ျမန္မာ့မုိဘုိင္းေလာက အေၾကာင္း တေစ့တစ္ေစာင္း

ဇန္နဝါရီ ၃၀ ၊ ၂၀၁၅
M-Media

– ျမန္မာႏုိင္ငံေတာင္ဘက္ပုိင္း ေတာင္ေျပာင္မႈမရွိသည့္ ပဲခူးၿမိဳ႕ဆင္ေျခဖံုးတြင္ အရပ္ရွည္ရွည္၊ အသားျဖဴျဖဴ စကင္ဒီေနဗီးယန္းလူမ်ိဳး အမ်ိဳးသားတစ္ေယာက္ မၾကားေသးမီကမွ ေဆာက္လုပ္ၿပီးစီးခဲ့သည့္ မုိဘုိင္းတာ၀ါတုိင္တစ္ခုကုိ မ်က္လံုးေမွး၍ ၾကည့္ေနသည္။ သူက အျခားသူမဟုတ္ ေနာ္ေ၀မိုဘုိင္းေအာ္ပေရတာ တယ္လီေနာ၏ ျမန္မာႏုိင္ငံဆုိင္ရာ အႀကီးအကဲျဖစ္သူ ပီတာဖာဘာ့ဂ္ျဖစ္ေလသည္။ ၿမိဳ႕အတြင္း ကြန္ယက္မ်ား လံုေလာက္စြာျဖန္႔က်က္ႏုိင္ေရးအတြက္ တာ၀ါတုိင္မ်ား ပိုမိုတည္ေဆာက္ရန္လုိအပ္သည္ဟု ၎က ေကာက္ခ်က္ခ်သည္။ သူ၏ ကန္ထ႐ုိက္တာကုိလည္း တာ၀ါတုိင္မ်ား ပုိမို တည္ေဆာက္ေပးရန္ ေစခုိင္းခဲ့ေလသည္။ အခုေတာ့ အားလံုးအုိေကခဲ့ၿပီး ပဲခူးၿမိဳ႕တစ္၀ွမ္း ဇန္န၀ါရီ ၁၃ ရက္ေန႔မွစတင္ကာ တယ္လီေနာမုိဘုိင္းကြန္ယက္ကုိ အသံုးျပဳႏုိင္ခဲ့ၿပီျဖစ္သည္။

စပိန္ႏုိင္ငံထက္ လူဦးေရပုိမ်ားသည့္ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ တယ္လီဖုန္းအသံုးမျပဳႏုိင္သူ အမ်ားဆံုးရွိသည့္ ႏုိင္ငံမ်ားထဲမွ တစ္ႏုိင္ငံျဖစ္သည္။ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္တြင္ စစ္တပ္ေက်ာေထာက္ေနာက္ခံျပဳအစုိးရက ျမန္မာႏုိင္ငံ၌ ေခတ္မီ မုိဘုိင္းကြန္ယက္မ်ား ပထမဆံုး တည္ေဆာက္ေရး အတြက္ ႏုိင္ငံတကာလုပ္ငန္းရွင္မ်ားကို ဖိတ္ေခၚခဲ့သည္။ တယ္လီေနာႏွင့္ ၎၏ ကာတာၿပိဳင္ဘက္ ေအာ္ရီဒူးတုိ႔၏ ၿပီးခဲ့သည့္ႏွစ္ မုိဘုိင္းကြန္ယက္မ်ား စတင္ခဲ့ျခင္းက ႏွစ္ေပါင္း ၅၀ ၾကာ အာဏာရွင္စနစ္အတြင္း ေသေနေသာ စီးပြားေရးကုိ ျပန္လည္ အသက္၀င္လာေစခဲ့သည္။ နက္၀က္ခ္ ပစၥည္းမ်ား တင္သြင္းျဖန္႔ျဖဴးသူ အဲရစ္ဆန္ႏွင့္ အႀကံေပးလုပ္ငန္းတစ္ခုမွ မက္ကင္ေဆးတုိ႔က ျမန္မာႏုိင္ငံ တြင္ မုိဘုိင္းဖုန္း ကြန္ယက္သစ္မ်ား ၀င္ေရာက္လာျခင္းေၾကာင့္ အလုပ္အကုိင္ ကိုးေသာင္းေက်ာ္ကုိ ဖန္တီးႏုိင္ခဲ့ၿပီး တစ္ႏွစ္တာ စီးပြားေရးတုိးတက္မႈတြင္ ၈ ရာခုိင္ႏႈန္း အေပါင္း လကၡဏာျဖစ္ခဲ့သည္ဟု ေျပာၾကားခဲ့သည္။

