ျမန္မာမႈျပဳ အစၥလာမ္စာေပ (ေမာင္သန္း၀င္း-ရန္ကုန္တကၠသိုလ္)

ျမန္မာဟူသည္ ျမန္မာနိုင္ငံတြင္ နွစ္ကာလရွည္ၾကာစြာ အစဥ္အဆက္ အေျခစိုက္ေနထိုင္ခဲ့ေသာ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးကို ဆိုလိုသည္။ အစၥလာမ္ဟူသည္ ‘ျငိမ္းခ်မ္းျခင္း’၊ ‘အမိန့္နာခံျခင္း’ဟု အဓိပၸာယ္ရသည္။ အလႅာဟ္နွင့္ အလႅာဟ့္တမန္ေတာ္ မုဟမၼဒ္သခင္(ဆြ)၏ အဆံုးအမမ်ားကို နာခံျခင္းျဖစ္သည္။ ဤသို့နာခံ ျခင္းျဖင့္ ျငိမ္းခ်မ္းေသာဘ၀ကို တည္ေဆာက္နိုင္သည္။ အစၥလာမ္သည္ျပီးျပည့္စံုေသာ ဘာသာသာသနာ အယူ၀ါဒလမ္းစဥ္ျဖစ္သည္။ စာေပဟူသည္ ‘အေၾကာင္းအရာ၊ အေတြ႔အၾကံဳ၊ အေတြးအေခၚ၊ အျဖစ္အပ်က္ တို့ကို ေရးသားပံုနိွပ္ထားခ်က္’ ျဖစ္သည္။ ျမန္မာမႈျပဳ အစၥလာမ္စာေပ ဆိုသည္မွာ ျမန္မာစာေပျဖင့္ေရးသားထားေသာ ဘာသာေရးဆိုင္ရာ အေၾကာင္းအရာ၊ အေတြးအေခၚတို့ကို ဆိုလိုပါသည္။

အစၥလာမ္ဘာသာသည္ ျမန္မာနိုင္ငံသို့ ပုဂံေခတ္အေစာပိုင္း ကာလကပင္ေရာက္ရိွခဲ့သည္။ ‘အစၥလာမ္ ဘာသာသည္ ခရစ္ယာန္ထက္ေစာျပီး ျမန္မာျပည္သို့ ေရာက္ရိွခဲ့သည္ဟု ယူဆနိုင္သည္။ ပုဂံ ေက်ာက္စာအခ်ိဳ႕တြင္ ”ပန္သိယ္””ပသည္” ဟုေရးသားထား သျဖင့္ ပုဂံေခတ္ကပင္ အစၥလာမ္ ဘာသာ၀င္မ်ားရိွလိမ့္မည္ဟု ဆိုနိုင္ေပသည္။[ေဒၚတင့္စိန္၊ကုန္းေဘာင္ေခတ္ယဥ္ေက်းမႈနိဒါန္း၊ တကၠသိုလ္ပညာပေဒသာစာေစာင္၊ ရန္ကုန္၊ တကၠသိုလ္မ်ား ပံုနိွပ္တိုက္၊ အတဲြ ၃၊ အပိုင္း ၄၊ စာ-၇၅၊ ၁၉၇၃၊ ဇူလိုင္။]

ထိုအဆိုကို ခိုင္မာေစသည့္ အေထာက္အထားတစ္ရပ္ကိုလည္း ဤသို့ေတြ႔ရိွရပါသည္။

‘ပုဂံေခတ္၏ အေစာပိုင္းကာလ ပိတ္သံုမင္း(ေအဒီ ၆၅၂-၆၆၀)လက္ထက္တြင္ အာရပ္လူမ်ိဳးကုန္သည္တို့သည္ သထံု၊ မုတၱမအစရိွေသာ ဆိပ္ကမ္းျမိဳ႕မ်ားသို့ေရာက္ရိွလာခဲ့ၾကသည္။ အာရပ္သေဘၤာမ်ားသည္ အေနာက္ဘက္ မဒဂတ္စကားကြ်န္းမွ အေရွ့အိႏိၵယကြ်န္းစုမ်ားနွင့္ တရုတ္ျပည္အထိ သြားလာလ်က္ ျမန္မာ ျပည္သို့လည္း ၀င္ထြက္ျခင္းျပဳခဲ့ၾကသည္။[ဦးၾကည္ (ဘီေအ) ရာဇ၀င္ဂုဏ္ထူး၊ ျမန္မာရာဇ၀င္သိအပ္ဖြယ္ရာအျဖာျဖာ၊ စာ-၈၁-၈၃၊ မနၱေလး၊ ပိဋကတ္ေတာ္ျပန့္ပြားေရး၊ ၁၉၅၀။]

ဤသို့ျဖင့္ သမိုင္းသုေတသီ ပညာရိွမ်ားေရးသားျပဳစုထားသည့္ ခိုင္မာေသာ အေထာက္အထား မွတ္တမ္းမ်ားအရ အစၥလာမ္ ဘာသာသည္ ျမန္မာနိုင္ငံသို့ လြန္ခဲ့ေသာ နွစ္ေပါင္း(၁၃၀၀)ေက်ာ္မွ စတင္ေရာက္ ရိွခဲ့ေၾကာင္း သိရပါသည္။

ျမန္မာျပည္ဖြား အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္မ်ားသည္ ဘာသာေရးသြန္သင္ခ်က္မ်ားကို ျမန္မာစာေပျဖင့္ ျဖန့္ခိ်တင္ျပခဲ့ပါသည္။ ထို့ေၾကာင့္ ျမန္မာစာေပျဖင့္ ေရးထားေသာ အစၥလာမ္ဘာသာေရးဆိုင္ရာ စာေပ က်မ္းဂန္မ်ား၊ စာအုပ္စာတမ္းမ်ား ေပၚထြက္လာခဲ့ရသည္။ ဤတြင္ ဘာသာေရးသက္သက္စာေပနွင့္ဘာသာေရးကို အေျခခံထားေသာစာေပမ်ား ပါ၀င္ပါသည္။ ဘာသာေရးသက္သက္စာေပတြင္ က်မ္းေတာ္ျမတ္ကုရ္အာန္၊ ဟဒီးစ္(တမန္ေတာ္ျမတ္၏ အဆံုးအမၾသ၀ါဒေတာ္မ်ား)၊ စီရာသ္(တမန္ေတာ္ျမတ္၏ ဘ၀ျဖစ္ေတာ္စဥ္) စသည့္က်မ္းမ်ားပါ၀င္သည္။ ဘာသာေရးအေျခခံစာေပတြင္ ဘာသာေရးဆိုင္ရာ အဆံုးအမကိုအေျခခံ၍ ေရးသားထားေသာ ၀တၳဳ၊ ကဗ်ာမ်ား ပါ၀င္သည္။ ဤသင္ခန္းစာတြင္ ျမန္မာစာေပသမိုင္းတစ္ေလွ်ာက္ ေပၚထြက္ခဲ့ေသာ က်မ္းဂန္စာေပမ်ား၊ စာေစာင္မဂၢဇင္းမ်ားကို လက္လွမ္းမီသမွ်ေလ့လာတင္ျပပါမည္။

ျမန္မာစာေပနယ္ပယ္ က်ယ္ျပန့္ေရး၊ မြတ္စလင္လူငယ္မ်ား စာေပ ေလ့လာဖတ္ရႈလိုစိတ္ ထက္သန္လာေရး၊ အစၥလာမ္စာေပ အေမြအနွစ္မ်ား ထိန္းသိမ္းေရးတို့အတြက္ ရည္သန္ေရွးရႈ၍ ျပဳစုရျခင္းျဖစ္ပါသည္။

က်မ္းေတာ္ျမတ္ကုရ္အာန္၏ စာေပဆိုင္ရာလမ္းညႊန္

ကုရ္အာန္ က်မ္းလာ အာယတ္ေတာ္မ်ားတြင္ အဦးအစ ပထမက်ေရာက္ခဲ့ေသာ အာယတ္ေတာ္မွာ’အစ္က္ရာအ္’ ‘ဖတ္’ဟူ၍ ျဖစ္သည္။ စူရဟ္(အလတ္က္) ၉၆း အာယတ္ ၁ တြင္ –

”အသင္သည္ မိမိအား ဖန္ဆင္းေမြးျမူေတာ္မူေသာ အရွင္ျမတ္၏ နာမေတာ္ျဖင့္ ဖတ္ေလာ့” ဟု ေဖာ္ျပထား၏။ ထို့အျပင္

ဖတ္၊ သင္၏အရွင္သည္ အလြန္ရက္ေရာေသာ အရွင္ျဖစ္သည္။ (ကုရ္အာန္ ၉၆း၃)

ထိုအရွင္သည္ ကေလာင္ျဖင့္သင္ၾကားေပး၏။ (ကုရ္အာန္ ၉၆း၄)

ထိုအရွင္သည္ လူသားအား ထိုသူမသိေသာ အရာမွန္သမွ်ကို သင္ၾကားေပး၏။ (ကုရ္အာန္ ၉၆း၅) ဟူ၍လည္း ဆိုထားပါသည္။

စူရဟ္(ရဟ္မာန္) ၅၅ အာယတ္ေတာ္ ၃ နွင့္ ၄ တြင္လည္း-

‘ထိုအရွင္ျမတ္သည္ပင္ လူသားအား ထင္ရွားျဖစ္ေပၚေစေတာ္မူခဲ့၏။

ထိုအရွင္ျမတ္သည္ပင္ လူသားအား စကားေျပာဆိုမႈကို သင္ေပးေတာ္မူခဲ့၏’ဟူ၍ မိန့္ေခြ်ထားပါသည္။

တစ္ဖန္က်မ္းျမတ္ကုရ္အာန္တြင္ စူရတြလ္ကလာမ္(စူရဟ္ ၆၈)ကေလာင္တံက႑ဟူ၍ သီးျခားက႑တစ္ရပ္ပါ၀င္ပါသည္။

‘နူးန္၊ (ငါအရွင္ျမတ္သည္) ကေလာင္ကိုလည္းေကာင္း၊ ေရးမွတ္ၾကသည္တို့ကိုလည္းေကာင္း သက္ေသ ထူေတာ္မူ၏။ (ကုရ္အာန္ ၆၈း၁)ဟူ၍ ပါရိွျပန္ရာ ကုရ္အာန္က စာေပ အေရးအသားနွင့္ ဖတ္ရႈျခင္းကိုအားေပးထားေၾကာင္းသိရသည္။

