ေမ ၂၃၊ ၂၀၁၈
M-Media
ရခုိင္ေျမာက္ပုိင္းရွိ ဟိႏၵဴဘာသာ၀င္မ်ား
– ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္ ရခုိင္ျပည္နယ္ေျမာက္ပုိင္းမွာ ရဲကင္းစခန္းေတြကုိ တုိက္ခုိက္ခဲ့တဲ့ ႐ုိဟင္ဂ်ာလက္နက္ကုိင္အဖြဲ႕ ARSA ဟာ ဟိႏၵဴဘာသာ၀င္ေတြကုိ အစုလုိက္အၿပံဳလုိက္ သတ္ျဖတ္ခဲ့တယ္ဆုိတဲ့ သက္ေသအေထာက္အထား ရရွိခဲ့တယ္လုိ႔ ႏုိင္ငံတကာ လူ႕အခြင့္အေရးအဖြဲ႕ Amnesty International က မေန႔မွာ ထုတ္ျပန္လုိက္ပါတယ္။
ရဲကင္းစခန္းေတြကို တုိက္ခုိက္ခဲ့တဲ့ ၂၀၁၇ ခုႏွစ္ ၾသဂုတ္လ ၂၅ ရက္ေန႔မွာပဲ ARSA ဟာ ေမာင္ေတာမွာ ဟိႏၵဴ ၉၉ ေယာက္ေလာက္ကုိ သတ္ျဖတ္ခဲ့တာျဖစ္တယ္လုိ႔ AI ရဲ႕ အစီရင္ခံစာမွာ ေဖာ္ျပထားတာပါ။
ဒါဟာ ARSA ရဲ႕ က်ဴးလြန္မႈေတြနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ပထမဆံုး သုေတသနျပဳထုတ္ျပန္ခ်က္ျဖစ္ပါတယ္။
AI က တာ၀န္ရွိသူ တီရာနာ ဟာဆန္က သတ္ျဖတ္မႈ က်ဴးလြန္သူေတြကုိ အေရးယူရမယ္လုိ႔ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
“ကၽြန္မတုိ႔ ေတြ႕ဆံုေမးျမန္းခဲ့သူေတြမွာ အထင္းသားေပၚလြင္ေနတဲ့ ARSA ရဲ ၾကမ္းၾကဳတ္မႈေတြကို လစ္လ်ဴ႐ႈလုိ႔ မရပါဘူး။ ရခုိင္ျပည္နယ္ေျမာက္ပုိင္းမွာ ျမန္မာလံုၿခံဳေရးတပ္ဖြဲ႕ရဲ႕ လူသားထုအေပၚ က်ဴးလြန္တဲ့ ရာဇ၀တ္မႈေတြကုိ အေရးယူဖုိ႔ အေရးႀကီးသလုိပဲ ARSA ရဲ႕ ဒီရက္စက္မႈေတြကုိ အေရးယူရပါမယ္”
ဟိႏၵဴအရပ္သားေတြကုိ ႐ုိဟင္ဂ်ာလက္နက္ကုိင္ေတြက သတ္ျဖတ္ခဲ့တယ္ဆုိၿပီး အရင္က ျမန္မာစစ္တပ္ရဲ႕ ေျပာၾကားမႈေတြကုိ ARSA အဖြဲ႕က ျငင္းဆုိထားတာပါ။
ေမာင္ေတာသတ္ျဖတ္မႈ
အေနာက္ခေမာင္းဆိပ္ေက်းရြာမွာ ARSA ဟာ ဟိႏၵဴအမ်ိဳးသား၊ အမ်ိဳးသမီးနဲ႔ ကေလးငယ္ ၆၉ ဦးကုိ ဖမ္းဆီးကာ အဲဒီအထဲက ၅၃ ဦးကုိ သတ္ျဖတ္ခဲ့တယ္လုိ႔ မ်က္ျမင္သက္ေသေတြ၊ အသက္ရွင္က်န္ရစ္သူေတြရဲ႕ ေျပာၾကားမႈကုိ ကုိးကားၿပီး Anmesty က ေဖာ္ျပထားပါတယ္။
