အဖ်က္စြမ္းအားျပင္း၍ စံမမွီေသာ လ.ဝ.က ဥပေဒႏွင့္ ၁၉၈၂ ႏုိင္ငံသားျပဳမႈ ဥပေဒ

ၾသဂုတ္-၁၊ ၂၀၁၃
M-Media
ေဆာင္းပါးရွင္- ေမာင္သမာဓိ

လူနည္းစုသည္ လူမ်ားစု၏ ဆႏၵကုိ ေလးစားရမည္။ လူမ်ားစုသည္ လူနည္းစု၏ အခြင့္ အေရးမ်ား ကုိ အကာအကြယ္ ေပးရ မည္ဆုိေသာ ဒီမုိကေရစီစံႏွင့္ လြဲေခ်ာ္ေနေသာ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏တည္ဆဲ လူ၀င္မႈ ႀကီးႀကပ္ေရးဥပေဒႏွင့္ ၁၉၈၂ ႏုိင္ငံသားျပဳမႈ ဥပေဒ တုိ႔ေၾကာင့္ နစ္နာေနသူ လူနည္းစုဝင္တစ္ဦး၏ ႐ႈ႕ေထာင့္ မွ အျမင္ကုိ အစုိးရအဖြဲ႔ဝင္မ်ား၊ လႊတ္ေတာ္ ကုိယ္စားလွယ္ ႀကီးမ်ား ႏွင့္ ၈၈၈၈ ဥပေဒေရးရာ အဖြဲ႔ ဝင္မ်ား အေနျဖင့္ ဂ႐ုျပဳ ေလ့လာႏုိင္ရန္ တင္ျပအပ္ပါသည္။

၁။ အမ်ဳိးသားႏွင့္ အမ်ဳိးသမီး၊ က်ား မ လိင္ခြဲျခားဆက္ဆံေသာဥပေဒမ်ား ျဖစ္ေနျခင္း။

ႏိုင္ငံျခားသား အိမ္ေထာင္ဖက္(FRC)ကို  တရား၀င္ လက္ထပ္ထားေသာ ဗမာခ်င္း တူေသာ္လည္း ဖခင္ (ေယာက်ၤား) သည္ ျမန္မာ ႏုိင္ငံသား  ျဖစ္လွ်င္ ေမြးလာေသာ ကျပား သားသမီးမ်ား(One-FRC)သည္ အသက္ ၁၈ ႏွစ္ၿပည့္လွ်င္ အလုိေလွ်ာက္ ႏုိင္ငံသားျဖစ္ၿပီး၊ ျမန္မာစစ္စစ္ မိခင္ (မိန္းမ)မွ ေမြးလာေသာ ကျပား သားသမီးမ်ား(One-FRC) သည္ အသက္ ၁၈ ႏွစ္ႏွင့္ ၁၉ ႏွစ္ၾကားတြင္ က်မ္းႀကိမ္မွသာ ႏုိင္ငံသားျပဳခြင့္ ရပါသည္။

တစ္္ဖန္ One-FRC (ကျပား) မိဘႏွစ္ပါးမွ ေမြးဖြားသူသည္ ႏုိင္ငံသား အျဖစ္ သတ္မွတ္ ခံရၿပီး ေဆးတကၠသုိလ္ တက္ခြင့္၊ ဘြဲ႔လြန္သင္တန္းမ်ား တက္ခြင့္ ရခ်ိန္တြင္ ႏုိင္ငံျခားသား လက္မွတ္ ကုိင္ေဆာင္သူ ျမန္မာႏြယ္ဖြား အမ်ဳိးသားကုိ လက္ထပ္ထားေသာ ျမန္မာစစ္စစ္ မိခင္ မွ ေမြးဖြားသူ ကေလးငယ္၏ အနာဂတ္တြင္ ေဆးတကၠသိုလ္ တက္ခြင့္၊ ဘြဲ႔လြန္သင္တန္းမ်ား တက္ေရာက္ခြင့္ႏွင့္ တရား႐ုံးခ်ိန္ဘာ ဆင္းခြင့္မ်ား ဆုံး႐ႈံး သြားပါေတာ့သည္။

တဖန္ ကေလးငယ္ လူမမယ္ အ႐ြယ္တြင္ ဧည့္ႏုိင္ငံသား (UCC) မေလွ်ာက္မီ သုိ႔မဟုတ္ ေလွ်ာက္ထားဆဲ မိဘတစ္ဦးဦး ေသဆုံးခဲ့ ပါက ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ထုိကေလး၏ ပညာေရး အနာဂတ္သည္ လုံးဝေပ်ာက္ဆုံး သြားပါေတာ့သည္။ ထုိအခ်က္ကုိ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္၊ လ.ဝ.က ဝန္ႀကီး ဦးခင္ရီႏွင့္ သဃၤန္းကၽြန္းလႊတ္ေတာ္ ကုိယ္စားလွယ္ ဦးသိန္းညႊန္႔တုိ႔ သတိျပဳမိပုံ မေပၚေသာေၾကာင့္ လ.ဝ.က ဥပေဒႏွင့္ ၁၉၈၂ ႏုိင္ငံသား ျပဳမႈ ဥပေဒကုိ ျပင္ဆင္ရန္ ဇြတ္ျငင္းေနၾကျခင္း ျဖစ္၏။

ကေလး၏ အရည္အခ်င္း မမီမႈေၾကာင့္ မဟုတ္ဘဲ မိဘ၏ လြတ္လပ္ေသာ သေဘာဆႏၵအရ အိမ္ေထာင္ဖက္ ေရြးခ်ယ္မႈေၾကာင့္ ႏွစ္ေပါင္း ၆၀ အတြင္း အျပစ္ေပး အေရးယူခံခဲ့ရေသာ ျမန္မာျပည္ အႏွံ႔မွ အနာဂတ္မဲ့ ကေလးငယ္မ်ား၏ ဘဝေပါင္းမ်ားစြာ အတြက္ ယူႀကဳံးမရျဖစ္ကာ ဝမ္နည္းမိသည္။ အနာဂတ္၏ လူ႔စြမ္းအား အရင္းအျမစ္မ်ား ၿပဳံးတီးေစေသာ မွားယြင္းသည့္ အစုိးရ အဆက္ဆက္၏ စီမံခန္႔ခြဲမႈမ်ား၏ ေနာက္ဆုံး ရလဒ္သည္ ကမာၻေပၚတြင္ အဆင္းရဲဆုံးတုိင္းျပည္အျဖစ္ ယေန႔တုိင္ စားရင္း ဝင္ေနပါေတာ့သည္။ လူငယ္မ်ား၏ အနာဂတ္သည္ တုိင္းျပည္၏ အနာဂတ္ပင္ ျဖစ္၏။

သုိ႔အတြက္ ကမာၻ႔ လူမြဲႏုိင္ငံ စာရင္းဝင္ေစသာ တရားခံသည္ ေသြးႏွင့္ဆုံးျဖတ္သည္ဟု ဆုိေသာ တတိယ မ်ဳိးဆက္ မွသာ ႏုိင္ငံသားျဖစ္ေစမည့္ လ.ဝ.က ဥပေဒပင္ျဖစ္သည္။

ထုိကဲ့သုိ႔ အဖ်က္စြမ္းအားႀကီးမားေသာ လ.ဝ.က ဥပေဒကုိ ယေန႔ ေခတ္စားေနေသာ အတည္ မျဖစ္ေသးသည့္ မ်ဳိးေစာင့္ ဥပေဒႏွင့္ ႏႈိင္းယွဥ္ စဥ္းစား ၾကည့္ႏုိင္ပါသည္။ မ်ဳိးေစာင့္ ဥပေဒသည္လည္း ဗုဒၶၶၶၶဘာသာ အမ်ဳိးသမီးမ်ား အေပၚတြင္သာ သက္ေရာက္ၿပီး၊ ဗုဒၶဘာသာ အမ်ဳိးသားမ်ား အတြက္မူ အႀကဳံးမဝင္ေသာ က်ားမ လိင္ခြဲျခား ဆက္ဆံေသာ ဥပေဒတစ္ခု ျဖစ္ပါသည္။

