ေမာင္လာနာ M.A ဂနီ

ဇြန္လ ၁၈ ရက္၊ ၂၀၁၄
M-Media

ဆရာသည္ အဘ ဦးအာမင္ (ေခၚ) ဦးေအာင္မင္းႏွင့္ အမိ ေဒၚသက္ပြင့္ တို႔မွ ၁၉၁၀ ခုႏွစ္တြင္ ေရႊေတာင္ၿမိဳ႕ ဆယ္နာရီေစ်းအနီး၌ ဖြားျမင္သည္။ ေမြးခ်င္း ၄-ဦးအနက္ အငယ္ဆံုးသားေထြးျဖစ္သည္။ ခံ့ညားေသာ ဥပဓိ႐ုပ္ရွိသည္။ ေသသပ္စြာ ၀တ္စားဆင္ယင္ေလ့ရွိသည္။

ငယ္စဥ္က ျပည္ၿမိဳ႕ အစိုးရအထက္တန္းေက်ာင္းတြင္ ပညာ ဆည္းပူးသည္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးစန္းယုႏွင့္ ေက်ာင္းေနဖက္ျဖစ္သည္။ လန္ဒန္ မက္ထရစ္ေအာင္ျမင္ခဲ့သည္။ သာသနာ့ပညာကို ေဒယိုဘန္ဒီဆရာႀကီး တစ္ဦးထံ တပည့္ခံဆည္းပူးၿပီး မိဘမ်ားက အိႏၵိယႏိုင္ငံ ေဒယိုဘန္ ေက်ာင္းေတာ္သို႔ေစလႊတ္၍ ဆက္လက္ ဆည္းပူးေစသည္။

ဆရာသည္ စာဖတ္နာသူျဖစ္သျဖင့္ ဗဟုသုတ ႏွံ႔စပ္သည္။ ကေလာင္ေသြးရာတြင္ အမည္ရင္း ေမာင္လာနာ M.A ဂနီျဖင့္သာ အေရးမ်ားသည္။ ျမန္မာအမည္ ဦးတင္ျမင့္ ျဖစ္သျဖင့္ ဇာတိႏွင့္တြဲ၍ ေရႊေတာင္ တင္ျမင့္ဟုလည္းေကာင္း၊ သရက္သူႏွင့္ အိမ္ေထာင္က်သျဖင့္ သရက္ တင္ျမင့္ဟုလည္းေကာင္း ကေလာင္အမည္ ကြဲမ်ားျဖင့္ ၀တၳဳ၊ ေဆာင္းပါး၊ ဘာသာျပန္စာမူမ်ားစြာ ေရးသားခဲ့သည္။ အမ်ိဳးသမီးအမည္ အပါအ၀င္ ကေလာင္ အမည္မ်ားလည္း ရွိေသးသည္ဟုသိရသည္။

စီးပြားေရးလုပ္ငန္းကို ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ သင္းၾကဴၾကဴ အလွကုန္ကုမၸဏီ ႏွင့္ ဆက္သြယ္ေဆာင္ရြက္သည္။ ဆရာသည္ ပထမဇနီးျဖစ္သူ ကြယ္လြန္ ၿပီးေနာက္ သရက္ၿမိဳ႕သူ ေဒၚျမၾကည္ႏွင့္ ၁၉၄၇ ခုႏွစ္တြင္ အိမ္ေထာင္သစ္ ထူသည္။ သား ၁ ေယာက္ သမီး ၁ ေယာက္ ထြန္းကားသည္။

အင္းစိန္ၿမိဳ႕နယ္ ေအာင္ဆန္း စဥ့္ငူဗလီတြင္ ေရွ႕ေဆာင္ဆရာႀကီးအျဖစ္ ကြယ္လြန္ခ်ိန္အထိ တာ၀န္ ထမ္းေဆာင္သည္။ ၁၉၉၈ ခု ႏို၀င္ဘာ လ ၂၁ ရက္ေန႔ ေသာၾကာေန႔ နံနက္ ၉ နာရီတြင္ အင္းစိန္ၿမိဳ႕ ျပည္သူ႔ ေဆး႐ံုႀကီး၌ အလႅာဟ္အရွင္ အမိန္႔ေတာ္ခံယူခဲ့သည္။ ဆရာကို ရြာမဗလီတြင္ ၀တ္ျပဳဆုေတာင္းၿပီး ေရေ၀းဥယ်ာဥ္ ေတာ္ (စီ-၁၅)တြင္ ျမႇဳပ္ႏွံခဲ့သည္။

ဆရာသည္ စာေပ၀ါသနာပါသည္။ အဖတ္အ႐ႈ အေလ့အလာမ်ား သျဖင့္ ေခတ္မီစြာေတြးတတ္သည္၊ ေခတ္မီစြာေရးတတ္သည္။ အေပါင္းအသင္း ဆံ့သည္။ ေစတနာထက္သန္သည္၊ ကူညီတတ္သည္။ ဤသည္ ကို ကမၻာ့အလင္း စာတည္းအဖြဲ႕က-

“ဆရာႀကီး ရန္ကုန္ၿမိဳ႕သို႔ ေခတၱခဏ ေရာက္လာခုိက္တြင္ ကၽြႏု္ပ္တို႔အား ရင္းႏွီးခင္မင္စြာ အၾကံဥာဏ္ ေကာင္းမ်ားေပး႐ံုမက အေရးႀကီးေသာ ကိစၥမ်ားတြင္ ကိုယ္ထိလက္ေရာက္ ပါ၀င္ေဆာင္ ရြက္ေပးခဲ့သည္ကို ကမၻာ့အလင္း အမွတ္ ၁၄ စာမ်က္ႏွာ ၉၃ ႏွင့္ ၆၅ တြင္ ျပန္လည္သံုးသပ္ ျခင္းျဖင့္ သိရွိႏိုင္ပါ သည္။ ၎ကဲ့သို႔ ေစတနာရွင္မ်ား အေျမာက္အျမား ေပၚေပါက္ပါေစေသာ၀္”

ဟူ၍ မွတ္တမ္းျပဳခဲ့ပါသည္။

၁၉၅၃ ခု ဒီဇင္ဘာ ၂၃ တြင္ အီဂ်စ္ျမန္မာ ခ်စ္ၾကည္ေရးကိစၥတြင္ ကမၻာ့အလင္းကိုယ္စား ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးေပးခဲ့သည္ဟု သိရသည္။ မၾကာမီ ဆရာ့ကို ကမၻာ့အလင္းမဂၢဇင္း စာတည္းအျဖစ္ တာ၀န္ေပးအပ္သည္။ ဆရာသည္ ဤသို႔တာ၀န္ မယူမီကပင္ အစၥလာမ့္ အလင္းေရာင္ အမည္ျဖင့္ ျပဳစုထုတ္ေ၀ ခဲ့သည္။ ဆရာသည္ ဗမာ မြတ္စလင္မ္ ကေလာင္ရွင္ အဖြဲ႕ အရံအမႈေဆာင္ျဖစ္သည္။ အစၥလာမ့္အလင္း ေပၚလာေသာအခါ အယ္ဒီတာ အဖြဲ႕၀င္အျဖစ္ တာ၀န္ယူခဲ့သည္။ ဆရာ ပညာေပး ေရးသားတင္ျပသည့္ ေဆာင္းပါးမ်ားကို အတင္အျပ လြယ္ကူရန္-

    ၁။    အလႅာဟ္အရွင္ျမတ္
၂။    တမန္ေတာ္ျမတ္
၃။    ကုရ္အာန္က်မ္းျမတ္
၄။    အစၥလာမ့္၀ိနည္း၊ ဓမၼသတ္
၅။    ဘာသာေရးအေျခခံ
၆။    ေန႔ႀကီးရက္ႀကီးမ်ား
၇။    ရင္ေသြးပ်ိဳးေထာင္မႈ
၈။    အတၳဳပၸတၱိ
၉။    ႏိုင္ငံတကာ အစၥလာမ္
၁၀။    လူမႈေရး၊ စီးပြားေရး
၁၁။    ဘာသာခ်င္း ခ်စ္ၾကည္ေလးစားမႈ
၁၂။    ေဟာေျပာခ်က္
၁၃။    ရသဖန္တီးမႈ ဟူ၍ ေခါင္းစဥ္ခြဲ ကန္႔ႏိုင္ပါသည္။

ဤတြင္ ေခါင္းစဥ္မ်ား၏ သဘာ၀ကို ရိပ္စားမိရန္ အစီအစဥ္အတိုင္း အက်ဥ္းမွ် မိတ္ဆက္ တင္ျပပါသည္။

၁။    အစိေႏၱယ် အရွင္ျမတ္ ေဆာင္းပါးသည္ အလႅာဟ္အရွင္ျမတ္၏ ဂုဏ္ကို ေဖာ္က်ဴးေသာ ေဆာင္းပါး ျဖစ္သည္။ ပင္ကိုေရးမဟုတ္၊ ဘာသာျပန္ ေဆာင္းပါးတစ္ပုဒ္ျဖစ္သည္။

