ေအာက္တုိဘာ ၁၆၊ ၂၀၁၈
M-Media
၂၀၁၇ ခုႏွစ္အတြင္း လူ႕အဖြဲ႕အစည္းႏွစ္ခုအၾကား ပဋိပကၡျဖစ္ေစရန္ လႈံ႕ေဆာ္၀ါဒျဖန္႔မႈ
– ျမန္မာစစ္တပ္ဟာ Facebook မွာ လူမ်ိဳးေရး၊ ဘာသာေရးမုန္းတီးမႈေတြ ၀ါဒျဖန္႔ဖုိ႔အတြက္ အေျခစုိက္စခန္းတစ္ခု သပ္သပ္ထားၿပီး၊ လူ ၇၀၀ ေလာက္နဲ႔ ေငြေၾကးအေျမာက္အမ်ား သံုးစြဲကာ လုပ္ေဆာင္ေနတယ္လုိ႔ အေမရိကန္သတင္းဌာန New York Times က ေအာက္တုိဘာ ၁၅ ရက္ေန႔မွာ ေဖာ္ျပခဲ့ၿပီးတဲ့ေနာက္ Facebook က စစ္တပ္နဲ႔ႏြယ္တဲ့ အေကာင့္ေတြနဲ႔ page ေတြကုိ ထပ္မံ ပိတ္ပင္လုိက္ပါတယ္။
page ၁၃ ခုနဲ႔ အေကာင့္ ၁၀ ခုတုိ႔ကုိ ပိတ္ပင္လုိက္တာျဖစ္ၿပီး ဒီအေကာင့္ေတြ၊ စာမ်က္ႏွာေတြဟာ ေဖ်ာ္ေျဖေရး၊ အလွအပ၊ သတင္းမွ်ေ၀ေရးအျဖစ္ အသြင္ယူထားေပမယ့္ ျမန္မာစစ္တပ္နဲ႔ ႏြယ္ေနတဲ့ ၀ါဒျဖန္႔ခ်ီေရးအေကာင့္ေတြ ျဖစ္တယ္ဆုိတာ စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈအတြင္း ေတြ႕ခဲ့ရတယ္လုိ႔ Facebook ရဲ႕ Blog မွာ မေန႔က ေရးသားေဖာ္ျပထားပါတယ္။
ပိတ္ပင္လုိက္တဲ့ အေကာင့္ေတြ၊ page ေတြမွာ စုစုေပါင္း follower ၁.၃၅ သန္းေလာက္ရွိၿပီး၊ follower အမ်ားဆံုး စာမ်က္ႏွာေတြက ‘Beauty and Classic’ ၊ ‘ဆရာမေလးမ်ား’၊ ‘စစ္သားဓာတ္ပံုမ်ားစုစည္းမႈ’ နဲ႔ ‘မုိးနတ္မင္း’ တုိ႔ ျဖစ္တယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။ Facebook သံုးစြဲသူေတြၾကားမွာ လူသိမ်ားတဲ့ Opposite Eyes ၀ါဒျဖန္႔ေပ့ခ်္ကုိ ကုိင္တြယ္တဲ့ ျမန္မာစစ္တပ္က လက္ေျဖာင့္တပ္သား Ohn Maung ရဲ႕ အေကာင့္ကုိလည္း Facebook က ပိတ္ပစ္ခဲ့ပါတယ္။
ဘာသာေရး၊ လူမ်ိဳးေရးေတြကုိ အေျခခံကာ အျခားသူေတြ လမ္းမွားေအာင္ ျပဳလုပ္တဲ့ ကိစၥေတြကုိ မိမိတုိ႔ရဲ႕ ၀ဘ္ဆုိက္မွာ အျဖစ္မခံလုိတဲ့အတြက္ ဒီအေကာင့္ေတြကုိ ဖယ္ရွားရတာျဖစ္တယ္လုိ႔ Facebook က ေျပာၾကားခဲ့ၿပီး၊ စစ္တပ္ရဲ႕ အမုန္း၀ါဒျဖန္႔မႈနဲ႔ပတ္သက္လုိ႔ New York Times သတင္းဌာနရဲ႕ ေဖာ္ျပမႈဟာ စံုစမ္းစစ္ေဆးရာမွာ အေထာက္အကူျဖစ္ခဲ့တယ္လုိ႔လည္း ဆုိပါတယ္။
