တကၠသိုလ္မွ ဗမာ့သားေကာင္း (သို႔) လက္ေဝွ႕ေက်ာ္ ‘ေဒါက္တာ စတန္လီမဂ်စ္(ခ) သၾကားမဂ်စ္’

ဒီဇင္ဘာ ၂ ၊ ၂၀၁၃
M-Media
မိုးၾကိဳးတင္ျပသည္။

တကၠသိုလ္ ေက်ာင္းတိုက္ႏွစ္လည္စာေစာင္၊ အတြဲ ၃ ၊ အမွတ္ ၇၊ ၁၉၅၃-၅၄

ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ေဆး သိပၸံတြင္ ေၾကာက္႐ႈံး၊ ကြဲ႐ႈံး လက္သီးေရာ ဒူးပါအကြဲထိုးရသည့္ ဗမာလက္ေ၀ွ႔ေက်ာ္ တစ္ဦး႐ွိပါသည္ဟုဆိုလ်ွင္ အမ်ားကအံ့ၾသသြားစရာ ႐ွိေပသည္။သို႔ေသာ္မအံ့ၾသပါႏွင့္႐ွိပါသည္။ ၁၉၄၇ ခုႏွစ္၊ သထံုခရုိင္၊ ဇင္းက်ိဳက္ လက္ေ၀ွ႔႐ုံႀကီးတြင္ နာမည္ေက်ာ္ ဗိုလ္ေက်ာ္ဆိုသူက သတ္ဖက္မ႐ွိဘဲ ဗိုလ္စြဲေနၿပီး လက္ေ၀ွ႔ေရး အမ်ိဳးမ်ိဳးျပ၍ သက္ဖက္ေခၚေနသည္ကို ၾကာၾကာ မၾကည့္လိုသျဖင့္ ၾကိဳး၀ိုင္းထဲသို႕ခုန္၀င္ကာ ယွဥ္ၿပိဳင္ခဲ့သည္။ ဘယ္ဘက္မ်က္ခံုးတြင္ ဗိုလ္ေက်ာ္၏ လက္သီးခ်က္မိသြားသျဖင့္ ကြဲၿပီး႐ႈံးခဲ့ရသည္။ သို႔ေသာ္ ဗိုလ္ေက်ာ္၏ လက္ကို ျမင္ခဲ့သိခဲ့ၿပီးျဖစ္သည့္အတုိင္း ရက္မ်ားမၾကာမီ တံခြန္စိုက္ပြဲက်င္းပသည့္အခါတြင္ ထိုးဘက္မဲ့ေနေသာ ဗိုလ္ေက်ာ္ႏွင့္ပင္၀င္၍ စိတ္မေၾကပြဲ ယွဥ္ၿပိဳင္ခဲ့ေလသည္။ တခဏအတြင္းပင္ နာမည္ၾကီး ဗိုလ္ေက်ာ္၏ ေမးေစ့ကို ညာလက္သီးတစ္လံုးသြင္း၍ အလဲထိုးခဲ့သည္။ ဗိုလ္ေက်ာ္ကားမထႏုိင္ေတာ့။ ထိုတံခြန္စိုက္ပြဲတြင္ ဗိုလ္ေက်ာ္၏ တံခြန္ကိုလွဲခဲ့သည္။ သူကား ၁၉၅၀ ခုႏွစ္မွ ယခု တိုင္းဗမာျပည္ခ်န္ပီယံ စြဲေနေသာ ေဆးသိပၸံေက်ာင္းသား လက္ေ၀ွ႔ေက်ာ္ “စတန္လီ မဂ်စ္” ပင္ ျဖစ္ပါသည္။

