ေဂ်ရုဆလင္ရိွ အတ္က္ဆြာ ဗလီဝတ္ေက်ာင္းႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ လူသိနည္းေသာ အခ်က္(၈)ရပ္

စက္တင္ဘာ ၁၄ ၊ ၂၀၁၄
M-Media

အစၥလာမ့္သမိုင္းတြင္ ပထမဦးဆံုးလက္ရာဟု ယူဆထားသည့္ ေက်ာက္သားေပါင္း မိုးခံုးအား အုမိုင္ယဒ္မင္းဆက္ ခလီဖဟ္ အဗ္ဒုလ္ မာလစ္က္ အိဗ္ႏု မရ္၀ါန္မွ တည္ေဆာက္ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။

ေဂ်ရုဆလင္ရိွ အတ္က္ဆြာ ၀တ္ေက်ာင္းေတာ္မွာ ကမာၻ႕အျငင္းပြားမႈအႀကီးမားဆံုး နယ္ေျမအတြင္း၌ တည္ရိွေနသည္။ လူတို႔သည္ ၎အား ထိန္းခ်ဳပ္ေရးအတြက္ ႏွစ္ေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာ အာသာငမ္းျဖစ္ေနခဲ့ၾကသည္ဟု ဆိုလွ်င္ လြန္မည္မထင္ပါေခ်။

မြတ္စ္လင္မ္တို႔၏ႏွလံုးသားအတြင္း ၎သည္ ရင္ႏွစ္သည္းခ်ာ ေနရာတစ္ခုအျဖစ္ တည္ရိွေန၏။ ထိုေနရာမွာ တမန္ေတာ္ျမတ္(ၿငိမ္းခ်မ္းမဂၤလာသက္ေရာက္ေစသား)၏ အစၥရာ့အ္ႏွင့္ မိအ္ရာ့ဂ်္ ခရီးစဥ္အတြင္း ခရီးတစ္ေထာက္နားခိုရာ ျဖစ္ခဲ့သည္။ လူ႔သမိုင္းေၾကာင္း၌ အႀကီးျမင့္ဆံုး အံ့ဘနန္းစုရံုးရာျမင္ကြင္းတစ္ရပ္လည္း ျဖစ္တည္ခဲ့သည္။ အေၾကာင္းကား ေလာကတစ္ခြင္ ပြင့္ေပၚခဲ့သည့္ ေစတမန္ေတာ္အေပါင္းသည္ ထိုေနရာ၀ယ္ တမန္ေတာ္ မုဟမၼဒ္(ၿငိမ္းခ်မ္းမဂၤလာသက္ေရာက္ေစသား)၏ ေနာက္မွ စံုညီစုေပါင္း ၀တ္ျပဳခဲ့ေသာေၾကာင့္ ျဖစ္ေပသည္။

သို႔တိုင္ ယင္း မတ္စ္ဂ်ိဒ္ အတ္က္ဆြာႏွင့္စပ္လ်ဥ္း၍ ယေန႔တိုင္ လူသိနည္းေသာအခ်က္မ်ား ရိွေနပါေသး၏။

၁။ ၎သည္ ဗလီ၀တ္ေက်ာင္း တစ္လံုးတည္းသာရိွသည့္ အေဆာက္အဦ မဟုတ္
————————————————————-
ကၽြႏ္ုပ္တို႔မွ မတ္စ္ဂ်ိဒ္ အတ္က္ဆြာဟု သိရိွၾကေသာ ရပ္၀န္းေပၚတြင္ မ်ဳိးတူဗလီမ်ားစြာ ရိွေနပါ၏။ ၀တ္ေက်ာင္းေတာ္ႀကီး၏ ေတာင္ဖက္စြန္းေထာင့္ဖက္ရိွ အေဆာက္အဦကို ကၽြႏ္ုပ္တို႔မွ မတ္စ္ဂ်ိဒ္ အတ္က္ဆြာဟု ထင္မွတ္လ်က္ရိွသည္။ စင္စစ္မွာမူ ၎မွာ ကစ္ဗ္လီ ၀တ္ေက်ာင္းေတာ္ ျဖစ္၏။ ကစ္ဗ္လဟ္မ်က္ႏွာမူရာ အရပ္ႏွင့္ အနီးဆံုးျဖစ္၍ ယင္းသို႔ ေခၚဆိုျခင္းပင္။ ထိုေတာင္ကုန္း တစ္ခုလံုးသည္ပင္ မတ္စ္ဂ်ိဒ္ အတ္က္ဆြာ ျဖစ္ပါသည္။ ရႈပ္ေထြးမႈကင္းေစေရး အတြက္ ရံဖန္ရံခါ ဟရာမုလ္ ရွရီးဖ္ ဟု ရည္ညႊန္းသံုးႏႈန္းေလ့ရိွသည္။  သို႔ေသာ္ ယင္းရပ္၀န္းေပၚတြင္ အျခား၀တ ္ေက်ာင္းေတာ္မ်ားလည္း တည္ရိွေနၿပီး   သမိုင္း၀င္ျဖစ္ရပ္မ်ားႏွင့္ ဆက္ႏႊယ္လ်က္ရိွျပန္သည္။ ဥပမာ – ဗုရာ့က္ဗလီ၊ မရ္၀ါနီဗလီ စသည္မ်ား။

