M-Media
ၾသဂုတ္လ ၂၈ ရက္၊ ၂၀၁၃
ေအပီသတင္းငွာန၏ Meet Myanmar’s one-man anti-smoking lobby အား ဆီေလ်ာ္သည့္အတိုင္း ျမန္မာမွဳ ျပဳပါသည္။
သိပၸံ မွဴးတင္ဆိုတာထက္ “ေဆးလိပ္ေသာက္ျခင္းသည္ က်န္းမာေရးကို ထိခိုက္ႏိုင္ပါသည္” ဆိုတဲ့စာတမ္းက လူသိပိုမ်ားမွာပါ။ သိပၸံ မွဴးတင္ ကေတာ့ အေျခခံပညာေက်ာင္းေတြ မွာ ေဆးလိပ္မေသာက္ေရး လွံဳေဆာ္ေဟာေျပာသူအျဖစ္လည္း ထင္ရွားပါတယ္။ သိပၸံ မွဴးတင္ေခၚ ဗုိလ္မွဴးတင္ေမာင္ကေတာ့ မလြတ္လပ္ခင္ျမန္မာျပည္အတြက္ ဂ်ပန္မွာ စစ္ပညာသြား သင္ေတာ့ ေသြးပူေလ့က်င့္ခန္းဆင္းတုန္း ျမန္မာစစ္သားေတြ “ဂ်ပန္ ေအ -ိုး ဂ်ပန္ေအ -ိုး” လို႔ တုိင္ပင္ေအာ္ၾကတာကို အစခ်ီေျပာေတာ့ ေက်ာင္းသားေတြရယ္ေမာၾကတယ္၊ အဲဒါကို အခြင့္ေကာင္းယူကာ ေဆးလိပ္ မေသာက္ၾကဖို႔ လွံဳေဆာ္ခဲ့တဲ့ လြတ္လပ္ေခတ္ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ တစ္ဦးတည္းေသာ ေဆးလိပ္ဆန္႔က်င္တဲ့ ႏွစ္ရွည္တက္ၾကြလွဳပ္ရွားသူျဖစ္ပါတယ္။
ျမန္မာျပည္မွာ တိုဘက္ကိုလို႔ေခၚတဲ့ ေဆးရြက္ၾကီး၊ ေဆးလိပ္အေရာင္းဆုိင္ေတြ တြင္က်ယ္လာတာနဲ႔အမွ် ေဆးလိပ္ေသာက္တာကို ဆန္႔က်င္ဖို႔ လွံဳေဆာ္တဲ့ အသက္ ၉၀ အရြယ္ အဘိုးအိုၾကီးကေတာ့ ဒီေဆးလိပ္ေတြ အေရာင္း ဆုိင္ေတြေပၚထိ ေရာက္မလာဖုိ႔ သူတတ္ႏုိင္သေလာက္ လုပ္ေနခဲ့တာပါ။
အတိအက်ေျပာရရင္ အသက္ ၈၉ ႏွစ္အရြယ္ရွိေနျပီျဖစ္တဲ့ ဦးတင္ေမာင္ဟာ လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ ၆၀ အတြင္း မဂၢဇင္းေတြမွာ၊ ႏိုင္ငံေတာ္က ထုတ္ေ၀တဲ့ သတင္းစာေတြမွာ ေဆးလိပ္ဆန္႔က်င္တဲ့ ေဆာင္းပါးေတြ ေရးခဲ့ပါတယ္။ ဒါ့ျပင္ သူဟာ ႏုိင္ငံအႏွံ႕ေဟာေျပာပြဲေတြ၊ ေက်ာင္းေတြ လွည့္ျပီး ေဟာေျပာပြဲေတြျပဳလုပ္ျပီး လူငယ္ေတြကို ေဆးလိပ္အႏၱရာယ္ၾကီးမားပံုအေၾကာင္း တင္ျပခဲ့ပါတယ္။ ဒါေတြအားလံုးကို သူ႔အိတ္ထဲက အရင္းအႏွီးဆိုက္ ျပဳလုပ္ခဲ့တာပါ။