စာေပသည္ ဘာသာစကားကို ျမင္သာေအာင္ အကၡရာျဖင့္ မွတ္တမ္းတင္ရာမွ ျဖစ္ေပၚလာသည္။ဘာသာစကား၊ ေရးသားျခင္း၊ ဖတ္ရႈျခင္းတို့သည္ ဆက္စပ္လ်က္ရိွသည္။ အလႅာဟ္အရွင္ျမတ္သည္ လူသားအား စာေပအကၡရာအေရးအသားမ်ားနွင့္ အတတ္ပညာမွန္သမွ်ကို တီထြင္ဖန္တီးမႈ၊ ေလ့လာသင္ယူတတ္ေျမာက္နိုင္မႈဟူသည့္ ဗီဇစြမ္းရည္ထူးမ်ား ထည့္ေပးထားသည္။

က်မ္းျမတ္ကုရ္အာန္က ေခတ္တိုင္း၌ လူသားတိုင္းအတြက္ စာဖတ္ရန္ ပထမဆံုး၊ အေရးအၾကီးဆံုး တာ၀န္ၾကီးတစ္ရပ္အျဖစ္ မလုပ္မေနရ ျပ႒ာန္းသတ္မွတ္ထား၏။ မည္သည့္ ဘာသာေရးဆိုင္ရာ စာေပက်မ္း ဂန္တြင္မွ ဤသို့သီးသန့္ညႊန္ၾကားခ်က္မရိွပါ။ ဤသည္ပင္ အစၥလာမ္တရား၏ ထူးျခားျပည့္စံုမႈ ျဖစ္သည္။ စာမဖတ္သူသည္ မတတ္၊ မတတ္သူသည္ မတိုးတက္နိုင္။ ထို့ေၾကာင့္ လူသားတိုင္းသိေအာင္၊ တတ္ေအာင္ တိုးတက္ေအာင္ စာမ်ားမ်ားဖတ္ရန္၊ အလႅာဟ္အရွင္ျမတ္က အမိန့္ေပးထားသည္။ အျမဲဖတ္မွတ္ ေလ့လာေနသူအား အလႅာဟ္အရွင္ျမတ္က အသိဥာဏ္ပညာ ဗဟုသုတမ်ားကို ရက္ေရာစြာ ဖြင့္ေပးပါလိမ့္မည္။ သို့မွသာ လူတို့၏ အသိဥာဏ္ပညာနွင့္ နာမ္ပိုင္းဆိုင္ရာ ကိုယ္ရည္ကိုယ္ေသြးမ်ားျမင့္မားလာပါမည္။

တမန္ေတာ္ျမတ္၏ စာေပေဆာင္ရြက္ခ်က္

အစၥလာမ္သာသနာမထြန္းကားမီ အမိုက္ေခတ္တြင္ အာေရဗ်၌ စာေရးစာဖတ္အစဥ္အလာ လံုး၀မရိွပါ။ အစၥလာမ္က အေရးအဖတ္ကို အထူးဦးစားေပးသည္။ တမန္ေတာ္ျမတ္လက္ထက္ေတာ္၌ အလႅာဟ္ အရွင္ျမတ္ထံမွ က်ေရာက္လာေသာ ၀ဟီမ်ားေရးမွတ္ရန္၊ စာေပးစာယူ ျပဳလုပ္ရန္၊ စာခ်ဳပ္ခ်ဳပ္ဆိုရန္၊ အမိန့္ ညႊန္ၾကားလႊာမ်ား ထုတ္ရန္ စာေရးစာဖတ္ အေရးၾကီးေၾကာင္း သိခဲ့ရသည္။ တမန္ေတာ္ျမတ္၏ဗလီအနီး အဆြဟာဗိဆုဖ္ဖဟ္တြင္ အစၥလာမ့္ဗဟုသုတရွာမီွးေသာ တပည့္သာ၀ကမ်ားအား အေရးအဖတ္ သင္ၾကားေစ ခဲ့သည္။ အေရးအဖတ္တတ္ေသာ သာ၀ကၾကီးမ်ားအား စာေရးစာခီ် ခန့္သည္။

ဟစ္ဂ်ရီ၂-ခုနွစ္တြင္ျဖစ္ပြားေသာ ဗဒရ္စစ္ပဲြ၌ ရန္သူသံု့ပန္း (၇၀)ဖမ္းဆီးရမိသည္။ သံု့ပန္းမ်ားအနက္ တစ္ဦးလွ်င္ေလ်ာ္ေၾကးေငြေလးေထာင္ ေပးနိုင္ေသာ သူမ်ားအား လႊတ္ေပးသည္။ ၎တို့အနက္ အခ်ိဳ႕က ဆင္းရဲနြမ္းပါး၍ ေလ်ာ္ေၾကးမေပးနိုင္ၾက။ သို့ရာတြင္ အေရးအဖတ္တတ္ပါက အစၥလာမ့္ရင္ေသြးကေလး (၁၀)ေယာက္အား အေရးအဖတ္သင္ၾကားေပးလွ်င္လည္း သံု့ပန္းအျဖစ္မွ လြတ္လပ္ခြင့္ေပးခဲ့သည္။ ဤသို့ျဖင့္ စာမတတ္သူ ပေပ်ာက္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့သည္။ ကမၻာေပၚတြင္ စာမတတ္သူပေပ်ာက္ေရးလႈပ္ရွားမႈကို အစၥလာမ္က ပထမဦးဆံုးစတင္ခဲ့သည္။

တမန္ေတာ္ျမတ္သည္ မဒီနာျမိဳ႕တြင္ ယဟူဒီမ်ားနွင့္ ဆက္ဆံေတာ္မူခဲ့သည္။ ၎တို့၏ ဘာသာစကား မွာသိြဗ္ရာနီ (HEBREW)ျဖစ္သည္။ ထို့ေၾကာင့္ တမန္ေတာ္ျမတ္က သာ၀ကၾကီး ဣဗ္နုဆာဗိတ္အား(HEBREW) ဘာသာစကားကိုသင္ယူေစသည္။ ထို့ျပင္ ထိုစဥ္ကေရပန္းစားခဲ့ေသာေ ခတ္မီဘာသာစကားျဖစ္သည့္ ေရာမ ဘာသာစကားနွင့္ ဆီးရီးအက္ ဘာသာစကားတို့ကိုလည္း သင္ၾကားေစသည္။

‘ပညာကို ပုခက္တြင္းမွ သခ်ၤီဳင္းထိရွာေဖြၾက’ ‘ပညာသင္ၾကားျခင္းသည္ မြတ္စလင္အမ်ိဳးသား၊ အမ်ိဳးသမီးတိုင္းအေပၚတြင္ တာ၀န္တစ္ရပ္ျဖစ္သည္။’ဟူေသာ ၾသ၀ါဒေတာ္မ်ားအရ ဘာသာစကားနွင့္ စာေပ ပညာကို တမန္ေတာ္ျမတ္က အေလးထားေၾကာင္း ထင္ရွားလွပါသည္။

ျမန္မာအကၡရာနွင့္ စာေပအေရးအသားပညာ

ျမန္မာစာေပနွင့္ ယဥ္ေက်းမႈအစုစုမွာ အမ်ားအားျဖင့္ျမန္မာတို့က စတင္ျခင္းမ်ိဳးမဟုတ္ဘဲ တိုင္းတစ္ပါး မွယူ၍ ျမန္မာမႈျပဳထားျခင္းျဖစ္သည္။

ျမန္မာအကၡရာသည္ အိႏိၵယနိုင္ငံသံုးျဗဟၼီအကၡရာမွ ဆင္းသက္လာသည္။ျဗဟၼီအကၡရာမွပြားလာေသာ အိႏိၵယေတာင္ပိုင္းသံုး အကၡရာမ်ားအနက္ ျမန္မာျပည္တြင့္ေတြ႔ရေသာ အကၡရာမွာ ေတလုဂူကနဍီ အကၡရာျဖစ္ သည္။ ထိုေတလုဂူကနဍီ အကၡရာမွ ပ်ဴ၊ မြန္၊ ျမန္မာအကၡရာတို့ဆင္းသက္လာသည္။

ေက်ာက္စာ၊ မင္စာ၊ အုတ္ခြက္စာအေထာက္အထား၊ ေရွးေဟာင္းသုေတသနအေထာက္အထားမ်ားအရ ျမန္မာတို့သည္ ကရင္၊ ကမ္းယံ၊ ခ်င္း၊ ပ်ဴ၊ မြန္၊ ေတာင္သူ၊ လ၀၊ ရွမ္း၊ သက္လူမ်ိဳးမ်ားနွင့္ ေရာေထြးေနထိုင္ခဲ့ေၾကာင္းသိရသည္။ ျမန္မာတို့ ေရာေနွာဆက္ဆံေနေသာ အျခားလူတို့တြင္ စာေပအေရးအသားရိွေနျပီ ျဖစ္ေသာလူမ်ိဳးတို့ပါ၀င္ေနသည္။ ထိုသူတို့မွာ တိုင္းရင္းသားတို့တြင္ ပ်ဴနွင့္မြန္ျဖစ္သည္။ နိုင္ငံျခားသားတို့တြင္ ကုလားအမ်ိဳးမ်ိဳးတို့ျဖစ္ၾက၏။ အမွန္မွာ စာေပအေရးအသားပညာကို ထိုကုလားမ်ားထံမွပင္ တိုင္းရင္းသားမ်ားက သင္ယူခဲ့ၾကသည္။ [ ဦး၀န္(မင္းသု၀ဏ္) ျမန္မာနိုင္ငံေရွးေခတ္ ဘာသာျပန္သမိုင္းခ်ဳပ္၊ ဘာသာျပန္စာေပစာတမ္း၊ စာ-၂၊ စာေပဗိမာန္၊ ရန္ကုန္၊ ၁၉၇၀]

ပုဂံေခတ္တြင္ ျမန္မာမႈျပဳ အစၥလာမ္စာေပဟူ၍ သီးျခားမေတြ႔ရပါ။ ျမန္မာနိုင္ငံသို့ အစၥလာမ္ သာသနာသည္ ပုဂံေခတ္ကပင္ စတင္ေရာက္ရိွေနျပီ ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ အစၥလာမ္စာေပမ်ားလည္း ေရာက္ရိွလာနိုင္သည္။ ပုဂံေခတ္ ျမန္မာစာေပတြင္’ေက်ာက္စာ’မ်ားကိုသာ အမ်ားဆံုးေတြ႔ရသည္။ ကမၻာေပၚတြင္ ေက်ာက္စာေရး ထိုးသည့္အေလ့အထကို အီဂ်စ္လူမ်ိဳးမ်ားက စတင္သည္။ အီဂ်စ္နွင့္အျခားေျမထဲပင္လယ္ေဒသမ်ားတြင္ ေတြ႔ရသည့္ ေက်ာက္စာမ်ားမွာ ေရွးအက်ဆံုးျဖစ္သည္။ ပုဂံေခတ္၌ပင္ အရဗီဘာသာနွင့္ ေရးထိုးထားေသာ ေက်ာက္စာ မ်ားရိွသည္ဟု သိရိွသည္။ ၁၉၆၉ ခုနွစ္ကစစ္ေတြခရိုင္ ျမိဳ႕ေဟာင္းျမိဳ႕(ေျမာက္ဦးျမိဳ႕)နန္းရာကုန္း အေရွ့ဘက္ သရက္အုပ္ရြာမွရေသာ အလ်ား ၃ေပခဲြ၊အနံ ၂ေပ၊ စာေၾကာင္းေရ၈ေၾကာင္းပါသည့္ရွးေဟာင္းပါရွားနွင့္အူရ္ဒူဘာသာစာ ေရာျပြန္းေရးထိုးထားေသာ ေက်ာက္စာတစ္ခ်ပ္ကို ေတြ႔ရသည္။ ေရွးရခိုင္မင္း လက္ထက္က ေရႊခိ်န္ ၂၃တန္ ပိႆာ၁၄၂၉၁ ကို ျမႈပ္နံွသည့္အခါ ေရးထိုးခဲ့သည့္ ေက်ာက္စာဟု သိရသည္။ (၂၉-၁၁-၆၉ ေန့ထုတ္ ဗိုလ္တေထာင္သတင္းစာ စာ-၅)ထိုအခ်က္ကို အေထာက္အထားျပဳ၍ ျမန္မာနိုင္ငံ၌ ေရွးေခတ္ဘုရင္မင္းမ်ား အုပ္စိုးစဥ္က အရဗီ၊ ပါရွား၊ အူရဒူေက်ာက္စာမ်ား ရိွလိမ့္မည္ဟု ခန့္မွန္းနိုင္သည္။

