ေတာင္အာရွႏွင့္ အေရွ႕ေတာင္အာရွမွ ဗုဒၶဘာသာႏွင့္ မြတ္စလင္မ်ား ေခါင္းေဆာင္ ေဆြးေႏြးႏွီးေႏွာ ဖလွယ္ပြဲက်င္းပ

ဇြန္လ ၂၀၊ ၂၀၁၃
M-Media
ဆူးထက္

အေရွ႕ေတာင္ အာရွႏွင့္ အာရွေတာင္ပိုင္းေဒသမွ ဗုဒၶဘာသာႏွင့္ မြတ္စလင္တို႔၏ ဆက္ဆံမွဳအား မ်က္ေမွာက္ကာလ အျဖစ္အပ်က္မ်ားႏွင့္ ႏွိဳင္းယွဥ္ ေလ့လာျခင္း ေခါင္းစဥ္ျဖင့္ ေဆြးေႏြးႏွီးေႏွာဖလွယ္ပြဲ ျပဳလုပ္
ဘန္ေကာက္ ။              ။    “Contemporary Issues in Buddhist – Muslim Relations in South and South East Asia” (အေရွ႕ေတာင္ အာရွႏွင့္ အာရွေတာင္ပိုင္းေဒသမွ ဗုဒၶဘာသာႏွင့္ မြတ္စလင္တို႔၏ ဆက္ဆံမွဳအား မ်က္ေမွာက္ကာလ အျဖစ္အပ်က္မ်ားႏွင့္ ႏွိဳင္းယွဥ္ ေလ့လာျခင္း) ေခါင္းစဥ္ျဖင့္ ထိုင္းႏိုင္ငံ၊ ဘန္ေကာက္ၿမိဳ႕၊ Rissho Kosei- Kai; Bangkok Dharma Centre တြင္ ဇြန္လ ၁၅- ၁၇ ရက္ေန႔ထိ နံနက္ (၈)နာရီမွ ညေန (၆)နာရီထိ ေဆြးေႏြးႏွီးေႏွာ ဖလွယ္ပြဲ က်င္းပျပဳလုပ္ခဲ့ေၾကာင္း သတင္းရရွိသည္။

အဆိုပါ ေဆြးေႏြးပြဲ အခမ္းအနားသို႔ တက္ေရာက္လာသူမ်ားမွာ ျမန္မာျပည္မွ ကိုယ္စားလွယ္ႏွစ္ဦးျဖစ္ေသာ ရတနာေမတၱာ ဗုဒၶဘာသာအဖြဲ႕၏ ဥကၠဌ၊ ျမန္မာႏိုင္ငံ ဘာသာေပါင္းစုံ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး အဖြဲ႕ဥကၠဌ ဦးျမင့္ေဆြ ႏွင့္ သီရိလကၤာ ႏိုင္ငံ၊ မေလးရွား ႏိုင္ငံ၊ အင္ဒိုနီးရွား ႏိုင္ငံ၊ ထိုင္းႏိုင္ငံ၊ ေဒသတြင္းက မဟုတ္သည့္ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ အဖြဲ႕အစည္းတို႔ တက္ေရာက္ခဲ့ၾကေၾကာင္း သိရသည္။

အဆိုပါ ေဆြးေႏြးပြဲသို႔  ျမန္မာျပည္မွ ကိုယ္စားလွယ္ တစ္ဦး အျဖစ္ တက္ေရာက္ေဆြးေႏြးခဲ့ေသာ ျမန္မာႏိုင္ငံ ဘာသာေပါင္းစုံ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး အဖြဲ႕မွ အစၥလာမ့္ဓမၼ ဗိမာန္ ဦးေဆာင္ေဆာ္ၾသေရးမွဴး ဆရာဦးေအးလြင္ အား M-Media မွ ဆက္သြယ္ေမးျမန္းခဲ့ပါသည္။

