သမိုင္းေၾကာင္းက ေျပာေသာ အစၥလာမ္႔ ေခတ္၏ ေဆးပညာ အဆင္႔အတန္း (အပိုင္း-၁)

စက္တင္ဘာ- ၆ ရက္၊ ၂၀၁၃
M-Media
ေဒါက္တာ သန္႔ဇင္ထြန္း

အာရဗ္မ်ားသည္ ေဆးပညာ၌ မည္သို့ျကိုးပမ္းအားထုတ္ ပါဝင္ခဲ့ျကသည္ကို  နားလည္သေဘာေပါက္ရန္ အာရဗ္ေခတ္ မတိုင္မီက ေဆးပညာ၏ ပံုရိပ္ကိုစိတ္မွာ ပံုေဖာ္ျကည့္မိရန္ လိုအပ္သည္။ ေယဘုယ်အားျဖင့္ဆိုေသာ္ လက္ေတြ့ အသံုးခ် ေဆးပညာ က႑၌ အပိုင္းနွစ္ပိုင္းက ပါဝင္ ပတ္သက္ေနသည္။

(၁)လူအင္အား

ကမၻာေပၚတြင္ အာရဗ္တို့၏ အုပ္ခ်ဴပ္မႈေအာက္(သို့) အာရဗ္တို့နွင့္ ထိေတြ့မႈေနာက္က်ခဲ့ေသာ ေဆးရံု မ်ားစြာရိွသည္။ ဥပမာ ဆီးရီးယားနိုင္ငံ၌ ေဆးပညာသည္ လူေနမႈစနစ္ ထြန္းကားခိ်န္၌ ၄င္းတို့၏ ျသဇာ အာဏာသက္ေရာက္ မႈနွင့္ အတူ မ်ားစြာ တိုးတက္ ထြန္းကားလာခဲ့သည္။ ၄င္းတို့သည္ စီးပြားေရးနွင့္ အုပ္ခ်ဴပ္ေရးကိုပါ လႊမ္းမိုးနိုင္ခဲ့သည္။ ၅ ရာစုမွစ၍ ဂရိသည္ ဆီးရီးယားနိုင္ငံ၌ သင္ျကားသည့္ ဘာသာစကား တစ္ခုျဖစ္လာသည္။ ဂရိ ယဥ္ေက်းမႈ ထြန္းကားေသာ ကာလရိွ အာရဗ္မ်ားသည္ ဂရိဘာသာမွ အရဗီ ဘာသာသို့ ျပန္ဆိုေပးေသာ ဆီးရီးယားရိွ ပညာရွင္မ်ားထံမွ တစ္ဆင့္ အသိပညာဗဟုသုတမ်ား ရရိွခဲ့သည္သာျဖစ္သည္။

အီဂ်စ္၌ အလက္ဇနၵားသည္ ယဥ္ေက်းမႈမ်ား ရိွရာ ေနရာ တစ္ခုျဖစ္သည္။ အာရဗ္ မ်ားသည္ ေရွးဦးအီဂ်စ္နွင့္ ဂရိတို့၏ ယဥ္ေက်းမႈတိုးတက္ ထြန္းကားမႈမ်ားကို အီဂ်စ္ ပညာရွင္တို့ထံမွ သင္ယူရရိွခဲ့သည္။ ပါရွန္းတြင္လည္း ဂြ်န္ဒီရွပါရ္ ေခၚေဆး တကၠသိုလ္တစ္ခုရိွရာ ေဆးပညာ မ်ားထြန္းကားခဲ့ေလသည္။ ၈ရာစု အဘာဆီကလစ္ပ္ က ပါရွန္းရိွ သမားေတာ္မ်ားအား အရဗီဘာသာသို့ ေဆးပညာ ဗဟုသုတမ်ား ဘာသာျပန္ရန္ တြန္းအားေပးခဲ့သည္။ ထိုမွတစ္ဆင့္ ပါရွန္း အင္ပါယာ၏ ျမိဳ႕ေတာ္ျဖစ္ေသာ ဘဂၢဒက္ျမို့၌ ေဆးရံုမ်ား တည္ေဆာက္ျပီး ေဆးကုသမႈ လုပ္ငန္းမ်ား လုပ္ကိုင္ေစခဲ့သည္။ ထိုမွတဆင့္ ကမၻာ့ အေရွ့ပိုင္းသို့ ျပန့္နံွ့ျပီး အာရဗ္မ်ားသည္ အိႏၵိယနွင့္ တရုတ္နိုင္ငံတို့မွ ေဆးပညာဆိုင္ရာ အေတြး အေခၚမ်ား၊ လုပ္ထံုး လုပ္နည္းမ်ားကို ရခဲ့သည္သာမက သခၤ်ာပညာ၊ ဓာတုေဗဒ၊ အေတြး အေခၚပညာစသည့္ ပညာရပ္တို့ကိုပါ ရခဲ့ေလသည္။

