VOA: မြန္းတည့္ေနအမႈ မီဒီယာဥပေဒနဲ႔စီရင္သင့္

ႏိုင္ငံေတာ္ အၾကည္ညိဳပ်က္ေစမႈ ၅၀၅ (ခ)နဲ႔ Bi မြန္းတည့္ေနဂ်ာနယ္ ထုတ္ေဝသူ၊ အယ္ဒီတာအဖြဲ႔နဲ႔ သတင္းေထာက္ကို ေထာင္ဒဏ္ႏွစ္-ႏွစ္ ခ်မွတ္ လိုက္တဲ့ ကိစၥအေပၚ မီဒီယာဥပေဒနဲ႔အညီ ေဆာင္ရြက္ေပးဖို႔ သတင္းစာနယ္ဇင္း အသင္းအဖြဲ႔ေတြက ေၾကညာခ်က္ အသီးသီး ထုတ္ျပန္ ေတာင္းဆိုလိုက္ပါတယ္။ သတင္းမီဒီယာနဲ႔ မ႑ိဳင္သံုးရပ္၊ စစ္တပ္တို႔ၾကားမွာ နားလည္မႈ တည္ေဆာက္ေနခ်ိန္ အခုလို သတင္းသမားေတြ အေပၚ ျပစ္ဒဏ္ခ် အေရးယူလိုက္တဲ့အေပၚ ႏွစ္ဘက္ ယံုၾကည္မႈ ပ်က္ျပားေစႏုိင္တယ္လို႔လည္း သတင္းမီဒီယာ တာဝန္ခံေတြက သံုးသပ္ပါတယ္။ အေသးစိတ္ကို မဆုမြန္က စုစည္းတင္ျပေပးထားပါတယ္။

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ တိုင္းရင္းသား ဒီမိုကေရစီ အင္အားစုေတြကို ၾကားျဖတ္အစိုးရအျဖစ္ တင္ေျမႇာက္ေၾကာင္း ဒီမိုကေရစီအေရး စဥ္ဆက္မျပတ္ လႈပ္ရွားမႈ အင္အားစု (MCDF) ရဲ႕ ေၾကညာခ်က္ကို သတင္းေဖာ္ျပခဲ့မႈနဲ႔ အပတ္စဥ္ထုတ္ Bi မြန္းတည့္ေန သတင္းဂ်ာနယ္ရဲ႕ ထုတ္ေ၀သူ၊ အယ္ဒီတာနဲ႔ သတင္းေထာက္ေတြကို ေအာက္တိုဘာလ ၁၆ ရက္ေန႔က ႏိုင္ငံေတာ္ အၾကည္ညိဳပ်က္ေစမႈ၊ ဆူပူေအာင္လႈံ႔ေဆာ္မႈ ပုဒ္မ ၅၀၅ (ခ) နဲ႔ ျပစ္မႈထင္ရွားတယ္ ဆိုၿပီး ပန္းဘဲတန္း တရား႐ံုးကေန ေထာင္ဒဏ္ (၂) ႏွစ္စီ ခ်မွတ္ခဲ့ပါတယ္။

ဒီလို Bi မြန္းတည့္ေန သတင္းသမားေတြကို ေထာင္ဒဏ္ ခ်မွတ္လိုက္တဲ့ အေပၚ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ လက္ရွိအသက္ဝင္ေနၿပီျဖစ္တဲ့ သတင္းမီဒီယာ ဥပေဒနဲ႔ အညီ ေဆာင္ရြက္ေပးဖို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံ သတင္းစာဆရာမ်ားအသင္း (MJA- Myanmar Journalists Association) က ေၾကညာခ်က္ ထုတ္ျပန္ ေတာင္းဆို လုိက္တယ္လို႔ ျမန္မာႏုိင္ငံ သတင္းစာဆရာမ်ား အသင္းဥကၠ႒ ဦးကိုကို (စက္မႈ) က ဗီြအိုေအျမန္မာပိုင္းကို အခုလို ေျပာပါတယ္။

