News @ M-Media

Blog

  • ဘာသာေရး တင္းမာမႈထံ တြန္းပို႔ေမာင္းႏွင္သူ ႏွင့္ သဟဇာတ၏ အဟန္႔အတားျဖစ္ေစသူမ်ား

    ဒီဇင္ဘာ ၁၀၊ ၂၀၁၃
    M-Media
    ေဆာင္းပါးရွင္ Eliane Coates
    ဘာသာျပန္-ျမင့္မိုရ္ေမာင္ေမာင္

    DSC00819a

    အရိပ္အျမြက္ျမင္ကြင္း
    ——————–
    အစၥလာမ့္နည္းက် ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈအဖြဲ႕အစည္း Organisation of Islamic Cooperation (OIC)၏ ကိုယ္စားလွယ္မ်ား ခရီးစဥ္ကို ကန္႔ကြက္ ဆႏၵျပေရး အတြက္ ႏို၀င္ဘာ ၁၂ ရက္တြင္ ရန္ကုန္လမ္းမမ်ား၌ ဗုဒၶဘာသာသံဃာ ၂၀၀ မွ် ေနရာယူထားခဲ့ၾက၏။ သံဃာမ်ားစြာတို႔သည္ မြတ္စ္လင္မ္ဆန္႔က်င္ေရး အၿငိဳးတရား ႏွင့္ ဗုဒၶျမန္မာ အမ်ဳိးသားေရး၀ါဒကို ထပ္မံ မီးေမႊးလ်က္ရိွျပန္သည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ အာဆီယံဥကၠဌျဖစ္ျခင္း ႏွင့္ အေျခခံ အေဆာက္အဦး ေျပာင္းလဲေရးသည္ တိုင္းျပည္အတြက္ ဒဏ္ရာေဟာင္းကို ကုသေပးႏိုင္ပါမည္ေလာ ?

    ကန္႔လန္႔ကာအဖြင့္

    Organisation of Islamic Cooperation (OIC)၏ ကိုယ္စားလွယ္မ်ား ခရီးစဥ္ကို ကန္႔ကြက္ဆႏၵျပေရးအတြက္ ႏို၀င္ဘာ ၁၂ ရက္တြင္ ရန္ကုန္လမ္းမမ်ား၌ ဗုဒၶဘာသာ သံဃာ ၂၀၀ မွ် ေနရာယူထားခဲ့ၾက၏။ ယင္းကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႕၌ အိုအိုင္စီ အတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ႏွင့္ အတူ အင္ဒိုနီးရွား၊ မေလးရွား၊ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္၊ ေဆာ္ဒီအာေရဗ်၊ တူရကီ၊ ဂ်ီဘူတီ၊ အီဂ်စ္ စသည့္ အဖြဲ႕၀င္ႏိုင္ငံ ၇ ႏိုင္ငံမွ အဆင့္ျမင့္ ၀န္ႀကီးမ်ား ပါ၀င္ေန၏။ သူတို႔သည္ ကမာၻ႕အႀကီးမားဆံုး အစၥလာမ့္အုပ္စုအား ဆန္႔က်င္ဆႏၵျပမႈကို ဆံုေတြ႕ခဲ့ရသည္။ ၂၀၁၂ ျဖစ္စဥ္မ်ားကိုမွီ၍ ျမန္မာ့ျပည္တြင္းေရးကို အိုအိုင္စီမွ ၀င္ေရာက္ မစြက္ဖက္ရန္ ေတာင္းဆိုလ်က္ ဗုဒၶဘာသာ သံဃာမ်ားက ဆႏၵျပမႈတို႔ကို ဦးေဆာင္ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။

    ရခိုင္ျပည္နယ္ အေနာက္ပိုင္း ရိုဟင္ဂ်ာ မြတ္စ္လင္မ္ႏွင့္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားအၾကား ၂၀၁၂ ခုႏွစ္၊ ဇြန္လ အၾကမ္းဖက္မႈျဖစ္ပြားၿပီးေနာက္ ၁၈ လနီးပါး အၾကာတြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံရိွ မြတ္စ္လင္မ္တို႔၏ အေနအထားကို သံုးသပ္ေလ့လာႏိုင္ရန္ အလို႔ငွာ ကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႕ ေရာက္လာခဲ့သည္။ ယင္းအၾကမ္းဖက္မႈသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံအႏွံ႔ ပ်ံ႕ႏွံ႔သြားကာ လူအေသအေပ်ာက္ ၂၄၀ ဦး ရိွခဲ့ၿပီး ႏွစ္သိန္းေလးေသာင္း အိုးအိမ္မဲ့ဘ၀သို႔ ေရာက္ခဲ့သည္။ အၾကမ္းဖက္သားေကာင္ အမ်ားစုမွာ ရိုဟင္ဂ်ာ မြတ္စ္လင္မ္မ်ား ျဖစ္သည္။

    ဗုဒ ၶျမန္မာအမ်ဳိးသားေရး၀ါဒ၏ ရာဇ၀င္

    ဗုဒၶဘာသာျမန္မာမ်ားအၾကားရိွ မြတ္စ္လင္မ္ဆန္႔က်င္ေရးအၿငိဳးအာဃာတသည္ လြန္ခဲ့ေသာ ႏွစ္ေပါင္း ၈၀ ကိုလိုနီ သမိုင္းအေပၚ မေက်နပ္ခ်က္မ်ားမွ အျမစ္တြယ္ရွည္ၾကာလာခဲ့သည္။ အိႏိၵယတိုက္ငယ္ႏွင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံရိွ ၿဗိတိသွ် ကိုလိုနီအုပ္ခ်ဳပ္ေရး၊ ၁၉ ရာစုအတြင္း နယ္စပ္ သမိုင္းေၾကာင္း အေျပာင္းအလဲႀကီးမားမႈတို႔က အထိန္းအကြပ္မဲ့ အေျပာင္းအေရႊ႕ အ၀င္အထြက္ မူ၀ါဒတစ္ခုကို ျဖစ္ထြန္းေစခဲ့သည္။ ၄င္းအားျဖင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္း ဘဂၤါလီ မြတ္စ္လင္မ္ လုပ္သားမ်ားကို အလံုးအရင္းျဖင့္ ၀င္ေရာက္ေစခဲ့ၾကသည္။

    ရိုဟင္ဂ်ာတို႔မွာ ေျပာင္းေရႊ႕၀င္ေရာက္လာေသာ ဘဂၤါလီလူစု၏ မ်ဳိးဆက္မ်ားျဖစ္ေၾကာင္း၊ ၁၉၈၂ ခုႏွစ္ ျမန္မာႏိုင္ငံသား ဥပေဒက ရိုဟင္ဂ်ာတို႔ကို ျမန္မာတိုင္းရင္းသားအျဖစ္ အသိအမွတ္ျပဳရန္ ျငင္းပယ္ထားေၾကာင္း၊ ထို႔ေၾကာင့္ ရိုဟင္ဂ်ာတို႔အား ခြဲျခားခ်ဳိးႏွိမ္ဆက္ဆံရန္လိုအပ္ေၾကာင္း ဗုဒၶဘာသာသံဃာမ်ားက ေၾကြးေၾကာ္ေျပာဆိုၾက၏။

    ၁၉၃၀ ခုႏွစ္မ်ားက အႀကီးစားဖိႏွိပ္မႈအတြင္း ဗုဒၶဘာသာ သံဃာေတာ္မ်ား၏အံုၾကြမႈေၾကာင့္ ဒို႔ဗမာ အစည္းအရံုး ျဖစ္ေပၚလာခဲ့သည္မွာလည္း အမွန္ပင္။ ၄င္းမွတဆင့္ ဗုဒၶဘာသာ ဗမာအမ်ဳိးသားေရး၀ါဒ ႏွင့္ အိႏိၵယလူမ်ဳိး ဆန္႔က်င္ေရးအေတြးအျမင္မ်ား တစ္စစ ျမင့္တက္လာေၾကာင္း ေတြ႕ရသည္။ ေနာင္ေသာအခါ မြတ္စ္လင္မ္ ဆန္႔က်င္ေရးဖက္သို႔ သေဘာထားေျပာင္းလဲနစ္၀င္သြားခဲ့သည္။

    ယေန႔တြင္ အရွင္၀ီရသူဦးေဆာင္ေသာ ဗုဒၶဘာသာျမန္မာ သံဃာအုပ္စုတစ္စုမွာ အမုန္းတရားေဟာေျပာမႈ၊ အေၾကာက္တရား မ်ဳိးေစ့ခ်မႈတို႔ျဖင့္ ၄င္းအေတြးအျမင္တို႔ကို ျပန္လည္မီးေမႊးလ်က္ရိွရာ လူမႈ၀န္းက်င္အတြင္း ဘာသာေရး ခြဲျခားမႈမ်ား ျဖစ္ေပၚေနေပသည္။ မႏ ၱေလးၿမိဳ႕မွ ေက်ာင္းထိုင္ဘုန္းႀကီး ဦး၀ီရသူသည္ စီးပြားေရးႏွင့္လူမ်ဳိးေရးဆိုင္ရာ ၉၆၉ ကမ္ပိန္းကို စတင္သူျဖစ္ၿပီး ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ား အေနႏွင့္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္တို႔၏ ေစ်းဆိုင္မ်ားကိုသာ အားေပး၀ယ္ယူၾကရန္ ႏိႈးေဆာ္ေနၾက၏။