ျမန္မာျပည္ကေတာ့ ရာစု၀က္ေလာက္ အထီးတည္းျဖစ္ေနတယ္၊ ပိတ္ဆို႔မွဳေတြနဲ႔အတူ ၾကမ္းတမ္းတဲ့ စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးေအာက္ ေရာက္ေနခဲ့တယ္။ ဒါေပမယ့္ လြန္ခဲ့တဲ့ ၂ ႏွစ္အရင္ကစျပီး (အဲဒီအက်ည္းတန္မွဳေတြ) အဆံုးသတ္သြားပါျပီ။ ကမၻာေပၚက ၾကီးမားပါေပ့ဆိုတဲ့ ကုမၸဏီအခ်ိဳ႕ကေတာ့ အာရွရဲ႕ ရုပ္ခ်ည္းထင္ေပၚလာတဲ့ (ျမန္မာျပည္က) ေရွ႕ေဆာင္ေစ်းကြက္ထဲကို ထိုးေဖာက္၀င္ေရာက္ လာၾကပါျပီ။ ဒါေပမယ့္ ေဆးလိပ္ကုမၸဏီေတြမွာေတာ့ ကြဲျပားတဲ့ မဟာဗ်ဴဟာေတြ ရွိေနပါတယ္။ သူတို႔က ျမန္မာျပည္ထဲ အသံက်ယ္က်ယ္မလုပ္ဘဲ (တိတ္တိတ္ကေလး) ၀င္ေရာက္ၾကတာပါ။
ႏိုင္ငံတကာက ပိတ္ဆို႔မွဳေတြ ရုပ္လုိက္ေတာ့ ကိုကာကိုလာကစျပီး ဆူဇူကီးကားကုမၸဏီအထိ ျမန္မာျပည္ထဲ လ်င္လ်င္ျမန္ျမန္ပဲ ေရာက္လာၾကပါၿပီ။ ဒီလိုပါပဲ၊ ေဆးလိပ္ကုမၸဏီၾကီးေတြကလည္း ဖဲၾကိဳးျဖတ္တာတို႔၊ မီဒီယာေၾကညာခ်က္ေတြ မလုပ္ဘဲ တိတ္တိတ္ကေလး ေရာက္လာေနၾကပါတယ္။
ျဗိတိသွ် အေမရိကန္ဖက္စပ္ကုမၸဏီၾကီး (BAT – British American Tobacco) တစ္ခုျဖစ္သလို ကမၻာေပၚမွာ ဒုတိယေျမာက္ အၾကီးဆံုး ေဆးလိပ္ ထုတ္တဲ့ ေဆးရြက္ၾကီး ကုမၸဏီၾကီးကေတာ့ ျပီးခဲ့တဲ့လက ေရြးခ်ယ္ထားတဲ့ အစိုးရကုိယ္စားလွယ္တခ်ိဳ႕နဲ႔အတူ (ျမန္မာႏုိင္ငံကို ၀င္ေရာက္လာျခင္း အထိမ္းအမွတ္အခမ္းအနားကို) အက်ဥ္းရုန္းက်င္းပခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီကုမၸဏီၾကီးကေတာ့ ငါးနွစ္အတြင္း ေဒၚလာသန္း ၅၀ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္နွံ ကာ ေဆးလိပ္ေတြ ထုတ္လုပ္မယ္၊ ျဖန္႔ျဖဴးမယ္၊ ျမန္မာျပည္ကို သူတို႔ ေဆးလိပ္တံဆိပ္နဲ႔ အကြ်မ္း၀င္ေအာင္ လုပ္မယ္လို႔ ရည္ရြယ္ထားၾကပါတယ္။ သူတို႔ကုမၸဏီကို ရန္ကုန္ျမိဳ႕စြန္တေနရာမွာတည္ျပီး အလုပ္ေနရာေပါငး္ ၄၀၀ ေလာက္ ဖန္တီးေပးႏိုင္ပါလိမ့္မယ္။
