ထူးဒီဇင္ဘာ
“ခု ေဖ့စ္ဘြတ္မွာ ေရးေနႀကတဲ့ ေကာ္မန္ ့ေတြကို ေသခ်ာ သတိထားဖတ္ႀကည့္ပါ။ ေယာက်ၤားေတြက လိင္စကားလံုး ရင့္ရင့္သီးသီး ေတြ သံုးျပီး အႀကမ္းဖက္စကားလံုးေတြေျပာေနႀကတာ။ … အဲ့ဒီစိတ္ဓာတ္ အဲ့ဒီအေျပာအဆို အဲ့ဒီအမူအက်င့္ေတြဟာ ေယာက်ၤားေတြက အ မ်ိဳးသမီးေတြအေပၚ ထစ္ခနဲဆို လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာ အႏိုင္က်င့္လိုက္မယ္ဆိုတဲ့ စိတ္ဓာတ္၊ ငါတို ့အႏိုင္က်င့္လို ့ရတယ္ဆိုတဲ့ စိတ္ဓာတ္၊ အမ်ိဳးသမီးေတြကို သူတို ့အတြက္ လိင္ပစၥည္း (Sexual Object) အေနနဲ ့သာသေဘာထားတဲ့စိတ္ဓာတ္ေတြဟာ Gender-based violence ရဲ ့ လကၡဏာေတြပါပဲ။ ခုေဖ့စ္ဘြတ္မွာ အဲ့ဒီလို ဆဲဆိုႀကိမ္းေမာင္းေနတဲ့ ျမန္မာေယာက်ၤားေတြရာေပါင္းမ်ားစြာေတြ ့ရေတာ့ က်မတို ့ ျမန္မာျပည္မွာ လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာအႀကမ္းဖက္မွဳကိုႏွဳတ္ျဖင့္ျဖစ္ေစ၊ ကိုယ္နဲ ့ျဖစ္ေစ လူသိရွင္ႀကား မရွက္မေႀကာက္ က်ဴးလြန္ဖို ့ ၀န္မေလးတဲ့ ေယာက်ၤားသားေတြအရမ္းကာေရာ မ်ားေနပါလားဆိုျပီး ရွက္ရမွာလား စိုးရိမ္ရမွာလားေတာင္ မသိေတာ့သလိုခံစားရတယ္။”
ရမ္းျဗဲမွာ မတရားျပဳက်င့္ခံရျပီး အသက္ဆံုးရွံဳးသြားတဲ့ အသက္ ၂၆ ႏွစ္အရြယ္ မသီတာေထြးအေႀကာင္း ႀကားရတာ အေတာ့္ကို စိတ္မေကာင္းျဖစ္မိပါ တယ္။ ဒါဟာ ျမန္မာတစ္ႏိုင္ငံလံုးမွာရွိတဲ့ အမ်ိဳးသမီးေတြ လံု ျခံဳမွဳမရွိဘူးဆိုတာ ေနာက္ထပ္သက္ေသတခုပါပဲ။
က်မအေနနဲ ့ မသီတာေထြးအေပၚ မိန္းကေလးခ်င္း ကိုယ္ခ်င္းစာမိတယ္။ ေတာ္ေတာ္လည္း ၀မ္းနည္းသ လို မတရားျပဳက်င့္တဲ့လူေတြကိုလည္း ေဒါသ ျဖစ္မိတယ္။ သတင္းေတြဖတ္ရတာ စိတ္ထဲ အသက္ရွဳ ႀကပ္ လွတယ္။ ဒါေပမဲ့ ေဖ့စ္ဘြတ္ေပၚမွာ ေယာက်ၤားတခ်ိဳ ့တုန့္ျပန္ေျပာဆိုေနတဲ့ မေတာ္တေရာ္ လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာ အႀကမ္းဖက္မွဳ စကားလံုးေတြကို ေတြ ့ရျပန္ေတာ့ စိတ္မခ်မ္းသာလွဘူး။ မဆိုင္တဲ့ လူ ၃ ေယာက္ ဓာတ္ပံု တင္ျပီး ၀ါဒျဖန္ ့တဲ့ ပိုစ့္ေတြ အေပၚ ျမန္မာျပည္သူေတြ ေသခ်ာမစဥ္းစားပဲ ၀ိုင္းဆဲႀကတာေတြ ့ေတာ့ သူမ်ား ေျမာက္ေပးတိုင္း မလုပ္သင့္တာ လုပ္မိႀကမွာလည္း စိုးတယ္။ ဒါေႀကာင့္ အမ်ိဳးသမီး တေယာက္အ ေနနဲ ့ အမ်ိဳးသမီးအခြင့္အေရးရွဳေထာင့္ကေန ေဆြးေႏြးလိုတယ္။ က်မကုိ မုန္းခ်င္တယ္ဆိုရင္မုန္းႏိုင္တယ္။ ဒါေပမဲ့ က်မ ေျပာမဲ့ အျမင္ဟာ အကာအကြယ္မဲ့ေနတဲ့ အမ်ိဳးသမီးေတြရဲ ့အမွန္တရားပါပဲ။