    အေၾကာင္းရင္းႏွစ္ရပ္

    ရိုဟင္ဂ်ာဆန္႔က်င္ေရးလိႈင္းတံပိုးေအာက္၀ယ္ အဓိကအေၾကာင္းရင္း ႏွစ္ရပ္ ရိွေန၏။

    ပထမအေၾကာင္းမွာ ဗုဒၶဘာသာဗမာလူ႔အသိုင္းအ၀ိုင္းတြင္ အစၥလာမ္သည္ တစ္စစျဖင့္ လႊမ္းမိုးလာျခင္း ဟု အေတြးအျမင္ စိမ့္၀င္ေနမႈျဖစ္သည္။ ၄င္းမွာ မြတ္စ္လင္မ္ လူဦးေရႀကီးမားျမင့္တက္လာမႈက ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ဗုဒၶဘာသာကို ဖယ္ထုတ္ေတာ့မည္ေလာ ဟူသည့္ စိုးေၾကာက္ျခင္းပင္။ ယင္းပူပန္မႈ၏ပင္စည္ကား ရိုဟင္ဂ်ာ အမ်ားအျပားတို႔သည္ ျမန္မာ့ ဓေလ့ထံုးတမ္း၊ ဘ၀ေနဟန္မ်ားႏွင့္ သဟဇာတျဖစ္ေအာင္ မေနထိုင္ေသာအခ်က္ဟု ဆိုရေပမည္။ လူ႔အခြင့္အေရး တိုက္ပြဲ၀င္သူ အတိုက္အခံေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္မွလည္းေကာင္း၊ ႏိုင္ငံတကာ အသိုင္းအ၀ိုင္းမွလည္းေကာင္း စိုးရိမ္မကင္းေၾကာင္း ဆိုေနသည့္တိုင္ ယခုႏွစ္ ေမလ၌ လူဦးေရေလ်ာ့က်သြားေရးအတြက္ ရိုဟင္ဂ်ာတို႔အေပၚ ခ်ဳိးႏွိမ္သည့္အားျဖင့္ ကေလးႏွစ္ေယာက္သာယူေရး မူ၀ါဒကို တစ္ဖက္သတ္သြတ္သြင္းျပ႒ာန္းရန္ ၿမိဳ႕မ်ားစြာမွ စတင္ေဆာ္ၾသလာၾကသည္။

    ရခိုင္ျပည္နယ္အစိုးရ၏ေျပာခြင့္ရပုဂၢိဳလ္၏အဆိုအရ ရိုဟင္ဂ်ာတို႔သည္ မိမိတို႔၏ေမြးဖြားႏႈန္းျမန္ျခင္းျဖင့္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားအား အစၥလာမ္သို႔ သြတ္သြင္းရန္ ႀကိဳးစားေနေၾကာင္း ရိုဟင္ဂ်ာလူဦးေရမွာ ေဒသခံဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ား၏ ဆယ္ဆအထိတိုးျမင့္သည့္အခ်က္ကို ေထာက္ျပထား၏။ သို႔တေစ Harvard’s Ash Centre for Democratic Governance and Innovation မွ စီးပြားေရးပညာရွင္မ်ားက ရိုဟင္ဂ်ာတို႔၏ေမြးဖြားႏႈန္းတိုးတက္ျမင့္မားေနေသာ မည္သည့္ အေထာက္အထားကိုမွ် မေတြ႕ရပါဟု အေခ်အတင္ ဆိုထားသည့္အျပင္ ထိုအခ်က္ႏွင့္ဆန္႔က်င္စြာ ရုိဟင္ဂ်ာအမ်ားစုသည္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ဖက္သို႔ ၁၉၅၀ ခုႏွစ္ ကတည္းက တအံုတက်င္း ထြက္ခြာသည့္ကြင္းဆက္အား ၄င္းတို႔မွ ေတြ႕ခဲ့ရေၾကာင္း ဆိုၾကသည္။

    ဒုတိယအေၾကာင္းရင္းမွာ လူနည္းစုမြတ္စ္လင္မ္တို႔သည္ ျမန္မာဗုဒၶဘာသာ၀င္တို႔၏ေျမမ်ားကို လက္၀ါးႀကီးအုပ္လာမႈက ရိုဟင္ဂ်ာတို႔မွစတင္ခဲ့သည္ဟူသည့္ အခ်က္ျဖစ္၏။ ၁၉၄၈ ခုႏွစ္ ျမန္မာႏိုင္ငံလြတ္လပ္ေရးရၿပီးေနာက္ ရိုဟင္ဂ်ာတို႔သည္ မုဂ်ာဟစ္ဒင္ မည္ေသာ လက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ေရး တပ္ဖြဲ႕တည္ေထာင္ကာ သီးျခားမြတ္စ္လင္မ္ျပည္နယ္ ခြဲထြက္ၿပီး အေရွ႕ပါကစၥတန္(ယခု ဘဂၤလားေဒ့ရွ္)ႏွင့္ပူးေပါင္းရန္ ႀကိဳးစားခဲ့ၾကသည္။

    ဤကိစၥအေရးနိမ့္ေလေသာအခါ ထိုေတာ္လွန္ေရးသည္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္တို႔အၾကား ျမန္မာ့အခ်ဳပ္အျခာ အာဏာသစ္အတြက္ အႏၱရာယ္ႏွင့္ သစၥာေဖာက္မႈအျဖစ္ အျမင္ျဖစ္တည္သြားခဲ့၏။ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ေမလတြင္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ အမ်ဳိးသမီးတစ္ဦးကို ရိုဟင္ဂ်ာတို႔မွ မုဒိန္းက်င့္သည္ဟူေသာ စြဲခ်က္တင္လ်က္ မ်ားမၾကာမီ ေဒသခံဗုဒၶဘာသာ၀င္တို႔၏ လက္စားေခ်မႈ ျဖစ္ပြားခဲ့သည္။ ၄င္းေနာက္ လတ္တစ္ေလာျဖစ္ပ်က္လာသည့္ လူမ်ဳိးေရးအဓိကရုဏ္းမ်ားမွာ ရိုဟင္ဂ်ာတို႔ထံမွ အစပ်ဳိးျခင္း ဟုလည္း ယိုးစြပ္ျပစ္တင္ၾကေလသည္။

    သို႔ေသာ္လည္း အလြန္ထူးျခားေနသည္မွာ ဤအေၾကာင္းတရားမ်ားကို ဗုဒၶဘာသာသံဃာမ်ားမွ ၀ါဒျဖန္႔ အားထုတ္ခ်က္မ်ားတြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး အုပ္စုမ်ားက အေထာက္အကူျပဳျဖည့္ဆည္းေပးေနျခင္း ျဖစ္သည္။ စစ္စစ္၌ စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးကာလအတြင္း တင္းၾကပ္ေသာ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးျဖင့္စီရင္ျခင္း၊ လူမ်ဳိးေရးခြဲျခားမႈႏွင ့္တင္းမာမႈမ်ား သြတ္သြင္းျခင္း ရိွႏွင့္ၿပီးျဖစ္ေန၏။ ယခု လြတ္လပ္စြာ ေဖာ္ထုတ္ေျပာဆိုႏိုင္ခြင့္ကလည္း ဦး၀ီရသူလို ဗုဒၶဘာသာသံဃာမ်ား အဖို႔ ဘာသာေရးပဋိပကၡျဖစ္ေစေရး၊ အစၥလာမ္အေပၚအမုန္းပြားအုပ္စုဖြဲ႕ေရးအတြက္ ခြင့္ျပဳခ်က္ေပးထားေလသည္။

    အာဆီယံဥကၠဌေနရာႏွင့္ အတူ မတူျခားနားမႈကို လက္ခံရန္လိုအပ္

    အတိတ္ေခတ္ ဗမာအမ်ဳိးသားေရးအျမင္သည္ ဗုဒၶ၀ါဒႏွင့္ ကနဦးကပင္ ဆက္ႏႊယ္မႈ ရိွလာခဲ့ၿပီး ျဖစ္သည္။ ျမန္မာတို႔သည္ လည္းေကာင္း ၾသဇာႀကီး ဘုန္းေတာ္ႀကီးမ်ားသည္လည္းေကာင္း ထိုအျမင္ကို ပိုမိုမွန္ကန္ရန္ အားထုတ္ဖို႔၊ လူမ်ဳိးဘာသာယဥ္ေက်းမႈစံု စံနစ္ကို လက္ခံဖို႔၊ အမုန္းတရား သြတ္သြင္းေနမႈကို ဆန္႔က်င္ရႈတ္ခ်ဖို႔၊ မတူျခားနားသည့္ လူမ်ုဳိးမ်ားအၾကား အားအင္သစ္ တစ္ရပ္ရွာေဖြဖို႔ အခ်ိန္က်ေနပါၿပီ။ ျမန္မာျပည္သည္ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္မွစ၍ စီးပြားေရးႏွင့္ႏိုင္ငံေရး၌ လွ်ပ္တစ္ျပက္ အသြင္ေျပာင္းမႈကို ႀကံဳရသည္။ လက္ေတြ႕အားျဖင့္ ေရြးေကာက္ပြဲမ်ား က်င္းပခဲ့သည္။ ဆင္ဆာဥပေဒကုိလည္း ရုပ္သိမ္းခဲ့သည္။ ၄င္းအျပင္ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသား ေျမာက္မ်ားစြာကိုလည္း လႊတ္ေပးခဲ့ၿပီး ျဖစ္သည္။

    သို႔ပင္သို႔ျငား ျပန္လည္ျပဳျပင္မြမ္းမံျခင္းသည္ တိုးတက္ဖြံ႕ၿဖိဳးေရး၏ အၾကမ္းထည္မ်ားအေပၚ၌သာ မူတည္သည္မဟုတ္၊ အမ်ဳိးသားေရးႏွင့္ကိုယ္က်င့္တရား အေဆာက္အဦးမ်ားအပါအ၀င္ အႏုသေဘာတို႔အေပၚ၌လည္း ကိုင္တြယ္ စီမံအပ္သည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ တိုင္းရင္းသားတို႔၏ ျပည္တြင္းစစ္မ်ားကိုလည္းေကာင္း၊ မြတ္စ္လင္မ္ ဆန္႔က်င္ေရးအၿငိဳးတရားမ်ားကို လည္းေကာင္း ဆယ္စုႏွစ္မ်ားစြာ ျဖတ္သန္းလာၿပီးေနာက္၊ လူမ်ဳိးေရး အသြင္မတူျခင္းအား ဆက္လက္ျငင္းပယ္ေနဦးမည္ဆိုလွ်င္ တိုင္းျပည္ႏွင့္လူမ်ဳိးအတြက္ အနာဂတ္မေကာင္းႏိုင္ေတာ့ေၾကာင္း ရွင္းလင္းစြာ သိႏိုင္ပါသည္။

