ပါလက္စတုိင္း အနာဂတ္ အတြက္ တံခါး တစ္ခ်ပ္ သုိ႔မဟုတ္ Dar Issaf alNashashibi စာဖတ္ အသင္း

ဇန္နဝါရီ ၉၊ ၂၀၁၅
M-Media

– ေသြးထြက္သံယုိမႈမ်ားႏွင့္ မၿငိမ္သက္မႈမ်ား ျဖစ္ပြားခဲ့ေသာေၾကာင့္ မၾကာေသးမီ လမ်ားအတြင္းကပ `အၾကမ္းဖက္တုိက္ခုိက္မႈ´ ႏွင့္ `ေဂ်႐ုစလင္´ ဟူသည့္ စကားလံုးမ်ားမွာ သေဘာသဘာ၀ တူညီခဲ့ၾကသည္။ သုိ႔ေသာ္လည္း အေျခအေနမ်ား တည္ၿငိမ္သြားသည့္ႏွင့္ မီဒီယာမ်ား၏ အဆုိပါၿမိဳ႕အား စိတ္၀င္စားမႈမွာ ေမွးမွိန္ေပ်ာက္ကြယ္ခဲ့ေလေတာ့သည္။

မည္သုိ႔ပင္ျဖစ္ေစကာမူ အေရွ႕ေဂ်႐ုစလင္အား အစၥေရးက ၄၇ ႏွစ္ၾကာ က်ဴးေက်ာ္သိမ္းပုိက္ထားမႈေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာခဲ့သည့္ စီးပြားေရး၊ လူမႈေရး၊ စိတ္ပုိင္းဆုိင္ရာ ဂယက္႐ုိက္မႈမ်ားက ထုိေဒသတြင္ ေနထုိင္သည့္ ၃ သိန္း ၆ ေသာင္းေသာ ပါလက္စတုိင္းျပည္သူမ်ား၏ လူမႈဘ၀မ်ားကို ထိခုိက္လ်က္ပင္ ရွိေနေလသည္။

`လြတ္လပ္စြာ ထုတ္ေဖာ္ခြင့္၊ လႈပ္ရွားခြင့္၊ လြတ္လပ္စြာပညာသင္ၾကားခြင့္ေတြ ဘာမွမရွိပါဘူး။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ဟာ အက်ဥ္းေထာင္ႀကီးတစ္ခုမွာ ေနရသလုိပါပဲ´

ထုိစကားမွာ ပါလက္စတုိင္းလူငယ္မ်ား ပညာေရးတုိးတက္ေစရန္အတြက္ Dar Issaf alNashashibi စာဖတ္အသင္းကုိ တည္ေထာင္ခဲ့သည့္ အဟ္မဒ္က ၎တုိ႔၏ အေျခအေနကုိ ဖြင့္ဟခဲ့ေသာ စကားပင္ျဖစ္ေလ၏။

`အစၥေရးရဲ႕ ေနာက္ထပ္ အစီအစဥ္ တစ္ခုက ပါလက္စတုိင္းေတြရဲ႕ လူမႈဘ၀တည္ေဆာက္မႈစနစ္ကုိ ပ်က္ျပားေစဖုိ႔ မနားမေနႀကိဳးစားျခင္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္´ ဟု ဆုိကာ အေရွ႕ေဂ်႐ုစလင္ရွိ လူငယ္မ်ားအား မူးယစ္ေဆးစြဲေအာင္လုပ္ျခင္းႏွင့္ ကေလးမ်ားအား ဖမ္းဆီးထိန္းသိမ္းျခင္း စသည့္ အစၥေရး၏ လုပ္ရပ္မ်ားကုိ အဟ္မဒ္က ေထာက္ျပခဲ့သည္။