၂။ ၎သည္ သခၤ်ဳိင္းေျမျပင္ ျဖစ္သည္
—————————————-
တမန္ေတာ္မ်ား၊ တမန္ေတာ္ျမတ္ မုဟမၼဒ္(ၿငိမ္းခ်မ္းမဂၤလာသက္ေရာက္ေစသား)၏ ေနာက္လိုက္သာ၀ကေတာ္မ်ား အေရအတြက္ မည္မွ်အထိ ထိုေနရာ၌ ျမွဳပ္ႏွံသၿဂၤဳိလ္ခဲ့ေၾကာင္း မွတ္တမ္းမွတ္ရာမ်ား မရိွေသာ္လည္း အမ်ားအျပားျမဳပ္ႏွံခဲ့သည္မွာ အေသအခ်ာပင္။ ဥပမာ – တမန္ေတာ္ စုလိုင္မာန္(ၿငိမ္းခ်မ္းျခင္း သက္ေရာက္ပါေစ)အား ထိုေနရာ၌ ျမဳပ္ႏွံခဲ့ျခင္း ျဖစ္ႏိုင္ေခ်မ်ား၏။ အေၾကာင္းေသာ္ တမန္ေတာ္ တစ္ပါးပါး ကြယ္လြန္လွ်င္ ကြယ္လြန္သည့္ေနရာ၌ ျမဳပ္ႏွံရစၿမဲသာျဖစ္သည္။ ထို႔ျပင္ တမန္ေတာ္ျမတ္ (ၿငိမ္းခ်မ္းမဂၤလာသက္ေရာက္ေစသား)သည္လည္း အလားတူပင္ ညႊန္ၾကားခဲ့ေၾကာင္း ဟဒီးဆ္ေတာ္မ်ားတြင္ ေတြ႕ရသည္။

၃။ တစ္ခ်ိန္က အမိႈက္မ်ားစြန္႔ပစ္သည့္ေနရာ ျဖစ္ခဲ့သည္
—————————————————–
ၿမိဳ႕ေတာ္အတြင္း ဂ်ဴးလူမ်ဳိး တစ္ဦးတစ္ေလမွ် ေနထိုင္ခြင့္ မရခဲ့စဥ္ကာလက ေဒသခံေရာမလူမ်ဳိးတို႔သည္ ၎၀တ္ေက်ာင္းတည္ရာ တစ္၀ိုက္ကို အမိႈက္မ်ား စြန္႔ပစ္သည့္ ေနရာအျဖစ္ အဓိက အသံုးျပဳခဲ့ၾကသည္။ အုမရ္(ရႆိြ)မွ ၿမိဳ႕ေတာ္အား ကိုယ္ပိုင္လြတ္လပ္ခြင့္ ေပးလိုက္သည့္အခါ သူကိုယ္တိုင္ မိမိ၏လက္ဗလာျဖင့္ အမိႈက္သရိုက္မ်ားအား ရွင္းလင္းေပးခဲ့သည္။ သို႔သာမက  သူသည္ ဂ်ဴးတို႔အား ရာစုမ်ားစြာ နယ္ႏွင္ထားမႈကို ရုပ္သိမ္းေစၿပီး အနီးအနားရိွ အပယ္ခံရြာမွ မိသားစုေပါင္း (၇၀)ကို ၿမိဳ႕ထဲ ျပန္ေနရန္ ဖိတ္ၾကားကာ တန္းတူညီမွ်အခြင့္အေရး ျပန္လည္ရရိွေအာင္ ေဖာ္ေဆာင္ေပးခဲ့သည္။

