အစၥေရး၏ စစ္ရာဇဝတ္မႈ စံုစမ္းမည့္ ကိစၥ ႏုိင္ငံတကာ ရာဇ၀တ္ခံု႐ံုးကို အေနာက္ကမာၻက ဖိအားေပးေနျပီလား

ၾသဂုတ္ ၂၂၊ ၂၀၁၄
M-Media
.ေလးေမာင္ ျမန္မာမႈျပဳသည္။

– အေမရိကန္ႏွင့္ အေနာက္ႏုိင္ငံမ်ားမွ ဖိအားေပးမႈေၾကာင့္ ဂါဇာ ကမ္းေျမႇာင္အတြင္း စစ္ရာဇ၀တ္မႈမ်ား ျဖစ္ပြားခဲ့သည္ဟု စြပ္စြဲခ်က္ႏွင့္ ပတ္သက္၍ စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈျပဳလုပ္ရန္ ႏုိင္ငံတကာ ရာဇ၀တ္ခံု႐ံုး ICC က ေရွာင္ေနသည္ဟု ယခင္ ICC ၀န္ထမ္းေဟာင္းမ်ားႏွင့္ ေရွ႕ေနမ်ားက ဆုိသည္။

မၾကာေသးမီေန႔မ်ားကပင္ ဂါဇာအတြင္း အစၥေရးစစ္တပ္ႏွင့္ ဟားမက္စ္တုိ႔၏ လုပ္ရပ္မ်ားအတြက္ ICC မွ ျပဳလုပ္ဖြယ္ရွိသည့္ စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈမွာ ဗ်ာမ်ားေသာ ႏုိင္ငံေရးတုိက္ပြဲ ျဖစ္လာခဲ့ၿပီး ကုိင္႐ုိတြင္ ျပဳလုပ္ေနသည့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဆြးေႏြးပြဲ အတြက္မူ အဓိကအခ်က္ ျဖစ္လာေလသည္။ သုိ႔ေသာ္လည္း စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈကုိ ျပဳလုပ္ရမည္လား၊ ျပဳလုပ္သင့္လားဆုိသည္ကုိ ICC ကုိယ္တုိင္ကပင္ ေ၀ခြဲ၍ မရေသး။

ICC ၏ စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈက တာသြားႏုိင္သည္။ ထုိကဲ့သုိ႔ စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈမွာ ဂါဇာကမ္းေျမႇာင္ အတြင္း အမ်ိဳးသမီးမ်ား၊ ကေလးမ်ားအပါအ၀င္ အရပ္သား ၂၀၀၀ ေက်ာ္ေသဆံုးခဲ့ရမႈ၌ အစၥေရးစစ္တပ္၊ ဟားမက္စ္ႏွင့္ အျခားေသာသူမ်ား က်ဴးလြန္ခဲ့ဖြယ္ရွိေသာ စစ္ရာဇ၀တ္မႈအား စစ္ေဆး႐ံုမွ်သာ မဟုတ္။ အစၥေရးေခါင္းေဆာင္ပုိင္းက တာ၀န္ယူရမည့္ ပါလက္စတုိင္း ပုိင္နက္မ်ားအတြင္း တရားမ၀င္ အိမ္ရာ ေဆာက္လုပ္မႈမ်ားကိုလည္း ေျဖရွင္းႏုိင္ေပလိမ့္မည္။

ICC ကုိ ဖန္တီးေပးခဲ့သည့္ ၁၉၉၈ ေရာမသေဘာတူညီခ်က္တြင္ စစ္ရာဇ၀တ္မႈအား ဤသုိ႔ အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆုိထားသည္။

“ေဒသတစ္ခုကုိ သိမ္းပုိက္ထားသည့္ အဖြဲ႕က ၎တုိ႔ လူဦးေရမွ တစ္စိတ္တစ္ပုိင္းကုိ ၎တုိ႔ သိမ္းပုိက္ထားသည့္ ပုိင္နက္အတြင္းသုိ႔ တုိက္႐ုိက္၊ သုိ႔မဟုတ္ သြယ္၀ုိက္၍ ေျပာင္းေရႊ႕ေစျခင္း”

