မေမးလည္းေျဖ(၁၅)- ဟလာလ္္ အစားအစာ ဆိုတာ ဘာလဲ ? သိပၸံရႈေထာင့္မွ သုံးသပ္ရေအာင္…

ဧျပီ ၁ ၊ ၂၀၁၃

Translated by Shaheen Ansari

ဘိုဘို – သူငယ္ခ်င္း မင္းတုိ႕မြတ္စလင္ေတြေျပာေနတဲ့ ဟလာလ္ နဲ႕ ဟရာမ္ဆိုတာ ဘာလဲ? ဘာေၾကာင့္ ဒီေလာက္အေရးတယူစဥ္းစားလိုက္နာတာလဲ?

ေမာင္ေမာင္ -ေအး သူငယ္ခ်င္း ငါရွင္းၿပမယ္။ “ဟလာလ္” ဆိုတာ “ခြင့္ၿပဳထားျခင္း” ၊ “ဟရာမ္” ဆိုတာ “တားျမစ္ထားျခင္း”လို ရိုးရွင္းတဲ့ အဓိပၸါယ္ရတယ္။ ခြင့္ၿပဳထား၊ တားျမစ္ထားတဲ့အရာေတြကုိေတာ့ က်မ္းျမတ္ကုရ္အာန္** က ႏွစ္ေပါင္း ၁၄၀၀ ေက်ာ္အရင္ကတည္းက ေဖာ္ျပထားတယ္။
**က်မ္းျမတ္ကုရ္အာန္= တစ္ပါးတည္းေသာ ဖန္ဆင္းရွင္မွခ်ေပးေသာ လူသားတို႕အတြက္ လမ္းညြန္္က်မ္း။

ဘိုဘို – ငါ႔ကို ဥပမာ တစ္ခုေလာက္ေျပာျပမလား ?

ေမာင္ေမာင္ – ေကာင္းၿပီ သူငယ္ခ်င္း။ ဥပမာတစ္ခုေျပာရရင္ အစားအေသာက္နဲ႕ပတ္သက္လို႕ က်မ္းျမတ္ ကုရ္အာန္မွာ ယုံၾကည္သူေတြကို ေသြးႏွင့္ေသြးခဲအမ်ိဳးမ်ိဳးကိူ စားသံုးျခင္းမွ တားျမစ္ထားတယ္။ ယခုအခါ သိပၸံနည္းက်စမ္းသပ္ ေလ့လာၾကည့္တဲ့အခါ တိရိ စၦာန္ေတြရဲ႕ေသြးမွာ လူေတြရဲ႕က်န္းမာေရး ထိခိုက္ေစတဲ့ ယူရစ္အက္ဆစ္ အမ်ားအျပားပါ၀င္ေၾကာင္းသိရတယ္။ ဒါကို သူငယ္ခ်င္းလည္း သိမွာပါ။

ဘိုဘို – ေအး မင္းေျပာတာမွန္တယ္။ ဒီ ယူရစ္အက္ဆစ္ဟာ လူသားေတြအတြက္ အဆိပ္အေတာက္ျဖစ္ ေစလို႕ ခႏၶာကိုယ္မွာရွိတဲ့ အဲဒီ အက္ဆစ္ ၉၈% ကို ေက်ာက္ကပ္ကစစ္ထုတ္ၿပီး က်င္ငယ္အျဖစ္ ဖယ္ရွား ေပးတယ္ဆိုတာ ငါသိတယ္။

ေမာင္ေမာင္ – ဒါေပမဲ့ လူခႏၶာကိုယ္မွာ အဲဒီ အက္ဆစ္ေတြ အရမ္းမ်ားသြားရင္ ေတာ့ ေက်ာက္ကပ္ပါပ်က္စီး ႏိုင္တယ္။ အခု အစၥလာမ္က ခြင့္ၿပဳထားတဲ့ လူေတြရဲ႕က်န္းမာေရးအတြက္ေကာင္းတဲ့ သားသတ္နည္းကို ဗဟုသုတအေနနဲ႕ မွ်ေ၀ေပးမယ္ေနာ္။

