အတူမေနရင္ တသီးတျခားေနေပါ့။

ေဖေဖာ္ဝါရီ ၁၄ ၂၀၁၃
M-Media
ညီေမာင္ပံုေဖာ္ၾကည့္သည္။

ကမၻာ့ေျမပံုကုိၾကည့္၊ ေသခ်ာၾကည့္၊ ခြဲျခမ္းစိတ္ဖ်ာၾကည့္၊ ႏုိင္ငံစံုကို ေတြ႕ရမွာမဟုတ္လား။ ဗဟုသုတမရွိဘဲႏွင့္ေတာ့ မၾကည့္ေလႏွင့္။ အမွားအယြင္းရွိသြားႏုိင္တယ္ေလ။ ဘာသာတစ္မ်ိဳးတည္းသာရွိတယ္ဆုိတဲ့ႏုိင္ငံ ဘယ္ႏွစ္ႏုိင္ငံေတြ႕လဲ? လူမ်ိဳးတစ္မ်ိဳးတည္းသာ ေနထုိင္တယ္ဆုိတဲ့ႏုိင္ငံ ဘယ္ႏွစ္ႏုိင္ငံေတြ႔သလဲ? ဒါျဖင့္ ဘာေတြလဲ? အမွန္အတုိင္း ေျပာရမယ္ေနာ္၊ အရွိကုိ အရွိအတုိင္း ျမင္ရမယ္ေနာ္။ အျမင္မေသြေစႏွင့္ေလ။ အမွန္ကုိ အမွန္အတုိင္း ေျပာရမယ္ေနာ္။ အမွန္အတုိင္းေျပာမွသာ အမ်ားက လက္ခံေလမေပါ့။ အမွန္ကုိ အမွန္အတုိင္းမေျပာသူကုိ ဘယ္လုိ သတ္မွတ္ရမလဲ?

လူမ်ိဳးဆုိတာ အစုအေ၀းႏွင့္ ေနၾကရတယ္။ အဲဒီႏုိင္ငံေတြမွာ မတူသူေတြ ဘယ္လုိေနထုိင္ၾကသလဲ။ လူဆုိတာမ်ိဳးဟာ တစ္ဦးႏွင္တစ္ဦး အားလံုး စိတ္တူကုိယ္တူျဖစ္ဖုိ႔ဆုိတာ အင္မတန္မွ ခဲယဥ္းလွပါတယ္။ တစ္အူတံုဆင္း ညီရင္းအစ္ကုိေမာင္ႏွမေတြပင္ သင့္တင့္မႈရွိတယ္ဆုိတာ ရွာမွရွားပဲ။ ဒါျဖင့္ ဘယ္လုိေနထုိင္ၾကမလဲ? မတည့္ေပမဲ့ အတူေနၾကတာပဲျဖစ္ျဖစ္၊ တသီးတျခားေနတာပဲျဖစ္ျဖစ္ အဆင္ေျပေအာင္ေတာ့ ေနၾကရတာပဲမဟုတ္လား။ အဆင္ေျပမႈကုိ ရွာႀကံရတာပဲမဟုတ္လား။ ရန္သူျဖစ္ေအာင္လုပ္လုိ႔ကေတာ့ အက်ိဳးတရားရယ္လု႔ိ ျဖစ္လာမွာမဟုတ္ဘူး။ အမုန္းတရားေတြသာ မ်ားလာမယ္ဆုိရင္ ေနရထုိင္ရ က်ဥ္းၾကပ္လာမွာေပါ့။ ႏွစ္ဖက္စလံုး ထိခုိက္ၾကရမွာေပါ့။