အမုန္း၀ါဒျဖန္႔မႈနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီး မင္းေအာင္လႈိင္ရဲ႕ အေကာင့္ အပါအ၀င္ စစ္တပ္နဲ႔ ဆက္ႏြယ္တဲ့ အေကာင္ေတြ၊ page ေတြ စုစုေပါင္း ၅၂ ခုေလာက္ကုိ ဖယ္ရွားခဲ့တယ္လုိ႔ Facebook ဟာ ၾသဂုတ္လမွာ သတင္းထုတ္ျပန္ခဲ့ပါတယ္။ ဒီ page ေတြ၊ အေကာင့္ေတြမွာ Follower ၁၂ သန္းေလာက္ ရွိတယ္လုိ႔လည္း ဆုိပါတယ္။
နယူးေယာက္တုိင္းမ္စ္ရဲ႕ ေဖာ္ျပခ်က္
ပါကစၥတန္-ဘဂၤလားေဒ့ရွ္စစ္ပြဲမွ ဓာတ္ပံုမ်ားကုိ အသံုးျပဳကာ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္႐ံုးစာမ်က္ႏွာမွ ႐ုိဟင္ဂ်ာဆန္႔က်င္ေရး ၀ါဒျဖန္႔မႈ
‘A Genocide Incited on Facebook, With Posts From Myanmar’s Military’ (ျမန္မာစစ္တပ္ရဲ႕ Facebook ပုိ႔စ္ေတြက လူမ်ိဳးတုန္း သတ္ျဖတ္မႈျဖစ္ေအာင္ လႈံ႕ေဆာ္ေန) ဆုိတဲ့ေခါင္းစဥ္နဲ႔ ေအာက္တုိဘာ ၁၅ ရက္ေန႔က ေဖာ္ျပခဲ့တဲ့ ေဆာင္းပါးမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံအတြင္း အမုန္း၀ါဒျဖန္႔ဖုိ႔အတြက္ စစ္တပ္က စီမံကိန္းနဲ႔ လုပ္ေဆာင္ေနတယ္လုိ႔ စစ္တပ္အသုိင္းအ၀ုိင္းအပါအ၀င္ သတင္းရင္းျမစ္ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကုိ ကုိးကားၿပီး ေရးသားထားပါတယ္။
ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ Facebok ကုိသံုးစြဲသူအေရအတြက္ဟာ ၁၈ သန္းေလာက္ ရွိေနတာပါ။
ျမန္မာစစ္တပ္ရဲ႕ Facebook ၀ါဒျဖန္႔ခ်ီေရးလုပ္ငန္းမွာ တပ္ဖြဲ႕၀င္ေပါင္း ရာနဲ႔ခ်ီပါ၀င္ၿပီး သတင္းစာမ်က္ႏွာေတြ၊ ေဖ်ာ္ေျဖေရး၊ အႏုပညာ စာမ်က္ႏွာေတြ၊ အလွယ္မယ္ေတြရဲ႕ စာမ်က္ႏွာေတြအျဖစ္ အသြင္ယူထားၾကကာ ၾကည့္႐ႈသူအေရအတြက္ အမ်ားဆံုးေရာက္တဲ့အခ်ိန္ေတြမွာ အစၥလာမ္ဆန္႔က်င္ေရး လုပ္ႀကံဇာတ္လမ္းေတြ၊ မြတ္စလင္အမ်ိဳးသားက ဗုဒၶဘာသာ၀င္ အမ်ိဳးသမီးကုိ အဓမၼက်င့္တယ္ဆုိတဲ့ လုပ္ႀကံသတင္းေတြလုိ ေသြးထုိးလႈံ႕ေဆာ္တဲ့ ပုိ႔စ္ေတြ၊ မွတ္ခ်က္ေတြကုိ ေရးသားေလ့ရွိတယ္လုိ႔ လုံၿခံဳေရးစုိးရိမ္ရတဲ့အတြက္ အမည္မေဖာ္လုိတဲ့ ရင္းျမစ္ ၅ ခုက New York Times သတင္းစာကုိ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