    “ ျမန္မာႏိုင္ငံထဲ ခြဲျခားေရး၀ါဒ ေၾကာက္ခမန္းလိလိ ျဖစ္ေနပါတယ္။ တကယ္လို႔မ်ား အလ်ဥ္မီမီ တိက်ခိုင္ၿမဲစြာ မကိုင္တြယ္ဘူးဆိုယင္ေတာ့ ပုန္းလွ်ဳိးကြယ္လွ်ဳိးရိွေနတဲ့ တင္းမာမႈမ်ားက ဆိုးရြားတဲ့အက်ဳိးဆက္ကို ပြင့္လွစ္သြားေစႏို္င္တယ္၊ ျပန္လည္ျပဳျပင္တည္ေဆာက္မႈလုပ္ငန္းစဥ္ကိုလည္း ၿဖိဳလွဲပစ္ႏိုင္ၿပီး ေဒသတြင္းမွာ ဂယက္ဆိုး ရိုက္ခတ္သြားေစလိမ့္မယ္ ” ဟု ကုလသမဂၢအေထြအေထြ အတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္က ယခုႏွစ္ ဇူလိုင္လတြင္ ေျပာဆိုခဲ့သည္။

    ၁၉၈၂ ျမန္မာႏိုင္ငံသားဥပေဒအပါအ၀င္ ဖြဲ႕စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပံုအေျခခံစည္းမ်ဥ္းမ်ားကို ျပန္လည္ျပဳျပင္မြမ္းမံေဆာင္ရြက္မွသာ အေျပာင္းအလဲ၏ေျခလွမ္း အစစ္အမွန္စတင္မည္ျဖစ္၏။

    ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္၌ အာဆီယံဥကၠဌအျဖစ္တာ၀န္ယူရၿပီျဖစ္ရာ လက္ရိွတြင္ ဤအေနအထားအား ေရြးခ်ယ္ရန္ အေရးတႀကီး လိုအပ္ေန၏။ ယင္းကာလမတိုင္မီ လူနည္းစုက႑မ်ားအတြက္ သက္ဆိုင္ရာရပ္၀န္းအတြင္း တည္ၿငိမ္လံုၿခံဳမႈကို ခင္းက်င္းျပသႏိုင္ဖို႔ အေရးႀကီးေနေလၿပီ။ အာဆီယံ ႏွင့္ ျမန္မာ ႏွစ္ဖက္စလံုးအတြက္ ေက်ာ္လႊားရမည့္ အခက္အခဲ မ်ားစြာရိွေနသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ ႏိုင္ငံတကာစံႏႈန္းႏွင့္တစ္သားတည္းက်ရန္၊ ေနျပည္ေတာ္အစိုးရသည္ ႏိုင္ငံေရးဆိုင္ရာအဓိက လိုအပ္ခ်က္မ်ားအေပၚ တိုးတက္ေဆာင္ရြက္လာရန္ အမ်ားမွ လိုလားေနၾကပါ၏။

    ေရွ႕ဆက္ဆိုရပါေသာ္ ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ မိမိ၏ျပန္လည္မြမ္းမံျခင္းအား ဂုဏ္ယူ၀ံ့ၾကြားလိုပါက ႏိုင္ငံတကာအဆင့္မွီ အျပဳသေဘာေဆာင္ေသာပံုရိပ္ေကာင္းအား ျခယ္မႈန္းျပသရပါမည္။ သို႔ေသာ္ ယင္းပံုရိပ္သည္ ႏိုင္ငံတြင္းရိွ လူနည္းစုမ်ား အပါအ၀င္ ျပည္တြင္းလူ႔အဖြဲ႕အစည္းအား မည္သို႔မည္ပံုဆက္ဆံပါမည္နည္းဟူေသာ လူထုယံုၾကည္မႈအေပၚ မူတည္လ်က္ ရိွေနပါသတည္း။

    ေဆာင္းပါးရွင္ Eliane Coates သည္ Nanyang Technological University ၊ S. Rajaratnam School of International Studies လက္ေအာက္ရိွ Center of Excellence for National Security (CENS) ဌာနမွ အဆင့္ျမင့္ သုေတသီတစ္ဦး ျဖစ္ပါသည္။ သူ၏ေရးသားခ်က္ျဖစ္ေသာ Buddhist Monks in Myanmar: Driving Religious Intolerance and Hindering Reform ကို ျမင့္မိုရ္ေမာင္ေမာင္ မွ ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ျမန္မာျပန္ဆိုပါသည္။

  • ကမၻာ့ အုိလံပစ္ႀကိဳး၀ိုင္း အတြင္းမွ ျမန္မာ့လက္ေ၀ွ႔ေက်ာ္မ်ား

    ေ႐ႊဘုိဘာမထီခင္ေအာင္

    အေပ်ာ္တမ္းလက္ေ၀ွ႔ဗုိလ္လုပြဲတြင္ ကမၻာ့အုိလံပစ္ လက္ေ၀ွ႔ဗုိလ္လုပြဲသည္ အျမင့္ဆုံးျဖစ္ခ့ဲသည္။ ထုိထုိေသာကမၻာ့အုိလံပစ္ လက္ေ၀ွ႔ဗုိလ္လုပြဲသုိ႔ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ျမန္မာႏိုင္ငံမွ တုိင္းရင္းသားလက္ေ၀ွ႔ သူရဲေကာင္း(၁၈)ဦးတက္ေရာက္ကာ ယွဥ္ၿပိဳင္အႏုိင္လုခ့ဲၾကသည္။

    ၁၉၄၈-ခုႏွစ္၊ ဇူလုိင္လတြင္ ၿဗိတိန္ႏုိင္ငံ၊ လန္ဒန္ၿမိဳ႕တြင္ (14)ႀကိမ္ေျမာက္ကမၻာ့လက္ေ၀ွ႔ ဗုိလ္လုပြဲႀကီး က်င္းပရာ ျမန္မာ့ လက္ေ၀ွ႔ေက်ာ္ႏွစ္ဦး ႏုိင္ငံကုိယ္စားျပဳ သြားေရာက္ယွဥ္ၿပိဳင္ခ့ဲ ထုိးသတ္ခြင့္ ရ႐ွိခ့ဲၾကသည္။

    မႏၱေလးၿမိဳ႕၊ အမ်ဳိးသား အထက္တန္းေက်ာင္းသားေဟာင္း မ်ဳိးသန္႔(ဖလုိင္း၀ိတ္တန္း)သည္ ပထမ ညတြင္ နာမည္ေက်ာ္၀ါရင့္ လက္ေ၀ွ႔ခ်န္ပီယံ ကေနဒါႏိုင္ငံမွ ဂ်ဳိအူလက္ဆန္ဒုိလူအား အမွတ္ျဖင့္ အျပတ္ အသတ္အႏုိင္ထုိးလုိက္ႏိုင္သည္။ ကမၻာ့လက္ေ၀ွ႔ေက်ာ္ေပါင္ း (၃၀၀)ေက်ာ္း ထုိးခ့ဲဖူးသူ ကေနဒါႏုိင္ငံသားအား ျပည္ပ လက္ေ၀ွ႔ပြဲတစ္ခါမွ မထုိးဖူးသူမ်ဳိးသန္႔က အျပတ္အႏုိင္ရလုိက္သျဖင့္ ျမန္မာ့ သတၱိကုိ ကမၻာက သိ႐ွိ သြားခ့ဲသည္။

    ကရင္ျပည္နယ္မွ ဘားအံသားႀကီးေစာဟာဒီ(ဘင္တန္၀ိတန္း)သည္ သီဟုိဠ္ ခ်န္ပီယံပီ ပရဲယားကုိ ႐ႈံးနိမ့္ခ့ဲရသည္။

    BaNyein003

    ၁၉၅၂-ခုႏွစ္က (၁၅)ႀကိမ္ေျမာက္ ကမၻာ့အုိလံပစ္ လက္ေ၀ွ႔ဗုိလ္လုပြဲကုိ ဖင္လန္ႏုိင္ငံ၊ ဟယ္လ္ဆင္ကီ ၿမိဳ႕တြင္ က်င္းပခ့ဲရာ စံလွ(ဘင္တန္၀ိတ္တန္း)၊ က်ားဘညိမ္း(ဖယ္သာ၀ိတ္တန္း)၊ ဟယ္ဆယ္ေသာ္မဆင္ (ဖလုိင္း၀ိတ္တန္း)၊ သၾကားမဂ်စ္ (လုိက္၀ဲလ္တာ၀ိတ္တန္း) တုိ႔သြားေရာက္ ယွဥ္ၿပိဳင္ခ့ဲသည္။

    Ma Jit
    သၾကားမဂ်စ္

        ေ႐ႊမန္းသား က်ားဘညိမ္းႏွင့္ သၾကားမဂ်စ္ အညစ္ခံရသျဖင့္ (၃မွတ္-၂မွတ္)ျဖင့္ ႐ႈံးခ့ဲရသည္။ က်ားဘညိမ္းႏွင့္ ယွဥ္ၿပိဳင္ရသူမွာ ပုိလန္ႏိုင္ငံမွ နာမည္ႀကီး လက္ေ၀ွ႔ေက်ာ္ လီဇက္ဒ႐ုိဂုိ(စ္)ျဖစ္သည္။ မဂ်စ္၏ ယွဥ္ၿပိဳင္ဘက္မွာ အိမ္႐ွင္ဖင္လန္ႏုိင္ငံသား အီးမက္လင္းနစ္ျဖစ္သည္။ ဟယ္ဆယ္ေသာ္မဆင္က ဖိလစ္ပုိင္ ႏိုင္ငံမွ ေအ-အဆြန္ကြန္အား ႐ႈံးနိမ့္ခ့ဲသည္။ မႏၱေလးမွ ဗဟုိအမ်ဳိးသားအထက္တန္းေက်ာင္းသား စံလွ ၀ိတ္တန္းတက္သြား၍ တစ္ပြဲမွ မထုိးခ့ဲရပါ။ အညစ္ခံလုိက္ရသူ နာမည္ေက်ာ္ က်ားဘညိမ္းသည္လည္း မႏၱေလးဗဟုိ အမ်ဳိးသား အထက္တန္းေက်ာင္းသားေဟာင္းျဖစ္ပါသည္။