ေရွးက ဘုရားအမ်ား၀ါဒမွ တျဖည္းျဖည္း တန္ခိုးအႀကီးဆံုး တစ္ပါးသို႔သာ ယံုၾကည္လာသည္။ ထာ၀ရ ဘုရားရွင္ႏွင့္ ပတ္သက္၍ေျပာဆုိေဆြးေႏြး လာသည္။ ကမၻာ့အေတြးအေခၚ ပညာရွင္မ်ားက အယူအဆ အမ်ိဳးမ်ိဳး ေဖာ္ထုတ္လာၾကသည္။ ႐ႈပ္ေထြးၿပီး ေ၀ခြဲမရ ျဖစ္ၾကသည္။ တမန္ေတာ္ျမတ္ ပြင့္ေပၚလာေသာအခါ အစိေႏၱယ် ထာ၀ရအရွင္ႏွင့္ ပတ္သက္၍ ျပတ္သားစြာ ေဟာေျပာတင္ျပသည္။ ကုရ္အာန္ က်မ္းေတာ္ျမတ္တြင္-

“အို-တမန္ေတာ္ ေျပာပါေလေလာ့၊ အလႅာဟ္အရွင္ျမတ္သည္ ေတာင္းတရမၼက္အေပါင္းမွ ကင္းစင္ ေတာ္မူေသာ အရွင္ျဖစ္သည္။ ထိုအရွင္ ျမတ္သည္ မည္သူ႔ကိုမွ် မေမြးဖြားေခ်။ မည္သူကမွ်လည္း ေမြးဖြားေသာ အရွင္မဟုတ္ေခ်။ ၎အျပင္ အရွင္ျမတ္ႏွင့္ တုႏႈိင္းရန္ မည္သည့္အရာမွ် မရွိေခ်”ဟူ၍ မုကၡပါဌ္ေတာ္အတိုင္း ထုတ္ေဖာ္ခဲ့သည္။ ကမၻာ့ပါရဂူမ်ား ႐ႈပ္ေထြး ေနေသာျပႆနာကို သာမန္လူမ်ားပင္ ရွင္းလင္းလြယ္ကူစြာ နားလည္ ႏိုင္ရန္ ေဟာေျပာခ်က္ျဖစ္သည္။ အစိေႏၱယ် (မၾကံစည္အပ္ေသာ)ဂုဏ္ကို ကမၻာ့စာေပ အကိုးအကားမ်ားစြာ ကိုးကားၿပီး ကုရ္အာန္ အာယတ္ေတာ္ျဖင့္ ေဖာ္ျပလိုက္သည္မွာ ေပၚလြင္ပါသည္၊ ထင္ရွားပါသည္၊ ေခ်ာေျပပါသည္။

၂။ တမန္ေတာ္ျမတ္ႏွင့္ပတ္သက္၍ အံ့ဖြယ္ေမာ့အ္ေဂ်ဇာ(၁၉) ေမေတၱယ် ကိုယ္ေတာ္(၅၁)ႏွင့္ ႀကီးမားလွေသာ ေမတၱာရွင္(၅၉) ေဆာင္းပါးမ်ား ေရးသားခဲ့ပါသည္။

အ့ံဖြယ္ ေမာ့အ္ေဂ်ဇာကို ဟစ္ဂ်ရီ ၁၄၀၀ ျပည့္အထိမ္းအမွတ္ အထူးထုတ္ အစၥလာမ့္အလင္း အမွတ္ ၁၉ တြင္ တင္ျပသည္။

တမန္ေတာ္ျမတ္သည္ လမင္းကို ႏွစ္ျခမ္းကြဲေစေသာ ေမ့ာအ္ေဂ်ဇာ တန္ခိုးျပာဋိဟာကို ျပသခဲ့သည္။ ျပာဋိဟာကိုျမင္ေတြ႕ၿပီး အစၥလာမ့္ ေအးရိပ္ ဆာယာကို ခိုလႈံလာသူ ဘုရင္ ဘုဂ်္ရာဇာ၏ အေၾကာင္း ဆရာက တင္ျပသည္။ ဘုရင္က ထီးနန္းစြန္႔ၿပီး အိႏိၵယျပည္ ဂူဂ်ရတ္နယ္သို႔ ေျပာင္းေရႊ႕ခဲ့သည္။ ယံုၾကည္ခ်က္အတြက္ စြန္႔လႊတ္ပံုမ်ား၊ ပညာေက်ာ္မ်ား ဆက္လက္သုေတသနျပဳ ေဖာ္ထုတ္ေနၾကပံုမ်ား ပါ၀င္သည္။

အလားတူ အံ့ၾသဖြယ္ျဖစ္ရပ္တစ္ခုသည္ ၁၉၂၇ ခု ေဖေဖာ္၀ါရီ ၈ ရက္ ညဦးတြင္ ျဖစ္ေပၚသည္။ ကိုယ္ေတာ္၏ နာမေတာ္ ႏူရီေရာင္ျခည္ ေကာင္းကင္မွာ ေပၚေတာ္မူသည္ကို အိႏိၵယရွိ ဟိႏၵဴမြတ္စလင္မ္ အေျမာက္ အျမား ကုိယ္တိုင္ျမင္ေတြ႕ၾကသည္။ ဟုိင္ဒရဘတ္ ဂ်ဘာလ္ပူရ္ၿမိဳ႕ (အစၥလာမ္ ဘာသာ၀င္ မဟုတ္သူ) အေရးပိုင္ မင္း၏ ကိုယ္ေတြ႕ေထာက္ခံစာျဖင့္ ျဖစ္ရပ္ကို ခိုင္လံုေစသည္။

စာေရးသူက ယံုၾကည္စြာ အဆင့္ဆင့္ ျဖန္႔ျဖဴးရန္ တိုက္တြန္းထားသည္။ ႏွစ္ဘ၀သခင္ ေက်းဇူးေတာ္ရွင္ ကို ၾကည္ညိဳသဒၵါ ပြားလိုစိတ္ ပိုမို ထက္သန္ေစပါသည္။

ေမေတၱယ်ကိုယ္ေတာ္(၅၁)ေဆာင္းပါးတြင္ တမန္ေတာ္ျမတ္သခင္၏ ေမတၱာေတာ္ကို ေဖာ္က်ဴးသည္။ တမန္ေတာ္သခင္က အစိေႏၱယ် အရွင္ကိုသာ ကိုးကြယ္ဆည္းကပ္ၾကရန္ ေဟာၾကားသည္။ ထိုအခါ ကိုယ္ေတာ္ကို ၿခိမ္းေျခာက္သည္၊ ေခ်ာ့ေျမႇာက္သည္၊ အေႏွာင့္အယွက္ အမ်ိဳးမ်ိဳး ေပးၾကသည္။ ေနာက္ပါတို႔ကို လူ႔သမိုင္းတြင္ မၾကံဳဘူးေသာ ႏွိပ္စက္ျခင္း မ်ိဳးျဖင့္ ရက္စက္စြာ ႏွိပ္စက္သည္။ လူထုႏွင့္အဆက္ျဖတ္ၿပီး အငတ္ထားၾကသည္။ ကိုယ္ေတာ္သခင္၏ေျခစံုမွ ေသြးစိမ္းရွင္ရွင္ ထြက္က်ေစသည္၊ ႐ႈတ္ခ်၊ ေလွာင္ေျပာင္ ဆဲေရးၾကသည္။ ရန္ျပဳသူတို႔အား ေတာင္ႏွစ္လံုးျဖင့္ ညႇပ္သတ္ရန္ သို႔မဟုတ္ ဆႏၵေတာ္ကို ထုတ္ေဖာ္ရန္ ေကာင္းကင္တမန္ ေတာ္က သခင့္၏ ဆႏၵေတာင္းခံသည္။ ကိုယ္ေတာ္က ရန္သူတို႔အား ေမတၱာထားသည္၊ ဒုကၡေပးေသာ လူမိုက္ သူမိုက္တို႔မွပင္ အီမာန္ရွင္ ေပၚထြန္းလာေရး မက္ထားသည္။

အရိ = ရန္သူကို ေမေတၱယ် = ေမတၱာထားသူ ျဖစ္သျဖင့္ က်မ္းေတာ္ျမတ္ ကုရ္အာန္တြင္ ရဟ္မသုလ္အာ လမီန္ ခပ္သိမ္းေသာ ေလာကဓာတ္ အေပါင္းတို႔အတြက္ ေမတၱာေတာ္ရွင္ဟု ေထာပနာျပဳထား သည္။ တမန္ေတာ္သည္ အရိေမေတၱယ် ကိုယ္ေတာ္ျဖစ္သည္။

ဆရာက တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး၏ နာမေတာ္ကို ျမန္မာတို႔ နားယဥ္ ေနၿပီျဖစ္ေသာ ပါဠိေ၀ါဟာရ အရိေမေတၱယ်ျဖင့္ ၀ိေသသျပဳလုိက္သည္မွာ တာသြားလွပါသည္။