(၂)ေဆးရံုမ်ား

ေဆးရံုမ်ားသည္ ယခုေခတ္အေနအထားကဲ့သို့ မဟုတ္ေသးေပ။ နာမက်န္းသူမ်ား အတြက္ ေနထိုင္ရာေနရာ ျဖစ္သည္ မွန္ေသာ္လည္း ေဆးရံုဆိုရာ၌ ခရစ္ယာန္ ဘုန္းေတာ္ျကီးမ်ား အလုပ္လုပ္ရာ ဘုရားေက်ာင္း(သို့) ဘုရားေက်ာင္း၏ အဖီမ်ားသာျဖစ္သည္။ ေရာဂါကို ေပ်ာက္ကင္းေအာင္ ကုသေပးနိုင္သည္မွာလည္း နတ္ဘုရားမ်ားသာျဖစ္သည္။ ဥပမာအားျဖင့္ အီဂ်စ္ရုပ္ထု နတ္ဘုရား တိုရာရစ္ သည္ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ျခင္း၊ မီးဖြားျခင္းနွင့္ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္အား ကာကြယ္ေပးသည့္ နတ္ဘုရားအျဖစ္ သတ္မွတ္ထားျကသည္။ ၄င္း၏ ပံုပန္းသ႑ာန္မွာ ကိုယ္ဝန္ ေဆာင္ေရျမင္းသည္ မတ္တပ္ရပ္၍ ေရွးေခတ္အီဂ်စ္ လိ်ဳ႔ဝွက္စာလႊာကို ကိုင္ေဆာင္ ထားသည္။ ဆိုလိုသည္မွာ ၄င္း၏ ေျခဖဝါးတစ္ဖက္သည္ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္အား ကာကြယ္ေပးျပီး၊ အျခားတစ္ဖက္သည္ အသက္ရွင္သန္ျခင္း အထိမ္းအမွတ္ျဖစ္သည္။  တိုရာရစ္နတ္ဘုရား၏ ပံုတူ ပံုစံငယ္ကို အေဆာင္လက္ဖဲြ့အျဖစ္ ထားရိွျခင္းမွာလည္း ေရပန္းစားခဲ့သည္။ ထိုေခတ္ကာလက သာသနာပိုင္ေျမမ်ား၊ ဘုရားရိွခိုးဝတ္ျပဳမႈမ်ား၊ ဂါထာရြတ္ဖတ္ မန္းမႈတ္ျခင္းမ်ားနွင့္ အိပ္ေငြ့ခ်ျခင္းတို့သည္ ေဆးကုသမႈ၏ အစိတ္အပိုင္းမ်ားအျဖစ္ ပါဝင္ေနခဲ့သည္။ ေဆးရံုေဆာက္ရန္ ေနရာ ရွာေဖြပံုမွာလည္း စိတ္ဝင္စား စရာပင္ျဖစ္သည္။ အသားစိမ္းကို ေနရာေျမာက္မ်ားစြာတြင္ တျပိဳင္နက္ ခိ်တ္ဆဲြ ထားျပီး အေနွးဆံုးပုပ္သည့္ အသားဆဲြထားရာ ေနရာကို ေဆးရံုေဆာက္ရန္ ေရြးခ်ယ္ျကသည္။

