အေရွ႕အလယ္ပိုင္းတြင္ ပဋိပကၡျဖစ္ေနသည္မွာ ဇီယြန္ဝါဒီ အစၥေရး၏ လက္ခ်က္ျဖစ္ေၾကာင္း အီရန္သမၼတေျပာ

ဇူလိုင္-၁၉၊၂၀၁၃
M-Media

အီရန္ သမၼတ မဟ္မူးဒ္ အဟ္မဒီ နီ္ဂ်ဒ္ (Mahmoud Ahmadinejad) က အစၥေရး၏ဇီယြန္ဝါဒအုပ္ခ်ဳပ္ေရးစံနစ္သည္ ေဒသတြင္း၌ မျငိမ္သက္မႈမ်ားႏွင့္ အၾကမ္းဖက္မႈမ်ားကို အၿမဲတေစ ျဖစ္ေပၚေစရန္ႀကိဳးပမ္းလ်က္ရိွျပီး၊ ေဒသတြင္းႏိုင္ငံမ်ားသည္ သူတို႕၏ ေသြးခြဲမႈအၾကံစည္အား စည္းလံုးမွႈျဖင့္ျပန္လည္ တြန္းလွန္ရမည္ ဟုဆိုသည္။

“ ဇီယြန္၀ါဒီမ်ားသည္ တူရကီ၊ လစ္ဗ်ား၊ အီဂ်စ္ ႏွင့္ အျခားႏိုင္ငံမ်ားကို အျမဲတမ္း မျငိမ္မသက္ ျဖစ္ေစခ်င္ၾကသည္။ ထိုလုပ္ေဆာင္မွႈမ်ားကိုတားဆီးရန္ ကြ်ႏ္ုပ္္တို႕ အခ်င္းခ်င္းအၾကား ညီေနာင္၀ါဒကို ပိုမိုျဖန္႕က်က္ရန္ လုိအပ္၏ ” ဟု ၾကာသပေတးေန႕က အီရတ္ပါလီမန္မွ ေျပာေရးဆိုခြင့္ရိွသူ အုစာမဟ္ အလ္ႏုဂ်ဳိင္ဖီ (Osama al Nujaifi) ႏွင့္ ႏိုင္ငံ၏ ဥပေဒျပဳမ်ားႏွင့္အတူျပဳလုပ္ခဲ့ေသာ အစည္းအေ၀းတြင္ အဟ္မဒီ နီ္ဂ်ဒ္ က ေျပာၾကားခဲ့သည္။

အစၥေရး အပါအ၀င္ အခ်ဳိ႕ေသာရန္သူမ်ားသည္ သူတို႕၏အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံမ်ားအား အျမဲတေစ ကေသာင္းကနင္းျဖစ္ေနသည္ကို ျမင္ခ်င္ေနၾကသည္။ အဘယ္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ သူတို႕သည္ အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံမ်ားက သူတို႕ထက္ပိုမို၍ အင္အားႀကီးသြားမည္၊ တိုးတက္သြားမည္ကို မလိုလားေသာေၾကာင့္ ျဖစ္ေၾကာင္း သူက ဆက္လက္ေျပာၾကားခဲ့၏။

အီဂ်စ္၏ လက္တစ္ေလာျဖစ္ရပ္မ်ားကို ေထာက္ျပလ်က္  အီရန္ စီမံခံခြဲေရးအရာရိွခ်ဳပ္က အာရဗ္ႏိုင္ငံမ်ားအတြင္း အၾကမ္းဖက္မႈမ်ား ဆက္လက္ျဖစ္ေပၚေနပါက ထိုအရာသည္ ဘာသာေရး မ႑ိဳင္ႀကီး တစ္ရပ္ကို ထိခိုက္ေစမွာျဖစ္ျပီး၊ ဘက္ေပါင္းစံု၌ ထိခိုက္သူမ်ား ဦးေရျမင့္တက္လာႏိုင္သျဖင့္၊ ရန္သူကိုလည္း ၀မ္းသာအာရျဖစ္ေအာင္ လုပ္ေပးေနသကဲ့သို့ ျဖစ္လိမ့္မည္ဟု ေျပာဆိုလိုက္သည္။

အီဂ်စ္စစ္တပ္သည္ သမၼတ မုဟမၼဒ္ မူရ္စီ (President Mohamed Morsi) အား ရာထူးမွျဖဳတ္ခ်ျခင္း၊ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒကို ဆိုင္းငံ့ထားျခင္း၊ ဇူလိုင္လ ၃ ရက္ေန႕က ပါလီမန္ကိုဖ်က္သိမ္းလိုက္ျပီး ေနာက္တစ္ရက္တြင္ အီဂ်စ္တရားရံုးခ်ဳပ္မွ တရားသူၾကီးခ်ဳပ္ အဒ္လီ မန္စူးရ္(Adly Mansour) အား ၾကားျဖတ္သမၼတအျဖစ္ ခန္႕အပ္ေၾကျငာလိုက္ျခင္းတို႕ေၾကာင့္ အီဂ်စ္၌ တင္းမာမႈမ်ား ႀကီးထြားလာခဲ့သည္။