၃။ ကုရ္အာန္က်မ္းျမတ္က႑ ႏွင့္ ပတ္သက္၍ ကုရ္အာန္က်မ္းျမတ္ ၏ အဖြင့္ဘာသာျပန္မ်ားကို တင္ျပသည္။ ၁၉၇၂-ခု အစၥလာမ့္အလင္း စာေစာင္ အမွတ္ ၁ မွ စတင္ တင္ျပျခင္းျဖစ္သည္။ ကုရ္အာန္ ၄၉း၁-၁၈ စူရာဟူဂ်ရတ္ အတြင္းေဆာင္မ်ားက႑ အဖြင့္ကို အလႅာဟ္အရွင္ျမတ္ ခ်မွတ္ေတာ္မူအပ္ေသာ မြတ္စလင္ ညီညြတ္ေရး လမ္းစဥ္ ေခါင္းစဥ္ျဖင့္ ဖြင့္ဆိုရွင္းျပသည္။ မူရင္းကို မဟာပညာေက်ာ္ အလႅာမဟ္ ရွဘီးရ္ အဟ္မဒ္ အြတ္စမာနီ သခင္ႀကီးက ျပဳစုခဲ့သည္။ အစၥလာမ့္အလင္း အမွတ္ ၁ တြင္ အာယတ္ေတာ္ ၁ မွ ၁၀ အထိ အဖြင့္ပါ၀င္ၿပီး၊ အမွတ္ ၂ တြင္ ၁၁ မွ ၁၈ အထိအဖြင့္ ပါ၀င္သည္။ ဟူဂ်ရတ္ အခန္းမ်ား၊ အေဆာင္မ်ားဟူသည္ တမန္ေတာ္ျမတ္၏ ၾကင္ရာေတာ္မ်ား ေနထိုင္ၾကေသာ အေဆာင္မ်ားကို ဆိုလိုသည္။

အျငင္းပြားမႈ၊ ခိုက္ရန္ျဖစ္မႈ၊ ကြဲျပားမႈ အမ်ားစုသည္ မမွန္သတင္းမ်ားမွ စတင္ျဖစ္ေပၚလာသည္။ အာယတ္ေတာ္တြင္ ထိုအမႈမ်ား၏ အေျခခံ ဇစ္ျမစ္ကုိ ေဖာ္ျပတားျမစ္ထားသည္။ မည္သည့္ သတင္းစကားကိုမွ် မစူးစမ္း မဆင္ျခင္ဘဲ လက္မခံရ၊ သတင္းမွားကို ယံုၾကည္မိ၍ တိုက္ခိုက္ ၾကရသည္။ ေၾကကြဲၾကရသည္။ ၀မ္းနည္းၾကရသည္။ အစၥလာမ့္ စုစည္းမႈႀကီး ၿပိဳကြဲရသည္။

အေၾကာင္းအားေလ်ာ္စြာ မေမွ်ာ္လင့္ဘဲအုပ္စု ၂ စု အခ်င္းခ်င္း တိုက္ၾကခိုက္ၾကေသာ္ က်န္မြတ္စလင္မ္ မ်ားသည္ ညီေနာင္မ်ား ျဖစ္ၾကေသာ ထိုအုပ္စု ၂ စု စပ္ၾကား ေျပရာေျပေၾကာင္း အစြမ္းကုန္ ႀကိဳးစားၾကရမည္။ ဤသို႔ ႀကိဳးစားပါလ်က္ မေအာင္ျမင္ေသာ္ က်ဴးေက်ာ္ေစာ္ကား ခံရသူ အုပ္စုဘက္မွ ရပ္တည္ရမည္။ ေျပၿငိမ္းရန္ ကမ္းလွမ္းလာခဲ့ေသာ္ ဘက္မလိုက္ရ၊ တရားမွ်တစြာ ျပန္လည္ ေစ့စပ္ေပးရမည္။ ဤကား မြတ္စလင္မ္ အခ်င္းခ်င္း ရန္မီးၿငိမ္းသည့္ နည္းျဖစ္သည္။

မ်ားေသာအားျဖင့္ သေဘာကြဲလြဲမႈျဖစ္သည့္အခါ တစ္ဦးႏွင့္တစ္ဦး တစ္ဖြဲ႕ႏွင့္ တစ္ဖြဲ႕၊ အထင္အျမင္ ေသးကာ ေျပာင္ေလ့ ေလွာင္ေလ့ရွိသည္။ သေရာ္ေလ့ရွိသည္။ ျငဴစူေစာင္းေျပာင္းေလ့ရွိသည္။ မဖြယ္မရာအမည္မ်ား ျဖင့္ ေခၚေလ့ရွိသည္။ မိမိအျပစ္ မိမိမျမင္။ ေျခာက္ပစ္ကင္းဟု ထင္တတ္ၾကသည္။ သူတစ္ပါးအား ကဲ့ရဲ႕ျပစ္တင္ေန သူသည္သာ အမွန္ကဲ့ရဲ႕ ျပစ္တင္ဖြယ္ျဖစ္သည္။ အရွင္ျမတ္ထံေတာ္၍ ကဲ့ရဲ႕ျပစ္တင္သူထက္ ကဲ့ရဲ႕ ျပစ္တင္ျခင္း ခံရသူက ပို၍ေကာင္းေနတတ္သည္။ ကဲ့ရဲ႕ ျပစ္တင္သူသာလွ်င္ အရွက္တကြဲ အက်ဳိးနည္းျဖစ္ေပမည္။

လူ႕သဘာ၀အရ သေဘာထားကြဲလွ်င္ တစ္ေယာက္ႏွင့္ တစ္ေယာက္ အေကာင္းမျမင္ေတာ့ အရွင္ျမတ္က မေကာင္းမထင္ၾကႏွင့္။ သူတစ္ပါးအတြင္းေရး မရွာေဖြၾကႏွင့္။ ေနာက္ကြယ္ရာတြင္ အတင္းမဆိုၾကႏွင့္။ သို႔ဆိုလွ်င္ ၾကံဳေတြ႕ ေနရေသာ ကြဲလြဲမႈ၊ မလိုမုန္းတီးမႈ၊ ရန္ၿငိဳးထားမႈ၊ ဆန္႔က်င္ခိုက္ရန္ ျဖစ္ပြားမႈမ်ား ပေပ်ာက္သြားႏိုင္သည္ ဟု မိန္႔ၾကားထားသည္။

ညီေနာင္တစ္ဦး၏ အေၾကာင္းကို ေနာက္ကြယ္တြင္ အတြင္းဆိုျခင္းသည္ ေသေနေသာ မိမိညီေနာင္၏ အေသသားကို ၀ါးၿမိဳစားျခင္းပင္ ျဖစ္သည္ဟု အာယတ္ေတာ္က ဆိုထားသည္။

မိမိကိုယ္ကို အထင္မႀကီးရ။ သူတစ္ပါးကို အထင္မေသးရ၊ အားလံုးသည္ တစ္မိတည္း တစ္ဘတည္းမွ ဆင္းသက္လာေသာ ညီအစ္ကို ေမာင္ႏွမမ်ားသာ ျဖစ္သည္။ စစ္မွန္ေသာ ဂုဏ္ရည္မွာ အရွင္ျမတ္အား လည္းေကာင္း၊ ထိုအရွင္ျမတ္၏ တမန္ေတာ္ျမတ္အား လည္းေကာင္း ယံုၾကည္ၾကသည္။ ယံုၾကည္ခ်က္အေပၚ အသက္ထက္ဆံုး ရပ္တည္ေနၾကသည္။ အရွင္ႏွင့္ အရွင့္တမန္ေတာ္အတြက္ အသက္အိုးအိမ္စည္းစိမ္ စြန္႔လႊတ္ရန္ အၿမဲအဆင့္သင့္ ရွိေနၾကရမည့္ ဂုဏ္ရည္ပင္ျဖစ္သည္ဟု ဖြင့္ဆိုရွင္းျပထားသည္။

ဆရာသည္ လက္ေတြ႕က်သည့္ ေခတ္ႏွင့္ ဆီေလ်ာ္သည့္ အာယတ္ေတာ္မ်ားကို ေရြးခ်ယ္တတ္သည္။ လက္ခံလိုက္နာဖြယ္ ရွင္းျပတတ္သည္။

၄။ အစၥလာမ့္ ၀ိနည္းႏွင့္ ပတ္သက္၍ ေဖကဟ္ဓေမၼာပေဒသ(၆၂)ႏွင့္ ေဖကဟ္ဓေမၼာပေဒသ(၆၃)ေဆာင္းပါးမ်ား ေရးသားခဲ့သည္။ ေဖကဟ္ အဆံုးအျဖတ္မ်ားကို ဓေမၼာပေဒသဟု ျမန္မာမႈ ျပဳထားျခင္း ျဖစ္သည္။