အစၥလာမစ္ ေဆးရံုမ်ား၏ ဝိေသသလကၡဏာမ်ား

အစၥလာမ့္ယဥ္ေက်းမႈ တိုးတက္ထြန္းကားလာခိ်န္တြင္ ေဆးရံုမ်ားသည္ အလြန္တိုးတက္လာျပီး ထူးျခားေသာ ဝိေသသ လကၡဏာမ်ားလည္း ရိွလာခဲ့သည္။

ေလာကီတာဝန္မ်ား

ေဆးရံုမ်ားသည္ လူမ်ိဳးအသား အေရာင္ မခဲြျခား၊ ေဆြမိ်ဳး မိတ္ေဆြ အင္အားျကီးသည္၊ ငယ္သည္ မခဲြျခားဘဲ ဝန္ေဆာင္မႈေပးခဲ့သည္။ ထိုေဆးရံုမ်ားကို ခရစ္ယာန္ ဘုရားေက်ာင္းမ်ား၏ လက္ေအာက္တြင္ မထားရိွဘဲ အစိုးရကသာ အုပ္ခ်ဴပ္လုပ္ကိုင္သည္။ ထို့ျပင္ ေဆးရံု၌ အုပ္ခ်ဴပ္ညႊန္ျကားသူမ်ားမွာလည္း လူမိ်ဳးဘာသာ မခဲြျခားတတ္ေသာ သမားေတာ္ျကီးမ်ားျဖစ္ျကသည္။ ထိုေဆးရံုမ်ားတြင္ ယံုျကည္ကိုးကြယ္ရာ ဘာသာေပါင္းစံုမွ သမားေတာ္ျကီးမ်ားသည္ လူနာမ်ား၏ က်န္းမာေရးကိုသာ ေရွးရႈျပီးအတူ လက္တဲြကာ အလုပ္ လုပ္ကိုင္ျကသည္။

အေဆာင္မ်ား သီးသန့္ထားရိွျခင္း

ေဆးရံုမ်ားတြင္ လူနာမ်ားကို က်ား၊မ ခဲြျခားကာ သီးသန့္အေဆာင္မ်ား ထားရိွသည္။ ထို့ျပင္ ေရာဂါအလိုက္ အထူးသျဖင့္ ကူးစက္ေရာဂါသည္မ်ား ကိုလည္း သီးသန့္ထားရိွသည္။ သီးသန့္သူနာျပဳမ်ားထားရိွျခင္း။ အမ်ိဳးသမီး လူနာမ်ားအတြက္ အမ်ိဳးသမီး သူနာျပဳ၊ အမ်ိဳးသားလူနာမ်ား အတြက္ အမ်ိဳးသားသူနာျပုမ်ားကို သီးသန့္ခဲြထားသည္။

