ဆင္နာရီ ႏွင့္ တီထြင္သူ အစၥလာမ့္ေရႊေခတ္ မြတ္စလင္ အင္ဂ်င္နီယာ အယ္လ္ဂ်ဇာရီ (Al-Jazari) အေၾကာင္း

စက္တင္ဘာ ၂၃ ၊ ၂၀၁၄
M-Media

အယ္လ္ဂ်ဇာရီ (Al-Jazari) ဟာ အစၥလာမ့္ေရႊေခတ္အတြင္းမွာေနထိုင္ခဲ့တဲ့ အာရဗ္ မြတ္စလင္ ပညာရွင္ တစ္ေယာက္ျဖစ္ပါတယ္။ သူဟာ အင္မတန္ဗဟုသုတ ႏွံ႕စပ္သူလည္းျဖစ္ပါတယ္။ ခရစ္ႏွစ္ (၁၁၃၆) ခုႏွစ္မွာ ဂ်ဇီရတ္ ျမိဳ႕မွာ ေမြးဖြားခဲ့လို႕ ျမိဳ႕နာမည္ကို အစြဲျပဳျပီး သူ႕ကို အယ္လ္ဂ်ဇာရီလို႕ေခၚတာျဖစ္ပါတယ္။ သူဟာ စြမ္းရည္အမ်ိဳးမ်ိဳးရွိတဲ့ ေက်ာ္ၾကားတဲ့ပညာရွင္ျဖစ္တဲ့အျပင္ တစ္ျပိဳင္တည္းမွာ ကြ်မ္းက်င္တဲ့ တီထြင္ပညာရွင္၊ အႏုပညာရွင္၊ လက္မႈအတတ္ပညာရွင္ နဲ႕ အင္ဂ်င္နီယာ ပညာရွင္လည္းျဖစ္ပါတယ္။ သူနဲ႕ပတ္သတ္လို႕ သူကိုယ္တိုင္ေရးခဲ့တဲ့ စာအုပ္ေတြကတစ္ဆင့္သာသိရွိရျပီး အျခားကသိပ္မသိရပါ။ သူဟာ ဖခင္ေျခရာကို နင္းျပီး ဘုရင့္နန္းေတာ္မွာ အင္ဂ်င္နီယာခ်ဳပ္တာဝန္ကို ထမ္းေဆာင္ခဲ့ပါတယ္။

အယ္လ္ဂ်ဇာရီဟာ ထက္ျမတ္တဲ့ စက္ယႏၱရား အင္ဂ်င္နီယာပညာရွင္တစ္ဦးျဖစ္ပါတယ္။ သူဟာ ဆန္းျပားတဲ့ စက္ပစၥည္းေတြ ဒါဇင္နဲ႕ခ်ီျပီး တီထြင္ခဲ့ပါတယ္။ သူ႕ရဲ႕ တီထြင္မႈတိုင္းလိုလုိကို အံ့ျသဖြယ္ျဖစ္ေအာင္ ခမ္းခမ္းနားနားမြမ္းမံျခယ္လွယ္ထားေလ့လည္းရွိပါတယ္။ သူဟာ စက္ပစၥည္းေပါင္း အမ်ိဳး (၅၀) ေက်ာ္ကို ဒီဇိုင္းဖန္တီးခဲ့တယ္။ အဲ့ဒီထဲမွာ နာရီေတြ၊ ေရပန္းေတြ၊ အလိုအေလွ်ာက္ လက္ေဆးစက္ေတြ၊ ဂီတ တူရိယာေတြ၊ ေရတင္တဲ့စက္ေတြ စတာေတြ ပါဝင္ပါတယ္။ သူ႕ရဲ႕ နာမည္ေက်ာ္ “ဆန္းျပားသည့္စက္ပစၥည္းမ်ား၏ အသိပညာက်မ္း” (“The Book of Knowledge of Ingenious Mechanical Devices”) ကို ခရစ္ႏွစ္ (၁၂၀၆) ခုႏွစ္မွာ ေရးသားခဲ့ျပီး ေဖ်ာ္ေျဖေရးနဲ႕ဆိုင္တဲ့ စက္ပစၥည္းေတြအေၾကာင္းအမ်ားအျပားပါရွိပါတယ္။