ဒီတပ္ဖြဲ႕ကုိ ေနျပည္ေတာ္နားက ေတာင္ေျခေတြမွာ အေျခစုိက္ထားၿပီး ၀ါျဖန္႔လုပ္ငန္းအျပင္ ထင္ရွားတဲ့အေကာင့္ေတြ၊ စစ္တပ္ကုိ ေ၀ဖန္တဲ့ အေကာင့္ေတြကုိ ေထာက္လွမ္းတာေတြကုိပါ လုပ္ရေၾကာင္း၊ အလြန္လွ်ိဳ႕၀ွက္ၿပီး တင္းၾကပ္ေၾကာင္း ဒီရင္းျမစ္ေတြက ထည့္သြင္း ေျပာဆုိခဲ့ပါတယ္။
ဒီကိစၥနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး Facebook ရဲ႕ ဆုိက္ဘာလံုၿခံဳေရးေပၚလစီ အႀကီးအကဲ နသန္နီယဲလ္ ဂလီခ်ာက ‘ျမန္မာစစ္တပ္နဲ႔ ဆက္ႏြယ္ေနသူေတြဟာ ၀ါဒျဖန္႔ခ်ီေရးလုပ္ငန္းေတြကုိ အသြင္ယူ ေဆာင္ရြက္ေနတယ္ဆုိတာ ထင္ထင္ရွားရွား ေတြ႕ခဲ့ရပါတယ္’ လုိ႔ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
ဒီလုိ အမုန္း၀ါဒျဖန္႔တာေတြကုိ ဖယ္ရွားဖုိ႔နဲ႔ Facebook ေပၚ တက္မလာေအာင္ အားစုိက္ေဆာင္ရြက္ေနၿပီး၊ စံုစမ္းမႈေတြကုိလည္း ဆက္လက္ လုပ္ေဆာင္ေနတယ္လုိ႔ ဂလီခ်ာက ထည့္သြင္းေျပာဆုိခဲ့ပါတယ္။
ၿပီးခဲ့တဲ့ ႏွစ္အနည္းငယ္က စတင္ခဲ့တဲ့ စစ္တပ္ရဲ႕ ၀ါဒျဖန္႔ခ်ီေရးလုပ္ငန္းမွာ လူ ၇၀၀ ေလာက္ ပါ၀င္ၿပီး ေငြေၾကးအပါအ၀င္ အျခားရင္းျမစ္ေတြကုိ အႀကီးအက်ယ္ သံုးစြဲေနတယ္လုိ႔ ဒီလုပ္ငန္းနဲ႔ နီးစပ္သူေတြက New York Times သတင္းစာကုိ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
အဲဒီအေကာင့္ေတြ၊ စာမ်က္ႏွာေတြဟာ ျမန္မာႏုိင္ငံက အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္ေတြအေပၚ မုန္းတီးလာေစမယ့္ သတင္းမွားေတြအပါအ၀င္ ေသြးထုိးလႈံ႕ေဆာ္တဲ့ပုိ႔စ္ေတြ၊ ပံုေတြ လႊင့္တင္ေလ့ရွိတယ္လုိ႔လည္း သတင္းရင္းျမစ္ေတြက ထည့္သြင္းေျပာဆုိခဲ့ပါတယ္။
ရခုိင္ျပည္နယ္က ျပႆနာနဲ႔ပတ္သက္လုိ႔ ဒီအေကာင့္ေတြ၊ page ေတြဟာ တစ္ျခားႏုိင္ငံေတြက ေသဆံုးသူေတြရဲ႕ ပံုေတြကုိ အသံုးျပဳကာ ႐ုိဟင္ဂ်ာေတြက လူေတြ အစုလုိက္အၿပံဳလုိက္ သတ္ျဖတ္တယ္လုိ႔ ၀ါဒျဖန္႔ေၾကာင္း၊ ဒစ္ဂ်စ္တယ္ ေျခရာလက္ရာေတြကုိ လုိက္ၾကည့္ရင္ ေနျပည္ေတာ္အထြက္မွာရွိတဲ့ စစ္စခန္းေတြကုိ ဦးတည္ေနေၾကာင္း ရင္းျမစ္ေတြက ဆုိပါတယ္။