ေဖကဟ္ဓေမၼာပေဒသ(၆၂)တြင္ ယံုၾကည္ခ်က္မွစ၍ နိဒါန္းခ်ီသည္။ မြတ္စလင္မ္တစ္ဦးတြင္ အီမာန္သည္ အဓိကျဖစ္သည္။ ထို႔ေနာက္ ခ၀ပ္မႈသည္ အေရးႀကီးသည္။ ခ၀ပ္မႈတြင္ (တြဟရတ္)သန္႔ရွင္းျခင္းက အေရးပါသည္။ သန္႔ရွင္းဖုိ႔ရန္ ေရကိုသံုးရသည္။ သန္႔ေသာေရ၊ မသန္႔ေသာေရ၊ သံုးပိုင္ေသာေရ၊ မသံုးပိုင္ေသာေရဟူ၍ တရားေတာ္ တြင္ အေသးစိတ္ သတ္မွတ္ထားသည္ဟု ဆရာက ဖြင့္ဆိုရွင္းျပထားသည္။

၅။ ဘာသာေရးအေျခခံအေၾကာင္းကို ၁၉၅၉ ခု မတ္လ အမွတ္ ၅ မွ ၁၉၆၀ ျပည့္ႏွစ္ အမွတ္ ၆၀ အထိ ဘာသာေရးအေျချပ ေခါင္းစဥ္မ်ား ျဖင့္ တင္ျပသည္။ အစၥလာမ္ဘာလဲ(၇၇)ဟူေသာ ဘာသာျပန္ေဆာင္းပါး လည္း ပါ၀င္သည္။

အစၥလာမ္ဘာလဲ(၇၇)ေဆာင္းပါးတြင္ အစၥလာမ္သာသနာ၏ သဘာ၀ကို ေပၚလြင္ေအာင္ တင္ျပသည္။ အစၥလာမ္သည္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ဘာသာျဖစ္သည္။ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဘ၀ တည္ၿမဲရန္ဆံုးမသည္။ မေကာင္း ဆုိးယုတ္ မွန္သမွ်ကို ပိတ္ပင္သည္။ တမန္ေတာ္ မုဟမၼဒ္သခင္သည္ ပြင့္ေလသမွ် တမန္ေတာ္တို႔၏အခ်ဳပ္ ျဖစ္ေတာ္မူသည္။ ကုရ္အာန္သည္ ေကာင္းကင္က် က်မ္းမ်ား စုေပါင္းရာျဖစ္သည္။ အစၥလာမ္တြင္ ယံုၾကည္ခ်က္ ၇ ရပ္ရွိသည္။ မ႑ိဳင္ ၅ ခုကို လိုက္နာက်င့္သံုးသည္။ အစၥလာမ္က အမ်ိဳးသမီးတို႔ အဆင့္အတန္းျမႇင့္ေပးသည္။ ပညာသင္ယူရန္ လူတိုင္း၏ တာ၀န္ျဖစ္သည္။ လွဴဒါန္းေပးကမ္းရသည္၊ ဥပုသ္သီလ ေဆာက္တည္ရသည္။ တမန္ေတာ္ျမတ္က က႑စံုအတြက္ အဖိုးတန္ၾသ၀ါဒမ်ား ထားခဲ့ သည္။ ကမၻာညီေနာင္ စိတ္ဓာတ္သည္ ကမၻာ့ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ အက်ိဳးျပဳသည္။ မြတ္စလင္မ္တို႔သည္ အမြန္ရည္ဆံုး အြမၼသ္သားျဖစ္သည္။ သက္ရွိစဥ္ တမလြန္အေရး ျပင္ဆင္လုပ္ေဆာင္ထားၾကရန္ အသိေပးတင္ျပသည္။ ဤေဆာင္းပါးတြင္ အခ်က္အလက္မ်ားစြာကို အခ်ိန္တိုအတြင္း လြယ္ကူစြာ သိႏုိင္သျဖင့္ အက်ိဳးထူးလွပါသည္။

ဘာသာေရးအေျချပ(၅၅-၈၆)တြင္ ေခါင္းစဥ္အတိုင္း အစၥလာမ္ ဟူေသာအဓိပၸာယ္မွစ၍ ဖြင့္ဆုိသည္။ ကနဦးလူသားသည္ မြတ္စလင္မ္ ျဖစ္သည္၊ အလႅာ့ဟ္သာသနာသည္ တစ္ခုတည္းသာျဖစ္သည္၊ ၿပီးျပည့္စံုသည့္ သာသနာျဖစ္သည္။ သေဘာထားႀကီးသည္၊ ယထာဘူတက်သည္၊ အရွင္ျမတ္ ေစာင့္ထိန္းထားေတာ္မူသည့္ သာသနာေတာ္ျဖစ္သည္ဟု တင္ျပသည္။

ဆရာက အစၥလာမ္ ဘာလဲဟူသည္မွစၿပီး အခန္းဆက္ေရးသည္။ ေကာင္းမႈကုသိုလ္၊ သန္႔ရွင္းစင္ၾကယ္မႈ၊ အစၥလာမ့္ မ႑ိဳင္ႀကီးမ်ား၊ စြလာသ္ ၀တ္ျပဳမႈ၊ တမလြန္ဘ၀ကို ယံုၾကည္မႈ စသည့္ အစၥလာမ္ဘာသာ အေျခခံ သေဘာတရားမ်ားကို တင္ျပသည္။ ခုိင္ၿမဲေသာယံုၾကည္မႈ တိုးတက္လာၿပီး ေျဖာင့္မတ္မွန္ကန္စြာ က်င့္သံုးလာ ေစႏိုင္မည့္ တင္ျပခ်က္မ်ားျဖစ္သည္။

၆။ ေန႔ႀကီးရက္ႀကီးမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ ကၽြႏု္ပ္တို႔အီးဒ္(၃၁)၊ အီးဒ္ေပ်ာ္ရႊင္ျခင္း အထိမ္းအမွတ္ေန႔(၅၃)၊ အီဒြလ္အသြဟာ(၅၅)ဟူသည့္ေဆာင္းပါးမ်ားျဖင့္ တင္ျပထားသည္။

ကၽြႏု္ပ္တို႔ အီးဒ္(၃၁)ေဆာင္းပါးတြင္ အစၥလာမ္တရားေတာ္ ပညတ္ခ်က္တိုင္းသည္ အလႅာဟ္၏ ဆႏၵေတာ္ သု႔ိ ႁခြင္းခ်က္မရွိ လံုး၀ပံုအပ္ရန္ သင္တန္းေပးျခင္း ျဖစ္သည္ဟု အစပ်ိဳးသည္။ အီးဒ္ေ၀ါဟာရအဓိပၸာယ္ မွာ ေပ်ာ္ရႊင္ျခင္းျဖစ္သည္။ စုေပါင္း၀တ္ျပဳရာဌာန အီဒ္ဂါသို႔သြားၿပီး အရွင့္အား ေက်းဇူးတင္စြာ ၀တ္ျပဳၾကရသည္။

အီးဒ္ေန႔အတြက္ေပးရေသာ ဖိသ္ရာေၾကးသည္ ဆင္းရဲသားမ်ားအတြက္ အထူးေထာက္ပ့ံေၾကးျဖစ္သည္။ ျဗဟမစိုရ္တရား လက္ေတြ႕ က်င့္သံုးျခင္းျဖစ္သည္။ ၀တ္ျပဳအၿပီး အခ်င္းခ်င္းေမတၱာပို႔ၾက၊ ေမတၱာ ခံယူၾကသည္။ ကုသိုလ္ေကာင္းမႈျပဳၿပီး အမွ်ေပးေ၀ၾကသည္။ အီးဒ္ေန႔တြင္ ဘုရားလြတ္တရားလြတ္ ေပ်ာ္ရႊင္ျခင္းမဟုတ္။ မြတ္စလင္မ္အျဖစ္ ေပ်ာ္ရႊင္မႈျဖစ္သည္၊ မြတ္စလင့္မ္ယဥ္ေက်းမႈျဖစ္သည္ဟု ေဖာ္ျပသည္။ မွတ္သားခံယူက်င့္သံုး ရမည့္ နည္းမွန္လမ္းမွန္ အသိတရားမ်ား ျဖန္႔ေ၀ျခင္း ျဖစ္သည္။

၇။ ရင္ေသြးပ်ိဳးေထာင္မႈႏွင့္ ပတ္သက္၍ ကေလးတုိ႔အစၥလာမ္ဘာသာ ေဆာင္းပါး(၃၄)တြင္ တင္ျပထားသည္။ မူရင္းသည္ အိႏၵိယႏိုင္ငံ နယူး ေဒလီ ဂ်ာေမအာမိလဒီယာထုတ္ ျပ႒ာန္းစာအုပ္ျဖစ္သည္။ ကေလးတို႔ အက်ိဳးျဖစ္ထြန္း ေစရန္ ဘာသာျပန္တင္ျပ ေ၀ဖန္မႈခံယူျခင္းဟု နိဒါန္းျပဳထားသည္။

စာကိုယ္တြင္ အလႅာဟ္အရွင္ျမတ္၊ အာဒမ္နဗီသခင္၊ အစ္ဗလိစ္ ႐ိႈင္တာန္၊ ပထမဆံုးေသာ ဂိုနာဒုစ႐ိုက္၊ ဒီးန္သာသနာေတာ္ စသည့္ ေခါင္းစဥ္မ်ားျဖင့္ ရွင္းလင္းေဖာ္ျပသည္။ ကေလးဘ၀ကတည္းက သိသင့္ သိထိုက္သည့္ အေျခခံတရားမ်ား ပါရွိသျဖင့္ အက်ိဳးမ်ားလွပါသည္။

