ဆို-ေရး-တီး ႏွင့္ ပန္းခ်ီ အႏုပညာရွင္ ရတနာပံု ေမာင္စု

ရတနာပံု ေမာင္စု (မႏၱေလးတြင္ ထြန္းေတာက္ခဲ့ေသာ ၾကယ္တစ္ပြင့္)

ဦးေမာင္စုအား မႏၱေလးၿမိဳ႕ ၂၆ ဘီလမ္း ခ်မ္းေအးသာဇံ အလယ္ရပ္ကြက္၌ အဖဦးသာဒြန္း အမိေဒၚၾကည္တို႔မွ (၁၉၀၁) ႏွစ္တြင္ ဖြားျမင္၍ ေမာင္ႏွမ ေလးေယာက္အနက္ အေထြးဆံုးသား ျဖစ္သည္။ မႏၱေလးသား ျဖစ္သည့္အေလ်ာက္ “ရတနာပံု ေမာင္စု” ဟူေသာ အမည္ကိုသာ အသက္ထက္ဆံုး အသံုးျပဳခဲ့သည္။

မႏၱေလးၿမိဳ႕၊ ဝက္စလီေက်ာင္း (ယခု အထက-၁၆) တြင္ အထက္တန္းပညာသင္ယူခဲ့၍ ႀကိဳးမဲ့ေၾကးနန္းရံုး ၂၆-ဘီလမ္း (ယခု ဆက္သြယ္ေရးရံုး) တြင္ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ခဲ့သည္။

စႏၵယားႏွင့္ ဂီတာတီး အလြန္ကၽြမ္းက်င္၍ ရုပ္ရွင္မင္းသားႀကီး ခင္ေမာင္ရင္ (ဗိုလ္ေအာင္ဒင္ မင္းသား) ႏွင့္ ေတးဂီတနယ္တြင္ အတူတကြ လႈပ္ရွားခဲ့သည္။ (COLUMBIA CO.,LTD.) တြင္ ဓါတ္ျပား ၁၃ ခ်ပ္ကို ကိုယ္တိုင္ေရး၊ ကိုယ္တိုင္တီး၊ ကိုယ္တိုင္ဆိုခဲ့သည္။

အသံသြင္းခဲ့ေသာ ဓါတ္ျပားအခ်ဳိ႕မွာ-

(၁) တစ္ရြာသား (၁၉၃၅)၊
(၂) ႏွစ္သြယ္စၾကာ (၁၉၃၆)
(၃) လူပ်ဳိစင္ (၁၉၃၇)
(၄) ခါေႏြဦး (၁၉၃၈)
(၅) ဂြတ္ႏိုက္ဒါလင္ (၁၉၃၈)
(၆) ေလာကဤလူ႔ဘံု (၁၉၃၈)
(၇) ေမာင္တို႔ရြာ (၁၉၄၁) တို႔ျဖစ္ၿပီး သကၠရာဇ္ရွာမေတြ႕ေသာ (၁) ဇာတိခ်က္ေၾကြ (၂) ညိဳညိဳေလး (၃) ျမတ္ႏိုးသူ တို႔မွာ မႏၱေလး အလြမ္းေျပဟု လူသိမ်ားေက်ာ္ၾကားခဲ့သည္။

ရတနာပံုေမာင္စု၏ ဓါတ္ျပားေတးသီခ်င္းမ်ားကို ယခုထက္တိုင္း ျမန္မာ့အသံမွ မၾကာခဏ လႊင့္ထုတ္ေပးလ်က္ရွိရာ (၁) တစ္ရြာသား (၂) ခါေႏြဦး (၃) လူပ်ဳိစင္ ႏွင့္ (၄) ဇာတိခ်က္ေၾကြတို႔မွာ မရိုးႏိုင္ေသာ ေခတ္ေဟာင္းေတးမ်ား ျဖစ္သည္။

