အမ္-မီဒီယာရုပ္ရွင္အညႊန္း (၁) – ရွင္ဒလာလစ္

အမ္မီဒီယာ ပရိသတ္အတြက္ အပ်င္းလည္းေျပ ဗဟုသုတလည္းတိုးေစမယ့္ ရုပ္ရွင္ဇတ္ကားေလးေတြကို “အမ္-မီဒီယာရုပ္ရွင္အညႊန္း” က႑ကေန အပတ္စဥ္ တင္ဆက္ေပးသြားမွာျဖစ္ပါတယ္။

ပထမဦးဆံုးအေနနဲ႔ အမ္မီဒီယာပရိသတ္ၾကီးအတြက္ ဒုတိယကမၻာစစ္ေနာက္ခံ ရုပ္ရွင္ဇတ္ကားတစ္ခုကို မိတ္ဆက္ေပးပါရေစ။

ဂ်ာမန္နာဇီၾကီး ေအာ္စကာရွင္ဒလာရဲ႕အုတ္ဂူကေတာ့ ေဂ်ရုစလင္က ေမာင့္ဇီယြန္ေခၚ ဇီယြန္ေတာင္ကုန္းေပၚမွာ ရွိပါတယ္ဆိုရင္ ပရိသတ္ၾကီး အံ့ၾသသြားမွာ လား၊ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုတာ “ရွင္ဒလာလစ္” ဇတ္လမ္းမွာ ရွဳစားၾကရမွာပါ။

ဒီဇတ္ကားကေတာ့ သမိုင္းေနာက္ခံ ဒရာမာ ဇတ္ကားေကာင္း တစ္ခုျဖစ္ပါတယ္။ ေဟာ္လိ၀ုဒ္နာမည္ၾကီး ဒါရိုက္တာ စတီဗင္စပီးလ္ဘားဂ္ရိုက္ကူးထားျပီး စတီဗင္ ဇိုင္လီယန္က ဇတ္ညႊန္းေရးထားတာပါ။

ၾသစေၾတးလ်၀တၳဳေရးဆရာၾကီး ေသာ္မတ္စ္ ကန္နီးယာလီရဲ႕ Shindler’s Ark ေခၚ ရွင္ဒလာရဲ႕ သေဘၤာၾကီးလို႔ အမည္ရတဲ့ ၀တၳဳကို စပီးလ္ဘားဂ္က Schindler’s List လို႔ နာမည္ေပးျပီး ရုပ္ရွင္ရိုက္ခဲ့တာပါ။ ဘတ္ဂ်က္ ေဒၚလာ ၂၂ မီလီယံသံုးခဲ့တဲ့ ဒီဇတ္ကားကေတာ့ ၁၉၅ မိနစ္ၾကာျမင့္ပါတယ္။ ၁၉၉၃ ခုႏွစ္က ထုတ္လုပ္ခဲ့တဲ့ အဲဒီနာမည္ၾကီးရုပ္ရွင္ဇတ္လမ္းက တကယ့္အျဖစ္အပ်က္ကို ရုိက္ကူးထားတာျဖစ္သလို အကယ္ဒမီဆုတံဆိပ္ေျမာက္ျမားစြာ ခ်ီးျမႇင့္ခံခဲ့ရတဲ့ ခံစားခ်က္အသားေပး ရုပ္ရွင္ျဖစ္ပါတယ္။