အာဏာရွင္မ်ားလက္ထက္က ႏုိင္ငံပုိင္ တယ္လီဖုန္းကြန္ရက္မွ မဲစနစ္ျဖင့္ခ်ေပးသည့္ ဆင္းမ္ကဒ္တစ္ခုကုိ ကန္ေဒၚလာ ၁၅၀၀ အထိ ေပးသံုးခဲ့ရသည္။ သုိ႔ေသာ္ လုိင္းကအကန္႔အသတ္ျဖင့္သာ။ ယခုအခ်ိန္တြင္ေတာ့ ဆင္းမ္းကဒ္တစ္ကဒ္၏တန္ဖုိးမွာ ၁.၅ ေဒၚလာသာရွိေတာ့ၿပီး တာ၀ါတုိင္မ်ားကလည္း ေနရာတုိင္းလုိလုိ ရွိလာခဲ့ေလသည္။ ႏုိင္ငံပုိင္ ဆက္သြယ္ေရးလုပ္ငန္း MPT က ဂ်ပန္ကုမၸဏီမ်ားျဖစ္သည့္ KDDI ႏွင့္ Sumitomo တုိ႔ႏွင့္ပူးေပါင္း၍ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈမ်ားကို ေဆာင္ရြက္ေနသည္။ အထုိင္ဖုန္းမ်ားကုိ ၀န္ေဆာင္မႈေပးသည့္ ရတာနာပံုကလည္း မၾကာမီတြင္ ဗီယက္နမ္မွ မုိဘုိင္းဖုန္း၀န္ေဆာင္မႈ ကုမၸဏီ Viettel ႏွင့္ ပူးေပါင္းကာ မုိဘုိင္းဖုန္းတုိက္ပြဲသုိ႔ ၀င္လာေတာ့မည္။

၀င္ေရာက္လုပ္ကုိင္စားရိတ္ ျမင့္မားလာခ်ိန္တြင္ တစ္ဒါဇင္ခန္႔ရွိေသာ မုိဘုိင္းေအာ္ပေရတာမ်ား အၾကား ေစ်းႏႈန္းၿပိဳင္ဆုိင္မႈေၾကာင့္ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈမ်ားျပဳလုပ္ရန္ ေလ်ာ့နည္းလာသည့္ အိႏၵိယရိွ မုိဘုိင္းေအာ္ပေရတာမ်ားႏွင့္ ဆန္႔က်င္ဘက္ အျဖစ္ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ေအာ္ပေရတာ ေလးခုသာ ရွိျခင္းက လံုေလာက္သည့္ၿပိဳင္ဆုိင္မႈကုိ ျဖစ္ေစသည္ဟု ေလာင္းေၾကး ထပ္ေနၾကသည္။ ငါးႏွစ္အတြင္း ထုိေအာ္ပေရတာ ၄ ခုက ျမန္မာႏုိင္ငံ လူဦးေရ၏ ၉၀ ရာခုိင္ႏႈန္းထံ ေရာက္ရွိမည္ဟု စီစဥ္တြက္ခ်က္ထားသည္။

