အႏၱရာယ္ပိုမ်ားလာျပီး လူမ်ိဳးတုန္း သတ္ျဖတ္ရာေနရာ အျဖစ္ အလားအလာ ရွိေနေသာ ႐ုိဟင္ဂ်ာ ဒုကၡသည္စခန္းမ်ား

ႏိုဝင္ဘာ ၄ ၊ ၂၀၁၄
M-Media
.ေလးေမာင္ ဘာသာျပန္သည္။

– သံေတာ္လီ ဒုကၡသည္စခန္းက မိမိအား စိတ္ထင့္ေစသည္။ ျပည္တြင္းစစ္ပြဲေၾကာင့္ ထြက္ေျပးရသည့္ ဒုကၡသည္မ်ားေနထုိင္ရာ စခန္းမ်ားသုိ႔ မိမိေရာက္ဖူးေသာ္လည္ လူမ်ိဳးစု ရွင္းလင္းသုတ္သင္မႈကုိ ရင္ဆုိင္ေနရသည့္ လူမ်ား၏အၾကားသုိ႔ ေရာက္ဖူးသည္မွာ ယခုအႀကိမ္သည္ ပထမဆံုးျဖစ္ေလ၏။ ထုိဒုကၡသည္စခန္းမွ ျမန္မာႏုိင္ငံ ရခုိင္ျပည္နယ္တြင္ အၾကမ္းဖက္ တုိက္ခုိက္မႈေၾကာင့္ အုိးအိမ္စြန္႔ခြာ ထြက္ေျပးခဲ့ရသည့္ ႐ုိဟင္ဂ်ာသံုးေထာင္ေက်ာ္ ေနထုိင္ရာအရပ္ျဖစ္သည္။

႐ုိဟင္ဂ်ာမ်ားမွာ လူမ်ားစု ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ား၏ ဆယ္စုႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ စနစ္တက် ညႇဥ္းပန္း ႏွိပ္စက္မႈဒဏ္ကုိ ခါးစည္းခံခဲ့ၾကရသည္။ ႏိုင္ငံသားအျဖစ္ ျငင္းပယ္ ခံရသည္။ ေပၚတာဆြဲျခင္းခံရသည္။ ႐ုိဟင္ဂ်ာ အမ်ိဳးသမီးမ်ားမွာ မုဒိမ္းက်င့္ျခင္းခံရသည္။ ထုိမွ်မက သတ္ျဖတ္ျခင္းလည္း ခံၾကရသည္။

ကုလသမဂၢအဖြဲ႕ႀကီးက ၎တုိ႔အား “ကမၻာေပၚတြင္ ညႇဥ္းပန္းႏွိပ္စက္မႈ အခံရဆံုးလူနည္းစု” အျဖစ္ သတ္မွတ္ခဲ့သည္။ ႏုိင္ငံေရး ေလ့လာေစာင့္ၾကည့္သူမ်ားကမူ လူမ်ိဳးတုံးသတ္ျဖတ္မႈ (Genocide) အထိ ျဖစ္လာႏုိင္သည္ဟု သတိေပးထားေလသည္။

ဆယ္စုႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ဖိႏွိပ္ခ်ဳပ္ခ်ယ္ခဲ့ေသာ စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္ အဆံုးသတ္သြားၿပီးေနာက္ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္တြင္ အစြန္းေရာက္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး အစီအစဥ္ေပၚလာ၏။ ေရြးေကာက္ပြဲ က်င္းပခဲ့သည္။ အစုိးရသစ္ဖြဲ႕စည္းၿပီး ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္မွာလည္း ေနအိမ္အက်ယ္ခ်ဳပ္မွ ျပန္လည္လြတ္ေျမာက္လာသည္။ ထုိအခ်င္းအရာမ်ားက ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ေနာက္ဆံုးတြင္ ဒီမုိကရက္တစ္ဆန္သည့္ အနာဂတ္ဆီသုိ႔ သြားေရာက္ေတာ့မည့္ ပံုစံ ျဖစ္လာ၏။ အေျပာင္းအလဲမ်ာ စတင္ၿပီး ေနာက္တစ္ႏွစ္မွာပင္ ရခုိင္ျပည္နယ္၌ ရခုိင္ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားႏွင့္ ႐ုိဟင္ဂ်ာမြတ္စလင္မ်ားအၾကား

တုိက္ခုိက္မႈမ်ား ျဖစ္လာခဲ့သည္။ ထုိတုိက္ခုိက္မႈအတြင္း အနည္းဆံုး ၂၈၀ ေသဆံုးၿပီး လူေပါင္း ၁၄၀၀၀၀ ခန္႔ အိုးအိမ္စြန္႔ခြာ ထြက္ေျပးခဲ့ရသည္။ ထုိအခ်ိန္မွစ၍ အေျခအေနက ေရွ႕ မတုိးသာ၊ ေနာက္မဆုတ္ သာျဖစ္သြားသည္။ ႐ုိဟင္ဂ်ာမ်ားကေတာ့ ေဒသတြင္း ဒုကၡသည္စခန္းမ်ားတြင္ ပိတ္မိေနသည္။ ၎တုိ႔အား ညႇဥ္းပန္းႏွိပ္စက္ သူမ်ား၏ သနားမႈေၾကာင့္ ရြာမ်ား၏ ဆင္ေျခဖံုးတြင္ က်ဴးေက်ာ္ေနထုိင္ရသည့္ ပံုစံမ်ိဳး ျဖစ္ေလ၏။

“ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ဟာ အက်ဥ္းက်တဲ့သူေတြထက္ကုိ ဆုိးပါတယ္။ ဘာ့ေၾကာင့္လည္းဆုိေတာ့ အက်ဥ္းသမားေတြဟာ အစာစား ရတယ္ေလ။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔က မစားရဘူး။ ေနာက္ထပ္ ထမင္းတစ္နပ္ ဘယ္ေတာ့ စားရမလဲဆုိတာ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ မသိၾကပါဘူး။”

နယူး၀ိခ္ မဂၢဇင္းမွသြားေရာက္ျခင္း….