“ဇြန္လ ၁၅-ရက္ေန႔ ကေန ၁၇-ရက္ေန႔ထိ ဘန္ေကာက္မွ မြတ္စလင္နဲ႔ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားရဲ႕လတ္တေလာ ျဖစ္ေပၚေနတဲ့ အေရးကိစၥရပ္မ်ားကို ေဆြးေႏြးဖို႔ ကိစၥရပ္ေလး တစ္ရပ္ ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ ပူးတြဲ က်င္းပတဲ့ အဖြဲ႕က သုံးဖြဲ႕ပါ။ (၁) ထိုင္းအေျခစိုက္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ား၏ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ ကြန္ရက္၊ (၂) မေလးရွား အေျခစိုက္ တရားမွ်တသည့္ ကမၻာၾကီးျဖစ္ေစဖို႔ အတြက္ အျပည္ျပည္ ဆိုင္ရာ လွဳပ္ရွားမွဳ အဖြဲ႕၊ (၃) နယူးေယာက္ အေျခစိုက္ ျမန္မာျပည္ အပါအ၀င္ (၉၁)ႏိုင္ငံ အဖြဲ႕ရွိသည့္ ဘာသာေပါင္းစုံ ျငိမ္းခ်မ္းေရး အဖြဲ႕တို႕ျဖစ္ပါတယ္။ ေဆြးေႏြးပြဲမွာ ထိုင္းႏိုင္ငံ အေျခစိုက္ သီရိလကၤာ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ ဗုဒၶဘာသာ အဖြဲ႕အစည္းမွ ၾကိဳဆိုႏွဳတ္ဆက္ၿပီး အခမ္းအနား က်င္းပရျခင္း ရည္ရြယ္ခ်က္ကို ေျပာပါတယ္။ အဲဒီ့ေနာက္ ႏိုင္ငံအလိုက္ လက္တေလာ ျဖစ္ေနတဲ့ အေျခအေနေတြကို တင္ျပၾကပါတယ္။”

“ျမန္မာျပည္ ကိုယ္စား ဥကၠဌ ဦးျမင့္ေဆြနဲ႔ ဆရာတို႔ အဓိက ေျပာခဲ့ၾကတာက- ‘ဒီကေန႔ ျမန္မာျပည္မွာ ျဖစ္ေနတဲ့ ကိစၥသည္ ဘာသာႏွစ္ခုရဲ႕ ထိပ္တိုက္ေတြ႔မွဳ မဟုတ္ဘူး။ ဘာသာႏွစ္ခုရဲ႕ ပဋိပကၡ မဟုတ္ဘူး။ ဘာသာႏွစ္ခုရဲ႕ ပဋိပကၡျဖစ္ေအာင္ ၾကိဳးပမ္း အားထုတ္မွဳ ရွိတယ္။ အဲဒါေတြကို ေရရွည္ ေရတို စီမံကိန္းေတြခ်ၿပီးေတာ့ မသိနားမလည္ပဲနဲ႔ နားေယာင္ၿပီး ပါသြားတဲ့သူေတြ နားမေယာင္ေအာင္ ပညာေပး စည္းရုံးၿပီး အဲလို အေျဖရွာဖို႔ ကိစၥရပ္ေတြလုပ္ေနပါတယ္။ အဲလို အေျဖရွာတဲ့ေနရာမွာလည္း ဘာသာေပါင္းစုံ ျငိမ္းခ်မ္းေရး (ျမန္မာ) အေနနဲ႔ ဆုေတာင္းပြဲေတြ၊ ေဆြးေႏြးပြဲေတြ၊ ဘာသာေပါင္းစုံက လူၾကီးေတြနဲ႔လည္း ေတြ႕ဆုံေဆြးေႏြးရတာကလည္း အင္မတန္ အေရးပါတယ္။

အဲဒီမွာ ဆရာအေနနဲ႔ ဘာတင္ျပခဲ့သလဲဆိုရင္  ေမလ ၂၃-ရက္ေန႔တုန္းက သြားခဲ့တဲ့ မြတ္စလင္ ၉၀ရာခိုင္ႏွုန္းရွိတဲ့ Kosovo (ကိုဆိုဗို) ႏိုင္ငံမွာ ေဆြးေႏြးခဲ့တဲ့ ဘာသာေပါင္းစုံ ေ ဆြးေႏြးပြဲဆိုတာ တကယ္ပဲ ထိေရာက္လား၊ အဓိပၸယ္ ရွိလား၊ ဘာေတြ လုပ္တာတုန္း၊ အက်ဳိးနဲ႔ အဆိုး သူရဲ႕ နည္းပိရိယာယ္ေတြ၊ နည္းဗ်ဴဟာေတြ ဘာေတြလဲဆိုတာ ေဆြးေႏြးၾကေတာ့ အဲဒီ့ ေဆြးေႏြးပြဲရဲ႕ ေဆာင္ပုဒ္ေလးက ဘယ္သူရဲ႕ေဆာင္ပုဒ္လဲ ဆိုရင္ ေတာင္အာဖရိကက လူမည္း ေခါင္းေဆာင္ အသားအေရာင္ ခြဲျခားမွဳကို ဆန္႔က်င္ခဲ့တဲ့ နယ္လ္ဆင္ မင္ဒရဲလား ရဲ႕ေဆာင္ပုဒ္ပါ။ သူက ဘာေျပာလဲဆိုရင္ ဒို႔တေတြ စကားေျပာၾကၿပီ ဆိုရင္ ျပႆနာ ျဖစ္ေနတဲ့၊ ပဋိပကၡ ျဖစ္ေနတဲ့ အခ်ိန္မွာ ပဋိပကၡကို ေျဖရွင္းဖို႔ အတြက္ဆိုရင္ မိတ္ေဆြေတြ စကားေျပာတာထက္၊ ရန္သူကို စကားေျပာဖို႔ လိုပါတယ္တဲ့။

