ေတာင္ထိပ္တခု၏ ရႈပ္ေထြးမႈ (သို႔) ျမန္မာျပည္ရဲ႕ အျမင့္ဆံုးေတာင္ရဲ႕ အျမင့္ပုစၧာ

ႏိုဝင္ဘာ-၂၅ ၂၀၁၃
M-Media

အေမရိကန္-ျမန္မာ ေတာင္တက္အဖြဲ႕မွ ကခ်င္ျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္းရိွ ဂမ္လန္ရာဇီ(Gamlang Razi) ေတာင္ထိပ္သို႔ ေအာင္ျမင္စြာ တက္ေရာက္ႏုိင္ခဲ့သည္။

အျမင့္ ၅,၆၇၀ မီတာေက်ာ္ရိွၿပီး မည္သူမွ မေရာက္ဖူးေသးေသာ ႏွင္းမ်ားဖံုးေနသည့္ ေတာင္ထိပ္သို႔  ၂ ပတ္ၾကာ ေတာလမ္း ခရီးၾကမ္းမ်ားကို ျဖတ္သန္းလ်က္ ေနာက္ထပ္ တစ္ပတ္တာခန္႔အသံုးျပဳျပီး မီတာအနည္းငယ္ ထပ္မံတက္ေရာက္ရသည္မွာ ထူးဆန္းေသာအျငင္းပြားဖြယ္ ကိစၥေတာ့မဟုတ္ေပ။ သို႔ေသာ္ ထိုေတာင္ထိပ္သည္ ႏိုင္ငံအတြင္း အျမင့္ဆံုး သို႔ ဒုတိယအျမင့္ဆံုးအျဖစ္ စာရင္းသတ္မွတ္မည္ဆိုလွ်င္ အျငင္းပြားဖြယ္ျဖစ္လာေပသည္။

ၿပီးခဲ့သည့္လ အေမရိကန္-ျမန္မာ ပူးေပါင္း ေတာင္တက္အဖြဲ႕သည္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၊ ကခ်င္ျပည္နယ္ရိွ ဂမ္လန္ရာဇီေတာင္မွ ျပန္လာၿပီးေနာက္တြင္ ခါခါဘိုရာဇီေတာင္သည္ ျမန္မာႏို္င္ငံ၏ အျမင့္ဆံုးေတာင္တန္း မဟုတ္ေၾကာင္း  မိမိတို႔မွ သက္ေသျပႏိုင္ခဲ့ၿပီဟု ေတာင္တက္သမားမ်ားက ဆိုသည္။

ဟိမ၀ႏာၱ(Himalayas) ေတာင္ေၾကာ၏ အေရွ႕ဘက္စြန္းေနရာ ျမန္မာ ႏွင့္ တရုတ္နယ္စပ္တြင္ ေတာင္ထြဋ္ႏွစ္ခု တည္ရိွေနသည္။ ထိုေနရာအား ေတာင္တက္ေလ့လာေရး အဖြဲ႕မွ ကမာၻ႕ေနာက္ဆံုးစာရင္း၀င္ တက္ေရာက္ႏိုင္ေသာေတာင္ တစ္ခုအျဖစ္ မီးေမာင္းထိုးျပခဲ့ၿပီျဖစ္သည္။ ထိုခရီးကား ၾကမ္းတမ္း၍ ေ၀းလံလွသည္။ ထို႔အတူ ခြင့္ျပဳမိန္႔ႏွင့္လံုၿခံဳမႈမ်ား ရရိွရန္ မလြယ္ကူေပ။ လူသူအေရာက္အေပါက္နည္းၿပီး၊ အေျခခံလိုအပ္ခ်က္မ်ားႏွင့္ သတင္းမ်ားရရိွရန္ ကင္းမဲ့ေနေသာေၾကာင့္ အခက္အခဲမ်ားအနက္ အႀကီးမားအျပင္းထန္ဆံုးျဖစ္သည္။
ပထမတန္း(ဘယ္ မွ ညာ): Mark Fisher, Pyae Phyo Aung, Molly Tyson
ေနာက္တန္း(ဘယ္ မွ ညာ): Eric Draft, Andy Tyson, Chris Nance