ေနာ္ေ၀မုိဘုိင္းေလာကတြင္ တယ္လီေနာ၏ တစ္ဦးတည္းခ်ဳပ္ကုိင္ထားမႈ ၁၉၉၀ ျပည့္ႏွစ္မ်ားအတြင္းက ဆံုး႐ံႈးခဲ့ၿပီးေနာက္ ထုိဆံုး႐ံႈးမႈကုိ ကာမိေစရန္ ႏုိင္ငံျခားေစ်းကြက္မ်ားကုိ ရွာေဖြခဲ့ၿပီး ဘူလ္ေဂးရီးယားမွ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္အထိ တယ္လီေနာက ခ်ဲ႕ထြင္ခဲ့သည္။ ခုအခ်ိန္တြင္ေတာ့ ႏုိင္ငံေပါင္း ၁၃ ႏုိင္ငံတြင္ တယ္လီေနာကြန္ယက္က ျဖန္႔က်က္ထားႏုိင္ခဲ့ၿပီး ၎တုိ႔၏ ကြန္ယက္အား သံုးစြဲသူမွာ သန္း ၁၈၀ ခန္႔ ရွိေနသည္။ ႐ုရွား ေအာ္ပေရတာ VimpelCom ႏွင့္ ပူးေပါင္း၍ ေနာက္ထပ္ ၁၃ ႏုိင္ငံတြင္လည္း ကြန္ယက္ကုိ ထပ္မဲ့ခ်ဲ႕ထြင္ထားေသးသည္။ သုိ႔ေသာ္လည္း ကာတာအစုိးရပုိင္ ေအာ္ရီဒူးႏွင့္မူ ပထမဆံုး ထိပ္တုိက္ယွဥ္ၿပိဳင္ရျခင္း ျဖစ္သည္။ ယခင္က Qtel ဟု အမည္တြင္ခဲ့သည့္ ေအာ္ရီဒူးေနျဖင့္ ၂၀၀၅ ခုႏွစ္အထိ ႏုိင္ငံရပ္ျခားသုိ႔ ခ်ဲ႕ထြင္ျခင္းမျပဳခဲ့။ ယခုအခ်ိန္တြင္ေတာ့ ကမၻာ့တုိးတက္မႈ အျမန္ဆံုး မုိဘုိင္းဖုန္း လုပ္ငန္းမ်ားထဲမွ တစ္ခုျဖစ္ေနၿပီး သံုးစြဲသူ သန္း ၉၀ အထိ ရွိေနသည္။ အမ်ားစုက ေျမာက္အာဖရိႏွင့္ ပါလက္စတုိင္း၊ အီရတ္တုိ႔ အပါအ၀င္ အေရွ႕အလယ္ပုိင္းႏုိင္ငံမ်ားတြင္ ျဖစ္သည္။

ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ေအာ္ရီဒူးက အားတက္သေရာ ေဆာင္ရြက္ခဲ့သည္။ စီးပြာေရးၿမိဳ႕ေတာ္ ရန္ကုန္ရွိ ၎တုိ႔႐ံုးခ်ဳပ္တြင္ပင္ ၀န္ထမ္းေပါင္း ၁၀၀၀ ေက်ာ္ရွိသည္။ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕တစ္၀ွမ္း ေၾကာ္ျငာဆုိင္းဘုတ္ႀကီးမ်ားမွာလည္း လက္ညႇိဳးထုိးမလြဲ။ ထုိမွ်မက ျမန္မာေနရွင္နယ္ လိဂ္ ေဘာလံုးၿပိဳင္ပြဲကုိလည္း ေအာ္ရီဒူးကပင္ စပြန္ဆာေပးထားသည္။ ၎တုိ႔၏ ကြန္ယက္တစ္၀ွမ္း ျမန္ႏႈန္းျမင့္ 3G ၀န္ေဆာင္မႈကုိလည္း ရက္ရက္ေရာေရာေပးသည္။ ယခင္က ဖုန္း မပုိင္ဆုိင္ခဲ့ဖူးေသာသူပင္ ယခုတြင္မူ ျမန္ႏႈန္းျမင့္အင္တာနက္ကုိ အသံုးျပဳႏုိင္ၿပီျဖစ္သည္။