၄။ အိမာမ္ အလ္ ဃဇာလီမွ သူ၏ၿပိဳင္စံရွား က်မ္းဂန္ ေရးသားခဲ့ေသာေနရာ
—————————————————————————–
အစၥလာမ့္စာေပ၌ အေက်ာ္ၾကားဆံုး က်မ္းတစ္ေစာင္ျဖစ္သည့္ အိဟ္ယာ အုလူးမုဒ္ ဒီးန္ က်မ္းႀကီးကို အစၥလာမ့္မဟာ ပညာရွင္ အိမာမ္ အဗူ ဟာမစ္ဒ္ အလ္ ဃဇာလီမွ ေရးသားခ့ဲသည္။ ကုရ္အာန္နွင့္ ဟဒီးဆ္ သြန္သင္မႈမ်ားအေပၚ အေျခခံ၍ လူ႔စိတ္သေဘာကို နက္ရိႈင္းစြာ ထိုးထြင္းထုတ္ေဖာ္ တင္ျပႏိုင္သည့္ အရည္အေသြးေၾကာင့္ မဇ္ဟဗ္(အစၥလာမ့္ဥပေဒေရးရာ အေတြးအျမင္လမ္းေၾကာင္း)အားလံုးမွ ၾကည္ညိဳေလးစားခံရသူ ျဖစ္သည္။ လူတို႔မွ လံုး၀နီးပါး မသိရိွၾကသည္မွာ အလ္ ဃဇာလီသည္ မတ္စ္ဂ်ိဒုလ္ အတ္က္ဆြာ၌ ကာလ တစ္ရပ္အထိ ေနထိုင္ၿပီး ထိုက်မ္းကို ေရးသားခဲ့သည့္အေၾကာင္းပင္။ သူေနထိုင္ခဲ့သည့္ အခန္းေဟာင္းေနရာကို ၀တ္ေက်ာင္းေတာ္ရိွ အေဆာက္အဦတစ္ခုတြင္ ထင္ရွားစြာ ေတြ႕ရဆဲျဖစ္သည္။

၅။ ျမင္းေဇာင္း၊ နန္းေတာ္၊ ကြပ္မ်က္ ခန္းမေဆာင္မ်ား အျဖစ္ အသံုးျပဳခဲ့ျခင္း
——————————————————————-
ပထမ ခရူးဆိတ္စစ္သည္မ်ားမွ ေဂ်ရုဆလင္ကို သိမ္းပိုက္ေသာအခါ မြတ္စ္လင္မ္ဦးေရ အမ်ားစုသည္ အတ္က္ဆြာ ၀တ္ေက်ာင္းေတာ္အတြင္း ပိတ္မိေနခဲ့သည္။ ပိတ္မိေနသူမ်ားအနက္ လူေပါင္း ခုနစ္ေသာင္းခန္႔ ရက္စက္စြာ သတ္ျဖတ္ခဲ့သည္။ ၎ေနာက္ ကစ္ဗ္လီ ၀တ္ေက်ာင္းေတာ္ကို နန္းေတာ္အျဖစ္ ေျပာင္းလဲခဲ့သည္။ ေက်ာက္သားေပါင္းမိုးခံုးအား ၀တ္ျပဳဆုေတာင္း ခန္းမအျဖစ္ အသြင္ေျပာင္းခဲ့သည္။ ေျမေအာက္ခန္းမမ်ားကို ျမင္းေဇာင္း အျဖစ္ ပံုေျပာင္းခဲ့သည္။ လက္မြန္မဆြ စုၿပံဳသတ္ျဖတ္မႈမွ လြတ္ေျမာက္ခဲ့သည့္ မြတ္စ္လင္မ္တို႔သည္လည္း ေနာက္ပိုင္းတြင္ ၀တ္ေက်ာင္းေတာ္၏ဗဟိုအနီး ကားစင္တင္ ကြပ္မ်က္ခံရသည္။ ယင္းတစ္ခုတည္းေသာ လက္၀ါးကပ္တိုင္(ကားစင္)ကို ဆြလာဟုဒၵီးန္ မွ ရိုက္ခ်ဳိးခဲ့သည္။ ယင္းကားစင္၏ ေအာက္ေျခကို ယေန႔တိုင္ ေတြ႕ျမင္နိုင္သည္။