ဂမ္လန္ရာဇီေတာင္ထိပ္တြင္ ၂ မီတာပတ္လည္အတြင္း အတိအက် တိုင္းထြာႏိုင္ေသာ Global Positioning Satellite (GPS) လက္ဆြဲကိရိယာကို အသံုးျပဳၿပီး ဖတ္ၾကားေစရာ  ေတာင္၏အျမင့္ သည္ ၅,၈၇၀ မီတာ ရိွေနေၾကာင္းေတြ႕ လိုက္ရသည္။

၁၉၂၅ ခုႏွစ္တြင္ ႀတိဂံနည္းပညာသံုး ေျမျပင္စံနစ္(Triangulation Survey)ျဖင့္ ခါကာဘိုရာဇီေတာင္အား တိုင္းတာခဲ့ေသာ  ၅,၈၈၁ ေပ ထက္ နိမ့္ေနေၾကာင္း ေတြ႕ရသည္။ ထိုစဥ္က တိုင္းတာမႈအရ ခါကာဘိုရာဇီေတာင္သည္ ျမန္မာႏို္င္ငံသာမက အေရွ႕ေတာင္အာရွတြင္ အျမင့္ဆံုးေတာင္တန္းအျဖစ္ စာရင္း၀င္ခဲ့သည္။

သို႔ေသာ္လည္း ေတာင္တက္အဖြဲ႔ကမူ သူတို႔ ရရိွေသာ အခ်က္အလက္အားလံုးက ခါကာဘိုရာဇီေတာင္သည္ ယခင္ကမွတ္တမ္း တင္ထားသည့္ အျမင့္ထက္ ထင္ရွားစြာ နိမ့္ေနသည္ဟု ျပသေနေၾကာင္း ဆိုခဲ့သည္။

ထို႔သို႔ျပာၾကားခ်က္သည္ ျမန္မာျပည္သူေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကို မတုန္လႈပ္ေစခဲ့ေပ။ ျပည္တြင္းမီဒီယာမွလည္း ထိုအေၾကာင္း အရာအား ဦးစားေပးေဖာ္ျပမႈ သိပ္မရိွၾကေခ်။ ျမန္မာႏိုင္ငံရိွ ျပည္သူမ်ားသည္ ခါကာဘိုရာဇီေတာင္သည္သာ အျမင့္ဆံုးေတာင္အျဖစ္ ကေလး ဘ၀ကတည္းက သင္ၾကား မွတ္ယူလာခဲ့ရသူမ်ားျဖစ္သည္။

ျမန္မာႏို္င္ငံသမၼတ ဦးသိန္းစိန္သည္ပင္လွ်င္ ေတာင္တက္အဖြဲ႕အား ဂုဏ္ျပဳရာ၌ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ‘ဒုတိယအျမင့္ဆံုးေတာင္’ ဟုသာ သံုးႏွဳန္းေျပာဆိုခဲ့သည္။

အသက္ ၃၁ ႏွစ္အရြယ္ ျပည့္ၿဖိဳးေအာင္သည္ အေမရိကန္ႏိုင္ငံသား ေလးဦးႏွင့္အတူ လိုက္ပါခဲ့သည့္ တစ္ဦးတည္းေသာ ျမန္မာ လူမ်ိဳးျဖစ္ၿပီး၊ ျမန္မာေတာင္တက္သမားမ်ား အနက္ ဂမ္လန္ရာဇီေတာင္ထိပ္သို႔ ပထမဆံုး တက္ေရာက္ႏိုင္ခဲ့သူျဖစ္သည္။ “ မီဒီယာမ်ားက ကြ်န္ေတာ္တို႔ရဲ့ ေတာင္တက္ခရီးစဥ္ကိုသာ စိတ္၀င္စားၾကတယ္။ ကြ်န္ေတာ္တို႔ေျပာေနတဲ့ ဂမ္လန္ရာဇီဟာ ခါကာဘိုရာဇီထက္ျမင့္မားေနတယ္ ဆိုတဲ့အခ်က္ကို စိတ္မ၀င္စားၾကဘူး။ ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ သူတို႔ရဲ႕အသိထဲ ခါကာဘိုရာဇီသာ အျမင့္ဆံုးလို႔ အရိုးစြဲယံုၾကည္ထားၾကလို႔ပဲ ” ဟု သူမွ The Straits Times သို႔ေျပာၾကားခဲ့သည္။