ပုဂံေက်ာက္စာအခ်ိဳ႕တြင္ ပသီ၊ ပန္းေသး ဟူေသာ ေ၀ါဟာရမ်ားကိုေတြ႔ရသည္။ သာဓကအားျဖင့္ ‘သီၼ ျမက္ရ ပသီ’ သကၠရာဇ္ ၅၈၅ခုထိုး၊ မင္းအနနၱသူ (ေလးမ်က္နွာဘုရား) ေက်ာက္စာေၾကာင္းေရ ၃၉-၄၀)

‘ငီ င ာ ပန္သိယ္ ၁’ သကၠရာဇ္ ၆၀၄ ခုထိုး၊ ေညာင္ရမ္းမင္းၾကီးသမီး (အိမ္ရာေက်ာင္းေက်ာက္စာ) ေတာင္ဖက္ေက်ာက္ခ်ပ္၊ စာေၾကာင္းေရ ၅) တို့ျဖစ္သည္။ အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္မ်ားကို ရည္ညႊန္းေခၚဆိုသည့္ လူမ်ိဳးအေခၚအေ၀ၚမ်ားကို ေက်ာက္စာမ်ားတြင္ ေတြ႔ရိွရသည္ကို အေထာက္အထားျပ၍ အစၥလာမ္ဘာသာသည္ ျမန္မာနိုင္ငံသို့ ပုဂံေခတ္ကပင္ စတင္ေရာက္ရိွေနျပီဟု အခိုင္အမာ ဆိုနိုင္ပါသည္။ ေပ၊ ပုရပိုက္တို့ကို စာေရးကိရိယာအျဖစ္ ပုဂံေခတ္ကပင္ စတင္အသံုးျပဳခဲ့မည္ဟု ယံုၾကည္ရေသာေၾကာင့္ ေပ၊ ပုရပိုက္တြင္ေရးသား ထားေသာ စာေပမ်ားရိွေကာင္း ရိွနိုင္မည္ျဖစ္ေသာ္လည္း ရွာေဖြရန္ ခဲယဥ္းေနပါသည္။ ထို့ေၾကာင့္ ပုဂံေခတ္တြင္ ျမန္မာမူျပဳအစၥလာမ္စာေပ မရိွဟု ယတိျပတ္မဆိုသာပါ။

ေရွးအက်ဆံုး ေတြ႔ရိွရေသာ အစၥလာမ္စာေပမွာ ေညာင္ရမ္းေခတ္ (ေအဒီ ၁၅၉၇-၁၇၅၁) စေနမင္း လက္ထက္ (ေအဒီ ၁၆၉၈-၁၇၁၄)တြင္ ျဖစ္သည္။ ရံုးစာေပလက္ေရးမူ က်မ္းမ်ားျဖစ္သည္။ ၎တို့မွာ –

၁။ ဆုေတာင္းက်မ္း (အရဗီ၊ ျမန္မာ၊ အဓိပၸာယ္နွင့္တကြ)

၂။ သစ၀ုဖ္က်မ္း (ျမန္မာ)

၃။ ခြပ္သဗဟ္က်မ္း (အရဗီျမန္မာ အဓိပၸာယ္နွင့္တကြ)

၄။ သရာ၀ီဟ္နမာဇ္ထူးျမတ္ေၾကာင္း (ျမန္မာ)

၅။ ေမာ္လူးဒ္ရွရီးဖ္ (ျမန္မာ) ဟူသည့္ က်မ္းမ်ားျဖစ္သည္။ ျပဳစုေရးသားထားသူ၏ အမည္၊ ပါရိွေသာအေၾကာင္းအရာနွင့္ ဘာသာျပန္ျဖစ္ပါကလည္း မည္သည့္ဘာသာစကားမွ ျပန္ဆိုသည္ စသည္တို့ကို မသိရိွရပါ။ [ဦးခင္ေရႊ၊ အစၥလာမ္စာေပျပခန္းမွတ္တမ္း၊ အစၥလာမ္စာေစာင္ ၁၉၅၇ခု၊ ေဖေဖာ္၀ါရီ၊ စာ-၅၅]

ကုန္းေဘာင္ေခတ္ (ေအဒီ ၁၇၂၅-၁၈၈၅)တြင္ အစၥလာမ္စာေပ အေျမာက္အျမား ေတြ႔ရိွရသည္။ ကုန္းေဘာင္ေခတ္တြင္ က်မ္းေတာ္ျမတ္ကုရ္အာန္အား ျမန္မာဘာသာျပန္ဆိုမႈကို စတင္ေတြ႔ရိွရသည္။ က်မ္းျမတ္ ကုရ္အာန္သည္ ကမၻာ့ကုလသမဂၢ ယူနက္စကိုအတြင္းေရးမွူးမ်ား အဖြဲ႔ခ်ဳပ္က ထုတ္ျပန္ထားေသာ နိုင္ငံတကာစာေပ၌ အေက်ာ္ၾကားအထင္ရွားဆံုး စာအုပ္ (၁၀၀)စာရင္းအရ ဘာသာေရးက႑၌တစ္အုပ္အပါအ၀င္ျဖစ္သည့္ ကမၻာ့ဂနၳ၀င္စာေပ က်မ္းတစ္ဆူျဖစ္ပါသည္။ [ေမာင္ဆုရွင္၊ ဂနၳ၀င္စာေပဟူသည္၊ ဂနၳ၀င္စာေပစာတမ္းမ်ား (ပထမတဲြ)၊ စာ-၉၅၊ ရန္ကုန္၊ စာေပဗိမာန္၊ ၁၉၉၁]

ကုရ္အာန္က်မ္းကို အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္တို့က အျမဲရြတ္ဖတ္သရဇၩာယ္ျခင္းျပဳၾကသည္။ ဤသည္ကို ရည္၍ စာေပေလ့လာသူတို့က ယင္းက်မ္းသည္ ကမၻာေပၚရိွ လူဦးေရအမ်ားဆံုး ဖတ္ရႈေသာက်မ္းျဖစ္သည္ဟု ဆိုစမွတ္ျပဳၾကပါသည္။ [ေမာင္ထင္၊ အာရပ္စာေပသမိုင္း၊ ကမၻာ့စာေပအညႊန္း (အိႏိၵယ၊ အီရန္၊ အာရပ္စာေပသမိုင္း) စာ-၉၁၊ ရန္ကုန္၊ စာေပဗိမာန္၊ ၁၉၇၄]

ဤမွ် က်ယ္ျပန့္မႈရိွေသာ က်မ္းျမတ္ကုရ္အာန္ကို ျမန္မာဘာသာသို့ ျပန္ဆိုသည့္ အေထာက္အထားအား ဤသို့ေတြ႔ရိွရသည္။

”ဗဒံုမင္းလက္ထက္ က်မ္းစာစုေဆာင္းဖို့ အိႏိၵယကို လႊတ္တဲ့အခါ အစၥလာမ္ဘာသာနဲ့ ပတ္သက္တဲ့ စာေပမ်ားလည္း စုေဆာင္းခဲ့တယ္။ အစၥလာမ္ဘာသာ အက်ဥ္းခ်ဳပ္က်မ္းပါလာ လို႔ ဒီက်မ္းကတစ္ဆင့္ ကိုရမ္က်မ္းရဲ့ အနွစ္သာရ အဆီအနွစ္မ်ားကို သိရိွရတယ္။

ကုန္းေဘာင္ေခတ္ဦးပိုင္းမွာ ကိုရမ္က်မ္းကို ျမန္မာဘာသာ မျပန္ဆိုရေသး လို႔ အာေရဗ်ဘာသာနဲ့ဖတ္နိုင္ေအာင္ သင္ေပးတယ္။ ေနာက္ပိုင္းမွာ ျမန္မာဘာသာနဲ့ ျပန္ဆိုေစခဲ့တယ္။”[တတိယနွစ္ ၀ိဇၨာသင္တန္း (သမိုင္းသာမန္) သမိုင္းဘာသာပို့ခ်ခ်က္မ်ား၊ စာ-၃၇၊ ျမန္မာနိုင္ငံသမိုင္း သင္ရိုးအမွတ္(၃၀၃) အတဲြ(၂)၊ တကၠသိုလ္စာေပး စာယူသင္တန္း၊ စာစဥ္ (၁၁၅) ၁၉၈၇၊ စက္တင္ဘာ]

ထို့ေၾကာင့္ ကုန္းေဘာင္ေခတ္ဦးပိုင္းအထိ အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္မ်ားသည္ က်မ္းျမတ္ကုရ္အာန္ကို အရဗီဘာသာနွင့္ပင္ ေလ့လာခဲ့ၾကသည္ဟု ယူဆနိုင္ပါသည္။ ကုန္းေဘာင္ေခတ္ အမရပူရျမိဳ႕တည္ နန္းတည္ဘိုးေတာ္ ဘုရားဗဒံုမင္း(သကၠရာဇ္ ၁၁၄၃-၁၁၈၀)လက္ထက္တြင္ က်မ္းျမတ္ကုရ္အာန္ ျမန္မာျပန္ဆိုမႈကိုစတင္ ေတြ႔ရိွရသည္။ ဘာသာျပန္ဆိုသူ ပညာရိွၾကီးမွာ ေရႊေတာင္သာဂသူ ဆရာၾကီးဦးနုျဖစ္သည္။