ထိုနည္းတူ ကမၻာ့နံပါတ္သံုး ေဆးလိပ္ကုမၸဏီၾကီးျဖစ္တဲ့ ဂ်ပန္အေျခဆိုက္ ဂ်ပန္တိုဘက္ကို (JT – Japan Tobacco) ကလည္း ေျခလွမ္းမေႏွး လွပါဘူး။ ျမန္မာျပည္က သူေဌးၾကီး ဦးေက်ာ္၀င္းဆိုသူနဲ႔ လက္တြဲျပီး အလုပ္လုပ္ၾကဖို႔ လြန္ခဲ့တ့ဲ တစ္ႏွစ္ေလာက္ ကတည္းက စီစဥ္ခဲ့ၾကတာပါတဲ့။ ဂ်ပန္တိုဘက္ကိုရဲ႕ ေျပာခြင့္ရ မစၥတာ ရြိဳင္းဟီ ဆူဂါတာကေတာ့ ကုမၸဏီစက္ရံုၾကီး တည္ေဆာက္ေနျပီဆိုတဲ့အေၾကာင္း ေျပာျပေပမယ့္ ဘယ္ေလာက္ထိ တာသြားမယ့္ စီမံကိန္းလဲဆိုတာနဲ႔ ဘယ္ေနရာမွ ေဆာက္ေနတာလဲဆိုတာေတြကိုေတာ့ ေျပာဖို႔ ျငင္းဆန္ခဲ့ပါတယ္။
တရုတ္ကလည္း ဘယ္လက္ေႏွးမလဲေပါ့ေလ။ သူတို႔ရဲ႕ အၾကီးမားဆံုး ေဆးလိပ္ကုမၸဏီၾကီးက ေဒၚလာ ဘီလီယံခ်ီသံုးျပီး ဖက္စပ္ေဆာင္ရြက္မွဳေတြနဲ႔ အတူ ျမန္မာျပည္ကို ၀င္ေရာက္လာပါၿပီ။
ဒါေတြနဲ႔ ပတ္သတ္ျပီး ဗိုလ္မွဴးေဟာင္းၾကီး တင္ေမာင္ (ခ) သိပၸံမွဴးတင္ကေတာ့ – “သူတို႔က ဒီလို ကိုယ္ေယာင္ေဖ်ာက္၀င္လာလို႔ (သူတို႔လုပ္မယ့္ အလုပ္ကို) လူေတြက စိစစ္သံုးသပ္လိမ့္မယ္မဟုတ္ဘူးလို႔ ထင္ေနပံုရတယ္။ ပိုက္ဆံက လူအမ်ားၾကီးရဲ႕ ပါးစပ္ေပါက္ကို ပိတ္ႏိုင္တယ္ေလ။ ကြ်န္ေတာ္ကေတာ့ ေဆးလိပ္ဆန္႔က်င္ေရး လွဳပ္ရွားမွဳေတြအတြက္ အလြန္မတ္လွတဲ့ ေတာင္ကုန္းၾကီးတစ္ခု ျမင္ေနပါၿပီ။” ဟု မွတ္ခ်က္ေပးလိုက္ပါၿပီ။
လမ္းပန္းဆက္သြယ္ေရးေတြ မေကာင္းတဲ့အျပင္ လွ်ပ္စစ္မီးလည္း လံုလံုေလာက္ေလာက္မေပးႏိုင္တဲ့ တုိင္းျပည္ၾကီးမွာ အမည္ခံအရပ္ဘက္ အစိုးရကေတာ့ ႏုိင္ငံျခားရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမွဳေတြေၾကာင့္ အလုပ္သစ္ေတြဖန္တီးႏုိင္မယ္၊ ဖြံ႔ျဖိဳးတိုးတက္မွဳျမန္ဆန္လာလိမ့္မယ္လုိ႔ ေျမႇာ္လင့္ခ်က္ထားေနပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ က်န္းမာေရး၊ ပတ္၀န္းက်င္ထိန္းသိမ္းေရးနဲ႔ လူထုသက္သာေခ်ာင္ခ်ိေရးစတဲ့ တျခားဦးစားေပးက႑ေတြကေတာ့ ေခ်ာင္တေခ်ာင္ထဲမွာ ရံဖန္ရံခါ ေခ်းေတြ အလိမ္းလိမ္းတက္ေနေအာင္ (ပစ္ထားတာ) ခံေနရပါတယ္။
က်န္းမာေရး၀န္ၾကီးဌာန၊ တိုဘက္ကို (ေဆးရြက္ၾကီး) ထိန္းခ်ဳပ္ေရးအစီအစဥ္ရဲ႕ ေခါငး္ေဆာင္ျဖစ္တဲ့ နန္းႏိုင္ႏိုင္ရွိန္းကေတာ့ – “BAT (British American Tobacco) နဲ႔ JT (Japan Tobacco) တို႔သာမက အျခားေဆးလိပ္ ထုတ္လုပ္ေရးေတြကို ျပင္းျပင္းထန္ ထန္ဆန္႔က်င္ထား ခ်က္ေတြ ကေတာ့ Myanmar Investment Commission ေခၚ ျမန္မာ့ရင္းနွီးျမႇဳပ္ႏွံေရးေကာ္မရွင္ရဲ႕ ဖ်က္သိမ္းတဲ့စာရင္းထဲ ပါသြားခဲ့ပါၿပီ” လို႔ ေျပာပါတယ္။ အဲဒီေကာ္မရွင္ၾကီးရဲ႕ ဒါရိုက္တာကလည္း လာဘ္လာဘအရွဳပ္ေတာ္ပံုသံသယေၾကာင့္ ထြက္သြားခဲ့ၿပီျဖစ္ေပမယ့္ တိုဘက္ ကို ေခၚ ေဆးရြက္ၾကီးကုမၸဏီ ၾကီးေတြကို အတည္ျပဳေပးထားခ်က္ကေတာ့ တစံုတရာမထိခိုက္ဘဲ ဒီအတိုင္း ဆက္လက္တည္ရွိေနဆဲပါ။
ဒီလို ႏိုင္ငံတကာ အင္အားၾကီးတိုဘက္ကိုကုမၸဏီၾကီးေတြက သူတို႔ရဲ႕ လက္ရွိလုပ္ကိုင္ေနတဲ့ အဓိကေစ်းကြက္ေတြမွာ ေဆးလိပ္ေသာက္သံုးမွဳႏွဳန္းေတြ က်ဆင္းေနေတာ့ ျမန္မာျပည္ဟာ သူတို႔အတြက္ ေက်နပ္စရာ ဆြဲေဆာင္မွဳတစ္ခုပါပဲ။
(ျမန္မာျပည္မွာ) ေဆးလိပ္ေသာက္ျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္လာမယ့္အႏၱရာယ္ကို သိတဲ့ႏွဳန္းက နိမ့္လွပါတယ္။ ဒီေတာ့ကား တိုဘက္ ကိုေခၚ ေဆးရြက္ၾကီး ထိန္းခ်ဳပ္ေရးအစီအမံေတြကို ထိထိေရာက္ေရာက္ အက်ိဳးသက္ေရာက္ေစဖို႔ (လုပ္ေဆာင္ တာေတြ) လည္း နည္းပါးလ်က္ရွိပါတယ္။