ထုိစံုစမ္းစစ္ေဆးမႈက ႏုိင္ငံတကာႏွင့္ဆုိင္သည့္ တရားမွ်တမႈအတြက္ အထိမခံေသာ စမ္းသပ္မႈတစ္ခုျဖစ္ၿပီး ICC ၏ အနာဂတ္လည္းျဖစ္သည္။ ICC မွာ စူပါ ပါ၀ါႏုိင္ငံမ်ား၏ ေထာက္ခံမႈကုိ မရခဲ့။ ႐ုရွား၊ တ႐ုတ္ႏွင့္ အိႏၵိယတို႔က ေရာမ သေဘာတူညီခ်က္ကုိ လက္မွတ္မထုိးခဲ့ၾက။ ၂၀၀၀ ခုႏွစ္တြင္ အေမရိကန္ႏွင့္ အစၥေရးတုိ႔က လက္မွတ္ေရးထုိး ခဲ့ေသာ္လည္း ေနာက္ပုိင္းတြင္ ထြက္သြားခဲ့ၾကေလသည္။

ဂါဇာကမ္းေျမႇာင္ စစ္ရာဇ၀တ္မႈအတြက္ စုံစမ္းစစ္ေဆးမႈကုိ ေခါင္းေရွာင္ပါက ICC အေနျဖင့္ “ႏုိင္ငံတကာ အသုိင္းအ၀ုိင္း တစ္ခုလံုးအတြက္ စုိးရိမ္ဖြယ္ရာ အဆုိးရြားဆံုး ရာဇတ္မႈမ်ားကုိ အျပစ္မေပးဘဲ လစ္လ်ဴ႐ႈ၍ မရ” ဆုိသည့္ ေရာမ သေဘာတူညီခ်က္ႏွင့္ ကုိက္ညီေတာ့မည္ မဟုတ္ဟု ႏုိင္ငံတကာမွ ေရွ႕ေန အခ်ိဳ႕က ေစာဒကတက္ၾကေလသည္။

“ICC တရားသူႀကီးက တရားစီရင္ေရးကုိ လြယ္လြယ္ကူကူပဲ က်င့္သံုးႏုိင္လိမ့္မယ္လုိ႔ ကၽြန္ေတာ္ထင္ပါတယ္။ ဥပေဒဆုိတာ ေရြးခ်ယ္မႈတစ္ခုပါပဲ။ ဥပေဒေရးရာ ေဆြးေႏြးျငင္းခံုမႈေတြ အၿပိဳင္အဆုိင္ ရွိလာမွာျဖစ္ေပမယ့္ ဒီတရား႐ံုးရဲ႕ ရည္ရြယ္ခ်က္ျဖစ္တဲ့ ရာဇ၀တ္မႈေတြအတြက္ အေရးယူမခံရဘဲ လြတ္ေျမာက္ေနတာေတြကုိ တာဆီးဖုိ႔ဆုိတဲ့ ICC စာတမ္းရဲ႕ နိဒါန္းကုိ သူမ(တရားသူႀကီး) အေနနဲ႔ ျပန္ၾကည့္ရပါလိမ့္မယ္”

အစၥေရး၏ လူ႕အခြင့္အေရးဆုိင္ရာ မွတ္တမ္းမ်ားကုိ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ေစာေၾကာမႈမ်ား ျပဳလုပ္ေနသည့္ ေဟာ္လန္ႏုိင္ငံ လီဒန္တကၠသုိလ္ ႏုိင္ငံတကာဥပေဒေရးရာ ပါေမာကၡ ဂၽြန္ ဒူဂတ္က ေျပာျခင္းျဖစ္သည္။