ထုိ႔ေၾကာင့္ ျမန္မာေယာက်ၤားႏွင့္ ျမန္မာအမ်ဳိးသမီးကုိ တန္းတူမထားဘဲက်ား၊မ လိင္ခြဲျခားကာ အမ်ဳိးသမီးမ်ားကုိ ႏွိမ့္ခ်ဆက္ဆံေသာ ဥပေဒမ်ားျဖစ္၍ လ.ဝ.က ဥပေဒ၊ ၁၉၈၂ ႏုိင္ငံသား ျပဳမႈဥပေဒႏွင့္ မ်ဳိးေစာင့္ဥပေဒ တုိ႔သည္ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ လူ႔အခြင့္ေရးေၾကျငာစာတမ္း (Universal Declaration of Human Rights) အပုိဒ္ ၂ ႏွင့္ ဆန္႔က်င္ဖက္ျဖစ္ေနေသာေၾကာင့္ စံခ်ိန္မီ ဥပေဒမ်ား မဟုတ္ပါ။

• NRC = National Registration Certificate ( “ ႏုိင္” ပန္းေရာင္ကဒ္ ကိုင္ေဆာင္သူ)
• FRC = Foreign Registration Certificate (ျပည္တြင္းေန ႏုိင္ငံျခားသား မွတ္ပုံတင္ ကုိင္ေဆာင္သူ) ျပည္တြင္း ခရီးသြားလွ်င္ သက္ဆုိင္ရာ မွတ္ပုံတင္႐ုံးမ်ားသုိ႔ အေၾကာင္းၾကား ရသည္။ လြတ္လပ္စြာ ခရီးသြားလာခြင့္ မ႐ွိပါ။ ေျမကြက္၊ အိမ္ယာ အမည္ေပါက္ ပုိင္ဆုိင္ခြင့္မ႐ွိသူ။
•           ျပဳႏုိင္ငံသား = (FRC) ဖခင္ႏွင့္ (FRC) မိခင္တုိ႔မွ ေမြးဖြားၿပီး ႏုိင္ငံသား အျဖစ္ ေလွ်ာက္ထားကာ ဥပေဒအရ ႏုိင္ငံသားျဖစ္လာသူ ျမန္မာႏြယ္ဖြား။ (အစိမ္းေရာင္ ကဒ္)
•           ဧည့္ႏုိင္ငံသား = (FRC) လက္မွတ္ကုိင္ေဆာင္သူ တစ္ဦးမွ က်မ္းႀကိမ္ၿပီး ဧည့္ႏုိင္ငံသားျဖစ္လာသူ။ (UCC ကဒ္)
•           One-FRC = (FRC) + (NRC)  မိဘႏွစ္ပါးမွ ေမြးဖြားလာေသာ သား၊ သမီး ကုိေခၚေသာ ဗန္းစကား ျဖစ္ၿပီး အမ်ားစုမွာ ျမန္မာ ကျပား မ်ား ျဖစ္ၾကပါသည္။
•           Two-FRC = FRC မိဘႏွစ္ပါးမွ ေမြးဖြားလာေသာ သား၊ သမီးတုိ႔ကို ေခၚသည့္ လ.ဝ.က ဗန္းစကား
•           White Card = မည္သည့္ ႏုိင္ငံသားမွန္းမသိသူကုိ ထုတ္ေပးေသာကဒ္ျဖစ္ၿပီး ဖြဲ႔စည္းပုံႏွင့္ အမတ္ ေ႐ြးေေကာက္ပြဲမ်ားအတြက္ မဲေပးခြင့္႐ွိသူ။ (႐ုိဟင္ဂ်ာမ်ားကုိသာ ထုတ္ေပးထားပါသည္။)

၂။  ဥပေဒႏွင့္ မရင္းႏွီးေသာအျပစ္မဲ့သူ (Innocents) မ်ားကုိ စာနာမႈ ကင္းမဲ့စြာ ေရးသားထားေသာ ဥပေဒျဖစ္ျခင္း။

ဥပေဒကုိလည္းမသိ၊ ႀကိဳတင္အေၾကာင္းၾကားအသိေပးမႈ(notice) လည္းမရွိေသာေၾကာင့္ အသက္ ၁၈ ႏွစ္ႏွင့္ အသက္ ၁၉ ႏွစ္ၾကားတြင္ အေၾကာင္း အမ်ဳိးမ်ဳိးျဖင့္ က်မ္းမႀကိမ္ျဖစ္ေသာ ျမန္မာစစ္စစ္ မိခင္ မွ ေမြးဖြားလာသည့္ ျမန္မာကျပားကေလးမ်ား(One-FRC)သည္ အသက္ ၁၉ ႏွစ္ျပည့္ ၿပီးေသာအခါ အလုိ အေလွ်ာက္ ႏုိင္ငံျခားသား(FRC) ျဖစ္သြားပါေတာ့သည္။

ထုိ႔ေၾကာင့္ စာေတာ္ေသာ္လည္း အသက္ေမြး၀မ္္းေၾကာင္းဆုိင္ရာ တကၠသိုလ္မ်ား(Institutes)တြင္ တက္ေရာက္ ပညာသင္ခြင့္ႏွင့္ ဘြဲ႔လြန္သင္တန္းမ်ား တက္ခြင့္ မရၾက၍ ႏုိင္ငံေတာ္အတြက္ လူသားသယံဇာတမ်ား ေလွ်ာ့နည္း၊ ယိုစီး၊ ဆုံး႐ႈံးခဲ့ရပါသည္။ လူငယ္မ်ား၏ အနာဂတ္ကုိ ဖ်က္ဆီးလွ်င္ တုိင္းျပည္ အနာဂတ္သည္လည္း မလြဲမေသြ ပ်က္စီးေၾကာင္း ေ႐ႊျမန္မာတုိ႔ အားလုံး  ကုိယ္ေတြ႔ ျဖစ္၍ ျငင္းမည့္သူ မ႐ွိပါ။ ထုိ႔ေၾကာင့္  အနာဂတ္ကုိ ပုိင္စုိးေသာ လူငယ္မ်ားကုိ ေက်ာသား ရင္သား မခြဲျခားဘဲ အညီအမွ် ဖြံ႔ၿဖဳိးတုိးတက္ေအာင္ အခြင့္အလမ္းမ်ား ေပးသင့္ ပါသည္။ အတားအစီးမ်ားကုိ ဖယ္႐ွားေပး သင့္သည္။

၃။ မစၦရိယ စိတ္ႏွင့္ ေရးဆြဲထားေသာ ဥပေဒျဖစ္ျခင္း။

ျမန္မာထိပ္ပုိင္း အရာ႐ွိရာထူးမ်ားအတြက္ “ လူေကာင္းလူေတာ္” ကုိသာေ႐ြးရမည္ဆုိေသာ ျမန္မာစကားကုိ ေျပာင္ျပန္လွန္ေျပာခဲ့သည့္ သြားေလသူ ဦးေနဝင္း၏ ၾသဝါဒေၾကာင့္ အစုိးရဌာနအသီးသီးမွ လူေတာ္မ်ား ၿပဳံးတီးခဲ့ရသကဲ့သုိ႔ ဌာနဆုိင္ရာ အရာ႐ွိရာထူးႀကီးမ်ားအတြက္ အစၥလာမ္ဘာသာဝင္ကုိ မခန္႔ရဆုိေသာ ဦးေနဝင္း၏ မစၦရိယစိတ္ႏွင့္ ညႊန္ၾကားမႈေၾကာင့္ လူေတာ္၊ လူေကာင္းမ်ား ေလလြင့္ခဲ့ရေသာ အတိတ္သမုိင္းဆုိး ႐ွိခဲ့ဘူး၏။ ထုိအခါ အစုိးရ၏ စီမံခန္႔ခြဲမႈတုိ႔သည္ ဌာနအသီးသီးတြင္ Check & Balance မ႐ွိေတာ့ဘဲ ခုိင္းသမွ်ေခါင္းညိွတ္ကာ ကေမာက္ကမ ညႊန္ၾကားခ်က္မ်ားအတုိင္း စည္းဝါး၊ ကာရံမညီ၊ (ဥပေဒက မည္သုိ႔ပင္ဆုိေစကာမူ စကားလုံးကုိ ထည္လဲ သုံးကာ) လုပ္ေဆာင္ၾကေလရာ တုိင္းျပည္ ျပာပုံဘဝ ဆုိက္ေရာက္ေလေတာ့သည္။