ဒါေၾကာင့္ တစ္ယူမသန္ဖုိ႔လုိတယ္။ တေဇာက္ကန္းဟာ ဘယ္ေနရာမွ အသံုးမတည့္ဘူး။ ဒီလုိလူမ်ိဳးေတြဟာ ပညာမဲ့ေတြ၊ ငတံုးေတြ၊ အစြန္းေရာက္ေတြ၊ တာလီဘန္၊ အလ္ကိုင္ဒါေတြဟာ အစြန္းေရာက္တြလုိ႔ စြပ္စြဲၾကတယ္။ မွန္သင့္သေလာက္ေတာ့ မွန္ပါတယ္။ အျငင္းမပြားလုိပါဘူး။ တာလီဘန္သတ္တာဟာ တစ္ႀကိမ္တစ္ႀကိမ္မွာ တစ္ရာေက်ာ္ေလာက္မရွိပါဘူး။ ဒါျဖင့္ရင္ နာဇီေတြက ဂ်ဴးေျခာက္သန္းသတ္တယ္။ ကေမၻာဒီးယားက မိမိျပည္သူေတြ သံုးသန္းေက်ာ္ေလာက္သက္တယ္။ အာဖရိကမွာ Hutu ႏွင့္ Tutsi တုိ႔ အျပန္အလွန္ မ်ိဳးျဖဳတ္သတ္ၾကတာဟာ ႏွစ္သန္းေလာက္ရွိတယ္။ ရုရွားက ေခ်ခ်င္းညႇာ လူဦးေရရဲ႕ ထက္၀က္ သန္းေက်ာ္သတ္တယ္။ သတ္တဲ့လူေတြဟာ မြတ္စလင္မ္ေတြ မဟုတ္ၾကဘူး။ ဒါကုိ အျမင္ရွင္းရွင္းနဲ႔ ျမင္တတ္ဖုိ႔လုိတယ္။ ဓမၼဓိဌာန္ က်က် ေတြးတတ္ဖုိ႔လုိတယ္။ လူသတ္မႈက်ဴးလြန္တယ္ဆုိတာ က်ဴးလြန္သူႏွင့္သာ သက္ဆုိင္တယ္။ က်ဴးလြန္သူဟာ ဘယ္ဘာသာ၀င္၊ ဘယ္လူမ်ိဳးျဖစ္တယ္ဆုိတာ အေၾကာင္းအရင္းခံမဟုတ္ဘူး။ လူတစ္ဦးက်ဴးလြန္တာကုိ တစ္ႏြယ္ငင္ တစ္စင္ပါတယ္လုိ႔  ခပ္နိမ့္နိမ့္အေတြးအေခၚမ်ိဳးႏွင့္သာ သတ္မွတ္ေနမယ္ဆုိရင္ေတာ့ မီးခုိးမဆံုး ျဖစ္ေနေတာ့မွာပဲမဟုတ္လား? က်ဴးလြန္သူနဲ႔ ဘာမွမပက္သက္သူက ဘာကုိတာ၀န္ယူရမွာလဲ။ ဘယ္လုိမ်ားတာ၀န္ရွိေနမွာလဲ?

ကမၻာ့ကုလသမဂၢက (၁၀၊ ၁၂၊ ၁၉၄၈) ရက္ေန႔မွာ “အျပည္ျပည္ဆုိင္ရာ လူ႕အခြင့္အေရး ေၾကညာစာတမ္း” ကုိ ထုတ္ခဲ့တယ္။ အဲဒီေၾကညာစာတမ္းအေပၚ ျမန္မာႏုိင္ငံကလည္း အသိအမွတ္ျပဳ လက္မွတ္ေရးထုိးထားၿပီးျဖစ္တယ္။ အဲဒီေၾကညာစာတမ္းရဲ႕ အပုိဒ္(၂)မွာ “လူတုိင္းသည္ လူ႕အခြင့္အေရးေၾကညာစာတမ္းတြင္ ေဖၚျပထားသည့္ အခြင့္အေရးအားလံုး၊ လြတ္လပ္ခြင့္အားလံုးတုိ႔ကုိ ပုိင္ဆုိင္ခံစားခြင့္ရွိသည္။ လူမ်ိဳးႏြယ္အားျဖင့္ ျဖစ္ေစ၊ အသားအေရာင္အားျဖင့္ျဖစ္ေစ၊ က်ား မ သဘာ၀အားျဖင့္ျဖစ္ေစ၊ ဘာသာစကားအားျဖင့္ျဖစ္ေစ၊ ကုိးကြယ္သည့္ ဘာသာအားျဖင့္ ျဖစ္ေစ၊ ႏုိင္ငံေရးယူဆခ်က္ (သုိ႔တည္းမဟုတ္) လူမႈအဆင့္အတန္းႏွင့္ဆုိင္ေသာ ဇစ္ျမစ္အားျဖင့္ ျဖစ္ေစ၊ ပစၥည္းဥစၥာ ဂုဏ္အားျဖင့္ျဖစ္ေစ၊ မ်ိဳး႐ုိးဇာတိအားျဖင့္ျဖစ္ေစ၊ အျခား အဆင့္အတန္းအားျဖင့္ျဖစ္ေစ ခြဲျခားျခင္း မရွိေစရ” ဟု ေဖာ္ျပထားပါတယ္။