မဂ်စ္-မင္းၾကြယ္

၁၉၄၉ ခုႏွစ္ စိန္ဂၽြန္း ေက်ာင္း ခ်န္ပီယံဘြဲ႔ကို ဆြတ္ခူးခဲ့သည္။ ထိုႏွစ္ ဗမာျပည္ “လိုက္၀ိတ္ခ်န္ပီယံ” လုရာတြင္ တပ္မေတာ္မွစစ္သားၾကီး ဂူရမ္းနွင့္ ေမၿမိဳ႕မွ ေမာင္႐ွင္တို႔အား ပဌမ အခ်ီျဖင့္ အလဲထိုး၍ အႏုိင္ယူခဲ့ၿပီး ေနာက္ဆံုးည ေရတပ္မွ မင္းၾကြယ္ႏွင့္ ထိုးရာတြင္စိုက္လဲ၍ေခါင္းကြဲသျဖင့္ ဒိုင္ကပြဲရပ္ၿပီး မင္းၾကြယ္အား အႏုိင္ေပးလိုက္သည္။

ဗမာျပည္လက္ေ၀ွ႕ခ်န္ပီယံ-မဂ်စ္

၁၉၅၀ ခုနွစ္-ဗမာျပည္ လိုက္၀ိတ္ ခ်န္ပီယံလုပြဲတြင္ ပထမ တပ္မေတာ္မွဂူရမ္းႏွင့္ပင္ ထိုးရသည္။မဂ်စ္၏ လက္သီး တစ္ခ်က္ကို ေရွာင္ရင္း ေ႐ွာင္ရင္းနွင့္ ပထမအခ်ီမျပီးခင္ ညာျဖတ္လက္သီး တစ္ခ်က္မိသြား၍ ဂူရမ္း ဟပ္ထိုးလဲက်ကာ ပြဲဲၿပီးသြားခဲ့သည္။ ေနာက္ဆံုးတြင္ ေရတပ္မွ နာမည္ေက်ာ္ ဗိုလ္ဂိုနားႏွင့္ေတြ႔ၾကရာ ပထမအခ်ီတြင္ပင္ ဘယ္တစ္ခ်က္ ပင့္၍ ညာခ်ိတ္တစ္ခ်က္ သြင္းလိုက္သျဖင့္ ဗိုလ္ဂိုနားၾကမ္းျပင္သို႔ေခြ က်သြားခဲ့သည္။ျပန္ထရန္ၾကိဳးစားေသာ္လည္း မရေတာ့။ ထိုညတြင္ “ဗမာျပည္ လိုက္၀ိတ္ သရဖူ” ကို မဂ်စ္ စတင္၍ေဆာင္းခဲ့ ရေလသည္။

မာ႐ွယ္-မဂ်စ္( ပထမအၾကိမ္)

သို႕ေသာ္ ယွဥ္ေပးလ်ွင္ျငင္းေလ့ မ႐ွိေသာ မဂ်စ္အဘို႔အေတာ္ အထိနာခဲ့ရေပေသးသည္။ ဗမာျပည္ခ်န္ပီယံ တစ္ဦးျဖစ္သူ ေရတပ္မွေအာ္စကာ မာ႐ွယ္အား ေပါင္ ၂၀ အေလးခ်ိန္ၾကီးေနလ်က္ႏွင့္ တက္၍ ထိုးခဲ့သည္။ ထိုညတြင္ စေလတန္မွာၾကမ္းျပင္သို႔ ပထမအခ်ီတည္းတြင္ပင္ (၇) ၾကိမ္တိတိ လဲက်ကာ မရႈမလွခံရသျဖင့္ ဒုိင္ကပြဲရပ္ျပီး မာရွယ္အား အႏုိင္ေပးလုိက္သည္။

ဒုတိယံမိလုိက္ဝိတ္ခ်န္ပီယံ

၁၉၅၁- ခုႏွစ္တြင္လဲ ဗမာျပည္ လုိက္ဝိတ္ သရဖူကုိ ဆက္၍ေဆာင္းခဲ့သည္။ သုိ႕ေသာ္ ဤည အဘုိ္႕ မဂ်စ္၏ဇြဲ ေၾကာင့္အႏုိင္ရသည္ဟု ဆုိရေပမည္။ ေရတပ္မွ ဗိုလ္ဂုိနားႏွင့္ ပင္က်၍ ပထမ အခ်ီတြင္ ဗုိလ္ဂုိနား ေခါင္းႏွင့္ထိကာ ညာဘက္လက္မ လက္ဆစ္ ျပဳတ္သြားေတာ့သည္။ နာေနလ်က္ေနႏွင့္ တတိယ အခ်ီအထိဆက္၍ ထုိ္းျပီး အမွတ္ႏွင့္ အႏုိင္ယူခဲ့သည္။