တယ္လီေနာ၏ လႈပ္ရွားမႈကေတာ့ ပုိေႏွးသည္။ လုပ္ငန္းလုပ္ပုိင္ခြင့္ ရရွိကတည္းက ၎၏ ရွယ္ယာပမာဏမွာ အနည္းငယ္သာရွိသည္။ အဘယ့္ေၾကာင့္ဆိုေသာ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံသူမ်ားက အ႐ံႈးအႏၱရာယ္ကုိလည္း ႀကိဳတြက္ၾကသည္။ ထုိေနာက္တြင္ေတာ့ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕တြင္ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံေငြ ကန္ေဒၚလာ ၁ ဘီလီယံျဖင့္ စတင္မည္ဟု ကတိျပဳခဲ့သည္။ ထုိ႔ျပင္ ၃ ႏွစ္အတြင္း တုိးခ်ဲ႕သြားမည္ဟု လည္း ေျပာၾကားခဲ့သည္။ ေအာ္ရီဒူး၏ ၀န္ထမ္း အေရအတြက္ထက္ ထက္၀က္ခန္႔သာ တယ္လီေနာက ခန္႔ထားႏုိင္သည္။ အခ်ိဳ႕ေနရာမ်ားတြင္ 2G စနစ္ကုိသာ ေပးခဲ့သည္။ မစၥတာ ဖာဘာ့ဂ္ကေတာ့ ျမန္မာျပည္သူအမ်ားစုမွာ 3G ဟန္းဆက္မ်ားကုိ ၀ယ္မကိုင္ႏုိင္ဟု ေထာက္ျပသည္။ ၎တုိ႔၀ယ္ကုိင္ႏုိင္သည့္အခါတြင္ေတာ့ အဆင့္ျမႇင့္တင္မႈ ျပဳလုပ္ေပးမည္ျဖစ္ၿပီး ထုိအတြက္ ေငြေၾကးအကုန္အက်လည္း မမ်ားဟု ဆုိသည္။

ယခုအခ်ိန္အထိေတာ့ ျပည္သူမ်ားကုိဆြဲေဆာင္ရာတြင္ ထုိကုမၸဏီ ၂ ခုစလံုး အခက္အခဲမရွိၾက။ ေအာ္ရီဒူးက ရန္ကုန္တြင္ စတင္ေရာင္းခ်ၿပီး ၃ ပတ္အတြင္းမွာပင္ သံုးစြဲသူဦးေရ ၁ သန္းအထိ ေရာက္ရွိခဲ့သည္။ တယ္လီေနာကေတာ့ သန္း၀က္ခန္႔ရွိသည္။ လမ္းတကာလွည့္၍ လွည္းျဖင့္ေစ်းေရာင္းသူမ်ားမွအစ လမ္တုိင္းတြင္ရွိသည့္ လက္ဖက္ရည္ဆုိင္မ်ားအဆံုး ပ႐ုိမိုးရွင္းအျဖစ္ ေပးအပ္ ထားသည့္ ေအာ္ရီဒူး၏ အနီေရာင္ထီးမ်ား၊ တယ္လီေနာ၏ အျပာေရာင္ထီးမ်ားကုိ မျမင္ေတြ႕ခ်င္မွ အဆံုးပင္။

ထုိကဲ့သို႔ ၀င္ေရာက္လာမႈက ၿမိဳ႕၏ ပံုပန္းသြင္ျပင္ကုိပါ ေျပာင္းလဲသြားေစသည္။ လူသြားပလက္ဖာင္းမ်ားတြင္ ႐ုပ္မရွိသည့္လုိင္းဖုန္းမ်ား တပ္ဆင္ထားေသာ ဖုန္း႐ံုးငယ္မ်ားတြင္ ေစာင့္ၾကပ္ေနသည့္ ဆက္သြယ္ေရးမွ အမ်ိဳးသမီး၀န္ထမ္းမ်ား ရွိေနေသာ္လည္း ဆင္းမ္ကဒ္မ်ားကုိ ေရာင္းခ်သူမ်ားက ထုိထက္ ပုိမ်ားေနသည္။ ဆင္းမ္ကဒ္မ်ားကုိ ပလက္စတစ္အိတ္ အၾကည္ထဲတြင္ထည့္၍ လုိက္လံေရာင္းခ်ေနသည့္ ဆယ္ေက်ာ္သက္တစ္ဦးက ၎မွာ ထုိသုိ႔ေရာင္းခ်မႈမွ တစ္ေန႔လွ်င္ ၀င္ေငြ ၂၀၀၀၀ က်ပ္ခန္႔ ရွာႏုိင္သည္ဟုဆုိသည္။ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ရွိ တကၠဆီယာဥ္ေမာင္းတစ္ဦး၏ တစ္ေန႔၀င္ေငြထက္ပင္ ပုိေသးသည္။