၈။ အတၳဳပၸတၲိ က႑ႏွင့္ပတ္သက္၍ ဗမာမြတ္စလင္မ္တို႔၏ လက္႐ံုးႀကီး (၄၀)၊ ေဂါင္စြလ္အစြမ္သခင္ႀကီး၏ ၾသ၀ါဒ(၆၂)၊ ဓမၼရွစ္ပါး ျမတ္ဆရာ(၅၀)၊ ေဆာင္းပါးမ်ားပါ၀င္သည္။ ဗမာမြတ္စလင္မ္တို႔၏ လက္႐ံုးႀကီး ေဆာင္းပါးသည္ စာေရးဆရာႀကီး ဒဂုန္သိန္း အလႅာဟ္အရွင့္ အမိန္႔ေတာ္ခံယူရသျဖင့္ ႏွေျမာတသ ေဖာ္က်ဴးျခင္းျဖစ္သည္။

ေဂါင္စြလ္အအ္ဇြမ္သခင္ႀကီး၏ ၾသ၀ါဒအခ်ိဳ႕(၆၂) ေဆာင္းပါး တြင္ သူေတာ္စင္အေပါင္းတုိ႔၏ ေရွ႕ေဆာင္လမ္းျပ သခင္ႀကီးက ၾသ၀ါဒ ေပးခဲ့သည့္ ႐ိႈက္ခ္ အတြင္းလမ္းျပေရွ႕ေဆာင္၏ အဂၤါရပ္ငါးရပ္ကို ေဖာ္ျပ သည္။ သခင္ႀကီး၏ညႊန္းဆိုခ်က္ႏွင့္ မျပည့္စံုပါက ဒပ္ဂ်္ဂ်ာလ္ မိစၥာ ေကာင္အျဖစ္ ေမာင္းႏွင္ထုတ္သင့္ေၾကာင္း တင္ျပထားသည္။ သိရွိမွတ္သား ေလးစားနာယူအပ္ေသာ ၾသ၀ါဒမ်ားျဖစ္ပါသည္။

ဓမၼတရား ျမတ္ရွစ္ပါး(၅၀)တြင္ ဟာသင္အာဇြင္ သူေတာ္စင္၏ ဓမၼရွစ္ပါးကို တင္ျပထားပါသည္။ ရွရီအတ္ တရားလမ္းေပါက္ ေျမာက္ခဲ့ၿပီး မအ္ေရဖတ္စခန္းသို႔ေရာက္ရွိေသာ သူေတာ္စင္ႀကီးႏွင့္ ဆရာ သခင္ျဖစ္သူ တို႔ ေမးေျဖဟန္တင္ျပသည္။ သူေတာ္စင္မွာ ဟာသင္မ္ အာဇြင္ျဖစ္ၿပီး ဆရာေတာ္မွာ ရွကီလ္ဗလ္ခီ သခင္ျဖစ္သည္။ ဆရာ့ထံ ၃၃ ႏွစ္တုိင္ က်ိဳးႏြံစြာတပည့္ခံ ဆည္းပူးေလ့က်က္ၿပီး ခံယူရရွိေသာ ဓမၼတရား ျမတ္ရွစ္ပါးကို ရွင္းျပသည္။

(၁)    ေလာကီအာ႐ံု ခ်စ္ခင္ႏွစ္သက္ သာယာမႈမ်ားထက္ သံသရာ ပါမည့္ သုစ႐ိုက္တရား ျမတ္ႏိုးမႈ

(၂) ဆႏၵကိုခ်ဳပ္ထိန္းၿပီး စိတ္႐ိုင္းကိုပယ္ကာ ကုသလကမၼ ႏွင့္ သီလေဆာက္တည္မႈ

(၃) ေလာကီဥစၥာ စည္းစိမ္ရတနာ စုေဆာင္းရသမွ် လွဴဒါန္းစြန္႔ႀကဲၿပီး အရွင့္ထံမွ နိစၥထာ၀ရ ဥစၥာပစၥည္းစုေဆာင္းမႈ

(၄) ဓနဂုဏ္၊ ေဆြဂုဏ္၊ မ်ိဳးဂုဏ္ထက္ အကုသိုလ္ၾကဥ္ေရွာင္ေသာ ဂုဏ္ကို တန္ဖိုးထားမႈ

(၅) မနာလို ၀န္တိုစိတ္ပယ္ၿပီး အခ်င္းခ်င္းေမတၱာထား၍ ခ်စ္စိတ္ပြားမႈ

(၆) လူအခ်င္းခ်င္း ႏိုင့္ထက္စီးနင္းမႈမျပဳဘဲ အရွင္ျမတ္၏ရန္သူ ျဖစ္သည့္ ႐ိႈင္တာန္မိစၧာကိုသာ ေအာင္ႏိုင္မႈ

(၇) စားနပ္ရိကၡာကို အရွင္ကသာ ျဖည့္စြမ္းေပးႏုိင္သည္ဟု ယံုပံုၿပီး ပညတ္ေတာ္မ်ား တစ္သေ၀မတိမ္း လိုက္နာမႈ

(၈) မီွခိုအားထားရာအစစ္သည္ အလႅာဟ္သာျဖစ္သည္။ အရွင့္ထံမွ ေကာင္းက်ိဳးမဂၤလာ သက္ေရာက္ပါက ျပည့္စံု ကံုလံုသည္ဟု ခံယူမႈဟူသည္ တရားရွစ္ပါးျဖစ္သည္ဟု တပည့္ကရွင္းျပသည္။ ဆရာသခင္က ေကာင္းကင္က် က်မ္းမ်ားျဖစ္သည့္ ေတာင္ရတ္၊ အင္ဂ်ီလ္၊ ဇဗူရ္ႏွင့္ ကုရ္အာန္ဟူသည့္ က်မ္း ၄ က်မ္းစလံုးမွ ညႊန္ၾကားသည့္ တရားေလးပါးလံုး ပါ၀င္သျဖင့္ က်မ္းေလးက်မ္းလံုး လိုက္နာရာ ေရာက္သည္ဟု ခ်ီးမြမ္းေထာပနာ ျပဳေၾကာင္း ေဖာ္ျပထားသည္။

၉။ ႏိုင္ငံတကာအစၥလာမ္က႑တြင္ ႐ုရွားျပည္မွာ ကိုးကြယ္ရာ ဘာသာ(၃၂)၊ ဂ်ာမဏီျပည္တြင္ အစၥလာမ္ ေရာင္ျခည္(၇၀)၊ တ႐ုတ္ျပည္ရွိ မြတ္စလင္မ္(၄၈)၊ ေနေသြးနီ တူရကီ ျပဇာတ္(၈၉၊ ၉၁)၊ ဒို႔တရားသူႀကီး (၆၁) ဟူသည့္ ေဆာင္းပါးမ်ား ပါ၀င္သည္။

တ႐ုတ္ျပည္ရွိ မြတ္စလင္မ္မ်ား ေဆာင္းပါးသည္ ၁၉၅၄ ခု စက္တင္ဘာလထုတ္ မြတ္စလင္မ္ဒုိင္ဂ်က္မွ ျပန္ဆိုသည့္ေဆာင္းပါးျဖစ္သည္။ မြတ္စလင္မ္တို႔သည္ တိဘက္၊ မြန္ဂုိလီးယား၊ စင္ကီယန္ႏွင့္ အနီးပတ္၀န္းက်င္ ေဒသတို႔တြင္ ေျမာက္ျမားစြာစု႐ံုးေနထိုင္လ်က္ရွိၾကသည္။ ထုိစဥ္က စုစုေပါင္း ၄၇ သန္း ၁ သိန္းရွိသည္။ ပါကစၥတန္ႏွင့္ အင္ဒိုနီးရွား၏ေနာက္တြင္ တတိယအမ်ားဆံုးျဖစ္သည္။ သက္ဆိုင္ရာအစိုးရက လ်စ္လ်ဴ႐ႈျခင္းငွာ မျဖစ္ႏိုင္ေတာ့ဟု သံုးသပ္တင္ျပထားသည္။

ဒို႔တရားသူႀကီး(၆၁)ေဆာင္းပါးတြင္ ေကာ္တိုဘာမွ တရားစီရင္ ေရးအေၾကာင္း တင္ျပျခင္းျဖစ္သည္။ ဥပေဒအထက္ မည္သူမွ်မရွိေစရ ဟူေသာအယူအဆကို ေဖာ္က်ဴးထားသည္။ ဘုရင့္နန္းေတာ္ႏွင့္ တရား႐ံုးေတာ္ကို ဇာတ္ေနာက္ခံျပဳၿပီး တရားေရးတြင္ မင္းကလည္း တရားဥပေဒ လိုက္နာသည္၊ တရားသူႀကီးကလည္း ဥပေဒႏွင့္အညီ စီရင္သည္။ မင္းႏွင့္ ဆင္းရဲသားကို ခြဲျခားမႈမရွိ၊ မည္သူ႔မ်က္ႏွာကိုမွ် မေထာက္ဘဲစီရင္သျဖင့္ ပရိသတ္က ဒို႔တရား သူႀကီးဟု တစ္ခဲနက္ပဲ့တင္ထပ္မွ် ေႂကြးေၾကာ္ပံုကို ေဖာ္ျပသည္။ ေကာ္တိုဘာမွ မြတ္စလင္မ္ ဥပေဒသဘာ၀ ေပၚလြင္ သည္။

