ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ႏွင့္ အစၥလာမ္ေၾကာက္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ား ေလာက (By ေဒါက္တာ ေမာင္ဇာနည္)

ႏို၀င္ဘာ ၄၊ ၂၀၁၃
M-Media
ဘာသာျပန္- ျမင့္မိုရ္ေမာင္ေမာင္

ဆယ္စုႏွစ္မ်ားစြာ မေကာင္းျမင္ေအာင္ပံုေဖာ္၍ ဖိႏွိပ္ခံထားရေသာ လူနည္းစုျမန္မာမြတ္စ္လင္မ္တို႔မွာ ႏႈတ္ပိတ္တိတ္ဆက္လ်က္ရိွသည့္မီဒီယာအၾကား၀ယ္ အၾကမ္းဖက္လိႈင္းသစ္တစ္ရပ္ကို ရင္ဆိုင္ေနရ၏။

လူ႔အခြင့္အေရး၊ အၾကမ္းမဖက္ေရး ႏွင့္ ျပန္လည္ရင္ၾကားေစ့ေရး၌ ကမာၻ႕အထင္ရွားဆံုးရုပ္လုံးတစ္ခုျဖစ္လ်က္ရိွသူ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သည္ ျမန္မာျပည္၏ အစၥလာမ္ေၾကာက္ဗုဒၶဘာသာေလာကသို႔ တိုး၀င္ခဲ့ေပၿပီ။ Today အမည္ရိွ BBC ၏ အထူးတင္ဆက္မႈအစီအစဥ္၌ ျပည္သူႏွင့္ ဘုန္းႀကီးမ်ား အပါအ၀င္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္တို႔၏ စံနစ္တက် အၾကမ္းဖက္မႈ လိႈင္းလံုးမ်ား ႏွင့္ နာဇီဆန္ဆန္ အမုန္း၀ါဒျဖန္႔မႈမ်ားကို အျပန္အလွန္ အၾကမ္းဖက္မႈ အျဖစ္ သူမက ပံုေဖာ္ကာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ ျမန္မာမ်ားသည္ ကမာၻအႏွံ႔ မြတ္စ္လင္မ္ၾသဇာ ႀကီးထြားျမင့္မားေနမႈ အေပၚ စိုးရိမ္ေၾကာက္ရြံ႕ေနျခင္းေၾကာင့္ျဖစ္ေၾကာင္း ဆိုလိုက္သည္။

ထင္ရွားေသာအတုိက္အခံ ေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ “အေၾကာက္တရားမွလြတ္ေျမာက္ေရး” အေတြးအျမင္ကို ျမန္မာျပည္သာမက ကမာၻတစ္၀ွန္းကပင္ ခ်ီးက်ဴးေလးစားခဲ့ၾကသည္။ သို႔ေသာ္ ယခုအခါ သူမကိုယ္တိုင္က အျခားအေၾကာက္တရားတစ္မ်ဳိးျဖစ္သည့္ Islamophobia ေခၚ “ အစၥလာမ္ကို အျမင ္မွားေၾကာက္ရြံ႕မႈ ” ထဲသို႔ ျမဳပ္၀င္သြားပံုရေလသည္။

လက္ရိွအၾကမ္းဖက္လိႈင္းလံုးမ်ားသည္ အျပန္အလွန္အၾကမ္းဖက္မႈ ျဖစ္ရန္ေနေနသာသာ ႏိုင္ငံ့လူဦးေရ သန္း ၆၀ အနက္ ၁.၃ သန္းရိွ ရိုဟင္ဂ်ာမြတ္စ္လင္မ္တို႔အား မ်ဳိးသုဥ္းရွင္းလင္းေရးလုပ္ေနသည္ကို တစစျဖင့္ အမွန္တရား ေပၚလြင္လာလ်က္ရိွေနသည္။ ဤသည္မွာ London-based Equal Rights Trust သုေတသနေကာလိပ္မွ သံုးႏွစ္တာေလ့လာမႈအၿပီး ကၽြႏ္ုပ္၏ ေကာက္ခ်က္ခ်မႈပင္ ျဖစ္ပါသည္။