လြန္ခဲ့သည့္ ရက္မ်ားအတြင္း အျပန္အလွန္ေပးပုိ႔ေသာစာမ်ားတြင္ ပါလက္စတုိင္းျပည္သူမ်ား၏ ေရွ႕ေနမ်ားက စံုးစမ္းစစ္ေဆးမႈကုိ ျပဳလုပ္ရန္အတြက္ လုိအပ္ေသာအခြင့္အာဏာမွာ ၂၀၀၉ ခုႏွစ္ ပါလက္စတုိင္းတုိ႔၏ ေမတၱာရပ္ခံမႈကုိ အေျခခံကာ ICC တရားသူႀကီး ဖာတူ ဘန္ဆူဒါတြင္ ရွိသည္ဟု ေဖာ္ျပ ထားေလသည္။ သုိ႔ေသာ္လည္း ဘန္ဆူဒါကမူ ဟားမက္စ္ကဲ့သုိ႔ေသာ ႏုိင္ငံေရး အဖြဲ႕မ်ားအၾကား ေတြ႕ရခဲသည့္ အမ်ားသေဘာတူမႈရွိေသာ ပါလက္စတုိင္းတုိ႔၏ ေၾကညခ်က္အသစ္ ေပၚထြက္ေရးကုိပင္ မေလွ်ာ့တမ္း ေျပာေနေလ၏။ ပါလက္စတုိင္းပုိင္နက္မ်ားအတြင္း စစ္ရာဇ၀တ္မႈဆုိင္ရာ စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈ မျပဳလုပ္ရန္အတြက္ ပါလက္စတုိင္း သမၼတ မဟ္မူဒ္ အဘတ္စ္အေပၚ အေမရိကန္ႏွင့္ အစၥေရးတုိ႔ကလည္း ဖိအားေပးထား၏။

ထုိကိစၥအတြက္ ေ၀းေ၀းမွေနရန္ အေနာက္ႏိုင္ငံမ်ားက ICC အေပၚ ဖိအားေပးထားမႈေၾကာင့္ ICC ရွိ တရားသူႀကီးမ်ားအၾကား သိသာသည့္ သေဘာထား ကြဲလြဲမႈမ်ား ျဖစ္ေပၚခဲ့သည္။ ပါလက္စတုိင္းတုိ႔မွာ ဂါဇာကမ္းေျမႇာင္အား က်ဴးေက်ာ္တုိက္ခုိက္ခဲ့သည့္ အစၥေရးတုိ႔၏ Cast Lead စစ္ဆင္ေရးအၿပီး ၂၀၀၉ ခုႏွစ္တြင္ ဂါဇာေဒသအတြင္း စစ္ရာဇ၀တ္မႈအတြက္ စံုစမ္းစစ္ေရးရန္ ေၾကညာခ်က္ထုတ္ကာ ေတာင္းဆုိခဲ့သည္။ ထုိေတာင္းဆုိမႈေၾကာင့္ ပါလက္စတုိင္းႏုိင္ငံျဖစ္လာေရး ကုလ၏ အတည္ျပဳခ်က္ကုိ ေႏွာင့္ေႏွးေစခဲ့သည္။

ပါလက္စတုိင္းတုိ႔မွာ လွည့္ဖ်ားျခင္းခံလုိက္ရသည္ဟု ICC တရားသူႀကီးေဟာင္းမ်ားက ဆုိၾကသည္။

စစ္ရာဇ၀တ္မႈအတြက္ စံုစမ္းရန္ ပါလက္စတုိင္းတုိ႔၏ ေတာင္းဆုိမႈကုိ အေၾကာင္းျပဳ၍ ပါလက္စတုိင္းႏုိင္ငံျဖစ္လာေရး ကုလ၏တည္ျပဳခ်က္မွာ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ႏုိ၀င္ဘာမွ ရရွိခဲ့သည္။ ကုလသမဂၢ အေထြေထြညီလာခံ UNGA က ပါလက္စတုိင္းအား အဖြဲဲ႕၀င္မဟုတ္ေသာ ေလ့လာသူႏုိင္ငံအျဖစ္ မဲခြဲဆံုးျဖတ္ခဲ့ၾကသည္။ သုိ႔ေသာ္လည္း စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈကေတာ့ ျဖစ္မလာခဲ့ေခ်။

