ဇြန္လ-၃၊၂၀၁၃
ေဆာင္းပါးရွင္-ေအာင္တင္
ဇြန္လ(၂)ရက္ ၂၀၁၃ခု မနက္ပုိင္း RFAမွာ ရုိဟင္ဂ်ာလူဦးေရ ထိန္းခ်ဳပ္ေရးကိစၥကုိ ကေနဒါက ေဒါက္တာခင္ေစာဝင္းနဲ႔ အေမရိကက ကုိေအာင္မုိးဝင္းတုိ႔ ေထာက္ခံ ေဆြးေႏြးသြားတာကုိ စိတ္မသက္မသာ နားေထာင္ရတယ္။ အဲဒီမတုိင္ခင္ကလည္း ေဒါက္တာခင္ေစာဝင္းရဲ့ ေထာက္ခံေဆြးေႏြးခ်က္ကုိ RFAက အႀကိမ္ႀကိမ္ ထုတ္လႊင့္ခဲ့ပါတယ္။
ေဒၚခင္ေစာဝင္းက အမ်ားရဲ့အခြင့္အေရးကုိ ကာကြယ္ဖုိ႔ အနည္းရဲ့ အခြင့္အေရးကို ခ်ိဳးေဖာက္ႏုိင္တယ္ဆုိျပီး အမ်ားနဲ႔ သက္ဆုိင္တဲ့ ေနရာေတြမွာ ေဆးလိပ္ေသာက္တားျမစ္ျခင္းကုိ ဥပမာေပး ေထာက္ျပသြားခဲ့တယ္။ ေဆးလိပ္ေသာက္ျခင္းဆုိတာ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း လြန္ခဲ့ေသာႏွစ္(၆၀)ေက်ာ္က ေထာက္ျပခဲ့တဲ့ လမ္းေပၚမွာ ေဆးရုိးလွမ္းတဲ့ လူ႔အခြင့္အေရးမ်ိဳးျဖစ္ျပီး လူသားေတြရဲ့ မူလဘူတ အေျခခံအခြင့္အေရးျဖစ္တဲ့ လူသားမ်ိဳးဆက္ျပန္႔ပြါးပုိင္ခြင့္နဲ႔ မႏႈိင္းယွဥ္အပ္ မႏိႈင္းယွဥ္ေကာင္းတဲ့အရာ ျဖစ္တယ္ဆုိတာကုိ လူ႔အခြင့္အေရးနဲ႔ က်န္းမာေရးနယ္ပယ္မွာ အေတြ႔အၿကုံရွိတဲ့ ဆရာမႀကီးက ေမ့ေလ်ာ့သြားဟန္တူပါတယ္။ ရွိေစေတာ့။
ကုိေအာင္မုိးဝင္းက သူဟာ အေရွ႕အလယ္ပုိင္း၊ အေမရိကန္ ႏုိင္ငံျခားေရး မူဝါဒေတြကုိ အထူးျပဳေလ့လာသူျဖစ္တဲ့အတြက္ ရုရွားအေၾကာင္းကုိ မရွိမျဖစ္ ေလ့လာရပါတယ္တဲ့။ ဆုိဗီယက္အင္ပါယာျပိဳကဲြရတာ ခ်က္ခ်နီးယား(မြတ္စလင္ ကုိယ္ပုိင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ေဒသ)က လူဦးေရ မ်ားျပားလာျခင္းကလည္း တစ္ေၾကာင္းပါတယ္တဲ့။ ရင္သတ္ရႈေမာ အ့ံၾသဘြယ္ရာ သုံးသပ္ခ်က္ျဖစ္ပါတယ္။ ဆင္ျဖတ္လုိ႔ တံတားႀကီး တုန္သြားတဲ့အခါ ဆင္နားရြက္ထဲက မႊားေကာင္ရဲ့ အေလးခ်ိန္ကလည္း သက္ေရာက္မႈရွိပါတယ္ဆုိတဲ့ ျပင္ညာရွိႀကီးေပဘဲ။ ျမန္မာတစ္ႏုိင္ငံလုံး မြတ္စလင္ မုန္းတီးေရး လႈံ႕ေဆာ္မႈေတြ၊ မြတ္စလင္ေတြကုိ တုိက္ခုိက္မႈေတြ ျပင္းထန္ေနခ်ိန္မွာ ဆိုင္ဆိုင္ မဆုိင္ဆုိင္ ရတဲ့အေပါက္က မြတ္စလင္မုန္းတီးေရး တုတ္ထဲ့လုိက္မေဟ့ဆုိတဲ့ စိတ္ေစတနာဆုိးက တံတားေပၚ ဆင္သြားသလုိ ထင္ရွားလွတယ္။ ရွိေစေတာ့။