ရွိခ္ ဂ်ရာမွ ဒါရ္အစ္ဆာ့ဖ္ နက္စ္ဟက္ရွ္ဟီဘီ ယဥ္ေက်းမႈ၊ အႏုပညာႏွင့္ စာေပစင္တာရွိ ေဂ်႐ုစလင္၏ တစ္ခုတည္းေသာ ျပည္သူ႕စာၾကည့္ တုိက္ႏွင့္ ပူးေပါင္း၍ ပါလက္စတုိင္း လူငယ္မ်ားအား အသိပညာႂကြယ္၀ေစရန္ႏွင့္ ပါလက္စတုိင္းလူ႕အဖြဲ႕အစည္းအတြင္း အသိပညာေပးရန္အတြက္ အသက္ ၂၅ ႏွစ္အရြယ္ သြားဆရာ၀န္ အဟ္မဒ္က လြန္ခဲ့သည့္ ၆ လကပင္ အဆုိပါ စာဖတ္အသင္းအား ဖြဲ႕စည္းတည္ေထာင္ခဲ့ေလသည္။

လက္ရွိအခ်ိန္၌ ထုိစာဖတ္ အသင္းတြင္ မတူညီေသာ အသက္အရြယ္အလုိက္ အုပ္စု ၂ ခု ရွိလာခဲ့ေလၿပီ။ အဓိကအုပ္စုမွာ အသက္ ၂၂ ႏွစ္မွ ၃၀ အၾကား လူငယ္ ၁၅ ေယာက္မွ အေယာက္ ၂၀ ၾကား ပါ၀င္သည့္ အဖြဲ႕ျဖစ္ၿပီး၊ အျခားအုပ္စုတစ္ခုမွာေတာ့ အသက္ ၃၀ႏွင့္ အထက္ အမ်ိဳးသမီး ၁၀ ဦးပါ၀င္သည့္ အဖြဲ႕ျဖစ္ေလသည္။ ထုိမွ်မက အဆုိပါ စာဖတ္အသင္း၏ အဖြဲ႕ခြဲ တစ္ခုကုိလည္း ရာမာလာတြင္ တုိးခ်ဲ႕ ဖြဲ႕စည္းႏုိင္ခဲ့သည္။

အဆုိပါ စာဖတ္အသင္းတြင္ ျပည္သူမ်ား၏ မဲေပးေရြးခ်ယ္မႈကုိ အေျခခံ၍ အမ်ိဳးအစားအလုိက္၊ စာေရးဆရာ အလုိက္ စာအုပ္အမ်ားအျပား ရွိေလသည္။

ဟီဘ႐ူးတကၠသုိလ္မွ အသက္ ၂၅ ႏွစ္အရြယ္ ဓာတုေဗဒ ေက်ာင္းသူ ရီဟမ္ အဘူဂုိရွ္႕က အဆုိပါ စာဖတ္အသင္းသို႔ ဆက္သြယ္ရသည့္ အဓိက အေၾကာင္းအရင္းမ်ားထဲမွ တစ္ခုမွာ စာဖတ္ျခင္းက လူ႕စြမ္းအားျမႇင့္တင္ေပးရာ နည္းလမ္းျဖစ္သည္ဟု  လူ႕အဖြဲ႕အစည္းက ႐ႈျမင္လာေစေရး တုိက္တြန္းအားေပးရန္ဟု ေျပာၾကားခဲ့သည္။

`ကၽြန္မတုိ႔ ပုိင္ဆုိင္တာဆုိလို႔ စိတ္ႏွလံုးသားပဲ ရွိပါတယ္။ အသိပညာေပးျခင္းနဲ႔ ဗဟုသုတေတြကေန တစ္ဆင့္ အေျပာင္းအလဲကုိ ဖန္တီးႏုိင္ၿပီး ကၽြန္မတုိ႔ ရည္ရြယ္တဲ့ အနာဂတ္ကုိ တည္ေဆာက္ႏုိင္ပါလိမ့္မယ္´ ဟု အဘူဂုိရွ္႕က အနာဂတ္ လြတ္လပ္ေသာ ပါလက္စတုိင္း ႏုိင္ငံေတာ္အတြက္ ၎၏ ဆႏၵကို ဖြင့္ဟခဲ့သည္။

အဆုိပါ စာအုပ္အသင္းက မၾကာမီေရာက္ရွိလာေတာ့မည့္ အနာဂတ္၌ လူလားေျမာက္လာၾကမည့္ အသက္ ၁၀ ႏွစ္မွ ၁၈ ႏွစ္အရြယ္ လူငယ္ေလးမ်ားကို ပစ္မွတ္ထားရန္ ေမွ်ာ္လင့္ထား၏။