မာစဒင္(အိႏိၵယ) -မဂ်စ္( ဗမာျပည္)

ဤႏွစ္တြင္ အိႏၵိယျပည္မွ ခ်န္ပီယံ အဲ့ရစ္မာစဒင္ႏွင့္ အထူးပြဲ ထုိးသတ္ရာပထမ အခ်ီအစတြင္ ဘယ္ညာ၊ ဘယ္ညာဆင့္၍ သြင္းလုိက္သျဖင့္ မာစဒင္ ၾကမ္းျပင္သုိ႕ လန္၍က်သြားေတာ့သည္။ ဒုိင္လုပ္သူ အာနီဒီဗလာရက္ဇ္က ၁,၂ ၃ ၄……….၁၀ အထိ ေရတြက္ျပီးေနာက္ လဲေနသူမာစဒင္အားဆြဲထူ၍ အႏုိင္ေပးလုိက္သျဖင့္ တကြင္းလုံးဆူသြားကာ ခဲပုလင္းမုိးရြာခဲ့သည္။ မဂ်စ္ေဖာင္းႏွင့္ ရႈံးခဲ့ရသည္။

မဂ်စ္ (တကၠသုိလ္) – မာရွယ္(ေရတပ္) (ဒုတိယအၾကိမ္)

ထုိႏွစ္အဘုိ႕ မဂ်စ္၏ရင္ထဲတြင္ ခဲေနသည့္အလုံးတလုံးေၾကသြားခဲ့သည္။ မရႈမလွႏွင့္ ရႈံးခဲ့ရသည့္အုိမာရွယ္ (ေရတပ္) အားၿမဳိ႕ေတာ္ခန္းမတြင္ စိတ္မေၾကပြဲေလး အခ်ိန္ပုိေပးျပီးထုိျပန္သည္။ တဦးႏွင့္တဦး ခ်က္ေကာင္းေစာင့္ေနရင္းပထမ အခ်ီျပီးသြားခဲ့သည္။ ဒုတိယအခ်ီထြက္ထြက္ျခင္း မာရွယ္၏ညာဘက္လက္သီးတစ္လုံး မဂ်စ္၏ ေမးရုိးေပၚတည့္တည့္ၾကီး ထိသြားသျဖင့္ ပြဲျဖင့္ပီးၿပီဟု ေရတပ္မွ ဟစ္ေၾကြးသံမ်ားဆူသြားသည္။ သုိ႔ေသာ္ မဂ်စ္၏ ထိလုိက္မွန္းမသိေအာင္ဆက္၍ ထုိ္းခ်က္ေၾကာင့္ပရိတ္သတ္ေရာ မာရွယ္ပါေၾကာင္၍ ငုိင္သြားစဥ္ မဂ်စ္၏ဘယ္ခ်ိတ္တလုံးဗုိက္သုိ႕ဝင္လာျပီး ညာျဖတ္တခ်က္ေမးေပၚ ေရာက္လုိက္သည္တြင္ မာရွယ္မွာ ၾကမ္းျပင္သုိ႕ထုိးစုိက္၍ က်သြားေတာ့သည္။ ခမ္းမေဆာင္ တစ္ခုလုံးမွ လ်ွံထြက္လာေသာ ၾသဘာသံႀကီးကားမစဲေတာ့ေပ။ မဂ်စ္အဘုိ႕စိတ္မေၾကပြဲကား စိတ္ေၾကပြဲျဖစ္ခဲ့ေလသည္။ မဂ်စ္၏ အၿပဳံးသည္ၾကဳိးကြင္းထက္ဝယ္လူးလြင့္ေနေပေတာ့သည္။