ႏုိင္ငံတကာ အေတြ႔အၿကုံေတြ မ်ားျပားလွပါတယ္ဆုိတဲ့ ေဒါက္တာယဥ္ယဥ္ႏြယ္ကလည္း (သူ႔ရဲ့ ၾကည္ညိဳစရာေကာင္းတဲ့ မ်က္ႏွာဟန္ေပးေတြနဲ႔) ေခတ္ေနာက္က်ေနတဲ့ တနည္းအားျဖင့္ဆုိရင္ အစြန္းေရာက္ေနတဲ့ မြတ္စလင္ဘာသာေရး ဆရာေတြက သားသမီးကန္႔သတ္ေရးကုိ ရခုိင္ျပည္မွာ ကန္႔ကြက္ဟန္႔တားေနသတဲ့။ ကမၻာေပၚမွာ လူဦးေရ အမ်ားဆုံးျဖစ္တဲ့ အျပင္ ေဒါက္တာဘဲြ႔ရ ပညာတတ္အေက်ာ္အေမာ္ေတြ ေထာင္ေသာင္းသိန္းခ်ီေအာင္ ရွိေနႏုိင္တဲ့ ကက္သုိလစ္ ဂုိဏ္းဝင္ေတြကလည္း လူသိ၊ ကမၻာသိ ယေန႔တုိင္ေအာင္ သားသမီးတားဆီးျခင္းကုိ ခါးခါးသီးဆန္႔က်င္ေနၾကဆဲျဖစ္တာကုိ က်ေနာ္တုိ႔ရဲ့ ေဒါက္တာမႀကီးက သိဟန္မတူဘူး။ အဲဒီကက္သုိလစ္ေတြကုိ ပညာမတတ္ဘူး။ အစြန္းေရာက္ေနတယ္လုိ႔ ဆရာမႀကီး ေျပာရဲသလားဆုိတာကုိ သိခ်င္မိတယ္။ ကက္သုိလစ္ဘာသာႀကီးစုိးတဲ့ ႏုိင္ငံအခ်ိဳ႕မွာ သားသမီးကန္႔သတ္ျခင္းကုိ လက္မခံၾကေပမဲ့ အိမ္နီးခ်င္း ဘဂၤလားေဒ့ရွ္အပါအဝင္ မြတ္စလင္ႏုိင္ငံေတြမွာ သားသမီးကန္႔သတ္ျခင္းကုိ က်င့္သုံးေနၾကတယ္ဆုိတာကုိလည္း ပညာရွင္ဆရာမႀကီးက ေမ့ခ်င္ေယာင္ ေဆာင္ေနျပန္တယ္။ သူ႔မစ္ရွင္(Mission)က မီးျငိမ္းတဲ့ မစ္ရွင္ မဟုတ္ဘူး။ ဓါတ္ဆီေလာင္းတဲ့ မစ္ရွင္ျဖစ္ဟန္တူတယ္။ ရွိေစေတာ့။
ရွိေစေတာ့ေတြ မ်ားလာရင္ေတာ့ ကိစၥရွိလာႏုိင္ပါတယ္။
ဒီေန႔ ဦးသိန္းစိန္အစုိးးရရဲ့ လူဦးေရထိန္းခ်ဳပ္ျခင္းကုိ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၊ လူ႔အခြင့္အေရး အဖဲြ႔အစည္းေတြႏွင့္ ကုသသမဂၢက ကန္႔ကြက္ေနတာလား။ ထိန္းခ်ဳပ္တဲ့နည္းစနစ္၊ ပုံသ႑ာန္ကုိ ကန္႔ကြက္ေနတာလားဆုိတဲ့ အင္မတန္အခရာက်တဲ့ ေမးခြန္းႀကီးကုိ RFAမွာ ေဆြးေႏြးသူ ပညာရွင္ႏွစ္ေယာက္ေကာ၊ သတင္းေမးသူ ဦးခင္ေမာင္ျငိမ္းတုိ႔ သာကမ ျမန္မာျပည္သူ အမ်ားအျပားက နားလည္သေဘာေပါက္ဟန္ မတူၾကတာက ဝမ္းနည္းစရာပါ။