သမိုင္းႏွင့္ခ်ီေသာ မ်ဳိးသုဥ္းရွင္းလင္းမႈ
————————————–
စစ္တပ္ခ်ဳပ္ကိုင္ထားသည့္ ျမန္မာႏိုင္ငံအေနာက္ပိုင္း အာရကန္ျပည္နယ္(ယခုအေခၚ ရခိုင္ျပည္နယ္)၌ ၁၉၇၈ ခုႏွစ္၊ ေဖေဖာ္၀ါရီလတြင္ စစ္ဆင္ေရးႀကီးတစ္ရပ္ကို ပထမဆံုး က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ျပဳလုပ္ခဲ့သည္။ လူေပါင္း ႏွစ္သိန္းေလးေသာင္းခန္႔မွာ အိမ္နီးခ်င္းဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံအတြင္းသို႔ နယ္ႏွင္ေမာင္းထုတ္ခံရသည္။ ဤသည္ကား အေနာက္တိုင္းမွ အစြန္းေရာက္အစၥလာမ္တို႔ကိုျပဳလုပ္သည့္ “War on Terror” မတိုင္မွီကတည္းက ျဖစ္စဥ္တည္း။ မြတ္စ္လင္မ္မ်ားအပါအ၀င္ လူမ်ားစုဗမာလူမ်ဳိးတို႔က “အေမစု” ဟုေခၚတြင္ေနေသာ ေအာက္စ္ဖို႔ဒ္ တကၠသိုလ္ထြက္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏိုဗယ္လ္ဆုရွင္သည္ “မြတ္စ္လင္မ္တို႔၏ၾသဇာျမင့္တက္ႀကီးထြားလာျခင္း” ဟူသည့္စကားလံုးကို အေလ်ာက္ပတ္ဆံုးဆင္ေျခအျဖစ္ အသံုးျပဳလိုက္ေလသည္။

မတူညီေသာေနာက္ခံအေနအထားရိွၾကသည့္ ဗုဒၶဘာသာျမန္မာမ်ား ႏွင့္ မြတ္စ္လင္မ္မ်ားသည္ အခ်င္းခ်င္း ေၾကာက္ရြံ႕စိုးရိမ္ေနၾကသည္ဟု ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က လြဲမွားစြာ ယွဥ္တြဲသံုးသပ္ခဲ့သည္။ မြတ္စ္လင္မ္တို႔မွာ မီးရိႈ႕သတ္ျဖတ္ခံရျခင္း၊ ပ်က္လိုပ်က္ဆီးျပဳခံရျခင္း၊ အဓမၼဌာနီစြန္႔ခြာေစျခင္း စေသာ လက္ေတြ႕မ်က္ေတြ႕အခ်က္မ်ားကို သူမမွ လံုးလံုးလ်ားလ်ား လ်စ္လ်ဴရႈလိုက္ေၾကာင္း ေပၚလြင္ေနေပသည္။ ရခုိုင္ျပည္နယ္အတြင္း အုိးမဲ့အိမ္မဲ့ျဖစ္သြားေသာ လူတစ္သိန္းေလးေသာင္းေက်ာ္အပါအ၀င္ အၾကမ္းဖက္ခံသားေကာင္မ်ား၏ ၉၀ ရာခိုင္ႏႈန္းမွာ ရိုဟင္ဂ်ာ ႏွင့္ အျခားမြတ္စ္လင္မ္တို႔ ျဖစ္ၾက၏။ ျပည္တြင္းရိွ ၿမိဳ႕၁၁ ၿမိဳ႕အသီးသီးသို႔ မြတ္စ္လင္မ္ဆန္႔က်င္ေရးအၾကမ္းဖက္မႈမ်ား ျပန္႔ႏွံ႔ခဲ့ရာ ေသဆံုးသူမြတ္စ္လင္မ္ဦးေရ ၁၀၀၊ ဌာေနေပ်ာက္သူမြတ္စ္လင္မ္ဦးေရ ၁၂၀၀၀၊ ဖ်က္ဆီးခံမြတ္စ္လင္မ္အိမ္ေျခ ၁၃၀၀ ႏွင့္ ဖ်က္ဆီးခံဗလီ၀တ္ေက်ာင္း ၃၇ လံုး ရိွေနၿပီျဖစ္သည္။