ႏိုင္ငံေတာ္အစိုးရမွ ႀကီးမႉးက်င္းပေသာ ဆိုကေရးတီး ၿပိဳင္ပြဲ (၂၀၀၃) ဓမၼေတးကဏၬတြင္ ၎၏ “ေလာကဤလူ႔ဘံု” ေတးကို ၿပိဳင္ပြဲဝင္ေတးအျဖစ္ သတ္မွတ္ျပဌာန္းခဲ့သည္။

ျပည္ေထာင္စု ျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္ အစိုးရ၊ ျပန္ၾကားေရး ဝန္ႀကီးဌာနမွ ထုတ္ေဝေသာ “ေတးေရးပညာရွင္ႀကီးမ်ား၏ ေခတ္ေဟာင္းေတးမ်ား အတြဲ-၂” တြင္ ရတနာပံု ေမာင္စု၏ အတၳဳပၸတၱိအက်ဥ္းႏွင့္ ကိုယ္တိုင္ေရးဆိုေသာ ေတးသီခ်င္းမ်ားကို ေဖာ္ျပခဲ့သည္။

ဦးေမာင္စုသည္ ေတးဂီတပညာရွင္ ျဖစ္ရံုသာမက ပန္းခ်ီပညာတြင္လည္း ႏိုင္ငံေက်ာ္ ကမၻာသိ ထူးခၽြန္ေျပာင္ေျမာက္ခဲ့ေသာေၾကာင့္ ထိုစဥ္က ၎၏ (TRIBES OF BURMA) ပန္းခ်ီကားမ်ားကို စထရင္းဟိုတယ္ (STRAND HOTEL) မွ အမ်ားဆံုး ဝယ္ယူခဲ့သည္။ ရတနာပံု ေမာင္စု၏ တိုင္းရင္းသားပန္းခ်ီကားခ်ပ္မ်ားကို ယခုအခါ ႏိုင္ငံေတာ္မွ အႏုပညာျပတိုက္ (အမ်ိဳးသားျပတိုက္၊ ရန္ကုန္) တြင္ ခ်ိတ္ဆြဲျပသထားၿပီး ႏိုင္ငံျခားျပတိုက္အခ်ိဳ႕တြင္လည္း ေတြ႕ျမင္ခဲ့သူမ်ား ရွိသည္။ စစ္ႀကိဳေခတ္ႏွင့္ စစ္ႀကီးအၿပီးတြင္ ကုမၸဏီအဖြဲ႕ အစည္းမ်ားႏွင့္ အသင္းမ်ားမွ ျပကၡဒိန္ ထုတ္လုပ္ရာတြင္ လုိအပ္သည္မ်ားကို ဦးေမာင္စုက ေရးဆြဲေပးခဲ့သည္။

ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ ၁၅၇-လမ္း တာေမြတြင္ အေျခခ် ေနထိုင္ခဲ့ၿပီး ၁၉၆၅၊ ေအာက္တိုဘာ-၁၇ ရက္တြင္ အရွင္ျမတ္အမိန္႔ေတာ္ ခံခဲ့၍ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ ကန္ေတာ္ကေလး မြတ္စလင္သခၤ်ဳိင္းတြင္ ျမဳပ္ႏွံခဲ့သည္။

ဇနီးေဒၚၿငိမ္း (မႏၱေလး) ႏွင့္ ေဒၚျမင့္ျမင့္ (ရန္ကုန္) ျဖစ္ၿပီး သားသမီးမ်ားျဖစ္ေသာ ဦးေမာင္ေမာင္ (ႀကိဳးမဲ့ ေၾကးနန္း)၊ ေဒၚျဖဴျဖဴစု၊ ဦးေသာင္းစု (သုေတသန/ဘာသာျပန္ စာေရးဆရာ) တို႔ က်န္ရစ္သည္။

Credit -Ko Zaw Min Oo FB စာမ်က္ႏွာ