ေနာ့ေကာက္မဂ်စ္

၁၉၅၂- ခုႏွစ္တြင္ကား ကမၻာ့အုိလံပစ္ပြဲေတာ္သုိ႕ ဗမာျပည္မွေစလႊတ္ရန္ ဗမာ့ခ်န္ပီယံသူရဲေကာင္းေရြးၾကည့္သည္။ လုိက္ဝဲလတာ ဝိတ္တန္းအတြက္ အျမဲတမ္းႏုိင္ခဲ့သူ ေရတပ္မွ ဗုိလ္ဂုိးနားႏွင့္ တတိယအႀကိမ္ယွဥ္ျပဳိင္၍ အေရြးခံၾကရာ ဒုတိယအခ်ီတြင္ ဗုိလ္ဂိုးနားအားၾကမ္းျပင္သုိ႕ပုိ႕၍ အႏုိင္ယူခဲ့သည္။

မထိနီးယပ္စ္(ဖင္လန္) ႏွင့္ မဂ်စ္(ဗမာ)

အုိလံပစ္ပြဲေတာ္တြင္ စားေကာင္းေသာက္ဘြယ္မ်ားမွန္မွန္စားေသာက္၍ အျမဲတမ္းေလ့က်င့္ကာ ပြဲၾကီးပြဲေကာင္းပါင္း (၇၁) ေက်ာ္ထုိးခဲ့ဘူးသည့္ ဖင္လန္ျပည္မွ မလီနီးယပ္စ္ ႏွင့္ ထုိ္းရျပန္ေပသည္။ ပထမ အခ်ီတြင္ မဂ်စ္က ဘာလက္သီးတခ်က္ျဖင့္ မလီနီးယပ္စ္အားၾကမ္းျပင္သုိ႕ပုိ႕ႏုိင္ခဲ့ေသးသည္။ ဒုတိယအခ်ီတြင္ သူတျပန္ ကုိယ္တျပန္ ထုိးႏုိင္ေသးေသာ္လဲ တတိယအခ်ီ တြင္ကားစတန္ေလမွာ ရုိင္ေခြပန္းလ်ေနသျဖင့္ ပြဲကုိရပ္၍ အရႈံးေပးလုိက္ရေတာ့သည္။

မဂ်စ္ႏွင့္ ထိေအာင္(ေရတပ္)

၁၉၅၃ ခုႏွစ္ ဗမာ့ခ်န္ပီယံလုပြဲ လုိက္ဝဲလတာ ဝိတ္တန္းတြင္ ကုိကုိၾကီး (မႏၱေလး) ႏွင့္ ထုိးရသည္။ ကုိကုိၾကီးမွာ ၾကမ္းျပင္သုိ႕က်ေအာင္ ထုိးႏုိင္သူရွားသည့္ လူမာႀကီးတဦးဟု နာမည္ႀကီးေနသူတဦးျဖစ္သည္။ သုိ႕ေသာ္သူ႕အား တတိယ အခ်ီတြင္ မဂ်စ္၏ဘယ္ျဖတ္တခ်က္က ၾကမ္းျပင္သုိ႕ပုိ႕ႏုိင္ခဲ့၏ ။ ေနာက္ဆုံးညတြင္မႈ ႏုိင္ငံျခားမွလာသူ မွန္သမွ်ကုိ အႏုိင္ထုိးေနသည့္ ဗမာ့ ခ်န္ပီယံ ထိေအာင္ (ေရတပ္) ႏွင့္ ထုိးသတ္ရသည္။ တီေအာင္၏ က်ဥ္လည္ေသာ အေရွာင္အတိမ္းမ်ားႏွင့္ဇြဲေၾကာင့္ ခက္ေလသည္။ အမွတ္ျဖင့္သာ အႏုိင္ယူလုိက္ရေပသည္။ ဤႏွစ္တြင္ ခ်န္ပီယံဆုသုံးႏွစ္ဆက္ရသျဖင့္ အထူးဆုဖလားၾကီးတလံုး ခ်ီးျမင့္ျခင္းခံရသည္။