ေရခ်ိဳးခန္းမ်ားနွင့္ ေရေပးေဝမႈ

တစ္ေန့လွ်င္ ငါးျကိမ္ဝတ္ျပဳရမည္မွာ အစၥလာမ္၏ အေရးျကီးေသာ မ႑ိုင္တစ္ခုျဖစ္သည္။ က်န္းမာသူမ်ားသာမက မက်န္းမာသူမ်ား အတြက္လည္း အစၥလာမ္၏ မလုပ္မေနရ တာဝန္ျဖစ္သည္။ သို့ေသာ္ မက်န္းမာသူမ်ားအတြက္ ဝတ္ျပုရာတြင္ ျပုလုပ္ရမည့္ ခနၶာကိုယ္လႈပ္ရွားမႈမ်ားက ၄င္း၏ က်န္းမာေရး အေျခ အေနေပၚမူတည္သည္။ သို့ျဖစ္ရာ မက်န္းမာသူတစ္ဦးသည္ အိပ္ယာေပၚ လဲေလ်ာင္းလ်က္ပင္ နမာဇ္ ဝတ္ျပဳနိုင္ပါက ဝတ္ျပဳရမည္ျဖစ္္သည္။ ထိုသို့ ဝတ္ျပု ရာ၌ မ်က္နွာေခါင္းေျခလက္တို့အား တတ္နိုင္လွ်င္ ေရျဖင့္ ေဆးေျကာရမည္ ျဖစ္သည္။ (တစ္နည္း- ဝုဇူျပဳရမည္။) အခ်ိဳ႕ေသာ အေျခအေန၌ ေရခိ်ဳးရမည္ ျဖစ္သည္။ ထို့ေျကာင့္ ထိုေဆးရံုမ်ားတြင္ ေရေပါ မ်ားစြာရရိွရန္နွင့္ ေရခ်ိုဳးရန္လိုအပ္ ေသာ ပစၥည္းအစံုအလင္ကိုလည္း ထားရိွေပးသည္။သမားေတာ္မ်ား တာဝန္ ထမ္းေဆာင္ျခင္း အရည္အခ်င္းျပည့္မီွေသာ သမားေတာ္မ်ားကိုသာ ေဆးကုသရန္ ဥပေဒ ထုတ္ျပန္ထားသည္။ ေအဒီ ၉၃၁တြင္ အဘၻဆီယာမင္းဆက္မွ ခလီဖာျကီး အလ္မုခ္သဒီရ္က သမားေတာ္ခ်ဳပ္ျဖစ္ေသာ ဆီနန္ဘင္(န္)သာဘိဒ္အား ဘဂၢဒက္ရိွ သမားေတာ္ခ်ဳပ္ျဖစ္ေသာ ဆီနန္ဘင္(န္)သာဘိဒ္အား ဘဂၢဒက္ရိွ သမားေတာ္ခု်ပ္ ၈၆ဝဦးအား ေသခ်ာစြာ စိစစ္ေစျပီး အရည္အခ်င္းျပည့္မီွေသာ သမားေတာ္မ်ားကို သာေဆးကုသခြင့္ လိုင္စင္ထုတ္ေပးရန္ လမ္းညႊန္ခဲ့သည္။ အိဗ္ေန့သာဘိဒ္ကဲ့သို့ပင္ ထိုကိစၥကို ဒမတ္စကတ္၊ မကၠာနွင့္ မဒီနာတို့တြင္ ျပဳလုပ္ရန္ အဘူအြတ္စမာန္စအိဒ္ ဘင္(န္)ယာကူဘ္အား တာဝန္ေပးအပ္ခဲ့သည္။ မကၠာနွင့္ မဒီနာတြင္ ဤသို့ျပုလုပ္ ရျခင္းမွာ ေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာေသာ ဟာဂီ်မ်ားက ထိုေဒသမ်ားသို့ နွစ္စဥ္လာ ေရာက္ျကရာ ထိုဟာဂီ်မ်ား က်န္းမာေရးလုပ္ငန္းမ်ားတြင္ ဝင္ေရာက္အခြင့္အေရး မယူရန္နွင့္ ေရာဂါ ကူးစက္ျပန့္ပြားမႈကို တားဆီးကာကြယ္ရန္ျဖစ္သည္။