ဒုကၡသည္စခန္မ်ားသုိ႔ေရာက္ရန္ ျပည္နယ္ၿမိဳ႕ေတာ္ စစ္ေတြၿမိဳ႕ျပင္ဘက္ရွိ တစ္ခုတည္းသာ စစ္ေဆးေရး ဂိတ္အား ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ျဖတ္ရသည္။ မီးရထားလမ္း လမ္းဆံုတြင္ ေရွးေဟာင္း ႐ုိက္ဖယ္ေသနတ္ ကုိင္ထားေသာ ရဲတစ္ေယာက္က ထုိင္ခုံတစ္ခုတြင္ ထုိင္ေန၏။ ပုိက္ဆံေပးၿပီးသြားေသာအခါ ဂိတ္အားျဖတ္ရန္ ထုိရဲက လက္ျပခဲ့ၿပီး ကၽြန္ေတာ္တုိ႔လည္း မြတ္စလင္မ်ားရွိေရာ ေဒသသုိ႔ ၀င္ေရာက္သြားခဲ့ေလသည္။

ဒုကၡသည္စခန္းမ်ားရွိရာသုိ႔ ဦးတည္ေနေသာ လမ္းမွာ ပ်က္ဆီး၍ ခ်ိဳင့္မ်ားျဖစ္ေနသည္။ ထုိလမ္းတစ္ေလွ်ာက္ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔မွာ မြတ္စလင္ရြာမ်ားကုိ ျဖတ္သန္းခဲ့ရသည္။ လမ္းမ်ားေပၚအထိ ေရာက္ေနသာ ပ်ံက်ေစ်းမ်ား၊ ဟုိဟုိဒီဒီေလွ်ာက္ေနၾကေသာ လူမ်ားကုိ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ေတြ႕ရသည္။

မုိးေပါက္ေလးမ်ားက တဖြဲဖြဲက်ေန၏။ အေကြ႕တစ္ခုသို႔ ခ်ိဳးလုိက္ၿပီးေနာက္ အျပာေရာင္၊ အစိမ္းေရာင္ တာေပၚလင္စမ်ားျဖင့္ ေဆာက္လုပ္ထားေသာ ဒုကၡသည္မ်ားေနထုိင္ရာ တဲမ်ားကုိ စတင္ ေတြ႕ျမင္ရေလသည္။ ထုိေနရာမွာ ေရလႊမ္းထားေသာ လယ္ကြင္းေခါင္ေခါင္သာ ျဖစ္ေလ၏။

ဒုကၡသည္မ်ားအတြက္ မုန္တုိင္း အဆီးအတားကေတာ့ ဘဂၤလား ပင္လယ္ေအာ္ေဘး တန္းစီေပါက္ေနေသာ အုန္းပင္မ်ားပင္ ျဖစ္ေတာ့သည္။

သံေတာ္လီ ဒုကၡသည္စခန္းသုိ႔ လွ်ပ္တစ္ပ်က္ၾကည့္ လုိက္လွ်င္ ျပန္႔က်ဲၿပီး စုတ္ခ်ာကာ မသတီ စရာေကာင္းသည့္  ရြာအျဖစ္ ျမင္ရသည္။ စခန္းအတြင္းသုိ႔ အ၀င္လမ္းမွာ ရႊံ႕မ်ားျဖင့္ ဖံုးလႊမ္းေနၿပီး ေဘးတစ္ဘက္ တစ္ခ်က္စီတြင္ သြပ္မုိးတဲမ်ားရွိေန၏။ အမ်ိဳးသမီးမ်ားက ဟီဂ်ဘ္ေဆာင္းထားၾကၿပီး  အခ်ိဳ႕၏ ပါးျပင္ေပၚတြင္ သနပ္ခါးေဖြးေဖြးမ်ားကုိ ျမင္ရသည္။

၂ ေယာက္သာေနထုိင္ႏုိင္ေသာ တဲမ်ား၌ မိသားစုအမ်ားအျပားေနၾကရသည္။မုိးရာသီကလည္း ထုိစခန္းမွ ဘ၀မ်ားကုိ အတိဒုကၡေရာက္ေစ သည္။ ေျခာက္ေျခာက္ေသြ႕ေသြ႕ ေနထုိင္ရန္ မျဖစ္ႏုိင္ၾက။ မိနစ္အနည္းငယ္အၾကာမွာပင္ အက်ႌမပါသည့္ ကေလးမ်ား ကၽြန္ေတာ့္အား၀ုိင္းလာသည္။

ဗုိက္ပူပူမ်ား၊ ေဖ်ာ့ေတာ့ေတာ့ ဆံပင္မ်ားက အဟာရ ခ်ိဳ႕တဲ့မႈကုိ ေဖာ္ျပေနသေယာင္။

ဒုကၡသည္မ်ားက မုိးရာသီအား “ငွက္ဖ်ားရာသီ” ဟု ေခၚၾကသည္။ ကၽြန္ေတာ္သြားသည့္ ေနရာတုိင္းတြင္ ေခ်ာင္းဆုိးသံကုိ ၾကားရေလသည္။ ကၽြန္ေတာ္ေတြ႕ဆံုခဲ့ၿပီး အမည္မေဖာ္လုိသူ ႐ုိဟင္ဂ်ာ ဆရာ၀န္တစ္ဦးကေတာ့ အာဟာရခ်ိဳ႕တဲ့ျခင္းက ဒုကၡသည္မ်ား အတြက္ အႀကီးမားဆံုး  ၿခိမ္းေျခာက္မႈႀကီးျဖစ္သည္ဟု ေျပာခဲ့သည္။

“ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ဟာ အက်ဥ္းက်တဲ့သူေတြထက္ကုိ ဆုိးပါတယ္။ ဘာ့ေၾကာင့္လည္းဆုိေတာ့ အက်ဥ္းသမားေတြဟာ အစာစား ရတယ္ေလ။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔က မစားရဘူး။ ေနာက္ထပ္ ထမင္းတစ္နပ္ ဘယ္ေတာ့ စားရမလဲဆုိတာ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ မသိၾကပါဘူး။ ၀မ္းေလွ်ာတာေတြလည္း  အမ်ားႀကီးျဖစ္ေနတယ္။ အေရျပားေရာဂါေတြနဲ႔ အဆုတ္နာေရာဂါေတြ လည္း ျဖစ္ေနၾကတယ္။ ဒီစခန္းတစ္ခုတည္းမွာပဲ အနည္းဆံုး လူ ၂၀ ေလာက္ဟာ ကုသလုိ႔ရတဲ့ အေျခအေနေတြမွာ ေသဆံုးခဲ့ရတယ္။ ေဆးခန္းကေတာ့ ဖြင့္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔မွာ ဘာမွ မရွိပါဘူး” ဟု အဆုိပါ ဆရာ၀န္က ၎တုိ႔၏ ဒုကၡအား ဖြင့္ဟခဲ့ေလသည္။

သမီးျဖစ္သူ၏ မ်က္လံုးကုိ လက္ျဖင့္ပိတ္ရန္ အာမန္အား ရဲမ်ားက ေျပာခဲ့သည္။ ထုိ႔ေနာက္ ရဲတပ္တပ္ဖြဲ႔၀င္ တစ္ေယာက္က အာမန္၏ ေခါင္းေပၚသုိ႔ ေသနတ္ေျပာင္း တင္ကာ ပစ္သတ္ လုိက္ေလေတာ့သည္။