ေသြးႏွင့္ဆုံးျဖတ္သည္ဆုိေသာ လ.ဝ.က ဥပေဒႏွင့္ ဘာသာႏွင့္ ဆုံးျဖတ္သည္ ဆုိေသာ အမ်ဳိး ေစာင့္ ဥပေဒတုိ႔သည္ ကမာၻ႔အံ့ဘြယ္ မျဖစ္ညစ္က်ယ္ ဥပေဒမ်ားျဖစ္ေသာ္လည္း လ.ဝ.က ဝန္ႀကီးႏွင့္ မ်ဳိးေစာင့္ ဥပေဒေရးဆြဲသူတုိ႔မွာ ဂုဏ္ယူမဆုံး ႐ွိေနၾကကုန္၏။ အမ်ဳိးေစာင့္ ဥပေဒဟု အမည္ ေပးထား ေသာ္လည္း ဘာသာကုိသာ အေျခခံေသာေၾကာင့္ အမ်ဳိးကုိ တဖက္လွည့္ႏွင့္ ဖ်က္သကဲ့သုိ႔ ျဖစ္ေနသည့္ ဥပေဒႏွင့္ ေျမမ်ဳိ၍ လူမ်ဳိးမျပဳတ္၊ လူမ်ဳိမွ လူမ်ဳိးျပဳတ္မည္ဆုိေသာ လ.ဝ.က ၏ ေဆာင္ပုဒ္တုိ႔သည္ ဝိေရာဓိ ျဖစ္ေနေသာ္လည္း ဥပေဒျပဳသူမ်ားအၾကား စည္းလုံးေနျခင္းမွာ တူညီေသာ မစၦရိယ စိတ္ေၾကာင့္သာ ျဖစ္၏။ မစၦရိယ၊ ေမာဟ အေမွာင္ဖုံးကာ အဖ်က္စြမ္းအားျပင္း ဥပေဒမ်ားေၾကာင့္ ဆုတ္ယုတ္ က်ဆင္းေနေသာ တုိင္းျပည္ အေျခအေန အမွန္ကုိ မျမင္ႏုိင္၊ မၾကားႏုိင္ေတာ့ဘဲ ျပာပုံဘဝေရာက္မွ ေနာင္တ အနည္းငယ္ ရေလဟန္ ျပဳ၏။

တဖန္ လက္႐ွိ လ.ဝ.က ဥပေဒသည္ ေသြးႏွင့္ဆုံးျဖတ္သည္ဆုိေသာ္လည္း လက္ေတြ႔တြင္ ျမန္မာေသြး ငါးမူးဖုိးႏွင့္အထက္ ပါေသာ ဘာသာျခား ျမန္မာကျပားမ်ားကုိ ႏွိပ္ကြပ္ရန္ ရည္ရြယ္၍ ေရးဆြဲ ထားေသာ ခြဲျခားဆက္ဆံ ကန္႔သတ္သည့္ အဖ်က္ဥပေဒသက္သက္ ျဖစ္ေလ၏။ အမ်ဳိးေစာင့္ရန္ ေရးဆြဲ ထားေသာ ဥပေဒသည္ ကုိးကြယ္သည့္ ဘာသာအေပၚ အေျခခံ ခြဲျခားဆက္ဆံသကဲ့သုိ႔ ေသြးႏွင့္္ ဆုံးျဖတ္သည္ဆုိေသာ လ.ဝ.က ဥပေဒသည္လည္း ေနာက္ဆုံး ဘာသာႏွင့္သာ ခြဲျခားဆက္ဆံေလ၏။ တစ္ဖေအ၊ တစ္မေအ တည္းေမြးေသာ ညီအစ္ကုိခ်င္း အတူတူ အစၥလာမ္ဘာသာ ကုိးကြယ္သူသည္ (ႏုိင္) မွတ္ပုံတင္ကဒ္ မရဘဲ ဗုဒၶဘာသာ ကုိးကြယ္သူက ႏုိင္ကဒ္ ရေလ၏။

မေလး႐ွားႏုိင္ငံသည္ MM2H Programme (Malaysia My Second Home) ကုိေၾကျငာကာ လူမ်ဳိးမေ႐ြး ဘာသာမေ႐ြး ႏုိင္ငံအတြင္း လာေရာက္ အေျခခ်ရန္ ဖိတ္ေခၚေနခ်ိန္တြင္ ျမန္မာႏုိင္ငံသည္ တုိင္းျပည္အတြင္း အေျခတက် ေနထုိင္သူမ်ားကုိ အေျခအေနမဲ့ေအာင္ နည္းမ်ဳိးစုံသုံး လုပ္ေဆာင္ေန႐ုံမက တုိင္းျပည္၏ ပုိင္ဆုိင္မႈ (Asset) မ်ား ျပည္ပသုိ႔ ယိုစီးထြက္ေအာင္ လုပ္ေဆာင္ေနၾကျခင္းသည္ မစၦရိယ စိတ္ေၾကာင့္သာျဖစ္၏။

ထုိင္းႏုိင္ငံတြင္ တရားဝင္ အႏွစ္ ၂၀ ေနထုိင္ၿပီး ဘဏ္တြင္ ဘတ္ေငြ ၁ သိန္း(ျမန္မာေငြ သိန္း ၃၀ ခန္႔) ျပႏုိင္လွ်င္ ထုိင္းႏုိင္ငံသား ေပး၏။ ဖိလစ္ပုိင္ႏုိင္ငံတြင္ ဖိလစ္ပုိင္လူမ်ဳိး အေယာက္ ၂၀ ကုိ အလုပ္ခန္႔ ေပးႏုိင္ေသာ လုပ္ငန္းတစ္ခုကုိ ရင္းႏွီးျမွပ္ႏွံလွ်င္ ႏုိင္ငံသားေပး၏။ စကၤာပူႏုိင္ငံတြင္လည္း အစုိးရ သတ္မွတ္ ထားေသာ ေငြပမာဏကုိ ရင္းႏွီးျမွပ္ႏွံလွ်င္ ႏုိင္ငံသားေပး၏။ ဤအခ်က္တြင္လည္း ၎ႏုိင္ငံမ်ားသည္ ျမန္မာႏုိင္ငံ ကဲ့သုိ႔ လူနည္းစုကုိပ်က္စီးေစမည့္ ဥပေဒမ်ား (ဥပမာ ။   ။ မြတ္ဆလင္မ်ားကုိသာ ရည္ရြယ္ ေသာ  သံဃာေတာ္မ်ား ထုတ္ျပန္သည့္ ျဖတ္ေလးျဖတ္ ဥပေဒမ်ား၊ အမ်ဳိးေစာင့္ဥပေဒ၊ တုိင္းျပည္၏ အနာဂတ္ကုိ ဖ်က္စီးေသာ လ.ဝ.က ဥပေဒ၊ စသည္တုိ႔) ကုိ မျပဌာန္းဘဲ အျပဳသေဘာ ေဆာင္သည့္ တုိင္းက်ဳိးျပည္ျပဳ ဥပေဒမ်ားကုိသာ ျပဌာန္းေနသည္ကုိ ေတြ႔ႏုိင္ပါသည္။