ကမၻာႀကီးမွာ လူဦးေရ ေပါက္ကဲြမႈ မ်ားျပားေနျပီး အစာေရစာနဲ႔ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ ပ်က္ဆီးဆုံးရႈံးမႈေတြ မ်ားျပားေနလုိ႔ ကုလသမဂၢကုိယ္တုိင္က ေငြကုန္ေၾကးက်ခံ၊ အဖဲြ႔အစည္းေတြဖဲြ႕၊ ပညာရွင္ေတြအကူအညီနဲ႔ လူဦးေရ ထိန္းခ်ဳပ္ေရး ကူညီလုပ္ေဆာင္ေပးေနတာကုိ မျမင္ၾကဘူးလား။ အိမ္နီးခ်င္း အိႏၵိယ၊ ဘဂၤလားဒက္ႏုိင္ငံေတြအပါအဝင္ ကမၻာ့ႏုိင္ငံအားလုံးေလာက္လုိလုိ (လူဦးေရတုိးႏႈံး အႏႈတ္ျပေနတဲ့ စီးပြားတုိးတက္ေသာ ႏုိင္ငံအနည္းငယ္ကလဲြလုိ႔)က လူဦးေရ ထိန္းခ်ဳပ္ျခင္းကုိ ကုိယ့္နည္းကုိယ့္ဟန္နဲ႔ လုပ္ေနၾကတာကို မေတြ႕ၾကဘူးလား။ ဆင္းရဲျပီး သားသမီးမ်ားရင္ ခေလးေကာ၊ မိခင္သာ ထိခုိက္ရုံမက လူ႔အဖဲြ႔အစည္းကုိပါ ဝန္ထုပ္ဝန္ပုိးျဖစ္ေနလုိ႔ လူဦးေရ ထိန္းခ်ဳပ္ျခင္း (Family Planning)ကုိ လူ႔အခြင့္အေရးအဖဲြ႔အစည္း၊ က်န္းမာေရးအဖဲြ႔အစည္း အားလုံးလုိလို ေထာက္ခံကူညီေနၾကတာကုိ ဒီပညာရွင္ႀကီးမ်ား မသိၾကဘူးလား။
ဦးသိန္းစိန္ကုိ ေထာက္ခံခ်င္ေဇာေၾကာင့္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ဘာေၾကာင့္ ကန္႔ကြက္ရသလဲဆုိတာကုိ မစဥ္းစားႏုိင္ၾကဘူး ဆုိရင္ေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔ႏုိင္ငံ ဒီမုိကေရစီ ခရီးလမ္းက ၾကမ္းေနအုံးမွာပါ။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အပါအဝင္ လူ႔အခြင့္အေရး အဖဲြ႔အစည္းေတြ၊ ႏုိင္ငံတကာအစိုးရေတြနဲ႔ ကုလသမဂၢတုိ႔က ရုိဟင္ဂ်ာေတြကုိ ခေလးႏွစ္ေယာက္ထက္ ပုိမယူရဆုိတဲ့အမိန္႔ကုိ ကန္႔ကြက္ရျခင္းက အမိန္႔အာဏာနဲ႔ လုပ္လုိ႔ျဖစ္တယ္။ အမိန္႔အာဏာနဲ႔ လုပ္ရင္ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈျဖစ္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈ မျဖစ္ေအာင္ စည္းရုံးျခင္း၊ ပညာေပးျခင္း၊ အေထာက္အကူေပးျခင္းအားျဖင့္သာ လုပ္ၾကဖုိ႔ လုိပါတယ္။