ဘယ္ေလာက္မွ်တတဲ့ ေၾကညာစာတမ္းလဲ။ အမ်ားကုိျဖစ္ေစ၊ တစ္ဦးခ်င္းကုိျဖစ္ေစ နစ္နာေစရန္အတြက္ ဘာမွမပါ။ ဒီေၾကညာစာတမ္းအတုိင္း တစ္သေ၀မတိမ္း လုိက္နာေဆာင္ရြက္ၾကမယ္ဆုိရင္ ႏုိင္ငံတစ္ႏုိင္ငံကုိ မဆုိထားဘိ။ တစ္ကမၻာလံုး ၿငိမ္းၿငိမ္းခ်မ္းခ်မ္း ျဖစ္ေနမွာမဟုတ္လား။ သုိ႔ေပမဲ့လုိ႔ ဒီေၾကညာစာတမ္းအတုိင္း မေဆာင္ရြက္ၾကလုိ႔ စစ္ျဖစ္ၾက၊ ပဋိပကၡျဖစ္ၾက၊ စိတ္၀မ္းကြဲၾက အေတာမသတ္ႏုိင္ၾကပါတကား။ လူသားဆုိတာ အျခားလူသားတစ္ဦးကုိ မိမိလုိပဲ လူသားတစ္ဦးျဖစ္ပါလားဆုိတဲ့ အသိအျမင္ ဦးစြာရွိရပါမယ္။ ဒီထက္ တစ္လွမ္းတုိးၿပီး တျခားတစ္ဦးကုိ လူ႕က်င့္၀တ္အတုိင္း က်င့္ႀကံမယ္ဆုိရင္ ပဋိပကၡဆုိတာ ရွိႏုိင္ပါေတာ့မလား။ ဆင္ျခင္ဖြယ္၊ မွတ္သားဖြယ္၊ သံုးသပ္ဖြယ္။