ပထမေတာ့ အဆုိပါလူမ်ားမွာ အၾကမ္းဖက္တုိက္ခုိက္မႈမွ လြတ္ေျမာက္လာၿပီး ထိုခုိက္နာက်င္စရာ နည္းလမ္းမွ လြတ္ေျမာက္သြားသည္ဟု အလြယ္တကူ ယံုၾကည္ႏုိင္သည္။ ဒုကၡသည္မ်ားႏွင့္ စကားေျပာသည့္အခါတြင္မွ ၎တုိ႔၏ အၾကမ္းဖက္ခံရမႈအလံုးစံုကုိ  ရွင္းရွင္းလင္းလင္း သိလာရေလသည္။

မၾကာေသးမီကပင္ မုဆုိးမျဖစ္သြားေသာ အမ်ိဳးသမီး တစ္ဦးေနထုိင္ရာ တဲအတြင္းသုိ႔ ကၽြန္ေတာ္ ေရာက္သြားသည္။ အသက္ ၂၂ အရြယ္ ခီရန္နီစာဆုိသူ ထုိအမ်ိဳးသမီးက အေမွာင္ထဲတြင္ ႀကိမ္ျဖင့္ရက္လုပ္ထားေသာ ဖ်ာၾကမ္းေပၚ၌ ထုိင္ေန၏။ အျဖဴေရာင္ပိတ္စ လႊမ္းၿခံဳထားၿပီး ပူေဆြးေသာကေရာက္ေနေသာ သူမအား ေဆြမ်ိဳးမ်ားက ေဖးမေနသည္။

လြန္ခဲ့သည့္ ၂ ရက္က ဒုကၡသည္စခန္းအျပင္ဘက္ရွိ အင္တာနက္ဆုိင္တြင္ သူမမွာ ခင္ပြန္းျဖစ္သူ ရွမ္ဆူလ္အာမန္ႏွင့္အတူ ရွိေန၏။ မေလးရွားတြင္ ရွိေနသည့္ ေယာကၡမျဖစ္သူကုိ ဖုန္းေခၚေနျခင္းျဖစ္သည္။ ၎တုိ႔ စကားေျပာေနသည့္အခ်ိန္တြင္ လက္နက္ကုိင္ ရဲမ်ားက အင္တာနက္ဆုိင္အား ၀ုိင္းလုိက္ၿပီး ဆုိင္အတြင္းမွ လူမ်ားအားလံုးကုိ အျပင္ထြက္ခုိင္းခဲ့သည္။ ထုိ႔ေနာက္ လမ္းေပၚတြင္ ပံုစံထုိင္ ထုိင္ရန္ အမိန္႔ေပးခဲ့သည္။ မည္သူ႕ကုိမွ နာက်င္ေအာင္ မလုပ္ဟုလည္း ရဲမ်ားက ေျပာခဲ့ေသးသည္။ ရွမ္ဆူလ္အာမန္မွာလည္း ေလးႏွစ္အရြယ္ သမီးငယ္ကုိဖက္ကာ ရဲမ်ားခုိင္းသည့္အတုိင္း ျပဳလုပ္ခဲ့သည္။ မိမိတုိ႔ ေဆာင္ရြက္မည့္ ကိစၥအား မျမင္ႏုိင္ေစရန္အတြက္ သမီးျဖစ္သူ၏ မ်က္လံုးကုိ လက္ျဖင့္ပိတ္ရန္ အာမန္အား ရဲမ်ားက ေျပာခဲ့သည္။ ထုိ႔ေနာက္ ရဲတပ္တပ္ဖြဲ႔၀င္ တစ္ေယာက္က အာမန္၏ ေခါင္းေပၚသုိ႔ ေသနတ္ေျပာင္းတင္ကာ ပစ္သတ္ လုိက္ေလေတာ့သည္။

ရက္မ်ားစြာၾကာသည္အထိ ထိုအျဖစ္အပ်က္က ခီရန္နီဆာအား

တုန္လႈပ္ေျခာက္ျခားေစခဲ့သည္။ “ဘာ့ေၾကာင့္ ကၽြန္မေယာက်ၤားကုိ ပစ္သတ္ခဲ့တာလဲ။ သူ႔မွာ ရန္သူမရွိပါဘူး” ဟု ေျပာသည့္အခ်ိန္တုိင္းတြင္ မိခင္ျဖစ္သူက သူမအား ႏွစ္သိမ့္ေပးေနရ၏။

မုိဟာမက္ဆုိသည့္ အသက္ ၂၈ ႏွစ္အရြယ္ လူငယ္တစ္ဦးက ရဲမ်ားမွာ ေန႔စဥ္ေန႔တုိင္းပင္ ၎တုိ႔အား အၾကမ္းဖက္ၾကသည္ဟု ဆုိသည္။

“သူတုိ႔က အေၾကာင္းအရာေသးေသးေလးေတြ၊ အမွားေသးေသးေလးေတြကုိ ရမယ္ရွာၿပီး အရွက္ရေအာင္လုပ္တယ္၊ ရန္စတယ္၊ ၿပီးေတာ့ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ေခါင္းေပၚ ေျခာက္ၿပီးပစ္တာ ဒါမွမဟုတ္ တစ္ခါတည္း ပစ္သတ္တာမ်ိဳးေတြ လုပ္ပါတယ္” ဟု ၎တုိ႔၏ ခံစားရမႈမ်ားကုိ ေျပာၾကားခဲ့ေလသည္။

၎တုိ႔က ညဘက္တြင္ ပုိမုိေၾကာက္ရြံ႕ၾကသည္။ ရွမ္ဆူလ္အာမန္အား ပစ္သတ္ၿပီး တစ္ခ်ိန္တည္းမွာပင္ သံေတာ္လီဒုကၡသည္စခန္းသုိ႔ ရဲမ်ားက ၀င္ေရာက္စီးနင္းၾကသည္။ မုိဂ်ဴမာ ေဘဂြမ္တစ္ေယာက္ ၀င္ေပါက္နားရွိ ၎၏ ဆုိင္ကုိပစ္ကာ ခင္ပြန္းျဖစ္သူႏွင့္ သားျဖစ္သူတုိ႔အား သြားေရာက္