လမ္းျပလုပ္ေဆာင္ရာမွ စီးပြားေရးသမား တစ္ဦးျဖစ္လာသူ အီဒါဟို (Idaho)မွ အသက္ ၄၅ ႏွစ္အရြယ္ ေတာင္တက္ အဖြဲ႕ေခါင္းေဆာင္ အန္ဒီ တိုင္ဆင္(Andy Tyson) က The Straits Times သို႔ ဖုန္းမွတစ္ဆင့္ “ ကြ်န္ေတာ္တို႔ ခါကာဘိုရာဇီရဲ့အျမင့္ကို ေသခ်ာမတိုင္းခဲ့ရေပမယ့္ ဂမ္လန္ရာဇီရဲ႕အျမင့္ကိုေတာ့ တိတိက်က်တုိင္းတာလာခဲ့ပါတယ္။ သူရဲ႕အျမင့္ဟာ လက္ရိွခါကာဘိုရာဇီေတာင္အျမင့္ကို မွတ္တမ္းတင္ထားခ်က္ထက္ ၁၀ မီတာ ပိုေနပါတယ္ ” ဟူ၍ ဆိုသည္။

၁၉၂၅ ခုႏွစ္မွစတင္ကာ သိပၸံနည္းပညာအရ ခါကာဘိုရာဇီ၏ အျမင့္အား အမ်ိဳးမ်ဳိးေျပာင္းလဲေျပာဆိုခဲ့ၾကေၾကာင္း၊ သို႔ေပမယ့္ ၄င္း၏အစဥ္လာႏွင့္ဒ႑ာရီ ဆန္ေသာစကားမ်ားေၾကာင့္ အျမင့္ဆံုးဟု စြဲၿမဲယံုၾကည္ေနဆဲျဖစ္ေၾကာင္း
“ ဒါေပမယ့္ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ဂမ္လန္ အျမင့္ကို သိရိွ ရသလို တိက်ေသခ်ာမႈမ်ဳိး ခါကာဘိုရာဇီရဲ႕အျမင့္ကို မသိထားၾကတာေတာ့အမွန္ပဲ ” ဟု တိုင္ဆန္က ေျပာၾကားခဲ့သည္။

ျပည့္ၿဖိဳးေအာင္ကမူ “ တကယ္လို႔ အမွန္တိုင္း သိခ်င္ရင္ေတာ့ ခါကာဘိုရာဇီကို ကြ်န္ေတာ္တို႔ တက္ဖို႔လိုလိမ့္မယ္ ” ဟူ၍ ေျပာဆိုပါသည္။

ခါကာဘိုရာဇီေတာင္အား ပထမဆံုး တက္ေရာက္ခဲ့သူမွာ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံမွ တာကာရီွ အုိဇာကီ(Takashi Ozaki) ႏွင့္ ျမန္မာ ႏို္င္ငံမွ ျငင္းမ ဂိုင္းလ္ဆန္(Niyma Gyaltsen) တို့ျဖစ္ျပီး ၁၉၉၆ ခုႏွစ္က တက္ေရာက္ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ ၄င္းေနာက္ အေတြ႕အႀကံဳမ်ားျပား၍ ေျခကုန္လက္ပန္းက်ေနသည့္ ယင္းဂ်ပန္လူမ်ိဳးမွ “ ကမာၻတြင္ တက္ရ အခက္ခဲဆံုးႏွင့္ အႏၲရာယ္အမ်ားဆံုးေသာေတာင္ တစ္ခုျဖစ္သည္ ” ဟု ဖြဲ႕ဆိုခဲ့သည္။

ထိုအခ်ိန္မွစကာ မည္သည့္ေတာင္တက္သမားမွ ေတာင္ထိပ္ေပၚသို႔ေရာက္ေအာင္ တက္ေရာက္ႏို္င္ျခင္း မရိွခဲ့ေပ။
ထို႔ေၾကာင့္ ေငြကုန္ေၾကးက်ခံႏိုင္မည့္ ေတာင္တက္အဖြဲ႕တစ္ခုအား ထပ္မံေစလႊတ္ႏိုင္ပါက အျမင့္ေပပုစၧာအတြက္ အေျဖသည္ မ်ားမၾကာမီထြက္ေပၚလာႏိုင္စရာအေၾကာင္းရိွသည္။ Associated Press မွ လက္ရိွလုပ္ေဆာင္ေနဆဲျဖစ္ေသာ ဂ်ာမနီ၏ေျမပုံေရးဆြဲမႈစီမံခ်က္သည္ ခါကာဘိုရာဇီ၏ အျမင့္ပုစၧာအား ေျဖရွင္းေပးႏိုင္လိမ့္မည္ ဟု ယူဆေၾကာင္း ဆုိသည္။ ေနာက္တစ္ႏွစ္တြင္ အေျဖမ်ားကို သိရမည္ျဖစ္သည္။