ေမာင္ေမာင္ – ပထမဆံုး သားသတ္ရာမွာ သုံးတဲ့ ဓါးဟာ အရမ္းထက္ရမယ္။ သားသတ္ရာမွာလည္ပင္းမွ Jugular vein ေသြးေၾကာကို တစ္ပါးတည္းေသာ ဖန္ဆင္းရွင္ရဲ႕ နာမေတာ္ဆိုၿပီး ျမန္ဆန္စြာ ျဖတ္ရမယ္။ နာမေတာ္ဆိုၿပီး ဦးေႏွာက္မွ ႏွလုံးသို႕သြားတဲ့ ေသြးေၾကာကို ျမန္ဆန္စြာ တခ်က္တည္းျဖတ္ျခင္းျဖင့္ နာက်င္မႈ အာရုံဟာ ဦးေႏွာက္သို႕မေရာက္ေတာ့ဘူး။ တိရိ စၦာန္မွာ နာက်င္မႈမခံစားရေတာ့ဘူး။ အဲဒီ ေသြးေၾကာကေန ၾကြက္သားမွေသြးမ်ား သြန္ထြက္လာတဲ့အတြက္ၾကြက္သားမ်ားေလ်ာ့ၿပီး ၾကံဳ႕လာလို႕ တိရ စၦာန္ရဲ႕ခႏၶာကိုယ္ရုန္းကန္တုန္ခါေနတာ ေတြ႕ရမယ္။ အဲဒီ တိရ စၦာန္မွာ နာက်င္မႈခံစားရ/မရကို ဂ်ာမန္သုေတသီအဖြဲ႕က ေလ့လာခဲ့ၾကတယ္။

ဘိုဘို- အဲဒါ ဘယ္လိုေလ့လာၾကလဲ?

ေမာင္ေမာင္ – ဂ်ာမနီရဲ႕ ဟန္ႏိုဗာ တကၠသိုလ္မွ ပရိုဖက္ဆာ Wihelm Schulze ႏွင့္ ေဒါက္တာ Hazim တို႕က ဒီအေၾကာင္းအရာကို သုေတသနစစ္ေဆးခဲ့ၾကတယ္။

ဘိုဘို – ဟုတ္လား? အေသးစိတ္ေျပာျပ မလား သူငယ္ခ်င္း ?

ေမာင္ေမာင္ – ရပါတယ္။ သူတို႕က သားသတ္ရာမွာသမရိုးက် ရုိက္ႏွက္သတ္ျဖတ္နည္းမ်ား (Captive Bolt Pistol Stunning) ႏွင့္ အစၥလာမ္က ခြင့္ၿပဳထားတဲ့ဲ့ သားသတ္နည္း ကို စစ္ေဆးသုေတသနျပဳခဲ့တယ္။ သားသတ္ရာမွာ သမရိုးက် ရုိက္ႏွက္သတ္ျဖတ္နည္းေတြဟာ တိရ စၦာန္မွာ နာက်င္မႈကို ျပင္းျပင္း ထန္ထန္ခံစားရၿပီး အစၥလာမ္က ခြင့္ၿပဳထားတဲ့ဲ့ သားသတ္နည္းက နာက်င္မႈကင္းမဲ့ေနတာကို ေတြ႕ရွိခဲ့ရတယ္။ အစၥလာမ္က ျပဠာန္း ခြင့္ၿပဳထားတဲ့ဲ့ သားသတ္နည္း စမ္းသပ္သုေတသနျပဳရာမွာ ဒီလိုအဆင့္ဆင့္လုပ္ခဲ့တယ္။

၁) သားသတ္ၿပီး ပထမသံုးစကၠန္႕မွာရတဲ့ EEG Graph ဟာ မသတ္ခင္ကအတိုင္းဘဲ ေျပာင္းလဲမႈ မရွိတာေတြ႕ရတယ္။ ဒါဟာ သားေကာင္ရဲ႕ လည္ေသြးေၾကာျဖတ္စဥ္ႏွင့္ ျဖတ္ၿပီးစအခ်ိန္မွာ နာက်င္မႈ တစ္စံုတစ္ရာမရွိေၾကာင္း ေဖာ္ျပေနပါတယ္။

၂)ေနာက္သံုးစကၠန္႕ၾကာမွာေတာ့ EEG ရဲ႕ေဖာ္ျပခ်က္အရ သားေကာင္ဟာ သတိလစ္ေမေမ်ာမႈ အေျခအေနသို႕ လုံး၀ေရာက္ရွိေနပါတယ္။ ဒါဟာ သားေကာင္ရဲ႕ခႏၶာကိုယ္တစ္ခုလံုး ေသြးမ်ား ဒလေဟာထြက္ေနတာေၾကာင့္ ျဖစ္တယ္။