`သူတုိ႔မွာ လြတ္ေျမာက္ဖုိ႔ ဒါမွမဟုတ္ ရွင္သန္ဖုိ႔ ေနရာ မရွိပါဘူး။ သူတို႔မွာ ကစားကြင္းေတြ မရွိဘူး၊ အားကစားလည္းမလုပ္ရပါဘူး။ အပန္းေျဖအသင္းအဖြဲ႕ေတြလည္း မရွိပါဘူး။ ေနာက္ၿပီး သင္႐ုိးညႊန္းတမ္းအျပင္ အျခားလႈပ္ရွားမႈမ်ိဳးေတြလည္း မရွိပါဘူး။ ေနာက္ဆံုး မွာေတာ့ ဒီလူငယ္ေလးေတြဟာ လမ္းမေပၚေရာက္ကုန္ပါတယ္၊ ၿပီးေတာ့ သူတုိ႔ဆီမွာရွိတဲ့ စြမ္းအားေတြကုိ စစ္သားေတြ ခဲနဲ႔ေပါက္တဲ့ေနရာပဲ အသံုးခ်လုိက္ၾကပါတယ္´

လူမႈဖူလံႈေရး ျပတ္ေတာက္ျခင္း

အေရွ႕ေဂ်႐ုစလင္ ျမဴနီစီပယ္အဖြဲ႕မွ ဒါ႐ုိက္တာျဖစ္သူ မုိဟာမက္ အဘူကဖ္က ၎တုိ႔အဖြဲ႕အေနျဖင့္ အႏုပညာစင္တာမ်ား၊ အပန္းေျဖအသင္းအဖြဲ႕မ်ား စသျဖင့္ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းတုိးတက္ေရး လုပ္ငန္းမ်ားအား ေဆာင္ရြက္ရန္ ႀကိဳးစားသည့္အခါ အေရွ႕ႏွင့္ အေနာက္ေဂ်႐ုစလင္အၾကား ဘက္ဂ်က္ခြဲေ၀မႈတြင္ ႀကီးမားသည့္ ျခားနားခ်က္မ်ား ရွိေနသည္ဟု ေျပာၾကားခဲ့သည္။

လူ႕အခြင့္အေရးဆုိင္ရာ အဖြဲ႕အစည္းမွ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္တြင္ ထုတ္ျပန္ေသာ အစီရင္ခံစာ၌ ေဂ်႐ုစလင္ရွိ ၇၅.၃ ရာခိုင္ႏႈန္းေသာ ပါလက္စတုိင္းမ်ားမွာ ဆင္းရဲမြဲေတမႈ သတ္မွတ္ခ်က္ေအာက္တြင္ ေနထုိင္ေနရသည္ဟု ေဖာ္ျပထားသည္။

ထို႔ျပင္ ပါလက္စတုိင္းျပည္သူ ၃၆ ရာခုိင္ႏႈန္းမွာလည္ ၁၂ ႏွစ္တက္ရမည့္ အေျခခံပညာေရးကုိ ေအာင္ျမင္ၿပီးဆံုးျခင္း မရွိၾက။ အေရွ႕ေဂ်႐ုစလင္တြင္ ေက်ာင္းထြက္မႈရာခုိင္ႏႈန္းမွာ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္တြင္ ၁၃ ရာခုိင္ႏႈန္းရွိခဲ့ၿပီး အေနာက္ေဂ်႐ုစလင္တြင္ေတာ့ ၁ ရာခုိင္ႏႈန္းသာရွိသည္။

၁၉၆၇ ခုႏွစ္ အစၥေရးက အေရွ႕ေဂ်႐ုစလင္အား သိမ္းပုိက္ခဲ့ၿပီးကတည္းက ေဂ်႐ုစလင္ ျမဴနီစီပယ္မွာ ေဒသအတြင္း၌ စာသင္ေက်ာင္းမ်ား၊ ေဆးခန္းမ်ားအပါအ၀င္ အေရးပါသည့္ အေျခခံအေဆာက္အဦးမ်ားတြင္ ရင္းႏွီးျမႇပ္ႏွံႏုိင္ျခင္းမရွိေတာ့ဟု အစၥေရးရွိ လူ႕အခြင့္အေရး ေစာင့္ၾကည့္အဖြဲ႕ BTselem က ၎တုိ႔၏ မွတ္တမ္းတြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။

