ကုလတြင္ ဗီတုိကန္႔သတ္ေရး ျပင္သစ္၏ အဆုိျပဳခ်က္ကုိ ႏုိင္ငံအမ်ားအျပား လက္မွတ္ထုိး

ေအာက္တုိဘာ ၁၊ ၂၀၁၅
M-Media

– ကုလသမဂၢ လံုၿခံဳေရးေကာင္စီ အၿမဲတမ္းအဖြဲ႕၀င္ ၅ ႏုိင္ငံအေနျဖင့္ အလြန္အမင္း ရက္စက္ၾကမ္းၾကဳတ္မႈမ်ားႏွင့္ လူမ်ိဳးတုန္းသတ္ျဖတ္မႈမ်ားတြင္ ၎တုိ႔၏ ဗီတုိအာဏာကုိ အသံုးမျပဳေရးအတြက္ ျပင္သစ္ႏုိင္ငံ၏ အဆုိျပဳခ်က္ကုိ ႏုိင္ငံအမ်ားအျပားက လက္မွတ္ေရးထိုးခဲ့ၾကသည္။

လက္မွတ္ေရးထုိးၾကသူမ်ားတြင္ ဥေရာပ၊ အာဖရိက၊ လက္တင္အေမရိကႏွင့္ အာရွတုိ႔မွ ႏုိင္ငံေပါင္း ၇၅ ႏုိင္ငံခန္႔ ပါ၀င္ခဲ့ၿပီး ျပင္သစ္တာ၀န္ရွိသူမ်ားကမူ ၎တုိ႔အေနျဖင့္ အျခားႏုိင္ငံမ်ားလည္း ပါ၀င္ လက္မွတ္ေရးထုိးရန္ ေမွ်ာ္လင့္ေနသည္ဟု ေျပာၾကားခဲ့သည္။ ကုလသမဂၢ အဖြဲ႕၀င္ႏုိင္ငံမ်ားမွာ စုစုေပါင္း ၁၉၃ ႏုိင္ငံ ရွိေနသည္။

“ရက္စက္ၾကမ္းၾကဳတ္မႈေတြ အလြန္အမင္းျဖစ္ေနၿပီး ဗီတုိေၾကာင့္ ကုလက ဘာမွမလုပ္ႏုိင္တဲ့ ဆီးရီးယားမွာလုိ အေျခအေနမ်ိဳးေတြ အေသအခ်ာ ပေပ်ာက္သြားလုိတဲ့ စိတ္ဆႏၵေတြ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔မွာ ပုိၿပီးရွိရမယ္လုိ႔ ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္” ဟု ျပင္သစ္ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး ေလာ့ရင့္ ဖာဘီယက္စ္က သတင္းေထာက္မ်ားအား ေျပာၾကားခဲ့သည္။

ထုိ႔ျပင္ မိမိတုိ႔ျပင္သစ္ႏုိင္ငံမွာ ဗီတုိအာဏာအသံုးျပဳခြင့္ရွိသည့္ ႏုိင္ငံျဖစ္ေသာ္လည္း အလြန္အမင္း ရက္စက္ၾကမ္းၾကဳတ္မႈမ်ား၊ လူမ်ိဳးတုန္းသတ္ျဖတ္မႈအတြက္ အလားအလာရွိေသာ အေျခအေနမ်ားတြင္ ထုိအာဏာကုိ အသံုးမျပဳဟု စိတ္ပုိင္းျဖတ္ထားေၾကာင္း၊ အျခားသူမ်ားလည္း ထုိကဲ့သုိ႔လုပ္ေဆာင္မည္ဟု ေမွ်ာ္လင့္ေၾကာင္း ၎က ထပ္ေလာင္းေျပာၾကားခဲ့သည္။

ျပင္သစ္၏အဆုိျပဳခ်က္ကုိ အျခားေသာ ဗီတုိအာဏာအသံုးျပဳခြင့္ရွိသည့္ အေမရိကန္၊ တ႐ုတ္၊ ၿဗိတိန္ႏွင့္ ႐ုရွားတုိ႔က လက္မွတ္ေရးထုိးျခင္း မရွိေသးေပ။