ဆရာ အေနနဲ႔ ကေတာ့ ရန္သူ ဆိုတာထက္ အထင္အျမင္လြဲေနတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြနဲ႔ စကား ေျပာဖို႔လိုတယ္။ အစည္းအေ၀းတက္လာတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြဆိုရင္ အစၥလာမ္အေၾကာင္း သိတယ္၊ မဟုတ္တမ္း တရား စြပ္စြဲ ေျပာဆိုေနတယ္ ဆိုတာလည္း သိတယ္။ တစ္ေယာက္နဲ႔ တစ္ေယာက္ ခင္ခင္မင္မင္ မိသားစု စိတ္ဓာတ္က ရွိျပီးသား ဆိုေတာ့ ေၾကေၾကလည္လည္ ေျပာေနစရာ မလိုဘူး။ ဘယ္သူကို ေျပာရမွာလဲဆိုရင္ အထင္အျမင္လြဲေနတဲ့ သူေတြကို ေျပာရမွာ ျဖစ္တယ္။ ရိုးရိုးသားသားနဲ႔ နားေယာင္သြားတဲ့ သူေတြကို ေျပာရမွာ ျဖစ္တယ္။ တစ္ေယာက္နဲ႔ တစ္ေယာက္ ထိပ္တိုက္ ပဋိပကၡကို ေရွာင္ရွားဖို႔၊ ေသြးေဆာင္ျဖားေယာင္တဲ့ သူေတြက မိမိတို႔ကို ပဋိပကၡထဲမွာ ပါ၀င္ဖို႔ အတြက္ သိမ္းသြင္းစည္းရုံးရင္းပဲလဲ နားေယာင္ျပီး ပါမသြားေအာင္လို႔ ဘယ္လိုလုပ္ၾကရင္ ေကာင္းမလဲဆိုတဲ့ အခါၾကေတာ့ ေအာက္ေျခမွာ ရွိတဲ့ ျပည္သူအထိ ဆင္းမယ္။ ဆင္းၿပီး ေဟာေျပာတာေတြ၊ သင္တန္းပို႔ခ်တာေတြ လုပ္သလို ေအာက္ေျခ ျပည္သူမ်ားရဲ႕ ဘ၀ ျမွင့္တင္ေရး ေတြကို လုပ္မယ္။ ဥပမာ ဆိုရင္ အကူအညီ လိုအပ္ေနတဲ့၊ ေဘးဖယ္ထားျခင္းခံရတဲ့၊ အေရးတယူ ဆက္ဆံျခင္း မခံရတဲ့ အုပ္စုေတြကို ခ်ည္းကပ္ၿပီး သူတို႔ရဲ႕ ဘ၀ကို တိုက္ရိုက္ အေထာက္အကူ ျပဳမယ့္ လူမူေရး၊ စီးပြားေရး၊ က်န္းမာေရး စတဲ့ဟာေတြကို တႏိုင္တပိုင္ ေထာက္ကူမွဳေတြ ေပးရမယ္။ အဲဒီလို လုပ္ေပးရင္းနဲ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးရဲ႕ သတင္းစကားေတြကို ေျပာရမယ္။ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး သတင္း စကားဆိုတာ ဘာသာအသီးသီးဟာ ေမတၱာတရား ေပၚမွာ အေျခခံတယ္၊ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေပၚမွာ အေျခခံတယ္၊ အဲလို ၿငိမ္းခ်မ္းေရးနဲ႔ ေမတၱာ တရားေပၚမွာ အေျခခံတဲ့ ဘာသာတရားေတြမွာ အခုလို ပဋိပကၡဆိုတာ မရွိသင့္ဘူး ဆိုတာမ်ဳိးေတြ ေျပာျပမယ္။ လူကို လူလို႔ပဲ ျမင္ၿပီး ဒို႔တေတြဟာ မိသားစုၾကီး တစ္ခုလို ေနၾကရမယ္ဆိုတဲ့ အသိေလးေတြ တကယ့္လက္ေတြ႕ရသြားေအာင္ အဲဒီနည္းနဲ႔ လုပ္ဖို႔ ၾကိဳးစားေနတယ္လို႔ ေဆြးေႏြးခဲ့ပါတယ္ ”