၂၀၀၈ခုႏွစ္ ျမန္မာႏုိင္ငံဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ အခန္း(၁၀)၌ ႏုိင္ငံသားမ်ား၏ အခြင့္အေရးနွင့္ ပက္သက္၍ ျပဌာန္းထားပါတယ္။ ဖြဲ႕စည္းပံု ဥပေဒတြင္ပါရွိေသာ ျပဌာန္းခ်က္မ်ားမွာ ႏုိင္ငံသားအားလံုးအတြက္ရည္ရြယ္ၿပီး ျပဌာန္းထားျခင္းျဖစ္ရာ ႏုိင္ငံသားအားလံုးသည္ ဖြဲ႔စည္းပံုပါ ျပဌာန္းခ်က္ အတုိင္း ရပုိင္ခြင့္မ်ား ရရွိမည္ဆုိပါက အတုိင္းထက္အလြန္ ၀မ္းသာပီတိ ျဖစ္ရမည္သာ။ ႏုိင္ငံသားတစ္ဦးသည္ ဖြဲ႕စည္းပံုဥပေဒပါ ျပဌာန္းခ်က္ႏွင့္အညီ အခြင့္အေရးမ်ားကုိ ရပုိင္ခြင့္ ရရွိရမည္မွာ အျငင္းပြားစရာပင္မလုိပါ။ မိမိရပုိင္ခြင့္ကုိ အျပည့္အ၀ေတာင္းဆုိ ပုိင္ခြင့္ရွိပါသည္။ မိမိအခြင့္ေရးကုိ တရားသျဖင့္ေတာင္းဆုိရာတြင္ အျခားသူတစ္ဦး၏ အခြင့္အေရးကုိ ထိခုိက္လာမည္ဆုိပါက ဖြဲ႔စည္းပံုအတုိင္း ေတာင္းဆုိျခင္း မျဖစ္ႏုိင္ေတာ့ပါ။ ဥပေဒကုိေက်ာ္လြန္၍ ေတာင္းဆုိျခင္းျဖစ္သျဖင့္ ေတာင္းဆုိခ်က္သည္ ေလ်ာ္ကန္ညီညြတ္ မွ်တသည္ဟု ေျပာဆုိ၍ မရႏုိင္ေတာ့ပါ။ ဆင္ဆင္ျခင္ျခင္ႏွင့္ သတိထားရမည့္ အခ်က္ျဖစ္ပါတယ္။ တစ္ဖက္သူအေနျဖင့္ တရားသျဖင့္ ရပုိင္ခြင့္ကုိ ေျပာဆုိ၊ ကန္႔ကြက္ တင္ျပေနသူမ်ားသည္ တစ္ယူသန္၀ါဒသမားမ်ားသာ ျဖစ္ေပမည္။ အမွန္တရားကုိ ရွာေဖြသူ မျဖစ္ႏုိင္ေတာ့ပါ။

ရခုိင္ျပည္နယ္ကုိၾကည့္၊ ရခုိင္ေရာဂါစလုိ႔ ပ်က္စီးျခင္းငါးပါးတုိင္ခဲ့ၿပီ။ ဒုကၡသည္စခန္းကုိ သိန္းနဲ႔ခ်ီလုိ႔ ေရာက္ၾကရၿပီ။ အမွတ္ရွိသလား။ မရွိဘူး။ တစ္ယူသန္စိတ္ကုိ မေဖ်ာက္ႏုိင္ေသး။ အျမင္က်ဥ္းလုိ႔ကေတာ့ လုပ္စားမရဘူးသာမွတ္။ ရခုိင္ျပည္နယ္မွာ ရခုိင္ တစ္မ်ိဳးတည္းသာေနမယ္ဆိုတဲ့ စိတ္ဓာတ္ ျဖစ္ႏုိင္ပါ့မလား။ သမုိင္းအေထာက္အထားေတြကုိ ေနာက္ေၾကာင္းျပန္လွည့္ၿပီး စဥ္းစားေ၀ဖန္ၾကည့္စမ္း။ အရွိကုိအရွိအတုိင္း ေျပာႏုိင္ရမယ္ေလ။ ရခုိင္ တစ္မ်ိဳးတည္းသာ ေနခ့ဲတာဆုိလုိ႔ ဘယ္သမုိင္းမွာမွ မရွိဘူး။ ေျပာရဲလား။ စိန္ေခၚတယ္။ တိမ္ေပၚ တက္ၾကမလား? သမုိင္းကုိ လိမ္ခ်င္သလား။ လိမ္လုိ႔ေရာရမတဲ့လား။ သမုိင္းအေထာက္အထားေတြကုိ ေနာက္ေၾကာင္းျပန္လွည့္ၿပီး စဥ္းစားေ၀ဖန္ၾကည့္စမ္း။ သမုိင္းကုိမသိရင္ ငအပဲျဖစ္ေပမေပါ့။ သိသိႀကီးႏွင့္ လိမ္ေနတဲ့သူေတြကုိ ဘယ္လုိသတ္မွတ္ရမလဲ။ အရွိတရား အမွန္တရားဆုိတာ ျငင္းပယ္လုိ႔ မသင့္ေတာ္ပါဘူးဗ်ာ။