“ျမန္မာႏိုင္ငံ သတင္းစာဆရာမ်ားအသင္းက မီဒီယာနဲ႔ မ႑ိဳင္ႀကီးသံုးရပ္ အပါအဝင္ တပ္မေတာ္နဲ႔ ေဆြးေႏြးညႇိႏႈိင္းၿပီးေတာ့ ျပႆနာတခုကို ႀကီးတဲ့အမႈ ငယ္ေစ၊ ငယ္တဲ့အမႈ ပေပ်ာက္ေစ ျဖစ္ေအာင္လို႔ နည္းလမ္းေတြ ရွာတယ္။ အေျခခံမူေတြ ခ်မွတ္ေဆာင္ရြက္ေနတာေတြ ရွိတယ္။ ဒီလိုမ်ဳိး compromise ေပါ့ကြယ္၊ Negotiation နဲ႔ နားလည္မႈနဲ႔ Understanding တည္ေဆာက္ေနတဲ့အခ်ိန္မွာ အခု ခ်မွတ္လိုက္တဲ့အမႈက အျပစ္ဒဏ္က Maximum sentence ျဖစ္ေနတယ္ေလ။ ဒီဥပေဒအရေလ၊ — မွာ အျမင့္ဆံုးျပစ္ဒဏ္ႀကီးကို ေပးထားတာျဖစ္လို႔ ဒီအေပၚမွာ စိတ္မေကာင္းျဖစ္တယ္။ အေျခခံမူေတြနဲ႔ ခ်မွတ္ေဆာင္ရြက္ေနတဲ့ အခ်ိန္မွာက်ေတာ့ သတင္းမီဒီယာဥပေဒေဘာင္ထဲကေန လုပ္ေစခ်င္တယ္။ သတင္းမီဒီယာဥပေဒမွာ ဘာပါလဲဆိုေတာ့ တခ်ဳိ႕အမႈေတြမွာ ညႇိႏႈိင္းေျဖရွင္းတဲ့ ကိစၥေတြပါတယ္။ တခ်ဳိ႕အမႈေတြက်ေတာ့ သတင္းမီဒီယာ ဥပေဒအတုိင္း ဆိုရင္ ေနာက္ဆံုးမွာ ဒဏ္ေငြေလာက္ပဲ ေဆာင္ၿပီး ၿပီးသြားတာမ်ဳိး ရွိတယ္။ တခ်ဳိ႕ အမႈေတြကေတာ့ တရားဥပေဒနဲ႔ ရင္ဆိုင္ရတာေတြ၊ ဘာေတြ ရွိပါတယ္။ သို႔ေသာ္ Argue လုပ္လို႔ရတယ္။ ဒီအမႈက သတင္းမီဒီယာ ဥပေဒထဲမွာ အက်ဳံးဝင္ေအာင္လို႔ Argue လုပ္ခြင့္ရွိတယ္။ အခုကေတာ့ ၾကားတာက ဒီအမႈကို သတင္းမီဒီယာ ဥပေဒထဲကို တင္ျပတဲ့အခါမွာ သတင္းမီဒီယာနဲ႔ လက္မခံဘူးလို႔ ၾကားတယ္ေလ၊ သက္ဆိုင္ရာ တရားေရးအဖဲြ႔အစည္းေတြက- ဒါ့ေၾကာင့္ သတင္းမီဒီယာ ဥပေဒကို လက္ေတြ႔က်င့္သံုးေပးဖို႔ ေျပာတာပါ။”

ျမန္မာႏိုင္ငံ စာနယ္ဇင္းေကာင္စီ(ယာယီ)ကလည္း တၿပိဳင္တည္း Bi မြန္းတည့္ေန ဂ်ာနယ္အေရး ေၾကညာခ်က္ ထုတ္ျပန္ခဲ့ပါတယ္။ အခုလို သတင္းမီဒီယာ သမားေတြအေပၚ ျပစ္ဒဏ္ခ် အေရးယူလိုက္တဲ့အေပၚ သတင္းမီဒီယာဥပေဒနဲ႔ အညီ ထည့္သြင္းစဥ္းစား ေဆာင္ရြက္ေပးဖို႔ကို လည္း ျမန္မာစာနယ္ဇင္း ေကာင္စီ ယာယီက ေတာင္းဆိုပါတယ္ လို႔ ျမန္မာႏုိင္ငံစာနယ္ဇင္းေကာင္စီ(ယာယီ) ( Myanmar’ Press Council) ရဲ႕ အဖြဲ႔ဝင္ ဦးေဇာ္သက္ေထြးက ေျပာပါတယ္။