ေဆးလိပ္ေသာက္ျခင္းကို ဆန္႔က်င္တဲ့လွဳပ္ရွားမွဳၾကီးကို ထိထိေရာက္ေရာက္လုပ္ေနတာဆိုလို႔ တစ္ေယာက္တည္းရွိပါတယ္။
ျမန္မာျပည္က တျခားလူငယ္ေတြလုိပါပဲ၊ (ဦး)တင္ေမာင္က အသက္ ၁၀ ႏွစ္မွာတင္ ေဆးလိပ္ဆြဲေနပါၿပီ။ ဒါေၾကာင့္ ေဆးလိပ္ဆြဲဖို႔ ဘယ္ေလာက္လြယ္ သလဲဆိုတာ သူသိပါတယ္လို႔ (ဦး)တင္ေမာင္ (ခ) သိပၸံမွဴးတင္က ဆိုတယ္။ သူေဆးလိပ္ျပတ္ပံုကိုလည္း ေျပာျပတဲ့အခါ တေခါက္ သူ Readers Digest မဂၢဇင္းကိုဖတ္ေတာ့ အဲဒီမွာ ေဆးလိပ္ဆိုးက်ိဳးေတြေရးထားတဲ့ ေဆာင္းပါးတစ္ပုဒ္ ဖတ္မိျပီးတဲ့ေနာက္ ျဖတ္ပစ္ခဲ့တာပါလို႔ ဆိုပါတယ္။
ေဆးလိပ္ေသာက္တဲ့သူအေရအတြက္မ်ားသလို သူတို႔ထဲက အခ်ိဳ႕သူေတြေလာက္ပဲ ဖင္ဆီခံပါတဲ့ေဆးလိပ္ကို ေသာက္ၾကပါတယ္။
၂၀၀၇ ခုနွစ္ ကမၻာ့က်န္းမာေရးအဖြဲ႔အစီရင္ခံစာအရ ေယာက်္ား ၄၅ ရာခိုင္ႏွဳန္းက တိုဘက္ကိုေခၚေဆးရြက္ၾကီးကို ေသာက္တယ္ ဒါမွမဟုတ္ ၀ါးစားၾကပါတယ္တဲ့။ အမ်ိဳးသမီးေတြနဲ႔ ဆယ္ေက်ာ္သက္ေတြကေတာ့ ၈ ရာခုိင္ႏွဳန္းနဲ႔ ၁၃ ရာခုိင္ႏွဳန္းစီ အသီးသီးျဖစ္ၾကပါတယ္။
ျဗိတိသ်ွအေမရိကန္ေဆးရြက္ၾကီးကုမၸဏီ (BAT) ရဲ႕အၾကီးအကဲ နီကန္ဒရို ဒူရန္တီကေတာ့ လြန္ခဲ့တဲ့ ၁၀ ႏွစ္က စစ္ (ဗုိလ္ခ်ဳပ္ၾကီး)ေတြနဲ႔ အျငင္းပြားဖြယ္ ဆက္သြယ္မိတာေၾကာင့္ ေမာင္းထုတ္ခံခဲ့ရျပီးေနာက္ အခု ျမန္မာျပည္ကို ျပန္၀င္ခြင့္ရတဲ့အတြက္ အမွန္အကန္ကို စိတ္လွဳပ္ရွားမိေၾကာင္း၊ BAT အေနနဲ႔ တုိင္းျပည္ရဲ႕ စီးပြားေရးနဲ႔ လူမွဳေရးတိုးတက္ေျပာင္းလဲမွဳေတြမွာ အဓိကအခန္းက႑ကေန ပါ၀င္မယ့္အေၾကာင္း BAT ရဲ႕ ၀က္ဘ္ဆိုဒ္ကေန ေရး သားေဖာ္ျပခဲ့ပါတယ္။
ေဆးျပင္းလိပ္လို ရိုးရာေဆးလိပ္မွာေတာ့ ေဆးရြက္ၾကီးေကာင္းေကာင္းေတြ လိပ္ထားတာမ်ိဳးရွိသလို၊ အရိုးအသားအပိုင္းအစမ်ိဳးနဲ႔ မက်ည္းသာမက အျခားေသာ အရသာမ်ိဳးေတြပါ ရွိပါတယ္။ ျမန္မာျပည္မွာေတာ့ ခပ္ငယ္ငယ္အရြယ္ကတည္းက စတာပါပဲ။ တခါတေလ သားျဖစ္သူက ဖခင္ကို မီးညႇိေပးရပါေသးတယ္။
လူေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကေတာ့ ေဆးလိပ္ေသာက္တာမေကာင္းဘူးလို႔ သိၾကတယ္၊ ဒါေပမယ့္ ဘာေၾကာင့္မေကာင္းတာလဲဆိုတာကိုေတာ့ သိသူနည္းပါးလွပါတယ္။
“ေဆးလိပ္ေသာက္တာမေကာင္းဘူးဆိုတာေတာ့ သိတယ္၊ ဒါေပမယ့္ ေဆးလိပ္ေသာက္သူတိုင္း ကင္ဆာျဖစ္ေနတာမွမဟုတ္တာ။ ကြ်န္ေတာ္ အခု ေကာင္းေကာင္းမြန္မြန္ပါပဲ။ မျဖစ္ေသးတာေတြေတြးၿပီး ပူပန္မေနခ်င္ပါဘူး” လို႔ ၃၇ ႏွစ္အရြယ္ အိမ္ေထာင္သည္ မခင္ခ်ိဳက ေျပာပါတယ္။ သူမကေတာ့ အိမ္မွာေနရင္ ေဆးျပင္းလိပ္ေသာက္ၿပီး အျပင္ထြက္ရင္ စီးကရက္ေသာက္သူျဖစ္ပါတယ္။
ရန္ကုန္ေဆးရံုၾကီးမွာေတာ့ ကင္ဆာေရာဂါသည္ေတြနဲ႔ ျပည့္ႏွက္ေနပါတယ္။ အဲဒီထဲက ေဆးလိပ္ေၾကာင့္ ျဖစ္တဲ့ကင္ဆာေရာဂါသည္ အခ်ိဳ႕ကသာ ေဆး လိပ္ရဲ႕ ဆိုးက်ိဳးကို အခ်ိန္ေႏွာင္းျပီးမွ သေဘာေပါက္နားလည္ၾကပါတယ္။
အသက္ ၆၀ ႏွစ္အရြယ္ရွိၿပီး ႏွစ္ ၅၀ ေလာက္ေဆးလိပ္ေသာက္ခဲ့တဲ့ ကိုလွစိုးကေတာ့ – “မစဥ္းစားတတ္ေအာင္ပဲဗ်ာ။ လြန္ခဲ့တဲ့ ၁ ႏွစ္အရင္ကအထိ ကြ်န္ေတာ္ ေဆးလိပ္မျဖတ္ျဖစ္ခဲ့ဘူး။ အဆုတ္ကင္ဆာျဖစ္ေနၿပီဆိုမွ ျဖတ္ျဖစ္ေတာ့တာပဲ” လို႔ ေျပာျပပါတယ္။
လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္အနညး္ငယ္ေလာက္ကေတာ့ ျမန္မာအစိုးရက ကမၻာ့က်န္းမာေရးအဖြဲ႔ (WHO) ရဲ႕ ေဆးရြက္ၾကီး (ဆန္႔က်င္တိုက္ဖ်က္ေရး) စာတမ္းမွာ သေဘာတူ လက္မွတ္ထိုးခဲ့တယ္။ ဒါေပမယ့္ ျမန္မာမွာေတာ့ ေဆးရြက္ၾကီး ထုတ္လုပ္မွဳ၊ ေရာင္းခ်မွဳနဲ႔ ေစ်းကြက္ျဖန့္ခ်ိမွဳေတြကိုေတာ့ ဥပေဒေတြနဲ႔ ထိန္းခ်ဳပ္တာမ်ိဳး၊ ေရာင္းခ်မွဳကို ကန္႔သတ္တာမ်ိဳးေတြ မရွိသေလာက္ ရွားပါတယ္။