ဘန္ဆူဒါမွာ ေစာေစာပိုင္းတြင္ ပါလက္စတုိင္းတုိ႔၏ ေတာင္းဆုိမႈကုိ ျပန္လည္ ဆန္းစစ္မည္ဟု ဆုိခဲ့ေသးသည္။ သုိ႔ေသာ္လည္း ေနာက္တစ္ႏွစ္တြင္ အျငင္းပြားဖြယ္ ေၾကညာခ်က္ တစ္ေစာင္ကုိ ထုတ္ျပန္ခဲ့ကာ UNGA ၏ မဲေပးေရြးခ်ယ္မႈမွာ ၂၀၀၉ ခုႏွစ္ ပါလက္စတုိင္းတုိ႔၏ ေတာင္းဆုိအတြက္ “ဥပေဒအရ မခုိင္လုံမႈ” ကုိ မည္သုိ႔မွ အေထာက္အကူမျပဳဟု ေျပာၾကားခဲ့ေလသည္။

ပါလက္စတုိင္းတုိ႔ ၂၀၀၉ ခုႏွစ္ ေၾကညာခ်က္ ထုတ္ျပန္စဥ္က တရားသူႀကီးျဖစ္ခဲ့သည့္ လူး၀စ္ မုိရီႏုိ အုိကမ္ပုိကလည္း ဘန္ဆူဒါကုိ ေထာက္ခံ၏။ ဂါးဒီးယန္း သတင္းစာသုိ႔ ေပးပုိ႔ေသာ အီးေမးလ္တြင္ “ပါလက္စတုိင္အေနျဖင့္ တရားစီရင္မႈကုိ လက္ခံလုိပါက၊ ေၾကညာခ်က္အသစ္ ထပ္မံထုတ္ျပန္ရမည္” ဟု ေရးသားထားသည္။

ICC တရားသူႀကီးမ်ား႐ံုးမွ ပါလက္စတုိင္း၏ ေၾကညာခ်က္ႏွင့္ သက္ဆုိင္ေနသည့္ တရားသူႀကီးတစ္ဦးကမူ အိုကမ္ပုိႏွင့္ သေဘာထားျခင္း လံုး၀ကြဲျပား၏။

“ႏုိင္ငံေရဒဆံုးျဖတ္ခ်က္တစ္ခုကို ႐ုပ္ဖ်က္ဖုိ႔၊ လုပ္ပုိင္ခြင့္အဏာကုိ ျငင္းပယ္ဖုိ႔နဲ႔ ပါ၀င္ေဆာင္ရြက္ျခင္း မျပဳဖုိ႔ သူတုိ႔ဟာ ဥပေဒစကားရပ္ဆိုတာကုိ အသံုးခ်ၿပီး ေနာက္ကြယ္မွာ ဖံုးကြယ္ဖုိ႔ ႀကိဳးစားေနၾကတာပါ” ဟု ဆုိေလသည္။

ဘန္ဆူဒါမွာ အေမရိကန္ႏွင့္ ဥေရာပ မဟာမိတ္ႏုိင္ငံမ်ား၏ ႀကီးမားေသာ ဖိအားေအာက္တြင္ ရွိေနသည္ဟု ဒူဂတ္က ဆုိသည္။

“သူမအတြက္ေတာ့ ေရြးရခက္ေနမွာပါ။ ၿပီးေတာ့ သူဟာ မျပင္ဆင္ထားပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ ဒါဟာ ICC ရဲ႕ ယံုၾကည္စိတ္ခ်ရမႈကုိေတာ့ ထိခုိက္ပါတယ္။ သူမအေနနဲ႔ အာဖရိကမွာဆုိရင္ေတာ့ စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈလုပ္ဖုိ႔ ရွက္ေနမွာမဟုတ္ဘူးလုိ႔ အာဖရိကန္ေတြက ေျပာၾကပါတယ္”