ေဆးတကၠသိုလ္မ်ား

ေဆးရံုမ်ားသည္ ေဆးကုသရာဌာနျဖစ္သည္သာမက ေဆးေက်ာင္းသားမ်ားကို ပညာသင္ျကားရာ၊ ေဆးပညာ ဗဟုသုတမ်ား ဖလွယ္ရာ၊ ေဆးပညာအဆင့္ အတန္းျမွင့္တင္ရာ ေနရာဌာနလည္းျဖစ္သည္။ ေဆးရံုမ်ားနွင့္ တဲြဖက္၍ ေနာက္ဆံုး ေပၚေဆးက်မ္းမ်ား ရိွေသာ တန္ဖိုးျကီး စာျကည့္တိုက္မ်ား၊ အစည္းအေဝး က်င္းပရန္နွင့္ စာသင္ျကားရန္ ခန္းမေဆာင္မ်ား၊ ေဆးေက်ာင္းသားမ်ားနွင့္ အလုပ္သင္ ဆရာဝန္ မ်ားအတြက္ အေဆာင္မ်ားကိုလည္း ထားရိွသည္။

လူနာမ်ား၏ ေဆးမွတ္တမ္းမ်ား စနစ္တက်ထားရိွျခင္း

သမိုင္းတြင္ ပထမဦးဆံုးအျဖစ္ ထိုေဆးရံုမ်ားတြင္ လူနာမ်ား၏ ေဆးမွတ္တမ္းမ်ားနွင့္ ကုသမႈဆိုင္ရာမ်ားကို စနစ္တက် မွတ္တမ္း တင္ထားခဲ့သည္။

ေဆးဝါးဌာန

အစၥလာမ့္ေခတ္အခါ၌ ေဆးသိပံၸနွင့္ ေဆးဝါးလုပ္ငန္းမ်ား မ်ားစြာ ထြန္းကားခဲ့သည္။ အာရပ္တို့၏ ေဆးဝါးကုန္ျကမ္း မ်ားလည္းေပါၾကြယ္ဝလွသည္။ ကမၻာတစ္ဝွမ္းရိွ အာရပ္ လက္ေအာက္ခံ နိုင္ငံမ်ားနွင့္လည္းေကာင္း အဆက္အသြယ္ရိွ ေသာေျကာင့္ ေဆးဝါး အသစ္မ်ားနွင့္ ေဆးအုပ္စု အသစ္မ်ားလည္းရရိွခဲ့သည္။ အာရပ္သေဘၤာမ်ားသည္ တရုတ္နွင ့္ဖိလစ္ပိုင္နိုင္ငံမ်ားသို့ ရြက္လႊင့္ခဲ့ျပီး သေဘၤာရိွ အေစာင့္တပ္သားတို့ကလည္း အာဖရိက၊ ဥေရာပနွင့္ အာရွတစ္ခြင္သို့ ကူးသန္း ေရာင္းဝယ္ခဲ့ျကသည္။ ဓာတုေဗဒသည္ တိုးတက္ေသာ သိပံၸပညာရပ္ တစ္ရပ္ ျဖစ္ လာသည့္အတြက္ ေဆးဝါးေဖာ္စပ္သည့္ အတတ္ပညာအတြက္ နည္းလမ္းမ်ားနွင့္ လိုအပ္မႈမ်ားကိုလည္း ရရိွလာခဲ့သည္။

သို့ျဖစ္ရာ အာရပ္တိုင္းျပည္မ်ား၏ အဓိကက်ေသာေဆးရံုမ်ားသည္ ေနာင္အခါဥေရာပအလယ္ပိုင္းတြင္ တည္ေဆာက္လာေသာေဆးရံုမ်ား အတြက္ စံနမူနာမ်ားျဖစ္ခဲ့သည္။ ကမၻာ အေရွ့အေနာက္မွ အဆင့္ျမင့္ေဆးပညာ သင္ျကား ရွာေဖြျကေသာ ေက်ာင္းသားမ်ား ပညာ သင္ျကားရာ ေဆးတကၠသိုလ္မ်ားအသြင္ အျဖစ္လည္း ရပ္တည္ခဲ့သည္။

