ျမန္မာအမ်ဳိးသမီးမ်ား ႀကံဳေတြ႕ေနရဆဲ လိင္အၾကမ္းဖက္မႈ

ဒီဇင္ဘာ ၂ ၊ ၂၀၁၄
M-Media

တိုင္းရင္းသားလူ႔အဖြဲ႕အစည္းမ်ားအေပၚ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈမ်ားကို ျမန္မာ့ GDP ႀကီးထြားႏႈန္းက ဖံုးကြယ္ထားေလသေလာ ?

ကုလသမဂၢႏွင့္ ႏိုင္ငံတကာ အသိုင္းအ၀ိုင္း အခ်ဳိ႕မွ လတ္တေလာျပင္းထန္စြာ ေ၀ဖန္ေနမႈႏွင့္ သက္ဆိုင္ျခင္း မရိွသကဲ့သို႔ ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီ လမ္းေၾကာင္းကား အာဏာပိုင္မ်ားႏွင့္ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းမ်ားမွ ပြဲေတာ္တည္ေနသည္မွာ ေလးႏွစ္တိုင္ၾကာျမင့္ခဲ့ၿပီျဖစ္သည္။ သို႔တေစ တိုင္းျပည္၏ အကူးအေျပာင္း၀န္းက်င္မွ အဆိုမ်ားက ႏိုင္ငံတြင္းရိွ အဖယ္ၾကဥ္ခံရဆံုး အုပ္စု၏ တကယ့္အရိွတရားကို ပိတ္ဖံုးထားေပသည္။

တိုင္းရင္းႏြယ္ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းရိွ အမ်ဳိးသမီးမ်ား အဖို႔မူ သမၼတဦးသိန္းစိန္၏ ျပန္လည္ျပဳျပင္ေရး အစိုးရအဖြဲ႕ကို ႏိုင္ငံေတာ္ေက်ာေထာက္ေနာက္ခံျပဳ လိင္အၾကမ္းဖက္ေသာ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္ခ်က္မ်ားျဖင့္ စြဲမွတ္ထား၏။ လာမည့္အဂၤါေန႔သည္ အျပည္ျပည္ဆုိင္ရာအမ်ဳိးသမီးမ်ား အေပၚ အၾကမ္းမဖက္ေရးေန႔ ျဖစ္ၿပီး၊ ျမန္မာႏိုင္ငံ တစ္၀ွန္း စစ္တပ္၏ မုဒိန္းသားေကာင္အျဖစ္ အမ်ဳိးသမီးတို႔၏ ဘ၀မ်ားအား ဆက္လက္ အညြန္႔ခ်ဳိးေနျခင္းကို ျပသရန္ အခြင့္အလမ္းေကာင္း တစ္ရပ္ျဖစ္သည္။

ျမန္မာ့အကူးအေျပာင္း ေျပာဆိုၾကသူမ်ားမွာ တိုင္းရင္းသား လူ႔အဖြဲ႕အစည္းမ်ားအေၾကာင္း သိပ္အသံ မထြက္ၾကေခ်။ တိုင္းရင္းသားနယ္ပယ္မ်ားတြင္ အေျခခံ လူ႔အခြင့္အေရး ခံစားခြင့္ႏွင့္ မွ်တေသာ တရားစီရင္မႈတို႔မွာ ယခင္အတုိင္း အလွမ္းေ၀းေနဆဲပင္။ ႏိုင္ငံတကာမွေစလႊတ္ေသာ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရး ပေရာဂ်က္မ်ားက  ျမန္မာစစ္တပ္၏ ကိုယ္က်ဳိးစီးပြား ပမာဏႏွင့္ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈမ်ားကိုသာ တဟုန္ထိုး အရွိန္ျမင့္မားသြားေစခဲ့သည္။ ဤျပစ္မႈ က်ဴးလြန္သူမ်ားမွာမူ ျပစ္ဒဏ္၏ စက္ကြင္းမွ လြတ္ေျမာက္ေနဆဲျဖစ္သလို၊ ထိုသူတို႔ လက္မွလြတ္ၿပီး ရွင္သန္က်န္ရစ္သူမ်ားမွာလည္း မိမိတို႔ဘ၀ကို ျပန္လည္ ထူေထာင္ရာတြင္ အစိုးရထံမွ မည္သည့္ အကူအညီမရ၊ သို႔သာမက မိမိတို႔ႀကံဳဆံုရမႈတို႔ကို ထုတ္ေဖာ္ မေျပာရဲေလာက္ေအာင္ပင္ အေၾကာက္တရား၀င္သည့္ အက်ဳိးဆက္မ်ားသာ ျဖစ္ေပၚေနသည္။