သတိေပးေလသည္။ ေနာက္ထပ္အသတ္ခံရသူမ်ား ျဖစ္လာမည္ကုိ ေၾကာက္ရြံ႕သည့္အတြက္ ၎တုိ႔ႏွစ္ဦးမွာ လယ္ကြင္းထဲတြင္ သြားေရာက္ပုန္းေအာင္းေနၾကရသည္။ ေဘဂြမ္က သူမ၏ ဆုိင္ရွိရာ ျပန္လာသည့္အခါမွာေတာ့ ရဲမ်ားက သူမ၏ဆိုင္အား ေမြႊေႏွာက္ ရွာေဖြေနသည္ကုိ ေတြ႕ရသည္။

ထုိမွ်မက သူမကိုလည္း သတ္ပစ္မည္ဟု ၿခိမ္းေျခာက္ၿပီး ဆုိင္တြင္ ရွိသမွ်အရာအားလံုးကုိလည္း ယူေဆာင္သြားေလသည္။

ကၽြန္ေတာ္ႏွင့္ စကားေျပာခဲ့ၿပီး အမည္မေဖၚလုိသူ ႐ုိဟင္ဂ်ာတစ္ဦးက သံတေတာ္လီဒုကၡသည္စခန္းအား နာဇီတုိ႔၏ အက်ဥ္းစခန္းကဲ့သုိ႔ ျဖစ္ေန သည္ဟု ေျပာဆုိေလသည္။ ဥေရာပကုိ သိမ္းပုိက္စဥ္က နာဇီတုိ႔၏ အက်ဥ္းစခန္းမ်ားကဲ့သုိ႔ သံဆူးႀကိဳးမ်ားခတ္ထားျခင္း၊ ကင္းေမွ်ာ္စင္မ်ား တည္ေဆာက္ထားျခင္း မရွိ။ ဤဒုကၡသည္စခန္းမ်ား အတြင္းမွာေတာ့ လြတ္လပ္စြာ သြားလာႏုိင္ေလသည္။ လက္နက္ကုိင္ ရဲမ်ားကုိ မၾကာခဏေတြ႕ရသည္။ သုိ႔ရာတြင္ ၎တုိ႔၏ တည္ရွိမႈမွာ တစ္ခဏတာ ျဖစ္ေလသည္။ မည္သည့္အရာမ်ား ျဖစ္ပ်က္ေနသည္ကုိ လွ်ိဳ႕၀ွက္ေစာင့္ၾကည့္ေနၾကၿပီး သံဆူးႀကိဳးမ်ား မလုိအပ္ေတာ့။

႐ုိဟင္ဂ်ာမ်ားမွာ စစ္အစုိးရလက္ထက္ ျမန္မာျပည္အေျခအေနကဲ့သုိ႔  အနီးကပ္ေစာင့္ၾကည့္ျခင္း ခံထားရသည္။ ဒုကၡသည္စခန္းေခါင္းေဆာင္မ်ားမွာ ရဲမ်ားက ၎တုိ႔ႏွင့္အတူ အလုပ္လုပ္ရန္ ေရြးခ်ယ္ထားေသာ ႐ုိဟင္ဂ်ာမ်ားျဖစ္သည္။ ထုိသူမ်ားအား မုိဘုိင္းဖုန္းမ်ားေပးထားၿပီး စခန္းအတြင္း လူဦးေရႏွင့္ပတ္သက္၍ လွ်ိဳ႕၀ွက္ ေစာင့္ၾကည့္ရန္ အမိန္႔ေပးထားသည္။

“သူတုိ႔ဟာ အစုိးရ သတင္းေပးေတြလုိပါပဲ” ဟု ဒုကၡသည္တစ္ဦးက ေျပာခဲ့ေလသည္။

ျမန္မာ့လူ႕အခြင့္အေရးႏွင့္ပတ္သက္၍ ကုလသမဂၢ အထူးသံကုိယ္စားလွယ္ ယန္ဟီးလီက အဆုိပါ ဒုကၡသည္စခန္းမ်ားသုိ႔ ၁၀ ရက္ၾကာ သြားေရာက္ၾကည့္႐ႈခဲ့ၿပီးေနာက္ သူမ၏ ေတြ႕ရွိခ်က္မ်ားကုိ ကုလသမဂၢအေထြေထြညီလာခံသုိ႔ မၾကာေသးမီကပင္ တင္သြင္းခဲ့သည္။ အဆိုပါ စခန္းမ်ားမွ မႏွစ္ၿမိဳ႕ဖြယ္ရာေကာင္းေသာ ေနရာမ်ားျဖစ္သည္ဟု ေဖာ္ျပခဲ့ေလသည္။ ယန္ဟီး၏ အစီရင္ခံစာတြင္ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးေဆာင္ရြက္မႈကုိ အသိအမွတ္ျပဳထားသည္။ တစ္ခ်ိန္တည္းမွာပင္ ေနာက္ေၾကာင္းျပန္လွည့္ျခင္းအတြက္ သတိေပးထားၿပီး လက္တန္း သတ္ျဖတ္ျခင္း၊  ေဖ်ာက္ဖ်က္ပစ္ျခင္း၊ ႏွိပ္စက္ျခင္း၊ ေပၚတာဆြဲျခင္း၊ အတင္းအဓမၼ ေျပာင္းေရႊ႕ခုိင္းျခင္းႏွင့္ မုဒိမ္းက်င့္ျခင္း အပါအ၀င္ ႐ုိဟင္ဂ်ာမ်ား ဆက္လက္ခံစားေနရသည့္ ညႇဥ္းပန္းႏွိပ္စက္မႈမ်ားကုိလည္း စာရင္းျပဳစုကာ တင္ျပခဲ့သည္။

“အစုိးရအေနနဲ႔ သူ႕ရဲ႕ တာ၀န္၀တၱရားေတြကုိ ေက်ပြန္ရပါမယ္” ဟု ယန္ဟီးက ေဖာ္ျပထားၿပီး ႐ုိဟင္ဂ်ာမ်ားအတြက္ အသက္ရွင္ရပ္တည္ေရးအကူအညီ၊ အလုပ္လုပ္ကုိင္ခြင့္၊ အစားအေသာက္၊ ေသာက္သံုးေရ၊ မိလႅာစနစ္ႏွင့္ ပညာေရးစနစ္မ်ားအပါအ၀င္ အေျခခံရပိုင္ခြင့္မ်ားကုိ လံုေလာက္စြာေပးအပ္ ရန္လည္း ေဖာ္ျပထားသည္။