၆။ ဒ႑ာရီဆန္ေသာ ဓမၼပလႅင္တစ္ခု ရိွခဲ့သည္
————————————————
အစၥလာမ့္သမိုင္းမွ သူရဲေကာင္းႀကီး တစ္ဦးျဖစ္သည့္ ႏူးရုဒၵီးန္ ဇင္ကီသည္ ခရူးဆိတ္ စစ္ဆင္သူမ်ားထံမွ အတ္က္ဆြာ၀တ္ေက်ာင္းအား အဆံုးသတ္ျပန္လည္ ရယူႏိုင္ေသာအခါ မတ္စ္ဂ်စ္ဒ္ အတြင္း ထည့္သြင္းရန္ ျပဳလုပ္ခဲ့ေသာ ဓမၼပလႅင္တစ္ခု ရိွခဲ့သည္။ ဤပလႅင္မွာ တင့္တယ္ထယ္၀ါသည ္သာမက ၎ကို ေကာ္တစ္စက္ သံတစ္ေခ်ာင္း အသံုးမျပဳဘဲ တည္ေဆာက္ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ ၀မ္းနည္းစရာေကာင္းသည္မွာ ႏူးရုဒၵီးန္သည္ ေအာင္ပြဲကို ျမင္ေတြ႕ရသည္အထိ အသက္မရွည္ခဲ့ေခ်။ သို႔ေသာ္ သူ႔အားဆက္ခံေသာ ဆြလာဟုဒၵီးန္က ဆရာျဖစ္သူ၏ ဆႏၵကို ျဖည့္ဆည္းႏိုင္ခဲ့သည္။ အစၥလာမ့္သမိုင္းတြင္ ေဂ်ရုဆလင္အား ဒုတိယအႀကိမ္ေျမာက္ လြတ္လပ္နယ္ေျမျဖစ္ေစခဲ့ၿပီးခ်ိန္၌ ယင္းဓမၼပလႅင္ကို ထည့္သြင္းခဲ့၏။ ၎သည္ ပန္းပု၊ ပန္းတည္းပညာရွင္မ်ားအၾကား ယေန႔တိုင္ေအာင္ ေျပာစမွတ္ျပဳရသည့္ လက္ရာျဖစ္ခဲ့သည္။  ကံဆိုးလွစြာျဖင့္ ဤဓမၼပလႅင္သည္ (၁၉၆၉) ခုႏွစ္တြင္ ၾသစေတးလ်ႏိုင္ငံသား ဇီယြန္၀ါဒီတစ္ဦး၏ မီးရိႈ႕ဖ်က္ဆီးမႈကို ခံခဲ့ရသည္။

၇။ မူလပံုဟန္ေပ်ာက္သြားေသာ ေက်ာက္သားေပါင္းမိုးခံုး
————————————————————–
အစၥလာမ့္သမိုင္းတြင္ ပထမဦးဆံုးလက္ရာဟု ယူဆထားသည့္ ေက်ာက္သားေပါင္းမိုးခံုးအား အုမိုင္ယဒ္မင္းဆက္ ခလီဖဟ္ အဗ္ဒုလ္ မာလစ္က္ အိဗ္ႏု မရ္၀ါန္မွ တည္ေဆာက္ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ လက္ဦးပထမတြင္ သစ္သားအခံ
ေၾကးနီ၊ ခဲသတၳဳ သို႔မဟုတ္ ေၾကြထည္အဖံုးျဖင့္ တည္ေဆာက္ခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္ ႏွစ္တစ္ေထာင္နီးပါး ၾကာျမင့္ၿပီးေနာက္ ေအာ္တိုမန္ ခလီဖဟ္ စုလိုင္မာန္လက္ထက္တြင္ ေပါင္းမိုးကို ေတာက္ပသည့္ေရႊေရာင္တင္၍ အေဆာက္အဦမ်က္ႏွာစာကို ေအာ္တိုမန္လက္ရာေၾကြျပားမ်ားျဖင့္ ဆင္ယင္လိုက္ေလသည္။