“အစုလုိက္အၿပံဳလုိက္ ရက္စက္ၾကမ္းၾကဳတ္မႈ လုပ္ငန္းမ်ိဳး ပါ၀င္တဲ့ အေျခအေနကုိ တားဆီးဖုိ႔ ဒါမွမဟုတ္ အဆံုးသတ္သြားဖုိ႔ ရည္ရြယ္တဲ့ အေရးယူမႈမ်ိဳးမွာ ကုလသမဂၢ လံုၿခံဳေရးေကာင္စီဟာ ဗီတုိအာဏာသံုးၿပီး တားဆီးတာမ်ိဳး မရွိသင့္ဘူးလုိ႔ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ယူဆပါတယ္” ဟု ျပင္သစ္၏ ဗီတုိကန္႔သက္ေရး အဆုိပါ မူၾကမ္းတြင္ ေရးသားေဖာ္ျပထားသည္။

“ဗီတုိအာဏာဟာ အခြင့္ထူးမဟုတ္ဘဲ ႏုိင္ငံတကာက တာ၀န္၀တၱရားလုိ႔ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ေထာက္ျပခ်င္ပါတယ္”

ဆီးရီးယားျပႆနာတြင္ လံုၿခံဳေရးေကာင္စီမွ အေရးယူရန္ ေဆာင္ရြက္မႈ ေလးႀကိမ္ကုိ ႐ုရွားႏွင့္ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံတုိ႔က ဗီတုိအာဏာသံုး၍ ပယ္ခ်ခဲ့သည္။

ကုလသမဂၢမွသံတမန္မ်ား၏ ေျပာၾကားခ်က္အရ ၿဗိတိန္မွာ ထုိအဆုိျပဳခ်က္ကို ေထာက္ခံၿပီး အေမရိကန္က အျပဳသေဘာေဆာင္သည့္ ဘက္က စဥ္းစားေနသည္ဟု သိရသည္။ ႐ုရွားႏွင့္ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံတုိ႔ကမူ ထုိအဆုိျပဳခ်က္ကို ႀကိဳက္ႏွစ္သက္ျခင္းမရွိဟု ဆုိသည္။

လူ႕အခြင့္အေရးအဖြဲ႕မ်ားက ထုိကဲ့သုိ႔ ဗီတုိအသံုးျပဳမႈကန္႔သတ္ေရးအတြက္ အခ်ိန္အေတာ္ၾကာကတည္းကပင္ ေဆာ္ၾသတုိက္တြန္းခဲ့ၾကၿပီး၊ အစုိးရမ်ား၏ ဆုိးရြားေသာ ရာဇ၀တ္မႈမ်ားကုိ ဗီတုိပါ၀ါရွိသူ ႏုိင္ငံ ၅ ခုက ကာကြယ္ေပးႏုိင္သည္ဟု ေ၀ဖန္ခဲ့ၾကသည္။

“ဗီတုိဆုိတာ မဟာမိတ္ေတြကုိ ကာကြယ္ဖုိ႔ အသံုးမျပဳသင့္ပါဘူး။ ဒါမ်ိဳးကုိ အာဆတ္အာဏာရွင္ကိစၥမွာ ျမင္ေတြ႕ေနရပါတယ္” ဟု နယူးေယာက္အေျခစုိက္ လူ႕အခြင့္အေရးေစာင့္ၾကည့္အဖြဲ႕ Human Rights Watch အဖြဲ႕မွ အႀကီးအကဲျဖစ္သူ ကန္နက္သ္ ႐ုိ႕သ္က ေျပာၾကားခဲ့သည္။

တ႐ုတ္၏ေထာက္ခံမႈျဖင့္ ဆီးရီးယားအစုိးရအား ႐ုရွားက ဗီတုိသံုး၍ ကာကြယ္မႈမ်ားအတြက္ ေ၀ဖန္မႈမ်ား ရွိသကဲ့သုိ႔ အစၥေရး၏ ပါလက္စတုိင္းမ်ားအေပၚ က်ဴးလြန္မႈမ်ားကိုလည္း အေမရိကန္ အႀကိမ္ႀကိမ္အခါခါ ဗီတုိသံုး၍ ကာကြယ္ေပးမႈမ်ားအတြက္ ေ၀ဖန္မႈမ်ားလည္း ရွိေနသည္။

Ref: reuters