    Ye Swe
    ရဲေဆြ

    ၁၉၅၆-ခုႏွစ္က (၁၆)ႀကိမ္ေျမာက္ ကမၻာ့လက္ေ၀ွ႔ဗုိလ္လုပြဲကုိ ၾသစေတးလ်ႏုိင္ငံ၊ မဲလ္ဘုန္းၿမိဳ႕၌ က်င္းပခ့ဲသည္။ ရဲေဆြ (ဖလုိင္း၀ိတ္တန္း)၊  ရဲခ်စ္(ဖယ္သာ၀ိတ္တန္း)၊ သိန္းျမင့္(ဘင္တန္၀ိတ္တန္း)၊ တီေအာင္(လုိက္၀ဲလ္တာ၀ိတ္တန္း) တုိ႔ေလးဦးသြားေရာက္ယွဥ္ၿပိဳင္ၾကရာ၀ယ္ အားလုံး႐ႈံးနိမ့္ခ့ဲၾကသည္။ မႏၱေလးသား ရဲေဆြ၏ ထုိးဖက္က ၿဗိတိန္ႏုိင္ငံခ်န္ပီယံ (ေဂ်ာ္နီကဒ္၀ဲလ္)၊ ၎သည္ ၁၉၅၈-ခုႏွစ္တြင္ ကမၻာ့ ေၾကးစားဘင္တန္၀ိတ္တန္းခ်န္ပီယံျဖစ္သြား၏။

    မႏၱေလးသား ရဲခ်စ္က ဂ်ပန္ႏုိင္ငံသားကာတာမုိတုိအား ႐ႈံးနိမ့္၏။ သိန္းျမင့္အား အႏုိင္ထုိးသြားခ့ဲသူ ဘရာဇီးလ္ႏုိင္ငံသားေဂ်ာ္ဖရီသည္ ကမၻာ့ ဖယ္သာ ၀ိတ္တန္းေၾကးစား သရဖူ ဆြတ္ခူးသြားႏိုင္ခ့ဲသည္။ ကဒ္၀ဲလ္ ႏွင့္ ေဂ်ာ္ဖရီသည္ ကမၻာ့အုိလံပစ္ ခ်န္ပီယံဘြဲ႕ရယူၿပီးမွ ကမၻာ့ေၾကးစား လက္ေ၀ွ႔သုိ႔ ကူးေျပာင္းကာ ခ်န္ပီယံ ျဖစ္ျခင္းျဖစ္သည္။

    ၀ဲလ္တာ၀ိတ္တန္းမွ တီေအာင္သည္ ပုိလန္ခ်န္ပီယံ“ဇင့္”ကုိ ႐ႈံးနိမ့္ခ့ဲသည္။ “ဇင့္”သည္ ကမၻာ့ ခ်န္ပီယံျဖစ္သြားသည္။ တကယ္ေတာ့ရဲေဆြ၊ သိန္းျမင့္၊ တီေအာင္တုိ႔သည္ ကမၻာ့အဆင့္မီၾကေၾကာင္းကုိ သူတုိ႔၏ ထုိးသတ္ဖက္ေတြက သက္ေသျပသည္။

    01

    ၁၉၆၀-ျပည့္ႏွစ္တြင္ (၁၇)ႀကိမ္ေျမာက္ ကမၻာ ့အုိလံပစ္လက္ေ၀ွ႔ ဗုိလ္လုပြဲကုိ အီတလီႏိုင္ငံ၊ ေရာမၿမိဳ႕ ၌ က်င္းပခ့ဲရာ ျမန္မာ့လက္ေ႐ြးစင္လွၫြန္႔(ဖလုိင္း၀ိတ္တန္း)၊ သိန္းျမင့္(ဘင္တန္၀ိတ္တန္း)ႏွင့္ မႏၱေလး အမ်ဳိးသား အထက္တန္း ေက်ာင္းသားေလး သန္းထြန္း(ဖယ္သာ၀ိတ္တန္း)တုိ႔သြားေရာက္ယွဥ္ၿပိဳင္ခ့ဲၾကသည္။

    လွၫြန္႔သည္ ပထမညတြင္ နာမည္ေက်ာ္၀ါရင့္လက္ေ၀ွ႔ေက်ာ္ဗီေကရာဂြန္(ပုိလန္)အား အမွတ္ အျပတ္အသတ္ျဖင့္ အႏိုင္ရသည္။ အလြန္ပင္ပညာသားပါပါႏွင့္ထုိးသတ္သြား၍ ကမၻာ့လက္ေ၀ွ႔ၾကည့္ ပရိသတ္မ်ားက လွၫြန္႔အား တစ္ခဲနက္အားေပးခ့ဲၾကသည္။ လွၫြန္႔သည္ ဒုတိယည၀ယ္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုမွ ဘာဘဲယားအား (၃မွတ္-၂မွတ္)ျဖင့္ ႐ႈံးခ့ဲရသည္။

    သိန္းျမင့္သည္လည္း လွၫြန္႔က့ဲသုိ႔ ပညာသားပါပါႏွင့္ ထုိးသတ္ကာ လူဇင္ဘတ္ႏိုင္ငံသား စီးရစ္(ဇ္) အား အႏုိင္ထုိးသတ္ခ့ဲသည္။ တစ္႐ုံလုံး ဟိန္းဟည္းစြာ အားေပးခ့ဲၾကသည္။ ဒုတိယညမွာ သိန္းျမင့္သည္ ပါကစၥတန္ႏိုင္ငံသား မုိဟာမက္နာဇီးကုိ အမွတ္ျဖင့္ အျပတ္ အႏိုင္ယူလုိက္ျပန္သည္။ ေရာမညေနခင္းသတင္း စာက “ျမန္မာလွၫြန္႔ႏွင့္ သိန္းျမင့္ ကမၻာ့အဆင့္မီျခင္း”ေခါင္းစဥ္ျဖင့္ သတင္းပါလာသည္။ သိန္းျမင့္သည္ တတိယညပြဲစဥ္၍ ဆုိဗီယက္႐ု႐ွႏိုင္ငံသားႏွင့္ ဥေရာပတုိက္ခ်န္ပီယံ နီကုိေလႏွင့္ ထုိးရမည္ျဖစ္ေသာ္လည္း ဒူးဒဏ္ရာေဟာင္းျပန္ေပၚလာသျဖင့္ ဆရာ၀န္က ထုိးခြင့္ မျပဳေတာ့ေခ်။ ေဆးက်သျဖင့္ ႐ႈံးနိမ့္ရ ေခ်ေတာ့သည္။

    ေ႐ႊမန္းသားသန္းထြန္း(၁၇)ႏွစ္သည္ သူ႔သတ္ဖက္ နီဂ႐ုိး ကပၸလီဒဗလ်ဴေမရာ(ေတာင္အာဖရိက)ကုိ နဖူးေတြ႕ဒူးေတြ႕ရဲရဲ၀့ံ၀့ံ ရင္ဆုိင္ ယွဥ္ၿပိဳင္၍ သုံးခ်ီစလုံးေနာက္ တစ္လက္မ,မဆုတ္တမ္း ယွဥ္သတ္ရာ ပရိသတ္ မ်ားက ထုိင္ၾကည့္၍ အားမရသျဖင့္ မတ္တပ္ရပ္၍ လႈိက္လႈိက္လွဲလွဲတစ္ခဲနက ၏္ အားေပးခ့ဲသည္။ သန္းထြန္း ၏ သတၱိႏွင့္ ခံႏုိင္ရည္႐ွိမႈကုိ ကမၻာ့ပရိသတ္က အသိအမွတ္ျပဳခ့ဲၾကသည္။ သုိ႔ရာတြင္ သန္းထြန္း(ျမန္မာ) သည္ (၃မွတ္-၂မွတ္)ျဖင့္ ႐ႈံးခ့ဲရသည္။ (မင္းထုိးတား ေၾကးစားဆန္တယ္၊ ကမၻာ့ေၾကးစား လက္ေ၀ွ႔ထုိးရင္ မင္းကမၻာ့ခ်န္ပီယံျဖစ္လာႏိုင္တယ္၊ ငါ့ႏုိင္ငံကုိ လုိက္ခ့ဲမလား၊ ငါကမၻာ့ေၾကးစား လက္ေ၀ွ႔ခ်န္ပီယံ ဟုိဂင္းကစ္ဘာေဆးပဲ)ဟု သန္းထြန္းေလးအား ကမၻာ့ေၾကးစား ခ်န္ပီယံကပင္ လာေရာက္ ကမ္းလွမ္းခ့ဲသည္။

    ၁၉၆၄-ခုႏွစ္က (၁၈)ႀကိမ္ေျမာက္ကမၻာ့အုိလံပစ္လက္ေ၀ွ႔ဗုိလ္လုပြဲကုိ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံ၊ တုိက်ဳိၿမိဳ႕တြင္ က်င္းပရာ ျမန္မာ့ လက္ေ႐ြးစင္ လက္ေ၀ွ႔သမား သုံးဦးျဖစ္ေသာ ဂ်ိတ္ဘာ၀ါး(ဖလုိင္း၀ိတ္တန္း)၊ သိန္းျမင့္ လ(ဘင္တန္၀ိတ္)၊ တင္ထြန္း(ဖယ္သာ၀ိတ္တန္း) တုိ႔အား ေစလႊတ္ခ့ဲသည္။ ဂ်ိတ္ဘာ၀ါးသည္ ဆုိဗီယက္႐ု႐ွား ႏုိင္ငံက ဥေရာပခ်န္ပီယံ ဆာလုိကင္ႏွင့္ ထုိးသတ္ရာ ဖက္သည္ဟု မတရားအေၾကာင္းျပ၍ ဂ်ိတ္ဘာ၀ါးအား ထုတ္ပယ္ခ့ဲသည္။ ျပႆနာတက္၍ ႀကိဳး၀ုိင္းဒုိင္သည္ ၿပိဳင္ပြဲတစ္ေလွ်ာက္လုံး ဒုိင္လုပ္ခြင့္ မရေတာ့ေခ်။