စစ္ရာဇ၀တ္မႈအတြက္ စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈျပဳလုပ္ရန္ ပါလက္စတုိင္းတုိ႔၏ ေတာင္းဆုိမႈအတြက္ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်ရန္ တရားသူႀကီးေဟာင္း အိုကမ္ပုိက သံုးႏွစ္ အခ်ိန္ယူခဲ့သည္။ ထုိအခ်ိန္အတြင္း အေရိကန္ႏွင့္ အစၥေရးတုိ႔က ထုိကိစၥျဖစ္မလာရန္ ေလာ္ဘီလုပ္ေလသည္။ ယခုႏွစ္အတြင္း ICC မွ ထုတ္ျပန္ေသာ စာအုပ္၌ တရား႐ံုး၏ အနာဂတ္မွာ မေသမခ်ာျဖစ္မည္ဟု အေမရိကန္အာဏာပုိင္မ်ားက တရားသူႀကီးကုိ သတိေပးခဲ့သည္ဟု ေဖာ္ျပထားေလသည္။

ေဒးဗစ္ဘုိ႔စ္ကုိ ေရးသားသည့္ Rough Justice: the International Criminal Court in a World of Power Politics စာအုပ္ျဖစ္ၿပီး ပါလက္စတုိင္းႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈက ICC ထမ္းရမည့္ အလြန္ႀကီးေလးေသာ ႏုိင္ငံေရး ၀န္ထုပ္၀န္ပုိးႀကီး ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ထုိအမႈအတြက္ အစီရင္ခံစာ ထုတ္ျပန္မႈကလည္း ICC အတြက္ အဓိက ထိခုိက္မႈမ်ိဳး ျဖစ္လာႏုိင္မည္ျဖစ္ေၾကာင္း အေမရိကန္ အာဏာပုိင္မ်ားက ICC အား ျပတ္ျပတ္သားသားပင္ သတိေပးခဲ့သည္ဟု ေဖာ္ျပထားသည္။

ICC ကုိ အေမရိကန္တုိ႔က ရန္ပံုေငြ ေထာက္ပ့ံထားျခင္း မရွိေသာ္လည္း “ICC ၏ လုပ္ေဆာင္မႈမ်ားကုိ ရံဖန္ရံခါ အေမရိကန္က ေထာက္ခံသည့္အခါ ၀ါရွင္တန္၏ ႀကီးမားသည့္ သံတမန္ေရး၊ စီးပြားေရးႏွင့္ စစ္ေရးပါ၀ါမ်ားေၾကာင့္ ICC အတြက္ တန္ဖုိးရွိသည့္ အကူအညီျဖစ္လာေလသည္။ ” ဟု အေမရိကန္ တကၠသုိလ္တစ္ခုမွ ႏုိင္ငံတကာ ႏုိင္ငံေရးဆုိင္ရာ လက္ေထာက္ ပါေမာကၡျဖစ္သူ ဘုိ႔စ္ကုိက ေရးသားထားသည္။

ထို႔ျပင္ အစၥေရး အာဏာပုိင္မ်ားအေနျဖင့္ ICC တည္ရွိရာ ေဟ့ဂ္ၿမိဳ႕တြင္ ထုိစဥ္က တရားသူႀကီးျဖစ္ခဲ့သည္ အုိကမ္ပုိႏွင့္ လွ်ိဳ႕၀ွက္ေတြ႕ဆံုမႈမ်ားစြာ ျပဳလုပ္ခဲ့သည္ဟု ဘုိ႔စ္ကုိက ၎၏ စာအုပ္တြင္ ေဖာ္ထုတ္ထား၏။ ထုိေတြ႕ဆံုမႈမ်ားမွာ စံုစမ္းစစ္ေဆးေရးႏွင့္ ပတ္သက္၍ ေလာ္ဘီလုပ္ရန္ျဖစ္ၿပီး အစၥေရးသံအမတ္၏ အိမ္တြင္ ညစာစားပြဲ ျပဳလုပ္သည္အထိ အနီးကပ္ေဆြးေႏြးခဲ့သည္ဟု ဆုိေလသည္။