ေသဆံုးသူေတြထဲမွာ အသက္ ၁၄ ႏွစ္ေအာက္ ၈ ဦး အပါအ၀င္ ကေလးငယ္ ၂၃ ဦး၊ အမ်ိဳးသမီး ၁၀ ဦးနဲ႔ အမ်ိဳးသား ၂၀ ပါ၀င္ပါတယ္။ အမ်ိဳးသမီး ၈ ဦးနဲ႔ ကေလး ၈ ဦးတုိ႔ကေတာ့ လြတ္ေျမာက္ခဲ့ပါတယ္။
အသက္ရွင္က်န္ရစ္သူေတြက သူတုိ႔ဟာ အစၥလာမ္ဘာသာကုိ ကူးေျပာင္းမယ္လုိ႔ ကတိေပးတဲ့အတြက္ အသက္ေဘးက လြတ္ေျမာက္လာတာျဖစ္ၿပီး ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ဖက္ကုိ ျပန္ေပးဆြဲခံခဲ့ရတယ္လုိ႔ Amnesty ကုိ ေျပာၾကားခဲ့ ပါတယ္။
Amnesty ကုိ ထြက္ဆုိခဲ့ၾကသူေတြထဲမွာ အမ်ိဳးသမီးအခ်ိဳ႕က သူတုိ႔ကုိသတ္ျဖတ္တာ ရခုိင္ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြလုိ႔ ေစာေစာပုိင္းက ေျပာၾကားခဲ့ေပမယ့္ ေနာက္ပုိင္းမွာ ဒီေျပာၾကားခ်က္ကို ႐ုပ္သိမ္းကာ ႐ုိဟင္ဂ်ာလက္နက္ကုိင္ေတြ သတ္ျဖတ္တာလုိ႔ ျပန္လည္ ထြက္ဆုိခဲ့ပါတယ္။
ခေမာင္းဆိပ္နားက ရဲေဘာက်ေက်းရြာမွာလည္း ၾသဂုတ္ ၂၅ ရက္ေန႔က ဟိႏၵဴ အမ်ိဳးသား၊ အမ်ိဳးသမီးနဲ႔ ကေလးငယ္ ၄၆ ေယာက္ ေပ်ာက္ဆံုးသြားခဲ့ၿပီး သူတုိ႔ရဲ႕အေလာင္းေတြကို မေတြ႕ေပမယ့္ ႐ုိဟင္ဂ်ာလက္နက္ကုိင္ေတြရဲ႕ သတ္ျဖတ္မႈကို ခံခဲ့ရၿပီလုိ႔ ေကာက္ခ်က္ခ်ခဲ့ပါတယ္။
ၾသဂုတ္လ ၂၆ ရက္ေန႔ ၿမိဳ႕သူႀကီးရြာမွာ ဟိႏၵဴ ၆ ေယာက္ သတ္ျဖတ္ခံရမႈမွာလည္း ARSA အဖြဲ႕ ပါ၀င္တယ္လုိ႔ Amnesty အဖြဲ႕က ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
ရခုိင္ေျမာက္ပုိင္းမွာ ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ လူ႕အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈပမာဏကုိ အတိအက်သိရွိႏုိင္ဖုိ႔အတြက္ ကုလ အခ်က္အလက္ရွာေဖြေရးအဖြဲ႕ အပါအ၀င္ လြတ္လပ္တဲ့ စံုစမ္းစစ္ေဆးသူေတြကုိ ျမန္မာအစုိးရက ၀င္ခြင့္ျပဳရမွာျဖစ္ေၾကာင္း၊ တစ္ဖက္ကက်ဴးလြန္မႈေတြကို လက္ညႇိဳးထုိးကာ ေနာက္တစ္ဖက္ကလည္း အဲဒီလုိက်ဴးလြန္မႈေတြ ထပ္လုပ္မယ္ဆုိရင္ ႏွစ္ဖက္စလံုးကုိ ႐ႈတ္ခ်ရမွာျဖစ္ေၾကာင္း Amnesty က ထည့္သြင္းေဖာ္ျပခဲ့ပါတယ္။
Ref: Aljazeera