ဆရာၾကီးဦးနုသည္ အသက္(၂၉)နွစ္အရြယ္ကစ၍ က်မ္းစာမ်ားကို စတင္ျပဳစုေရးသားသည္။ ထိုသို့က်မ္းမ်ားေရးသည့္အခါ အရဗီစာေပအခ်ိဳ႕ကို ျမန္မာဘာသာျပန္ဆိုမႈျပဳရပါသည္။ ဆရာၾကီးဦးနု၏၆ခန္းက်မ္း ပထမအခန္းအစတြင္ ”ယခုျပဳစုအံ့သည္မွာ (နမာဇ္)တြင္ ဘတ္ရြတ္သရဇၥ်ာယ္သည့္(အရ္ဗီ်)ဘာသာကို ျမန္မာဘာသာသို့ ျပန္ဆိုပါမည္။ စိတ္၌အၾကံရိွသည္မွာ နွစ္လမ်ားလွျပီ။ ခံုမင္းေမာင္ဥ ေတာင္းပန္သည္လည္း ရွစ္နွစ္ေက်ာ္ျပီ။ ျပန္ဆိုရာ အဓိပၸါယ္က်န္ျြကင္းမွားယြင္းရိွလွ်င္ ပညာရိွေသာသူတို့ျပင္ေတာ္မူၾကပါ။ (အာယတ္) မ်ားလည္းပါသည္ျဖစ္၍ အဓိပၸါယ္မကုန္နိုင္ရာ၊ ကြ်နု္ပ္ ဥာဏ္၀င္စားနိုင္ သေရြ့သာျဖစ္နိုင္ရေခ်သည္” [ဦးနု၏ ၆ ခန္းက်မ္း၊ ငါးေစာင္တဲြက်မ္း၊ စာ-၂၀၅၊ ရန္ကုန္၊ ေလာကပါလ ပိဋကတ္ပံုနိွပ္တိုက္၊ ၁၉၃၁]ဟု ေရးသား ထားသည္။ အရဗီဘာသာမွ ျမန္မာဘာသာသို့ ျပန္ဆိုေၾကာင္းခိုင္လံုေသာ အေထာက္အထား တစ္ရပ္ျဖစ္သည္။ ဆရာၾကီးဦးနု၏ သံုးခန္းက်မ္း၊ ေျခာက္ခန္းက်မ္း၊ ၃၅ခန္းက်မ္း၊ သံေတာ္ဦးတင္လႊာက်မ္း တို့တြင္ ကုရ္အာန္အာယတ္ေတာ္မ်ားကို ကိုးကား၍အရဗီမူရင္းနွင့္တကြျမန္မာအသံထြက္၊ ျမန္မာဘာသာ ျပန္ဆိုခ်က္မ်ား ေရးသားထားသည္ကို ေနရာအေတာ္မ်ားမ်ားတြင္ေတြ႔ရိွရသည္။

စာဆိုေတာ္ဦးနု (၁၇၆၂-၁၈၂၂)သည္ ရမၼာ၀တီျမိဳ႕၀န္ျဖစ္သည္။

ဘုရင့္အေထာက္ေတာ္တစ္ဦးလည္း ျဖစ္သည္။ ေရႊေတာင္သာဂသူဘဲြ့ခီ်းျမွင့္ခံရသည္။ သာသနာ့ဘဲြ့အမည္မွာ မုဟမၼဒ္ကာစင္မ္ ျဖစ္သည္။ ‘ကာစင္မ္’၏အဓိပၸာယ္မွာ ျဖန့္ခိ်သူ၊ ျဖန့္ေ၀သူ ဟူ၍ျဖစ္သည္။ ဗဒံုမင္း၏တာ၀န္ေပးခ်က္အရ အိႏိၵယနိုင္ငံသို့သြားကာစာေပက်မ္းဂန္မ်ား သယ္ေပးခဲ့သည္။ ေပ ပုရပိုက္မူ ၁၀၀ေက်ာ္နွင့္ က်မ္းေပါင္း၁၇၇က်မ္း ေဆာင္ယူေပးခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။ က်မ္းေပါင္း ၆၀ ေက်ာ္ေရးသားခဲ့သည္။ ၁၁ ခန္းက်မ္း(၁၇၉၀)၊ ၃ခန္းက်မ္း (၁၇၉၄)၊ ဘဂၤလားသြားမွတ္တမ္းလကၤာ ၅၅ ပိုဒ္(၁၈၀၅)၊ ၇ ခန္းက်မ္း (၁၈၀၇)၊ ၆ ခန္းက်မ္း(၁၈၁၂)၊ ပညတ္ခဲြတမ္း ၁၆ ပိုဒ္ လကၤာက်မ္း (၁၈၁၃)၊ ၃၅ ခန္းက်မ္း(၁၈၁၄)၊ သံေတာ္ဦးတင္လႊာက်မ္း (၁၈၁၆)တို့မွာ ပံုနိွပ္ျပီးျဖစ္သည္။ ထို့အျပင္ မိအ္ရာဂ်္ခန္းက်မ္းစာေခၚ ပ်ိဳ႕က်မ္းတစ္ေစာင္ကိုလည္း ေရးခဲ့သည္။ ပိုဒ္ေရေပါင္း (၂၈၈)ပိုဒ္ပါ၀င္သည္။ လက္ေရးမူအဆင့္၌သာရိွသည္။

ထိုက်မ္းမ်ားအနက္ ၃ ခန္းက်မ္း၊ ၆ ခန္းက်မ္းတို့သည္ ယံုၾကည္မႈအေၾကာင္းကို အဓိကေဖာ္က်ဴးထားသည္။ အရဗီမွ ျမန္မာဘာသာသို့ တိုက္ရိုက္ျပန္ဆိုေသာ နိႆယမ်ိဳးျဖစ္သည္။ ၁၁ ခန္းက်မ္းနွင့္ ၃၅ခန္းက်မ္းမွာ အစၥလာမ္၏အေျခခံမ႑ိုင္ၾကီး ၅ ရပ္နွင့္ က်င့္ရန္ၾကဥ္ရန္တို့ကို ခဲြျခားလမ္းညႊန္ထားေသာက်မ္းျဖစ္သည္။ ပညတ္ခဲြတမ္း ၁၆ ပိုဒ္လကၤာက်မ္းမွာ ၀တ္ျပဳမႈဆိုင္ရာကို ဖြဲ႔ဆိုထားသည္။

ဘဂၤလားသြားမွတ္တမ္းလကၤာၾကီးမွာ ခရီးသြားမွတ္တမ္းျဖစ္ျပီး ျမန္မာစာေပေလာက၌ စာေပ တစ္ေစာင္တစ္ဖြဲ႔အေနနွင့္ အေစာဆံုးေတြ႔ရေသာ မွတ္တမ္းျဖစ္သည္။ နိုင္ငံေရး၊ သမိုင္းေရး၊ ဘာသာေရး၊စီးပြားေရးနွင့္ ယဥ္ေက်းမႈ အစုစုကို ေပါင္းစပ္ ေရးထားသည္။ တရားသံေ၀ဂနွင့္ ဆံုးမစကားမ်ားလည္း ပါ၀င္သည္။ ရာဇ၀င္ အေထာက္အထားျဖစ္နိုင္သည့္ အခ်က္အလက္ပါရိွျခင္း၊ ျဗိတိသွ်နယ္ခဲ့်စနစ္၏ အနၱရာယ္ကို စာေပမွတစ္ဆင့္ အေစာဆံုးတင္ျပအသိေပးျခင္း၊ ျမန္မာစာေပတြင္ အစၥလာမ္ဘာသာေရး၊ တရားသေဘာကို ထည့္သြင္းတင္ျပျခင္း၊ ခရီးသြားျခင္းအေၾကာင္းကို ကဗ်ာလကၤာျဖင့္ မွတ္တမ္းတင္ေရးဖြဲ႔ထားျခင္းတို့မွာ ဤမွတ္တမ္းၾကီး၏ ထူးျခားခ်က္မ်ားျဖစ္၏။

သံေတာ္ဦးတင္လႊာက်မ္းမွာ သကၠရာဇ္ ၁၁၇၈ ခုနွစ္တြင္ ဘိုးေတာ္ ဗဒံုမင္းထံတင္သြင္းေသာ က်မ္းျဖစ္သည္။ ဘိုးေတာ္ဘုရား (၁၁၄၃-၁၁၈၀)ခုလက္ထက္တြင္ သာသနာေပါင္းစံုနွင့္စပ္လ်ဥ္း၍ ဘုရင္ဧကရာဇ္က စူးစမ္းေမးျမန္းေလ့လာေတာ္မူရာတြင္ အစၥလာမ္သာသနာ အတြက္ ဦးနုက ေရးသားတင္ ဆက္ေသာ အစၥလာမ္သာသနာ ေလွ်ာက္စာတမ္းပင္ျဖစ္ေပသည္။ [သံေတာ္ဦးတင္လႊာက်မ္း၊ ေဇယ်ေက်ာ္ထင္ ဗိုလ္မွူးဘရွင္၏က်မ္းဦး စကား၊ စာ-(ဈ)၊ အစၥလာမ္စာ ပံုနိွပ္တိုက္၊ ရန္ကုန္၊ ၁၉၆၀]

ဤေနရာတြင္ အစၥလာမ္သာသနာေရးရာ ေကာင္စီဌာနခ်ဳပ္၏ အတြင္းေရးမွူးခ်ဳပ္လည္းျဖစ္၍ ျမန္မာ့ သမိုင္းပညာရိွတစ္ဦးလည္းျဖစ္ေသာ ေဇယ်ေက်ာ္ထင္ဗိုလ္မွူးဘရွင္၏ အဆိုအမိန့္မွာလည္း မွတ္သားဖြယ္ ျဖစ္ပါသည္။ သံေတာ္ဦး တင္လႊာက်မ္း၏ က်မ္းဦးစကားတြင္ ‘အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္ ျမန္မာစာေပသမိုင္း’ ဟူေသာေခါင္းစဥ္ျဖင့္- ”ျမန္မာစာေပသမိုင္းတြင္ အစၥလာမ္သာသနာကို အေျချပဳသည့္ စာေကာင္းေပေကာင္းမ်ားေပၚေပါက္ ခဲ့သည့္ ေခတ္ရိွသည္ဟုဆိုလွ်င္ သာမန္အားျဖင့္ သံသယျဖစ္ၾကေပလိမ့္မည္။ စကားေျမသာမက ပ်ိဳ႕ ကဗ်ာ လကၤာမ်ားပင္ ထြန္းကားခဲ့သည္ မွန္ေသာ္လည္း ထိုစာေပတို့မွာ မြတ္စလင္မ္မဟုတ္ေသာ စာဖတ္ပရိတ္သတ္၏ ေလာကကိုထားဘိဦး။ မြတ္စလင္စာဖတ္ပရိတ္သတ္ေလာက၌ပင္ က်ယ္ျပန့္စြာ ထင္ေပၚသင့္သေလာက္ ထင္ေပၚျခင္းမရိွခဲ့ေပ။”ဟူ၍ ေဖာ္ျပထားရာ အလြန္မွန္ေသာအဆိုအမိန့္ ျဖစ္ပါသည္။ အစၥလာမ္စာေပမ်ားကို ရွာေဖြေလ့လာ ဖတ္ရႈသင့္ပါသည္။ သမိုင္းအရ တန္ဖိုးမျဖတ္နိုင္ေသာ စာေပ အေမြအနွစ္မ်ားျဖစ္ပါသည္။ ထိုစာေပမ်ားက ျမန္မာနိုင္ငံရိွ အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္တို့အတြက္ သမိုင္း အေထာက္အပံ့ေကာင္းမ်ား ေပးနိုင္ပါလိမ့္မည္။