“တရားစီရင္မႈဟာ မွ်မွ်တတ ျဖစ္ဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။ အဲလိုမဟုတ္ဘဲနဲ႔ မီဒီယာဥပေဒ ဆိုတာကို ေရးဆဲြၿပီး လႊတ္ေတာ္က အတည္ျပဳ၊ သမၼတက လက္မွတ္ထိုးၿပီးေတာ့ အသက္ဝင္ေနပါၿပီလို႔ ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုတဲ့အခ်ိန္မွာ ဘိုင္ မြန္းတည့္ေန ဂ်ာနယ္ကလူေတြကို ရာဇဝတ္ျပစ္မႈနဲ႔ တရားစဲြ ေထာင္ခ်ခဲ့ပါတယ္။ ၅၀၅ (ခ) နဲ႔စဲြရေလာက္ေအာင္ မျပင္းထန္ဘူးလို႔ ယူဆပါတယ္။ ဒီေၾကညာခ်က္ပါဝင္လို႔ တုိင္းျပည္ရဲ႕အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ပ်က္ျပားမသြား သလို ျပည္သူေတြရဲ႕ အသက္အိုးအိမ္ စည္းစိမ္ ျပည္သူပိုင္ပစၥည္း တခုမွလည္း နစ္နာဆံုး႐ႈံးခဲ့ျခင္းမရွိဘူး။ အဲလို မရွိခဲ့တဲ့သတင္းသမားေတြကို စိတ္ဓာတ္ထိခုိက္ေအာင္ ေနာက္ၿပီး အျပင္မွာ အလုပ္လုပ္ကိုင္ေနတဲ့ သတင္းသမားေတြကို ေၾကာက္လန္႔သြားေအာင္ ရည္ရြယ္ၿပီးေတာ့ ခ်မွတ္ခဲ့တယ္လို႔ က်ေနာ္တို႔ ခံစားေနရပါတယ္။ ဒါဟာ တရားဥပေဒမ႑ိဳင္နဲ႔ မီဒီယာၾကားမွာ နားလည္မႈပ်က္ယြင္းေစတဲ့ လႈပ္ရွားမႈေတြ၊ ျဖစ္ေပၚမႈေတြလို႔ က်ေနာ္ ယူဆပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႔လို႔ ဒီအေျခအေနကို သက္ဆုိင္ရာ တာဝန္ရွိတဲ့ ႏုိင္ငံျပဳသူေတြအားလံုးဟာ ျပန္ၿပီးေတာ့ သံုးသပ္ဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႔လို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံ၊ စာနယ္ဇင္းေကာင္စီက ယခုလို ေၾကညာခ်က္ ထုတ္ျပန္တာ ျဖစ္ပါတယ္။”

ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ သတင္းမီဒီယာ လြပ္လပ္ပြင့္လင္းလာကာစ အေျခအေနမွာ သတင္းမီဒီယာနဲ႔ မ႑ိဳင္သံုးရပ္ၾကား ျမန္မာႏုိင္ငံ စာနယ္ဇင္း ေကာင္စီ (ယာယီ) အေနနဲ႔ ပူးေပါင္းညိွႏိႈင္းေဆာင္ရြက္ဖို႔ အေျခခံမူေဘာင္ေတြကို သေဘာတူညီမႈရရွိထားၿပီး မီဒီယာေတြနဲ႔ အစိုးရ၊ လႊတ္ေတာ္၊ တပ္နဲ႔ အာဏာပိုင္ေတြၾကား အျပန္အလွန္ သတင္းစီးဆင္းမႈနဲ႔ နားလည္မႈ တည္ေဆာက္ေနခ်ိန္ အခုလို သတင္းသမားေတြ အေပၚ အျမင့္ဆံုး ေထာင္ဒဏ္ ခ်မွတ္တာဟာ ယံုၾကည္မႈ ပ်က္ျပားေစတယ္လို႔ ဦးေဇာ္သက္ေထြးက သံုးသပ္ပါတယ္။