    သိန္းျမင့္သည္ ဂါနာႏိုင္ငံမွ နီဂ႐ုိးကပၸလီစီအာရ္ေမေကအား ေနာက္ေကာက္ျဖင့္ ႐ႈံးခ့ဲသည္။

    တင္ထြန္း၏ စြမ္းေဆာင္ခ်က္ေၾကာင့္ ျမန္မာ့လက္စြမ္းကုိ လက္ဖ်ားခါယူရေတာ့သည္။ တင္ထြန္း (ျမန္မာ)၏ လက္ရည္သည္ ကမၻာ့ခ်န္ပီယံျဖစ္ႏုိင္သည္ဟု ဂ်ပန္သတင္းစာက ေရးသားခ့ဲသည္။ တင္ထြန္းက ဥေရာပဖယ္သာ၀ိတ္တန္း ခ်န္ပီယံနာမည္ေက်ာ္ေရာ္နယ္ စမစ္သ္(ၿဗိတိန္)အား ပထမအခ်ီ-တစ္မိနစ္ ေလးစကၠန္႔အတြင္း ေနာက္ေကာက္ျဖင့္ အလဲထုိးအႏိုင္ယူလုိက္သည္။ ကမၻာ့လက္ေ၀ွ႔ၾကည့္ပရိသတ္ အားလုံး အ့ံၾသ ကုန္ႏုိင္ဖြယ္ျဖစ္ကုန္ေတာ့သည္။ ေနာက္ရက္ ဂ်ပန္ သတင္းစာေက်ာဖုံးတြင္ “ၿဗိတိန္ ယူနီယံဂ်က္အလံကုိ ျမန္မာတင္ထြန္းက ဆြဲခ်လုိက္ၿပီ”ဟူေသာေခါင္းစည္း(၆)လိုင္း စာလုံးမည္းျဖင့္ ေဖာ္ျပ ထားေတာ့သည္။ ျမန္မာ တင္ထြန္း၏ ေျခႏွစ္ေခ်ာင္း အၾကားတြင္ အဂၤလိပ္မ်က္ႏွာျဖဴ ေရာ္နယ္စမစ္သ္ ဒူးေထာက္လဲေနသည့္ပုံ၊ သူ႔ရင္ဘတ္တြင္ ယူနီယံဂ်က္အလံႀကီးႏွင့္။

    တင္ထြန္းသည္ ဒုတိယညတြင္ ႏုိင္ဂ်ီးရီးယားႏိုင္ငံမွ အန္ေထာ္နီအင္ေဒ့(႐ွ္)ႏွင့္ထုိးသတ္ရာ တင္ထြန္းက (၄မွတ္-၁မွတ္) အမွတ္ျပတ္ျဖင့္ အႏုိင္ရျပန္သည္။ တတိယည၀ယ္ တင္ထြန္းသည္ အေနာက္ ဂ်ာမနီမွ အိတ္ဇကုႏွင့္ ယွဥ္ၿပိဳင္ထုိးသတ္ရာ (၃မွတ္-၂မွတ္)ျဖင့္ ကပ္၍ ႐ႈံးနိမ့္ခ့ဲရသည္။ အသည္းနာစရာ ေကာင္းသည္။ တင္ထြန္းခမ်ာ ငုိလ်က္ ႀကိဳး၀ုိင္းေပၚမွ ဆင္းလာ႐ွာသည္။

    ၁၉၆၈-ခုႏွစ္တြင္ (၁၉)ႀကိမ္ေျမာက္ကမၻာ့လက္ေ၀ွ႔ဗုိလ္လုပြဲကုိ မကၠဆီကုိႏိုင္ငံ၊ မကၠဆီကုိစီးတီး ၿမိဳ႕၌ က်င္းပသည္။ သက္ေလးဦး (ဖလုိင္း၀ိတ္တန္း)ႏွင့္ တင္ထြန္း(ဖလိုင္း၀ိတ္တန္း)တို႔ သြားေရာက္ယွဥ္ၿပိဳင္ ခ့ဲသည္။ သက္ေလးဦးက ေကဗားနီးယား (သီရိလကၤာ)ကုိ အမွတ္ျဖင့္ ႐ႈံးနိမ့္ၿပီး တင္ထြန္းက က်ဴးဘားႏိုင္ငံမွ လာဇုံစတီးအား ေနာက္ေကာက္ျဖင့္ ႐ႈံးနိမ့္ခ့ဲသည္။ တင္ထြန္းႏုိင္ေနရာမွ အ၀င္မွား၍ ႐ႈံးနိမ့္ခ့ဲရသည္။

    Noorul297
    ဝင္းေမာင္ (ဘယ္) နွင့္ Orlando marotinize -ယာ(က်ဴးဘား- ခ်န္ပီယံျဖစ္ကာ ေရႊတံဆိပ္ ရသြားသူ) ယွဥ္ျပိဳင္ထိုးသတ္ေနစဥ္

    ၁၉၇၂-ခုႏွစ္က အႀကိမ္(၂၀)ေျမာက္ ကမၻာ့အုိလံပစ္လက္ေ၀ွ႔ဗုိလ္လုပြဲကုိ ဂ်ာမနီႏုိင္ငံ၊ ျမဴးနစ္ၿမိဳ႕၌ က်င္းပခ့ဲသည္။ ျမန္မာ့ လက္ေ႐ြးစင္ေဒၚလာ(ဖလုိင္း၀ိတ္တန္း)ႏွင့္ ၀င္းေမာင္(ဘင္တန္၀ိတ္တန္း)တုိ႔ သြားေရာက္ယွဥ္ၿပိဳင္ခ့ဲသည္။

    ခ်င္း တုိင္းရင္းသားေဒၚလာသည္ ဆုိဗီယက္႐ု႐ွားႏုိင္ငံမွ ဘင့္စကီးႏွင့္ ယွဥ္ၿပိဳင္ခ့ဲရရာ ယွဥ္ၿပိဳင္ခ့ဲရရာ ပထမအခ်ီႏွင့္ ဒုတိယအခ်ီမွာ အသာစီးႏွင့္ထုိးႏိုင္၏။ တတိယအခ်ီ၌ ဘင့္စကီးက ေဒၚလာအား ဒုိင္ပြဲရပ္ျဖင့္ အႏုိင္ယူသြားေတာ့သည္။ ၀င္းေမာင္က က်ဴးဘားႏိုင္ငံ၏ ၀ါရင့္ လက္သီး႐ွင္အုိလင္းဒုိမာတီနက္ဇ္ႏွင့္ ယွဥ္ၿပိဳင္ရသည္။

    ၀င္းေမာင္က အုိလင္းဒုိ မာတီနက္ဇ္အား ႏွစ္ႀကိမ္ လဲက်ေအာင္ ထုိးႏုိင္ခ့ဲေသာ္လည္း (၃မွတ္-၂မွတ္)ျဖင့္ ကပ္၍ ႐ႈံးနိမ့္ခ့ဲရသည္။ ထုိက်ဴးဘားလက္ေ၀ွ႔ သမားသည္ ကမၻာ့ဘင္တန္၀ိတ္တန္းေ႐ႊ တံဆိပ္ရသြားသည္။ ၀င္းေမာင္(ျမန္မာ)အား ဂ်ာမန္လူမ်ဳိးကမၻာ့ ဟဲဗီး၀ိတ္ခ်န္ပီယံေဟာင္း(၁၉၃၀-၃၂)မက္႐ွမဲလင္းက “ေဟ့ ကေလး၊ မင္းႏုိင္တ့ဲပြဲကြ၊ ဒုိင္ေတြအၾကည့္ မွားတာပါ၊ ဆက္ႀကိဳးစားပါ၊ မင္းလက္ရည္က ကမၻာ့ခ်န္ပီယံျဖစ္မယ့္လက္ရည္ပါ”ဟု အားေပးစကား ေျပာၾကားခ့ဲသည္။ မက္႐ွမဲလင္း(Max.Schmeling) သည္ ၁၉၆၃-ခုႏွစ္၊ ဇြန္လ(၁၉)ရက္က ကမၻာေက်ာ္အေမရိကန္ နီဂ႐ုိး လက္ေ၀ွ႔ေက်ာ္ “ဂ်ဳိးလူး၀စ္” ကုိ (၁၂)ခ်ီတြင္ ေနာက္ေကာက္ျဖင့္ ႏုိင္ခ့ဲဖူးသည္။

    ၁၉၄၈-ခုႏွစ္က (၂၃)ႀကိမ္ေျမာက္ကမၻာ့အုိလံပစ္ လက္ေ၀ွ႔ဗုိလ္လုပြဲႀကီးကုိ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္ စု၊ ကယ္လီဖုိးနီးယားျပည္နယ္၊ ေလာ့စ္အိန္ ဂ်လိစ္ၿမိဳ႕၌ က်င္းပခ့ဲရာ ျမန္မာႏုိင္ငံမွ ေဇာ္လတ္ (လုိက္၀ိတ္တန္း) တစ္ဦးတည္းကုိသာ ေစလႊတ္ခ့ဲသည္။ ေဇာ္လတ္(ကခ်င္တုိင္းရင္းသား)သည္ ႏိုင္ဂ်ီးရီးယားႏုိင္ငံမွ အသားမည္းကပၸလီ“ခရစ္တုိဖာေအာ့ဆုိင္း”အား အမွတ္ျဖင့္ ႐ႈံးနိမ့္ခ့ဲရသည္။

    ကမၻာ့အုိလံပစ္လက္ေ၀ွ႔ဗုိလ္လုပြဲသို႔ ျမန္မာ့လက္ေ႐ြးစင္(၁၈)ဦးယွဥ္ၿပိဳင္ရာတြင္ သိန္းျမင့္(ႏွစ္ပြဲ)၊ တင္ထြန္း(ႏွစ္ပြဲ)၊ မ်ဳိးသန္႔(တစ္ပြဲ)၊ လွၫြန္႔(တစ္ပြဲ)၊ စုစုေပါင္းေျခာက္ပြဲအႏုိင္ရခ့ဲသည္။