အေျပာင္းအလဲ နတၳိ
———————-
ျမန္မာအမ်ဳိးသမီးမ်ားအဖြဲ႕ Women’s League of Burma သည္ ဤဒုစရိုက္မ်ားကို မွတ္တမ္းျပဳႏိုင္ရန္ တိုင္းရင္းသား အမ်ဳိးသမီးမ်ားႏွင့္အတူ ေဆာင္ရြက္ေနသည္မွာ ၁၅ ႏွစ္ေက်ာ္ ရိွေနၿပီျဖစ္သည္။ ၂၀၁၀ ခုႏွစ္မွစ၍ လိင္အၾကမ္းဖက္မႈနွင့္ လိင္ပိုင္းေစာ္ကားရန္ႀကံစည္မႈမ်ားဆိုင္ရာ သီးျခားျဖစ္အင္ေပါင္း ၁၁၈ မႈကို မွတ္တမ္းတင္ထားႏိုင္ခဲ့သည္။ ကၽြန္မတို႔၏ေနာက္ဆံုး အစီရင္ခံစာတြင္ ေဖာ္ျပသည့္ အတိုင္း “ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ရိွခဲ့ေသာ္ ေဖာ္ထုတ္ေျပာဆိုသူမ်ား ရိွေပဦးမည္” ဟုသာ ဆိုရပါမည္။ ဤပမာဏသည္ ယင္းျပႆနာ၏ အတိမ္အနက္ကို ထုတ္ျပေနသလုိ ထင္တိုင္းႀကဲေစာ္ကားမႈမ်ား ရိွေနေၾကာင္း ကိုယ္စားျပဳခ်က္ပင္ျဖစ္၏။ လူ႔အခြင့္အေရးကာကြယ္သူမ်ားမွ တရားမွ်တမႈ အတြက္ လက္တြဲႀကိဳးပမ္းရာတြင္ ေဖာ္ျပေျပာဆိုသည့္ ႀကံဳဆံုလြတ္ေျမာက္လာသူမ်ားမွာ ၿခိမ္းေျခာက္ျခင္း၊ အေႏွာင့္အယွက္ေပးျခင္းကို ရင္ဆိုင္ၾကရသည္။ ဤသည္ကား ဦးသိန္းစိန္၏ ျပန္လည္ျပဳျပင္ေရး အစုိးရလက္ေအာက္မွ အမ်ဳိးသမီးတို႔၏ သရုပ္ မွန္ကားခ်ပ္တည္း။ ျမန္မာႏိုင္ငံေရး အကူးေျပာင္းသည္ ေလးႏွစ္ကာလသုိ႔ ၀င္ေရာက္လာၿပီး ကြဲျပားျခားနားမႈ မ်ားစြာ ရွိလာသည္ဟုထင္ရေသာ္လည္း စင္စစ္၌ ဘာဆိုဘာမွ်  မေျပာင္းလဲခဲ့ပါ။ ဤအခ်က္ကို ရွင္းလင္း ထင္ရွားေစသည့္ အေၾကာင္းအခ်ဳိ႕ရိွေနသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ဖြဲ႕စည္း အုပ္ခ်ဳပ္ပံုအေျခခံစည္းမ်ဥ္းတို႔မွာ မဖြယ္ရာမႈမ်ားျဖင့္သာ တည္ေဆာက္ စီရင္ထားသည္။ ညွင္းပန္းမႈမ်ားမွ မလွိမ့္တပတ္ျပစ္ဒဏ္ေရွာင္ႏိုင္ေအာင္၊ လႊတ္ေတာ္တြင္း ဥပေဒျပဳခ်က္မွန္သမွ် အဆံုးသတ္ ဆံုးျဖတ္ႏိုင္ေအာင္၊ လူ႔အခြင့္အေရး ကာကြယ္သူမ်ားႏွင့္ လူမႈလႈပ္ရွားသူမ်ားကို မတရားဖမ္းဆီး ထိန္းသိမ္းႏိုင္ေအာင္ စစ္တပ္ကို အခြင့္အလမ္း ပံ့ကူေပးထားသည္။ ျမန္မာ့ ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပံုႏွင့္ ဥပေဒေၾကာင္းက လိင္ခြဲျခားမႈအား တရား၀င္ အပ္ႏွင္းထားေၾကာင္း သိသူနည္းပါးလွ၏။ ဤအခ်က္ႏွင့္စပ္လ်ဥ္း၍ ကုသမဂၢမွ သတိေပးထားသည္။ လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာ တဖက္ေစာင္းနင္းျဖစ္စဥ္မ်ားမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံတစ္၀ွမ္း အမ်ဳိးသမီးမ်ားအဖို႔ လက္ေတြ႕ႀကံဳဆံု ခံစားေနရသည္။ ႏိုင္ငံေတာ္ေက်ာေထာက္ေနာက္ခံ အုပ္စုဖြဲ႕ အဓမၼျပဳက်င့္မႈ၊ မုဒိန္းမႈ၊ တရားစီရင္ျခင္းကို အကြက္က်က် တိမ္းေရွာင္မႈ၊ ႏိုင္ငံေရးႏွင့္ လူထုေရးက႑၌ ဖယ္ၾကဥ္ျခင္း စသည္တို႔ျဖစ္သည္။