၃)အထက္ေဖာ္ျပတဲ့ ေျခာက္စကၠန္႕အၾကာမွာေတာ့ EEG မွ သုညအမွတ္သို႕ျပေနတယ္။ဒါဟာနာက်င္မႈ လံုး၀မရွိတာကို ျပေနတယ္။

၄)အဲဒီလို သားေကာင္ရဲ႕ ဦးေႏွာက္မွရရွိေသာ သတင္း (EEG) သုညအမွတ္သို႕ေရာက္ ရွိသည့္တိုင္ေအာင္ သားေကာင္ရဲ႕ႏွလုံးဟာတုန္ေနဆဲျဖစ္ေနၿပီး ခႏၶာကိုယ္၏ၾကြက္သားမ်ား က်ဳံ႕ၿပီး ပိုမိုလႈပ္ရြလာတယ္။ (a reflex action of the spinal cord)
အဲဒီအခ်ိန္မွာ သားေကာင္ရဲ႕ခႏၶာကိုယ္တစ္ခုလံုးမွ ေသြးမ်ားအမ်ားဆံုးထြက္ခ်ိန္ျဖစ္ၿပီး သန္႕ရွင္းလတ္ဆက္ ေသာ အသားကိုရရွိေစပါတယ္။

ဘိုဘို- ဒါေပမယ့္ ဒီလိုဘာေၾကာင့္ျဖစ္ရသလဲ?

ေမာင္ေမာင္ -ငါသူုငယ္ခ်င္းကိုေျပာျပဖို႕ တစ္ခုေမ့က်န္ခဲ့တယ္။ အဲဒါက သားေကာင္ရဲ႕ လည္ပင္းက ေသြးေၾကာ Jujular Vein ကိုျဖတ္ေတာက္လိုက္ေပမဲ့ အျခားအဂၤါအစိတ္အပိုင္းေတြနဲ႔ေသြးေၾကာေတြကုိ မထိခိုက္ဘူး ဆိုတာပဲ။

ဘိုဘို -ဒါဟာ အံ့ၾသစရာပဲ။

ေမာင္ေမာင္ – ဟုတ္တယ္ သူငယ္ခ်င္း။ အျခားသမရိုးက် ရုိက္ႏွက္သတ္ျဖတ္နည္းကေတာ့ အျခားအဂၤါအစိတ္အပိုင္း ေတြျဖစ္တဲ့ ႏွလုံး၊ အသဲ ၊ ဦးေႏွာက္ စသျဖင့္တို႕ကို ပ်က္စီးေစၿပီး သားေကာင္ဟာလည္း ခ်က္ခ်င္း နာက်င္မႈခံရၿပီး ေသဆုံးသြားတယ္။ ေသြးေတြကလ ဲေသြးေၾကာေတြထဲမွာ က်က္သြားတယ္။ၿပီးေတာ့ အသားထဲအထိေသြးေတြပ်ံႏွံေစတယ္။ ဒီလိုေၾကာင့္ အသားထဲကို ယူရစ္အက္ဆစ္ေတြေရာက္ၿပီး ညစ္ညမ္းေစတယ္။အဆိပ္အေတာက္ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ယခုလို သိပၸံပညာတိုးတက္လာေတာ့မွ သုေတသီပညာရွင္ေတြက ဒါကိုသိလာၾကတာ။

ဘိုဘို – အခုေတာ့ ငါသိၿပီ။ အစၥလာမ္က ျပဠာန္း ခြင့္ၿပဳထားတဲ့ဲ့ သားသတ္နည္းဟာ တိရိ စၦာန္ေတြ ကိုယ္က ေသြးကိုလုံး၀စီးထြက္ေစၿပီး အျခာအစိတ္အပိုင္းေတြကို မညစ္ညမ္းေစဘူး။ ဒါေၾကာင့္လူသားေတြအတြက္ သင့္ေလ်ာ္ဆံုးျဖစ္တယ္။ တိရိ စၦာန္လည္း နာက်င္မႈမခံစားရဘူး။

Reference

Deutoche Tieraerztkucge Wocheschrift (German Veterinary Weekly), Volume 85 (1978), pages 62-66.
English Translated by Dr. Sahib M. Bleher,Dip Trans MIL.

Burmese Translated by Shaheen Ansari