၁၉၉၀ ခုႏွစ္ကတည္းက ရခိုင္ျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္းရိွ ရိုဟင္ဂ်ာမြတ္စ္လင္မ္တို႔မွာ လံုၿခံဳေရးတင္းၾကပ္ထားသည့္ နယ္ေျမမ်ားအတြင္း ပိတ္ေလွာင္ခံထားရသည္။ ခရီးသြားလာခြင့္ဆိုင္ရာ ျပင္းထန္ေသာကန္႔သတ္ခ်က္မ်ား၊ က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈျပည့္၀စြာမရေအာင္ ကာဆီးမႈမ်ား၊ ပညာေရးႏွင့္အလုပ္အကိုင္ မရရိွေစမႈမ်ား ႀကံဳခဲ့ရသည္။ ႏိုင္ငံလံုၿခံဳေရးတပ္ဖြဲ႕တို႔၏လက္ေအာက္၀ယ္ လိင္ေစာ္ကားမႈမ်ား၊ အျပစ္ရွာစြပ္စြဲမတရားစီရင္ျခင္းမ်ား၊ အဓမၼေစခိုင္းမႈမ်ား၊ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္မႈမ်ား စသည့္ ညွင္းပန္းရက္စက္မႈမ်ားမွာ အထိန္းအကြပ္မဲ့ တိုးပြားလ်က္ ရိွသည္။

ထိမ္းျမားျခင္းႏွင့္မီးဖြားျခင္းဆိုင္ရာ တင္းၾကပ္ကန္႔သတ္မႈမ်ားေၾကာင့္ ရိုဟင္ဂ်ာကေလးငယ္ ေျခာက္ေသာင္းေက်ာ္မွာ ျမန္မာအစိုးရ၏အသိအမွတ္ျပဳျခင္းကို မရရိွၾက (၀ါ) ႏိုင္ငံသားစာရင္း အသြင္းမခံၾကရ။ ကေလးသူငယ္မ်ားဆိုင္ရာအခြင့္အေရးကို ခ်ဳိးေဖာက္လ်က္ အေျခခံပညာသင္ယူခြင့္ကိုလည္း မေပးခဲ့ၾကေခ်။ ျမန္မာသည္ အာရွတိုက္အတြင္း စာတတ္ေျမာက္မႈႏႈန္း အျမင့္ဆံုးႏိုင္ငံစာရင္း၌ ပါ၀င္ေနေသာ္လည္း အရြယ္ေရာက္ၿပီး ရိုဟင္ဂ်ာ ၈၀ ရာခိုင္ႏႈန္းမွာ စာေပမတတ္ေျမာက္ၾကသည္မွာ အံ့အားသင့္စရာပင္။ ေဆး၀ါးကုသခြင့္ရရိွမႈႏွင့္စပ္လ်ဥ္း၍ လူနာ ၃၇၅ ဦးလွ်င္ ဆရာ၀န္တစ္ဦးႏႈန္းဆိုသည့္ ႏိုင္ငံေတာ္ပ်မ္းမွ်အခ်ဳိးႏွင့္ႏိႈင္းယွဥ္ၾကည့္ေသာအခါ ရိုဟင္ဂ်ာမြတ္စ္လင္မ္တို႔အၾကား လူနာ ၇၅၀၀၀ လွ်င္ ဆရာ၀န္တစ္ဦး၊ ရိုဟင္ဂ်ာအမ်ားစုရိွရာေဒသမ်ားတြင္ လူနာ ၈၃၀၀၀ လွ်င္ ဆရာ၀န္တစ္ဦးႏႈန္း ျဖစ္ေနသည္ကိုေတြ႕ရ၏။

