သံတြဲ အၾကမ္းဖက္မႈတြင္ ကမန္တိုင္းရင္းသား အၾကမ္းဖက္ခံမ်ားကုိလည္း ဖမ္းဆီးေန

ေအာက္တုိဘာ ၁၀၊ ၂၀၁၃
M-Media
ခ်မ္းၿငိမ္းေအး

အၾကမ္းဖက္ခံ ကမန္တိုင္းရင္းသား မြတ္စလင္မ်ား (Photo: Reuters / Soe Zeya Tun)

သံတြဲ   ။          ။      ၂၀၁၃၊ စက္တင္ဘာ ၂၉-ရက္ေန႔ကစတင္၍ သံတြဲၿမိဳ႕တြင္ တေက်ာ့ျပန္ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ အၾကမ္းဖက္မႈေၾကာင့္ သံတြဲၿမိဳ႕ေပၚ ရပ္ကြက္တခ်ဳိ႕ႏွင့္ ၀န္းက်င္ ကမန္႐ြာမ်ားမွ အိမ္ေျခ ၁၇၀-နီးပါး မီး႐ႈိ႕ ဖ်က္ဆီးခံရၿပီး ကမန္ လူဦးေရ ၈၀၀-နီးပါး အုိးအိမ္မဲ့ျဖစ္ခဲ့ရပါတယ္။ အၾကမ္းဖက္မႈၿပီးဆုံးၿပီးေနာက္ ဖမ္းဆီးမႈမ်ားတြင္ အၾကမ္းဖက္ခံ ကမန္တုိင္းရင္းသားမ်ားပါ ဖမ္းဆီးခံေနရသည္ဟု သိ႐ွိရပါတယ္။

ေအာက္တုိဘာ ၅-ရက္ေန႔တြင္ လင္းသီ႐ြာတြင္ ဓါတ္ဆီပုလင္းေတြ႕႐ွိသည္ဟုဆုိကာ ကုိတင္ေနာင္ထြန္းႏွင့္ေဒၚခင္ေမသန္းတုိ႔အား ဖမ္းဆီးၿပီး၊ အျခား ၁၁-ေယာက္ကုိလည္း အေၾကာင္းျပခ်က္မ႐ွိပဲ ဖမ္းဆီးခဲ့ပါတယ္။ မေန႔က ေအာက္တုိဘာ ၉-ရက္ေန႔မွာ လင္းသီ႐ြာသူႀကီးကုိပါ ထပ္မံ ဖမ္းဆီးခဲ့ေၾကာင္း သိရပါတယ္။

“ကၽြန္ေတာ္တုိ႔က အၾကမ္းဖက္ခံခဲ့ရသူေတြပါ။ ဘာေၾကာင့္ အခုလုိ အၾကမ္းဖက္ခံခဲ့ရသူေတြကုိပါ လိုက္လံ ဖမ္းဆီးေနတယ္ဆုိတာ မသိရေသးေပမယ့္ ႐ြာထဲက ေယာက္်ားေလးေတြလည္း အလကားေနရင္း ဖမ္းခံရမွာ လန္႔ေနၾကတယ္ဗ်ာ”လို႔ လင္းသီေဒသခံတစ္ဦးက ေျပာခဲ့ပါတယ္။

ေအာက္တုိဘာ ၅-ရက္ေန႔က ဖမ္းဆီးမႈအား ေ႐ႊေလွရဲစခန္းအား ဆက္သြယ္ေမးျမန္းရာတြင္ ေျဖၾကားျခင္းမျပဳသည့္အတြက္ ေအာက္တုိဘာ ၉-ရက္ေန႔က လင္းသီ႐ြာလူႀကီးအား ဖမ္းဆီးမႈကုိ ေ႐ႊေလွရဲစခန္းမွ ရဲမွဴးတင္ေမာင္လြင္ထံ ဆက္သြယ္ေမးျမန္းခဲ့ပါသည္။