တစ္ဖက္သက္ မ်က္ကန္းမ်ိဳးခ်စ္၀ါဒကုိပဲ စြဲကုိင္ခဲ့လုိ႔။ က်င့္သံုးခဲ့လုိ႔ ရခုိင္ျပည္နယ္က အဖတ္ဆယ္လုိ႔မရေအာင္ ပ်က္စီးခဲ့ရၿပီ။ ဒါေတာင္ အမွတ္မရွိေသး။ တစ္ယူသန္ေနတုန္း။ တစ္ဖက္သတ္ေျပာတုန္း။ သူမ်ားေျမႇာက္ေပးတာလုပ္တုန္း။ ေျမႇာက္ေပးတဲ့သူေတြက ဘာမွမျဖစ္၊ ကုိယ္သာေသရ၊ စားရမဲ့၊ ေသာက္ရမဲ့ျဖစ္ေရ။ ေျမႇာက္ေပးတဲ့သူေတြက ေျမႇာက္ေပးဖုိ႔ေလာက္ပဲ ကၽြမ္းက်င္ၾကတာ။ အေျမႇာက္ခံရသူေတြ ဒုကၡ၊ သုကၡျဖစ္ေတာ့ ဘယ္သူက လာၿပီးကူညီလဲ။ ေျဖရွင္းေပးလဲ။ ဘာအေထာက္အပံ့ေပးလဲ။ ေလာက၀တ္စကားေလးေတာင္ ေျပာေဖၚမရဘူး မဟုတ္လား။ ဒါေတာင္ အမွတ္မရေသး။ အင္မတန္ အသိပညာနည္းလွပါလလား။ တစ္ယူသန္စိတ္ ျပင္းထန္လွပါေကာ။

ခုအေျခအေနမွာ ဘယ္သူကမ်ား ေထာက္ပံ့တာရွိလဲ။ လက္ခ်ိဳးေရလို႔ရတယ္။ ႏိုင္ငံေတာ္ဖက္က ဘာေထာက္ပံ့ကူညီတာရွိလဲ။ နတၱိပါတကား၊ ဘာတာ၀န္ယူလဲ၊ အစအနေတာင္ မေတြ႔ရပါလား။ တာ၀န္ယူဘုိ႔ ေနေနသာသာ၊ ဥေပကၡာျပဳထားတာ။ ဒါကို မဟာရခိုင္ေခါင္းေဆာင္ႀကီးမ်ား မသိၾကဘူးလား၊ သိပါတယ္ဗ်ာ။ ဒါေပမယ့္ ေရလိုက္လြဲမ်ားသြားလို႔ ေနာက္ေၾကာင္းျပန္မလွည့္ႏုိင္ေတာ့ဘူးဗ်ိဳ႕။ ဒီေတာ့ မထူးဘူး ဆက္သြားရမွာဘဲေလ။ မဟုတ္ဘူးလား။ မထူးဇာတ္ႀကီး ခင္းရံုေပါ့။ သန္းေခါင္ထက္ ညဥ့္မနက္ေတာ့ဘူး ေရာက္တဲ့ေနရာက ရပ္တန္႔ၿပီး စဥ္းစဥ္းစားစားႏွင့္ ေတြးေခၚေျမာ္ျမင္တတ္ဘို႔ ႀကိဳးစားဘုိ႕ စိတ္ကူးတတ္ဘို႔ မလိုအပ္ဘူးလား။ ဆင္ကန္းေတာတိုးခ်ည္းဘဲ လုပ္ေနေတာ့မွာလား။ အေတြးမေခ်ာ္ဘုိ႔ လိုအပ္ေနတဲ့အခ်ိန္ေလ။