ဆရာတို႔ ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကတဲ့ အထဲမွာ ” ဒီပဋိပကၡမွာ အက်ဳိးလိုေသာ ဖုံးကြယ္ထားတဲ့ အစီအစဥ္ေတြ ရွိတယ္။ ႏိုင္ငံေရး၊ စီးပြားေရး၊ ပုဂၢိဳလ္ေရး ျဖစ္မယ္။ အဲလို ကိုယ္က်ဳိးရွာ အျမတ္ထုတ္ခ်င္တဲ့ လူေတြက ဘာသာေရး အသြင္သ႑ာန္ေဆာင္ျပီးေတာ့ ဘာသာေရးက ထိလြယ္ ရွလြယ္တယ္ ဆိုၿပီး ဘာသာေရးနဲ႔ မွိဳင္းတိုက္ၿပီးေတာ့ အသုံးခ်တယ္။ ေနာက္ကြယ္က သူတို႔ရဲ႕ အက်ဳိးစီးပြား အတြက္။ အဲဒီ့ လူေတြရဲ႕ စနက္ေၾကာင့္ ျဖစ္ေနတဲ့ အတြက္ အဲဒီလူေတြဟာ ေခတ္ေျပာင္း၊ စနစ္ေျပာင္းတာကို မလိုလားတဲ့ သူေတြက ဒါကို လုပ္ေနတယ္ သတိထားရမယ္ ဆိုတာကို ဆရာတို႔က မီးေမွာင္ထိုးျပတယ္။ အဲဒါသည္ ဘာသာ၀င္မ်ားရဲ႕ ပဋိပကၡ မဟုတ္ေသးဘူး။ သို႔ေသာ္လည္းဘဲ အမုန္းတရားေတြနဲ႔ အာဃာတတရားေတြနဲ႔ ဘာသာတရားရဲ႔ လမ္းေၾကာင္းကေန ေဟာေျပာေနတဲ့ ေဟာေျပာခ်က္ေတြကလည္း ရွိေနတယ္။ စာေပေတြလည္း ျဖန္႔ေ၀ေတာေတြ ရွိေနတယ္။ အဲဒါေတြကို နားေယာင္ၿပီးေတာ့ စိတ္ေတြေ၀ေနတဲ့ သူေတြဟာ ဒိလို ပဋိပကၡထဲမွာ အမွတ္မထင္ ပါ၀င္လာတတ္တယ္” ဟု ထည့္သြင္းေဆြးေႏြးခဲ့သည္။

ပထမဆုံး စၿပီးေဆြးေႏြးတာက ထိုင္းက ပုဂၢိဳလ္ျဖစ္တဲ့ ေဒါက္တာ ဆူးလက္ ျဖစ္တယ္။ သူက” ဘာသာေရးဟာ အသုံးခ်ခံေနရတယ္။ အထူးသျဖင့္ ဗုဒၶသာသနာမွာ ဒီလို အၾကမ္းဖက္မွဳေတြ မရွိဘူး ” ဟု ထည့္သြင္းေျပာၾကားေဆြးေႏြးခဲ့သည္။

အဲဒီမွာ သီရိလကၤာက ပုဂၢိဳလ္ကလည္း ” ကြ်န္ေတာ္တို႔ဆီမွာလည္း ဒီအတိုင္းပဲ ႏိုင္ငံေရး အရေသာ္လည္းေကာင္း၊ စီးပြားေရး အရေသာ္လည္းေကာင္း အျမတ္ထုတ္ခ်င္တဲ့ သူေတြက ဒီလိုလုပ္ေနတယ္ ” ဟုထည့္သြင္းေဆြးေႏြးခဲ့တယ္။