လူ႔အခြင့္အေရးေစာင့္ၾကည့္မႈအဖြဲ႕ HRW မွဆိုထားေသာ မ်ဳိးသုဥ္းရွင္းလင္းျခင္း ႏွင့္ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္ရာဇ၀တ္မႈမ်ားမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံ၌ မရိွေၾကာင္း ေဒၚစုၾကည္မွ ျငင္းဆိုလိုက္သျဖင့္ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ၏ေစာင့္ၾကည့္အကဲခတ္မႈ ပိုမို ႀကီးမားသြားေစသည္။ ျမန္မာျပည္လူဦးေရစုစုေပါင္း၏ ၄ ရာခိုင္ႏႈန္းမွ်သာရွိေနေသာ လူနည္းစုမြတ္စ္လင္မ္တို႔အား လူမ်ဳိးေရးအၾကမ္းဖက္မႈမ်ားအေပၚ တမင္ေရငံုႏႈတ္ပိတ္ေနေနျခင္းေၾကာင့္ သူမအား ႏို္င္ငံတကာေ၀ဖန္မႈ ျမင့္မားေနဆဲျဖစ္သည္။

၁၉၇၈ ခုႏွစ္ကတည္းက ႏိုင္ငံေတာ္မူ၀ါဒျဖင့္ ရိုဟင္ဂ်ာတို႔အေပၚ စံနစ္တက်ႀကိဳတင္စီမံၿပီး တေငြ႕ေငြ႕ေလာင္ကၽြမ္းေနေသာ မ်ဳိးသုဥ္းရွင္းလင္းေရး၊ ႏိုင္ငံေတာ္မွ ထိထိေရာက္ေရာက္အေရးမယူဘဲ ထပ္မံမ်က္ႏွာလႊဲထားခဲ့ေသာ မၾကာေသးမီျဖစ္ပြားခဲ့သည့္ မြတ္စ္လင္မ္ဆန္႔က်င္ေရး တအံုတက်င္းအၾကမ္းဖက္မႈ၊ မီဒီယာအား ဒုတိယလက္နက္လိုအသံုးခ်မႈတို႔အား ရႈတ္ခ်ေ၀ဖန္ရန္ ေဒၚစုၾကည္မွ ပ်က္ကြက္ခဲ့သည္။

ႏႈတ္ပိတ္တိတ္ဆိတ္ မီဒီယာမ်ား
———————————-
ရိုဟင္ဂ်ာတို႔အား စံနစ္တက်ႀကံစည္ရွင္းလင္းေရးပံုဟန္တို႔ကို မီဒီယာမ်ားမွ ဆယ္စုႏွစ္မ်ားစြာ မသိက်ဳိးကၽြံ ျပဳခဲ့ၾကသည္။ ယခုခ်ိန္တိုင္ေအာင္ မီဒီယာေခါင္းႀကီးပိုင္း၌ ထိုက္ထိုက္တန္တန္ေနရာရထားသူ ေဒၚစုၾကည္ပင္လွ်င္ မ်ဳိးသုဥ္းရွင္းလင္းေရး မဟုတ္ပါ၊ မရိွပါဟု ဆိုေနေခ်ၿပီ။ တရုတ္၏လက္၀ါးႀကီး အုပ္ပံုဟန္ႏွင့္ အတူ ျမန္မာစစ္ေခါင္းေဆာင္မ်ား တံခါးဖြင့္၀ါဒ က်င့္သံုးကတည္းက ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ ေနာက္ဆံုးလက္က်န္ အပ်ဳိစင္စီးပြားေရးေစ်းကြက္မ်ား အနက္တစ္ခု အပါအ၀င္ျဖစ္ေနေၾကာင္း မီဒီယာမ်ားႏွင့္အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ မူ၀ါဒ စာမ်က္ႏွာမ်ားေပၚတြင္ ဘြားဘြားႀကီး ေပၚလြင္လာေတာ့သည္။ ျမန္မာျပည္ရိွ ၄င္းေရႊအခြင့္အလမ္းႏွင့္ ယွဥ္လာပါက အရာရာအားလံုးမွာ ၄င္းတို႔အတြက္ ဒုတိယအဆင့္သို႔ ေရာက္ရွိသြားပါသည္။