မဂ်စ္(တကၠသုိလ္) အုိမာရွယ္(ေရတပ္) (တတိယအၾကိမ္)

၁၉၅၄ ခုႏွစ္ဗမာ့ခ်န္ပီယံလုပြဲႏွင့္ အာရွ အုိလံပစ္လူေရြးပြဲ ဝဲလတာဝိတ္တန္းတြင္ ထုိးဘက္ျဖစ္ခဲ့သူ အုိမာရွယ္ (ေရတပ္) ႏွင့္ေတြ႕ၾကျပန္သည္။ ပထမအခ်ီ ၿပီးခါနီးတြင္ ေအာ္စကာ၏ညာလက္သီးတခ်က္မိ၍ စဘင္ေလၾကမ္းျပင္သုိ႕ ဒူးေထာက္က်သြားေတာ့သည္။ သုိ႕ေသာ္ ဇြဲေကာင္းစြာျဖင့္ ပထမအခ်ီျပီးသည္အထိ တိမ္းေရွာင္ရင္းျဖင့္ ျပန္ထုိးခဲ့ေလသည္။ ဒုတိယအခ်ီစ၍ မၾကာမီပင္ လ်ပ္တျပက္ ညာျဖတ္တခ်က္ထိသြားသျဖင့္ မာရွယ္ၾကီးအရုပ္ၾကဳိးျပတ္ၾကမ္းျပင္သုိ႕ သတိလုံးဝမရဘဲက်သြားခဲ့သည္။ ဇြဲေကာင္း၍ စိတ္ႀကီးလွေသာမာရွယ္ သတိရရျခင္း ခုန္ထျပီး ထုိးရန္မဂ်စ္ကုိ လုိက္ရွာေလသည္။ သုိ႕ေသာ္ ၁မွ ၁၀ ေရတြက္ပြဲျပီးခဲ့သည္မွကား ၂၅-စကၠန္႕ပင္ေက်ာ္ခဲ့ေလျပီ။ မဂ်စ္ကား အာရွအုိလံပစ္သုိ႕သြားရန္ေရြးခ်ယ္ခဲ့ျပီးမွ ေလ့က်င့္ခန္းမွန္မွန္ မဆင္းဟူေသာအခ်က္ျဖင့္ ခ်န္ထားခဲ့ျခင္းျဖစ္ေပသည္။

မဂ်စ္(ဗမာျပည္) ေဟး (ဘင္းေဂါလ္)

အာရွအုိလံပစ္ပြဲမလုပ္မီ ဗမာျပည္တြင္ ဗမာဘင္းေဂါလ္ လက္ေဝွ႕ပြဲက်င္းပရာ အိႏိၵယ ခ်န္ပီယံ အီးေဟးႏွင့္ စတန္ေလတုိ႔ ေတြ႕ၾကေလသည္။ မဂ်စ္၏ဘယ္ လက္သီးတခ်က္ ပါးခ်ိတ္ ထိသြားသျဖင့္ ပထမအခ်ီစ၍ မၾကာေသးမီ “ေဟး” ေခြက်သြားသည္။ သုိ႕ေသာ္ ထၿပီးဆက္ထုိးစဥ္မဂ်စ္၏ ညာလက္သီးတခ်က္ နားသယ္တြင္ထိျပန္သျဖင့္ ေနာက္တခါထပ္၍ က်သြားျပန္သည္။ သုိ႕ေသာ္ ဇြဲေကာင္းစြာျဖင့္ “ေဟး” ကဆက္၍ ထုိးခဲ့သည္။ ဒုတိယအခ်ီ အလယ္ေလာက္တြင္ ေဟး၏ လက္သီးတစ္ခ်က္က ခ်က္ေအာက္တြင္ ထိသျဖင့္ မဂ်စ္ေခြက်သြားသည္။ ႀကဳိးဝိုင္းဒုိင္လူႀကီးက အမွတ္ေပးဒုိင္လူၾကီးအား ခ်က္ေအာက္ထိမထိ မရွင္းသျဖင့္ လုိက္၍ ေမးရာအနားကပ္ေနေသာ ဒုိင္လူၾကီးက ထိသည္ဟုဆုိသည္။ မဂ်စ္ေဖာင္းလ္ ႏွင့္အႏုိင္ရခဲ့ေသာ္လည္း လဲက်သည့္ဒဏ္ေၾကာင့္ ညာဘက္အရုိးအက္သြားခဲ့သည္။ ဤမွ်ျဖင့္ မဂ်စ္၏ စြမ္းပကားကုိရိပ္စားမိၾကေပမည္။