မုိဘုိင္းဖုန္ေအာ္ပေရတာမ်ား ေရာက္လာျခင္းက ျမန္မာႏုိင္ငံရွိ လူမႈေရးဘ၀ကုိလည္း ေျပာင္းလဲေစခဲ့သည္။ ေအာ္ရီဒူးျမန္မာ၏ အႀကီးအကဲျဖစ္သူ ေရာ့စ္ ေကာ္မက္က ၎တုိ႔ကြန္ယက္ စတင္ျဖန္႔ခ်ီၿပီးကတည္းက Facebook သံုးစြဲသူဦးေရမွာ ၂ ဆခန္႔ ျဖစ္လာခဲ့သည္ဟု ေျပာ၏။ ဆင္းမ္ကဒ္မ်ားေရာင္းရန္ႏွင့္ ပတ္၀န္းက်င္တြင္ ေၾကာ္ျငာမႈမ်ား ျပဳလုပ္ေပးရန္ အတြက္ ေက်းလက္ေဒသ မွ အမ်ိဳးသမီး ၃ ေသာင္းကုိ ေလ့က်င့္သင္ၾကားကာ လုိအပ္သည့္ ပစၥည္းကိရိယာမ်ာကုိလည္း ေထာက္ပံ့ေပးသြားမည္ဟု ေအာ္ရီဒူးက ကတိျပဳခဲ့သည္။ ႏုိင္ငံေရးႏွင့္ စီးပြားေရးအႀကံေပး ကုမၸဏီတစ္ခုျဖစ္ေသာ Vriens & Partners မွာ ႐ုိမိန္း ကုိင္ေလာက္က စမတ္ဖုန္းမ်ားမွာ အေသးစားလယ္သမားမ်ားအတြက္ အက်ိဳးရွိေနၿပီး ၾကားမွပြဲစား၏ တစ္ပါတ္႐ုိက္ျခင္းမခံရေစရန္ ကုန္စည္ေစ်းႏႈန္းအား အြန္လုိင္းျဖင့္ စစ္ေဆးႏုိင္ၿပီဟု ဆုိသည္။

မုိဘုိင္းကြန္ယက္ စတင္ႏုိင္ခဲ့ျခင္းက ျမန္မာႏုိင္ငံသုိ႔ ၀င္ေရာက္ရန္ အခ်ိန္ယူစဥ္းစားေနသည့္ အျခားေသာ ႏုိင္ငံရပ္ျခား လုပ္ငန္းမ်ားအတြက္ ၎တုိ႔ႀကံဳေတြ႕ ရႏုိင္သည့္ စမ္းသပ္မႈမ်ားကုိ ေတြ႕ခဲ့ရသည္။ ေအာ္ရီဒူးက လူနည္းစု ျမန္မာမြတ္စလင္ လူ႕အဖြဲ႕အစည္အား တနည္းနည္းျဖင့္ ရဲေဆး တင္ေပးလိမ့္မည္ဆုိသည့္ ေၾကာက္ရြံ႕မႈမ်ားရွိေနေသာ သေဘာထားတင္းမာသူ ဘုန္းႀကီးမ်ား၏ သပိတ္ေမွာက္မႈကို ခံခဲ့ရသည္။ တယ္လီေနာကလည္း ကန္ထ႐ုိက္မ်ား၏ တာ၀ါတုိင္ေဆာက္လုပ္မႈတြင္ ကေလး အလုပ္သမားမ်ား အသံုးျပဳမႈအတြက္ လုပ္ငန္းကုိ ခဏရပ္ပစ္ခဲ့တာမ်ိဳး ရွိခဲ့သည္။ စီးပြားေရးၿမိဳ႕ေတာ္ ရန္ကုန္အတြင္း ဆုိင္ခန္းငွားခမ်ားမွာ စင္ကာပူႏွင့္ မက္ဟက္တန္တုိ႔မွ ေစ်းႏႈန္းကဲ့သုိ႔ မတန္တဆ ႀကီးျမင့္ေနျခင္းက ႏုိင္ငံျခားလုပ္ငန္းမ်ားအား ၿမိဳ႕ျပင္တြင္ အေျခစုိက္မႈကုိ ျဖစ္ေစသည္။ ဖုိက္ဘာအင္တာနက္ ၀န္ေဆာင္မႈနိမ့္ပါးျခင္းကလည္း ၀န္ေဆာင္မႈ ပံုစံေပါင္းစံုကုိ ဟန္႔တား သလုိျဖစ္ေနသည္။