စစ္တပ္ကို မလွိမ့္တပတ္ျပစ္ဒဏ္ေရွာင္ ခြင့္ေပးထားျခင္းက တရားမွ်တ မႈရရိွေရးအတြက္ အကာအဆီးျဖစ္ေနေစသည္။ တရားစီရင္ေရး၊ ရဲဌာန၊ ႏိုင္ငံေရး ကိုယ္စားလွယ္မ်ား စေသာ ႏိုင္ငံ့ အာဏာပိုင္မ်ား၏ လက္၀င္ လွ်ဳိပတ္သက္ေနမႈမ်ားေၾကာင့္ ထိုအခ်က္အား ခိုင္မာအားေကာင္းသြားေစသည္။ အေၾကာင္းမွာ စစ္တပ္ က်ဴးလြန္သည့္ျပစ္မႈမ်ားကို လူထုျမင္ကြင္းမွ ကင္းလြတ္ေသာ စစ္ခံုရံုးမ်ား၊ တပ္တြင္းစီရင္ေရးစနစ္ထံ လႊဲေျပာင္းေပးေနျခင္းေၾကာင့္ ပြင့္လင္းျမင္သာသည့္ အေရးယူမႈျဖစ္လာေအာင္ စစ္တပ္အား ဖိအား မေပးႏိုင္၍ျဖစ္သည္။

စစ္အုပ္စုအဖြဲ႕၀င္တစ္ဦးဦးႏွင့္ သက္ဆိုင္ေသာ အမႈအခင္းျဖစ္လာလွ်င္ တရားမွ်တမႈရရိွႏိုင္ရန္ အခြင့္အလမ္းနည္းပါးလွေၾကာင္း လြတ္ေျမာက္ က်န္ရစ္သူမ်ားႏွင့္ ေဒသဆိုင္ရာအဆင့္ အာဏာပိုင္မ်ားက သိထားၾကသည္။ တရားမွ်တမႈရေအာင္ ရတတ္သမွ်လမ္းေၾကာင္းမ်ားျဖင့္ တရားခံအားအေရးယူႏိုင္ေရး အတြက္ ႀကိဳးပမ္းၾကသူအမ်ဳိးသမီးမ်ားမွာ ေဒသတြင္းအဆင့္မွာပင္ ျပည္နယ္ အာဏာပိုင္မ်ားက ေရွ႕ဆက္မတိုးေရးကို မၾကာခဏဆိုသလို တိုက္တြန္းခံၾကရသည္။