ရုိဟင္ဂ်ာေတြ ဆင္းရဲတယ္။ ဆင္းရဲမွာေပါ့။ ဆင္းရဲေအာင္ အလုပ္ခံထားရတာကုိး။ သူတုိ႔ထြက္ကုန္ေတြ သူတုိ႔ လြတ္လပ္စြာ ေရာင္းဝယ္ခြင့္ မရွိဘူး။ လြတ္လပ္စြာ ခရီးသြား ကုန္သြယ္ခြင့္ မရွိဘူး။ အစုိးရကလည္း ဘာအေထာက္အကူ (Infrastructures)မွ မလုပ္ေပးဘူး။ ဒီၾကားထဲ သူတုိ႔လယ္ေတြ၊ ကၽြဲႏြားေတြကုိလည္း မၾကာခဏ အဓမၼ အသိမ္းခံၾကရတယ္။ အသစ္ေနရာခ်ေပးတဲ့ နတလရြာသားေတြအတြက္ သူတုိ႔ လယ္၊ သူတုိ႔ ႏြားကုိ ေပးရတယ္။ အလုပ္ခြင္မွာလည္း ေပၚတာ အဆဲြခံရတယ္။
ရုိဟင္ဂ်ာေတြဟာ ပညာမတတ္ဘူး။ ဘာေၾကာင့္လဲ။ ေက်ာင္းအင္မတန္ နည္းတယ္။ ဘာသာစကား ကၽြမ္းက်င္တဲ့ ရုိဟင္ဂ်ာဆရာ မခန္႔ဘူး။ ရခုိင္ဆရာေတြကုိ အမ်ားဆုံး ခန္႔တယ္။ ဆရာအမ်ားစုႀကီးက အိမ္မွာေနျပီး လခထုိင္ထုတ္၊ ေက်ာင္းမလာ။ ေစတနာနည္း။
ရုိဟင္ဂ်ာေတြမွာ ပညာတတ္ရွားတယ္။ နည္းနည္းပါးပါး စာသင္ႏိုင္သူေတြ ဆယ္တန္းေအာင္ရင္ တကၠသုိလ္တက္ခြင့္ရေရးက အုိင္ယာလန္ထီေပါက္တာထက္ ပုိခက္ခဲတယ္။ ပညာတတ္ေတြ မျဖစ္လာေအာင္ စနစ္တက်ပိတ္ဆုိ႔ထားတာ ၁၉၈၂ ႏုိင္ငံသားဥပေဒ ျပဌာန္းျပီး ေနာက္ပုိင္းကတည္းကဘဲ။
ရုိဟင္ဂ်ာေတြ လူဦးေရမ်ားတယ္ေျပာတယ္။ လြန္ခဲ့ေသာ ဘယ္ႏွစ္ခုႏွစ္က လူဦးေရ ဘယ္ေလာက္ရွိခဲ့ျပီး အခုဘယ္ေလာက္ရွိလာလို႔ လူဦးေရတုိးႏႈံး ဘယ္ေလာက္ျမင့္တက္လာပါတယ္လုိ႔ ကိန္းဂဏန္းနဲ႔ မခ်ျပဘဲ ဘယ္လုိလုပ္ လူဦးေရမ်ားတယ္ ေျပာႏုိင္ၾကတာလဲ။ ဘာအေထာက္အထားနဲ႔ ေျပာေနတာလဲ။ ရုိဟင္ဂ်ာေတြကုိ ခြင့္ျပဳခ်က္ရမွ လက္ထပ္ရမယ္။ ခေလးႏွစ္ေယာက္ထက္ ပုိမယူရဘူးဆုိတာ ႏွစ္ႏွစ္ဆယ္ေက်ာ္ေနျပီ။ ဘယ္လုိလုပ္ျပီး လူဦးေရ မ်ားတယ္ ေျပာႏုိင္ရတာလဲ။
မိသားတစ္စုမွာ ၅၀ – ၆၀ ေလာက္ရွိတယ္။ ဟုတ္လား။ ခင္ဗ်ားတုိ႔ကုိ အဖုိး အဖြား၊ အမိ အဘ၊ သား သမီး၊ ေျမးျမစ္အထိေအာင္ အိမ္ေထာင္စုစာရင္း တစ္ခုဘဲ လုပ္ေပးထားရင္ ခင္ဗ်ားတုိ႔လည္း ၅၀ – ၆၀ မျဖစ္သြားႏုိင္ဘူးလား။