အခု အကူေပးေနတာ ဘယ္ႏိုင္ငံေတြလဲ။ ဘယ္ႏိုင္ငံေတြလဲ။ ဘယ္အဖြဲ႔အစည္းလဲ။ သူတုိ႔ေပးတာကို လက္ခံေနရၿပီ မဟုတ္လား? လက္မခံလို႔ေကာရမတဲ့လား။ ဒါျဖင့္ အျခား ဘယ္သူေထာက္ပံ့တာရွိလဲ။ မာနကို ခ၀ါခ်ရၿပီေကာ။ လွဴတာကိုေတာ့ လက္ခံတယ္။ ဒါေတာင္ ေက်းဇူးစကားမဆိုမိ။ ဘာျဖစ္လုိ႔ ၀န္ေလးေနတာလဲ။ ေသခ်ာစဥ္းစားၾကည့္ေလ။ အဲဒီႏိုင္ငံေတြက ဆက္ၿပီး ေပးဦးမွာ။ လာလတၱံရွိေသးတယ္။ ေနာက္တြဲေမွ်ာ္ (ေစတနာက အဲေလာက္ ႀကီးမားလွတာ။ ဒါေၾကာင့္ အစစအရာရာ ခ်င့္ခ်ိန္ဘုိ႔လိုလာၿပီ။ စဥ္းစားေတြးေခၚတတ္ဘုိ႔လုိလာၿပီ။ အေတြးမွန္ဘုိ႔လိုလာၿပီးမဟုတ္လား။

ကမာၻ႔အေျခအေနၾကည့္ရမယ္ေလ။ ဒုတိယကမာၻစစ္ႀကီးေနာက္ပိုင္းမွာ အုပ္စုႀကီး (၂)ရပ္ ေပၚေပါက္လာခဲ့တယ္ေလ။ အေနာက္အုပ္စုႏွင့္ အေရွ႕အုပ္စု။ အေနာက္အုပ္စုက ဒီမိုကေရစီႏိုင္ငံမ်ားျဖစ္တယ္။ အေရွ႕အုပ္စုက ဆိုရွယ္လစ္ (ကြန္ျမဴနစ္) ႏိုင္ငံမ်ား ျဖစ္တယ္။ ႏွစ္ဖက္စလံုး အႏုျမဴပိုင္ဆုိင္ၾကတယ္ မဟုတ္လား။ သူတို႔ စစ္ျဖစ္ရင္ ကမာၻႀကီးဘာျဖစ္သြားမလဲ။ မေတြးရဲစရာ။ ဟီရိုရွီးမား၊ နာဂါဆာကီ သင္ခန္းစာယူၾကတယ္။ ငတံုးေတြမဟုတ္ဘူး။ မ်က္ကန္းမ်ိဳးခ်စ္၊ တစ္ယူသန္ေနလို႔ မရေတာ့ဘူး။ ႏွစ္ဖက္က စစ္ေအးေခတ္လုိ႔ သတ္မွတ္ၾကၿပီး အေကာင္းဆံုးေနထိုင္ေရးဆုိၿပီး လုပ္လာၾကတယ္။ ဘယ္ေလာက္ မွတ္သားစရာေကာင္းလဲ။ အတုယူစရာမဟုတ္လား။

ခုဆုိရင္ အဲဒီစိတ္ကူးအတိုင္း ပံုေဖာ္ႏုိင္ခဲ့လို႔ ကမာၻႀကီးက အေျပာင္းအလဲႀကီးျဖစ္လာခဲ့တာကို မ်က္ျမင္ဒိ႒ေတြ႔ျမင္ရမွာပါ။ အေရွ႕အေနာက္ ခြဲျခားမေနၾကဘဲ တစ္ႏိုင္ငံႏွင့္တစ္ႏိုင္ငံ ကူးလူးဆက္ဆံၾက။ ကုန္သြယ္ၾက။ ရင္းႏွီးျမွပ္ႏွံၾကႏွင့္ ဘာအတားအဆီးမွမရွိဘဲ လြတ္လပ္စြာ ဆက္သြယ္၊ ဆက္ဆံေနၾကၿပီ။ ဒါေၾကာင့္ အားလံုးအဆင္ေျပေနၾကၿပီ။ ပဋိပကၡ မျဖစ္ေအာင္ အတတ္ႏိုင္ဆံုး ေရွာင္ရွားေနၾကၿပီ။ ျပႆနာတစ္ရပ္ကို ေဆြးေႏြးစကား၀ိုင္းမွာ အေျဖရွာၾကၿပီ။ ဒါဟာ ၿငိမ္းခ်မ္းေသာနည္းျဖင့္ အေျဖရွာတာ မဟုတ္လား။  အားလံုး အက်ိဳးအျမတ္ရွိၾကတယ္ မဟုတ္လား။ အသီး၊ အပြင့္ကို လက္ေတြ႕ခံစားေနၾကရၿပီ မဟုတ္လား။ ဒါေတြကို ေမ့ေပ်ာက္ထားလုိ႔ ရမလား။