ဖမ္းဆီးမႈ႐ွိသည္ဆုိသည္မွာ စုံစမ္းစစ္ေဆးမႈျပဳဆဲျဖစ္ၿပီး သံတြဲအၾကမ္းဖက္မႈျဖစ္ေနစဥ္ ေအာက္တုိဘာ ၁-ရက္ေန႔က ဆုိင္ကယ္ ၃-စီးျဖင့္ ရခိုင္ ၆-ေယာက္မွာ လင္းသီ႐ြာအနီးတြင္ ျပႆနာျဖစ္ပြားၿပီး ၂-ေယာက္ ေပ်ာက္ဆုံးေနသျဖင့္ ဓါးခုတ္မႈႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ ကမန္ ၈-ဦးအား ေအာက္တုိဘာ ၅-ရက္ေန႔က ဖမ္းဆီးၿပီး စစ္ေဆးခဲ့သျဖင့္ တရားခံေတြမွ ႐ြာအနီး အေလာင္းျမွဳပ္သည့္ေနရာအားလိုက္ျပသျဖင့္ သက္ေသခံပစၥည္းမ်ားျဖင့္ ဖမ္းဆီးၿပီး အေလာင္းေတြကုိလည္း တူးေဖာ္ခဲ့ၿပီးျဖစ္ေၾကာင္း ၎ကေျပာသည္။

ဆက္လက္၍ ေအာက္တုိဘာ ၉-ရက္ေန႔တြင္ လင္းသီ႐ြာလူႀကီးအား ဖမ္းဆီးျခင္းမွာ  “သူ႔ရဲ႕လက္ေအာက္မွာ႐ွိတဲ့ ႐ြာျဖစ္တဲ့အတြက္ ႐ြာလူႀကီးကုိ ဖမ္းတယ္ဆုိတာထက္ သူ႔ကုိ ေမးျမန္းရန္အတြက္ခဏေခၚလိုက္တာပါ။ သူ႔ကုိလည္း အရင္ကတည္းက ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ေျပာထားပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔လုိခ်င္တဲ့ တရားခံေတြ လာအပ္ေပးဖုိ႔ေျပာထားၿပီးသားပါ။ ေက်း႐ြာသားေတြကုိ အမိန္႔ေပးပိုင္ခြင့္ထဲမွာ သူတုိ႔လည္း ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ သူတုိ႔က အမိန္႔မေပးဘူး။ အဲဒါေၾကာင့္ စုံစမ္းေမးျမန္းဖုိ႔ ေခၚထားတာပါ။ ဖမ္းထားတဲ့ ၈-ေယာက္ကလည္း ဖမ္းတုန္းက မသကၤာတရားခံအေနနဲ႔ ဖမ္းခဲ့တာပါ။ အခင္းျဖစ္ပြားစဥ္က အဲ့ဒီေနရာမွာ သူတုိ႔႐ွိေနတယ္ဆုိတာ သိရလုိ႔ ဖမ္းလိုက္တာ။”လုိ႔ဆုိပါတယ္။

၎ရက္မ်ားအတြင္း သျဗဳခ်ဳိင္႐ြာတြင္ ကမန္တုိင္းရင္းသားမ်ားအား အၾကမ္းဖက္ လူသတ္ မီး႐ႈိ႕ခဲ့သည့္တရားခံမ်ားကုိေရာ ဖမ္းဆီးရမိၿပီလားဟု ေမးျမန္းခ်က္အား “သျဗဳခ်ဳိင္ လူသတ္ မီး႐ႈိ႕မႈနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး တရားခံ ၁၃-ဦး ကုိဖမ္းထားပါတယ္။ အခင္းျဖစ္စဥ္မွာ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ကုိယ္တုိင္ တားရင္းနဲ႔ မ်က္ျမင္ေတြ႕ရတဲ့ ၁၃-ဦးကုိ အမႈနဲ႔ ဖမ္းဆီးစစ္ေဆးေနတာ ႐ွိပါတယ္။ အဲ့ဒီ ၁၃-ဦးထဲကပဲ မီး႐ႈိ႕ရင္ ႐ႈိတဲ့သူ သတ္ရင္ သတ္တဲ့သူ ၀န္ခံတာ႐ွိပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔က ႏွစ္ဖက္စလုံးကုိ ဖမ္းဆီးတာပါ။ ေ႐ႊေလွက နယ္ေျမရဲစခန္းျဖစ္တဲ့အတြက္ သံတြဲ ၿမိဳ႕မ ရဲစခန္းကုိပဲ ပုိ႔ေဆာင္ စစ္ေဆးခြင့္႐ွိပါတယ္”လုိ႔ ေ႐ႊေလွ ရဲစခန္း ရဲမွဴး တင္ေမာင္မွ ေျပာျပပါတယ္။