    ကမၻာ့အုိလံပစ္လက္ေ၀ွ႔ႀကိဳး၀ုိင္းလက္ေ႐ြးစင္အျဖစ္ သိန္းျမင့္သုံးႀကိမ္၊ တင္ထြန္းႏွစ္ႀကိမ္တိုင္တုိင္ အေ႐ြးခံခ့ဲရသည္။

    ယေန႔အခ်ိန္တြင္ ဂ်ိတ္ဘာ၀ါး၊ သက္ဦးေလး၊ ရဲေဆြ၊ သိန္းျမင့္ႏွင့္ ၀င္းေမာင္တုိ႔ငါးဦးသက္႐ွိထင္႐ွား ႐ွိေနပါသည္။

    ေ႐ႊဘုိဘာမထီခင္ေအာင္

    ၂၀၀၉ ခုႏွစ္၊ ေမလ က ထုတ္ေဝခဲ့ေသာ “မႏၱေလး အႏွစ္ ၁၅၀ ျပည့္ မဂၢဇင္း”  မွ ကူးယူေဖာ္ျပပါသည္။

  • ေတာင္ႀကီးမွာ ေပါက္ကဲြ မႈျဖစ္ပြား

    ေတာင္ႀကီးမွာ ေပါက္ကဲြ မႈျဖစ္ပြား

    ဒီဇင္ဘာ ၁၀၊ ၂၀၁၃
    M-Media
    ရွမ္းျပည္နယ္ ေတာင္ၾကီးၿမိဳ႕မွာ တနဂၤေႏြေန႔ညက ေပါက္ကဲြမႈတခုျဖစ္ပြားၿပီး လူတေယာက္ ေျခေထာက္မွာ ထိခိုက္ဒဏ္ရာရခဲ့တာေၾကာင့္ ေဆးရံုမွာ အတြင္းလူနာ အျဖစ္ကုသေနရပါတယ္။ ဒီေပါက္ကဲြမႈဟာ ဗံုးေပါက္ ကဲြတာျဖစ္တယ္လုိ႔ အတည္မျပဳႏိုင္ေသးဘဲ ေပါက္ကဲြမႈအျဖစ္နဲ႔သာ အမႈဖြင့္ထားတယ္လုိ႔ ေတာင္ၾကီးၿမိဳ႕ အမွတ္၁ ရဲစခန္းက တာ၀န္က် ရဲ၀န္ထမ္းတဦးက ေျပာပါတယ္။

    ေပါက္ကဲြတာဟာ တန္ေဆာင္တုိင္ပဲြအၿပီး သိမ္းဆည္းထားတဲ့ ယမ္းေတြက ေလာင္ကၽြမ္း စတင္တာလို႔ ေဒသခံေတြက ေျပာဆုိတာေတြလည္း ရိွေနပါတယ္။ ဒီအမႈကို ကိုင္တြယ္ေနတဲ့ ေတာင္ၾကီးၿမိဳ႕ အမွတ္၁ ရဲစခန္းက တာ၀န္က် ရဲ၀န္ထမ္းတဦးကေတာ့ ဗံုးလို႔ အတည္မျပဳႏိုင္ေသးဘူး လုိ႔လည္း ေျပာပါတယ္။

    “မေန႕ညကျဖစ္တာေပါ့ဗ်ာ။ ဗုံးလို႔လည္း ယူဆလို႔ တစ္ေယာက္မွ ေျပာ မရေသးဘူးဗ်။ က်ေနာ္တို႔ သူတို႔ကို စစ္ေဆးေနတယ္။ အမႈကေတာ့ က်ေနာ္တို႔ ဖြင့္ထားျပီဗ်။ မီးယမ္းေတြ လက္က်န္ေတြနဲ႔ ပစၥည္းကို ထိန္းသိမ္းဆည္း ထားတဲ့အခ်ိန္မွာ မေတာ္တဆ ေပါက္ကြဲတာေပါ့ဗ်ာ။ အဲဒီ့အိမ္ရွင္ကေတာ့ ေျခေထာက္မွာ နဲနဲဒဏ္ရာနဲနဲရသြားတယ္။ သိပ္မ်ားမ်ား မဟုတ္ပါဘူး။ သူ႔ ကိုစစ္ေဆးျပီးမွ က်ေနာ္တို႔ ဆက္စပ္ျပီး ေဖာ္ထုတ္ျပီး အေရးယူမွာေပါ့ဗ်ာ။ အခုေလာေလာဆယ္ကေတာ့ သူကိုပဲ အေရးယူဖို႔ လုပ္ထားပါတယ္ခင္ဗ်”

    ဒီလ ၆ရက္ေန႔ကေတာ့ ဆီးဂိမ္းၿပိဳင္ပဲြကာလအတြင္း အဖ်က္အေမွာင့္ လုပ္ငန္းေတြ လုပ္ေဆာင္ဖုိ႔ ကခ်င္လြတ္လပ္ေရးအဖဲြ႔ KIAက အၾကမ္းဖက္သမား ၃ဦးကို ေစလႊတ္ထားေၾကာင္း ေနျပည္ေတာ္ၿမိဳ႕မေစ်းမွာ ေၾကညာထားပါတယ္။ ဒီေၾကညာခ်က္နဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ျမန္မာနိဳင္ငံ ရဲခ်ဳပ္ရံုးနဲ႔ ျပန္ၾကားေရး၀န္ၾကီးဌာနက အတည္ျပဳခ်က္မေပးသလို KIAကလည္း ျငင္းဆုိထားပါတယ္။

    ဒီေၾကညာခ်က္ကိုေတာ့ ၿမိဳ႕မေစ်းတာ၀န္ခံက အထက္က ညႊန္ၾကားတာေၾကာင့္ ေၾကညာတာျဖစ္တယ္လုိ႔ 7days သတင္းစာ မွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ ၿပီးခဲ့တဲ့ ေအာက္တုိဘာလအတြင္းကေတာ့ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕မွာ ဗံုး၃လံုး၊ စစ္ကိုင္းၿမိဳ႕မွာ ၂လံုး၊ ေတာင္ငူၿမိဳ႕မွာ တလံုး ၊ နမ့္ခမ္းၿမိိဳ႔မွာ ၂လံုး ဆက္တုိက္ဆိုသလို ေပါက္ကဲြခဲ့ၿပီး ရန္ကုန္ၿမိဳ႕နဲ႔ မႏၱေလးၿမိဳ႕ ေနရာအေတာ္မ်ားမ်ား မွာ ဗံုးလန္႔တာေတြျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။

    ဒီေပါက္ကဲြမႈေတြဟာ ကရင္အမ်ိဳးသားအစည္းအရံုး KNU အဖဲြ႔၀င္ေဟာင္းေတြနဲ႔ ပတ္သက္ေနေၾကာင္း အစိုးရက သတငး္ထုတ္ျပန္ခဲ့ေပမဲ့ ဒီကေန႔အထိေတာ့ ဒီေပါက္ကဲြမႈေတြရဲ့ အဓိက လက္သည္တရားခံကို ဖမ္းဆီးရမိတာ မရိွေသးပါဘူး။

    KNU အဖြဲ႕မွ စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈေတြအရ အဆိုပါ ေဖာက္ခြဲေရးသမားမ်ားမွ အစၥလာမ္ဘာသာဝင္တို႔ အီးဒ္ေန႔တြင္ ေရႊတိဂံုဘုရား၌ ေဖာက္ခြဲမႈျပဳလုပ္ျပီး ဘာသာေရး ပဋိပကၡျဖစ္ေအာင္ စီစဥ္လုပ္ေဆာင္ထားေၾကာင္း သတင္းထုတ္ျပန္ခဲ့ပါတယ္။

    ျပီးခဲ့သည့္ ႏိုဝင္ဘာလအတြင္း ျပည္တြင္းရိွ အစၥလာမ္ “ဘာသာေရး အေဆာက္အဦးမ်ား” အား ေဖာက္ခြဲရန္ ၾကံစည္မႈျဖင့္ ရခိုင္လူမ်ိဳး(၃) ဦးကို လိႈင္သာယာတြင္ (၂) ဦး စစ္ေတြျမိဳ႕တြင္ (၁) ဦး ရဲတပ္ဖြဲ႔က ဖမ္းဆီးခဲ့ေၾကာင္း သတင္းထုတ္ျပန္ခ်က္မ်ားအရ သိရိွရပါတယ္။

    ကိုးကား VOA

  • ျပည္တြင္းသတင္း စုစည္းမႈ

    ျပည္တြင္းသတင္း စုစည္းမႈ

    ဒီဇင္ဘာ ၉၊ ၂၀၁၃
    M-Media

    TNLA ႏွင့္ အစုိးရတပ္ စစ္ေရးတင္းမာ

    – ပေလာင္ (တေအာင္း) အမ်ဳိးသားလြတ္ေျမာက္ေရးတပ္မေတာ္ (TNLA) ႏွင့္ အစုိးရတမ္မေတာ္တုိ႔ ႐ွမ္းျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္း ကြတ္ခိုင္ၿမိဳ႕နယ္ နမ့္လိတ္ေတာင္၌ ထိပ္တိုက္ရင္ဆုိင္မႈ ျဖစ္ပြားေနၿပီး စစ္ေရးတင္းမာမႈ ျဖစ္ပြားေနၿပီး TNLA ေျပာက္က်ားတပ္မ်ားမွ ေတာင္ေပၚႏွင့္ အစိုးရတပ္မွ ေတာင္ေအာက္ အနီးဆုံးအေနအထားမွာ ႏွစ္ဘက္ ေစာင့္ၾကည့္ေနၾကေၾကာင္း၊ အခ်ိန္မေရြး တိုက္ပြဲ ျဖစ္သြားႏိုင္ေၾကာင္း TNLA ျပန္ၾကားေရးတာ၀န္ခံက ေျပာၾကားလိုက္ေၾကာင္း သိရသည္။
    ________________________