အင္း… ရခုိင္ျပည္နယ္မွာေတာ့ ဒီအေျပာမ်ိဳးပဲ ထပ္ကာတလဲလဲ ေျပာေနေတာ့မွာလား။ ဓါတ္ျပားေဟာင္းႀကီးက စုတ္ျပတ္သတ္ေနၿပီပဲ။ အက်ိဳးမရွိတာကိုပဲ ထည္လဲသံုးေနျခင္းအားျဖင့္ အမွန္တရား ျဖစ္လာမွာ မဟုတ္ဘူး။ ကမာၻအေျခအေနကို ၾကည့္ရမယ္ေလ။ ႏႈိင္းႏႈိင္းယွဥ္ယွဥ္ စဥ္းစားႏုိင္ ရမယ္ေလ။ ကမာၻေပၚမွာ ေခတ္မစား ၊ ေခတ္မမွီတဲ့ အေတြးအေခၚေတြကိုသာ ဆက္လက္ခံယူေနမယ္။ က်င့္သံုးေနမယ္ဆုိရင္ေတာ့ သံုးစားမရဘူးသာမွတ္လိုက္ပါ။ တစ္ျပည္နယ္လံုး မိမိ တစ္မ်ိဳးထဲသာေနမယ္ဆုိတဲ့ အင္မတန္မွ က်ဥ္းေျမာင္းလွတဲ့ အေတြးအေခၚမ်ိဳး မေဖ်ာက္သေရြ႕ ခင္ဗ်ားတို႔မွာ တိုးတက္မဲ့လမ္းပိတ္သြားၿပီ၊ ဆုတ္ယုတ္မႈေတြသာ ေတြ႔ရမယ္မွတ္။ အျခားႏိုင္ငံမွာ အလုပ္မလုပ္ႏွင့္။ ကိုယ့္တစ္ျပည္နယ္ထဲမွာေန၊ ရွိဂိုန္ေခတ္က ဂ်ပန္ႏိုင္ငံလုိ ဘာႏွင့္မွ မဆက္သြယ္ဘဲ ဧကစာရီက်င့္ေပေတာ့။ ဒါေတာင္ တံခါးဖြင့္တဲ့ အေမရိကန္ႏိုင္ငံကရွိေသး။

ဒုတိယကမာၻစစ္တုန္းက အေမရိကန္၏ အႏုျမဴဒဏ္ကို ဂ်ပန္မရႈမလွခံခဲ့ရတယ္။ စစ္ၿပီးေတာ့ ဂ်ပန္တိုးတက္ဖို႔အတြက္ အေမရိကန္နဲ႔ပဲ ေပါင္းခဲ့ရတယ္ မဟုတ္လား။ ဒါေၾကာင့္ အတူမေနရင္ သီးျခားေနေပါ့ဗ်ာ။ ရခုိင္ျပည္နယ္တစ္ခုလံုးဟာ ခင္ဗ်ားတို႔ပိုင္တယ္ဆုိၿပီး မူပိုင္ခြင့္ ရထားတာမွ မဟုတ္တာ။ ရခုိင္ျပည္နယ္ဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ အစိတ္အပိုင္းေလ။ ခင္ဗ်ားတို႔ ထင္တိုင္းႀကဲလုိ႔ မရႏိုင္ဘူး မဟုတ္လား။ ျမန္မာအစိုးရကို ေက်ာ္လြန္ၿပီး တစ္ဖက္သတ္ ေျပာခ်င္တာ ေျပာလုိ႕ရမလား။ ဘုိးေတာ္ဘုရားလက္ထက္ကစၿပီး ရခုိင္ မင္းဆက္ေပ်ာက္လုိ႔ ျမန္မာပိုင္ ျဖစ္ခဲ့ရတာ မွတ္မိမွာေပါ့။ ေနာက္ထပ္ ရခိုင္မင္းဆက္ေပၚဖို႔ အေၾကာင္းမရွိေတာ့ဘူး။ ခင္ဗ်ားတို႔ေရာ။ ကြ်န္ေတာ္တို႔ေရာ ျမန္မာအစိုးရ၏ အစီအမံအတိုင္း လိုက္နာၾကရမွာမဟုတ္လား။