ဤကဲ့သုိ႔ တုိင္းျခားျပည္ျခားမွ အျခားႏုိင္ငံသားမ်ားကုိ မက္လုံး (Incentive) အမ်ဳိးမ်ဳိး ေပးကာ မိမိ ႏုိင္ငံအတြင္း လာေရာက္ အေျခခ် ေနထုိင္ရန္ ဆြဲေဆာင္ေနေသာ ေခတ္ အခါသမယတြင္ ႏုိင္ငံအတြင္း ေအးအတူ ပူအမွ် ေနလာၾကေသာ ဘာသာျခား မြတ္ဆလင္မ်ားကုိ ႏုိင္ငံေရးျဖစ္စဥ္မ်ား၌ အတူတကြ ပါဝင္ႏုိင္ေအာင္ႏွင့္ ေပ်ာ္ေပ်ာ္႐ြင္႐ြင္ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ ေနသာထုိင္သာ၊ လုပ္သာကုိင္သာ ႐ွိေအာင္ လ.ဝ.က ဥပေဒႏွင့္ ၁၉၈၂ ႏုိင္ငံသားျပဳမႈ ဥပေဒတုိ႔ကုိ အဘယ္ေၾကာင့္ ျပင္ဆင္ ေရးဆြဲမေပးခ်င္ရသနည္းု။ အေျဖကေတာ့ ဥပေဒေရးဆြဲသူမ်ား မစၦရိယ စိတ္ကင္းစြာ၊ အဂတိတရား ၄ ပါးကင္းစြာ ဥပေဒမ်ားေရးဆြဲမွသာ တိုင္းျပဳျပည္ျပဳ ႏုိင္ငံအက်ဳိးျပဳ ဥပေဒမ်ား ျဖစ္လာမည္ဟု ေျပာခ်င္ပါသည္။

ထုိ႔အျပင္ ဗုဒၶဘာသာ ဂုိဏ္းခြဲမ်ားအၾကား မူရင္းအက်ဆုံး ေထရဝါဒ ဗုဒၶဘာသာထြန္းကားရာ ျမန္မာျပည္တြင္ သူတစ္ပါးကုိ ပ်က္စီးဆုံ႐ႈံးးေအာင္ ႀကံေဆာင္သူသည္ မိမိကုိယ္တုိင္လည္း ပ်က္စီးဆုံး႐ႈံး မႈမ်ားႏွင့္ ရင္ဆုိင္ရလိမ့္မည္ဟု ဆုိေသာ ဗုဒၶ၏ အေျခခံအက်ဆုံး တရားေတာ္ကုိ သံဃာေတာ္မ်ား ကုိယ္တုိင္ပင္ ေမ့ေလွ်ာ့ေနၾကေလၿပီ။

၄။ လက္ေပါက္စိပ္ေသာ လက္တလုံးျခား လ.ဝ.က ဥပေဒ ။

တနည္းအားျဖင့္ မသိသူေက်ာ္သြား၊ သိသူေဖၚစား လွည့္စားတတ္ေသာ လက္ေပါက္ကပ္သည့္ ဥပေဒမ်ားဟု ကင္ပြန္း တပ္လွ်င္ ပုိမုိပြင့္လင္း ျမင္သာ႐ွိမည္ဟု ထင္ပါသည္။

(က) ဖေအတူ၊ အေမတူ၊ ဇာတိခ်က္ျမွပ္တူ ေက်ာင္းစာေတာ္ေသာ ပန္းေသး ညီအစ္ကုိႏွစ္ဦး႐ွိရာ ၁၉၄၇ ခုတြင္ ေမြးေသာ အစ္ကုိျဖစ္သူက ေဆးတကၠသုိလ္ တက္ခြင့္ရၿပီး၊ ၁၉၄၉ တြင္ေမြးေသာ ညီျဖစ္သူက ေဆးတကၠသုိလ္တက္ခြင့္ မရပါ။ ၁၉၄၈ လြတ္လပ္ေရး ရခ်ိန္ႏွင့္ ျဖတ္သည္ဟု ဆုိေသာ ဥပေဒေၾကာင့္ တုိင္းျပည္၏ အနာဂတ္ ၾကယ္ပြင့္မ်ား ေၾကြ လႊင့္ခဲ့ရသည္။

(ခ) ႏုုိင္ငံျခားသားလက္မွတ္ ကိုင္ေဆာင္သူ(FRC) မိဘႏွစ္ပါးမွ ေမြးဖြားလာေသာ ျမန္မာႏြယ္ဖြား ႏုိင္ငံျခားသားကေလး(Two-FRC)ကို ႏိုင္ငံသား(NRC) ဇနီးေမာင္ႏွံက တရား၀င္ စာခ်ဳပ္စာတမ္းႏွင့္ ေမြးစားပါက ႏိုင္ငံသား အျပည့္ျဖစ္ၿပီး ျမန္မာကျပားမ်ား(One-FRC)ထက္ အခြင့္အေရး ပိုရကာ အသက္ေမြး ၀မ္းေၾကာင္း တကၠသုိလ္မ်ားတြင္ ပညာသင္ၾကားခြင့္ ရသည့္အျပင္ ဘြဲ႔လြန္သင္တန္း  မ်ားကုိလည္း တက္ေရာက္ ပညာသင္ၾကားခြင့္ ရၾကပါသည္။

One-FRC ျမန္မာ ကျပားမ်ားအတြက္ အျခားထြက္ေပါက္ တစ္ခုမွာ မ်ားမၾကာမီ ျပဌာန္းေတာ့မည့္ ႏုိင္ငံတကာ အဆင့္မီ PR (Permanent Resident) ဥပေဒ ပင္ျဖစ္၏။  ႏုိင္ငံေတာ္မွ PR ရသူသည္ အစုိးရႏွင့္ ပုဂၢလိကပုိင္ ေက်ာင္းမ်ားႏွင့္ တကၠသုိလ္မ်ားတြင္ တက္ေရာက္ ပညာသင္ၾကားခြင့္႐ွိေသာေၾကာင့္ မည္သည့္ ႏုိင္ငံသား အဆင့္အတန္း (Class/Status) ျဖစ္ေစကာမူ PR ထက္ အခြင့္အေရး ပိုမုိရရ ပါလိမ့္မည္။

PR ဥပေဒကုိ အျပည္ျပည္ဆုိင္ရာ ဥပေဒအဆင့္အတန္းအတုိင္း စံမီေရးဆြဲေနပါသည္ဆုိေသာ ျပည္ေထာင္စု ဝန္ႀကီး ဦးခင္ရီ အေနျဖင့္ လ.ဝ.က ဥပေဒႏွင့္ ၁၉၈၂ ႏုိင္ငံသားျပဳမႈ ဥပေဒတုိ႔ကုိလည္း ႏုိင္ငံတကာ စံႏႈံးမ်ားႏွင့္အညီ ျပင္ဆင္ေရးဆြဲမွသာ လူဝင္မႈ ဥပေဒမ်ားအခ်င္းခ်င္း လုိက္ေလွ်ာ္ညီေထြ ႐ွိမည္ျဖစ္ၿပီး တုိင္းျပည္ အနာဂတ္ကုိလည္း ကာကြယ္ၿပီးျဖစ္ပါလိမ့္မည္။

၅။ မိဘမ်ား၏ လြတ္လပ္ေသာဆႏၵအရ အိမ္ေထာင္ဖက္ေရြးခ်ယ္မႈ အတြက္ မိမိ၏ မိဘႏွစ္ပါး ကိုေရြးခ်ယ္ခြင့္ မရွိၾကေသာ အျပစ္မဲ့ သားသမီးမ်ားအား အျပစ္ေပးေသာ ဥပေဒျဖစ္ေနျခင္း။

