ေဆာ္ဒီ ဘုရင္ အဗၺဒူလာ၏ ပညာေရးအေမြ (သုိ႔) ပညာေတာ္သင္ဆု အစီအစဥ္

ေဖေဖာ္ဝါရီ ၆ ၊ ၂၀၁၅
M-Media
ဘာသာျပန္- ေလးေမာင္

– ဗာဂ်ီးနီးယား ဆင္ေျခဖံုးရွိ ေၾကးနီေရာင္အုတ္ခဲမ်ားႏွင့္ မွန္တံခါးမ်ား တစ္၀က္ဖြင့္ထားေသာ အေဆာက္အဦးႀကီးက အျပင္ပန္းၾကည့္လွ်င္ ထူးျခားပံုမရဘဲ သာမန္ျမင္ေနရသည့္ အေဆာက္အဦးတစ္ခု၏ ပံုစံသာျဖစ္သည္။ ထုိ႔ျပင္ နည္းပညာကုမၸဏီ တစ္ခု၏ ႐ံုးခ်ဳပ္တစ္ခုႏွင့္ လည္း ဆင္တူေနသည္။ ထုိအေဆာက္အဦး အတြင္းတြင္ေတာ့ ေဆာ္ဒီေတာ္လွန္ေရး တစ္ခု ျဖစ္ပြားေနၿပီး ဘုရင့္ႏုိင္ငံ၏ အနာဂတ္ကုိ ထင္ထင္ရွားရွား အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈရွိမည့္ ေတာ္လွန္ေရးမ်ိဳး ျဖစ္ေလသည္။

ထုိအေဆာက္အဦးက အေမရိကန္ဆုိင္ရာ ေဆာ္ဒီအာေရဗ် ယဥ္ေက်းမႈအဖြဲ႕၏ ႐ုံးျဖစ္သည္။ ထုိယဥ္ေက်းမႈအဖြဲ႕မွာ အေမရိကန္ႏုိင္ငံ အတြင္း `ဘုရင္ အဗၺဒူလာ ပညာေတာ္သင္ အစီအစဥ္´ (KASP) ကုိ စီမံခန္႔ခြဲရသည့္ ႐ံုးျဖစ္သည္။ KASP မွာ အေရွ႕အလယ္ပုိင္းသမုိင္းႏွင့္ ကမၻာ့သမုိင္း လူမႈေရးႏွင့္ ပညာေရးနယ္ပယ္အတြင္း ရည္မွန္းခ်က္ အႀကီးမားဆံုး စြမ္းေဆာင္မႈမ်ားထဲမွ တစ္ခုလည္းျဖစ္သည္။

ထုိအစီစဥ္ေအာက္တြင္ ေဆာ္ဒီႏုိင္ငံသား ၂ သိန္းခန္႔မွာ ေကာလိပ္ေက်ာင္းသား ဘ၀မွ ပါရဂူဘြဲ႕ရသည့္အဆင့္ အထိတုိင္ေအာင္ ပညာသင္ေထာက္ပံ့ေၾကး အျပည့္အ၀ျဖင့္ ပညာသင္ၾကားခြင့္ရေနသည္။ ေက်ာင္းသားမ်ားမွာ ေတာင္အာဖရိကမွ ေတာင္ကုိရီးယား၊ အိုင္ယာလန္မွ အီတလီ၊ ယူေကမွ အေမရိကန္စသျဖင့္ ႏုိင္ငံေပါင္း ၂၃ ႏုိင္ငံတြင္ ပညာသင္ယူေနၾကျခင္းျဖစ္ၿပီး KASP က က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈ ကုိလည္း ေပးအပ္ထားသည္။ ထုိေက်ာင္းသားမ်ားထဲတြင္ ၂၅ ရာခုိင္ႏႈန္းမွာ အမ်ိဳးသမီးမ်ားျဖစ္ၿပီး ဘြဲ႕ရအဆင့္တြင္ အေရအတြက္က ပုိမုိျမင့္တက္လာသည္။ ပညာေရး စူးစမ္းေလ့လာသူမ်ားကေတာ့ `ဘုရင္ အဗၺဒူလာ ပညာေတာ္သင္ အစီအစဥ္´ မွာ အဆင့္ျမင့္ပညာေရးအတြက္ ကမၻာ့တစ္၀ွမ္း ႏုိင္ငံေတာ္မွေထာက္ပံ့သည့္ အစီအစဥ္မ်ားထဲတြင္ အႀကီးမားဆံုး အစီအစဥ္ျဖစ္သည္ဟု မွတ္ခ်က္ျပဳခဲ့ၾကသည္။

