ဆီးရီးယားအေပၚ အေမရိကန္ရဲ႕စစ္ေရးစြက္ဖက္မႈကို ဆန္႕က်င္ၾကပါစို႕(သံုးသပ္ခ်က္-ဘာသာျပန္)

စက္တင္ဘာ၊ ၁၁ ၊ ၂၀၁၃
M-Media
သာကီ ထက္ေကာင္း ဘာသာျပန္ဆိုသည္။

၀ါရွင္တန္မွာ စစ္ေရးအခ်က္ေပးသံေတြ ညံလာျပန္ၿပီတစ္ခါ။ ဓာတုလက္နက္ေတြအသံုးျပဳတယ္ဆိုတဲ့စြဲခ်က္နဲ႕ ဆီးရီးယား သမၼတ ဘရွားရ္ အလ္ အဆဒ္ကို မျဖစ္ျဖစ္တဲ့နည္းနဲ႕ စစ္ဆင္ဖို႕ သမၼတ ဘားရက္ခ္အိုဘားမားက ဆံုးျဖတ္ထားတယ္။

ဒီေနရာမွာ ကၽြန္ေတာ့္အေၾကာင္း အနည္းငယ္ ၾကားၫွပ္ေျပာပါရေစ။ ကၽြန္ေတာ္ဟာ ဓာတုလက္နက္အသံုးခ်မႈျဖစ္ေစ သမရိုးက်လက္နက္အသံုးခ်မႈျဖစ္ေစ ဆန္႕က်င္သူပါ။ ႏိုင္ငံေရးပဋိပကၡအေပါင္းကို အျပန္အလွန္ေဆြးေႏြးခ်က္နဲ႕ အေျဖရွာျခင္းကို ေထာက္ခံသူသာျဖစ္ပါတယ္။ မည္သည့္လက္နက္အမ်ဳိးအစားကိုမဆို အသံုးခ်စစ္တိုက္ၿပီးတဲ့ေနာက္မွာမွ သက္ဆိုင္ရာပဋိပကၡနဲ႕ပတ္သက္လို႕ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေစ့စပ္ေဆြးေႏြးပြဲလုပ္ေနတာဟာ လူသားေတြအတြက္ ေျပာင္းျပန္ျဖစ္ေနတယ္(လို႕ကၽြန္ေတာ္ျမင္ပါတယ္)။ ဆီးရီးယားအေပၚ စစ္ေရးအရ ၀င္စြက္ဖက္ဖို႕ အေမရိကရဲ႕ဟန္ျပင္ေနျခင္းအေပၚ ကၽြန္ေတာ္ ဘာေၾကာင့္ဆန္႕က်င္ရသလဲ ဆိုတဲ့အေၾကာင္းရင္းကို နားလည္ေစခ်င္လို႕ ဒီအခ်က္ကို အရင္ၾကားၫွပ္ေဖာ္ျပျခင္းျဖစ္ပါတယ္။

ဆီးရီးယားအစိုးရက မိမိျပည္သူေတြအေပၚ ဓာတုလက္နက္ေတြ အသံုးျပဳႏွိမ္နင္းခဲ့တယ္လို႕ဆုိၿပီး စစ္ဆင္တာဟာ လံုေလာက္တဲ့အေၾကာင္းျပခ်က္ မဟုတ္ပါဘူး။ ဓာတုလက္နက္ေတြထုတ္လုပ္ၿပီး ဆီးရီးယားကို ေရာင္းခ်ေပးခဲ့တာက မဟာပါ၀ါ ႏိုင္ငံႀကီးေတြသာ ျဖစ္ေနလို႕ပါဘဲ။

သမၼတအိုဘားမားအေနနဲ႕ “ရက္အကန္႕အသတ္စစ္ပြဲ” အျဖစ္ တကယ္ေဆာင္ရြက္တယ္ဆိုလွ်င္ပင္ အေမရိကန္ရဲ႕စစ္ေရးက်ဴးေက်ာ္မႈမွာ ျဖစ္ႏိုင္ေခ်ကိစၥေတြ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ရိွေနပါတယ္။ တိုက္ခိုက္မႈျဖစ္ပြားၿပီဆိုယင္ ဘရွားရ္ အလ္ အဆဒ္က ဗံုခိုက်င္းထဲ၀င္ေရာက္ၿပီး စစ္ေရးကို ၫႊန္ၾကားပါလိမ့္မယ္။ ေလေၾကာင္းစစ္ဆင္ေရးေၾကာင့္ သူ႕ဗံုးခိုက်င္း အေဟာသိကံ ျဖစ္ၿပီဆိုယင္ သူက အီရန္ဖက္ ေျပးပါလိမ့္မယ္။ အီရန္အစိုးရက သူ႕ရဲ႕လံုၿခံဳေရးကို အျပည့္အ၀ ကာကြယ္ေပးၿပီး စစ္မက္ကို ဆက္လက္ျဖစ္ပြားေစပါလိမ့္မယ္။ သူ အသက္ရွင္ေနသေရြ႕ စစ္ပြဲက ၿပီးဆံုးမယ့္ လကၡဏာ မရိွပါဘူး။