ထို့အျပင္ စာဆိုေတာ္ဟာဂီ်မွန္(၁၈၃၄-၁၉၀၅)၏ ျမတ္ဆုရလကၤာက်မ္းမွာ ထင္ရွားပါသည္။ မနၱေလး ရတနာပံုပထမ ျမိဳ႕တည္နန္းတည္ မင္းတုန္းမင္းတရားၾကီး လက္ထက္ သကၠရာဇ္(၁၂၂၇)ခု တန္ေဆာင္မုန္း လျပည့္ေက်ာ္(၃)ရက္ အဂၤါေန့တြင္ ျပဳစုခဲ့သည္။ ပိုဒ္ေရ(၇၂)ပိုဒ္နွင့္ သံေပါက္လကၤာ ၁၆၈ပုဒ္ပါ၀င္သည္။ ၁၉၆၀ ခုနွစ္တြင္ မနၱေလးျမိဳ႕၊ မန္းညြန့္ပံုနိွပ္တိုက္က ပံုနိွပ္ထုတ္ေ၀သည္။ သေစာင္၀ုဖ္နွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ ေမာ္လာနာ ရူမီသခင္ၾကီး၏ မဆ္န၀ီက်မ္းကို မီွးကာ လကၤာဖြဲ႔ထားျခင္းျဖစ္သည္။ ေဖြကာ အပ္ကဗရ္က်မ္းနွင့္ စြလာတုလ္ အာေရဖီြက်မ္းမ်ားလည္း ျပဳစုခဲ့သည္။

ကိုလိုနီေခတ္အတြင္း ျမန္မာစာေပနွင့္ အူရဒူစာေပတိုက္ပဲြမွာလည္း ထူးျခားခ်က္တစ္ရပ္ျဖစ္သည္။ ၁၈၂၄ သူ့ကြ်န္ဘ၀ေရာက္ခိ်န္မွစ၍ အိႏိၵယသား အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္မ်ား ျမန္မာျပည္သို့ ေရာက္လာသည္။ ၁၉၁၅တြင္ ၎တို့ဦးေဆာင္၍ မြတ္စလင္ပညာေရးအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ၾကီးဖြဲ႔သည္။ ျမန္မာနိုင္ငံရိွ ဘာသာေရး စာသင္္ေက်ာင္းမ်ားတြင္ အူရဒူစာကို အဓိကထားသင္ရန္ ဆံုးျဖတ္သည္။ ၁၉၂၉ ခုနွစ္ ဒီဇင္ဘာလတြင္က်င္းပေသာ ပဲခူးျမိဳ႕ညီလာခံၾကီး၌ အူရဒူစာကို အဓိကထားေသာ အုပ္စုနွင့္ ျမန္မာစာကို အဓိကထားေသာအုပ္စုအယူအဆ ကဲြခဲ့ၾကသည္။ ေနာက္ဆံုးတြင္ ျမန္မာစာကို အဓိကထားေသာ အုပ္စုကသာ အားသာခဲ့သည္။ အစၥလာမ္က လူမ်ိဳးအသီးသီး၏ ဘာသာစာေပနွင့္ ယဥ္ေက်းမႈကို အေလးထားသည္။ အသိအမွတ္ျပဳသည္။လူသားမ်ိဳးနြယ္ အုပ္စုတိုင္းအတြက္ ရစုူလ္တမန္ေတာ္တစ္ပါး ပြင့္ေရာက္ခဲ့သည္ဟူေသာ က်မ္းျမတ္ကုရ္အာန္(၁၀း၄၇)အရ -လူသားမ်ိဳးနြယ္တိုင္း၏ ဘာသာစာေပတိုင္းကို ေလးစားရမည္။ ယုတ္ညံ့နိမ့္က်ေသာဘာသာစကားဟူ၍မရိွ။ ယေန့ကမၻာေပၚရိွ ဘာသာေဗဒ ပညာရွင္မ်ားကလည္း ဤအယူအဆကိုလက္ခံထားသည္။

ကိုလိုနီေခတ္ ေကာဇာသကၠရာဇ္ ၁၂၄၂ ခု(၁၅၅၀)သီေပါမင္း လက္ထက္တြင္ ေက်ာက္ရံုးေတာ္ အုပ္မင္း ပတၱျမားေက်ာက္ကုန္သည္ ပညာရွင္ ပလီတကာဟာဂီ်ဦးမိုးက နမားဇ္ဖတ္နည္း နိသ်ည္းက်မ္း တစ္အုပ္ကို ျမန္မာအရဗီနွစ္ဘာသာျဖင့္ ဘံုေဘျမိဳ႕တြင္ ရိုက္နိွပ္ခဲ့သည္။ စာအုပ္အမည္မွာ ‘အဟ္ကာမြတ္ ဆြလာတ္’ျဖစ္သည္။ ယင္းထက္အလ်င္ကလည္း မနၱေလး ဂရာနာအဖြဲ႔မွ ဖတၱ၀ါဓမၼသတ္ က်မ္းစာကို ကလကတၱားျမိဳ႕တြင္ ရိုက္နိွပ္ခဲ့ သည္။ ၁၈၉၂ တြင္ ရိွတ္အစၥမာအင္၏ ဖကီမ်ားက်င့္စဥ္၊ ၁၈၉၃တြင္ ရွမ္စြတ္ဒိန္၏ နဆီဟတုလ္အစၥလာမ္၊ ၁၉၃၀ တြင္ ခလီဖြာဟ္ဦးျမစ္၏ အနၷ၀ါေရဗ်စၥမ်စ္လာက်မ္းနွင့္ အပ္စရားေရစူရဟ္ဖြာေတဟဟ္ေခၚ အလ္ဟမ္ တဖ္စီရ္ နွစ္က်မ္းတဲြ၊ ၁၉၃၁တြင္ စစ္ကိုင္းျမိဳ႕ မင္လမ္းေျမာက္ရပ္ေန မုဟမၼဒ္အီစာ၏ တမ္ဗီ်ယြလ္ မုအေမ်နီက်မ္း တို့ထြက္ေပၚလာသည္။ ထိုက်မ္းတြင္ လကၤာသံေပါက္ ၃၉ပိုဒ္ ပါ၀င္သည္။

၁၉၃၂ ခုနွစ္တြင္ဦးလွတင္၏ ‘မုဟရ္ရမ္နာမာနွင့္ ရွဟာဒတ္ဗယမ္’ထြက္လာသည္။ မနၱေလးျမိဳ႕ ေခြ်တာေရး ပံုနိွပ္တိုက္မွ ထုတ္ေ၀ခဲ့သည္။ အရဗီ၊ ဖာရစီ၊ ဟင္ဒီ၊ အူရဒူဘာသာမ်ားမွ ေပါင္းစည္း၍ ျမန္မာ ဘာသာသို့ျပန္ဆိုထားျခင္းျဖစ္သည္။ ဦးလွတင္သည္ အစိုးရမင္းတို့၏ ဂုဏ္ထူးေဆာင္လက္မွတ္ရ ျမန္မာစာ ညြန့္ေပါင္းက်မ္းျပဳစုေရး အဖြဲ႔ေတာ္၀င္ပုဂိၢုလ္တစ္ဦးျဖစ္သည္။ [တကၠသိုလ္နနၵမိတ္၊ အရဗီ်မွ ျမန္မာ ဘာသာသို့ျပန္ဆိုျခင္း၊ ျမ၀တီမဂၢဇင္း၊ စာ-၁၅၉၊ ၁၉၆၈၊ ဇန္န၀ါရီ] ၁၉၄၇ တြင္ ဦးထြန္းၾကြယ္က အရကနြလ္ အစၥလာမ္(အစၥလာမ္အဓိက က်င့္စဥ္က်မ္း)ကို ျပဳစုခဲ့သည္။ ဦးထြန္းၾကြယ္သည္ အစၥလာမ္ေပါင္းခ်ဳပ္က်မ္းျဖင့္ အစၥလာမ္စာေပ ေလာကတြင္ ထင္ရွားပါသည္။

ကုရ္အာန္က်မ္းျမတ္၏ပထမဦးဆံုး ဘာသာျပန္က်မ္းကို ပထမကမၻစစ္ၾကီး မျဖစ္မီ ၁၉၁၂ ခုနွစ္က ပံုနိွပ္ထုတ္ေ၀ခဲ့သည္။ ဘာသာျပန္ဆိုသူမွာ မနၱေလးျမိဳ႕၊ ေရႊဘုန္းရိွန္ရပ္၊ ရွမ္းစုစာတိုက္အနီးေန ဟာဂီ် နုရြတ္ဒင္န္ ေခၚဟာဂီ်လူျဖစ္သည္။ ျမိရ္ဇာဟိုင္ရသ္ေရးသားေသာ အုရ္ဒူ ဘာသာျပန္မွတဆင့္ ျမန္မာဘာသာျပန္ဆိုျခင္း ျဖစ္သည္။ ထိုျမန္မာဘသာျပန္ ကုရ္အာန္က်မ္းမ်ားကို သူေဌးၾကီး K.I.H  ဦးဘအိုက အခမဲ့ ဓမၼဒါနျပဳခဲ့သည္။ အရဗီမူရင္းမပါဘဲ အဓိပၸာယ္သက္သက္နွင့္အတူ အာယတ္ေတာ္က်ေရာက္ခဲ့သည့္ ေနာက္ခံသမိုင္းပါ ပါ၀င္သည္။ ေလ့လာသူမ်ား ပိုမိုးျပည့္စံုစြာ ေလ့လာနိုင္ရန္ ဟာဂီ်လူသည္သူ၏ ျမန္မာဘာသာျပန္ ကုရ္အာန္က်မ္းကို အရဗီမွ တိုက္ရိုက္ျပန္ဆိုကာ ဒုတိယအၾကိမ္ အစအဆံုး ျပန္လည္ေရးသား၍ ၁၉၃၈တြင္ ရိုက္နိွပ္ထုတ္ေ၀ခဲ့သည္။