မိမိ၏လုပ္ပုိင္ခြင့္ႏွင့္ ေရနံမွရရွိေသာ စည္းစိမ္တုိ႔ကုိေပါင္းစပ္၍ ဘုရင္ အဗၺဒူလာ တစ္ေယာက္ ေဆာ္ဒီရွိ လူငယ္မ်ားအတြက္ ပညာေရးျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈကုိ ၂၀၀၅ ခုႏွစ္တြင္ စတင္အေကာင္အထည္ေဖာ္ခဲ့သည္။ အဆုိပါလူငယ္မ်ားတြင္ အမ်ားစုက အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုတြင္ ပညာသင္ယူေနသူမ်ား ျဖစ္သည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ေဆာ္ဒီအာေရဗ် ယဥ္ေက်းမႈ႐ံုးခ်ဳပ္ကုိ ဗာဂ်ီးနီးယား ဆင္ေျခဖံုးေဒသတြင္ ဖြင့္လွစ္ခဲ့ၿပီး၊ ပညာေရး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈ လုပ္ကုိင္ေနေသာ ဌာန၊ အေမရိကန္တြင္ ေက်ာင္းတက္ေနေသာ ေဆာ္ဒီ လူငယ္ ၁ သိန္း၏ ပညာေရးကုိ စီမံခန္႔ခြဲသည့္ ဌာနအျဖစ္ ႐ႈျမင္ၾကသည္။

ပညာရွင္မ်ားျဖင့္စုစည္းထားသည့္ အေမရိကန္ ပညာေတာ္သင္အဖြဲ႕ Woodrow Wilson International Center မွ အႀကီးတန္း ပညာရွင္ႏွင့္ ၀ါရွန္တန္ပုိ႔စ္၏ ဂ်ာနယ္လစ္ေဟာင္း တစ္ဦးျဖစ္သူ ေဒးဗစ္ ေအာ့တုိေ၀းက အဆုိပါ ပညာေတာ္သင္အစီအစဥ္ကုိ `၁၉၅၃ ဘုရင္ႀကီး အဗၺဒူလ္ အဇစ္ ကြယ္လြန္ၿပီးကတည္းက ဘုရင့္ႏုိင္ငံကုိ အုပ္ခ်ဳပ္လာခဲ့သည့္ ၎၏ သားေတာ္ ၅ ပါးအနက္ ဘုရင္ အဗၺဒူလာ မွာ လူႀကိဳက္အမ်ားဆံုးႏွင့္ ပါးနပ္မႈအရွိဆံုးဟု သမုိင္းတြင္သည့္ ဘုရင္ျဖစ္လာေစေသာ အေၾကာင္းအရင္းမ်ားထဲမွ တစ္ခုျဖစ္သည္ဟု ေျပာၾကားခဲ့သည္။

`ေဆာ္ဒီ အမ်ိဳးသမီးေတြကုိ ႏုိင္ငံေရးမွာ ပါ၀င္ခြင့္ရေအာင္ ေဆာင္ရြက္ေပးတာ၊ စိန္ေခၚမႈေတြရွိတဲ႔ သူ႕ရဲ႕ႏုိင္ငံကုိ ေခတ္မီ တုိးတက္ေအာင္လုပ္ဖုိ႔ ေဆာ္ဒီေက်ာင္းသား ေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာကုိ အေမရိကန္နဲ႔ ဥေရာပလႊတ္ၿပီး ပညာသင္ေစတာေတြ အတြက္ သူ(ဘုရင္ အဗၺဒူလာ) ကုိ ေဆာ္ဒီသမုိင္းမွာ အမွတ္တရ ရွိေနမွာပါ´