အန္ဒီ တိုင္ဆန္က ဂမ္လန္ရာဇီ သည္ ပို၍ျမင့္မားေၾကာင္းေျပာၾကားရာတြင္ မေသခ်ာမႈ အနည္းငယ္ျဖစ္ေနခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္ သူက ရယ္ရယ္ေမာေမာျဖင့္ “ ဒါဟာ အေရးႀကီးတဲ့အရာလား၊ အဲေလာက္လဲ အေရးမၾကီးပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ စိတ္၀င္စားစရာအခ်က္တစ္ခုရိွတယ္။ ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ ေတာင္ေအာက္ျပန္ဆင္းလာခ်ိန္မွာ ဒီေတာင္ကပိုျမင့္ေနတယ္လို႔ ထင္ျမင္ေၾကာင္း ကၽြန္ေတာ္တို႔ ေျပာဆိုမိၾကတယ္။ အဲ့ဒီမွာ ျမန္မာျပည္မွာရိွတဲ့လူတိုင္းဟာ အေျခခံပညာအတန္းမွာ ကတည္းက ခါကာဘိုရာဇီသာ အျမင့္ဆံုးလို႔ သင္ၾကားထားရတယ္ဆိုတဲ့အခ်က္ကို ရွင္းရွင္းလင္းလင္း သိရိွသြားပါတယ္ ” ဟု ေျပာျပခဲ့သည္။

ဂမ္လန္ရာဇီခရီးစဥ္၏ အခက္ခဲဆံုးအပိုင္းမွာ ေတာင္တက္ခရီးစတင္မႈျဖစ္သည္။ ကီလိုမီတာ ၂၄၀ ခန္႔ ၾကမ္းတမ္းေသာ ကုန္းျမင့္မ်ား၊ ျမစ္ေခ်ာင္းမ်ား ႏွင့္ ေတာနက္ႀကီးမ်ားကို ကိုယ္ပိုင္ရိကၡာ အသံုးအေဆာင္မ်ား သယ္ေဆာင္၍ ေျခလ်င္ျဖတ္သန္း ရျခင္းျဖစ္သည္။ ေတာင္ေျခ တစ္ခုသို႔ေရာက္ရန္ ထိုမွ်သြားလာရသည္ဟူ၍ မရိွခဲ့ဖူးေခ်။ ခရီးစဥ္သည္ ၃၄ ရက္ၾကာျမင့္ခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္ ေတာင္ေျခမွေတာင္ထိပ္အထိ အမွန္တကယ္တက္ေရာက္သည္၌ ၇ ရက္မွ်သာ အခ်ိန္ေပးခဲ့ရ၏။

နယူးေဒလီမွ ေတာင္တက္သမား ႏွင့္ စူးစမ္းေလ့လာသူ မန္ဒီဗ္ ဆင္းဆိြဳင္း(Mandeep Singh Soin)၏စကားျဖစ္ေသာ “ ဒီအျမင့္ပုစၧာကို ေျဖရွင္းႏိုင္ခဲ့ရင္ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္ ၾကီးမားတဲ့ အေျပာင္းအလဲတစ္ခုပါပဲ။ ေတာင္တက္သမား ဆိုတာကေတာ့ တိုက္တစ္ခု သို႔မဟုတ္ ႏိုင္ငံတစ္ခုအတြင္းက အျမင့္ဆံုးကိုပဲ ေရြးတက္ခ်င္ၾကတယ္ေလ ” ဟူသည္ကို ေတာင္တက္သူမ်ားမွ ႏွစ္ၿခိဳက္ေနၾကဆဲပင္။

Ref:The Straits Times