၈။ ျပာပံုဘ၀ ေရာက္ခဲ့ဖူးသည္
——————————-
(၁၉၆၇)ခုႏွစ္တြင္ ေဂ်ရုဆလင္သည္ မြတ္စ္လင္မ္တို႔၏လက္မွ တတိယအႀကိမ္ လြတ္ထြက္သြားျပန္ၿပီး အစၥေရးတို႔၏ထိန္းခ်ဳပ္မႈေအာက္ ေရာက္ရိွသြားသည္။ က်ဴးေက်ာ္ေအာင္ႏိုင္ေသာ အစၥေရးစစ္သားတို႔က ၎တို႔၏အလံကို ေပါင္းမိုးခံုးေပၚ လႊင့္တင္ခဲ့ၾကသည္။ မတ္စ္ဂ်ိဒုလ္ အတ္က္ဆြာအား ေျပာင္ေျပာင္တင္းတင္း ထိန္းခ်ဳပ္ထားျခင္းျဖင့္ မြတ္စ္လင္မ္ကမာၻအား မျပတ္တမ္း အမ်က္ထြက္ေအာင္ ဆြေပးရာေရာက္ေနမည္ကုိ အစၥေရးအႀကီးအကဲမ်ားက သိနားလည္ခဲ့သည္။ မြတ္စ္လင္မ္တို႔အား အမ်က္ေျဖ၍ အာသာဆႏၵေလ်ာ့ပါးသြားေစရန္ ၎တို႔က သာသနာ့၀တၳိကေျမ အတုအေယာင္တစ္ခုကို အသံုးခ်ခဲ့ၾကသည္။ လက္ေတြ႕ အလုပ္ျဖစ္ခဲ့သည္။

(၁၉၆၉)ခုႏွစ္တြင္ ၾသစေတးလ်လူမ်ဳိး ဇီယြန္၀ါဒီတစ္ဦးသည္ ႏူးရုဒၵီးန္၏ ဓမၼပလႅင္အား မီးရိႈ႕ရာ မီးမၿငိမ္းသတ္ႏိုင္ေတာ့သျဖင့္ ကစ္ဗ္လီ ဗလီတစ္ခုလံုးလည္း မီးေလာင္ကၽြမ္းသြားသည္။ ဆိုးသြမ္းပါသည္ဆိုေသာ ပါလက္စတိုင္းသားမ်ားသာ ရသည့္နည္းႏွင့္ မီးကို ၿငိမ္းသတ္ခဲ့ၾက၏။ အြမၼသ္ထုတစ္ရပ္လံုး အတြက္ ရွက္ဖြယ္လိလိ ျဖစ္ခဲ့ရသည္။

၎ေနာက္တြင္ ၀တ္ေက်ာင္းေတာ္ကို ျပန္လည္တည္ေဆာက္ မြမ္းမံခဲ့ၾကသည္။ သို႔ေသာ္ အစၥလာမ္၏ တတိယေျမာက္ အျမင့္ျမတ္ဆံုးနယ္ေျမမွာ ယေန႔တုိင္ေအာင္ ေစာ္ကားခံေနရ၏။ ဗလီ၀တ္ေက်ာင္းတစ္ခုလံုး၏အုတ္ျမစ္မ်ားကို အစေဖ်ာက္ဖ်က္ထားျခင္း၊ ၀င္ေရာက္လည္ပတ္ခြင့္မျပဳျခင္း၊ ေရွးေဟာင္းေက်ာင္းေတာ္အား ျပန္လည္တည္ေဆာက္ရန္ ေန႔စဥ္ႏွင့္အမွ် ဒုကၡေပးေနျခင္း စသည္တို႔အား လက္ရိွႀကံဳဆံုေနရေလသည္။ မတ္စ္ဂ်စ္ဒ္ အလ္ အတ္က္ဆြာကေတာ့ (လြတ္လပ္ျခင္းကို) ေမွ်ာ္လင့္ေစာင့္စားေနဆဲ …………။

** မုဟမၼဒ္ ၀ါဂ်စ္ဒ္ အခ္သာရ္ ၏ 8 Things You Didn’t Know about Masjid Al-Aqsa ကို မင္းထြဋ္ေခါင္မွ ဆီေလ်ာ္ေအာင္ျပန္ဆိုသည္။