အသက္အရြယ္အလိုက္ ကန္႔သတ္ျပီး ေဆးလိပ္ေရာင္းခ်ခြင့္ ပိတ္ပင္ထားေပမယ့္ အသက္ ၁၂ ကေန အဲဒီထက္ငယ္တဲ့ ကေလးေတြကိုေတာ့ စီးကရက္ အပ်ည္ (ဘူးလုိက္မဟုတ္ပဲ၊ တလိပ္ခ်င္း) ေတြ ၀ယ္ေနတာမ်ိဳးကိုေတာ့ လမ္းေဘးက ဆိုင္ေတြမွာ ပံုမွန္ေတြ႔ေနရတာပါပဲ။
ျပည္တြင္းအေျခဆုိက္ ေဆးလိပ္ကုမၸဏီေတြကေတာ့ ေစ်းကြက္မွာ ေၾကာ္ျငာပိတ္ပင္ခံရတာကေန လြတ္ေအာင္ တနည္းတဖံုနည္းမ်ိဳးစံု သံုးၾကတာေပါ့။ ဇိမ္ခံကားမ်ိဳးစံုနဲ႔ အရမ္းကို ခ်မ္းသာၾကြယ္၀တဲ့ နာမည္ၾကီး ဦးေတဇကေတာ့ သူထုတ္တဲ့ ေဆးလိပ္တံဆိပ္မွာ ထီလက္မွတ္ပံုစံု ၅ ေဒၚလာတန္၊ ၁၀ ေဒၚလာတန္ေတြထည့္ျပီး ျမႇဴဆြယ္တာပါ။
ေဆးရြက္ၾကီးထုတ္တဲ့ ဂုရုၾကီးေတြကေတာ့ ေစ်းကြက္မွာ ဘယ္လို ျမႇဳဴရမလဲဆိုတာ ၀ါရင့္အေတြ႔အၾကံဳရွိေနပါၿပီ။ သူတို႔ေတြဟာ ကြ်မ္းက်င္မွဳေတြနဲ႔ အတူ ေဆးလိပ္ေသာက္သံုးသူေတြကို တစ္ဘ၀လံုး (ေဖာက္သည္ျဖစ္ေနေအာင္) ထက္ထက္ျမက္ျမက္ကေလး ဆြဲေဆာင္ၾကပါတယ္။ ဒီလူေတြကလည္း တရား၀င္ထြက္ေပါက္ေတြကေန (လက္ႏွစ္လံုးၾကား) လွဳပ္ရွားၾကတာပါ။
လက္ရွိ သတ္မွတ္ခ်က္ေတြအရ ေဆးလိပ္ကုမၸဏီေတြက ကေလးေတြကို ပညာသင္စရိတ္ေထာက္မယ္၊ လူမွဳေရးလုပ္ငန္းေတြကို စပြန္ဆာေပးမယ္ဆိုရင္ သူတို႔ေဆးလိပ္တံဆိပ္ကို အေရာင္းျမႇင့္တင္ေရး လုပ္လို႔ရေနပါၿပီ။ ဒါမွမဟုတ္ ေဖ့ဘြတ္လို ဆိုရွယ္နက္၀က္ေတြကေန ေၾကာ္ျငာၾကပါတယ္။
ျမန္မာကေတာ့ ေဆးလိပ္ဘူးခြံေပၚမွာ ပံုနဲ႔ေဖာ္ျပျပီး သတိေပးတာမ်ိဳးမလုပ္တဲ့ အာရွႏိုင္ငံအနည္းအက်ဥ္းေတြထဲက တႏုိင္ငံလည္းျဖစ္ပါတယ္လို႔ ကမၻာ့ တီဘီေရာဂါနဲ႔ အျခားေရာဂါမ်ားတိုက္ဖ်က္ေရး ယူနီယံရဲ႕ နည္းပညာအၾကံေပး တာရာဆင္းဘမ္းက ဆိုပါတယ္။ သူကေတာ့ ျမန္မာျပည္ကို ဒုတိယအၾကိမ္ေျမာက္ အလည္အပတ္သြားခါးနီး ခုလိုေျပာခဲ့တာပါ။