အစၥလာမ္မစ္ေဆးရံုမ်ား၏အဆင့္အတန္း

အစၥလာမ့္အင္ပါယာလက္ေအာက္တြင္ ေဆးရံုမ်ား၏ အဆင့္အတန္းသည္ ေရွးယခင္က ထက္သာလြန္ျပီး ေရႊေရာင္လႊမ္းခဲ့ ေလသည္။ ထိုအဆင့္အတန္းမ်ိဳးရရိွ  ခဲ့ျခင္း၏အဓိက အေျကာင္းအရင္းမ်ားမွာ-

လူေနမႈစနစ္ထြန္းကားလာျခင္း၏ အစိတ္အပိုင္းတစ္ခုျဖစ္ျခင္း

ထိုေခတ္က လူတို့သည္ျကီးပြားေအာင္ျမင္ျကသျဖင့္ သူတို့၏က်န္းမာေရးကို ဂရုစိုက္လာနိုင္ျကျပီး အေကာင္းဆံုးေသာေဆး ကုသမႈကိုလည္း ခံယူလာနိုင္ျက သည္။ အစၥလာမ္ သာသနာကလည္း ေရာဂါတိုင္းအတြက္ ကုသနည္းတစ္ခုစီလိုအပ္ သည္ကို ေအာက္ပါ ဟဒီးဆ္ေတာ္ျဖင့္ မီးေမာင္းထိုးျပထားသည္။

‘အလႅာဟ္အရွင္ျမတ္သည္ ေရာဂါတစ္ခုစီအတြက္ ေပ်ာက္ကင္းေစမည့္ နည္းလမ္း တစ္ခုစီကိုေပးထားသည္။’ ထိုမွ်မကေသး ေကာင္းမြန္ေသာေဆးကုသမႈ ေပးနိုင္ရန္ လိုအပ္ေသာ သိပၸံံပညာရပ္တို့၏ အဆင့္အတန္းကလည္း အထြတ္အထိပ္ ထိေရာက္ခဲ့သည္။ ဥပမာအာရဗ္တို့သည္ ဓာတုေဗဒ၊ သခၤ်ာပညာ၊ အုပ္ခ်ဴပ္မႈ ပညာ၊ ေဆးဝါးပညာနွင့္ ေဆးပညာတို့၌ တိုးတတ္ခဲ့သည္။ ျပည့္စံုမႈ မရိွေသာ ေရာမ ကိန္းဂဏာန္းမ်ားေနရာတြင္ ကိန္းဂဏာန္း စနစ္သစ္တစ္ခုကို ကမၻာေပၚတြင္ တီထြင္ ဖန္တီးေပးခဲ့သူမွာလည္း အာရဗ္မ်ားပင္ျဖစ္သည္။