အေမရိကန္တစ္၀ွမ္း
———————-
သိပၸံဆုိင္ရာ ဂ်ာနယ္တစ္ခုျဖစ္သည့္ Scientific Research Journal တြင္ ခ်ားလ္စ္ေတလာႏွင့္ ၀က္စ္မီယာ အလ္-ဘက္စ္ရီတုိ႔ ေရးသား ခဲ့ေသာ ေဆာင္းပါးတစ္ခုတြင္ အေမရိကန္၌ လာေရာက္ပညာ သင္ၾကားသည့္ ေက်ာင္းသား အေရအတြက္တြင္ ေဆာ္ဒီအာေရဗ်မွာ တ႐ုတ္၊ အိႏၵိယႏွင့္ ေတာင္ကုိရီးယားတုိ႔ေနာက္ စတုတၳအမ်ားဆံုးျဖစ္သည္ဟု ေဖာ္ျပထားသည္။ ေဆာ္ဒီေက်ာင္းသားမ်ားမွာ အေမရိကန္ႏုိင္ငံတစ္၀ွမ္း ျပန္႔ႏွံ႔ေနၿပီး ဆင္ေျခဖုံးေဒသရွိ ေက်ာင္းမ်ားတြင္သာမက အေမရိကန္၏ အဓိက တကၠသိုုလ္ႀကီးမ်ားတြင္ ပညာသင္ယူလ်က္ ရွိေနသည္။ အုိဟုိင္းယိုး၊ အီလီႏြိဳက္စ္၊ တကၠဆက္၊ ေအာ္ရီဂြန္၊ ကယ္လီဖုိးနီးယား၊ ကန္တာကီ စသည့္ျပည္နယ္မ်ား က ေဆာ္ဒီေက်ာင္းသားမ်ား အဓိကစုေ၀းရာ ေနရာမ်ားျဖစ္သည္ဟု ေတလာႏွင့္ ဘက္စ္ရီတုိ႔က ေဖာ္ျပခဲ့သည္။

အဆုိပါ ပညာေတာ္သင္အစီအစဥ္တြင္ ဘုရင့္ႏုိင္ငံက ႏွစ္စဥ္ ကန္ေဒၚလာ ၂.၄ ဘီလီယံနီးပါး ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံထားသည္။ ထိုအစီအစဥ္မစတင္ခင္က အေမရိကန္တြင္ ပညာသင္ယူေနေသာ ေဆာ္ဒီေက်ာင္းသားဦးေရမွာ ၅၀၀၀ ေအာက္သာရွိၿပီ ယခုအခ်ိန္တြင္ေတာ့ တစ္သိန္းနီးပါး ရွိေနၿပီျဖစ္သည္။ အေမရိကန္၏ ပညာေရးသမုိင္းတြင္ ကာလအနည္းငယ္အတြင္း မယံုႏုိင္ဖြယ္ ျမင့္တက္မႈလည္းျဖစ္ခဲ့သည္။

ဘုရင္ႀကီး အဗၺဒူလာ ထားခဲ့သည့္ အေမြမ်ား၌ အဆုိပါ ပညာေတာ္သင္အစီအစဥ္က ၎၏ ျပဳျပင္ေျပာင္းမႈမ်ားမွ ရရွိခဲ့သည့္ အေအာင္ျမင္ဆံုး ကိစၥရပ္မ်ားတြင္ တစ္ခုအပါအ၀င္ ျဖစ္သည္။ ပညာေရးအဆင့္အတန္းမွာ စီးပြားေရးဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္မႈ၊ ထုတ္ကုန္ စြမ္းအား ျမႇင့္တင္ႏုိင္မႈ၊ တီထြင္ဖန္တီးႏုိင္စြမ္းရွိမႈတုိ႔ႏွင့္ ဆက္ႏြယ္မႈမွာ ျငင္းစရာမရွိ။ KASP အစီအစဥ္မွ ထြက္ေပၚလာေသာ ပညာေရးမ်ိဳးဆက္က ဘုရင့္ႏုိင္ငံသုိ႔ အျမင္က်ယ္က်ယ္၊ ကၽြမ္းက်င္မႈေကာင္းေကာင္းျဖင့္ ျပန္သြားမည္ျဖစ္ၿပီး ႏုိင္ငံ၏ တုိးတက္မႈေနာက္ တစ္ဆင့္ အတြက္ လုိအပ္ေနေသာ ပုဂၢလိကဆုိင္ရာဖြံၿဖိဳး တုိးတက္မႈကုိ ကူညီေထာက္ပံ့ႏုိင္မည္ ျဖစ္ေလသည္။ အဆိုပါ အစီအစဥ္မွာ ေငြေၾကး ကုန္က်သည္ႏွင့္အမွ် ႏုိင္ငံ၏ ေရရွည္ စီးပြားေရးအတြက္လည္း အဓိပၸါယ္ ရွိမည္ျဖစ္သည္။