သတင္းရင္းျမစ္ေတြထဲက ၂ ဦးက စစ္တပ္ရဲ႕ ၀ါဒျဖန္႔လုပ္ငန္းမွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အေပၚ ျပည္သူေတြ အၾကည္အညိဳပ်က္ေစဖုိ႔အတြက္ သူမနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ သတင္းမွားေတြ ျဖန္႔ေ၀တာကုိလည္း လုပ္ေဆာင္ေနၾကတယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။ ႏုိင္ငံျခားခရီးစဥ္တစ္ခုမွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဘီးတပ္ကုလားထုိင္ေပၚ ထုိင္ေနတဲ့ပံုကုိ အသံုးျပဳကာ သူမဟာ ေတာင္ကုိရီးယားမွာ အသားအေရတင္းေဆး သြားထုိးလာတယ္ဆုိတဲ့ သတင္းဟာ စစ္တပ္၀ါဒျဖန္႔အုပ္စုရဲ႕ လက္ခ်က္ျဖစ္တယ္လုိ႔လည္း သူတုိ႔က ဆုိပါတယ္။
စစ္တပ္ရဲ႕ အဲဒီလုိ ၀ါဒျဖန္႔မႈေတြထဲမွာ ေၾကာက္စရာအေကာင္းဆံုးကိစၥက ၂၀၁၇ ခုႏွစ္မွာ ျဖစ္ပြားခဲ့ၿပီး မြတ္စလင္ေတြဟာ စက္တင္ဘာ ၁၁ ရက္ေန႔ၾကရင္
ဂ်ီဟတ္လုပ္မယ္လုိ႔ ဗုဒၶဘာသာအသုိင္းအ၀ုိင္းကုိ Facebook Messenger ကေန ၀ါဒျဖန္႔ကာ တစ္ဖက္မွာလည္း ဗုဒၶဘာသာ အမ်ိဳးသားေရး ဘုန္းႀကီးေတြက မြတ္စလင္ဆန္႔က်င္ေရး ခ်ီတက္ပြဲလုပ္မယ့္အတြက္ အသင့္အေနအထားနဲ႔ သတိထားေနဖုိ႔ မြတ္စလင္အသုိင္းအ၀ုိင္းဖက္ကုိ ၀ါဒျဖန္႔မႈ ျဖစ္တယ္လုိ႔ New York Times ကုိ ေျပာၾကားခဲ့တဲ့ သတင္းရင္းျမစ္ေတြထဲက ႏွစ္ဦးက ဖြင့္ဟခဲ့ပါတယ္။
ျမန္မာစစ္တပ္က စစ္သားတစ္ခ်ိဳ႕ဟာ ႐ု႐ုားမွာ စိတ္ဓာတ္စစ္ဆင္ေရး၊ ဟက္ကင္းနဲ႔ ကြန္ပ်ဴတာဆုိင္ရာ ပညာရပ္ေတြကုိ သင္ၾကားခဲ့ၿပီး ျမန္မာႏုိင္ငံကုိျပန္လာကာ တစ္ဆင့္ျပန္ပုိ႔ခ်တယ္လုိ႔ New York Times သတင္းစာက ေဆာင္းပါးမွာ ထည့္သြင္းေဖာ္ျပခဲ့ပါတယ္။
နယူးေယာက္တုိင္းမ္စ္ သဌာနရဲ႕ ေဆာင္းပါး၊ Facebook ရဲ႕ အေကာင္ေတြ ထပ္မံပိတ္ပင္မႈနဲ႔ပတ္သက္လုိ႔ ျမန္မာစစ္တပ္ဖက္က တုန္႔ျပန္တာမ်ိဳး မရွိေသးပါဘူး။
Ref: New York Times, Facebook Blog