ျမန္မာစာေပသမိုင္းတြင္ တစ္အုပ္တည္းေသာ အရဗီအဂၤလိပ္ ျမန္မာအဘိဓာန္ၾကီးကို ၁၉၄၁တြင္ ထုတ္ေ၀ခဲ့သည္ ေဒါက္တဟာဂီ် အပၸဒူလ္ဂဖူရ္ေခၚ ဦးဘခိ်ဳ ေမာ္လ၀ီမုဟမၼဒ္ ရာဟမတြလႅာဟ္ဆပ္၊ ေမာ္လ၀ီ အပၸဒူရာမာန္နဒ၀ီဆပ္တို့က ဘာသာျပန္ဆိုသည္။ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ အေရွ့တိုင္းဘာသာရပ္ ပါေမာကၡဆရာၾကီး ခါန္ဆာဟစ္ဘ္အဟ္မဒ္ကာစင္မ္က ၾကီးၾကပ္စစ္ေဆးသည္။ စကၤာပူျမိဳ႕အျငိမ္းစားတရားသူၾကီး အလ္ဟာဂ်္ ဟာဖိဇ္ဂိုလမ္ဆာရ္၀ါန္(M.A)၏ အဂၤလိပ္ဘာသာျဖင့္ ျပဳစုခဲ့သည့္ အရဗီအဂၤလိပ္ အဘိဓာန္ကိုအေျခခံ၍ ျမန္မာျပန္ဆိုျဖည့္စြက္ထားျခင္းျဖစ္သည္။

ဒုတိယေျမာက္ ျမန္မာဘာသာျပန္ကို သီရိပံ်ခီ် ဦးဘစိန္က ျပဳစုခဲ့သည္။ မစၥတာပစ္(က္)ေသာလ္၏ အဂၤလိပ္ဘာသာျပန္ ကုရ္အာန္ကို အေျခခံျပဳစုထားသည္။ ၁၉၆၂ ခုနွစ္တြင္ ေပၚထြက္ခဲ့သည္။ အရဗီစာကိုယ္မပါ ျမန္မာဘာသာျပန္သက္သက္ျဖစ္သည္။ တတိယေျမာက္ ျမန္မာဘာသာျပန္ကို သီရိပံ်ခီ် ဆရာၾကီးဃာဇီနွင့္ ေမာင္လာနာ မကၠဆူးဒ္အဟ္မဒ္ခန္တို့က ဘာသာျပန္ဆိုခဲ့ၾကသည္။ ၁၉၅၀ ခုနွစ္တြင္ စတင္ ေရးသားသည္။ က်မ္းျမတ္ကုရ္အာန္ ျမန္မာဘာသာျပန္ ၁၀ေစာင္တဲြ ၃ တဲြထုတ္ေ၀သည္။ ၁၉၇၇မွ ၁၉၈၀ခုနွစ္အတြင္းျဖစ္သည္။ အက်ယ္ျပန္ဆိုခ်က္ အလင္းျပန္က်မ္း အေစာင္ ၃၀ ကိုလည္းထုတ္ေ၀သည္။ ၁၉၅၄ ခုနွစ္ကစျပီး ၁၉၉၂ခုနွစ္တြင္ အတဲြအစအဆံုး ပံုနိွပ္ထုတ္ေ၀ျပီးျဖစ္သည္။ အရဗီျမန္မာယွဥ္တဲြေဖာ္ျပထားသည္။

ေမာ္လာနာမုဟမၼဒ္မူစာ(မဇြာေဟရီ)ကေလည္း မုေသြ့ဟြလ္ကုရ္အာန္ဟူေသာ ကုရ္အာန္က်မ္းျမတ္၏ ျမန္မာဘာသာျပန္ကို အေစာင္ ၂၁ မွ ၃၀အထိ ျပန္ဆို၍ ၁၉၇၅နွင့္ ၇၆ ခုနွစ္တြင္ ပံုနိွပ္ ထုတ္ေ၀ခဲ့သည္။ ဆရာၾကီးေမာင္လာနာ မကၠဆူးဒ္အဟ္မဒ္ခန္းကလည္း ကုရ္အာန္ ဘာသာျပန္က်မ္း အစအဆံုးျပန္ဆိုေရးသား၍ စာကူးစက္ျဖင့္ထုတ္ေ၀ခဲ့သည္။ ေမာင္ဒူဒီ၏ တဖဟီးမုလ္ကုရ္အာန္ကို ဘာသာျပန္ဆို ထားျခင္းျဖစ္သည္။

မ်က္ေမွာက္ေခတ္တြင္ ဟဒီးဆ္(တမန္ေတာ္ျမတ္၏ၾသ၀ါဒ)၊ စိရတ္(တမန္ေတာ္ျမတ္၏ အတၳဳပၸတၱိ) နွင့္ က်င့္ရန္ၾကဥ္ရန္ ဘာသာေရးသက္သက္ စာေပတို့မွာ အေျမာက္အျမားပင္ ထုတ္ေ၀လ်က္ရိွပါ သည္။ ဘာသာေရး ပညာရိွၾကီးမ်ားျဖစ္သည့္ ေမာ္လ၀ီဟစံရွား၊ ဦးေရႊယြန္း(ျမိတ္)၊ မုဖ္တီဆြာေလအမီနီ၊ ေမာ္လာနာအိဗ္ရာဟင္ (ေမာ္လျမိုင္)၊ သီရိပံ်ခီ် အလ္လာမဟ္ဃာဇီ မုဟမၼဒ္ဟာရွင္၊ ေမာ္လာနာနူးရ္မုဟမၼဒ္ (ကမၻာ့အလင္း)၊ အလ္ဟာဂ်္ ေမာ္လာနာ ဟာရွင္ဆာနီဦးေက်ာ္ေအး၊ ေမာ္လာနာမူဆာ (မဇြာေဟရီ)၊ ေမာ္လာနာ ဦးခင္ေမာင္ၾကီး၊ ေမာ္လာနာ ဦးခင္ေရႊ၊ ဆရာၾကီးစီေအ ဦးဗလြင္၊ ဆရာၾကီး အမ္ေအဂနီ၊ ဆရာၾကီးဓူ၀ံဂနီ၊ ဆရာၾကီးဦးအဟ္မဒ္၊ သီရိပံ်ခီ် ဦးဘစိန္၊ သီရိပံ်ခီ် ဦးဘေသာင္း၊ ဒဂုန္သိန္းနွင့္ သမိုင္းပညာရိွ မ်ားျဖစ္သည့္ ေရႊဘိုဦးဘဦး၊ ေရွ့ေနဦးျမ၊ဆရာခ်ယ္၊ ဗိုလ္မွူးဘရွင္တို့၏ ဘာသာေရးနွင့္ သမိုင္းဆိုင္ရာ စာေပမ်ားအေျမာက္အျမားပင္ျဖစ္ပါသည္။ မ်က္ေမွာက္ ေခတ္တြင္ ထုတ္ေ၀လ်က္ရိွေသာ ဘာသာေရး စာေပမွ အခ်ိဳ႕ကိုဖတ္ရႈေလ့လာရန္ စာအုပ္စာရင္းအျဖစ္ ဤသင္ခန္းစာ၏ ေနာက္ဆက္တဲြတြင္ ေဖာ္ျပထား ပါသည္။

ျမန္မာမႈျပဳ အစၥလာမ္စာေပနယ္ပယ္တြင္၀တၳဳမ်ား၏ အင္အားမွာလည္း မေသးလွပါ။ ၁၈၈၉တြင္ မုဟမၼဒ္ရွမ္ရႈဒင္ေခၚ စာေရးေမာင္ဘိုးခင္၏ ဟာတင္တာယီ၀တၳဳထြက္ေပၚလာသည္။ ျမန္မာစာေပသမိုင္းတြင္ ပထမျမန္မာ ကာလေပၚ၀တၳဳဟု အသိအမွတ္ျပဳထားေသာ ဂိ်မ္းစ္လွေက်ာ္၏ ေမာင္ရင္ေမာင္ မမယ္မ၀တၳဳဳမွာ ၁၉၀၄ တြင္ေပၚထြက္ခဲ့သည္။ ဟာတင္တာယီ၀တၳဳမွာ ျမန္မာကာလေပၚ၀တၳဳ၏ သေႏၶတည္ရာျဖစ္သည္။”ျမန္မာစာေပသမိုင္းတြင္ ၁၈၈၉ခုနွစ္၌ ျမန္မာမြတ္စလင္ေမာင္ဖိုးခင္ေခၚ မူဟာမက္ရွမၼရႈဒင္သည္အရဗီဘာသာမွ ဟာတင္တာယီ၀တၳဳကို ဘာသာျပန္သည္။ (အီစြတ္ပံုျပင္ ဘာသာျပန္လည္းရိွသည္။ သို့ေသာ္ယင္းမွာ၀တၳဳရွည္အဖြဲ႔၌ အကံု်းမ၀င္) ၁၉၀၂ ခု၌လည္းခရစ္ယာန္သာသနာျပဳအဖြဲ႔၀င္တစ္ဦးက ေရာဘင္ဆန္ကရူးဆိုး ၀တၳဳကိုဘာသာျပန္သည္။ ၁၉၀၄ခုနွစ္တြင္ ဂိ်မ္းစ္လွေက်ာ္က ဒူးမား၏မြန္တီခရစၥတို ျမိဳ႕စားၾကီးကိုမီွး၍ ေမာင္ရင္ေမာင္ မမယ္မကို ေရးသည္။ ေမာင္ရင္ေမာင္ မမယ္မကို ေနွာင္းလူတို့အသိမ်ားေသာေၾကာင့္ ယင္းကိုပင္ အေနာက္တိုင္းနိုဗယ္အဖြဲ႔တြင္ အကံု်း၀င္ေသာပထမကာလေပၚ၀တၳဳဟုမွတ္ယူလ်က္ရိွၾက၏။ စင္စစ္ အဆိုပါ၀တၳဳအဖြဲ႔၏ ကလလေရၾကည္တည္ျခင္းကို အစရွာၾကည့္လွ်င္ ဟာတင္တာယီနွင့္ ေရာ္ဘင္ဆန္ ကရူးဆိုးတို့ ၌ ရွာ၍ေတြ႔သည္။ ဟာတင္တာယီကို အာရဗီဘာသာမွတစ္ဆင့္ ယူသည့္ တိုင္ေအာင္ထိုအဖြဲ႔သည္ အေနာက္တိုင္း နိုဗယ္အဖြဲ႔၌ အကံ်ဳး၀င္သည္။” [ေမာင္ထင္၊ တရုတ္နွင့္ဂ်ပန္စာေပသမိုင္း၊ ကမၻာ့စာေပအညႊန္း၊ စာ-၂၂၁၊ ရန္ကုန္၊ စာေပဗိမာန္၊ ၁၉၇၆]