၁၀။ လူမႈေရး စီးပြားေရးက႑တြင္ အစၥလာမ္ တရားေတာ္ႏွင့္ တရားမွ်တမႈ(၆) ဘ၀သစ္ ဖန္တီးေရး (၅၀) ဘ၀သစ္ဖန္တီးေရး(၅၁)၊ မာနစိတ္(၅၂) ေဆာင္းပါးမ်ားပါ၀င္သည္။

ဘ၀သစ္ဖန္တီးေရး(၅၀)တြင္ ဆရာ၏ေခတ္အျမင္ကို ေတြ႕ရသည္။ လူတိုင္းအလုပ္လုပ္ရန္ အေရးႀကီး သည္။ ႏိုင္ငံ၏စီးပြားေရး ခိုင္မာေတာင့္တင္းရန္ ႏိုင္ငံသားတုိင္း၏ တာ၀န္ျဖစ္သည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ သစ္ထြက္သည္၊ သံုးထပ္သား ထုတ္လုပ္လွ်င္ ႀကီးပြားႏိုင္သည္။ အိမ္တြင္းလက္မႈလုပ္ငန္း က စတင္ထုတ္လုပ္ႏိုင္သည္။ အစိုးရက စက္မႈလက္မႈ လုပ္ငန္းကုိ အားေပးလ်က္ရွိသည္ဟု ေဖာ္ျပထားသည္။

ဘ၀သစ္ဖန္တီးေရး(၅၁)တြင္ ခ်မ္းသာႀကီးပြားေရးအတြက္ လမ္းညႊန္တင္ျပထားသည္။ ႀကီးပြားလိုလွ်င္ ေရသာခို၍မရ၊ လံု႔လစိုက္ထုတ္ရသည္။ တကယ္တမ္းႀကိဳးပမ္းမွ တိုးတက္ႀကီးပြားမည္။ လစ္ပတန္ လက္ဖက္ေျခာက္ လုပ္ငန္းရွင္ ဆာေသာမတ္လစ္ပတန္သည္ ငယ္စဥ္က နပ္မွန္ေအာင္ မစားရသူျဖစ္သည္။ ေနာင္ေသာ္ ဆာဘြဲ႕ခံ လစ္ပတန္ ျဖစ္လာသည္မွာ မဆုတ္မနစ္ ႀကိဳးစားမႈေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။

ႀကီးပြားလိုသူမွန္သမွ် ကိုယ္က်င့္တရား ေစာင့္ထိန္းရမည္၊ သူတစ္ပါးကိုမွီခုိသည့္ ႏြယ္ပင္ကဲ့သို႔မက်င့္ဘဲ ကိုယ္တုိင္ ႀကိဳးစားအားထုတ္ရမည္ဟု လက္ေတြ႕ လုပ္ကိုင္ႏိုင္ရန္ လုပ္ငန္းအခ်ိဳ႕ ေဖာ္ျပသည္။

ေရေမႊးလုပ္နည္းသည္ လုပ္ငန္းငယ္ေသာ္လည္း က်ယ္ျပန္႔ေအာင္ လုပ္ႏိုင္သည္။ ပုလင္း၊ တံဆိပ္၊ ဘူးခြံမွအစ ေခတ္မီေအာင္ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္သည္။ ပ်ိဳ႕သက္လွယ္ေရေမႊး၊ ေမာင္မယ္တို႔ လက္စြဲေရေမႊး ျပဳလုပ္နည္း မ်ား ေဖာ္ျပထားသည္။ ႀကီးပြား တိုးတက္ေစနည္းမ်ားကို လက္ေတြ႕က်က် ေဖာ္ျပျခင္းျဖစ္သည္။

၁၁။ ဘာသာအခ်င္းခ်င္း ခ်စ္ၾကည္ေလးစားမႈ က႑တြင္ အစၥလာမ္ ဘာသာကို သူတို႔ျမင္ပံု(၄)၊ သင္တို႔အဖို႔ မွီခို အားထားရာ ဘာသာသာသနာ (၁၅)၊ ကမၻာ့အလင္းႏွင့္ ဦးပဇဥ္္းေဆာင္းပါးတို႔ ပါ၀င္သည္။

အစၥလာမ္ ဘာသာကို သူတို႔ျမင္ပံု(၄)ေဆာင္းပါးတြင္ ေဒလီ ၿမိဳ႕ေတာ္ တကၠသိုလ္ သကၠဋႏွင့္ ဟင္ဒီဘာသာ အႀကီးအကဲ ပ႑ိတ္ႀကီး မဟာမေဟာ ပါဒယာ ေဒါက္တာ လက္ခ်မီဒါရ္ M.A, PhD က ၁၉၄၇ စက္တင္ဘာ ၃ ရက္တြင္က်င္းပေသာ အစည္းအေ၀း၌ “အစၥလာမ္ဘာသာ ၏ မဟာေက်းဇူးေတာ္ အေပါင္း ႏွင့္ မြတ္စလင္မ္ ယဥ္ေက်းမႈမ်ား၏ လႊမ္းမိုးမႈေၾကာင့္ အယူမွန္ ေတြ႕ရွိသိျမင္လာေၾကာင္း” ပေရာ္ဖက္ဆာ စအီးဒ္ႏွင့္ ေဆြးေႏြးပံု၊ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ဖြင့္ဟမိန္႔ၾကားပံုကို တင္ျပထားသည္။

တစ္ဆက္တည္းမွာပင္ ဆရာက မိမိဘာသာကို မိမိတို႔ ေလးစား ကိုင္း႐ႈိင္းရန္ ႏႈိးေဆာ္တင္ျပထားသည္။

သင္တို႔အဖို႔ မွီခိုအားထားရာ ဘာသာသာသနာ (၁၅)တြင္ ကမၻာေပၚ၌ ပြင့္ေလသမွ်ေသာ ဘုရားတရား လမ္းသို႔ ပို႔ေဆာင္သည့္ ပုဂၢိဳလ္ ထူးပုဂၢိဳလ္ျမတ္မ်ားကို အစၥလာမ္ ဘာသာက အသိအမွတ္ျပဳသည္ဟု ေဖာ္ျပသည္။ ေလာကတြင္ အျမင္က်ဥ္းသူမ်ားေၾကာင့္ မုန္းတီးမႈမ်ားေပၚရသည္။ ဘာသာတရားကို အယံုအၾကည္မဲ့သူမ်ား ရွိလာသည္။ ဘာသာေပါင္းစံု ညီညြတ္ေရးကို အစၥလာမ္က လမ္းခင္းေပးသည္။ အစၥလာမ္ ဘာသာသည္ ေ၀ေနယ် တို႔ မွီခိုအားထားရာျဖစ္သည္။

အိႏၵိယျပည္ ဂု႐ုနာနတ္သခင္ႀကီးက ေရွးေဟာင္း က်မ္းရင္းမ်ားကို ကိုးကား၍ ထာ၀ရရွင္ကို ေထာက္ခံထားသည္။ အလႅာဟ္အရွင္ျမတ္၊ ရစူလ္ကိုယ္ေတာ္ျမတ္၊ ကုရ္အာန္ က်မ္းေတာ္ျမတ္ ဟူေသာ သရဏဂံု သံုးပါးကိုသာ ဆည္းကပ္ရန္ တိုက္တြန္းသည္။ အစၥလာမ္သည္ မ်က္ေမွာက္ဘ၀ ႏွင့္ တမလြန္ဘ၀အတြက္ ၿငိမ္းခ်မ္းသာယာမႈကို ဖန္တီးေပးသည္။ ဥာဏ္ျဖင့္ယွဥ္ၿပီး လိုက္နာက်င့္သံုးၾကရန္ တိုက္တြန္းထားသည္။

၁၂။ ေဟာေျပာခ်က္က႑တြင္ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္တြင္ ေဟာေျပာခ်က္  Peace role of Islam (၆၁)ႏွင့္ ၿမိဳ႕ေတာ္ခန္းမ ေဟာၾကားခ်က္(၉၅)တို႔ ပါ၀င္သည္။

ဆရာသည္ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္တြင္ ကမၻာ့ၿငိမ္းခ်မ္း သာယာေရးႏွင့္ အစၥလာမ့္လမ္းစဥ္ Peace role of Islam ေခါင္းစဥ္ျဖင့္ ေဟာၾကားသည္။