ဒီလုိျဖစ္အင္မ်ဳိး အမွန္ျဖစ္လာခဲ့ယင္ ဆီးရီးယားစစ္တပ္ကိုခ်ည့္နဲ႕ေစဖို႕ နဲ႕ ဓာတုလက္နက္ေတြကိုဖ်က္ဆီးဖို႕ ရည္ရြယ္ၿပီး “ကန္႕သတ္ရက္ ၆၀ ေလေၾကာင္းတိုက္ပြဲ ” ဟာ လက္ေတြ႕အလုပ္ျဖစ္မွာ မဟုတ္ေပဘူး။ ဘားရက္ခ္ အုိဘားမားအေနနဲ႕လည္း စစ္မီးေမႊးသူအျဖစ္ သတ္မွတ္ခံရကိန္း ရိွေနတယ္။

ဒုတိယေျမာက္ျဖစ္ႏိုင္ေခ်ကိစၥကေတာ့ ….
ဆီးရီးယားစစ္တပ္ကိုႏွိမ္ႏွင္းမယ့္ ေလေၾကာင္းတိုက္ခိုက္မႈေၾကာင့္ ပုန္ကန္သူ ဆီးရီးယားတိုက္ခိုက္ေရးသမားေတြဟာ ပိုၿပီးအားေကာင္းေသြးၾကြလာဖို႕ ရိွတယ္။ အဲ့ဒီအေျခအေနေရာက္ယင္ လက္ဘႏြန္နဲ႕အီရတ္မွာရိွတဲ့ အီရန္ရဲ႕အေထာက္ပံ့ခံ ရွီအဟ္တိုက္ခိုက္ေရးသမားတို႕က ဆီးရီးယားစစ္တပ္ကိုကူညီဖို႕ ၀င္ေရာက္လာၾကမွာဘဲ။ ဒီေတာ့ စစ္ပြဲရဲ႕လမ္းေၾကာင္းေခ်ာ္သြားေတာ့မွာျဖစ္တယ္။

တတိယေျမာက္ျဖစ္ႏိုင္ေခ်ကေတာ့ ….
တကယ္လို႕ အေမရိကန္ေလေၾကာင္းစစ္ပြဲက ဘရွားရ္ အလ္ အဆဒ္ကို ျဖဳတ္ခ်ႏိုင္ၿပီး ပုန္ကန္သူေတြ အႏိုင္ရခဲ့ယင္ အီရန္ေခါင္းေဆာင္ေတြက “ ငါတုိ႕ကိုဆန္႕က်င္မဲ့အစိုးရဖြဲ႕လိမ့္မယ္ ” လို႕ တြက္ဆၾကပါလိမ့္မယ္။ အေမရိကန္အားေပးရပ္တည္တဲ့ ဆီးရီးယားအစိုးရအဖို႕ အီရန္က မုလႅာဟ္ေတြကို ေၾကာက္လန္႕ေနရေတာ့မွာ အမွန္ဘဲ။

ဒီလိုဆိုယင္ျဖင့္ အေမရိကန္ပံ့ပိုးတဲ့ ဆီးရီးယားပုန္ကန္သူအုပ္စု နဲ႕ အီရန္ပံ့ပိုးတဲ့အုပ္စုေတြအၾကား တိုက္ပြဲငယ္ေတြ ဆက္ျဖစ္ၿပီး အေတာမသတ္တဲ့စစ္ပြဲေတြ ျဖစ္လာဖို႕မ်ားပါတယ္။ အေမရိကန္အားျပဳဆီးရီးယားပုန္ကန္သူေတြအေပၚ သြားၿပီးတိုက္ၾကဖို႕ အီရတ္မွာရိွတဲ့ ရွီအဟ္အုပ္စု နဲ႕ လက္ဘႏြန္ႏိုင္ငံက ရွီအဟ္တိုက္ခိုက္ေရးသမား(ဟစ္ဇ္ဘိုလာ)ေတြကို အီရန္က တြန္းပို႕မွာအမွန္ဘဲ။