သူ႕ရဲ႕စာအုပ္ထဲမွာ စက္ပစၥည္းတစ္ခုခ်င္းစီအလိုက္ အဆင့္ဆင့္တည္ေဆာက္ပံုကို အေသအခ်ာမွတ္တမ္းတင္ထားပါတယ္။ အယ္လ္ဂ်ဇာရီရဲ႕ စာအုပ္ေတြဟာ အေစာပိုင္း မြတ္စလင္ အင္ဂ်င္နီယာပညာ အတြက္ အဖိုးမျဖတ္ႏိုင္တဲ့ မွတ္တမ္းေတြျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ သူ႕စာအုပ္ေတြတမူ ထူးျခားျပီး ေအာင္ျမင္ရတဲ့အေၾကာင္းအရင္းကေတာ့ သူဟာ စက္ပစၥည္းတစ္ခုခ်င္းစီရဲ႕ တည္ေဆာက္ပံုကို အေသးစိတ္ ညႊန္ၾကားခ်က္ေတြနဲ႕တိတိက်က်  မွတ္တမ္းတင္ ထားတာေၾကာင့္ပဲျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္ပိုင္းလက္မႈပညာရွင္ ေတြဟာ သူ႕စာအုပ္ေတြကတစ္ဆင့္ သူ႕ရဲ႕ကြ်မ္းက်င္တဲ့ စြမ္းရည္အက်ိဳးေက်းဇူးကို ခံစားခဲ့ရပါတယ္။ သူတီထြင္ခဲ့တဲ့အထဲက တန္ဖိုးၾကီးလွတဲ့ တီထြင္မႈ တစ္ခုကေတာ့ ျမိဳ႕အႏွံ႕ကို ေရေပးေဝတဲ့ စနစ္ပဲျဖစ္ပါတယ္။ အဲ့ဒီ စနစ္ဟာ ေရအားနဲ႕ လည္ပတ္တာျဖစ္ပါတယ္။ အဲ့ဒီမွာ ျမစ္ေတြ ကန္ေတြက ေရကို ဂီယာၾကိဳးေတြတပ္ဆင္ထားျပီး ကဲ့ယူတဲ့ခြက္ေတြပါဝင္တဲ့ ဘီးၾကီးေတြလည္ပတ္ရာကာေန ေရကို အေပၚတင္ျပီး ဗလီေတြ ေဆးရံုေတြကို ေရျဖန္႕ျဖဴးေပးပါတယ္။ အယ္လ္ဂ်ဇာရီ ဟာ ေရအားနဲ႕လည္ပတ္တဲ့ စက္ရံုေတြ၊ ေရကဲ့ခြက္ေတြပါတဲ့ ဘီးေတြ နဲ႕ ေရတင္တဲ့စက္ေတြအမ်ိဳးအစားေပါင္း (၅) မ်ိဳးေလာက္ကို တီထြင္ခဲ့ပါတယ္။

အယ္လ္ဂ်ဇာရီ တီထြင္ခဲ့တဲ့ စက္ပစၥည္းေတြဟာ ေခတ္မီလွလို႕ (၈) ရာစုတီထြင္ခဲ့တယ္လို႕ဆိုရင္ ယံုဖို႕ေတာင္ခက္ေနပါလိမ့္မယ္။ သူဟာ ေသာက္စရာအေအးကို အလိုအေလွ်ာက္လာခ်ေပးႏိုင္မယ့္စက္ေတြ၊ လက္အလိုအေလွ်က္ေဆးေပးမယ့္ စက္ေတြ၊ ဝူဇူ (မြတ္စလင္မ်ား ဝတ္ျပဳမႈ မျပဳလုပ္ခင္ ကိုယ္လက္သန္႕စင္ျခင္း) ျပဳလုပ္ဖို႕ အတြက္ ေရပန္းစတာေတြ ကို တီထြင္ခဲ့ပါတယ္။ ေနာက္တျခား စက္ပစၥည္းေတြျဖစ္တဲ့ ဂီတေဖ်ာ္ေျဖေရး စက္ရုပ္ေတြ နဲ႕ နာရီအမ်ိဳးမ်ိဳး ပါဝင္ပါတယ္။ အဲ့ဒီထဲက သူတီထြင္ခဲ့တဲ့ ဆင္နာရီမွာ အလိုအေလွ်ာက္အခ်ိန္ကိုေျပာျပတဲ့ စနစ္ပါဝင္ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ဒီနာရီရဲ႕တည္ေဆာက္ပံုဟာ ကမၻာလံုးဆိုင္ရာ အစၥလာမ္သာသနာရဲ႕ တန္းတူညီမွ်မႈသေဘာတရား၊ တစ္ကမၻာလံုးနဲ႕ သဟဇာတျဖစ္ႏိုင္တဲ့ အစၥလာမ္သာသနာရဲ႕ သဘာဝကို ေဖာ္ျပထားပါေသးတယ္။ ဒီ ဆင္နာရီမွာဆိုရင္ သူဟာ အိႏၵိယ ဆင္၊ တရုတ္ေျမြနဂါး၊ အာရဗ္ ဗိသုကာ ပံုစံ၊ ဂရိေတြရဲ႕ ေရကိုအသံုးခ်ပံု ၊ ကမၻာ့လူမ်ိဳးအားလံုးရဲ႕ ယဥ္ေက်းမႈေတြနဲ႕ ဆက္စပ္ျပီး အစၥလာမ့္ေရႊေခတ္ရဲ႕ ခမ္းနားထည္ဝါၾကြယ္ဝမႈကို ပံုေဖာ္ျပခဲ့ပါတယ္။ (ဆင္နာရီ တည္ေဆာက္ပံုျမန္မာ စာတမ္းထိုးျဖင့္ၾကည့္) အယ္လ္ဂ်ဇာရီရဲ႕ ထူးကဲတဲ့စြမ္းရည္ဟာ ယေန႕အထိ သူလုပ္ကိုင္ခဲ့တဲ့ပစၥည္းေတြမွာ ထင္ဟပ္လွ်က္ရွိျပီး ယေန႕တိုင္ေလးစားရတဲ့ မြတ္စလင္ အင္ဂ်င္နီယာပညာရွင္တစ္ေယာက္ျဖစ္ပါတယ္။

ႏုိင္ျမတ္ေဇာ္ တင္ဆက္သည္။
ဗီဒီယို စာတန္းထိုး- Zero