လူ႕အခြင့္အေရးေစာင့္ၾကည့္အဖြဲ႕ Human Rights Watch မွ ဖီလ္းေရာ္ဘတ္ဆန္က ႐ုိဟင္ဂ်ာအေရး ထိထိေရာက္ေရာက္ေဆာင္ရြက္ရန္အတြက္ ျမန္မာအစုိးအရအား ဖိအားေပးရမည္ဟု ဆုိသည္။ ေမးခြန္းတစ္ခုက “႐ုိဟင္ဂ်ာမ်ားမွာ ႏုိင္ငံအတြင္းရွိ အျခားေသာ ျပည္သူမ်ားႏွင့္အတူ စားပြဲဝိုင္းတြင္း တန္းတူထုိင္ရန္ ထုိက္တန္သည္ကုိ လက္ခံမည္လား” ဆုိပင္ျဖစ္သည္ဟု ၎က ထည့္သြင္းေျပာၾကားခဲ့သည္။

လူမ်ိဳးသတ္မွတ္ျခင္းမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ လက္ရွိ ႐ုိဟင္ဂ်ာျပႆနာအတြက္ အဓိကအခ်က္ျဖစ္ေနသည္။ ယခုႏွစ္မတ္လက ႏွစ္ေပါင္း ၃၀ အတြင္း ပထမဆံုး သန္းေခါင္စာရင္းေကာက္ယူမႈကုိ အျငင္းပြားမႈမ်ားၾကားမွ ေဆာင္ရြက္ၿပီးစီးခဲ့သည္။ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ မ်ိဳးဆက္ေပါင္းမ်ားစြာ ေနထုိင္ခဲ့ေသာ္လည္း ႐ိုဟင္ဂ်ာမ်ားမွာ ဘဂၤါလီဟု သတ္မွတ္ျခင္းကုိ လက္မခံပါက သန္းေခါင္စာရင္းေကာက္ယူရာတြင္ ခ်န္လွပ္ျခင္းခံရသည္။ ရခုိင္ျပည္နယ္အစုိးရႏွင့္ ဗဟုိအစုိးရတုိ႔က ႐ုိဟင္ဂ်ာမ်ားမွာ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္မွ တရားမ၀င္ ၀င္ေရာက္လာသူမ်ားသာျဖစ္ၾကသည္ဟု ယခင္ကတည္းက သတ္မွတ္ထားၾကသည္။ ႐ုိဟင္ဂ်ာမ်ားကေတာ့ မိမိတို႔၏ လူမ်ိဳးအမည္ကုိ ေျပာင္းလဲလုိက္ပါက တုိင္းျပည္မွ ႏွင္ထုတ္ျခင္းခံရမည္ကုိ စုိးရိမ္ ေၾကာက္ရြံ႕ေနၾကေလသည္။ ကုလသမဂၢက အထူးကုိယ္စားလွယ္ ယန္ဟီးမွာ ျမန္မာအစုိးရအရာရွိမ်ားႏွင့္ ေတြ႕ဆံုစဥ္ ႐ုိဟင္ဂ်ာဟူေသာ စကားလံုးကုိ မသံုးႏႈန္းရန္ အႀကိမ္ႀကိမ္ေမတၱာရပ္ခံျခင္း ခံခဲ့ရသည္။

“ကုိယ့္ရဲ႕လူမ်ိဳးအမည္ကုိ ကုိယ္တုိင္သတ္မွတ္ဖုိ႔ဟာ လူနည္းစုေတြရဲ႕အခြင့္အေရးျဖစ္ၿပီး ႏုိင္ငံတကာ လူ႕အခြင့္အေရးဥပေဒရဲ႕ အဓိကစည္းမ်ဥ္းတစ္ခု ျဖစ္ပါတယ္” ဟု ယန္ဟီးက ျပန္လည္ေခ်ပ ေျပာဆုိခဲ့သည္။

၂၀၁၂ ခုႏွစ္အၾကမ္းဖက္တုိက္ခုိက္မႈကေတာ့ အေျပာင္းအလဲကုိ ရွင္းရွင္းလင္းလင္းျမင္ရေသာ ကာလျဖစ္ခဲ့သည္။ “ပုိေပါ့ မတုိင္ခင္ကာလ” “ပုိေပါ့ၿပီးေနာက္ကာလ” ဟု ၎တုိ႔၏ အေတြ႕အႀကံဳမ်ားအား သီးျခားစီ ေျပာျပၾကေသာ ကေမၻာဒီးယား လူမ်ိဳးတုန္းသတ္ျဖတ္မႈမွ လြတ္ေျမာက္လာသူမ်ားကဲ့သုိ႔ ကၽြန္ေတာ္ေတြ႕ခဲ့သမွ် ႐ုိဟင္ဂ်ာႏွင့္ ရခုိင္လူမ်ိဳးမ်ားမွာ “အၾကမ္းဖက္တုိက္ခုိက္မႈ မျဖစ္ခင္ အေျခအေန” ႏွင့္ “အၾကမ္းဖက္ တုိက္ခုိက္မႈျဖစ္ၿပီး အေျခအေန” တုိ႔ကုိ ေျပာဆုိၾကသည္။

တင္းမာမႈမ်ားမွာ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ တေငြ႕ေငြ႕ေလာင္ကၽြမ္းခဲ့ေသာ္လည္း ဗုဒၶဘာသာ၀င္ အမ်ိဳးသမီး တစ္ဦးကုိ မြတ္စလင္သံုးဦးမွ မုဒိမ္းက်င့္ သတ္ျဖတ္သည္ဆုိသည့္ သတင္းက ကနဦး မၿငိမ္မသက္မႈကုိ ျဖစ္လာေစခဲ့သည္။ ေနာက္ပုိင္းတြင္ ထုိမၿငိမ္မသက္မႈက ျပည္နယ္ တစ္၀ွမ္း ျပန္႔ႏွံ႔သြားေလသည္။ စစ္ေတြတြင္ေတာ့ တုတ္မ်ား၊ ေက်ာက္ခဲမ်ား ကုိင္ေဆာင္ၾကသည့္ လူအုပ္ႀကီးကုိ ရဲတပ္ဖြဲ႕က ေသနတ္ပစ္ေဖာက္ လူစုခြဲရသည္။ ရဲအခ်ိဳ႕မွာ ႐ုိဟင္ဂ်ာမ်ားအား ဦးတည္သည့္ အၾကမ္းဖက္တုိက္ခုိက္မႈတြင္ ပါ၀င္ခဲ့သည္ဟု စြပ္စြဲခံၾကရသည္။