ဒီအေနအထားေရာက္ၿပီဆိုမွေတာ့ ေဒသတစ္ခုလံုးနဲ႕သက္ဆိုင္တဲ့စစ္ပြဲအဆင့္ထိ ျဖစ္သြားႏိုင္ပါတယ္။ တျခား အာရဗ္ႏိုင္ငံေတြမွာရိွတဲ့ ရွီအဟ္ေတြကို ေငြေၾကးေထာက္ပံ့လို႕ ဆီးရီးယားထဲ ၀င္ေရာက္ေစမယ္။ ဘရွားရ္ အလ္ အဆဒ္ ရဲ႕စစ္တပ္အၾကြင္းအက်န္ေတြနဲ႕ ပူးေပါင္းေစမယ္။ အဲ့ဒီအၾကြင္းအက်န္တပ္ေတြကလည္း အီရန္ေတာ္လွန္ေရးအဖြဲ႕ရဲ႕ ေဖးမမႈအားျဖင့္ အီရန္နယ္စပ္ကေနတဆင့္ လက္နက္ခဲ့ယမ္းေတြ လြတ္လပ္စြာ ေရႊ႕ေျပာင္းသယ္ေဆာင္ေနလိမ့္မယ္။

အျခားတစ္ဖက္မွာေတာ့ ေဆာ္ဒီအာေရဗ်၊ တူရကီ၊ ကာတာ စတဲ့ႏိုင္ငံေတြက သူတုိ႕ရဲ႕ ေရနံ၀င္ေငြေတြသံုးၿပီး အျခားႏိုင္ငံက စြႏၷီေတြကို ေထာက္ပံ့မယ္။ ဆီးရီးယားထဲ၀င္ေစၿပီး ရွီအဟ္ေတြကို ျပန္တိုက္ခိုင္းမယ္။ ဒီလုိသာျဖစ္ခဲ့မယ္ဆိုယင္ ၿမိဳ႕ရြာမ်ားစြာမွာ ေန႕စဥ္နဲ႕အမွ် စြႏၷီနဲ႕ရွီအဟ္အၾကား ဘာသာတူအတြင္းအျပန္အလွန္ ျပႆနာရွာအၾကမ္းဖက္ေနၾကတဲ့ ဒုတိယအီရတ္ဘ၀အျဖစ္ ဆီးရီးယားက ဆုိက္ေရာက္သြားေတာ့မွာျဖစ္တယ္။

ဒီစစ္မက္ကူးစက္ျခင္းသီအုိရီက အိမ္နီးခ်င္း လက္ဘႏြန္အေပၚ အက်ဳိးသက္ေရာက္သြားတဲ့အခါ အဲ့ဒီက စြႏၷီနဲ႕ရွီအဟ္ စစ္ေသြးၾကြမ်ားအေနနဲ႕ ထိပ္တိုက္ေတြ႕မႈ ပိုမိုျပင္းထန္လာႏိုင္ပါတယ္။ လက္ဘႏြန္ဗဟိုတပ္မေတာ္အေနနဲ႕လည္း ဒီစစ္အုပ္စုေတြအေပၚ ဘယ္လိုမွထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္စြမ္းရိွေတာ့မယ္ မထင္ဘူး။

ဆီးရီးယားစစ္မီးက ေဒသတစ္ခုလံုးေတာက္ေလာင္သြားမယ္ဆိုပါစို႕။ အစၥေရးရဲ႕လံုၿခံဳေရးကို ပါလက္စတိုင္းေတြက ၿခိမ္းေျခာက္လာပါလိမ့္မယ္။ အစၥေရးႏိုင္ငံအျဖစ္ ရပ္တည္တည္ရိွေနမႈကို သူတို႕က ဘယ္တုန္းကမွ လက္မခံႏိုင္ၾကသူေတြေလ။ ဒီေတာ့ သူတို႕ဟာ ဆီးရီးယားစစ္မီးကူးစက္မႈကို အသံုးခ်ၿပီး အစၥေရးကို ဆြဲသြင္းလို႕ စစ္ေရး အားၿပိဳင္လာၾကပါလိမ့္မယ္။

စစ္ေရးစစ္ရာက်ယ္ျပန္႕လာတာနဲ႕အမွ် အေမရိကန္ေဒၚလာႀကီးစိုးမင္းမူေနတဲ့ ကမာၻ႕စီးပြားေရးဟာလည္း တစ္ဆင့္ၿပီး တစ္ဆင့္ ထိခိုက္နစ္နာသြားမွာျဖစ္တယ္။ ဒီလိုဆိုရတဲ့ အေၾကာင္းရင္းကေတာ့ ဒီလိုပါ။

