အီရန္ႏွင့္ အင္အားႀကီးႏုိင္ငံတုိ႔ ႏ်ဴအေရး သေဘာတူညီခ်က္ ရရွိ

ဧၿပီ ၃၊ ၂၀၁၅
M-Media

– အီရန္ႏွင့္ အင္အားႀကီးႏုိင္ငံ ၆ ႏုိင္ငံတုိ႔ ႏ်ဴအေရး သေဘာတူညီခ်က္ ရရွိခဲ့မႈအတြက္ အေမရိကန္သမၼတ ဘာရက္အုိဘားမားက ခ်ီးက်ဴးလုိက္ၿပီး မိမိတုိ႔ႏွင့္ မဟာမိတ္ႏုိင္ငံမ်ားမွာ သမုိင္း၀င္ နားလည္မႈတစ္ခုကုိ ရရွိခဲ့ၿပီဟု ေျပာၾကားခဲ့သည္။

ဆြဇ္လန္ႏုိင္ငံ Lausanne ၿမိဳ႕တြင္ ၈ ရက္ၾကာ အႀကိတ္အနယ္ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကၿပီးေနာက္ အီရန္ႏွင့္ အေမရိကန္အပါအ၀င္ အင္အားႀကီး ၆ ႏုိင္ငံတုိ႔မွာ ႏ်ဴကလီးယားဆုိင္ရာ မူေဘာင္သေဘာတူညီခ်က္တစ္ခုကုိ သေဘာတူညီႏုိင္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။ သမၼတအုိဘာမားကမူ အဆုိပါ သေဘာတူညီခ်က္မွာ ေကာင္းမြန္ေသာ သေဘာတူညီခ်က္ျဖစ္ၿပီး အီရန္ႏုိင္ငံ၏ ႏ်ဴကလီးယား ရည္ရြယ္ခ်က္ႏွင့္ပတ္သက္၍ စုိးရိမ္မႈမ်ားကုိ ေျဖရွင္းသြားႏုိင္မည္ဟု အိမ္ျဖဴေတာ္မွတစ္ဆင့္ ေျပာၾကားခဲ့သည္။

အဆုိပါ သေဘာတူညီခ်က္အရ အီရန္၏ Natanz ႏ်ဴစက္႐ံုရွိ ေဆာင္ရြက္မႈမ်ားကုိ ကန္႔သတ္သြားမည္ျဖစ္ၿပီး၊ လာမည့္ ၁၅ ႏွစ္အတြင္း ယူေရနီယံ သန္႔စန္ျခင္း ရည္ရြယ္ခ်က္အတြက္ အေဆာက္အအံုအသစ္မ်ား ေဆာက္လုပ္ျခင္းမျပဳရန္လည္း အီရန္က သေဘာတူခဲ့သည္။ အျပန္အလွန္အားျဖင့္ အေမရိကန္၊ ကုလႏွင့္ အေနာက္ႏုိင္ငံမ်ားက အီရန္အေပၚ ပိတ္ဆုိ႔ထားမႈမ်ားကုိ ဖယ္ရွားေပးရန္ျဖစ္သည္။ အီရန္ႏ်ဴအေရးအတြက္ ေနာက္ဆံုးသေဘာတူညီခ်က္ကုိ လာမည့္ဇြန္လ ၃၀ ရက္ေန႔တြင္ ခ်ဳပ္ဆုိသြားမည္ျဖစ္သည္။

အီရန္ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးကမူ အဆုိပါ သေဘာတူညီခ်က္မွာ win-win ရလဒ္ျဖစ္ၿပီး ေနာက္ဆံုးသေဘာတူညီခ်က္ ရရွိၿပီးေနာက္ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာၾကာ ျပဳလုပ္ထားေသာ စီးပြားေရးပိတ္ဆုိ႔မႈမ်ားကုိ ဖယ္ရွားေပးရန္ မိမိတုိ႔ႏုိင္ငံက ကတိရရွိခဲ့သည္ဟု ဆုိသည္။ ထုိ႔ျပင္ အဆုိပါသေဘာတူစာခ်ဳပ္ကုိ ေဖာက္ဖ်က္ၿပီး စနစ္ေဟာင္းသုိ႔ ျပန္သြားမည့္ မည္သည့္ဆင္ေျခကုိမွ မိမိတုိ႔ခြင့္မျပဳဟုလည္း သတိေပးခဲ့သည္။