အိမ္နီးခ်င္း ထုိင္းႏိုင္ငံ၊ ဂ်ပန္ႏွင့္ အေမရိကန္ႏုိင္ငံတုိ႔တြင္ မိမိႏုိင္ငံသားႏွင့္ လက္ထပ္သည့္ ႏုိင္ငံျခားသားကုိ တရားဝင္ေပါင္းသင္းေန သ၍ ႏုိင္ငံသားအျဖစ္ အသိအမွတ္ ျပဳေသာေၾကာင့္ ေမြးလာေသာ ကျပား သားသမီးမ်ားသည္ ႏုိင္ငံသား အခြင့္အေရး အျပည့္အဝ ရၾကပါသည္။

ဘာသာျခား အိမ္ေထာင္ဖက္ (FRC)အား ေရြးခ်ယ္သည့္ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ကုိ ျမန္မာ မိဘတစ္ဦးဦးက ျပဳလုပ္ခဲ့သည့္ အတြက္ (သုိ႔မဟုတ္) NRC ႏုိင္ငံသား မိခင္က ျမန္မာျပည္ေပါက္ ႏုိင္ငံျခားသား(FRC) လက္မွတ္ကိုင္ေဆာင္သူ အမ်ဳိးသားကုိ ေရြးခ်ယ္ လက္ထပ္သည့္အတြက္ ဘုမသိ၊ ဘမသိ ေမြးလာေသာ ကျပား သားသမီး မ်ား၏ ကုိုယ္ရည္ကုိယ္ေသြး တုိးတက္ေအာင္ ပညာသင္ခြင့္ကုိ ပိတ္ပင္မည္ဆုိလွ်င္ တရားမွ်တမႈ ႐ွိမည္မဟုတ္ပါ။ တုိင္းျပည္၏ အနာဂတ္ကုိ ပုိင္ဆုိင္ၾကသည့္ ကေလးမ်ား အခ်င္းခ်င္းၾကား ခြဲျခားဆက္ဆံမႈ မျပဳသင့္ေတာ့ပါ။ လေလးမ်ား၏ အနာဂတ္ကုိ ဖ်က္ဆီးျခင္းသည္ တုိင္းျပည္၏ အနာဂတ္ကုိ ဖ်က္ဆီးျခင္းပင္ ျဖစ္သည္။

ကင္ညာ၊ အေမရိကန္ ကျပား (ျမန္မာလူဝင္မႈ ႀကီးၾကပ္ေရးဥပေဒ ဗန္းစကားအရ One-FRC) အုိဘားမား သမၼတျဖစ္လာသည့္ အခ်ိန္အခါ သမယတြင္ ျမန္မာ ကျပား (One-FRC) သည္ ေရြးေကာက္ ခံႏို္င္ဘုိ႔ ေဝးစြ၊ တကၠသုိလ္မ်ားတြင္ လြတ္လပ္စြာ ပညာသင္ၾကား ခြင့္ကုိပင္ မရၾကပါ။

ႏုိင္ငံတကာဥပေဒစံႏွင့္ မကိုက္ညီသည့္အျပင္ အလြန္မွားယြင္းေနေသာ ဥပေဒ၏ သားေကာင္မ်ား ျဖစ္ေနၾကသည့္ ျမန္မာကျပား ကေလး(One-FRC) မ်ားသည္ စာေတာ္ေသာ္လည္း ေဆး၊ စက္မႈ၊ စီးပြားေရး ႏွင့္ ပညာေရး စသည့္ တကၠသိုလ္မ်ားသို႔ ၀င္ခြင့္မရခဲ့ျခင္း၊ တက္ခြင့္ေပးသည့္အခါတြင္လည္း ဘြဲ႔လြန္ သင္တန္းမ်ားကိုတက္ခြင့္မရျခင္းႏွင့္ လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ အျဖစ္ေရြးခ်ယ္ခံပုိင္ခြင့္ မရွိျခင္းတုိ႔သည္  အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာလူ႔အခြင့္အေရးေၾကညာစာတမ္းအပုိဒ္ ၂၁၊ ၂၆ တို႔ႏွင့္ ဆန္႔က်င္ေနပါသည္။

၆။ ေနာက္ဆက္တြဲ ညႊန္ၾကားခ်က္မ်ားက လူ႔အခြင့္အေရး ပုိမုိခ်ဳိးေဖါက္သည္။

အစၥလာမ္ဘာသာဝင္မ်ား မွတ္ပုံတင္ေလွ်ာက္ထားလာလွ်င္ အမႈတြဲကုိ တုိင္းအထိ တင္ျပ ရမည္ ဆုိေသာ ေနာက္ဆက္တြဲ ညြန္ၾကားခ်က္သည္ ကုိးကြယ္သည့္ ဘာသာအားျဖင့္ ခြဲျခား ဆက္ဆံေသာ ညႊန္ၾကားခ်က္ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ လူ႔အခြင့္အေရး ေၾကညာ စာတမ္း အပုိဒ္ (၂) ႏွင့္ ဆန္႔က်င္ေနပါသည္။

၇။ ႏုိင္ငံသား (Citizen) ျဖစ္ျခင္းကုိ အဆင့္အမ်ဳိးမ်ဳိး (Class) ခြဲထားျခင္းက သာ၍ ႐ုပ္ဆုိးသည္။

ႏုိင္ငံတကာတြင္ ႏုိင္ငံသားျဖစ္ျခင္း၊ မျဖစ္ျခင္း ဟူေသာ အလြန္႐ုိး႐ွင္းသည့္ ဥပေဒမ်ားသာ ႐ွိၿပီး ျမန္မာႏုိင္ငံ လ.ဝ.က ဥပေဒႏွင့္ ေ႐ြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မ႐ွင္ဥပေဒတုိ႔တြင္ ႏုိင္ငံသား Status ကို ႐ႈပ္ေထြးစြာ ခြဲျခား ျပဌာန္းထားသည္ကုိ ေအာက္ပါ အတုိင္း ေတြ႔ႏုိင္ပါသည္။

(က) တုိင္းရင္းသား/ႏုိင္ငံသား မိဘႏွစ္ပါးမွ ေမြးဖြားသူ ႏုိင္ငံသား၊ NRC, (Citizen by birth)၊ (ပန္းေရာင္ ႏုိင္ကဒ္)

(ခ)  ႏုိင္ငံသားဖခင္ ႏွင့္ ႏုိင္ငံျခားသား မိခင္မွ ေမြးေသာ ႏို္င္ငံသား၊ NRC, (One-FRC) (ပန္းေရာင္ ႏုိင္ကဒ္)

(ဂ) ႏုိင္ငံျခားသားဖခင္ႏွင့္ ႏိုင္ငံသားမိခင္မွေမြးေသာ က်မ္းႀကိမ္ၿပီးမွရသည့္ ႏုိင္ငံသား၊ NRC, (One-FRC) (ပန္းေရာင္ ႏုိင္ကဒ္)

(ဃ) FRC လက္မွတ္ကုိင္ မိဘႏွစ္ပါးမွ ေမြးဖြားသူျဖစ္ၿပီး အသက္ ၁၈ ႏွစ္ျပည့္ၿပီးေနာက္္ ေလွ်ာက္၍ ရေသာ ျပဳႏုိင္ငံသား။ (အစိမ္းေရာင္ ျပဳကဒ္)

(င) နုိင္ငံျခားသား (FRC) လက္မွတ္မွ ေျပာင္းလဲေလွ်ာက္ရေသာ ဧည့္ႏုိင္ငံသား၊ (အျဖဴေရာင္ ကဒ္ႀကီး) (UCC ကဒ္)

