

    လူ့အခွင့်အရေးအဖွဲ့နှစ်ခုဖြစ်တဲ့ FORUM-ASIA နဲ့ Progressive Voice တို့ရဲ့ မနေ့က ပူးတွဲကြေငြာချက်မှာတော့ အာဆီယံက ရရှိထားတဲ့ သဘောတူညီချက်တွေက ဘာတိုးတက်မှုမှ မရှိဘူးလို့ ထောက်ပြခဲ့ပြီး၊ မြန်မာ့အရေးမှာ ကုလသမဂ္ဂ လုံခြုံရေးကောင်စီက ထိထိရောက်ရောက် လုပ်ဆောင်နိုင်ခြင်းမရှိကြောင်း၊ အာဆီယံကို ဖြေရှင်းဖို့ တာဝန်လွှဲပေးလိုက်တာဟာ မှားယွင်းကြောင်း ဖော်ပြထားပါတယ်။

    အာဆီယံဟာ အာဏာသိမ်းစစ်အစိုးရနဲ့ ဆက်ဆံမယ့်အစား NUG အစိုးရ၊ တိုင်းရင်းသား ကျန်းမာရေးအဖွဲ့တွေ၊ ဒေသတွင်း လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုဆိုင်ရာ အကူအညီပေးရေးအဖွဲ့တွေ၊ နယ်စပ်ဖြတ်ကျော်အဖွဲ့တွေနဲ့ ထိတွေ့ဆောင်ရွက်သင့်တယ်လို့လည်း ကြေငြာချက်က ဆိုပါတယ်။

    အခုတစ်ပတ် တနင်္လာနေ့က စတင်ပြုလုပ်တဲ့ အာဆီယံ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးများ အစည်းအဝေးမှာ မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ အာဆီယံကိုယ်စားလှယ်တစ်ဦးကို အပြီးသတ် ခန့်အပ်သွားဖို့ရှိနေပြီး၊ ကိုဗစ်ဒဏ်ခံစားနေရတဲ့ မြန်မာနိုင်ငံအတွက် အာဆီယံလူသားချင်း စာနာထောက်ထားမှုစင်တာ AHA ကနေ ကူညီပေးဖို့လည်း စီစဉ်မှာပါ။

    ဒါပေမယ့် AHA ရဲ့ ဒီကူညီမှုဟာ စစ်အစိုးရကို သွယ်၀ိုက်ကိုယ်စားပြုတာမျိုး ဖြစ်သွားနိုင်တယ်ဆိုတဲ့ စိုးရိမ်မှုတွေလည်း ရှိနေပါတယ်။ အရင် ရိုဟင်ဂျာ ပြဿနာတုန်းကလည်း AHA ဟာ ဖြေရှင်းဆောင်ရွက်နိုင်မှု မရှိတဲ့အတွက် ဝေဖန်ခံခဲ့ရပါတယ်။

    Progressive Voice အဖွဲ့က မခင်ဥမ္မာက စစ်အာဏာရှင်ကို နိုင်ငံရေးအရ၊ နည်းစနစ်ပိုင်းအရ အခွင့်အရေးရသွားစေမယ့် နည်းလမ်းမျိုးနဲ့ မြန်မာပြည်သူတွေအပေါ် အကူအညီပေးပိုင်ခွင့် AHA မှာ မရှိဘူးလို့ ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။

    Milk Tea Alliance အဖွဲ့က မမီးမီးခန့်ကလည်း လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုဆိုင်ရာ အဖွဲ့အစည်းတွေဟာ အကူညီပေးတဲ့အနေရာမှာ အဆီယံကို ကျော်ကြည့်ရမှာဖြစ်ပြီး ကြမ်းကြုတ်တဲ့ စစ်အာဏာရှင်တွေကနေတစ်ဆင့် အကူအညီပေးလို့မရကြောင်း၊ စစ်တပ်သာ အာဏာမသိမ်းဘူးဆိုရင် လူထောင်ချီသေဆုံးတဲ့ လက်ရှိအခြေအနေမျိုး ဖြစ်လာမှာမဟုတ်ကြောင်း ထောက်ပြပြောဆိုခဲ့ပါတယ်။

    Ref: Aljazeera