WHO ကေတာ့ ခုခ်ိန္ထိ ေဆးလိပ္ေသာက္သူေတြထဲက ၅ ရာခိုင္ႏွဳန္းကသာ ဖင္စီခံပါတဲ့စီးကရက္ ေသာက္ၾကတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။
အေရွ႕ေတာင္အာရွ ေဆးရြက္ၾကီးထိန္းခ်ဳပ္ေရး ညႊန္႔ေပါင္းအဖြဲ႔ရဲ႕ ေပၚလစီအၾကံေပး ေမရီအဆြန္တာကေတာ့ (ျမန္မာျပည္ရဲ႕) အေျပာင္းအလဲက စီးပြားေရးကို တိုးတက္ျဖစ္ထြန္းေစမွာျဖစ္လို႔ (ေဆးလိပ္ေသာက္တဲ့) အေလ့အက်င့္ေတြ ျပင္ၾကလိမ့္မယ္လို႔ ေမွ်ာ္မွန္းထားပါတယ္။
“စီးပြားေရးတိုးတက္လာဖို႔၊ အလယ္အလတ္တန္းစားလူေတြဟာ အသားတင္၀င္ေငြေတြ ရလာဖို႔ ကြ်န္မတို႔ ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္။” လို႔ သူမက ဆိုပါ တယ္။ ေနရာတိုင္းမွာ ေဆးလိပ္ေသာက္တဲ့ဓေလ့ ပ်ံ႔ႏွံ႕ေနတာနဲ႔ စပ္လ်ဥ္းျပီး သူမက “အလယ္အလတ္တန္းစားေတြနဲ႔ ဆယ္ေက်ာ္သက္ေတြ ကို ေဆးလိပ္ ကုမၸဏီေတြက ေစ်းေပါတဲ့ေဆးလိပ္ေတြနဲ႔ ပစ္မွတ္ထားဆြဲေဆာင္ဖို႔ အခြင့္အလမ္းေတြ ရသြားပါလိမ့္မယ္။” လို႔ သူမက မိသားစု၀င္ေငြ ေတြကိစၥနဲ႔ စပ္လ်ဥ္းျပီး ေျပာျပပါတယ္။ ဒါ့ျပင္သူမက ျမန္မာျပည္ရဲ႕ အသစ္အသစ္ေသာ ကုမၸဏီၾကီးေတြနဲ႔ ပတ္သတ္လို႔ – “ဒီကုမၸစီေတြက ဆြဲေဆာင္ မွဳေကာင္းေကာငး္နဲ႔ ထုပ္ပိုးထားတဲ့ ေဆးလိပ္ေတြကို (ေစ်းဆိုင္ေတြက) ပိုက္ဆံရွင္းတဲ့ေကာင္တာေတြမွာ ဒါမွမဟုတ္ ထင္သာျမင္သာတဲ့ မွန္ဗီရိုၾကီးေတြ ထဲမွာ ျပသထားတာမ်ိဳးကို ကြ်န္မတို႔ ပိုျပီးျမင္ၾကရမယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။” ဟု မွတ္ခ်က္ေပး ေျပာျပခဲ့ပါတယ္။
ဒါေတြကေတာ့ (ဦး) တင္ေမာင္ (ခ) သိပၸံမွဴးတင္အတြက္ေတာ့ ေၾကာက္စရာလန္႔စရာေတြ ျဖစ္ေနျပီ။ သူက သူ႔ဘ၀မွာ ေဆးရြက္ၾကီးကို ဆန္႔က်င္ျခင္းက အၾကီးမားဆံုးေသာ ဆန္႔က်င္မွဳအျဖစ္ သတ္မွတ္ထားသူပါ။
(မွဴးတင္ ေအာင္ျမင္ပါေစ။ – အမ္-မီဒီယာ)