ေဖ့စ္ဘြတ္ေကာ္မန္ ့ေတြမွာ မျပစ္မရွိတဲ့လူေတြကို အထင္မျမင္မလြဲမွားေအာင္ ၀င္ေျပာေပးတဲ့လူေတြကို ဘဂၤလီေတြထိလို ့ နာတာလားဆိုျပီးေျပာတာေတြ ့ေတာ့ အနာတျခား ေဆးတျခားျဖစ္မွာစိုးတဲ့အတြက္ ဒီ ေဆာင္းပါး ေရးရျခင္းပါ။ က်မကိုယ္တိုင္လည္း ဗမာနဲ ့တိုင္းရင္းသားစပ္တဲ့အတြက္ တရားမ၀င္ ဘဂၤလီ ေတြ ျမန္မာျပည္ထဲခုိး၀င္တာကို ဆန္ ့က်င္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ စြပ္စြဲခံရတဲ့ လူ ၃ ေယာက္ေႀကာင့္ မျပစ္မရွိတဲ့ လူေတြနဲ ့သူတို ့ဘာသာကိုပါ ခါးသီးစြာ ဆဲဆိုတာေတြအတြက္ ရင္ေလးလွပါတယ္။
အမ်ိဳးသမီးအခြင့္အေရးရွဳေထာင့္က ႀကည့္ေတာ့ အခုျဖစ္တဲ့ကိစၥေတြမွာ ေျပာေနႀကတာဟာ အေျခခံျပႆ နာျဖစ္တဲ့ အမ်ိဳးသမီးအခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မွဳ၊ အမ်ိဳးသမီးေတြကို အမ်ိဳးသားေတြက အႏွိမ္က်င့္ခ်င္တိုင္း က်င့္ေနတဲ့အႀကမ္းဖက္မွဳဆိုတာ လံုး၀ေပ်ာက္ သြားျပီး ႏိုင္ငံေရးတို ့၊ စစ္ေရးတို ့၊ ခုမသီတာေထြးအမွဳမွာဆိုရင္ လူမ်ိဳးေရး ဘာသာေရးျပသနာလိုျဖစ္သြားတယ္။ အမွန္က အမ်ိဳးသမီးေတြကို အမ်ိဳး သားတြက အႏိုင္က်င့္တဲ့ ျပႆနာပါ။ ျပႆနာ အရင္းအျမစ္က Gender problem ျဖစ္တယ္။
ဘာေႀကာင့္ ဒီလိုေျပာတာလဲေမးရင္ နစ္နာတဲ့လူေတြကိုႀကည့္ပါ။ အမ်ိဳးသား ေယာက်ၤားေတြ က်ဴးလြန္တာခံရတဲ့ အမ်ိဳးသမီးခ်ည္းရယ္။ ဥပမာ
– အခုေနာက္ဆံုး ကခ်င္ျပည္မွာျဖစ္သြားတဲ့ ခရစ္ယာန္ဘုရားရွိခုိးေက်ာင္းမွာ ကခ်င္အမ်ိဳးသမီးေတြကို ဗမာစစ္သားေတြက အုပ္စုလိုက္ မုဒိန္းက်င့္တဲ့ ကိစၥ (ရည္ညြန္းမွာႀကည့္ပါ) ။
– မတရားျပဳက်င့္ခံရတဲ့ ရွမ္းအမ်ိဳးအမီး ၁၇၃ ေယာက္အေႀကာင္း License to Rape အစီရင္ခံစာ (ရည္ညြန္း)
– ကရင္အမ်ိဳးသမီးေတြ မတရားျပဳက်င့္ခံရတဲ့အေႀကာင္း Shattering the Silence အစီရင္ခံစာ (ရည္ညြန္း)