ရိုဟင္ဂ်ာႏွင့္ အျခားျမန္မာမြတ္စ္လင္မ္တို႔သည္ မိမိတို႔ရပ္တည္မႈႏွင့္စပ္လ်ဥ္း၍ၿခိမ္းေျခာက္မႈမ်ားကို ရင္ဆိုင္ေနရ၏။ ၄င္းတို႔သည္ လူနည္းစုေလးသာျဖစ္ေနသည္ သာမက ျမန္မာ့ စီးပြားေရး၊ ႏိုင္ငံေရး၊ လူ႔ အဖြဲ႕အစည္းအေရးတို႔၌ တန္းတူ အခြင့္အေရး မရရိွျခင္းေၾကာင့္ နိမ့္က်သည့္အေျခအေနတြင္ ရိွေနခဲ့ၿပီးျဖစ္သည္။ ၄င္းတို႔သည္ ဗုဒၶ လမ္းစဥ္ကိုေသာ္လည္းေကာင္း၊ ႏိုင္ငံေတာ္ လံုၿခံဳေရးႏွင့္ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာကိုေသာ္လည္းေကာင္း အႏၱရာယ္ေပးသူမ်ား မဟုတ္ၾက။ လူမႈ က႑တိုင္း၌ ဖိႏိွပ္ရန္ စံနစ္တက် ဖြဲ႕စည္းစုရံုးထားသည့္ မြတ္စ္လင္မ္ဆန္႔က်င္မႈ အမ်ုဳိးသားေရး ၀ါဒီမ်ားဖက္သို႔ အေမစုသည္ သိသိသာသာ တိမ္းညႊတ္ရပ္တည္သြားသည့္အျပင္ –  ၿဗိတိန္၊ အေမရိကန္စသည့္ အစိုးရမ်ားက ကိုယ္ပိုင္ဗ်ဴဟာမူ၀ါဒႏွင့္ စီးပြားေရးအခြင့္အလမ္းအမိဖမ္းေရးလိုအပ္ခ်က္အရ Islamophobia ေရာဂါရွင္ ၀ါဒျဖန္႔လႈံ႕ေဆာ္သူႏွင့္ အမုန္းတရား သြတ္သြင္းေဟာေျပာသူတို႔ကို ထင္ရွားစြာ က်ားကန္ေပးေနသည့္ စစ္ေခါင္းေဆာင္တို႔ႏွင့္ သင့္ျမတ္ေရးကို ေရြးခ်ယ္လိုက္ေသာအခါ ……. ျမန္မာ မြတ္စ္လင္မ္တို ႔အဖို႔ ဒုကၡတြင္း နက္သထက္နက္ရေပသည္။

aljazeera တြင္ ေဖာ္ျပပါရိွေသာ ေဒါက္တာေမာင္ဇာနည္၏ Aung San Suu Kyi and the world of Buddhist Islamophobia ေဆာင္းပါးကို “ ျမင့္မိုရ္ေမာင္ေမာင္ ” မွ ဆီေလ်ာ္ေအာင္ျပန္ဆိုေရးသားသည္။

ေဆာင္းပါးရွင္ ေမာင္ဇာနည္သည္ London School of Economics မွ Civil Society and Human Security Unit ၏ ဧည့္သည္ေတာ္အဖြဲ႕၀င္တစ္ဦးျဖစ္ၿပီး၊ မိမိဇာတိျမန္မာျပည္မွ လူမ်ဳိးေရးအၾကမ္းဖက္မႈ ႏွင့္ နာဇီလက္သစ္ဗုဒၶ အမ်ဳိးသားေရး၀ါဒတို႔အေပၚ ေ၀ဖန္သံုးသပ္ တင္ျပေနသူလည္း ျဖစ္သည္။