မေန႔က ေအာက္တုိဘာ ၉-ရက္ေန႔ ည ၁၁-နာရီခန္႔မွာ အၾကမ္းဖက္ခံခဲ့ရသည့္ သျဗဳခ်ဳိင္႐ြာမွ ေက်ာ္ေက်ာ္၊ ေက်ာ္ႀကီး၊ ေက်ာ္ေက်ာ္ႏိုင္၊ ေအာင္ေအာင္၊ ေနလင္းေက်ာ္၊ ဂ်ပန္၊ ညီေလး(ခ)ကုလားပု၊ ဖုိးသားေအးတုိ႔အား ထပ္မံ ဖမ္းဆီးခဲ့သည္ဟု ေဒသခံမ်ားမွ ဆက္သြယ္ေျပာျပမႈေၾကာင့္ ယေန႔မနက္ပိုင္းမွာ ေ႐ႊေလွ ရဲစခန္း ရဲမွဴးထံ ထပ္မံ ဆက္သြယ္ ေမးျမန္းရာ “သျဗဳခ်ဳိင္က ၈-ေယာက္ကုိ မေန႔ညက ထပ္မံဖမ္းဆီးတယ္ဆုိတာ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔က ကမန္ရယ္ ရခိုင္ရယ္လုိ႔ ဖမ္းတာ မဟုတ္ပဲ ျဖစ္စဥ္နဲ႔ပတ္သက္ၿပီးပဲ ဖမ္းခဲ့တာပါ။ မီး႐ႈိ႕ဖ်က္ဆီးခံရတဲ့ အိမ္ေတြမွာ ကမန္အိမ္က ဘယ္ႏွစ္အိမ္႐ွိတယ္၊ ရခိုင္အိမ္က ဘယ္ႏွစ္အိမ္႐ွိတယ္ဆုိၿပီး စုံစမ္းတဲ့အခါ ရခိုင္အိမ္ ၁၁-အိမ္ ပါသြားတယ္။ အဲဒီ ၁၁-အိမ္ကုိ မီး႐ႈိ႕တယ္လုိ႔ မ်က္ျမင္သက္ေသက ဒီကမန္ေတြပါပဲဆုိတဲ့အတြက္ သူတုိ႔ကုိ ဖမ္းဆီးျခင္းျဖစ္ပါတယ္”လုိ႔ေျဖၾကားခဲ့တာေၾကာင့္ အမ်ားစုမီး႐ႈိ႕ခံရတာက ကမန္အိမ္ေတြျဖစ္တာေၾကာင့္ ကမန္အိမ္ေတြကုိ မီး႐ႈိ႕သူ သတ္ျဖတ္သူမ်ားကုိေရာ ဖမ္းဆီးရမိတာမ်ဳိး ႐ွိပါသလားလုိ႔ ေမးျမန္းရာ “ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ဖမ္းထားတာ ရခိုင္ဘက္က ဖမ္းဆီးမႈလည္း ႐ွိပါတယ္။ အိမ္မီး႐ႈိ႕ခံရသူေတြရဲ႕ ထြက္ဆုိခ်က္အရ စုံစမ္းေမးျမန္းဖုိ႔ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ေခၚယူရျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ ဗုဒၶဘာသာဘက္ကလည္း ဖမ္းဆီးထားတာ အေယာက္ ၂၀-ေက်ာ္ ႐ွိပါတယ္။ ျပစ္မႈက်ဴးလြန္တဲ့အပိုင္းအလိုက္ ေခၚယူစုံစမ္းစစ္ေဆးေနပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔အေနနဲ႔က အမႈကုိ တရားစြဲဆုိႏိုင္တဲ့အဆင့္ထိ ေရာက္ေအာင္ပဲ စုံစမ္းစစ္ေဆးမႈျပဳရမွာပါ။ ဥပေဒနဲ႔အညီ တရားစြဲတင္ရမွာျဖစ္ပါတယ္။ တရားစြဲတင္တာက ကၽြန္ေတာ္တုိ႔အပိုင္းမဟုတ္ပါဘူး။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔က အမႈတြဲကုိ တည္ေဆာက္ၿပီး သူတုိ႔ထြက္ဆုိခ်က္အရ ဥပေဒနဲ႔အညီ စြဲတင္ဖုိ႔ စီစဥ္ထားပါတယ္။”လုိ႔ ျပန္လည္ေျဖၾကားခဲ့ပါတယ္။