သမၼတ ေဂ်ာ့ဂ်္ဘုရွ္ ဂ်ဴနီယာက အီရတ္ကို က်ဴးေက်ာ္စစ္ဆင္ႏႊဲခဲ့တယ္။ အဲ့ဒီတုန္းက ကမာၻ႕စီးပြားေရးေပၚအက်ဳိးသက္ေရာက္မႈကို ကၽြန္ေတာ္တို႕ ျပန္လည္ေစာင္းငဲ့ၾကည့္သင့္တယ္။ လူအစုလိုက္အၿပံဳလိုက္ ပ်က္စီးေစမယ့္လက္နက္ေတြရိွေနတဲ့အတြက္ ဆက္ဒမ္ဟူစိန္ကို အေရးယူဖို႕ ဘုရွ္က အီရတ္ကို စစ္ဆင္ခဲ့တာေလ။

ေဂ်ာ့ဂ်္ဘုရွ္မွာ တျခား ရည္ရြယ္ခ်က္ေတြ ရိွေနခဲ့တယ္။ အီရတ္မွာရိွတဲ့ ဒုတိယေျမာက္ကမာၻ႕အႀကီးဆံုးေရနံသိုက္ကို ထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္ဖို႕ပါဘဲ။ ဒါမွ ေရနံစိမ္းေစ်းႏႈန္းကို ဆြဲခ်ႏိုင္မယ္ မဟုတ္လား။ အဲ့ဒီက်ဴးေက်ာ္စစ္ဆင္မႈဟာ အမ်ားဆံုး ေျခာက္လဘဲ အခ်ိန္ၾကာေညာင္းမယ္လို႕ သူက တြက္ခ်က္ခဲ့တယ္။ ေျခာက္လအတြင္း သူ႕ရည္ရြယ္ခ်က္ အထေျမာက္ရမယ္လို႕ေပါ့။

ဒါေပမယ့္လည္း စစ္ပြဲက ၆ လမက သက္ဆိုးရွည္ခဲ့တဲ့အျပင္ သူ႕ရည္မွန္းခ်က္လည္း မေပါက္ေျမာက္ခဲ့ပါဘူး။ အဆံုးသတ္မွာ အခြန္ထမ္းအေမရိကန္ေတြ၊ အျခားႏိုင္ငံသားေတြရဲ႕ ကုေဋေပါင္းမ်ားစြာ ေဒၚလာေငြေတြဟာ ျပန္အမ္းေပးမွာမဟုတ္ေသာ လက္နက္ခဲယမ္း၀ယ္ယူတပ္ဆင္ေရးမွာ အသံုးျပဳခံခဲ့ရတယ္။ ဘုရွ္ရဲ႕ အီရတ္စစ္ပြဲဟာ လက္ရိွ ကမာၻ႕စီးပြားေရးဆုတ္ယုတ္မႈ၊ ေငြေၾကးျပႆနာမ်ား ျဖစ္ေပၚရျခင္း အေျခခံအေၾကာင္းရင္းတစ္ရပ္ပါဘဲ။ အေမရိကန္ရဲ႕ အီရတ္က်ဴးေက်ာ္စစ္ပြဲအတြက္ ကၽြန္ေတာ္တို႕အားလံုး ဒီေန႕ထက္ထိ ေပးဆပ္ေနရဆဲျဖစ္ပါတယ္။

ဘားရက္ခ္အိုဘားမားရဲ႕ “ဆီးရီးယားအေပၚ ရက္တိုကန္႕သတ္စစ္ပြဲ” ထဲမွာ ဒီအခ်က္က ပါ၀င္ပတ္သက္ေနပါတယ္။ စစ္ပြဲမွန္သမွ် ေငြကို သံုးရတာခ်ည္းဘဲ။ ဒီေငြကို ဘယ္သူေပးမွာလဲ ? ဘုရ္ွရဲ႕အီရတ္က်ဴးေက်ာ္စစ္ေၾကာင့္ ကမာၻ႕စီးပြားေရးက ျပန္လည္နာလန္မထႏိုင္ေသးပါဘူး။ အခုတစ္ခါ အေမရိကန္ရဲ႕စြန္႕စားခန္းအသစ္တစ္ရပ္ကို ကၽြန္ေတာ္တို႕ ထပ္မံ ႀကံဳေတြ႕ရေတာ့မယ္။ ဒီစစ္ပြဲမွာ ကမာၻ႕ေငြေၾကးေတြ စီး၀င္သြားပါဦးမယ္။