ဇတ္လမ္းက ဂ်ာမန္စီးပြားေရးသမား ေအာ္စကာရွင္ဒလာရဲ႕ ဘ၀ထုပၸတ္ကို အေျခခံထားတာပါ။ သူက နာဇီပါတီ၀င္တစ္ဦးပါ။ ဒါေပမယ့္ နာဇီေတြထဲကမွ စိတ္သေဘာေျဖာင့္မတ္သူျဖစ္တာေၾကာင့္ ဂ်ဴးလူမ်ိဳးေပါင္း ေထာင္နဲ႔ခ်ီျပီး ကယ္တင္ခဲ့သူပါ။ သူကယ္တင္ခဲ့တဲ့ ဂ်ဴးေတြက ပိုလန္ဂ်ဴးေတြျဖစ္ျပီး သူက ဂ်ဴးေတြကို သူပိုင္ဆိုင္တဲ့ စက္ရံုအလုပ္ရံုေတြမွာ ေနရာေပးခိုင္းေစတဲ့ နည္းလမ္းကိုသံုးျပီး ဂ်ဴးေတြကို အစုလုိက္အျပံဳလိုက္ ငရဲခန္းပို႔သတ္ျဖတ္ေနတဲ့ နာဇီတပ္သားေတြလက္ကေန ကယ္ထုတ္ခဲ့တာပါ။

၁၉၃၉ မွာ ဒုတိယကမၻာစစ္လည္းစေရာ နာဇီေတြက ကရာေကာင္းဂတ္တို လို႔ေခၚတဲ့ အက်ဥ္းစခန္းေတြဆီ ပိုလန္ဂ်ဴးေတြကို ပို႔ပစ္ခဲ့ပါတယ္။ ဂ်ာမန္လူမ်ိဳးစစ္ စစ္ၾကီးျဖစ္တဲ့ ေအာ္စကာရွင္ဒလာကေတာ့ အဲဒီျမိဳ႕ကို ေရာက္ခဲ့ပါတယ္။ သူက နာဇီပါတီ၀င္ျဖစ္တာနဲ႔အညီ နာဇီထိပ္ပိုင္းေခါင္းေဆာင္ေတြကို ခ်ဥ္းကပ္ႏိုင္ ခဲ့ပါတယ္။ ဂ်ာမန္လက္နက္ကိုင္တပ္ (ျမန္မာ့ထ္ – Wehrmacht) နဲ႔ နာဇီစစ္ပုလိပ္ SS အရာရွိေတြကို လဘ္ထိုးျပီး ပန္းကန္ခြက္ေယာက္ စက္ရံုၾကီး တည္ေဆာက္ဖို႔ လံုးပန္းခဲ့ပါတယ္။ သူရဲ႕စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြမွာ ကူညီဖို႔အတြက္ ရွင္ဒလာက ပါးနပ္စြာၾကံစည္ျပီး ဂ်ဴးလူမ်ိဳးတစ္ဦးျဖစ္တဲ့ စတားန္ဆိုသူကို ခန္႔အပ္ခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီ ဂ်ဴးရဲ႕ အဆက္အသြယ္နဲ႔ပဲ သူက တျခားဂ်ဴးေတြေျမာက္ျမားစြာကို သူ႔ရဲ႕စက္ရံုမွာ အလုပ္ေပးခဲ့ပါတယ္။

ဂ်ာမန္ေတြ စစ္ရွံဳးခါနီးက်ေတာ့ နာဇီပုလိပ္တပ္ရဲ႕ ဒုတိယဗိုလ္မွဴး အာမြတ္ဂို႔သ္က ဂ်ဴးေတြကို ေနရာေျပာင္းဖို႔ အမိန္႔ထုတ္ပါတယ္။ ရွင္ဒလာက အာမြတ္ဂို႕သ္ ကို လာဘ္ေငြအေျမာက္အျမားေပးျပီး ဂ်ဴးေတြကို တေနရာေခၚထုတ္ဖုိ႔ ၾကိဳးစားခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီလိုၾကိဳးစားရာမွာ ေခၚထုတ္သြားမယ့္ ဂ်ဴးေတြရဲ႕စာရင္းျပဳစုခဲ့တဲ့ အခါ အဲဒီစာရင္းကို ရွင္ဒလာနဲ႔ ဂ်ဴးလူယံု စတားန္တို႔က တေယာက္ခ်င္းဆီနာမည္ေတြကို ျဖည္းျဖည္းခ်င္းစဥ္းစားၿပီး ေရးမွတ္ခဲ့ ပါတယ္။ အဲဒီစာရင္းက ကမၻာေက်ာ္ ရွင္ဒလာလစ္ ေခၚ “Schindler’s List” ျဖစ္ခဲ့တာပါ။