မူရ္စီကိုေထာက္ခံသူမ်ား၊ ဆန္႕က်င္သူမ်ား ႏွင့္ လံုျခံဳေရးတပ္ဖြဲ႕မ်ားၾကားတြင္ ျဖစ္ေပၚခဲ့သည့္ ျပင္းထန္ေသာတိုက္ခိုက္မႈမ်ားတြင္ လူေပါင္းမ်ားစြာ အသက္ဆံုးရံႈးခဲ့ရသည္။

ႏွစ္ဦးႏွစ္ဖက္ေျပလည္ေရးအား ခ်ဥ္းကပ္ေသာအားျဖင့္ အီရန္-အီရတ္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈကဲ့သို႕ အျပဳသေဘာေဆာင္ တိုးျမွင့္လုိက္ရန္ အဟ္မဒီ နီဂ်ဒ္မွ ေဆာ္ၾသလိုက္သည္၊ ယေန႕ကာလတြင္ ၄င္းႏွစ္ႏိုင္ငံအၾကား၌ မည္သို႕ေသာခြဲျခားျခင္း မရိွေတာ့ပါ ဟုသူက ထည့္သြင္းေျပာၾကားခဲ့သည္။

အမ်ဳိးသားစည္းလံုးမႈအျပင္ ႏိုင္ငံတကာ ဆက္ဆံေရးမ်ားကို ပိုမိုေကာင္းမြန္ ခုိင္မာလာေအာင္ ေဆာင္ရြက္ေနေသာ  အီရတ္ပါလီမန္၏ အခန္းက႑ကိုလည္း အေလးေပးေျပာၾကားသြားျပီး၊ အီရတ္ႏိုင္ငံသည္ လံုၿခံဳ၍ အင္အားႀကီးေသာ လမ္းေၾကာင္းေပၚေရာက္ေနၿပီျဖစ္ေၾကာင္း ထည့္သြင္းေျပာဆိုခဲ့သည္။

ေဒသတြင္းႏိုင္ငံမ်ားအၾကားနားလည္မႈမ်ား ရလာေအာင္ ဖန္တီးရာတြင္ အီရန္ ႏွင့္ အီရတ္တို႕သည္ အေရးပါေသာ အခန္းက႑တြင္ ရိွေနေသာေၾကာင့္ အီရန္သည္ ေဒသတြင္း ႀကံ႕ခုိင္မႈ ႏွင့္ စည္းလံုးျခင္းကို ေဖာ္ေဆာင္တိုးျမွင့္ရန္ အစြမ္္းရိွသမွ် ၾကိဳးပမ္းသြားမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ဆိုသည္။

ၾကာသပေတးေန႕က ျပဳလုပ္ေသာ သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲတြင္လည္း တက္ေရာက္လာေသာ အီရန္သမၼတက အီရန္ ႏွင့္ အီရတ္တို႕သည္ ေဒသတြင္းလံုျခံဳေရး ႏွင့္ တိုးတက္ေရးျဖစ္ထြန္းရန္အတြက္ ထင္ရွားေသာ အခန္းက႑၌ ပါ၀င္ေနလ်က္ရိွသည္ဟု သတင္းေထာက္မ်ားအား ေျပာၾကားခဲ့သည္။

အဟ္မဒီ နီဂ်ဒ္ ၏အဆိုအရ Tehran-Baghdad ခ်စ္ၾကည္ေရးကို တိုးျမွင့္လိုက္ပါက မေရတြက္ႏိုင္သည့္ေကာင္းက်ဳိးမ်ားျဖစ္ထြန္းလာမည္ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ႏုိင္ငံႏွစ္ခုစလံုးသည္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈ ႏွင့္ ဆက္ဆံေရးတိုးျမွင့္မႈအတြက္ အစြမ္းရိွသမွ် ေဖာ္ေဆာင္ဖို႕ သံဓိဌာန္ခ်ထားၾကေၾကာင္း သိရသည္။

အီရန္သမၼတသည္ အီရတ္ႏိုင္ငံသို႕ ႏိုင္ငံကိုယ္စားျပဳအေနျဖင့္ ၾကာသပေတးေန႕က ေရာက္ရိွလာခဲ့ျပီး၊ သူ၏ ႏွစ္ရက္ၾကာခရီးစဥ္ကို အိမ္နီးခ်င္းႏွစ္ႏိုင္ငံၾကား အျပန္အလွန္ဆက္ဆံေရး တိုးျမင့္လာေစရန္အတြက္ ရည္ရြယ္ေၾကာင္းသိရသည္။

သူ႕ခရီးစဥ္၏ပထမေန႕တြင္ သူသည္ အီရတ္ ၀န္ၾကီးခ်ဳပ္ ႏူရီ အလ္မာလီကီ (Nuri al-Maliki) ႏွင့္ ဒုတိယ၀န္ၾကီးခ်ဳပ္ ခုဒိုင္းရ္ အလ္ခုဇာအီ (Khudayr al-Khuzai) တို႕ႏွင့္လည္း ေတြ႕ဆံုခဲ့သည္။

AR/NN/HMV