၁၈၉၆တြင္ ေဒါက္တာရိွတ္ အဗၺဒူရာမန္၏ပသီပံုျပင္ ၀တၳဳၾကီးထြက္ေပၚလာသည္။ ျမန္မာစာေပနယ္တြင္ ယေန့တိုင္ၾသဇာၾကီးမားလ်က္ရိွပါသည္။ ”လြန္ခဲ့ေသာနွစ္တစ္ရာခန့္က ျမန္မာစကားေျပ အေရးအသားအျဖစ္ တန္ဖိုးရိွလွသည့္အျပင္ ျမန္မာမႈမ်ားထင္ဟပ္ေနေသာ စာေပလက္ရာအျဖစ္လည္း စိတ္၀င္စားဖြယ္ျဖစ္သည္။” [ေမာင္ခင္မင္(ဓနုျဖူ)၊ ပသီပံုျပင္အေရးအသား၊ ေငြတာရီမဂၢဇင္း၊ ၁၉၉၆၊ဇန္န၀ါရီ]

၁၈၉၈တြင္ေမာင္လာအလီသခင္၀တၳဳ၊ ၁၈၉၈တြင္ မုဟမၼဒ္ကာဆင္နွင့္ မုဟမၼဒ္ယူဆြပ္တို့၏ဘာဂို ဘဟာရ္၀တၳဳ၊ ၁၉၀၂တြင္ ေမာင္ကာဆင္၏ အျမိရ္ဟမၼဇာ ၀တၳဳရာဇ၀င္ေတာ္ၾကီး၊ ၁၉၀၄တြင္ ဦးကာဆင္၏ ယူဆြဖ္ဇုလိုင္ခါ မင္းသားမင္းသမီး ဇာတ္နိပါတ္၀တၳဳေတာ္ၾကီး၊ ၁၉၀၇တြင္ ဦးျမစ္နွင့္ဦးျမ၏ အျမိရ္ဟမၼဇာ ၀တၳဳရာဇ၀င္ေတာ္ၾကီး၊ ၁၉၀၇တြင္ ဦးျမစ္၏ ယူဆြဖ္နဗီ်ကစ္ဆြာ ၀တၳဳေတာ္ၾကီး၊ ၁၉၀၉ခုနွစ္တြင္ စာဆိုေတာ္ ဟာဂီ်မွန္၏ သားေမာင္ၾကင္ေရးသည့္ ကစ္စြာစြလ္အမ္ေျဗယာက်မ္းတို့ ထြက္ေပၚလာသည္။ ၁၉၁၁ တြင္ စာဆို အမ်ားစုေပါင္းေရး၍ ေမာင္လွတင္တည္းျဖတ္သည့္ ဘီဘီခတီဂ်ာ သခင္မ၀တၳဳေတာ္ၾကီးထြက္ခဲ့ပါသည္။ ”တို့ဗမာမြတ္စလင္မ္စာေရးဆရာၾကီးမ်ား၏လက္ရာအျဖစ္ လူသိနည္းပါးသည့္အျပင္ စာေပေလာကတြင္ ဘာသာျပန္၀တၳဳမ်ားအျဖစ္ ထင္ရွားသင့္သေလာက္ မထင္ရွားခဲ့သည္မွာ ၀မ္းနည္းဖြယ္ ေကာင္းလွေပသည္။ ” [သီရိပံ်ခီ် ဦးသာျမတ္၊ တို့ဗမာမြတ္စလင္ၾကီးမ်ား၏ လက္ရာမ်ား၊ ျမ၀တီမဂၢဇင္း၊ ၁၉၅၉၊ ေဖေဖာ္၀ါရီ]

လြတ္လပ္ေရးရျပီးေနာက္ပိုင္း ၁၉၅၄ ခုနွစ္တြင္ ဒဂုန္သိန္း၏ ဒို့စံနမူ၊ နွစ္ဘ၀တြက္တာ၊ ဘာလဲဟဲ့ေသဒဏ္၊ မင္းက်င့္တရား ဟူေသာ၀တၳဳမ်ားထြက္ေပၚခဲ့သည္။ ၁၉၇၅ ခုနွစ္တြင္ ေရႊဘိုသီရိမာလာ၏ မစနၵာ၀တၳဳထြက္ေပၚလာသည္။ ၁၉၈၄ တြင္ အလ္ဟာဂ်္ဦးေက်ာ္ခင္၏ ‘ဟစ္ဂ်ရတ္’ဘာသာျပန္၀တၳဳ ေပၚထြက္ခဲ့သည္။

ဆက္လက္၍ ဘာသာေရးမဂၢဇင္းက႑ကိုလည္း တင္ျပပါဦးမည္။ မြတ္စလင္မဂၢဇင္း(၁၉၁၉)၊ ဗမာမြတ္စလင္ တိုးပြားေရးမဂၢဇင္း(၁၉၃၄)၊ လဆန္းေရာင္(၁၉၃၈)၊ မ်ိဳးျမင့္စာေစာင္(၁၉၄၇)၊မ်ိဳးညြန့္စာေစာင္ (၁၉၄၇)၊ ဗ.မ.ကသတင္းစဥ္(၁၉၄၇)၊ အနုျမူအပတ္စဥ္(၁၉၄၉)၊ ကမၻာ့အလင္း(၁၉၅၂)၊နိဗၺာန္ေဆာ္ စာေစာင္(၁၉၅၂)၊ နန္းအမရေရာင္ျခည္(၁၉၅၅)၊ အလင္းေရာင္(၁၉၅၅)၊ အစၥလာမ္စာေစာင္(၁၉၅၆)၊ အစၥလာမ္ယဥ္ေက်းမႈစာေစာင္(၁၉၅၇)၊ ျငိမ္းခ်မ္းေရးစာေစာင္(၁၉၅၈)၊ ေရွ့ေဆာင္သစ္ဂ်ာနယ္(၁၉၆၁)၊ ဗမာမြတ္စလင္စာေစာင္(၁၉၆၂)၊ ဗမာမြတ္စလင္(သတင္းစာဆိုက္)(၁၉၆၅)၊ ေခတ္ေၾကးျမင္မဂၢဇင္း၊ အစၥလာမ္ေၾကးမံု(ပဲခူး)၊ အစၥလာမ့္အလင္း(၁၉၇၂)၊ အစၥလာမ့္အျမင္၊ အစၥလာမ့္အသံ(၁၉၇၇)၊ အစၥလာမ့္လမ္းညႊန္(၁၉၇၈)၊ အစၥလာမ့္ဂုဏ္ရည္(၁၉၇၉)၊ အစၥလာမ္ေန့ျမတ္စာေစာင္(၁၉၇၉)၊ အစၥလာမ့္သုတ(၁၉၈၀) (အစၥလာမ္အသံစာစဥ္ထုတ္ေ၀ေရး)၊ အစၥလာမ့္ေရာင္ျခည္(၁၉၈၀) (ကူ်လီယာ အသင္း)၊ သြန္ဒန္အယ္ဒီတာခ်ဳပ္ အမ္ေကအမ္ အီဗရာဟင္အတၳဳပၸတၱိ(၁၉၈၁)၊ လမ္းညႊန္ရွင္တမန္ေတာ္ သခင္(၁၉၈၂)၊အစၥလာမ့္ဗိမာန္ နွစ္၂၀ေျမာက္ စာေစာင္(၁၉၈၄)၊ အစၥလာမ္ေကာင္စီနွစ္ ၃၀အထူး မဂၢဇင္း(၁၉၈၅)၊ အစၥလာမ့္သုတ(၁၉၈၆)၊ ျမတ္တမန္(၁၉၈၆)၊ မိုးေသာက္ၾကယ္(၁၉၈၆)၊ မိုးစင္ၾကယ္၊ လျပည့္၀န္း(၁၉၈၇)၊ ျမတ္ကေလာင္(၁၉၈၈)၊ ဓမၼပုလဲကံုး၊ အစၥလာမ့္မ်က္၀န္း(၁၉၉၀)၊ ဥယ်ာဥ္မွူး(၁၉၉၂)၊ အစၥလာမ္ေရာင္ျခည္ ဂ်ာနယ္(၁၉၉၂)၊ အစၥလာမ့္မ႑ိုင္၊ အလ္အာလင္မ္(၁၉၉၆)၊ အစၥလာမ္ဗိမာန္ နွစ္ ၃၀ျပည့္မဂၢဇင္း(၁၉၉၆)၊ အစၥလာမ္ဗိမာန္ ၃၃ နွစ္ေျမာက္ အထူးထုတ္(၁၉၉၆)၊ အစၥလာမ္ေကာင္စီ နွစ္၄၀ ျပည့္မဂၢဇင္း (၁၉၉၅)တို့ကေတြ႔ရသည္။ အစၥလာမ္ဘာသာေရး မဂၢဇင္းမ်ားတြင္ ေဆာင္းပါး၊ ၀တၳဳ၊ ကဗ်ာ၊ ျပဇာတ္၊ စာညႊန္းမ်ားပါ၀င္သည္။ ျမန္မာမႈျပဳအစၥလာမ္စာေပနယ္၌ ကာတြန္းျဖင့္ ပညာေပးျခင္းကို အစၥလာမ့္အလင္း မဂၢဇင္း အမွတ္(၄)၌ စတင္ေတြ႔ရ၏။ ပန္းခီ်၊ ရုပ္ျပ၊ ဇာတ္လမ္းျဖင့္ပညာေပးျခင္းကို ဟစ္ဂ်ရီ ၁၄၀၀ ျပည့္အထူးထုတ္အစၥလာမ့္အလင္းမဂၢဇင္း အမွတ္(၁၉)တြင္ ေတြ႔ရိွရပါသည္။

နိဂံုး

ျမန္မာဘာသာျဖင့္ ျပဳစုထားေသာ စာေပမ်ားကို လက္လွမ္းမီသမွ် တင္ျပထားပါသည္။ အကုန္အစင္ မတင္ျပနိုင္ပါ။ အၾကမ္းဖ်င္း သေဘာမွ်သာ ျဖစ္သည္။ အစၥလာမ္စာေပမ်ားမွာ ျမန္မာစာေပသမိုင္းေၾကာင္း တစ္ေလွ်ာက္ ျဖစ္တည္ေပၚထြက္ခဲ့ျပီး စကားေျပ၊ ကဗ်ာ နွစ္ျဖာတြင္ေျပာင္ေျမာက္သည့္လက္ရာေကာင္းမ်ား ေပၚထြက္ခဲ့ပါသည္။ အေရအတြက္ေရာ အရည္အခ်င္းပါအဆင့္မီပါသည္။ အစၥလာမ္စာေပ တိုးတက္ျခင္းသည္ပင္ ျမန္မာစာေပ က်ယ္၀န္းျခင္းျဖစ္ပါသည္။ ျမန္မာစာတတ္ အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္မ်ား အီမာန္ခိုင္ျမဲရန္ ၾကိုးပမ္းခဲ့ေသာ ပညာရွင္ၾကီးမ်ား၏ စာေပဖန္တီးမႈကိုကား ေလးစားခီ်းက်ဴးဖြယ္ျဖစ္ပါသည္။ ကုရ္အာန္ကို တတ္သိ နားလည္ေအာင္ၾ ကိဳးစားပါ။ အစၥလာမ္စာေပမ်ားကို ရွာေဖြဆည္းပူးပါ။ သို့မွသာ လူ့အဖြဲ႔အစည္းတြင္ ေခါင္းေဆာင္ ေကာင္းမ်ား ျဖစ္လာပါလိမ့္မည္။ ။ဆက္လက္ဖတ္ရႈေလ့လာရန္ စာအုပ္မ်ားစာရင္း