ထို့ျပင္ဓာတု ဓာတ္ျပုျခင္းမ်ား ျဖစ္ေသာ အခဲမွ အရည္-အရည္မွအခဲသို့ ကူးေျပာင္း သန့္စင္ျခင္း၊ အနည္က်ျခင္း၊ အရည္စစ္ျခင္းနွင့္ ေပါင္းခံျခင္းစသည့္ နည္းပညာမ်ားကိုလည္း အာရဗ္မ်ားက စတင္ ခဲ့သည္။
အာရဗ္လူမ်ိဳး ဓာတုေဗဒ အေက်ာ္အေမာ္ျဖစ္ေသာ ဂ်ဗားရ္အိဗ္ေန့ ဟရန္က  ဆာလျဖဴရစ္အက္ဆစ္နွင့္ နိုက္ထရစ္ အက္ဆစ္တို့ကို ရွာေဖြေတြ့ရိွခဲ့သူျဖစ္သည္။  ဝက္ဘ္စတား အဘိဓာန္ အရ သျကား (Sugar) ၊အရက္ (Alcohol)၊အယ္ကာလီ (Alkali) အခ်ိဳရည္(syrup)၊ေကာ္ဖီ(coffee)၊ ဝါဂြမ္း(cotton) စသည္တို့သည္ အရဗီ စကားလံုးမ်ားျဖစ္ျကသည္။ ေက်ာ္ျကားေသာ စာအုပ္ တစ္အုပ္ ျဖစ္သည့္ ‘ေဆးပညာသမိုင္း’ စာအုပ္ကိုေရးသားခဲ့သူ အိခ်္ဂရိစြန္ က ‘မြတ္စလင္မ်ားသည္ အကၡရာသခၤ်ာ၊ ဓာတုေဗဒပညာနွင့္ ပထဝီပညာတို့ကိုစတင္ ေဖာ္ထုတ္ခဲ့သူမ်ားသာမက လူေနမႈစနစ္ထြန္းကားလာျခင္း ကို ထပ္မံတိုးတက္ေအာင္ (သို့) အမွားကင္းစင္ေအာင္ ျပဳလုပ္သည့္ အရာမ်ား ျဖစ္ေသာ လမ္းမီးမ်ား၊ ျပတင္းေပါက္မွန္မ်ား၊ အခ်က္ျပမီးမ်ား၊ ျကိုးတပ္ တူရိယာမ်ား၊ စိုက္ပိ်ဳးသီးနံွမ်ား၊ ေရေမႊး အမ်ိဳးမ်ိဳး၊ ဟင္းခတ္ အေမႊးအျကိုင္ အမ်ိဳးမ်ိဳးတို့ကို လည္း တီထြင္နိုင္ခဲ့သည္။

Dr.သန္႔ဇင္ထြန္း
===================

အထက္တြင္ေဖာ္ျပထားေသာ ေဆာင္းပါးပါ အခ်က္အလက္မ်ားမွာ “သိပၸံ-ဝိဇၹာနယ္ပယ္တြင္ မြတ္စလင္(မ္) တို႔၏ၾကိဳးပမ္းေဆာင္ရြက္မ်ား” စာအုပ္မွျဖစ္ပါသည္။

အဆိုပါ စာအုပ္တြင္ သမိုင္းတစ္ေလွ်ာက္ မြတ္စလင္(မ္)တို႔၏ ၾကိဳးပမ္း ေဆာင္ရြက္ခ်က္မ်ားကို ဘာသာရပ္အလိုက္တင္ျပေပးထားသည္။ ဘာသာရပ္အလိုက္စြမ္းစြမ္း တမံ ေဆာင္ရြက္ခဲ႔ေသာ ပညာရွင္မ်ားကိုလညး္ တစ္ဦးခ်င္းအလိုက္ တင္ျပေပးထားသည္။

အစၥလာမ္ႏွင္႔ Civilization၊ သိပၸံပညာရပ္မ်ားကို က်မ္းျမတ္ကုရ္အာန္က တင္ျပထားပံု၊ အစၥလာမ္တြင္ပညာ၏ အေရးပါမႈ၊ ဘာသာေရးပညာႏွင္႔ ေခတ္ပညာ Golden Age ႏွင္႔ Dark Age က်မ္းျမတ္ကုရ္အာန္ အေပၚေခတ္သစ္သိပၸံ ပညာရွင္မ်ား၏ မွတ္ခ်က္မ်ား စသည္႔အေၾကာင္းအရာမ်ားကို ကာလာဓာတ္ပံုမ်ားျဖင္႔ တင္ျပထားပါသည္။

စာအုပ္ေရးသားျပဳစုသူမွာ ေဒါက္တာသန္႔ဇင္ထြန္းျဖစ္ျပီး ပင္ရင္း သန္႔ဇင္ထြန္း ပံုႏွိပ္တိုက္/ရြက္စံုစာေပ (၁၈၅၊၃၈လမ္း) ႏွင္႔ အျမိဳ႕ျမိဳ႕အနယ္နယ္ရွိ စာေပတိုက္မ်ားတြင္ ၀ယ္ယူရရွိႏိုင္ပါသည္။