ပါလက္စတုိင္းတုိ႔၏ အမႈတြဲအတြင္း ပါ၀င္ေဆာင္ရြက္ခဲ့သူ ICC တာ၀န္ရွိသူေဟာင္း တစ္ဦးကလည္း

“အစထဲက အုိကမ္ပုိဟာ ဒီကိစၥမွာ မပါ၀င္ခ်င္ဘူးဆုိတာ ရွင္းေနပါတယ္။ ပါလက္စတုိင္းေတြက စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈကုိ အမွန္တကယ္ မေဆာင္ရြက္ခ်င္ဘူးလုိ႔ သူကေျပာပါတယ္။ ၂၀၁၀ ၾသဂုတ္လမွာ ပါလက္စတုိင္းေတြဟာ ၀န္ႀကီးႏွစ္ဦးနဲ႔ ေရွ႕ေနေတြပါတဲ့ ကုိယ္စားလွယ္အဖြဲ႕တစ္ဖြဲ႕ဟာ ICC ကုိ ေရာက္လာခဲ့ပါတယ္။ သူတုိ႔ ၂ ရက္ေလာက္ေနၿပီး ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကေပမယ့္ ဒီကိစၥမွာ ဘယ္လုိပါ၀င္မႈမ်ိဳးမဆုိ အေမရိကန္နဲ႔ နီးနီးကပ္ကပ္ရွိေနတာကုိ ပ်က္စီးေစလိမ့္မယ္ဆုိတာ အုိကမ္ပုိက သတိျပဳမိပါတယ္” ဟု ေျပၾကားခဲ့သည္။

သုိ႔ေသာ္လည္း အေမရိကန္၏ဖိအားက မိမိအားလႊမ္းမုိးေနသည္ဆုိသည့္ သတင္းကုိ အုိကမ္ပုိက ျငင္းဆန္ေလသည္။

“ဒီကိစၥကုိ ဘက္လုိက္မႈမရွိဘဲ ကၽြန္ေတာ္ ရပ္တည္ေဆာင္ရြက္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ တစ္ခ်ိန္တည္းမွာပဲ ဥပေဒအရ ကန္႔သတ္မႈေတြကုိ ေလးစားခဲ့ပါတယ္” ဟု တနဂၤေႏြေန႔က ေပးပုိ႔ေသာ အီးေမးလ္တြင္ ၎က ေရးသားခဲ့သည္။

“ျငင္းခံုမႈေတြအားလံုးကုိ ကၽြန္ေတာ္ၾကားပါတယ္။ မတူညီမႈေတြကုိ ရွင္းျပတဲ့ ေအာက္စဖုိ႔ဒ္က ပါေမာကၡေတြနဲ႔ ကၽြန္ေတာ္ေတြ႕ခဲ့ၿပီး အခ်ိန္ေတာ္ေတာ္ မ်ားမ်ား ေဆြးေႏြး ျငင္းခံု ခဲ့ၾကရၿပီး ဒီျဖစ္စဥ္ကုိ ကုလကုိ အရင္ပုိ႔ရမယ္လို႔ ကၽြန္ေတာ္ ေနာက္ဆံုးေျပာခဲ့ပါတယ္။ ႏုိင္ငံတစ္ႏိုင္ငံ သတ္မွတ္ရမယ္ဆုိတာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး သူတုိ႔က ဆံုးျဖတ္ရပါမယ္”

“အစၥေရးနဲ႔ေဆြးေႏြးရာမွာ တရားစီရင္ေရးကုိ လက္ခံဖုိ႔ ပါလက္စတုိင္းတုိ႔က ၿခိမ္းေျခာက္ေနပါတယ္။ ရန္သူ ၉ ေယာက္က ၀ုိင္းေနၿပီး က်ည္ဆံ တစ္ေတာင့္ပဲရွိရင္ မပစ္ဘဲ ဒီက်ည္ဆံကုိ ပုိေကာင္းေအာင္ အသံုးခ်လိမ့္မယ္လို႔ တစ္ေယာက္က ေျပာခဲ့ပါတယ္” ဟု အုိကမ္ပုိက ၎၏ အီးေမးလ္တြင္ ထည့္သြင္းေရးသားခဲ့ေလသည္။