– ၂၀၁၀ တုန္းက မတရားက်င့္ခံရတဲ့ ၁၈ ႏွစ္အရြယ္ ရိုဟင္ဂ်ာ ေကာင္မေလး အမွဳ (ရည္ညြန္း)
– မြန္ျပည္နယ္မွ ၈ တန္းေက်ာင္းသူအမွဳ (ရည္ညြန္း)
– ဗမာအမ်ိဳးသမီးေတြလည္း အႏၳရယ္မကင္းပါဘူး (ရည္ညြန္း၊ ေခ်ာက္သတင္း)
ဒီအမွဳေတြသာ Gender အမွဳမဟုတ္ဘဲ ႏိုင္ငံေရး စစ္ေရး လူမ်ိဳးေရးခ်ည္းဆို ဘာျဖစ္လို ့ ဗမာအမ်ိဳးသမီးေတြက တိုင္းရင္းသားအမ်ိုဳးသမီးေတြကို ႏွိပ္စက္တာမဟုတ္လဲ။ အဲ့ဒီလိုပဲ ေယာက်ၤားအခ်င္းခ်င္း လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာ ေစာ္ကားတာမဟုတ္ဘဲ တဖက္ကေယာက်ၤားေတြက တျခားဖက္က အမ်ိဳး သမီးေတြကို ဘာေႀကာင့္ လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာ အႀကမ္းဖက္ရတာလဲ။ ႏိုင္ငံေရး လူမ်ိဳးေရးပါတယ္ဆိုေပမဲ့ အဓိကက ေယာက်ၤားေတြက အားသာတိုင္း အမ်ိဳးသမီးေတြကို အႏိုင္က်င့္တဲ့ျပႆနာပါ။
တိုတိုတုတ္တုတ္ေျပာရရင္ ေယာက်ၤားေတြက အမ်ိဳးသမီးေတြကို ႏွိမ္ထက္စီးႏွင္းလုပ္တဲ့ လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာ အႀကမ္းဖက္မွဳပါပဲ။ Gender-based Violence သို ့မဟုတ္ Sexual Violence ျဖစ္တယ္။
ဒါေပမဲ့ ႏိုင္ငံေရး၊ စစ္ေရး၊ ဘာသာေရး လူမ်ိဳးေရး အေႀကာင္းျပခ်က္ေတြဆြဲထည့္လိုက္ေတာ့ ျပႆနာရဲ ့ အမွန္တကယ္အရင္းအျမစ္ျဖစ္တဲ့ Gender-based violence ဆိုတာ ေမွးမွိန္ ေပ်ာက္သြားေရာ။ ေယာက်ၤားေတြရဲ ့ လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာ အႀကမ္းဖက္မွဳ ညင္ဆိုးကိုလည္း သတိျပဳေျဖရွင္းရေကာင္းမွန္း အေလးမထားမိေတာ့ဘူး။ ဒါအေရးႀကီးတဲ့ အခ်က္ပါ။
ခု ေဖ့စ္ဘြတ္မွာေရးေနႀကတဲ့ ေကာ္မန္ ့ေတြကို ေသခ်ာသတိထားဖတ္ႀကည့္ပါ။ ေယာက်ၤားေတြက လိင္စကားလံုးရင့္ရင့္သီးသီးေတြသံုးျပီး အႀကမ္း ဖက္ စကားလံုးေတြေျပာေနလိုက္ႀကတာ။ စကားလံုးကို သည္းခံပါ၊ မေျပာမျပီး မတီးမျမည္မလို ့ေျပာရမွာပါ။ ဟုိဟာလုပ္သတ္မယ္ဆိုျပီးတနည္း၊ တ -ီး -ီး တ -ိုး -ိုး တသြင္ တြင္တြင္ႀကီးဆဲ ေနလိုက္ႀကတာ။ အဲ့ဒီအျပင္ ျမန္မာအသံလြင့္ဌာနတစ္ခုက အမ်ိဳးသမီးငယ္တေယာက္ကိုလည္း တေလာတုန္းက မ ဟုတ္ကဟုတ္ကပံုဆြဲလိုဆြဲ၊ သားမယားစကားလံုးေတြနဲ ့တဖုန္ဆဲဆိုႀကတာ မဖတ္ရဲ မႀကည့္ရဲေလာက္ေအာင္ပါပဲ။ က်မရိုဟင္ဂ်ာကိုဆန္ ့က်င္ေပမဲ့ သ တင္းထာက္အမ်ိဳးသမီးကို ႏွမခ်င္းမစာ သားမယားစကားလံုးေတြနဲ ့ဆဲဆိုတာကိုေတာ့ အမ်ိဳးသမီးခ်င္း စာနာမိတယ္။ ရွိပါေသးတယ္ ျမန္မာသတင္းဌာ နေတြကို မိန္းကေလးလိုကာတြန္းဆြဲထားျပီး ရိုဟင္ဂ်ာကုလားတေယာက္က သားမယားျပဳက်င့္ေနတဲ့ပံုေတြေႀကာင့္ ေဖ့စ္ဘြတ္မတက္ရဲေလာက္ေအာင္ ျဖစ္မိပါတယ္။ အဲ့ဒီစိတ္ဓာတ္ အဲ့ဒီအေျပာအဆို အဲ့ဒီအမူအက်င့္ေတြဟာ ေယာက်ၤားေတြက အမ်ိဳးသမီးေတြအေပၚ ထစ္ခနဲဆို လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာ အႏိုင္ က်င့္လိုက္မယ္ဆိုတဲ့ စိတ္ဓာတ္၊ ငါတို ့အႏိုင္က်င့္လို ့ရတယ္ဆိုတဲ့ စိတ္ဓာတ္၊ အမ်ိဳးသမီးေတြကို သူတို ့အတြက္ လိင္ပစၥည္း (Sexual Object) အေနနဲ ့ သာ သေဘာထားတဲ့စိတ္ဓာတ္ေတြဟာ Gender-based violence ရဲ ့ လကၡဏာေတြပါပဲ။ ခုေဖ့စ္ဘြတ္မွာ အဲ့ဒီလို ဆဲဆိုႀကိမ္းေမာင္းေနတဲ့ ျမန္မာေယာက်ၤားေတြရာေပါင္းမ်ားစြာေတြ ့ရေတာ့ က်မတို ့ျမန္မာျပည္ မွာ လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာအႀကမ္းဖက္မွဳကိုႏွဳတ္ျဖင့္ျဖစ္ေစ၊ ကိုယ္နဲ ့ျဖစ္ေစ လူသိရွင္ႀကား မရွက္မေႀကာက္ က်ဴးလြန္ဖို ့ ၀န္မေလးတဲ့ ေယာ က်ၤားသားေတြအရမ္းကာေရာ မ်ားေနပါလားဆိုျပီး ရွက္ရမွာလား စိုးရိမ္ရမွာလားေတာင္ မသိေတာ့သလိုခံစားရတယ္။
ေဖ့ဘြတ္မွာေျပာေနတဲ့ ဘဂၤလီကုလားေတြက ျမန္မာအမ်ိဳးသမီးေတြကို ေစာ္ကားတယ္ဆိုတဲ့ ဖီလင္ကို ဗမာနဲ ့တိုင္းရင္းသားစပ္တဲ့ က်မ ေကာင္း ေကာင္းနားလည္ ခံစား သေဘာေပါက္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ လူမဆန္တဲ့ ဒုစရိုက္မွဳက်ဴးလြန္တဲ့ လူ ၃ ေယာက္ေႀကာင့္ဆိုျပီး က်န္တဲ့ ေယာက်ၤားေတြ Gender-based violence စကားေျပာတာ၊ တျခား ကုိယ္ထိလက္ေရာက္ျဖစ္မဲ့ကိစၥေတြကို က်မအပါအ၀င္ ဘယ္အမ်ိဳးသမီးကမွ မလိုလားပါဘူး။ မယံု ရင္ မိခင္ေတြကိုေမးႀကည့္ပါ။ အမ်ားစုက စိတ္ေအးေအးထားျပီးေျဖရွင္းဖို ့၊ ခုိက္ရန္ျဖစ္ပြားတာမလုပ္ဖို ့ပဲ ေျပာပါလိမ့္မယ္။ ဒါ အမ်ိဳးသမီးအမ်ားစု၊ မိခင္ အမ်ားစုရဲ ့ ျငိမ္းခ်မ္းေရး စိတ္ဓာတ္ပါ။
