ဇန်န၀ါရီ ၁၉၊ ၂၀၂၃
M-Media
(ဓာတ်ပုံ – ပါလက်စတိုင်းတို့ နိုင်ငံပျောက်ဆုံးမှု အဆင့်ဆင့်)
-ပါလက်စတိုင်းနိုင်ငံ ပေါ်ပေါက်လာရေးကို လက်မခံဘူးလို့ အစ္စရေး၀န်ကြီးချုပ် နေတန်ယာဟုက ထပ်မံ ပြောဆိုလိုက်ပါတယ်။
ဒုတိယကမ္ဘာစစ်က နာဇီရန်ကြောင့် အရှေ့ဥရောပကနေ ထွက်ပြေးလာတဲ့ ဂျူးတွေဟာ လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့တွေ ဖွဲ့စည်းကာ ဒေသခံ ပါလက်စတိုင်းတွေကို သတ်ဖြတ်မောင်းထုတ်ပြီး ၁၉၄၈ ခုနှစ်မှာ အစ္စရေးနိုင်ငံကို ထူထောင်ခဲ့တာပါ။
အစ္စရေးရဲ့ မဟာမိတ်တွေဖြစ်တဲ့ အမေရိကန်နဲ့ ယူကေတို့ ကမကထပြုကာ သမိုင်း၀င်ပါလက်စတိုင်းဒေသရဲ့ ၆၅ ရာခိုင်နှုန်းကို ဂျူးတိုင်းပြည်၊ ၃၅ ရာခိုင်နှုန်းကို ပါလက်စတိုင်းနိုင်ငံအဖြစ် ကုလသမဂ္ဂကနေတစ်ဆင့် အဲဒီအချိန်က ခွဲ၀ေ သတ်မှတ်ပေးခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။
ဂျူးနိုင်ငံဖြစ်တဲ့ အစ္စရေးဟာ ၁၉၄၈ ခုနှစ်ကစလို့ ကုလက သတ်မှတ်ပေးထားတဲ့ ပါလက်စတိုင်းပိုင်နက်တွေကို နည်းပေါင်းစုံနဲ့ ကျူးကျော်သိမ်းပိုက်ကာ ပါလက်စတိုင်းပြည်သူတွေကိုလည်း ဖိနှိပ်သတ်ဖြတ်ခဲ့ပါတယ်။
ဂါဇာလူသတ်ပွဲစတင်ပြီး ၃ လကျော်အကြာမှာတော့ အစ္စရေးရဲ့ အဓိကမဟာမိတ် အမေရိကန်က ပါလက်စတိုင်းနိုင်ငံ ပေါ်ထွန်းလာရေးကိစ္စကို ထောက်ပြပြောဆိုလာပါတယ်။ နှစ်နိုင်ငံတည်ရှိရေးအဖြေကသာ အစ္စရေးအတွက် ပိုကောင်းမယ်လို့ အမေရိကန်က ဆိုပါတယ်။
အစ္စရေး၀န်ကြီးချုပ် နေတန်ယာဟုက ပါလက်စတိုင်းနိုင်ငံ ပေါ်ပေါက်လာရေးကို လက်မခံကြောင်း အမေရိကန်ကို တုန့်ပြန်ပြောကြားခဲ့တယ်လို့ ကြာသာပတေးနေ့ ရေဒီယိုအင်တာဗျူးမှာ ထည့်သွင်းပြောဆိုခဲ့ပါတယ်။
“အနာဂတ်အစီအစဥ်ကို ပြောရမယ်ဆိုရင် အစ္စရေးဟာ ဂျော်ဒန်မြစ်အနောက်ခြမ်းဒေသအားလုံးအပေါ် ထိန်းချုပ်ထားဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။ ဒါဟာ (ပါလက်စတိုင်း)အချုပ်အခြာအာဏာဆိုတာနဲ့ သွားပြီး ပွတ်တိုက်နေတယ်။ အဲဒီတော့ ဘာလုပ်ရမလဲ။ ဒါကို လက်မခံဘူးဆိုတာ မိတ်ဆွေနိုင်ငံတွေကို ၀န်ကြီးချုပ်က ပြောနိုင်ဖို့ လိုအပ်ပါတယ်”
ကန်ကတုန့်ပြန်
—————–
နေတန်ယာဟုရဲ့ ဒီမှတ်ချက်ကို အမေရိကန်ဖက်က ချက်ခြင်းဆိုသလို တုန့်ပြန်ပြောဆိုပါတယ်။
လက်ရှိစစ်ပွဲပြီးသွားရင် ဂါဇာကို သိမ်းပိုက်ထားတာမျိုး ရှိလို့မရတော့ဘဲ၊ နှစ်နိုင်ငံတည်ရှိရေးအဖြေကိုသာ အမေရိကန်က တစ်စိုက်မတ်မတ် ထောက်ခံရပ်တည်တယ်လို့ အမေရိကန် နိုင်ငံတော်လုံခြုံရေးအကြံပေး ဂျွန်ကီရ်ဘီက ပြောပါတယ်။
အမေရိကန်အစိုးရ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ မက်သယူး မီလာကလည်း ဒေသတွင်းနိုင်ငံတွေက လုံခြုံရေး အာမခံချက်ပေးဖို့ အဆင်သင့်ဖြစ်နေတဲ့အတွက် ပါလက်စတိုင်းနိုင်ငံ ပေါ်ပေါက်လာရေးကို အစ္စရေးက လက်ခံကာ ဒီအခွင့်အလမ်းကို ရယူဖို့လိုတယ်လို့ ထောက်ပြ ပြောဆိုခဲ့ပါတယ်။
“အစ္စရေးက ကာလရှည် ရင်ဆိုင်နေရတဲ့ လုံခြုံရေးဆိုင်ရာ စိန်ခေါ်မှု၊ ဂါဇာပြန်လည်တည်ဆောက်ရေး၊ ဂါဇာမှာ အုပ်ချုပ်ရေးစနစ် ဖော်ဆောင်ရေး၊ ဂါဇာလုံခြုံရေးတို့လို လတ်တလော ကြုံရနိုင်တဲ့ စိန်ခေါ်မှုတွေကို ဖြေရှင်းဖို့ဆိုတာ ပါလက်စတိုင်းနိုင်ငံ တည်ထောင်ပေးတာကလွဲပြီး တစ်ခြားနည်းလမ်း မရှိပါဘူး”
Ref: Aljazeera