မွီခုိအားထားရမႈမ်ားျခင္း
————————-
လူမႈသိပၸံဆုိင္ရာ ဂ်ာနယ္တစ္ခုျဖစ္ေသာ Journal of Humanities and Social Science မွပညာေရးႏွင့္ပတ္သက္သည့္ ကၽြမ္းက်င္ ပညာရွင္ အဗၺဒူလ္ ရဟ္မာန္ အမ္ အဘူအမ္မုိဟ္၊ လယ္ရီ အာရ္ စမစ္ႏွင့္ အဗၺဒူလ္ အဇစ္ အမ္ ဒူေ၀့စ္တုိ႔မွ ပူးေပါင္းေရးသား ထားသည့္ ေဆာင္းပါးတစ္ခုတြင္ ေဆာ္ဒီ အာေရဗ်အေနျဖင့္ လက္ရွိအခ်ိန္၌ ႏုိင္ငံျခား ကၽြမ္းက်င္သူမ်ားကုိ လြန္စြာမွီခုိေနရၿပီး စက္႐ံုအလုပ္႐ံု က႑ သုေသသနႏွင့္ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးလုပ္ငန္း အတြက္လည္း ႏုိင္ငံျခားမွ သုေတသနျပဳမႈမ်ားကုိ အားထားေနရသည္ဟု မွန္ကန္စြာ သံုးသပ္ေဖာ္ျပခဲ့သည္။

KASP အစီအစဥ္မွ ေက်ာင္းသားမ်ားမွာ အိမ္ျပန္ေနၾကၿပီျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ထုိလစ္ဟာမႈကုိ ကူညီျဖည့္ဆည္းေပးမည္ ျဖစ္သည္။ အဆိုပါ ပညာေတာ္သင္ အစီအစဥ္ စတင္ၿပီးကတည္းက ႏုိင္ငံရပ္ျခားတြင္ ပညာသင္ယူေနေသာ ေဆာ္ဒီေက်ာင္းသား အေရအတြက္မွာ ၉၀၀ ရာခုိင္ႏႈန္း တုိးလာခဲ့သည္ဟု ထုိပညာရွင္မ်ားက ေထာက္ျပခဲ့သည္။

ေဆာ္ဒီအာေရဗ်ဆုိင္ရာ အေမရိကန္ သံအမတ္ေဟာင္း ဂ်ိမ္းစမစ္က ေဆာ္ဒီ-အေမရိကန္ ဆက္ဆံေရးႏွင့္ သတင္း အခ်က္အလက္အဖြဲ႕ SUSRIS ႏွင့္ ေတြ႕ဆံုရာတြင္ KASP အစီအစဥ္၏ လူေတာ္လူေကာင္းေျမႇာက္စားသည့္ သဘာ၀ကုိ ဖြင့္ဟခဲ့သည္။

`ဘုရင္ အဗၺဒူလာ ပညာေတာ္သင္အစီအစဥ္ဟာ ထူးျခားတဲ့ သဘာ၀ရွိတယ္ဆုိတာကုိ လူေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက နားမလည္ၾကပါဘူး။ ဘာ့ေၾကာင့္လဲဆုိေတာ့ ဒီအစီအစဥ္ဟာ အရည္အခ်င္းရွိတဲ့သူေတြ ေျမႇာက္စားမႈကုိ အေျခခံတာျဖစ္ၿပီး ဒီအတုိင္းသြားေနလုိ႔ပါပဲ။ ဒါ့ေၾကာင့္ ဒီအစီအစဥ္မွာ အေကာင္ႀကီးႀကီးေတြရဲ႕ သားသမီးေတြနဲ႔ ျပည့္မေနဘဲ အရည္အခ်င္း ရွိတဲ့ ေက်ာင္းသားေတြ နဲ႔သာ ျပည့္ေနတာပါ။ ၿပီးေတာ့ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ဗီဇာ ထုတ္ေပးတဲ့အခါမွာလည္း ဒီေက်ာင္းသားေတြဟာ ၿမိဳ႕ေပၚက လူ႕ေဘာ္ေက်ာ့ေတြသာ မဟုတ္ဘဲ ႏုိင္ငံတစ္၀ွမ္းလံုးက ျဖစ္ေနတယ္ဆုိတာကုိ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ေတြ႕ရပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အဲဒီေက်ာင္းသားေတြက ေက်ာင္းမွာ ထူးခၽြန္ၾကသူေတြပါ။ ဒါ့ေၾကာင့္ အရည္အခ်င္းကုိ အေျခခံတဲ့ KASP အစီစဥ္မွာ သူတုိ႔ဟာ ပညာသင္ဆု ရၾကတာပါပဲ´