ဒါေႀကာင့္ ဒီ ေယာက်ၤားေတြက်ဴးလြန္တဲ့ Gender-based violence ကို တျခား ဘာအေႀကာင္းျပခ်က္ေတြမွ မလႊမ္းမိုးဘဲ ျပသနာအရင္းကို ေျဖရွင္းခ်င္ တယ္ဆိုရင္ အဲ့ဒီလို စကားလံုး အသံုးအႏွုုန္းေတြနဲ ့ ေယာက်ၤားေတြရဲ ့ရန္က အစ၊ အျပင္မွာ ဇနီးသားသမီးေတြနဲ ့မိသားစုကို ဆဲဆိုေနတဲ့ ေယာက်ၤားေတြ၊ ကိုယ္ထိလက္ေရာက္ က်ဴးလြန္တဲ့ ေယာက်ၤားေတြကိုလည္း သတိထားရင္ဆိုင္ရမယ္။ အမ်ိဳးသမီးေတြကို သူတို ့ရဲ ့ လိင္ပစၥည္း (sexual object) သဖြယ္ သေဘာထားျပဳမူဆက္ဆံတာကို အမ်ိဳးသမီးအားလံုး စုေပါင္းဆန္ ့က်င္တိုက္ဖ်က္ရမယ္။
အဲ့ဒီလိုမဟုတ္ဘဲ Gender-based violence ကို တြင္တြင္ေျပာေနတဲ့ ေယာက်ၤားေတြနဲ ့သူတို ့ လိင္အႀကမ္းဖက္လိုမွဳ ဥာဥ္ဆိုးကို ပစားေပးထားျပီး အဓိ က အရင္းခံမဟုတ္တဲ့ ကိစၥေတြနဲ ့ ဖံုးလြမ္းခြင့္ေပးရမယ္ဆိုရင္ အနာတျခား ေဆးတျခားျဖစ္ေနမွာပါပဲ။ က်မတို ့ အမ်ိဳးသမီးမ်ားအားလံုး ေသခ်ာစဥ္းစား သင့္ပါတယ္။ ငါတို ့ရဲ ့မိန္းကေလးေတြကာကြယ္တယ္ဆိုျပီး က်မတို ့ နာမည္သံုးျပီးေတာ့ Gender-Based Violence နဲ ့ Sexual Violence ကို အတြန္ ့ ရွည္ေစမဲ့ ေယာက်ၤားေတြရဲ ့ စိတ္ဓာတ္၊ အေျပာအဆိုနဲ ့ အျပဳအမူကို ဂရုျပဳတိုက္ဖ်က္ရပါမယ္။
ေဒသေပါင္းစံု တိုင္းရင္းသားေပါင္းစံုမွ အမ်ိဳးသမီးမ်ားအားလံုး ေယာက်ၤားမ်ား၏ ဖိႏွိပ္ညွင္းဆဲမွဳရန္မွ ကင္းေ၀းႏိုုင္ပါေစ။
ရည္ညြန္း
ကခ်င္ျပည္တြင္ အုပ္စုျဖင့္ မုဒိန္းက်င့္မွဳ
– (၁)http://kachinlandnews.com/?p=21797
– (၂) http://kachin-news.blogspot.be/2012/05/burma-soldiers-gang-rape-women-in.html
– (3) http://www.chiangraitimes.com/news/7222.html
Kachin Raped, Killed by Burmese Troops
– http://www.dvb.no/news/kachin-raped-killed-by-burmese-troops/16214
– Karen Women’s Organization, Report “Shattering Silences”, 2004 [PDF, 2MB]
ရွမ္း
-LICENCE TO RAPE€ The Burmese military regime
ကရင္
http://www2.irrawaddy.org/article.php?art_id=15799
ေခ်ာက္
http://www.thettantvillage.org/talks/5565658
မြန္ျပည္နယ္
http://www.demowaiyan.org/2012/05/blog-post_06.html