ဂ်ာမန္ေတြ စစ္ရွဳံးျပီး ရုရွေတြ၀င္လာေတာ့ နာဇီေခါင္းေဆာင္က ပုလိပ္တပ္ေတြလႊတ္ျပီး ရွင္ဒလာရဲ႕ ဂ်ဴးေတြကို သတ္ခိုင္းခဲ့ေပမယ့္ ရွင္ဒလာက သူတို႔ကို ေဖ်ာင္းဖ်ျပီး ဂ်ဴးေတြအသတ္ခံရမွအျဖစ္ကေန ထပ္မံကယ္တင္ခဲ့ပါတယ္။ နာဇီပါတီ၀င္ရွင္ဒလာက ရုရွေတြလက္ထဲမွာ အဖမ္းခံမွာျဖစ္တာေၾကာင့္ ထြက္ေျပးဖို႔ စီစဥ္ခဲ့ရပါတယ္။ မထြက္ေျပးမီမွာ သူကယ္တင္ခဲ့တဲ့ ဂ်ဴးေတြနဲ႔အတူ ႏုတ္ဆက္ပါတီပြဲကို ဆင္ႏႊဲျပီး မ်က္ရည္က်ကာ ရွင္ဒလာက ဂ်ဴးေတြ ကို ေတာင္းပန္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ရွင္ဒလာကယ္တင္ခဲ့လို႔ အသက္ခ်မ္းသာရာရခဲ့တဲ့ ဂ်ဴးေတြက ရွင္ဒလာအဖမ္းခံရမယ့္ေဘးကေန အကာအကြယ္ေပးတဲ့ သေဘာနဲ႔ စာတစ္ေစာင္ေရးျပီး ၀ိုင္း၀န္းလက္မွတ္ထိုးၾကကာ ရွင္ဒလာ လက္ထဲ ေပးအပ္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါ့ျပင္ ဂ်ဴးေတြက ရွင္ဒလာကို လက္စြပ္တကြင္း လက္ေဆာင္ေပးခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီလက္စြပ္ေပၚမွာေတာ့ ဂ်ဴးက်မ္းစာပါ စာသားျဖစ္တဲ့ “He who saves one life save the world entire.” “အကယ္၍ တစ္စံုတစ္ေယာက္က လူတစ္ဦးကိုကယ္တင္ခဲ့ရင္ သူက တစ္ကမၻာလံုးကို ကယ္တင္ရာေရာက္ပါတယ္။” ဆိုတာကို ထြင္းထုထားပါတယ္။

“ရွင္ဒလာလစ္” ကေတာ့ ၀မ္းနည္းဖြယ္၊ ၾကည္ႏူးဖြယ္၊ ကိုယ္ခ်င္းစာနာစိတ္ေတြကို တဖြားဖြားျဖစ္ေပၚေစရံုမက နာဇီေတြထဲမွာ လူယုတ္မာေတြ ခ်ည့္မဟုတ္ဘဲ ေအာ္စကာရွင္ဒလာလို စိတ္ဓာတ္ႏူးညံ့သိမ္ေမြ႔သူ ကိုယ္က်ိဳးစြန္႕အနစ္နာခံသူေတြရွိေနေသးပါလားဆိုတာေတြကို ခံစားသိရွိေစရမယ့္ ကမၻာေက်ာ္ဇတ္လမ္း တစ္ပုဒ္ပါပဲ။

အမ္-မီဒီယာ ပရိသတ္ၾကီး အားလပ္ရက္မွာ မပ်က္မကြက္ၾကည့္ရွဳခံစားဖို႔ ထိုက္တန္တဲ့ ဇတ္ကားေကာင္းအျဖစ္ ေဖာ္ျပေပးလိုက္ပါတယ္။