အုပ္ခ်ဳပ္ေရး၊ ပညာေရး၊ က်န္းမာေရး၊ ဌာနဆုိင္ရာမွာ ရုိဟင္ဂ်ာကုိ အလုပ္မခန္႔ေတာ့ဘူး။ အႏွိမ္ခံ အဖိခံလုပ္ထားတယ္။ ဒီလူမ်ိဳးမွ မနိမ့္က်ရင္ ဘယ္လူမ်ိဳး နိမ့္က်အုံးမွာလဲ။ ဒီလုိလူမ်ိဳးမွ ေခတ္ေနာက္မက်ရင္ ဘယ္လူမ်ိဳး ေခတ္ေနာက္က်အုံးမွာလဲ။ သူတုိ႔ကုိ လြတ္ေျမာက္ေအာက္ အကူအညီေပးမွာလား။ ပုိဆုိးေအာင္ ပိုဖိႏွိပ္မွာလား။
ဒါေၾကာင့္ ပထမအဆင့္အေနနဲ႔ ရုိဟင္ဂ်ာေတြမွာ တစ္ကယ္ဘဲ လူဦးေရး တုိးပြါးမႈႏႈံး ျမင့္ေနသလား။ အျခားျမန္မာႏုိင္ငံသားေတြမွာေကာ လူဦးေရ တုိးပြါးႏႈံးျမင့္ေနသလား။ လူဦးေရတုိးႏႈံးမ်ားေနတာမွန္ရင္၊ မိသားစု စီမံကိန္းလုပ္ဖို႔ လုိအပ္တာမွန္ရင္ သက္ဆုိင္ရာ ပညာရွင္ေတြ၊ လူ႔အဖဲြ႔အစည္းေတြရဲ့ ထင္သာျမင္သာေသာ ေထာက္ခံမႈႏွင့္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈကုိ ရယူျပီးမွ သားသမီး ဦးေရကုိ ထိန္းခ်ဳပ္တဲ့ မိသားစုစီမံကိန္း (Family Planning)ကုိ လုပ္ရမွာျဖစ္တယ္။ သုိ႔ေသာ္ အမိန္႔အာဏာနဲ႔ လုပ္လုိ႔ မရပါဘူး။ အမိန္႔အာဏာနဲ႔ ခုိင္းရင္ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈျဖစ္ပါတယ္။ လုပ္ခ်င္ရင္ ရုိဟင္ဂ်ာေတြကုိ စည္းရုံးပါ။ ပညာေပးပါ။ ရုိဟင္ဂ်ာ လူထုေခါင္းေဆာင္ေတြ၊ ဘာသာေရး ေခါင္းေဆာင္ေတြ၊ ႏုိင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ႔ ညွိႏႈိင္းေဆာင္ရြက္ပါ။ ဒီနည္းဘဲ ရွိပါတယ္။
လက္ပံေတာင္းေတာင္ စီမံကိန္း အစီရင္ခံစာႏွင့္ ရခုိင္ပဋိပကၡစုံစမ္းေရး ေကာ္မရွင္ အစီရင္ခံစာထဲက သေျပသီးေကာက္သလုိ ကုိယ္ၿကုိက္တာေရြးျပီး အေကာင္အထည္ေဖၚေနတာေတြ၊ ကုိယ္မၿကုိက္တာေတြကုိ မသိခ်င္ေယာင္ေဆာင္ေနတာေတြက သိပ္သိသာလြန္းေနပါျပီ။ ဦးသိန္းစိန္အစုိးရအေနနဲ႔ ရွက္တတ္ဖုိ႔ လုိပါတယ္။
ေနာက္ဆုံးအေနနဲ႔ ေျပာခ်င္တာက ရုိဟင္ဂ်ာေတြရဲ့ အျပည့္အဝ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈကုိ လိုခ်င္တယ္ဆုိရင္ သူတို႔ကုိ လူလုိျမင္ၾကပါ။ လူလုိဆက္ဆံၾကပါ။ လူလို ေလးစားျပပါ။ လူလုိ လူလို မျမင္ရင္ လူသားအျဖစ္မွ တစ္ကယ္တန္း ဆုံးရႈံးသြားသူက ဘယ္သူေတြလဲဆုိတာကုိ သိပါ။