ယခုေခတ္သည္ မည္သူ႔ကို အားကိုးၿပီး မည္သည့္အရာမ်ား လုပ္ေဆာင္ရမည္ဆိုသည္ မသိသည့္ေခတ္ဆိုး ႀကီးျဖစ္သည္။ အလားတူပင္ ယခင္ ၅ ရာစုၾကားမွာလည္း ကမၻာႀကီးတြင္ အ၀ိဇၨာအေမွာင္အတိ လႊမ္းခဲ့သည္။ တမန္ေတာ္ သခင္ပြင့္ေတာ္မူၿပီး သဘာ၀က်ေသာ တရားဓမၼကို ျပသခဲ့သည္။ ကမၻာသားမ်ားသည္ တစ္မိတည္း တစ္ဖတည္းမွ ေပါက္ဖြားသည္။ သူတစ္ဦးတြင္ ဒုကၡေတြ႕လွ်င္ ကိုယ္တိုင္ခံစားရသကဲ့သို႔ သေဘာထားရမည္။ ပါရွားစာဆို ႐ိႈက္စအ္ဒီကလည္း ဤသေဘာရည္ကာ ကဗ်ာစပ္ခဲ့သည္။ လိုက္နာက်င့္သံုးလွ်င္ ကမၻာႀကီး စစ္မက္မရွိ ၿငိမ္းခ်မ္း သာယာလာမည္။ လူတန္းစား ခြဲျခားျခင္းသည္ မၿငိမ္မသက္ရသည့္ အေၾကာင္းရင္းျဖစ္သည္။ အစၥလာမ္က လူလူခ်င္းအဆင့္မခြဲ၊ အစၥလာမ့္ လူ႔အခြင့္အေရးႏွင့္ ဒီမိုကေရစီ ႏိုင္ငံႀကီးမ်ားမွ လူ႔အခြင့္အေရး ကြာျခားမႈကို အေမရိကန္မွ လတ္တေလာျဖစ္ရပ္ႏွင့္ ႏိႈင္းယွဥ္တင္ျပထားသည္။

ၿမိဳ႕ေတာ္ခန္းမ ေဟာၾကားခ်က္ (၉၅)တြင္ ကမၻာ့အလင္းမဂၢဇင္း အယ္ဒီတာအဖြဲ႕၀င္အျဖစ္ ေဟာၾကား သည့္ ႏိုင္ငံေတာ္ ဘာသာကိစၥ မိန္႔ခြန္းကို ေဖာ္ျပျခင္း ျဖစ္သည္။ ၁၉၆၀ ျပည့္ႏွစ္ စက္တင္ဘာ ၁၈ ရက္ တနဂၤေႏြ ေန႔ နံနက္ ၉ နာရီတြင္ ေဟာၾကားျခင္းျဖစ္သည္။

    ျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္ဖြဲ႕စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပံု အေျခခံဥပေဒသည္ တရားမွ်တျခင္း၊ လြတ္လပ္ျခင္း၊ ညီမွ်ျခင္းတည္း ဟူေသာ ေလာကပါလ တရားမ်ား အေျခခံထားသျဖင့္ ကမၻာ့အလယ္တြင္ တင့္တင့္တယ္တယ္ ရပ္တည္ႏိုင္ခဲ့သည္။ ျပည္ေထာင္စုသားမ်ားက ဒီမိုကေရစီကို ျမတ္ႏိုးသည္။ သက္ဦး ဆံပိုင္စနစ္ကို ရြံမုန္းခဲ့ၾကသည္။ ႏိုင္ငံေတာ္ ဘာသာ ကိစၥေၾကာင့္ ဖြဲ႕စည္း အုပ္ခ်ဳပ္ပံု အေျခခံဥပေဒ ယိမ္းယိုင္ညႇိဳးမိွန္သြားႏိုင္ေၾကာင္း အေထာက္ အထား ခိုင္ခုိင္မာမာ အာ၀ဇၨာန္းရႊင္ရႊင္ျဖင့္ ေဟာၾကားမႈေပၚလြင္သည္။

၁၃။ ရသဖန္တီးမႈက႑တြင္ ႐ုပ္ပံုေတာ္စာပန္းခ်ီ (၆)၊ အို-ဟူစိန္(၅၆)၊ အို- ေျမခရြက္၀ါရယ္(၇၆)တို႔ ပါ၀င္သည္။

ရစူလ္ ကိုယ္ေတာ္ျမတ္၏ ႐ုပ္ပံုေတာ္ စာပန္းခ်ီကို ၁၉၇၃ ခု ႏို၀င္ဘာလထုတ္ အစၥလာမ့္အလင္း အမွတ္စဥ္ (၆)တြင္ တင္ျပသည္။

အစဩလာမ္က ႐ုပ္တုဆင္းတု ျပဳလုပ္ျခင္းကို ခြင့္မျပဳသျဖင့္ မဟာ တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီးပံုေတာ္ကို ထုတ္လုပ္ခြင့္မရ၊ ျမတ္ႏိုးသူမ်ား ၾကည္ညိဳ သဒၶါပြားစိမ့္ေသာငွာ သ႐ုပ္ေဖာ္ တင္ျပျခင္း ျဖစ္သည္။ ခိုင္လံုေသာ က်မ္း ေတာ္ႀကီးမ်ားမွ ကိုယ္ေတာ္ျမတ္ ပံုပန္းသြင္ျပင္ ႐ုပ္ဆင္းအဂၤါ မဟာ ပုရိသ လကၡဏာေတာ္မ်ားကို ျမင္ေယာင္ ၾကားေယာင္လာေအာင္ စာပန္းခ်ီ ျခယ္ျခင္းျဖစ္သည္။

သာ၀ကႀကီး အဗူဗကၠရ္၏ အရဗီလကၤာကို

“လျပည့္၀န္းႀကီး ထြန္းေပၚကာ၊
အေမွာင္ခြင္း၍ အလင္းေဆာင္လာ၊
နဗီျမတ္မြတ္တဖြာ ေရႊမ်က္ႏွာေတာ္မွာ၊
ပမာထိုသို႔သာ”ဟု ျမန္မာမႈျပဳေဖာ္ျပထားသည္။ နိဂံုးတြင္

“ဗလဂလ္အုလာ ေဗကမားေလဟီ” အစခ်ီေသာ ေမတၱာပို႔ ဖာရစီကဗ်ာျဖင့္ နိဂံုးျပဳထားသည္။ ခံ့ညားလွပေသာ လက္ရာေျမာက္ ပန္းခ်ီကားခ်ပ္ႀကီး တစ္ခ်ပ္ ေရးျခယ္ခဲ့ျခင္းဟု ဆိုႏိုင္သည္။

အို-ဟူစိန္သည္ တမန္ေတာ္ျမတ္၏ ေျမးေတာ္ခ်စ္ ေအမာမ္သခင္ ဘဲြ႕ရ ဟူစိန္သခင္အေၾကာင္း ရသ စာတမ္းငယ္ျဖစ္သည္။

ကရ္ဘလာရင္ျပင္တြင္ ယဇီးဒ္၏ ဘက္ေတာ္သားမ်ားေၾကာင့္ ရွဟီးဒ္ျဖစ္သြားရေသာ ေအမာမ္သခင္ႏွင့္ အေပါင္းပါတို႔ျဖစ္အင္ကို ရသ ေျမာက္ေအာင္ ဖြဲ႕ႏြဲ႕တင္ျပသည္။ အလႅာ့ဟ္လမ္းတြင္ အသတ္ခံရသျဖင့္ ေသသည္ မမည္။ သခင့္လမ္းစဥ္ ရွင္သန္လ်က္ရွိသည္။ သခင္သည္ စည္းစိမ္ဥစၥာ ရာထူး ဌာနႏၱရကို မမက္၊ ဒုကၡအသြယ္ သြယ္ကို ရင္ဆုိင္၊ အမွားေရွ႕ေမွာက္ ဒူးမေထာက္၊ ၾကံ့ခုိင္ေသာဇြဲသတၱိျဖင့္ ေယာက္်ားပီသစြာ ခုခံေတာ္လွန္ခဲ့သည္။ သခင့္သာဓကသည္ ကမၻာတည္သေရြ႕ တည္ေနမည္၊ သခင့္ စံနမူနာသည္ ထာ၀ရ ရွင္သန္ေနမည္ဟု  ေရးဖြဲ႕ထား သည္။

ၾကည္ညိဳ ေလးစားသူ အေပါင္းကို အမွားေရွ႕ေမွာက္ ဒူးမေထာက္ဘဲ အမွန္တရားကို အသက္ႏွင့္လဲ၍ ေစာင့္ေရွာက္ရန္ ခိုင္ၿမဲသည့္သႏၷိ႒ာန္ကို ခ်ၾကပါစို႔ဟု ႏိႈးေဆာ္ထားသည္။ စာဖတ္ပရိသတ္ ခံစားႏွစ္သက္ေစႏိုင္သည့္ ရသဖန္တီးမႈျဖစ္သည္။

အို-ေျမခရြက္၀ါရယ္သည္ သဘာ၀၀န္းက်င္္မွ ရြက္ေႂကြကုိ အေၾကာင္းျပဳၿပီး ခံစားမႈကို အားျပဳေရးဖြဲ႕ ထားသည္။