အိုကမ္ပုိ၏ေနရာကုိ ဆက္ခံသည့္ ဘန္ဆူဒါကလည္း စံုးစမ္းစစ္ေဆးမႈမ်ားအတြက္ တရားသူႀကီး၏ ေရြးခ်ယ္မႈတြင္ ဘက္လုိက္မႈရွိသည္ဟူေသာ စြပ္စြဲခ်က္ကုိ ျငင္းဆန္ခဲ့သည္။

“ICC ကုိ ေရာမေၾကညာစာတန္းက လမ္းညႊန္ေပးထားတာပါ။ တစ္ျခားဘာမွမရွိပါဘူး။ တရားစီရင္ေရးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ICC ဟာ ဘယ္လုိေနရာမ်ိဳးေတြ၊ ဘယ္လိုအခ်ိန္မ်ိဳးေတြမွာ ၾကား၀င္ႏုိင္တယ္ဆုိတာေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး တင္းက်ပ္တဲ့ ဥပေဒကုိ တမင္သက္သက္ မွားယြင္းေဖာ္ျပထားတာမ်ိဳးေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ ပထ၀ီအေနအထားဆုိင္ရာနဲ႔ ႏိုင္ငံေရးဆုိင္ရာ ထည့္သြင္းစဥ္းစားရတာေတြက တရား႐ံုး ဆံုးျဖတ္ခ်က္အေပၚ တစ္စိတ္တစ္ပုိင္းေတာင္ သက္ေရာက္လုိ႔မရပါဘူး”

ပါလက္စတုိင္းျပည္သူမ်ားကုိ ကုိယ္စားျပဳသည့္ ျပင္သစ္ေရွ႕ေန ဂီလက္စ္ ဒီဗာက ပါလက္စတုိင္း ပုိင္နက္မ်ားတြင္ တရား႐ံုး၏ တရားစီရင္ျခင္းအေပၚ ဆံုးျဖတ္ရမည္မွာ ICC မွ တရားသူႀကီးမ်ားမဟုတ္ဟု ဆုေလသည္။

စံုစမ္းစစ္ေဆးေရးအတြက္ ေတာင္းဆုိမႈအသစ္ ျပဳလုပ္ရမည္လားဆုိသည့္ အခ်က္အေပၚ ပါလက္စတုိင္းရွိ ပါတီမ်ားအၾကား ညႇိႏႈိင္းေဆြးေႏြးမႈမ်ားကုိ ဆက္လက္လုပ္ေဆာင္ေနသည္ ဟု ဒီဗာက ထည့္သြင္းေျပာၾကားခဲ့သည္။

“စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈကုိ မျပဳလုပ္ဖုိ႔ ဖိအား ႀကီးႀကီးမားမား ရွိေနပါတယ္။ ဒီဖိအားဟာ ဖာတာနဲ႔ ဟားမက္စ္အဖြဲ႕ေတြမွာသာမက ICC က တရားသူႀကီးမွာလည္း ရွိေနပါတယ္။ ျဖစ္စဥ္ ဒီျပႆနာေတြမွာ ဘ႑ာေရးေထာက္ပံ့မႈေတြ၊ ပါလက္စတုိင္းနဲ႔ ICC တုိ႔အေပၚ ၿငိမ္းေျခာက္တဲ့ ပံုစံမ်ိဳးေတြ ျဖစ္လာပါလိမ့္မယ္”

ICC အား အႀကီးဆံုးေထာက္ပံ့ေနသူမ်ားတြင္ ယူေကႏွင့္ ျပင္သစ္တုိ႔ပါ၀င္ၿပီး ထုိႏွစ္ႏုိင္ငံစလံုးကလည္း စစ္ရာဇ၀တ္မႈအတြက္ စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈကုိ စြန္႔လႊတ္ရန္ ပါလက္စတုိင္းအား ေဖ်ာင္းျဖ ၾကေပဦးမည္။

ref_ The Guardian