“ယံုၾကည္မႈ တည္ေဆာက္ေရးကို ထိခိုက္ေစတာေပါ့။ ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္နဲ႔ေတြ႔ေတာ့လည္း က်ေနာ္တို႔က တေယာက္နဲ႔တေယာက္ တကယ္ကို အျပဳသေဘာဆန္ၿပီး ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ေဆြးေႏြးခဲ့တယ္။ သတင္းစီးဆင္းမႈေတြ ေကာင္းေအာင္ လုပ္ခဲ့တယ္။ Contact Person ေတြ ရေအာင္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့တယ္။ ထိုနည္းတူစြာပဲ မ႑ိဳင္သံုးရပ္ကို က်င့္သံုးတဲ့ အခါမွာလည္း သတင္းသမားေတြရဲ႕ သတင္းမွားယြင္းေဖာ္ျပမႈေတြကို သူတို႔က ေထာက္ျပ ေဆြးေႏြးသလို က်ေနာ္တို႔အေနနဲ႔လည္း မ႑ိဳင္သံုးရပ္က သတင္းရယူဖို႔ ခက္ခဲတာေတြကို အျပန္အလွန္ ေဆြးေႏြးၿပီး ဒါေတြကို ဘယ္လို ျပဳျပင္မလဲဆိုတဲ့ အေျခခံမူအေပၚမွာ ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကတာပါ။ ဒီလို ေဆြးေႏြးေနတဲ့အခ်ိန္မွာ တရားဥပေဒရဲ႕မ႑ိဳင္ကေတာ့ က်ေနာ္တို႔ မီဒီယာသမားေတြအေပၚမွာ အခုခ်ိန္ထိ ေဆြးေႏြးၿပီးေတာ့ အျပဳသေဘာ ေဆာင္ရြက္မႈေတြကို မေတြ႔ရေသးပါဘူး။”

Bi မြန္းတည့္ေနဂ်ာနယ္ သတင္းသမားေတြကို အစိုးရက ၿပီးခဲ့တဲ့ ဇူလိုင္လက ဖမ္းဆီးၿပီး ပုဒ္မ ၅ ည၊ ၅ (ဃ) နဲ႔ အမႈဖြင့္ထားခဲ့ၿပီး အဲဒီ့ထဲက တိမ္း ေရွာင္လာတဲ့ ထုတ္ေ၀သူတခ်ိဳ႕ကို ထုိင္းႏုိင္ငံ၊ မဲေဆာက္ၿမိဳ႕အထိ လာေရာက္ ဖမ္းဆီးခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ ၾသဂုတ္လမွာ ပုဒ္မ ၅၀၅(ခ) နဲ႔ ေျပာင္းလဲ အမူဖြင့္ခဲ့ၿပီး ေအာက္တိုဘာမွာ ေထာင္ဒဏ္ ၂ႏွစ္စီ ခ်လိုက္တာျဖစ္ပါတယ္။ ပုဒ္မ၅၀၅(ခ) ဟာ ေငြဒဏ္ သို႔မဟုတ္ ေငြဒဏ္နဲ႔ ေထာင္ဒဏ္ ဆုိျပိး ျပစ္ဒဏ္ခ်လို႔ ရသလို အျမင့္ဆံုးျပစ္ဒဏ္အျဖစ္ ေထာင္ ဒဏ္ (၂) ႏွစ္ထိ ခ်လို႔ရတဲ့ ပုဒ္မလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အခုလို သတင္းသမားေတြကို အျမင့္ဆံုးေထာင္ဒဏ္ခ်မွတ္လိုက္တဲ့အေပၚ အာဏာပိုင္ေတြရဲ႕ သတင္းသမားေတြအေပၚ သေဘာထားကို သတင္းစာနယ္ဇင္းေလာက ေမးခြန္းထုတ္ လာေနတာျဖစ္ပါတယ္။

VOA (ျမန္မာပိုင္း) မွ ကူးယူေဖာ္ျပသည္။

http://burmese.voanews.com/content/bi-moontae-nay-case-should-be-trial-by-midea-law-/2488177.html