ထုိ႔ျပင္ ၿမိဳ႕တြင္းရွိ မိလႅာစနစ္၊ လမ္းမ်ား၊ လူသြားလမ္းမ်ား၏ ၉၀ ရာခုိင္ႏႈန္းမွာ အစၥေရး၏ အေနာက္ေဂ်႐ုစလင္တြင္ ရွိေနၿပီး ပါလက္စတုိင္း လူ႕အဖြဲ႕အစည္းကေတာ့ ထုိအရာမ်ားကုိ ဆံုး႐ံႈးေနေလ၏။

ျပည္သူ႕ဖြံ႕ၿဖိဳးတုိးတက္ေရးလုပ္ငန္းမ်ား လုပ္ေဆာင္ေနသည့္ အလ္-မက္ဒီစ္ အန္ဂ်ီအုိအဖြဲ႕မွ စီမံကိန္းဒါ႐ုိက္တာျဖစ္သူ အီဆမ္ ေဂၽြဟမ္က အေရွ႕ေဂ်႐ုစလင္တြင္ မူးယစ္ေဆးစြဲေနသူႏွင့္ ေရာင္း၀ယ္ေဖာက္ကားေနသူ ၂၀၀၀၀ ခန္႔ ရွိေနကာ အသက္ ၁၇ ႏွစ္အရြယ္ ကေလးမ်ားပင္ ပါ၀င္ေနသည္ဟု ေျပာခဲ့သည္။

`စီလ္၀မ္၊ ရႊာအက္ဖ္၊ အလ္တူရ္တုိ႔က မူလတန္းေက်ာင္းေတြကုိ ကၽြန္ေတာ္ သြားေရာက္ လည္ပတ္ခဲ့ၿပီး ကေလးေတြကို မူးယစ္ေဆးနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့အေၾကာင္းေတြကုိ ေမးျမန္းခဲ့ပါတယ္။ သူတို႔က မူးယစ္ေဆးကို ဘယ္ကေနရတယ္၊ ဘယ္သူ႕ဆီကေန ရတယ္ဆုိတာကုိ အတိအက်ကို ေျပာပါတယ္။ ေပၚေပၚတင္တင္ပဲ သူတုိ႔ေရာင္းၾကတယ္။ ဥပမာအားျဖင့္ ေျပာရရင္ အစၥေရးရဲတပ္ဖြဲ႕၊ စစ္တပ္နဲ႔နီးတဲ့ ေနရာေတြမွာပါ။ မူးယစ္ေဆး သံုးစြဲႏုိင္ေအာင္ လုပ္ထားျခင္းက သူတို႔အတြက္ အေကာင္းဆံုး အက်ိဳးေက်းဇူးေတြကုိ ရတာေၾကာင့္ အစၥေရးအစုိးရက ဒါကုိ တားဖုိ႔ မႀကိဳးစားပါဘူး။ ေဆးစြဲေနတဲ့သူဟာ သူတို႔ရဲ႕ က်ဴးေက်ာ္သိမ္းပုိက္မႈကုိ ကာကြယ္ဖုိ႔ မႀကိဳးစားေတာ့ဘူးေလ။ ဒီကိစၥထက္ ပုိၿပီး ပူပန္ရမယ့္ ျပႆနာေတြ သူတုိ႔မွာ ရွိေနတာကုိး´ ဟု ပါလက္စတုိင္းျပည္သူမ်ား နလန္မထူႏုိင္ေရး အစၥေရး၏ ဆင္ႀကံႀကံေနမႈကုိ ေဂၽြဟမ္က ယခုကဲ့သုိ႔ ဖြင့္ဟခဲ့ေလ၏။

ref:Al Arabiya News
ေလးေမာင္ ဘာသာျပန္ဆို တင္ျပသည္။