စိန္ေခၚမႈမ်ားရွိေန
——————-
သုိ႔ရာတြင္ ေဆာ္ဒီျပည္တြင္း ပညာေရး စနစ္တြင္ေတာ့ စိန္ေခၚမႈမ်ားရွိေနသည္ကို စမစ္က ၀န္ခံခဲ့ၿပီး အလြယ္ကူဆံုး က ေက်ာင္းမ်ားေဆာက္ျခင္းျဖစ္သည္ ဟု ေထာက္ျပခဲ့သည္။ သုိ႔ရာတြင္ စိန္ေခၚမႈက ေက်ာင္းမ်ားတြင္ မည္သူရွိမည္နည္း ဆုိသည္ပင္။ ေဆာ္ဒီျပည္တြင္း ပညာေရးႏွင့္ ပတ္သက္၍ ခ်ဲ႕ထြင္ျခင္းႏွင့္ ႏွစ္ျမႇဳပ္ေဆာင္ရြက္ျခင္းက အစကနဦးအဆင့္ပင္ ရွိေနသးသည္ဟု ေျပာစရာရွိသည္။ လုိအပ္သည့္ အေျခခံ အေဆာက္ဦးမ်ား ေဆာက္လုပ္ေနခ်ိန္တြင္ သင္႐ုိးညႊန္းတမ္း အပါအ၀င္ ကမၻာ့အဆင့္ ပညာေရး အတြက္ လုိအပ္သည့္ အရာအားလံုးက ဆက္လက္ေပၚေပါက္လာမည္ ျဖစ္ေပသည္။

`သတင္းေကာင္းတစ္ခုကေတာ့ အေမရိကန္နဲ႔ အျခားႏုိင္ငံေတြမွာ ပညာဆည္းပူးေနတဲ့ ဒီေက်ာင္းသား ေတာ္ေတာ္ မ်ားမ်ားက ေဆာ္ဒီ တကၠသုိလ္ေတြကုိ ပါေမာကၡေတြ အျဖစ္ ျပန္လည္လာေရာက္ဖုိ႔ အစီအစဥ္ရွိၾကပါတယ္။ ဒ့ါေၾကာင့္ အလားအလာေတြ ကေတာ့ အမ်ားႀကီးပါ။ သူတုိ႔ေတြအားလံုး တစ္ဆင့္ၿပီးတစ္ဆင့္ တက္လာဖုိ႔နဲ႔ ကမၻာ့အဆင့္ ပညာေရးစနစ္တစ္ခုကို သူတုိ႔ တည္ေထာင္ဖုိ႔ဆုိတာ အခ်ိန္နည္းနည္းပဲ ၾကာေတာ့မွာပါ´ ဟု စမစ္က ထည့္သြင္းေျပာၾကားခဲ့သည္။

KASP အစီအစဥ္၏ ေဆာ္ဒီ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းႏွင့္ စီးပြားေရးအေပၚ အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈမ်ားအတြက္ အကဲျဖတ္ရန္ ေစာလြန္းေနသည္။ ေဆာ္ဒီသုိ႔ျပန္လာၾကသည့္ ပညာတတ္ လူငယ္မ်ား ပုဂၢလိကလုပ္ငန္းမ်ားတြင္ ၀င္ေရာက္ေဆာင္ရြက္ျခင္း ကလည္း အေရးႀကီးေနသည္။ ယခုအခ်ိန္အထိေတာ့ ေဆာ္ဒီလူငယ္ မ်ိဳးဆက္တစ္ခုလံုး ထူးျခားသည့္ ပညာေရး အခြင့္အလမ္းကုိ ရရွိခဲ့ၿပီးျဖစ္၏။ က်န္ရွိသည့္ ကိစၥမ်ားကေတာ့ ၎တုိ႔အေပၚတြင္သာ မူတည္ေနေပသည္။

ref:Alarabiya