စစ္ျဖစ္တာကို ကၽြန္ေတာ္တို႕အားလံုး သိၾကေပမယ့္ စစ္ရဲ႕အဆံုးသတ္မႈ နဲ႕ စစ္ရဲ႕ေနာက္ဆက္တြဲဆိုးက်ဳိးေတြကို ကၽြန္ေတာ္တို႕ မသိျမင္ၾကဘူး။ ယခုျပင္ဆင္ေနတဲ့စစ္ပြဲက ကမာၻ႕စီးပြားေရးကို ထိခိုက္လာလိမ့္မယ္ဆိုတဲ့ လက္ငင္းအက်ဳိးတရားတစ္ခုကို စဥ္းစားမိၾကပါလိမ့္မယ္။ အလုပ္အကိုင္ရရိွေရး၊ ပညာေရး၊ က်န္းမာေရး စတဲ့ က႑မ်ားရဲ႕ ရံပံုေငြေတြဟာ ဆီးရီးယားကို ဒဏ္ခတ္ေရးအတြက္ လမ္းေၾကာင္းေျပာင္းအသံုးခ်ခံရပါေတာ့မယ္။ ႏိုင္ငံအခ်င္းခ်င္းျဖစ္ရတဲ့ စစ္ပြဲ အတြက္လည္း မဟုတ္ဘူး။ ဓာတုလက္နက္မ်ားအသံုးျပဳမႈဆိုတဲ့ အေၾကာင္းျပခ်က္ျဖစ္ေနတယ္။ ဒီဓာတုလက္နက္ေတြကို ထုတ္လုပ္ေနတဲ့တိုင္းျပည္မ်ားကိုေတာ့ ဒဏ္မခတ္ဘဲ အသံုးျပဳသူေတြကို ဒဏ္ခတ္ေနသတဲ့လား ?

လာလတၱံ႕ေသာ ကပ္ဆိုးဒုကၡေတြကို ကာကြယ္ဖို႕ ဘာလုပ္ၾကမွာလဲ ? ဒီေမးခြန္းရဲ႕အေျဖက အေမရိကန္သမၼတ ဘားရက္ခ္အိုဘားမား နဲ႕ ရုရွသမၼတ ဗလာဒီမာပူတင္ တို႕အေပၚ မူတည္ေနပါတယ္။ သူတို႕ႏွစ္ဦးဟာ ဆီးရီးယားအေရးနဲ႕ပတ္သက္ၿပီး ဒုတိယအႀကိမ္ ဂ်ီနီဗာၿငိမ္းခ်မ္းေရးကြန္ဖရင့္ က်င္းပေဆာင္ရြက္ေဆြးေႏြးဖို႕ အေရးေပၚ လိုအပ္ပါတယ္။

ဆီးရီးယားျပႆနာအေပၚ ႏိုင္ငံေရးအရ နည္းလမ္းရွာအေျဖထုတ္ေရးအတြက္ ဒီကြန္ဖရင့္က ရည္ရြယ္ရပါလိမ့္မယ္။ စစ္ေရးဟန္ျပင္ေနၾကတဲ့ အင္အားစုအားလံုး ဒီကြန္ဖရင့္ထဲ ပါ၀င္ဖို႕လိုအပ္ပါတယ္။ ဒါမွသာလွ်င္ ဘာသာေရးစြက္ဖက္မႈ ကင္းရွင္းတဲ့ ၾကားျဖတ္အစိုးရတစ္ရပ္ကို ဖြဲ႕စည္းေပးၿပီး သမၼတ ဘရွားရ္ အလ္ အဆဒ္ကို အသာတၾကည္ အာဏာစြန္႕သြားေစမွာျဖစ္ပါတယ္။ ဆီးရီးယားကို ၿငိမ္းခ်မ္းတဲ့ ဒီမိုကေရစီနည္းက်တဲ့ ႏိုင္ငံသစ္တစ္ခုျဖစ္ေစခ်င္ယင္ေတာ့ ဒီအရာနဲ႕ အစျပဳရပါလိမ့္မယ္။ စစ္ပြဲနဲ႕ ဘယ္ေတာ့မွ အေျဖထြက္လာမွာ မဟုတ္ပါဘူးဗ်ာ။

**  Lagos State University, Lagos ၏ ျပင္သစ္စာေပသင္ၾကားေရးဌာနမွ Professor Fatunde ေရးသားေသာ Against U.S. intervention in Syria သံုးသပ္ခ်က္ေဆာင္းပါးကို “ သာကီ ထက္ေကာင္း ” မွ ဆီေလ်ာ္ေအာင္ျပန္ဆိုပါသည္။