ဘႀကီးေတာ္ဘုရားလက္ထက္ (၁၈၂၄) မွာ အဂၤလိပ္-ျမန္မာ ပထမစစ္ပြဲျဖစ္တဲ့အခါ ရခုိင္ျပည္နယ္ဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ အစိတ္အပိုင္းအေနႏွင့္ ရွိေနခဲ့တာ။ စစ္ရႈံးလုိ႔ ရႏၱပိုစာခ်ဳပ္အရ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ အစိတ္အပိုင္းအေနႏွင့္ ရခိုင္၊ တနသာၤရီတုိ႔ဟာ အေစာဆံုး ကိုလိုနီျဖစ္ခဲ့တာေပါ့။ လြတ္လပ္ေရးအတြက္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း ႀကိဳးပမ္းခဲ့တဲ့အခါ ရခုိင္၊ တနသၤာရီအတြက္ပါထည့္ၿပီး ေတာင္းဆိုခဲ့တယ္ေလ။ ပင္လံုစာခ်ဳပ္မွာ ရခုိင္အတြက္ဆိုၿပီး သီးျခား လက္မွတ္ေရး ထိုးခဲ့တာ မရွိဘူး။ မလိုဘူးေလ။ ရခုိင္က ျမန္မာပိုင္အျဖစ္ကေနၿပီး အသိမ္းခံရတာျဖစ္လုိ႔ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ဦးေဆာင္ၿပီး ပင္လံုစာခ်ဳပ္ခ်ဳပ္ဆိုတဲ့အခါ ရခိုင္အတြက္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ပဲ လက္မွတ္ေရးထိုးခဲ့တာမဟုတ္လား။

ဒါေၾကာင့္ ရခိုင္၊ တနသၤာရီတို႔ဟာ ျမန္မာပိုင္အျဖစ္ကေနၿပီး လြတ္လပ္ခဲ့ရတာမဟုတ္လား။ တစ္ကယ့္တကယ္ေတာ့လည္း အသံကြဲ ျမန္မာေတြပါ။ ဒါေၾကာင့္ ရခိုင္ျပည္နယ္ဟာ သီးျခားအေနျဖင့္ ဘယ္နည္းႏွင့္မွ မျဖစ္ႏိုင္ပါ။ ျမန္မာႏိုင္ငံ ရခုိင္ျပည္နယ္မွာ ရခိုင္လူမ်ိဳး ရွိသလို မူစလင္ကလည္း ရွိေနမွာပါ။ ဒါျဖင့္ အတူေနလုိ႔ မရဘူးဘဲ တစ္ဖြဖြေျပာေနေတာ့ တစ္သီးတစ္ျခားစီခြဲၿပီး ေနၾကရေတာ့မွာေပါ့။ လက္ေတြ႕က်ဘို႔မလိုဘူးလား။ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ ယွဥ္တြဲေနထိုင္ၾကစို႔လား။ ။

ေဆာင္းပါးရွင္ရဲ႕ အျမင္ႏွင့္ အာေဘာ္သာျဖစ္ပါသည္။