ပြင့္လင္းျမင္သာမႈႏွင့္ တာ၀န္ခံမႈ ကင္းမဲ့ေနျခင္းက ႏိုင္ငံေက်ာေထာက္ေနာက္ခံ လိင္အၾကမ္းဖက္မႈမွ လြတ္ေျမာက္က်န္ရစ္သူမ်ားအတြက္ေရာ ၎တို႔အတြက္ တရားမွ်တမႈရရန္ ေဆာင္ရြက္ေနၾကသူ လူ႔အခြင့္အေရးကာကြယ္သူမ်ားအတြက္ပါ အေၾကာက္တရား ယဥ္ေက်းမႈကို ဖန္တီးေပးလိုက္ေလသည္။ ကၽြန္မတို႔၏ အစီရင္ခံစာသစ္တြင္ အမွန္တရား ထြက္ရိွမလာေအာင္ စစ္တပ္မွ မည္သို႔မည္ပံု ၿခိမ္းေျခာက္ေႏွာင့္ယွက္သည္ကို အေသးစိပ္ေဖာ္ျပထားပါသည္။ လြတ္ေျမာက္လာသူမ်ားႏွင့္ လူ႔အခြင့္အေရး ကာကြယ္သူတို႔၏၀န္းက်င္မ်ားက ၎တို႔၏ ပုဂၢလ လံုၿခံဳေရးအေပၚ ျဖစ္လာမည့္ အႏၱရာယ္ကို သတိထားေနရသည္။ တရားမွ်တမႈရရိွေရး အခြင့္အလမ္း နည္းပါးလြန္းသျဖင့္ လူအမ်ားအျပားမွာ သူတို႔၏ကိုယ္ပိုင္ ဘ၀ႏွင့္ရင္းၿပီး စြန္႔စားျခင္းထက္ ႏႈတ္ဆိတ္လိုက္ၾကကုန္သည္။ လက္ရွိျပန္လည္ျပဳျပင္ေရးႏွစ္မ်ား အတြင္း ဤဆိတ္ဆိတ္ေန ယဥ္ေက်းမႈအား ၿဖိဳခြဲရန္ စစ္တပ္ႏွင့္ အစိုးရက ဘာဆိုဘာမွ် မျပဳလုပ္ခဲ့။

ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးပေရာဂ်က္မ်ား
————————–
သို႔သာမက ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးပေရာဂ်က္မ်ားႏွင့္ အနီးကပ္ ဆက္ႏႊယ္ေနေသာ တိုင္းရင္း လူ႔အဖြဲ႕အစည္းမ်ားထဲ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္ေနျခင္းကို ႏို္င္ငံတကာမွ အသိအမွတ္ျပဳေပး ရေပမည္။ ဤပေရာဂ်က္ အမ်ားအျပားသည္ သယံဇာတၾကြယ္၀သည့္ ေဒသမ်ား၌ ျပဳလုပ္ေနၾကသည္။ ထိုေဒသမ်ား၀ယ္ တိုင္းရင္းလက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားႏွင့္ စစ္တပ္ အၾကား ပဋိပကၡမ်ား ျဖစ္ေနျခင္း၊ ေရွ႕ဆက္ေနျခင္း၊ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးသေဘာတူညီခ်က္မ်ားကုိ မၾကာခဏ ခ်ဳိးေဖာက္ျခင္း ရိွေနၾကသည္။ စစ္တပ္ အင္အား အရွိန္အဟုန္ျဖင့္ တိုးခ်ဲ႕အားေကာင္းလာသည္ႏွင့္ အမွ် ရွမ္းျပည္နယ္၊ ကရင္ျပည္နယ္ႏွင့္ ကခ်င္ျပည္နယ္မ်ားတြင္ အျခားေဒသမ်ားထက္ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈ ႀကီးထြားလာခဲ့သည္။