(စ) မိမိမေမြးခင္အရင္ ႏုိင္ငံသားျဖစ္ၿပီးေသာ မိဘႏွစ္ပါးမွ ေမြးဖြားလာသည့္ ႏုိင္ငံသား၊ NRC

(ဆ) မည္သည့္ႏုိင္ငံသားမွန္း မသိဟု ဆုိကာ ရုိဟင္ဂ်ာမ်ားကုိ ဥပေဒမွ ျပဌာန္းထားျခင္း မ႐ွိဘဲ ထုတ္ေပးထားေသာ အျဖဴေရာင္ကဒ္… စသည္ျဖင့္ ႏုိင္ငံသား status ကုိ အဆင့္အမ်ဳိးမ်ဳိး ခြဲျခားထားျခင္း(Classify လုပ္ျခင္း) သည္ ႏုိင္ငံသားမ်ား အၾကား ပညာသင္ၾကားရာတြင္၎၊ အလုပ္ခန္႔ထားရာတြင္၎ ခြဲျခားဆက္ဆံမႈကုိ ျဖစ္ေပၚေစ ေလသည္။ အခြင့္အေရးႏွင့္ ရပုိင္ခြင့္မ်ား မတူညီေတာ့ပါ။

ထုိ႔ေၾကာင့္ ကျပား ခေလးမ်ားသည္ လြတ္လပ္စြာ ပညာသင္ခြင့္မရေတာ့ဘဲ ေဈးသည္၊ ပြဲစားႏွင့္ ေရႊ႕ေျပာင္းလုပ္သားမ်ား ဘဝသုိ႔ကူးေျပာင္း လုပ္ကုိင္ၾကရာ တုိင္းျပည္၏ လူ႕စြမ္းအား အရင္းအျမစ္မ်ား ၿပဳံးတီးကုန္ေလသည္။ လူငယ္တုိ႔၏ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ႏွင့္ အနာဂတ္ကုိ မဲ့ေစေသာ တုိင္းျပည္ အနာဂတ္အတြက္ အဖ်က္စြမ္းအားျပင္းသည့္ လ.ဝ.က ဥပေဒ ျဖစ္၏။

ဤေနရာတြင္ အ့ံၾသဘြယ္ရာ အခ်က္တစ္ခုကုိ ေထာက္ျပခ်င္ပါသည္။ ႏုိင္ငံသား တစ္ဦး၏ အခြင့္အေရးႏွင့္ ရပုိင္ခြင့္ အတြက္သာ ႏိုင္ငံသားကုိ အဆင့္အသီးသီး ခြဲျခားထားေသာ္လည္း တာဝန္ပုိင္းျဖစ္ေသာ စစ္မႈထမ္းရန္အတြက္ကုိမႈ ႏုိင္ငံသား အဆင့္မခြဲေတာ့ဘဲ ႏုိင္ငံသားတုိင္း စစ္မႈ ထမ္းရမည္ဟု စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးေခတ္ ဥပေဒ ပညာ႐ွင္မ်ားက မ်က္ႏွာေျပာင္ႏွင့္ ေရးဆြဲထား ေလသည္။

၈။ အႀကံျပဳျခင္း

(က)။ ေရွ႔ေနမ်ားကြန္ယက္ အေနျဖင့္ ျမန္မာႏုို္င္ငံ လူ၀င္မႈ ႀကီးၾကပ္ေရးဥပေဒႏွင့္ ႏုိင္ငံသား ျပဳမႈဥပေဒမ်ားကုိ ကၽြမ္းက်င္သည့္ ေရွ႕ေနမ်ား ပါ၀င္ေသာ အဖြဲ႔တစ္ခုကုိ ဖြဲ႔စည္းထူေထာင္ကာ မသိ နားမလည္ေသာ ျပည္သူမ်ားကိုပညာေပးၿပီး၊ ဥပေဒျပဳမည့္သူမ်ားကုိအႀကံဥာဏ္မ်ားေပးသင့္ပါသည္။

ဥပမာ ျမန္မာမိခင္မွ ေမြးဖြားလာေသာ ကျပားကေလး(One-FRC)မ်ားကုိ အသက္ ၁၈ႏွင့္ ၁၉ ႏွစ္ အၾကား က်မ္းႀကိမ္ဖုိ႔ မေမ့ရန္ ႏူိးေဆာ္ဖုိ႔ႏွင့္ ထုိကျပား ကေလးငယ္မ်ားအေနျဖင့္ အသက္ေမြးဝမ္းေက်ာင္း တကၠသုိလ္မ်ားႏွင့္ ဘြဲ႔လြန္ သင္တန္းမ်ား တက္ခြင့္ရေစရန္အတြက္ ႏုိင္ငံသား မိဘ (NRC) ႏွစ္ပါး (NRC မိဘ ဖက္မွ အမ်ဳိးမ်ား) ၏ စာခ်ဳပ္စာတန္းျဖင့္ တရားဝင္ေမြးစားျခင္းကုိ ခံယူရန္ အႀကံဥာဏ္မ်ား ေပးသင့္ ပါသည္။

ထုိသုိ႔ျပဳလုပ္ေပးျခင္းျဖင့္ ဦးေႏွာက္ယိုိစီးမႈကုိ ကာကြယ္ႏိုင္မည္ျဖစ္ၿပီး၊ တုိင္းျပည္အတြက္ လူ႔စြမ္းအား အရင္းအျမစ္မ်ား  အလွ်င္္အျမန္ ဖြံ႔ၿဖဳိး တုိးတက္လာမည္ ျဖစ္၏။

(ခ)။ လႊတ္ေတာ္ ကုိယ္စားလွယ္မ်ား အေနျဖင့္ ျမန္မာႏုို္င္ငံ၏ တည္ဆဲလူ၀င္မႈ ႀကီးၾကပ္ေရး ဥပေဒႏွင့္ ၁၉၈၂ ႏုိင္ငံသား ျပဳမႈ ဥပေဒကို အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ လူ႔အခြင့္အေရးေၾကညာစာတမ္းႏွင့္ ကိုက္ညီေအာင္၊ (သို႔မဟုတ္) အဂၤလန္ႏုိင္ငံစီးပြားေရးတကၠသုိလ္ ဥပေဒစိုးမိုးေရး စကား၀ိုင္း ( Penal Discussion for Rule of Law) တြင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ေျပာခဲ့သည့္အတိုင္းအျပည္ျပည္ ဆိုင္ရာ စံမ်ားႏွင့္ ကုိက္ညီေအာင္ ျပင္ဆင္ေရးဆြဲသင့္ပါသည္။

ထုိ႔အျပင္ ယၡဳလတ္တေလာ လုပ္ထုံးလုပ္နည္း အသစ္တစ္ခုျဖစ္သည့္ ျပင္ဆင္ရန္၊ သုိ႔မဟုတ္ အသစ္ျပဌာန္းရန္ ဥပေဒၾကမ္း(Draft)မ်ား အတြက္ ျပည္သူ႔ လႊတ္ေတာ္တြင္ ႐ုံးခန္းဖြင့္ၿပီး ျပည္သူ လူထုထံမွ အႀကံဥာဏ္မ်ားကုိ တရားဝင္ ေတာင္းခံ သကဲ့သုိ႔ ၁၉၈၂ ႏုိင္ငံသား ျပဳမႈ ဥပေဒႏွင့္ လ.ဝ.က ဥပေဒတုိ႔ႏွင့္ ပတ္သက္၍လည္း နစ္နာသူ၊ လူနည္းစုထံမွသာ အႀကံဥာဏ္မ်ား ေတာင္းခံသင့္ ပါသည္။ အဘယ္ ေၾကာင့္ဆုိေသာ္ ဤဥပေဒသည္ လူမ်ားစု၏ အခြင့္အေရးကုိ ခ်ဳိးေဖါက္ထားျခင္းမ႐ွိဘဲ လူနည္းစု ကုိသာ ပစ္မွတ္ထား ႏွိပ္ကြပ္ ထားေသာ ဥပေဒ ျဖစ္ျခင္းေၾကာင့္ ဥပေဒ အတိမ္အနက္ႏွင့္ ခြဲျခားဆက္ဆံ ခံရျခင္း၏ ဆုိးက်ဳိးမ်ားကုိ သတိျပဳမိသူမ်ားမွာ နစ္နာသူ လူနည္းစုမ်ားသာ ျဖစ္ကုန္၏။