“ကၽြန္မတုိ႔အေပၚမွာ ဒီလုိတုိက္ခုိက္တာဟာ ရခုိင္လူ႕အဖြဲ႕အစည္းပါ” ဟု ႐ုိဟင္ဂ်ာအမ်ိဳးသားႏွင့္ လက္ထပ္ထားၿပီး အစၥလာမ္သာသနာသုိ႔ ေျပာင္းလဲသက္၀င္ထားသည့္ ၾကည္ၾကည္ေအာင္က ေျပာၾကားခဲ့သည္။ သူမမွာ ယခုအခ်ိန္တြင္ သက္ကယ္ျပင္ဒုကၡသည္စခန္း၌ ခင္ပြန္း၊ သားသမီးမ်ားႏွင့္အတူ ေနထုိင္ေနရသည္။ အၾကမ္းဖက္ တုိက္ခုိက္မႈမွ လြတ္ေျမာက္ရန္ ႀကိဳးစားစဥ္က က်ိဳးသြားခဲ့သည့္ သူမ၏လက္ကို ကၽြန္ေတာ့္အားျပသည္။ လက္ေကာက္၀တ္၌ ဆုိးဆုိးရြားရြားပင္ ရြဲ႕ေစာင္းေနေလသည္။ အၾကမ္းဖက္သမားမ်ားက သူမအိမ္ကုိ မီး႐ႈိ႕ခဲ့ၿပီးေနာက္ မီးေလာင္ေနေသာအိမ္မွ ထြက္ေျပးစဥ္ ရခဲ့သည့္ ေျခေထာက္မွ မီးေလာင္ ဒဏ္ရာကုိလည္း ျပသည္။ သူမႏွင့္ မိသားစုသာလွ်င္ ထုိအိမ္ထဲမွ ထြက္လာႏုိင္ခဲ့ေလသည္။“ကၽြန္မတုိ႔ အားလံုး ဆံုး႐ံႈးခဲ့ပါတယ္” ဟု သူမကဆုိသည္။

ျမန္မာႏုိင္ငံရွိ တုိင္းရင္းသားလူနည္းစုမ်ားတြင္ အစုိးရက ခြဲျခားအုပ္ခ်ဳပ္ေရး (divide and rule) ဗ်ဴဟာကုိအသံုးခ်သည္။ ရခုိင္ျပည္နယ္တြင္ မိမိတုိ႔အား ဆန္႔က်င္ရန္  ရခုိင္တုိင္းရင္းသားမ်ားက လူအမ်ားအျပားစု႐ံုးႏုိင္သည္ကုိ အစုိးရကသိသည္။ မြတ္စလင္ဆန္႔က်င္ေရး သေဘာထားကုိ ခြင့္ျပဳထားျခင္းျဖင့္ ျပည္နယ္အတြင္း မတည္မၿငိမ္ျဖစ္ေစၿပီး ႐ုိဟင္ဂ်ာျပႆနာျဖင့္ပင္ ရခုိင္တုိင္းရင္းသားမ်ားမွာ အာ႐ံုေျပာင္းခံထားရေလသည္။

ျပဳေျပာင္းလဲေရး မျပဳလုပ္ခင္က ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ အာဏာရွင္စနစ္မွာ အားလံုးနီးပါးကို ထိန္းခ်ဳပ္ခဲ့ၿပီး သေဘာထားကြဲလြဲဆန္႔က်င္မႈကုိလည္း ေခ်မႈန္းႏုိင္ခဲ့သည္။ ယခုႏွစ္မတ္လက ဗုဒၶဘာသာ လူအုပ္စုႀကီးမွာ စစ္ေတြၿမိဳ႕တြင္ ေသာင္းက်န္းခဲ့ၾကသည္။ ႐ုိဟင္ဂ်ာမ်ားကုိသာ ဦးစားေပးသည္ဟူေသာ စြပ္စြဲခ်က္ျဖင့္ ႏုိင္ငံတကာမွ အကူအညီေပးေရး အဖြဲ႕အစည္းမ်ား၏ ႐ံုးခန္းမ်ားကို တုိက္ခုိက္ခဲ့ၾကသည္။

Malteser Internatioal အကူအညီေပးေရးအဖြဲ႕မွ ၀န္ထမ္းတစ္ဦးက ၎တို႔၏ ႐ံုးခန္းေပၚမွ သာသနာ့အလံကုိ ျဖဳတ္သိမ္းခဲ့ရာမွ ဆူပူအံုႂကြမႈ စခဲ့ေလသည္။ ႐ုိဟင္ဂ်ာလူ႕အဖြဲ႕အစည္းအား ဆန္႔က်င္ေသာ အမွတ္အသားအျဖစ္ သာသနာ့အလံမ်ားကုိ ျပည္နယ္တစ္ခုလံုး လႊင့္ထူၾကသည္။

လူအုပ္စုႀကီးက အကူအညီေပးေရး ရံုးခန္းမ်ားကို တုိက္ခုိက္သည့္အခါ အာဏာပုိင္မ်ားက ၀န္ထမ္းမ်ားအား ကာကြယ္ေပးခဲ့သည္။ ၎တုိ႔အား ထြက္သြားေစခ်င္သည္မွာ ထင္ရွားေလသည္။

အျခားတစ္ဖက္တြင္ေတာ့ ရခုိင္အမ်ိဳးသားေရး၀ါဒီမ်ားက ၎တုိ႔သာလွ်င္ စေတးခံရသူမ်ား ျဖစ္သည္ဟု ယူဆေနၾကသည္။ တစ္ဖက္တြင္ ျမန္မာအစုိးရႏွင့္ အျခားတစ္ဖက္တြင္ တုိးပြားလာသည့္ မြတ္စလင္လူဦးေရအၾကား ၎တုိ႔မွာ အၾကပ္႐ုိက္ေနသည္ဟု ယံုၾကည္ေန၏။ ႐ုိဟင္ဂ်ာမ်ားက အႀကီးမားဆံုး ၿခိမ္းေျခာက္မႈဟု ၎တုိ႔က ႐ႈျမင္ေလသည္။ ထုိသုိ႔ ေၾကာက္ရြံ႕စုိးရိမ္ေနၾကေသာ္လည္း မြတ္စလင္မ်ားက ျမန္မာႏုိင္ငံလူဦးေရ၏ ၄ ရာခုိင္ႏႈန္းမွ်သာ ရွိေလသည္။ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္မွ တရားမ၀င္ ၀င္ေရာက္လာသူမ်ားရွိေသာ္ျငား ထုိပမာဏမွာ ရခုိင္အမ်ိဳးသားေရး၀ါဒီမ်ား ထင္ထားသကဲ့သုိ႔မဟုတ္။