ယေန႕ေဆးေက်ာင္းသား စတန္ေလမဂ်စ္မွာ အစားေကာင္းမွန္မွန္မစားရ၊ ကရိယာ အစုံျဖင့္ မေလ့က်င့္ရဘဲလ်က္ ၁၉၅၀ ခုႏွစ္မွ ယခုတုိင္ ဗမာ့ ခ်န္ပီယံအျဖစ္ တည္ရွိေအာင္ စြမ္းေဆာင္ႏုိင္ခဲ့သည္။

၁၉၅၄ ခု ကမၻာ့ေက်ာင္းသား ေႏြရာသီပြဲေတာ္သုိ႕ ဖိတ္ေခၚျခင္းကုိ ခံရေသာ္လည္းမအားလပ္သျဖင့္ မတက္ေရာက္ႏိုင္ခဲ့။ အစားေကာင္း မွန္မွန္ ကရိယာစုံျဖင့္ ေလ့က်င့္ခန္းရကာ ကမၻာသုိ႔ ဗမာအစြမ္းျပႏုိင္ရန္အတြက္ စေလတန္မဂ်စ္အားစင္ေတာ္ ေကာက္ယူႏုိင္ရန္ စင္ေတာ္ႀကီးမၾကာခင္ေပၚေပါက္ လိမ့္မည္ဟု ေမွ်ာ္လင့္ယုံၾကည္ပါသည္။ ဗမာ့ေက်ာင္းသားေလာကမွ လက္ေဝွ႔စႊမ္းကုိ ကမၻာ့ေက်ာင္းသားေလာက တြင္တင္ျပခြင့္ရလိမ့္မည္ဟု ယုံၾကည္မိပါသည္။

ဗမာ့ဂုဏ္ေဆာင္ သားေကာင္းရတနာအျဖစ္ စတန္ေလမဂ်စ္သည္ ရန္ကုန္တကၠသုိလ္၏ ဂုဏ္ေရာင္ကုိ ထြန္းေျပာင္ေစေလသည္။ သူ၏ စြမ္ပကားကုိ ခ်ီးၾကဴးေသာအားျဖင့္ ကမၻာ့ေက်ာင္းသားအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ၾကီး (I.U.S) မွဆုတံဆိပ္ႏွင့္ ဆုလက္မွတ္မ်ားကုိ ဗ၊က၊သ၊ မ်ားအဖြဲ႕ခ်ဳပ္မွတဆင့္ အပ္ႏွင္းလုိက္ျပီးျဖစ္ရာ အမိတကၠသုိလ္ၾကီး အတြက္ အတုိင္းမသိေသာဝမ္းေျမာက္ဂုဏ္ယူျခင္းျဖင့္ မွတ္တမ္းတင္ရေပမည္။

ေရွ႕အဖုိ႕လည္းေဆးသိပၸံ ေက်ာင္းသားႀကီး စေလတန္မဂ်စ္အားေအာင္ျမင္ျခင္းသရဖူမ်ား ဆက္လက္ေဆာင္းႏုိင္ေစရန္ ဆႏၵျပဳအပ္ပါသတည္း

ခ်န္ပီယံ မဂ်စ္ထုိးတဲ့ပြဲတုိင္းႏုိင္ပါေစ။

တကၠသိုလ္ ေက်ာင္းတိုက္ႏွစ္လည္စာေစာင္၊ အတြဲ ၃ ၊ အမွတ္ ၇၊ ၁၉၅၃-၅၄ မွ ကူးယူေဖာ္ျပပါသည္။