ဥပေဒမ်ားကုိ ျပင္ဆင္ေစလုိသည့္ အဓိက အေၾကာင္းအရင္း တစ္ခုမွာ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ႏွင့္ သဃၤန္းကၽြန္း လႊတ္ေတာ္ ကုိယ္စား ဦးသိန္းညြန္႔တုိ႔ မျပင္ခ်င္ေသာ ၁၉၈၂ ႏုိင္ငံသား ျပဳမႈ ဥပေဒသည္ လူမ်ားစုမွ လူနည္းစု အေပၚ မတရား အႏုိင္က်င့္၊ ႏွိပ္ကြပ္ေသာ တနည္းအားျဖင့္ ဒီမုိကေရစီ စနစ္၏ မေကာင္းေသာ မဲအမ်ားစုျဖင့္ အႏုိင္က်င့္သည့္ ေဘးထြက္ဆုိးက်ဳိး (Side effect of Democracy System) တစ္ခု အျဖစ္ ကမာၻေပၚတြင္ မွတ္တမ္းဝင္ေနေသာေၾကာင့္ျဖစ္သည္။

ဒီမုိကေရစီ၏ စံျဖစ္ေသာ လူနည္းစုသည္ လူမ်ားစု၏ ဆႏၵကို ေလးစားရသကဲ့သုိ႔ လူမ်ားစု သည္လည္း လူနည္းစု အခြင့္အေရးကုိ အကာအကြယ္ ေပးရမည္ဆုိေသာအခ်က္ကုိ သမၼတႏွင့္ လႊတ္ေတာ္ ကုိယ္စားလွယ္ႀကီးမ်ား ေမ့ေလွ်ာ့ေနၾက၏။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ႏုိင္ငံတကာ အစုိးရမ်ား အထူးသျဖင္း ၾသစေတးလွ် အစိုးရ အေနျဖင့္လည္း ဒီမုိကေရစီႏွင့္ လူ႔အခြင့္အေရး သင္တန္းမ်ားကုိ ျမန္မာအစုိးရ အဖြဲ႔ဝင္မ်ား ႏွင့္ လႊတ္ေတာ္ ကုိယ္စားလွယ္ႀကီးမ်ားကုိ ဦးစားေပး တက္ေရာက္ရန္ မျဖစ္မေန ေတာင္းဆုိသင့္ပါသည္။

(ဂ)။ လူ၀င္မႈ ႀကီးၾကပ္ေရး ၀န္ႀကီးဌာန အေနျဖင့္ ႏုိင္ငံသားကဒ္ျပားေပၚတြင္ လူမ်ဳိးႏွင့္ ကုိးကြယ္ သည့္ ဘာသာ ထည့္သြင္း ေရးသားျခင္းကိုလည္း အျမန္ဆုံး ပယ္ဖ်က္ သင့္ပါသည္။ ႏုိင္ငံသားမ်ား အခ်င္းခ်င္း အၾကား ခြဲျခားဆက္ဆံျခင္းကုိ မခံရေစရန္ ျဖစ္၏။

(ဃ) ျမန္မာ့အေရးကုိ ဆယ္စုႏွစ္ႏွင့္ ခ်ီ၍ ေလ့လာခဲ့သူ ဂုဏ္ထူးေဆာင္ပါေမာကၡ Josef Silverstein က လက္႐ွိ ျဖစ္ေပၚေနေသာ လူမ်ဳိးေရး ပဋိပကၡမ်ား ခ်ဳပ္ၿငိမ္းေစရန္ မတူကြဲျပားေသာ လူမ်ဳိးမ်ား အတူတကြ ခ်စ္ၾကည္စြာ ရာစုႏွစ္ႏွုင့္ခ်ီကာ ျပႆနာ မ႐ွိ ေနလာၾကေသာ ျမန္မာ့သမုိင္းကုိ ျမန္မာေတြ ျပန္ေလ့လာဖုိ႔ ေကာင္းပါတယ္ဟု VOA ဦးေက်ာ္ဇံသာကုိ ေျပာၾကားလုိက္ျခင္းျဖင့္ ျမန္မာျပည္၏ ေခတ္အဆက္ဆက္ Policy Makers မ်ား ျမန္မာ့သမုိင္းကုိ ေသေသခ်ာခ်ာ မသိေၾကာင္း ေထာက္ျပ သြားပါသည္။

ထုိ႔ေၾကာင့္ အခ်ိန္မေႏွာင္းမီ ျမန္မာ့သမုိင္း၊ မြန္သမုိင္း၊ ရခုိင္သမုိင္းႏွင့္ ႐ုိဟင္ဂ်ာသမုိင္း အစစ္အမွန္ အျပည့္အစုံတုိ႔ကုိ ျပည္သူမ်ားကုိ ခ်ျပသင့္ၿပီဟု အႀကံေပးလုိပါသည္။ ဥပေဒျပဳသူမ်ား ကုိယ့္ႏိုင္ငံသမို္င္း ကိုယ္သိမွသာ ႏိုင္ငံ အက်ဳိးျပဳ ေခတ္မီ ဥပေဒမ်ားကုိ ေရးဆြဲႏုိင္မည္ျဖစ္သည္။ ဥပေဒမွားလွ်င္ တုိင္းျပည္ ျပာပုံ ႀကိမ္းေသျဖစ္ေၾကာင္း ကုိေ႐ႊျမန္မာမ်ားအား အထူးေျပာျပေနစရာ မလုိပါ။ ဆင္ျခင္ရန္သာ ေျပာလုိ ပါသည္။

(မွတ္ခ်က္။      ။ ရခုုိင္ျပည္နယ္႐ွိ ႐ုိဟင္ဂ်ာ ဘဂၤါလီလူ႔ အဖြဲ႔အစည္းသည္ ေ႐ွးျမန္မာဘုရင္ လက္ထက္ကတည္းက ေသာင္း ဂဏန္းခန္႔ ေနထိုင္ခဲ့ေၾကာင္းျပန္ၾကားေရး ဒုဝန္ႀကီး ဦးရဲထြဋ္က မြန္းတည့္ေန ဂ်ာနယ္ကုိ ဥေရာပ ခရီးစဥ္မွ အျပန္တြင္ အတည္ျပဳေျပာၾကားခဲ့သည္။ ႐ုိဟင္ဂ်ာမ်ားသည္ ကုိလုိနီေခတ္မွ ေရာက္႐ွိလာသည္ဆုိေသာ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ႏွင့္ ဝန္ႀကီး ဦးခင္ရီတုိ႔၏ ေျပာၾကားခ်က္ႏွင့္ စတင္ကြဲလြဲေသာ ထုတ္ျပန္ခ်က္ျဖစ္၏။ သတိႏွင့္ႀကဳိဆုိေစခ်င္သည္။ န.စ.က ကုိ ဖ်က္သိမ္းၿပီးျဖစ္၍ ေသာင္းဂဏန္း ထက္ပုိ ေသာ ႐ုိဟင္ဂ်ာမ်ားကုိ န.စ.က ဖ်က္သိမ္းၿပီးမွ ခုိးဝင္သူမ်ားအျဖစ္ ပုံေဖၚရန္ အလား အလာ႐ွိေနပါသည္။