“သူတုိ႔က ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ရဲ႕ ရန္သူပါ” ဟု လက္ယာစြန္းေရာက္ ရခုိင္အမ်ိဳးသားေရး ပါတီမွ ေျပာေရးဆုိခြင့္ရွိသူ ဦးေရႊေမာင္က ဆုိေလသည္။ အသက္ေျခာက္ဆယ္ေက်ာ္ၿပီျဖစ္သည့္ သူက အေရွ႕အလယ္ပုိင္းတြင္ အစၥလာမ့္မစ္အုပ္စုမ်ား ေပၚထြက္လာမႈကုိ ေထာက္ျပသည္။ ႐ုိဟင္ဂ်ာမ်ားမွာ အစၥလာမ္ႏုိင္ငံ တစ္ခု ထူေထာင္ရန္ စီစဥ္ေနသည္ဟု ၎က ယံုၾကည္ေနေလသည္။

“မြတ္စလင္ေတြဟာ သိမ္းပုိက္ဖုိ႔ ႀကံစည္ေနတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ႏုိင္ငံေပ်ာက္သြားမွာကုိ ေၾကာက္ပါတယ္” ဟု ဦးေရႊေမာင္က ေျပာၾကားခဲ့ေလသည္။

အေျခအေနတင္းမာေအာင္ ေဆာင္ရြက္ထားမႈမွာ အစုိးရ၏ အက်ိဳးအတြက္ျဖစ္သည္ဟု သူက ထပ္ေျပာသည္။ ရခုိင္ကမ္း႐ုိးတန္းမွ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံေျမာက္ပုိင္းသို႔ သြယ္တန္းထားသည္မွာ ေက်ာက္ျဖဴ ေရႊသဘာ၀ဓာတ္ေငြ႕ ပုိက္လုိင္းျဖစ္သည္။ အဆုိပါ ပေရာဂ်က္တြင္ ေရနက္ဆိပ္ကမ္း၊ ကုန္းတြင္း ေရနံတူးေဖာ္ေရး လုပ္ငန္းႏွင့္ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံသုိ႔ တင္ပုိ႔သည့္ ဂက္စ္ပုိက္လုိင္းမ်ားပါ၀င္ၿပီး တန္ဖုိးမွာ ကန္ေဒၚလာ ၂.၅ ဘီလီယံရွိသည္။ ၿပီးခဲ့သည့္ ဘ႑ာေရးႏွစ္တြင္ သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႕ေရာင္းခ်မႈမွ ရရွိသည့္ အက်ိဳးအျမတ္မွာ ေဒၚလာ ၃.၃ ဘီလီယံရွိသည္ဟု ဇြန္လတြင္ အစုိးရက ထုတ္ျပန္ခဲ့သည္။

“ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ခ်မ္းသာတဲ့ ႏုိင္ငံတစ္ခုျဖစ္ႏုိင္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ရဲ႕ အနာဂတ္ကုိ ကုိယ္တုိင္ ပံုေဖၚခြင့္မရပါဘူး” ဟု ဦးေရႊေမာင္က ဆုိေလ၏။

စက္တင္ဘာလက အလ္-ကုိင္းဒါအဖြဲ႕မွာ ျမန္မာအပါအ၀င္ ေတာင္အာရွမွ မြတ္စလင္မ်ားအေနျဖင့္ ႏုိးၾကားၿပီး ဂ်ီဟတ္မ်ားႏွင့္ ဆက္သြယ္ရန္ ေဆာ္ၾသခဲ့သည္။ ထုိကဲ့သုိ႔ ေျပာဆုိျခင္းမွာ ႏုိင္ငံအတြင္း အမုန္းမီးေတာက္အား ပုိမုိ ေလာင္ၿမိဳက္ေစျခင္းပင္ ျဖစ္ေလ၏။ ထုိအခ်ိန္မွစ၍ ႐ုိဟင္ဂ်ာမ်ား ဖမ္းဆီးခံရမႈမ်ား၊ ေပ်ာက္ဆံုးမႈမ်ားႏွင့္ အာဏာပုိင္မ်ားက ညႇဥ္းပန္းႏွိပ္စက္မႈမ်ား ျပဳလုပ္သည္ဟူေသာ သတင္းမ်ား ထြက္ေပၚလာေလသည္။ ထုိကိစၥအတြင္း ႐ုိဟင္ဂ်ာအမ်ိဳးသားတစ္ေယာက္ အသတ္ခံခဲ့ရၿပီး ၎၏ ဇနီးမွာလည္း ဖိအားေပးခံခဲ့ရၿပီး ခင္ပြန္းသည္မွာ ဓမၼတာအတုိင္းေသျခင္းသာျဖစ္သည္ဟု လက္မွတ္ထုိးေပးခဲ့ရသည္။

ဗုဒၶဘာသာဘုန္းႀကီးမ်ားက မြတ္စလင္ဆန္႔က်င္ေရးသေဘာထားကုိ ပုိမိုလႈံ႕ေဆာ္ေပးသည္။ ၎တုိ႔အမ်ားစုမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ အျခားေသာအစိတ္အပုိင္းမ်ားတြင္ မြတ္စလင္ဆန္႔က်င္ေရး အၾကမ္းဖက္တုိက္ခုိက္မႈမ်ားျဖစ္ေအာင္ လံႈ႕ေဆာ္ေပးသည့္ ၉၆၉ လႈပ္ရွားမႈ၏ ေနာက္လုိက္မ်ား ျဖစ္ေလသည္။

ထုိနံပါတ္မွာ ပုိမုိအစြန္းေရာက္ေသာ ႏုိင္ငံျခားေၾကာက္ဗုဒၶ၀ါဒ၏ အမွတ္တံဆိပ္လည္း ျဖစ္ေလသည္။

လူ႕အခြင့္အေရးလႈပ္ရွားမႈအဖြဲ႕ Fortify Rights က ႐ုိဟင္ဂ်ာမ်ားကုိ ညႇဥ္းပန္းႏွိပ္စက္မႈမွာ အစုိးရ၏ ေပၚလစီျဖစ္သည္ဟု ဆိုသည္။ စာမ်က္ႏွာ ၇၂ မ်က္ႏွာပါ၀င္သည့္ ၎တုိ႔ထုတ္ျပန္ေသာ အစီရင္ခံစာတြင္ လူသားထုအေပၚ က်ဴးလြန္သည့္ ရာဇ၀တ္မႈမ်ားဟု သတ္မွတ္၍ရသည့္ ေပၚလစီမ်ားအား အႀကီးတန္း၀န္ႀကီးမ်ားက ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ေဆြးေႏြးမႈမ်ားကုိ ေဖာ္ျပထားသည္။ ထုိေပၚလစီမ်ားတြင္ ႐ုိဟင္ဂ်ာမ်ားအား ညႇဥ္းပန္းႏွိပ္စက္မႈကုိ ဆက္လက္ျပဳလုပ္ရန္ လုံၿခံဳေရးတပ္မ်ားအတြက္ လမ္းညႊန္ခ်က္မ်ားလည္း ပါ၀င္ေလသည္။ ထုိအဖြဲ႕၏ ဒါ႐ုိက္တာျဖစ္သူ မက္သယူး စမစ္က ေပးပုိ႔ေသာ အီးေမးလ္တြင္ “လူမ်ိဳးတံုးသတ္ျဖတ္မႈအတြက္ ႀကိဳတင္ သတ္မွတ္ခ်က္မ်ား ေတြ႕ေနရသည္” ဟု ေရးသားေဖာ္ျပခဲ့သည္။

ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးေခတ္တြင္ ရခုိင္ျပည္နယ္သုိ႔ လာေရာက္ရသည္မွာ စစ္အစုိးရ အုပ္ခ်ဳပ္ေသာ ျမန္မာျပည္သုိ႔ ျပန္လာရ သကဲ့သုိ႔ျဖစ္၏။ ျပည္သူမ်ားမွာ ေၾကာက္ရြံ႕မႈ တြင္ ေနထုိင္ရသည္။ သုိ႔ရာတြင္ ကၽြန္ေတာ္ကေတာ့ လူမ်ိဳးတံုးသတ္ျဖတ္မႈ ၿခိမ္းေျခာက္မႈႀကီးႏွင့္ ရင္ဆုိင္ရမည္ဟု မေမွ်ာ္လင့္။

မိမိတုိ႔၏ သေဘာထားကုိ ဖြင့္ေျပာရန္ ေၾကာက္ရြံ႕ေနၾကသည့္ အလယ္အလတ္ ရခုိင္တုိင္းရင္းသားမ်ားက ထုိလုပ္ရပ္အား လက္မခံ။ သုိ႔ေသာ္လည္း ၎တုိ႔က အစြန္းေရာက္အမ်ိဳးသားေရး၀ါဒီမ်ား၏ ပစ္မွတ္ထားခံရမႈကုိ ေၾကာက္ရြံ႕ေနေလ၏။

ရခုိင္ျပည္နယ္သုိ႔ ကၽြန္ေတာ္စေရာက္သည့္ေန႔မွာ ကေမၻာဒီယားတြင္ အသက္ရွင္က်န္ရစ္ေသာ ခမာေခါင္းေဆာင္ႏွစ္ဦးအား လြန္ခဲ့သည့္ ၃၅ ႏွစ္က က်ဴးလြန္ခဲ့ေသာ ျပစ္မႈ အတြက္ ျပစ္ဒဏ္ခ်မွတ္သည့္ေန႔ ျဖစ္သည္။ ကမၻာႀကီးက ၾကည့္႐ံုသာၾကည့္ေနခ်ိန္တြင္ လူေပါင္း ၈ သိန္းေက်ာ္ အသတ္ခံရေသာ ရ၀မ္ဒါ လူမ်ိဳးတုန္း သတ္ျဖတ္မႈႀကီး ျဖစ္ပြား ခဲ့သည္မွာလည္း ႏွစ္ ၂၀ ပင္ ရွိခဲ့သည္။ ဂ်ာနယ္လစ္တစ္ဦးျဖစ္သူ သီယာရီ က႐ူဗဲလ္လီယာက ဒီလုိေရးခဲ့သည္။

“လကၡဏာေတြအားလံုး ရွိေနတာေတာင္မွ လူေတြက အဆုိးဆံုးဟာ ဘယ္ေတာ့မွ မျဖစ္ပါဘူးေလလုိ႔ မွတ္ ထင္ၾကပါတယ္” ဟူ၏။

ယခုအခ်ိန္တြင္ အေျခအေနက အစြန္းတစ္ဘက္တြင္ ရွိေနသည္။ စစ္ေတြတြင္ အေျခအေနက ပံုမွန္ျဖစ္ေနသည္။ သုိ႔ရာတြင္ ၿမိဳ႕တြင္း၌ မြတ္စလင္တစ္ေယာက္ကုိမွ မျမင္ရေတာ့။ ၎တုိ႔မွာ ရဲမ်ားထိန္းခ်ဳပ္ထားေသာ ဂတ္တုိမ်ား၊ ၿမိဳ႕ျပင္ရွိ ဒုကၡသည္စခန္းမ်ားတြင္သာ ေနထုိင္ရသည္။ တစ္ခ်ိန္က ၎တုိ႔ေနထိုင္ခဲ့ေသာ ၿမိဳ႕တြင္းရွိ ရပ္ကြက္မွာ လြင္တီးေခါင္ျပင္ ျဖစ္ေနၿပီး အပင္မ်ားက ေနရာယူထားေလသည္။ သုိ႔ရာတြင္ ကၽြန္ေတာ္စကားေျပာခဲ့သည့္ ႐ုိဟင္ဂ်ာ အနည္းငယ္ကမူ ယခုကဲ့သုိ႔ ခြဲျခားထားမႈအတြက္ သံသယရွိေနေလ၏။

“အစြန္းေရာက္ေတြက လူမ်ိဳးစု သုတ္သင္ေရး လုပ္ခ်င္ၾကတာပါ။ သူတုိ႔ဟာ လူမ်ိဳးတံုး သတ္ျဖတ္ခ်င္ၾကတာပါ” ဟု မုိဂ်ဴမာ ေဘဂြန္က ေျပာၾကားခဲ့သည္။

သူ၏ေၾကာက္ရြံ႕မႈမွာ မွန္ကန္ေၾကာင္း ရခုိင္လူငယ္တစ္ဦး၏ စကားက ေထာက္ခံအတည္ျပဳေနေလ၏။

“မြတ္စလင္ေတြကုိ ကၽြန္ေတာ္သတ္ခ်င္တယ္။ လူေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားလည္း ကၽြန္ေတာ့္လုိပါပဲ။ ကၽြန္ေတာ္သူတုိ႔အားလံုးကုိ ရွင္းပစ္လုိက္ခ်င္တယ္” ဟု ရခုိင္လူမ်ိဳး ေအာင္ကုိႏုိင္က ၎၏ ဆႏၵကုိ ဖြင့္ဟခဲ့ေလေတာ့သည္။

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX
ကမာၻေက်ာ္ News Week သတင္းဌာနတြင္ ေဖာ္ျပခဲ့သည့္ ေဆာင္းပါးရွင္ Nic Dunlop  ၏ “Camps Bring Further Danger to Rohingya Muslims Fleeing Potential Genocide in Burma” ေဆာင္းပါးကို ေလးေမာင္ (M-Media) မွ ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ျမန္မာျပန္ဆိုသည္။