ပထမတြင္ မိဘအသိုင္းအ၀ုိင္းေၾကာင့္ ရြက္၀ါေတြေႂကြက် ေျမခသည္ကို သတိမမူမိခဲ့၊ ထို႔ေနာက္ ခ်စ္ေရယဥ္ေၾကာ ေမ်ာပါေနမိျခင္း ေၾကာင့္လည္း သတိမမူမိခဲ့။

ဆင္ျခင္တံု တရားေၾကာင့္ သတိမူမိလုိက္သည့္အခါ သစ္ရြက္ မည္သည္ ပင္စည္တြင္ရွိစဥ္ ေအးျမသည့္ အရိပ္ကိုေပးသည္၊ ႏွလံုးစိတ္၀မ္း ၿငိမ္းခ်မ္းေစသည္၊ ပင္စည္ႀကီးမွခြဲၿပီး ေႂကြက်ေျမခသည္ႏွင့္ လူနင္းခံရ သည္၊ သဘာ၀ကို မလြန္ဆန္ႏိုင္၍ ခံရျခင္းျဖစ္သည္ဟု ေတြးသည္။

သစ္ရြက္ႏွင့္ပမာယွဥ္၍ ကမၻာ့မြတ္စလင္မ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ ခံစားမိသည္။ ကမၻာ့မြတ္စလင္မ်ားသည္ အဖြဲ႕အစည္းတည္း ဟူေသာ ပင္မႀကီးတြင္ ခိုင္ၿမဲစြာ တြယ္ေနစဥ္ ေ၀ေနယ်ာ အမ်ား၏ ခုိလႈံအားထားရာ ျဖစ္သည္။ ကမၻာ့ၿငိမ္းခ်မ္း သာယာမႈကို ေပးသည္။ ပင္မမွခြဲသည္ႏွင့္ တစ္ၿပိဳင္နက္ နင္းျပားဘ၀ ေရာက္ရသည္။ သဘာ၀ကို မလြန္ဆန္ႏိုင္၍ ျဖစ္သည္ဟု ေျဖသာသည္။

ကိုယ္က်ိဳးအတြက္ အဖြဲ႕အစည္းပင္မမွ ႐ုန္းထြက္ကာ နင္းျပားျဖစ္ ရျခင္းကို စိတ္မည္သို႔ေျဖရပါ့ဟု ေဆြးလိုက္သည္။ စာဆို အေတြးအျမင္ ခံစားမႈကို အားျပဳ ေရးဖြဲ႕ထားသည္။ ရသဖန္တီးမႈျဖစ္သည္။

ဆရာေရးသားေသာ ေဆာင္းပါး ေခါင္းစဥ္မ်ားကို ၾကည့္႐ံုမွ်ျဖင့္ပင္ ဆရာသည္ သာသနာ့ပညာေရာ ေခတ္ပညာပါ ေလ့ကၽြမ္းသည္။ ကမၻာ့ ဗဟုသုတ ႂကြယ္၀သည္၊ အေရွ႕အေနာက္ ယဥ္ေက်းမႈမ်ားႏွင့္ ရင္းႏွီးသည္၊ ကမၻာ့ အဆင့္မီ ပညာေရးကို လိုလားသည္။ သာသနာေရးကို စိတ္၀င္စား သကဲ့သို႔ လူမႈေရး၊ စီးပြားေရး၊ ႏိုင္ငံေရး မ်ားကို အေလးထားသည္။ အမ်ိဳးသား ႀကီးပြားေရးကို လိုလားသည္။  ညီအစ္ကိုေတာ္ ကမၻာ့မြတ္စလင္မ်ားကို ကိုယ့္ရင္တတူ စာနာသည္။ ဘာသာအခ်င္းခ်င္း နားလည္ေစခ်င္သည္၊ ခ်စ္ၾကည္ေစခ်င္သည္၊ စည္းလံုးေစခ်င္ သည္၊ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ အတူတကြ ျဖစ္ေပၚတိုးတက္ခ်င္သည္။ အစၥလာမ္ သာသနာ၏ ေခတ္မီ ဆန္းသစ္ေသာ ပကတိ သေဘာကို ေပၚလြင္ေစခ်င္သည္။ ခက္ခဲနက္နဲေသာ သေဘာတရားမ်ားကို ေရလည္ေအာင္ ဖြင့္ဆိုတတ္သည္။ ခံစားႏွစ္သက္ သာယာေအာင္ ဖြဲ႕ဆိုတတ္သည္။ အစၥလာမ္အျဖစ္ ဂုဏ္ယူတတ္ေအာင္ ေခတ္မီစြာ တင္ျပ တတ္သည္ဟု ဆိုႏိုင္ပါသည္။

ဆရာ၏ က်န္ရစ္ေသာ လံုးခ်င္းစာမူမ်ားကို ဆရာ့အားေလးစား ၾကည္ညိဳေသာ တပည့္တပန္း စာေပ ၀ါသနာရွင္မ်ားက ထုတ္ေ၀ရန္ ႀကိဳးပမ္းလ်က္ရွိသည္ဟု သိရသည္။

ဆရာသည္ ကမၻာ့အလင္း အယ္ဒီတာ ဘ၀က Islam The Religion  for Humanity to Understand and Practice သိမွတ္က်င့္သံုး ဖြယ္ရာ အစၥလာမ္ဘာသာ စာအုပ္ကို ထုတ္ေ၀ခဲ့သည္။ ႏုယဥ္ ပံုႏွိပ္တိုက္တြင္ ႐ိုက္ႏွိပ္ၿပီး ကမၻာ့အလင္းအယ္ဒီတာ ႐ံုးခြဲလိပ္စာျဖင့္ ထုတ္ေ၀ျခင္း ျဖစ္သည္။ က်မ္း၏ေက်ာဖံုးတြင္ ဆက္လက္ျပဳစုရန္ ရည္စူးထားေသာ စာအုပ္စာရင္း ေဖာ္ျပထားသည္မွာ-

၁။    The Peace Message of Islam     ၿငိမ္းခ်မ္းသာယာ အစၥလာမ္ဘာသာ

၂။    Islam –  A Blessing for Mankind     လူသားမ်ားအဖို႔ ေကာင္းခ်ီးမဂၤလာ အစၥလာမ္ဘာသာ

၃။    လူတိုင္းအဖို႔ အစၥလာမ္ဘာသာ အေျချပ

၄။    Islam – That it means.    အစၥလာမ္ဘာသာ၏ အဓိပၸာယ္ႏွင့္ သေဘာတရား

၅။    ကေလးမ်ားအဖို႔ အစၥလာမ္အယူ၀ါဒ အေျချပ

၆။    Islam and Capitalism    အစၥလာမ္ႏွင့္ ဓနရွင္၀ါဒ

၇။    Islamism အစၥလာမ္၀ါဒ

၈။    အစၥလာမ္ဘာသာ အဘိဓမၼာ

၉။    ကုရ္အာန္ပညာ သင္ခန္းစာ

၁၀။    ေမေတၱယ် ကိုယ္ေတာ္ ဟူ၍ျဖစ္သည္။

အမ်ားစုသည္ ကမၻာ့အလင္းပါ ေဆာင္းပါးမ်ားတြင္ ေဆြးေႏြးတင္ျပၿပီး အေၾကာင္းရပ္မ်ားျဖစ္သည္။ ဆရာသည္ စတင္ေရးကတည္းက အစီအစဥ္တက် ေျခေျချမစ္ျမစ္ ေရးတတ္သျဖင့္ လံုးခ်င္းအျဖစ္ ထုတ္ေ၀ႏိုင္ရန္ အဆင္သင့္ျဖစ္ေနၿပီဟု ယူဆပါသည္။ တစ္အုပ္ၿပီးတစ္အုပ္ ထြက္ေပၚလာ မည္ဆုိပါက မ်ားစြာအက်ိဳးျပဳႏိုင္ပါသည္။ ဘာသာမတူ အယူျခားသူမ်ားကိုပင္ သေဘာေပါက္ေအာင္ ေရးေလ့ရွိသည္မွာ ဆရာ၏ ထူးျခားမႈ ျဖစ္သည္။ ဆရာသည္ ဘာသာအခ်င္းခ်င္း နားလည္မႈမွ ဘာသာေပါင္းစံု ခ်စ္ၾကည္မႈ၊ ထိုမွ တုိင္းရင္းသား စည္းလံုးညီညြတ္မႈသို႔ ဦးတည္ခဲ့ေသာ ေခတ္မီစာေရး ဆရာႀကီးဟု ဆိုႏိုင္ပါသည္။

ဆရာ့လက္ရာမ်ားကား ေခတ္မီဆဲ၊ သစ္လြင္ဆဲ ျဖစ္ပါသည္။

မွတ္ခ်က္-  ပါေမာကၡ ေဒါက္တာေအာင္ေဇာ္ ေရးသားျပဳစုေသာ တိုင္းရင္းမြတ္စလင္ စာျပဳစာဆို ပုဂၢိဳလ္ေက်ာ္မ်ား (၂) မွ ကူးယူေဖာ္ျပပါသည္။