မုိဘုိင္းတာ၀ါတုိင္မ်ား တည္ေဆာက္ခြင့္ရေရးတြင္လည္း အခက္အခဲမ်ားက ရွိေနဆဲ။ မုိဘုိင္းကြန္ယက္ တစ္ႏုိင္ငံလံုးကုိ ျဖန္႔က်က္ရန္ အတြက္ တယ္လီေနာႏွင့္ ေအာ္ရီဒူးတုိ႔မွာ မုိဘုိင္းအေျခစုိက္စခန္းေပါင္း ၈၀၀၀ ခန္႔ကုိ တည္ေဆာက္ရန္လုိအပ္သည္။ ထုိပမာဏ၏ အနည္းငယ္ကုိသာ ယခုအခ်ိန္တြင္ တည္ေဆာက္ႏုိင္ေသးသည္။ အခ်ိဳ႕ေနရာမ်ားတြင္ အာဏာပုိင္မ်ားထံသုိ႔ တာ၀ါတုိင္ေဆာက္ရန္ ေလွ်ာက္ထားမႈက ႐ႈပ္ေထြးမႈမ်ားရွိေနသည္။ အခ်ိဳ႕ေဒသမ်ားတြင္ေတာ့ လာဘ္ေငြ ရရွိမလားဟူသည့္ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ျဖင့္ အာဏာပိုင္မ်ားက ခြင့္ျပဳမိန္႔ကုိ အခ်ိန္အေတာ္ၾကာ ဆုိင္းငံ့ထားၾကသည္။ ေနာက္ တစ္ခ်က္ ေအာ္ပေရာတာႏွစ္ခုမွာ တာ၀ါတုိင္ကုိ မွ်ေ၀သံုးစြဲေရးအတြက္ သေဘာတူညီခ်က္ မရရွိေသးျခင္းက ၎တုိ႔အား ပိုမိုခက္ခဲေစသည္။ ႏွစ္ဘက္စလံုးကေတာ့ တာ၀ါတုိင္ မွ်ေ၀သံုးစြဲေရး လုပ္သြားမည္ဟု ေျပာၾကားထားသည္။

သုိ႔ေသာ္လည္ ျမန္မာႏုိင္ငံရွိ မုိဘုိင္းေအာ္ပေရတာမ်ားအတြက္ အဓိက စိန္ေခၚမႈက လြန္ခဲ့သည့္ ရာစုႏွစ္၀က္မွ် ဇိမ္ခံပစၥည္းမ်ားကုိ ဆာေလာင္မြတ္သိပ္ေနခဲ့ေသာ ျမန္မာျပည္သူမ်ား၏ ေတာင္းဆုိမႈကုိ ျဖည့္ဆည္းေပးႏုိင္ေရးပင္ျဖစ္သည္။ ပထမဆံုး စတင္ျဖန္႔ခ်ီသည့္ေန႔မွာပင္ ေအာ္ရီဒူ၏ သံုးစြဲသူ၀န္ေဆာင္မႈေပးေရးစင္တာတြင္ ဖုန္းေခၚဆုိမႈေပါင္း ၈ သိန္းေက်ာ္ ၀င္ခဲ့သည္။ ၎တုိ႔ေျဖႏုိင္သည္ထက္ ပိုမိုမ်ားျပားသည့္ ပမာဏျဖစ္သည္။ တယ္လီေနာမွ မစၥတာ ဖာဘာ့ဂ္ကေတာ့ ၎သြားေလရာေနရာတြင္ ေတာင္းဆုိမႈ ၂ ခု ကိုသာ အၿမဲၾကားရသည္ဟူ၏။ ထုိႏွစ္ခုမွာကား ကြန္ယက္ခ်ဲ႕ထြင္ေရးႏွင့္ အင္တာနက္ပိုျမန္ေရးပင္။

ref:The Economist Newspaper
ဘာသာျပန္-ေလးေမာင္ (M-Media)