    အမ်ားပိုင္ေျမေရာင္းစားသည့္ လား႐ႈိးၿမိဳ႕မွ နယ္ေျမမွဴး

    – လား႐ႈိးၿမိဳ႕ နယ္ေျမမွဴးျဖစ္သူ ဦးေစာေ႐ႊ၀ါမွ လား႐ႈိးၿမိဳ႕ အမွတ္(၂)၊ နယ္ေျမ (၈)ရွိ အမ်ားျပည္သူပိုင္လမ္းႏွင့္ နတ္စင္ကုန္းေျမအား ေရာင္းစားခဲ့သည့္အတြက္ အေရးယူေပးပါရန္ ၿမိဳ႕နယ္ အေထြေထြအုပ္ခ်ဳပ္ေရး႐ုံးသုိ႔ နယ္ေျမခံ (၉၂)ဦးမွ စုေပါင္း လက္မွတ္ထုိးတုိင္ၾကားခဲ့ေသာ္လည္း နယ္ေျမမွဴးအား တာ၀န္မွ ရပ္စဲျခင္းအျပင္ အျခားေသာ အျပစ္ေပးအေရးယူမႈ မ႐ွိေသာေၾကာင့္ တုိင္ၾကားသူမ်ားမွ ေက်နပ္မႈ မ႐ွိေၾကာင္း သိရသည္။
    ________________________

    လပြတၱာၿမိဳ႕နယ္တြင္ သဘာ၀ေဘး ႀကိဳတင္သတိေပး မုိးေလ၀သစခန္း တည္ေဆာက္မည္

    – ပင္လယ္ဒီေရတက္ျခင္း၊ မုန္တုိင္းက်ေရာက္ျခင္းတုိ႔လုိ႔ သဘာ၀ ေဘးအႏၲရာယ္ က်ေရာက္မည္ကုိ ႀကိဳတင္ခန္႔မွန္းႏိုင္သည့္ မုိးေလ၀သစခန္းတစ္ခုကုိ နာဂစ္ဒဏ္ခံ ဧရာ၀တီတုိင္းေဒသႀကီး လပြတၱာၿမိဳ႕နယ္တြင္ တည္ေဆာက္မည္ျဖစ္ၿပီး ဂ်ပန္အျပည္ျပည္ဆုိင္ရာ ပူးေပါင္းေဆာင္႐ြက္ေရးအဖြဲ႕ (JICA) မွ ကူညီသြားမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။
    ________________________

    သာယာ၀တီတြင္ ျပဳလုပ္မည့္ တုိင္းလုံးကၽြတ္ ေဟာေျပာပြဲ ေဒၚစု တက္ေရာက္မည္

    – ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပုံ အေျခခံဥပေဒဆုိင္ရာ ျပည္လုံးကၽြတ္ ျပည္သူ႔ဆႏၵသေဘာထား ရယူပြဲကုိ ပဲခူးတိုင္း သာယာ၀တီၿမိဳ႕နယ္တြင္ ျပဳလုပ္မည္ျဖစ္၍ ျပည္၊ ေတာင္ငူၿမိဳ႕နယ္မ်ားအပါအ၀င္ ၂၈ ၿမိဳ႕နယ္ ကုိလည္း ဖိတ္ၾကားၿပီး အမ်ဳိးသားဒီမုိကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ ဥကၠ႒ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကုိယ္တုိင္ တက္ေရာက္မည္ျဖစ္သည္။
    ________________________

    တုိင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕မ်ား ဒုတိယအႀကိမ္ ညီလာခံ ျပဳလုပ္မည္

    တုိင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕မ်ားႏွင့္ အစုိးရတုိ႔ ေတြ႕ဆုံပြဲမတုိင္မီတြင္ တုိင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕မ်ားအၾကာ ဒုတိယအႀကိမ္ ညီလာခံကုိ ဒီဇင္ဘာလလယ္တြင္ KNU နယ္ေျမတြင္ က်င္းပရန္ စီစဥ္ထားၿပီး ပထမအႀကိမ္ လုိင္ဇာညီလာခံမွာ တုိင္းရင္းသားမ်ားအၾကာ သေဘာတူထားသည့္ တစ္ႏိုင္ငံလုံးအပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရး ဆိုင္ရာ စာခ်ဳပ္မူၾကမ္းကုိ သေဘာထားရယူ အတည္ျပဳႏိုင္ဖုိ႔ တင္သြင္းသြားမွာ ျဖစ္ေၾကာင္းလည္း သိရသည္။
    ________________________

  • ဒီဇင္ဘာ ၉၊ ႏိုင္ငံတကာသတင္း

    ဒီဇင္ဘာ ၉၊ ၂၀၁၃
    M-Media

    ဒရုန္းျဖင့္ တိုက္ခိုက္မႈေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚေနသာ ဆက္ဆံေရး တင္းမာမႈေလ်ာ့ခ်ရန္ အေမရိကန္ ကာကြယ္ေရးဝန္ၾကီး ပါကစၥတန္ေရာက္

    – အာဖဂန္နစၥတန္က်ဴးေက်ာ္စစ္တြင္ ပါ၀င္ေနသည့္ ပါကစၥတန္၏ အခန္းက႑ႏွင့္ ပါကစၥတန္ႏုိင္ငံအတြင္း အေမရိကန္က ျပဳလုပ္ေနသည့္ ဒ႐ုန္းေလယာဥ္မ်ားျဖင့္ တုိက္ခုိက္မႈမ်ားေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚေနေသာ တင္းမာမႈမ်ားကုိ ေလ်ာ့ခ်ရန္ ႀကိဳးပမ္းမႈ တစ္ခုအျဖစ္ အေမရိကန္ကာကြယ္ေရး၀န္ႀကီး ခ်က္ေဟဂယ္မွာ ပါကစၥတန္၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ နာ၀က္ဇ္ရွရစ္ဖ္ႏွင့္ ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးခဲ့သည္ဟု သိရသည္။

    ပါကစၥတန္သုိ႔ေရာက္ရွိေနသည့္ ေဟဂယ္ႏွင့္ ရွရစ္တုိ႔ ျပဳလုပ္ခဲ့သည့္ ထုိေဆြးေႏြးပြဲအတြင္း ႏွစ္ႏုိင္ငံဆက္ဆံေရး ပုိမုိအားေကာင္းေစရန္အတြက္ အတူကြလုပ္ေဆာင္သြားရန္ သေဘာတူခဲ့ၾကသည္။

    ပါကစၥတန္သုိ႔ အေမရိကန္ ကာကြယ္ေရး၀န္ႀကီးလာေရာက္မႈမွာ ေလးႏွစ္အတြင္း ပထမဆံုးအႀကိမ္လည္းျဖစ္သည္။

    ဓါတ္ပံုအညႊန္း- အေမရိကန္ကာကြယ္ေရးဝန္ၾကီးႏွင့္ ပါကစၥတန္ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဴပ္တို႔ ေတြ႔ဆံုေနစဥ္
    Ref: aljazeera

    201312981113248734_20

    ———————————————————

    ကုလ စစ္ေဆးေရးမွဴးမ်ား အီရန္ ႏ်ဴစက္ရံုမ်ားစစ္ေဆး

    – ကုလသမဂၢမွ ႏ်ဴးကလီးယား စံုစမ္းစစ္ေဆးေရးမွဴးမ်ားမွာ အီရန္ႏုိင္ငံရွီ Arak ႏ်ဴးကလီးယား စက္႐ံုအား ယမန္ေန႔က စစ္ေဆးခဲ့သည္ဟု သိရသည္။ အီရန္ႏုိင္ငံေတာင္ဘက္တြင္ရွိသည့္ ေဆာက္လုပ္စဲ ထုိစက္႐ံုအား စစ္ေရးအရအသံုးျပဳရန္ ရည္ရြယ္ခ်က္ျဖင့္ ေဆာက္လုပ္ထားျခင္း ျဖစ္မည္ဟု ႏုိင္ငံတကာမွ စုိးရိမ္ပူပန္မႈမ်ား ျဖစ္ေပၚေနစဥ္အတြင္း စစ္ေဆးခဲ့ျခင္းျဖစ္ၿပီး ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ေနာက္ပုိင္း ပထမဆံုး အႀကိမ္အျဖစ္ ႏုိင္ငံတကာ ႏ်ဴးကလီးယားေအဂ်င္စီမွ လာေရာက္စစ္ေဆးခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။
    ————————————————-
    ျခစားမႈမ်ား အျမစ္ျဖတ္မည္ဟု ကေမၻာ့ဒီယား ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ ဟြန္ဆန္ေျပာ

    ဆင္းရဲမြဲေတမႈေလ်ာ့ခ်ရန္ႏွင့္ ဖြံ႕ၿဖိဳးတုိးတက္မႈမ်ား ပုိမုိေဆာင္ရြက္ရန္ အတြက္ လာမည့္ ၂၀၁၃-၂၀၁၈ သမၼတသက္တမ္း အတြင္း ႏုိင္ငံအတြင္းရွိ ဆုိးရြားစြာျဖစ္ေပၚေနေသာ ျခစားမႈမ်ားကုိ အျမစ္ျဖတ္မည္ဟု ကေမၻာ့ဒီယား ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ ဟြန္ဆန္က ယေန႔တြင္ေျပာၾကားလုိက္သည္။ ျခစားမႈမွာ စီးပြားေရးဖြံၿဖိဳးတုိးတက္ေရးႏွင့္ ဆင္းရဲမြဲေတမႈ ေလ်ာ့ခ်ေရးတုိ႔အတြက္ အတားအဆီးျဖစ္ေနေၾကာင္း ျခစားမႈကုိတုိက္ဖ်က္ေရးလုပ္ေဆာင္ရန္ မိမိအေနျဖင့္ ကတိေပးေၾကာင္း ယေန႔က်ေရာက္သည့္ ႏုိင္ငံတကာ ျခစားမႈ တုိက္ဖ်က္ေရးေန႔မိန္႔ခြန္းတြင္ ထည့္သြင္းေျပာၾကားခဲ့သည္။
    ————————————————-
    အသံုးစရိတ္ ယူရို ၃ ဘီလီယံ ျဖတ္ေတာက္ရန္ ဂရိပါလီမန္ အတည္ျပဳ