ဤေနရာတြင္လည္း ထူးျခားခ်က္တစ္ခုကုိ သတိျပဳမိပါသည္။ ႐ုိဟင္ဂ်ာမ်ားကုိ တတိယ ႏုိင္ငံပုိ႔မည့္ မိန္႔ခြန္းေျပာအၿပီး သမၼတႀကီးကုိ ေထာက္ခံဆႏၵျပခဲ့ၾကေသာ ရခုိင္မ်ဳိးခ်စ္တုိ႔သည္ ဘဂၤါလီ-႐ုိဟင္ဂ်ာ မ်ားသည္ ျမန္မာဘုရင္ ေခတ္ကတည္းက တည္႐ွိခဲ့ေၾကာင္း ဦးရဲထြဋ္ေျပာၿပီးေနာက္ ဆန္႔က်င္ဆႏၵျပမႈ မလုပ္ၾကဘဲ ၿငိမ္ေနၾကျခင္းျဖစ္၏။ ဘဂၤါလီ-႐ုိဟင္ဂ်ာသည္ ျမန္မာ့သမုိင္းဝင္လူမ်ဳိးျဖစ္သည္ကုိ လက္ခံ သြားၾကပုံ ရ၏။ စာေရးသူ)

၉။ အစုိးရႏွင့္ MNHRC ကုိေမးခြန္းမ်ားေမးျမန္းျခင္း။

၈ ေလးလုံးေက်ာင္းသား ေခါင္းေဆာင္ တစ္ဦးျဖစ္သူ ကုိဂ်င္မီက မတရားမႈမ်ားကုိ ေဖၚထုတ္ရန္ ေမးခြန္းမ်ားကုိ ေမးပါဟု ဆုိ၏။

(က) အေဖႏွင့္ အေမတုိ႔ လြတ္လပ္ေသာ သေဘာဆႏၵအရ လက္ထပ္ ထိမ္းျမားခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ ျမန္မာ့ေျမေပၚတြင္ ေမြးဖြားလာေသာ ျမန္မာ ကျပား ကၽြန္ေတာ္တုိ႔တေတြမွာ အျပစ္ ရွိပါသလား။ ကၽြန္ေတာ္ တုိ႔၏ ကုိယ္ရည္ကုိယ္ေသြး တိုးတက္ရာ တိုးတက္ေၾကာင္း ပညာသင္ၾကားခြင့္ မ်ားကို ပိတ္ဆို႔ အေရးယူ သင့္ပါသလား။

(ခ) မတရားေသာ လ.ဝ.က ဥပေဒ၏ သားေကာင္မ်ား ျဖစ္ခဲ့ရေသာျမန္မာကျပားမ်ား(One-FRC) အေပၚ က်ဴးလြန္ဆဲ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖါက္မႈမ်ားကို ျမန္မာႏုိင္ငံလူ႔အခြင့္အေရးေကာ္မ႐ွင္ (Myanmar National Human Right Commission, MNHRC) သုိ႔ တုိင္ၾကားခြင့္ ရွိပါသလား ခင္ဗ်ား။

(မွတ္ခ်က္ ။    ။ ယခုအခါ ျမန္မာႏိုင္ငံ အမ်ဳိးသား လူ႔အခြင့္အေရး ေကာ္မရွင္အစား အမ်ဳိးသား ကုိ ျဖဳတ္၍ ျမန္မာႏုိင္ငံ လူ႔အခြင့္အေရးေကာ္မ႐ွင္ဟု ၂၀၁၃ ခု ဇူလုိင္လ ၂၂ ထုတ္ ျမန္မာ့အလင္း သတင္း စာတြင္ ေရးသားထားျခင္းကုိ သတိျပဳမိ ပါသည္။ သုိ႔ေသာ္ တေန႔တည္းထုတ္ အဂၤလိပ္ သတင္းစာတြင္ National ကိုမျဖဳတ္ဘဲ (Myanmar National Human Right Commission, MNHRC) ဟု ဆက္လက္ သုံးေနသည္ကုိ  အ့ံၾသဘြယ္ အျဖစ္ ေတြ႔ေနရပါသည္။ ဥေရာပ အျပန္ခရီးတြင္ ျမန္မာလုိ အမ်ဳိးသားဟူ ေသာ စကားလုံးကုိ ျမန္မာအစိုးရ အဖြဲ႔ဝင္ ဝန္ႀကီးမ်ား ႐ြံမုန္းသြားပုံရ၏။ အမ်ဳိးသားလူ႔ အခြင့္အေရးဟူေသာ အသုံးအႏႈံးသည္ ျမန္မာ မဟုတ္ေသာ တျခားကမာၻသူ၊ ကမာၻသားမ်ား၏ အခြင့္အေရးကုိ ထည့္သြင္း စဥ္းစားျခင္း မ႐ွိသည့္ က်ဥ္းေျမာင္းေသာ အဓိပၸါယ္ ေပါက္ေသာေၾကာင့္ဟု ထင္ပါသည္။ စာေရးသူ)

၁၀။ Summary or Take Home Message.

(က) ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ဥပေဒျပဳသူမ်ား အေနျဖင့္ ဥပေဒမ်ားေရးဆြဲရာတြင္ က်ားမ လိင္ မခြဲျခားဘဲ တန္းတူရည္တူ ျပဌာန္းၾကရန္။

(ခ) အျပည္ျပည္ဆုိင္ရာ လူ႔အခြင့္အေရး ေၾကညာစာတမ္းပါ အခ်က္မ်ားႏွင့္အညီ၊ ႏုိင္ငံတကာ ဥပေဒစံမ်ားနွင့္အညီ ဥပေဒမ်ား ေရးဆြဲၾကရန္။

(ဂ) ႐ုိးစင္းေသာ (Innocent) ျပည္သူအမ်ား မနစ္နာေစရန္ႏွင့္ နားလည္လြယ္၍ လုိက္နာရန္လည္း လြယ္ကူေသာ ႐ုိးစင္းသည့္ ဥပေဒ မ်ားကုိ ေရးဆြဲရန္။

(ဃ) ဒီမုိကေရစီစံမ်ားႏွင့္အညီ လူနည္းစု အခြင့္အေရးကုိ အကာအကြယ္ ေပးေသာ ဥပေဒမ်ားကုိ ေရးဆြဲရန္။

(င) လူနည္းစုမ်ားကုိ ကန္႔သတ္လုိေသာ၊ ပ်က္စီးေစလုိေသာ ရည္႐ြယ္ခ်က္ထက္ တုိင္းက်ဳိးျပည္ျပဳ ဥပေဒမ်ားျဖစ္ေစရန္ ရည္႐ြယ္၍ မစၦရိယစိတ္ ကင္းကင္း၊ အဂတိ တရား ၄ ပါး ကင္းကင္းႏွင့္ ေရးဆြဲရန္။

(စ) တုိင္းျပည္အတြက္ လူသား သယံဇာတမ်ားကုိ မၿပဳန္းတီးေစဘဲ လူ႔စြမ္းအား အရင္းအျမစ္မ်ား ပုိမုိဖြံ႔ၿဖဳိး တုိးတက္လာေစရန္ကုိ ရည္႐ြယ္၍ ဥပေဒမ်ားကုိ သတိထားေရးဆြဲရန္။

(ဆ) တုိင္းျပည္၏ အနာဂတ္ပုိင္႐ွင္ေသာ လူငယ္မ်ား၏ အနာဂတ္ကုိ မပ်က္စီးေစရန္ အထူးဂ႐ုျပဳ ေရးဆြဲၾကရန္ တုိက္တြန္း ႏႈိးေဆာ္ အႀကံျပဳ ေရးသားအပ္ပါသည္။

ဥပေဒ ျပဳသူမ်ား တုိင္းက်ဳိး၊ ျပည္ျပဳ ဥပေဒမ်ား ေရးဆြဲႏိုင္ပါေစဟု ဆႏၵျပဳရင္း

ေလးစားစြာျဖင့္

ေမာင္သမာဓိ