အင္ဒိုနီးရွားက ပုဂၢိဳလ္ေတြ ေဆြးေႏြးတဲ့ အခါၾကေတာ့ သူတို႔ႏိုင္ငံမွာလည္း တခ်ိန္က အခုလို ျဖစ္ခဲ့တယ္။ ဘာသာေပါင္းစု ခ်စ္ၾကည္ေရး အတြက္ ၾကိဳးစား အားထုတ္ေနတယ္။ ေနာက္ သူထပ္ေဆြးေႏြးေျပာတာက ” ခင္ဗ်ားတို႔ ေျပာသလို ႏိုင္ငံေရး အတြက္ပဲ တိုင္းျပည္ကို ေနာက္ေၾကာင္း ျပန္ဆြဲခ်င္တဲ့ အဲဒီ့လူေတြရဲ႕ လုပ္ရပ္တစ္ခုတည္းေၾကာင့္တင္ မဟုတ္ဘူး။ ျပည္သူေတြကပါ နည္းနည္းေလး အစြဲ ဥပဒါန္ေလးေတြ ရွိေနတာလည္း ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႔ သူတို႔ ပါလာတာလည္း ျဖစ္နိုင္တယ္ေပါ့ ” ဟု ထည့္သြင္းေဆြးေႏြးေတာ့ ဆရာတို႔ကလည္း ျပန္ေဆြးေႏြးခဲ့တယ္။

” ဟုတ္တယ္၊ အဲဒီလို အမုန္းတရားေတြနဲ႔ မွိဳင္းတိုက္ထားတဲ့ အတြက္ေၾကာင့္ နားေယာင္ေနတဲ့ သူေတြရွိတာေတာ့ မွန္တယ္။ သို႔ေသာ္ သူတို႔က လူမ်ားစုေတာ့ မဟုတ္ေသးဘူး။ အခ်ိန္မွီ ဒါေတြကို ကြ်န္ေတာ္တို႔က ကာကြယ္ရမယ္” ဟု အျပန္အလွန္ ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကပါတယ္။

ဆက္လက္ၿပီး မေလးရွားဘက္က အဖြဲ႕က ေဆြးေႏြးခဲ့ပါတယ္။ မေလးရွားမွာ ဗုဒၶဘာသာသည္ ဒုတိယ အမ်ားဆုံး ဘာသာျဖစ္တယ္။ မေလးရွားမွာ ေနထိုင္ၾကတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြဟာဆိုရင္ သူတို႔ဘာသာကို ဘယ္လို လြတ္လြတ္လပ္လပ္ ကိုးကြယ္ေနထိုင္ခြင့္ ရလဲဆိုတာကို ပါ၀ါပြိဳင့္နဲ႔ ေဆြးေႏြးျပသခဲ့တယ္။ အဲဒီမွာ ဘုရား၊ ေက်ာင္းကန္ ပုံေတြ အမ်ားၾကီးပဲ ျပတယ္။ ျပတဲ့ အထဲမွာ ရပ္ေတာ္မူကိုယ္ေတာ္ေတြ။ ေလ်ာင္းေတာ္မူ ကိုယ္ေတာ္ေတြ၊ ေစတီ ပုထိုးပုံေတြ ျပတယ္။ အဲဒီမွာ ျမန္မာျပည္က ေရွးအက်ဆုံး ပန္းပုပုံလည္းပါတယ္။ အဲဒါေတြ ေတြ႕တဲ့အခါၾကေတာ့ မေလးရွားလို မြတ္စလင္ႏိုင္ငံမွာ ဗုဒၶသာသနာဟာ ဒုတိယ လူအမ်ားစု ကိုးကြယ္ရာ ျဖစ္တယ္။ သူတို႔ ဘယ္လို ဘာသာေပါင္းစုံ၊ လူမ်ဳိး ေပါင္းစုံ ဘယ္လိုလုပ္ၾကလဲဆိုတာကို ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကတယ္” ဟု M-Media သို႔ေျပာသည္။

ျမန္မာျပည္မွ ဖိတ္ၾကားထားေသာ ကိုယ္စားလွယ္မ်ားမွ သီတဂူဆရာေတာ္ ႏွင့္ ေဒါက္တာဇာနည္ တို႔ ႏိုင္ငံျခား ခရီးလြန္ေန၍ အဆိုပါ ပြဲသို႔ မတက္ေရာက္ျဖစ္ခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။

အဆိုပါ ေဆြးေႏြးပြဲမွ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဖာ္ေဆာင္ႏိုင္ရန္ အေျဖရွာမွဳမ်ားအား အပိုင္း (၂)တြင္ ထပ္မံ ေဖာ္ျပသြားပါမည္။

Photo Credit-http://www.inebnetwork.org