ထုိကဲ့သုိ႔ သေဘာတူညီခ်က္ရရွိခဲ့ျခင္းအတြက္ အေမရိကန္မွ ရီဘက္ဘလစ္ကန္အမတ္မ်ားက ကန္႔ကြက္ခဲ့ၾကၿပီး အစၥေရး၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ ေနတန္ယာဟုကလည္း အေမရိကန္သမၼတ ဘာရက္အုိဘားမားထံသုိ႔ ဖုန္းေခၚကာ ထုိသေဘာတူညီခ်က္မွာ အစၥေရး၏ ရပ္တည္မႈကုိ ၿခိမ္းေျခာက္လ်က္ရွိေၾကင္း၊ မိမိတုိ႔အေနျဖင့္ ျပင္းျပင္းထန္ထန္ ဆန္႔က်င္ေၾကာင္း ေျပာၾကားခဲ့သည္။ ထုိ႔ျပင္ အဆုိပါ သေဘာတူညီခ်က္က ႏ်ဴကလီးယားျပန္႔ပြားေရးအႏၱရာယ္မ်ားႏွင့္ ဆုိးရြားသည့္ စစ္ပြဲအႏၱရာယ္မ်ားကုိ တုိးလာေစႏိုင္သည္ဟု ၎ကထည့္သြင္းေျပာၾကားခဲ့သည္။

အုိဘားမားကမူ ထုိေျပာဆုိမႈကုိ ပယ္ခ်ခဲ့ၿပီး ယခုကဲ့သုိ႔ အျပန္အလွန္သေဘာတူညီခ်က္ ရရွိခဲ့ျခင္းက ေရရွည္ခံၿပီး ၿပီးျပည့္စံုသည့္ အေျဖအတြက္ ထင္ရွားေသာ တုိးတက္မႈျဖစ္သည္ဟု ယေန႔တြင္ထုတ္ျပန္ေသာ ေၾကညာခ်က္တြင္ ေျပာၾကားခဲ့သည္။

ၿပီးခဲ့သည့္ လကလည္း ေနတန္ယာဟုမွာ အေမရိကန္ကြန္ဂရက္တြင္ အီရန္ႏွင့္ အင္အားႀကီး ၆ ႏုိင္ငံတုိ႔၏ ႏ်ဴအေရး ေဆြးေႏြးပြဲကုိ လမ္းေၾကာင္းေျပာင္းသြားေစရန္ ရည္ရြယ္ေသာ ေျပာၾကားမႈမ်ား ျပဳလုပ္ခဲ့ၿပီး အီရန္ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး ဂ်ာဗဒ္ ဇာရစ္ဖ္ကမူ အစၥေရး၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ႏွင့္ ၎အား ေထာက္ခံသူမ်ားမွာ စိတ္ကစဥ့္ကလ်ားႏွင့္ အေၾကာက္တရား လႊမ္းမုိးေသာအသုိက္အ၀န္းတစ္ခုကုိ ဖန္းတီးေနျခင္းသာျဖစ္သည္ဟု ေျပာၾကားခဲ့သည္။

“ဒါနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ရွင္းရမယ္ဆုိရင္ အခ်ိဳ႕လူေတြဟာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးနဲ႔ တည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္းမႈကုိ ၿခိမ္းေျခာက္မႈတစ္ခုအျဖစ္ ယူဆၾကပါတယ္။ တစ္ကယ္လုိ႔ ခင္ဗ်ားအေနနဲ႔ ပဋိပကၡေတြ၊ တင္းမာမႈေတြ၊ မယံုၾကည္မႈေတြနဲ႔ ျပႆနာေတြ မရွာဘူးဆုိရင္ ဒီသေဘာတူညီခ်က္က ဘယ္သူ႕ကုိမွ ၿခိမ္းေျခာက္မွာ မဟုတ္ပါဘူး”

Ref: Aljazeera, Press TV