ဤသည္မွာ ျမန္မာ့ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈဇာတ္လမ္း၏ အျခားတစ္ဖက္မွျမင္ကြင္းျဖစ္သည္။ GDP ႀကီးထြားမႈေျခေထာက္မ်ားေအာက္၌ တိုင္းရင္းသားတို႔၏ လူ႔အခြင့္အေရးမ်ား စေတးခံေနရသည္။ အမ်ဳိးသမီးမ်ား ဘ၀ျမွင့္တင္ေရး(NSPAW) အတြက္ ႏိုင္ငံေတာ္ စီမံကိန္းအျဖစ္ ေၾကျငာခ်က္မ်ား၊ ယခုႏွစ္အေစာပိုင္း ၿဗိတိန္အစိုးရဦးေဆာင္ေသာ ပဋိပကၡမ်ား၌ လိင္အၾကမ္းဖက္မႈအဆံုးသတ္ေရးေကာ္မတီ၏ ေၾကျငာခ်က္အေပၚ လက္မွတ္ထိုးသေဘာတူညီခ်က္မႈမ်ားတြင္လည္း ေျပာစရာမ်ား ရိွေနသည္။ပဋိပကၡအတြင္းလိင္အၾကမ္းဖက္မႈ၏ ရင္းျမစ္အေၾကာင္းအေပၚ ပစ္မွတ္ထားျခင္း၊ အမ်ဳိးသမီးအေပၚ ခ်ဳိးႏွိမ္ခြဲျခားမႈမွန္သမွ် အဆံုးသတ္ျခင္း၊ အနာဂတ္ျမန္မာ့ လူ႔ထုႏွင့္ႏိုင္ငံေရးတြင္ အမ်ဳိးသမီးတို႔၏ ပါ၀င္မႈအခန္းက႑ ခုိင္မာေစျခင္း စသည့္ ဦးတည္ ရည္ရြယ္မႈမ်ားေၾကာင့္ ထိုထိုေသာအေၾကာင္းအရာမ်ားမွာ မူအရ လက္ခံႀကိဳဆိုစရာမ်ားခ်ည္းျဖစ္၏။ သို႔ေသာ္ ျမန္မာ့ အကူးအေျပာင္းကာလ၌ လက္ေတြ႕က်က်ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး ကတိက၀တ္မ်ားနွင့္အတူ အေရးအရာ အမ်ားအျပားမွာ ေအာက္ေျခ အဆင့္အထိ သက္ေရာက္မႈ အလြန္တရာ နည္းပါးလ်က္ရိွသည္။

အစိုးရအေနႏွင့္ ၎တို႔၏ ကတိက၀တ္အတိုင္း အေကာင္အထည္ေဖာ္ေဆာင္ရြက္ခ်က္ တစ္ခုတစ္ေလကိုလည္းေကာင္း၊ အမ်ဳိးသမီးမ်ားစြာကို ထိေရာက္စြာ အက်ဳိးျပဳေျပာင္းလဲေစသည့္ နည္းလမ္းမ်ားကိုလည္းေကာင္း ေတြ႕ျမင္ရသူ Women’s League of Burma အဖြဲ႕၀င္မ်ားအနက္ တစ္ဦးမွ်မရိွ။ ေဒသတြင္း အရပ္သားလူ႔အဖြဲ႕အစည္းမ်ားမွာ လံုၿခံဳေရး အႏၱရာယ္မ်ားႏွင့္ စိုးရြံ႕ေၾကာက္လန္႔ခံျပင္းေနရဆဲ။ မည္သည့္အေျပာင္းအလဲမဆို ဗဟိုအဆင့္၌ စတင္ျပဳလုပ္ရပါမည္။ ဆယ္စုႏွစ္မ်ားစြာၾကာေညာင္းလာေသာ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈပံုဟန္မ်ားႏွင့္ ျမန္မာ့တိုင္းရင္း အမ်ဳိးသမီးမ်ားအေပၚ တရားမွ်တမႈျငင္းဆိုခ်က္မ်ားကို ဗဟိုအဆင့္မွ အေျပာင္းအလဲ လုပ္ေနျခင္း မရိွပါ။ ယခုေသာ္ ႏိုင္ငံေတာ္ေက်ာေထာက္ေနာက္ခံ လိင္အၾကမ္းဖက္မႈဒဏ္ခံရၿပီး ၾကာျမင့္စြာ လ်စ္လ်ဴရႈခံရေသာ ျမန္မာ့အမ်ဳိးသမီးမ်ား အတြက္ အျမစ္လွန္ေျပာင္းလဲမႈကို ကၽြန္မတို႔ ေတာင္းဆိုရပါမည္။

xxxxxxxxxxx

Al Jazeera  တြင္ ေဖာ္ျပခဲ့ေသာ Women’s League of Burma ၏ အတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ ေဒၚတင္တင္ညိဳ  ေရးသားသည့္ Sexual violence continues for Myanmar women ကို ျမင့္မိုရ္ေမာင္ေမာင္မွ ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ျပန္ဆိုေရးသားသည္။