ဖမ္းဆီးထားသည့္ ကမန္တုိင္းရင္းသားအားလုံးကုိ ယခုအခါ သံတြဲအက်ဥ္းေထာင္သုိ႔ ပုိ႔ေဆာင္လိုက္ၿပီျဖစ္ေၾကာင္းႏွင့္ မေန႔ညက ဖမ္းဆီးခံရသူမ်ားအားလည္း ရမံျဖင့္ သံတြဲေထာင္သုိ႔ ပုိ႔ေဆာင္လိုက္ၿပီျဖစ္ေၾကာင္းကုိ ဖမ္းဆီးျခင္းခံရ၏ ေနလင္းေက်ာ္ ၏ဖခင္ျဖစ္သူမွ ေျပာျပခဲ့ပါတယ္။

ေအာက္တုိဘာ ၅-ရက္ေန႔ကတည္းက ဖမ္းဆီးခံထားရသည့္ ကမန္တုိင္းရင္းသားမ်ားကုိလည္း ေထာင္အတြင္းတြင္ မတရားသျဖင့္ ညွဥ္းပန္းႏွိပ္စက္မႈမ်ား ႐ွိေနေၾကာင္း၊ ဒု-ေထာင္မွဴး ေန၀င္း (ကုိယ္ပိုင္အမွတ္ က/၄၀၃၄)၏ ေစခိုင္းခ်က္အရ တန္းစီး ထက္ေအာင္ႏွင့္အဖြဲ႕၊ အခန္း(၄) အခန္းလူႀကီး မုိးေဇာ္၊ စည္းကမ္းထိန္း ေမာင္လွတုိ႔မွ လူမဆန္စြာ ညွဥ္းပန္းႏွိပ္စက္မႈမ်ား ျပဳလုပ္ေနေၾကာင္းလည္း သိရသည္။

ေဒသခံမ်ားအေနျဖင့္ ဖမ္းဆီးခံရသူမ်ားအား မည္သည့္အတြက္ေၾကာင့္ ဖမ္းဆီးသည္ကုိလည္း မသိ႐ွိရပဲ ထပ္မံဖမ္းဆီးခံေနရသည့္အတြက္ စုိးရိမ္မႈမ်ား ႐ွိေနၾကပါတယ္။

ယခုအေၾကာင္းကိစၥအား ေဒသခံမ်ားထံသုိ ဆက္သြယ္ေမးျမန္းရာ “ဒီလုိ ကိစၥေတြေၾကာင့္ဖမ္းတယ္ဆုိတာ အခုမွ သိရတယ္။ ဘာေၾကာင့္ ဖမ္းသြားမွန္းကုိ မသိတာပါ။ ဓါတ္ဆီပုလင္းမိလုိ႔၊ စစ္ေဆးစရာ႐ွိလုိ႔ဆုိၿပီး ဖမ္းသြားတာပဲသိတာ။ သျဗဳခ်ဳိင္မွာက လာေရာက္ အၾကမ္းဖက္ၾကသူေတြကုိ အၾကမ္းဖက္ခံရသူေတြက ျပန္လည္ ခုခံတာေတာ့ ႐ွိခဲ့တာပါပဲ။ အဲလုိ ျပန္လည္ ခုခံတာကုိ ျပန္ၿပီး အၾကမ္းဖက္တယ္လုိ႔ေျပာတာေတာ့ တဘက္သတ္ လုပ္ႀကံမႈပါပဲ။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔မွာလည္း ျပန္လည္ ခုခံပိုင္ခြင့္႐ွိပါတယ္။ လင္းသီမွာ အေလာင္းတူးေဖာ္ရတယ္ဆုိတာလည္း ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ စၿပီးလုပ္ၾကတာမွ မဟုတ္တာ။ အခုေတာ့ မ်က္ျမင္သက္ေသေတြ႐ွိတဲ့ အၾကမ္းဖက္သမားရာေပါင္းမ်ားစြာကုိေတာ့ အေရးယူမႈက ေႏွာင့္ေႏွးေနၿပီး အၾကမ္းဖက္တာလည္းခံရေသးတယ္၊ အုိးအိမ္မဲ့ ဒုကၡေရာက္ၾကတဲ့ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ေတြကုိေတာ့ အေရးယူမႈေတြက တအားျမန္ဆန္တယ္။ တကယ္တမ္း တရားဥပေဒ စုိးမုိးမႈသာ႐ွိမယ္ဆုိရင္ ဒီလုိ အၾကမ္းဖက္မႈေတြျဖစ္လာစရာအေၾကာင္းကုိ မ႐ွိပါဘူး”လုိ႔ ေျဖၾကားခဲ့ၾကပါတယ္။