၁။ ကုရ္အာန္က်မ္းျမတ္ ျမန္မာဘာသာျပန္                               ေမာ္လာနာဃာဇီမုဟမၼဒ္ဟာရွင္၊ ေမာ္လာနာမကၠဆူးဒ္အဟ္မဒ္ခန္

၂။ ကုရ္အာန္က်မ္းျမတ္ အလင္းျပက်မ္းအတဲြ(၁)မွ (၃၀)အထိ       ေမာ္လာနာဃာဇီမုဟမၼဒ္ဟာရွင္

၃။ စူရာယာစီးန္                                                                 ေမာ္လာနာဃာဇီမုဟမၼဒ္ဟာရွင္

၄။ ကုရ္အာန္က်မ္းျမတ္                                                       ဘာသာျပန္ သီရိပံ်ခီ် ဦးဘစိန္

၅။ ကုရ္အာန္ အဖြင့္နိဒါန္း                                                    ဂ်ာ၀ိဒ္သန္း

၆။ ကုရ္အာန္ေလ့လာနည္းလမ္းညႊန                                       ၀ါးခယ္မေမာင္မင္းနိုင္

၇။ ကုရ္အာန္နွင့္ ေခတ္သိပၸံ                                                  ၀ါးခယ္မေမာင္မင္းနိုင္

၈။ ကုရ္အာန္အညႊန္း                                                          ၀ါးခယ္မေမာင္မင္းနိုင္

၉။ ဤသည္မွာ သစၥဓမၼတည္း                                               ဦးေအးလြင္ (B.S.c)

တမန္ေတာ္အတၳဳပၸတၱိနွင့္ ဟဒီးဆ္က်မ္းမ်ား

၁။ တမန္ေတာ္ျမတ္ အတဲြ ၁၊ ၂၊ ၃၊ ၄                                    ေမာ္လာနာဃာဇီမုဟမၼဒ္ဟာရွင္

၂။ ဗုခါရီက်မ္း အတဲြ ၁၊ ၂၊ ၃                                                ေမာ္လာနာဃာဇီမုဟမၼဒ္ဟာရွင္

၃။ မစ္ရွ္ကားသ္က်မ္းအတဲြ ၁၊ ၂                                            ေမာ္လာနာဃာဇီမုဟမၼဒ္ဟာရွင္

၄။ တမန္ေတာ္ျမတ္၏ၾသ၀ါဒေတာ္မ်ား                                    ေမာ္လ၀ီ ဦးအုန္းေသာင္

၅။ မိခင္မြန္                                                                      ေမာ္လာနာဃာဇီမုဟမၼဒ္ဟာရွင္

၆။ ကမၻာ့စံျပတမန္ေတာ္                                                      ၀ါးခယ္မ ေမာင္မင္းနိုင္

၇။ သံုးဆဲ့တစ္ခန္းၾသ၀ါဒက်မ္း                                              ဆရာ၀န္ၾကီး ဦးဘခက္

၈။ ေဖြကာ မို့ဟမၼဒီယာက်မ္း ၂ တဲြ                                         ဦးဃနီ (ဓူ၀ံ) ရွမ္းျပည္

၉။ က်မ္းျမတ္ကုရ္အာန္က်ေရာက္ျခင္းသမိုင္း                            ဆူဖီယာ (ေကာ့ကရိတ္)

၁၀။ သမီးေတာ္                                                                 ေမာ္လာနာဃာဇီမုဟမၼဒ္ဟာရွင္

၁၁။ အစၥလာမ့္ ဥယ်ာဥ္တြင္းမွ အဖူးအပြင့္မ်ား                           ေမာ္လ၀ီ ဦးအုန္းေသာင္

၁၂။ တမန္ေတာ္ျမတ္နွင့္ ၾကယ္ၾကီးေလးပြင့္                              ေမာ္လ၀ီ ဦးအုန္းေသာင္

၁၃။ အစၥလာမ့္ခလီဖာၾကီးမ်ား                                               ေျမထူးသိန္း၀င္း

အစၥလာမ့္ တရားသေဘာ သေဘာတရားေရးရာစာအုပ္မ်ား

၁။ ၃၅ ခန္းက်မ္း                                                               သခင္ၾကီးဦးနု

၂။ ျမတ္ဆုရလကၤာက်မ္း                                                     ဟာဂီ်မွန္

၃။ အလႅာဟ္နွင့္ သက္ေသလကၡဏာေတာ္မ်ား                          ျငိမ္းခ်မ္းလုလင္

၄။ အစၥလာမ့္အနွစ္သာရ                                                      ၀ါးခယ္မ ေမာင္မင္းနိုင္

၅။ အစၥလာမ့္ ၀ိေသသလကၡဏာမ်ား                                      ဦးဘဒင္ (ေမာ္လျမိုင္)

၆။ ကုရ္ဗာနီ                                                                     ျငိမ္းခ်မ္းလုလင္

၇။ ဟလာလ္နွင့္ ဟရာမ္                                                      ျငိမ္းခ်မ္းလုလင္

၈။ ဗလီ၀တ္ေက်ာင္းေတာ္မ်ား အီဒ္ဂါကြင္းျပင္မ်ားနွင့္အမ်ိဳးသမီးမ်ားက႑ ျငိမ္းခ်မ္းလုလင္

၉။ အစၥလာမ္၏ လူမႈဘ၀                                                     ေမာ္လာနာဟာရွင္ဆာနီမဇာဟိရိဦးေက်ာ္ေအး

၁၀။ မုအ္မင္ဟူသည္                                                          ေမာ္လာနာဟာရွင္ဆာနီမဇာဟိရိဦးေက်ာ္ေအး

၁၁။ အစၥလာမ္နွင့္အစားအစာ                                               ဗိုလ္မွူးေဟာင္း ေအာင္ျမင့္

၁၂။ အစၥလာမ္နွင့္ ၀တ္စားဆင္ယင္မႈ                                     ေမာ္လာနာ အုမရ္ျမင့္နိုင္

၁၃။ ဆြလားသ္ (ခ) နမားဇ္                                                 ေမာ္လာနာနူးရ္မုဟမၼဒ္(ကမၻာ့အလင္း)

၁၄။ အစၥလာမ့္အျမင္နွင့္မူးယစ္ေဆး၀ါး                                   ေမာင္သဲနီ

၁၅။ အစၥလာမ္ဟူသည္                                                       ေမာ္လာနာနူးရ္မုဟမၼဒ္ ဦးခင္ေရ

၁၈။ ၀လီဆူဖီ သူေတာ္စင္ၾကီးမ်ား                                         ဆရာရွားၾကီး (ေတာင္ၾကီး)

၁၉။ မိစၧာလမ္းမွ သစၥာနန္းသို့                                               ၀ါးခယ္မေမာင္မင္းနိုင္

၂၀။ အစၥလာမ္နွင့္ ရင္ေသြးရတနာ                                         ၀ါးခယ္မေမာင္မင္းနိုင္

၂၁။ ပဥၥမမ႑ိုင္ ဟဂ်္ (အစၥလာမ္ဓမၼဗိမာန္)                             ၀ါးခယ္မေမာင္မင္းနိုင္

၂၂။ ဂို်မို့အဟ္                                                                  ေမာ္လ၀ီ ဦးအုန္းေသာင္

၂၃။ အစၥလာမ္နွင့္ မိဘေမတၱာ                                              ေမာ္လ၀ီ ဦးအုန္းေသာင္

၂၄။ ကြ်နု္ပ္အေၾကာင္းမွ သိေကာင္းစရာမ်ား                            ဆရာခ်ယ္(နိုင္ငံ့ဂုဏ္ရည္ပထမဆင့္)

၂၅။ သူေတာ္အခ်င္းခ်င္းသတင္းေလြ့ေလြ့ေပါင္းဖက္ေတြ႔            ဆရာခ်ယ္(နိုင္ငံ့ဂုဏ္ရည္ပထမဆင့္)

၂၆။ ေရႊမန္းအနွစ္တစ္ရာျပည့္ ဗမာမြတ္စလင္တို့၏ အတၳဳပၸတၱိ     ရာဇ၀င္သုေတသီ ဦးဘဦး

၂၇။ ဆြလားသ္ ဆီြယာမ္အေျချပ                                        အစၥလာမ္ေကာင္စီ

၂၈။ ဇကားသ္ အေျချပ                                                    အစၥလာမ္ေကာင္စီ

၂၉။ သံုးတြလာတ္နွင့္ ဟလာလဟ္                                    ဆရာ ဃာဇီ

၃၀။ အစၥလာမ့္ျဖစ္စဥ္သမိုင္း                                            ဗိုလ္မွူးဘရွင္

၃၁။ အလ္ဖာရုက္                                                         ဂ်ာ၀ိဒ္သန္း

၃၂။ သဇကီရတုလ္ေအာင္လီယာက်မ္း                             ဦးေအးလြင္ (ဘီအက္စ္စီ)

၃၃။ ၀ုဒြူနွင့္ေဆးသိပၸံအျမင္                                          ေဒါက္တာေဆာင္းလြင္ေအာင္

ေလ့လာသင့္သည့္ မဂၢဇင္းမ်ား

၁။ အစၥလာမ့္အလင္း                                  ၅။ လျပည့္၀န္း

၂။ အစၥလာမ့္သုတ                                     ၆။ ဥယ်ာဥ္မွူးစာေစာင္

၃။ အစၥလာမ့္မ်က္၀န္း                                 ၇။ အစၥလာမ့္ဓမၼဗိမာန္

၄။ မိုးေသာက္ၾကယ္                                   နွစ္ပတ္လည္ အထုူးထုတ္စာေစာင္မ်ား

စာကူးစက္မူ

၁။ နုရီတိုက္ဖြင့္ အလင္းက်မ္း                                  ဦးေအးလြင္ (ဘီအက္စ္စီ)

၂။ အစၥလာမ့္ ပရမတၱသစၥာဒီပနီက်မ္း                        အိပ္ခ်္ မ်ိဳးေအာင္

၃။ ဂီ်လာနီသခင္ၾကီး၏ ဘ၀နွင့္ဓမၼ                           ဦးေအးလြင္ (ဘီအက္စ္စီ)

၄။ ျမိဳ႕တကာ ေအာင္လံစိုက္တဲ့ေအာင္                       ဦးေအးလြင္ (ဘီအက္စ္စီ)

(ေမာင္သန္း၀င္း-ရန္ကုန္တကၠသိုလ္)