    – ေႂကြးၿမီမ်ား ဖိစီးေနေသာ ဂရိႏုိင္ငံတြင္ ႏုိင္ငံသံုးေငြ ယူ႐ုိ ၃ ဘီလီယံ ျဖတ္ေတာက္ေရးအစီစဥ္အား ပါလီမန္တြင္ အတည္ျပဳခဲ့သည္ဟုသိရသည္။ ေျခာက္ႏွစ္ဆက္တုိက္ စီးပြားေရး က်ဆင္းမႈမ်ားျဖစ္ေပၚေနရာမွ ျပန္လည္ဦးေမာ့လာေစရန္ အတြက္ ထုိကဲ့သုိ႔ အစီအစဥ္မ်ား ျပဳလုပ္ခဲ့ရျခင္းျဖစ္ၿပီး ထုိဥပေဒမွာ လာမည့္ႏွစ္တြင္ စတင္သက္ေရာက္မည္ျဖစ္သည္။ ဂရိႏုိင္ငံမွာ ၿပီးခဲ့့သည့္ႏွစ္က စီးပြားေရးၿပိဳလဲလု နီးပါး ျဖစ္ပြားခဲ့ၿပီးေနာက္ လာမည့္ႏွစ္တြင္ ၀.၆ ရာခုိင္ႏႈန္း တုိးတက္လာေစရန္ေမွ်ာ္လင့္ေနသည္။

    ————————————————-

    ဖုန္းခိုးနားေထာင္သည့္ ျဗိတိန္ေထာက္လွမ္းေရးကို AI အဖြဲ႕မွ ဥပေဒေၾကာင္းအရ ေဆာင္ရြက္မည္ဟုေျပာ

    – ၿဗိတိန္ေထာက္လွမ္းေရး ေအဂ်င္စီမ်ားက ၎တုိ႔အဖြဲ႕၏ ဖုန္းေခၚဆုိမႈမ်ားကုိ ၾကားျဖတ္နားေထာင္မႈမ်ား ျပဳလုပ္ခဲ့ေသာေၾကာင့္ ၿဗိတိန္လံုၿခံဳေရးဆုိင္ရာ အသင္းအဖြဲ႕မ်ားအား ဥပေဒအရ ေဆာင္ရြက္သြားမည္ဟု လူ႕အခြင့္အေရးအဖြဲ႕တစ္ခုျဖစ္သည့္ Amnesty International အဖြဲ႕ကေၾကညာခဲ့သည္။ ၿဗိတိန္ေထာက္လွမ္းေရးက ထုိကဲ့သုိ႔ျပဳလုပ္မႈမွာ လူ႕အခြင့္အေရးအက္ဥပေဒ အပုိဒ္ ၈ (ကုိပုိင္အခြင့္အေရး)ႏွင့္ အပုိဒ္ ၁၀ (လြတ္လပ္စြာေဖာ္ထုတ္ခြင့္) ကုိခ်ိဳးေဖာက္ရာေရာက္ေၾကာင္း ေထာက္လွမ္းေရးႏွင့္သက္ဆုိင္သည့္ ကိစၥရပ္မ်ားကုိ ၾကားနားေသာ အစုိးရအုပ္ခ်ဳပ္မႈႏွင့္ ကင္းလြတ္သည့္ ခံုအဖြဲ႕ IPT သုိ႔  Amnesty International အဖြဲ႕က တုိင္ၾကားထားသည္။

    ……………………………………
    အင္ဒိုနီးရွားမွာ ရထား ၂ စီးတိုက္ အနည္းဆံုး လူ ၁၀ ဦးေသဆံုး

    – အင္ဒုိနီးရွားႏုိင္ငံ ဂ်ကာတာၿမိဳ႕ဆင္ေျခဖံုးတြင္ လူအျပည့္တင္ေဆာင္လာသည့္ ရထားတစ္စီးမွာ ေလာင္စာဆီးမ်ားတင္ေဆာင္လာသည့္ ကုန္တင္ကားတစ္စီးႏွင့္ တုိက္မိမႈ ယေန႔တြင္ ျဖစ္ပြားခဲ့ၿပီး အနည္းဆံုး လူ ၁၀ ဦးေသဆံုးကာ အမ်ားအျပားဒဏ္ရာရရွိခဲ့သည္ဟုသိရသည္။ ဂ်ကာတာၿမိဳ႕ အေနာက္ေတာင္ဘက္ ဘင္တာ႐ုိေဒသတြင္ျဖစ္ပြားခဲ့ျခင္းျဖစ္ၿပီး ထုိသုိ႔တုိက္မိခဲ့ၿပီးေနာက္ ႀကီးမားေသာ ေပါက္ကြဲမႈတစ္ခုျဖစ္ေပၚခဲ့ကာ မီမ်ားေလာင္ကၽြမ္းခဲ့သည္။

    …………………………………….
    ထိုင္းပါလီမန္ဖ်က္သိမ္း ေဖေဖာ္ဝါရီ ၂ ရက္ ေရြးေကာက္ပြဲ က်ငး္ပါမည္။

    – ထုိင္း၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ ယင္းလပ္ရွင္နာ၀ပ္ထရာက ယေန႔ညေနတြင္ ပါလီမန္ဖ်က္သိမ္းေၾကာင္း ႐ုပ္ျမင္သံၾကားမွတစ္ဆင့္ ေၾကညာခဲ့ၿပီး၊ ထုိင္းဘုရင္မင္းျမတ္ကလည္း ထုိဖ်က္သိမ္းမႈကုိ  လက္ခံခဲ့ကာ ေရြးေကာက္ပြဲျပဳလုပ္မည့္ ရက္အား ေဖေဖာ္၀ါရီ ၂ ရက္ဟု သတ္မွတ္လုိက္သည္။ ယခုအခ်ိန္တြင္ ထုိင္းႏုိင္ငံအား အိမ္ေစာင့္အစုိးရက အုပ္ခ်ဳပ္ထားမည္ျဖစ္ၿပီး မၾကာခင္ျပဳလုပ္မည့္ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ ယင္းလပ္ရွင္နာ၀ပ္ထရာလည္း ျပန္လည္ပါ၀င္ယွဥ္ၿပိဳင္ႏုိင္မည္ျဖစ္သည္။

    …………………………………………..
    မုန္တိုင္းဒဏ္ခံ ဖိလစ္ပိုင္ဒုကၡသည္မ်ားအတြက္ ျပည္ပမွ အကူညီမ်ား ၾကားျဖတ္အခိုးခံရ

    – ရဲတပ္ဖြဲ႕မွ သင့္ေလ်ာ္ေသာ အေရးယူမႈမ်ား ေဆာင္ရြက္ႏုိင္ရန္အတြက္ ႏုိင္ငံျခားမွ ေပးပုိ႔ေသာ အကူအညီမ်ားအား ၾကားျဖတ္ခုိးယူမႈမ်ားကုိ သိရွိေသာသူမ်ားက ေဖာ္ထုတ္ၾကရန္ ဖိလစ္ပုိင္ အစုိးရက ယေန႔တြင္ တုိက္တြန္းေျပာၾကားခဲ့သည္။ ၿဗိတိန္မွ စစ္တပ္သံုးရဟတ္ယာဥ္ျဖင့္ ေပးပုိ႔လုိက္ေသာ အေရးေပၚ ေထာက္ပံ့ေရးပစၥည္းမ်ားမွာ ဟုိင္ယန္မုန္တုိင္းဒဏ္ခံ ျပည္သူမ်ားလက္သုိ႔မေရာက္ဘဲ ေစ်းဆုိင္မ်ားတြင္ တင္ေရာင္းေနၾကသည္ဟု Dailay Mail သတင္းစာက ေဖာ္ျပခဲ့ၿပီးေနာက္ ဖိလစ္ပုိင္အစုိးရက ထုိကဲ့သုိ႔ တုိက္တြန္းလုိက္ျခင္းျဖစ္သည္။

    ……………………………………………
    ဆီးရီယားကေလးငယ္ ၂၃ သန္း ပိုလီယိုကာကြယ္ေဆးတိုက္ရန္ WHO စီစဥ္ေန

    – ဆီးရီးယားႏုိင္ငံတြင္ ပုိလီယုိေရာဂါျဖစ္ပြားမႈ ၁၇ ခုအားေတြ႕ရွိခဲ့ရၿပီးေနာက္ အေရွ႕အလယ္ပုိင္းရွိ ကေလးငယ္ ၂၃ သန္းအတြက္ ပုိလီယုိကာကြယ္ေဆးတုိက္ေႂကြးမႈမ်ားကုိ လုပ္ေဆာင္ရန္ ကမၻာ့က်န္းမာေရးအဖြဲ႕ WHO ႏွင့္ ယူနီဆက္ဖ္တု႔ိက အစီစဥ္ခ်မွတ္ခဲ့သည္။ ထုိကဲ့သုိ႔လုပ္ေဆာင္မႈမွာ အေရွ႕အလယ္ပုိင္းတစ္ခြင္တြင္ အႀကီးမားဆံုး ကာကြယ္ေဆးတုိက္ေကၽြးမႈ ျဖစ္လာမည္ဟု WHOႏွင့္ ယူနီဆက္ဖ္တုိ႔၏ ယေန႔သတင္းထုတ္ျပန္မႈကုိ ကုိးကား၍ AFP သတင္းဌာနက ေဖာ္ျပခဲ့သည္။ ထုိကာကြယ္ေဆးတုိက္ေကၽြးမႈကုိ အီဂ်စ္၊ အီရတ္၊ ေဂ်ာ္ဒန္၊ လက္ဘႏြန္၊ ပါလက္စတုိင္းရွိ အေနာက္ဖက္ကမ္းႏွင့္ ဂါဇာကမ္းေျမႇာင္ေဒသတုိ႔ႏွင့္ တူရကီႏုိင္ငံတုိ႔တြင္ ျပဳလုပ္သြားမည္။