ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္ လူမ်ဳိးေရး၊ ဘာသာေရး ပဋိပကၡမ်ား ျဖစ္ပြားၿပီးေနာက္ပိုင္း ႏိုင္ငံသား အခြင့္အေရး ဆံုးရံႈးေနေသာ ကမန္တိုင္းရင္းသားမ်ားက ၎တို႔၏ကံၾကမၼာကို ၂ဝ၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲက တစ္ဖန္ေျပာင္းလဲေစမည္ဟု ေမွ်ာ္လင့္ေနၾကသည္။
ေဆြဝင္း/Myanmar Now
ေပါက္ေတာ (Myanmar Now) — လြန္ခဲ့ေသာ ၂ ႏွစ္ ေအာက္တိုဘာလဆန္းတြင္ ကိုေဇာ္လင္းတစ္ေယာက္ ရခိုင္ျပည္နယ္ေတာင္ပိုင္း သူေနထိုင္ရာ ရြာငယ္ေလးျဖစ္သည့္ ေပါက္ေတာရြာအတြင္း သက္ငယ္မိုးအိမ္ေလး၏ ေနာက္ဖက္တြင္တည္ရွိေသာ ေတာင္ကုန္းေပၚသို႔ အလ်င္အျမန္တက္ေျပးခဲ့သည္။
သူတို႔မိသားစုမွာ အစၥလာမ္ဘာသာကိုးကြယ္သူမ်ားျဖစ္သည္။ သူႏွင့္ မိသားစုဝင္မ်ား ထိုေတာင္ကုန္းေပၚ အသက္လု၍ေျပးလႊားေနရျခင္းမွာ တုတ္ ဓားကိုင္စြဲထားသည္ ရခိုင္ဗုဒၶဘာသာဝင္တို႔က မြတ္စလင္အိမ္မ်ားကို ပစ္မွတ္ထား မီးရွႈိ႕တိုက္ခိုက္ေနျခင္းေၾကာင့္ျဖစ္ၿပီး၊ ေနာက္ဆံုး သူတို႔ေနထိုင္ရာရြာသို႔ ဝင္ေရာက္လာေသာေၾကာင့္ျဖစ္သည္။
ထိုသို႔ေျပးလႊားေနစဥ္တြင္ ကိုေဇာ္လင္းသည္ ရြာႏွင့္ ႏွစ္မိုင္ခန္႔ကြာေဝးေသာ ရဲစခန္းကိုဖုန္းဆက္ အကူအညီေတာင္းေသာ္လည္း ထိုရဲစခန္းရွိရဲအရာရွိက လံုျခံဳေရးဆိုင္ရာကိစၥရပ္မ်ားေၾကာင့္ မအားလပ္သျဖင့္ လာေရာက္မကူညီႏိုင္ေၾကာင္းသာေျပာဆိုၿပီး ဖုန္းခ်သြားသည္။
ေတာင္ထိပ္တြင္ သူတို႔ ပုန္းေအာင္းၿပီး အႏၱရာယ္ကိုတိမ္းေရွာင္ႏုိင္ခဲ့ေသာ္လည္း သူ႔အိမ္အပါအဝင္ ေပါက္ေတာရြာရွိ မြတ္စလင္အိမ္မ်ား ျပာအတိက်သြားသည္အထိ မီးရွိဳ႕ခံလိုက္ရသည္။ အနီးနားရွိ သျဗဳခ်ိဳင္ရြာတြင္မူ ၉၁ ႏွစ္အရြယ္ မြတ္စလင္အဖြားအိုကို တိုက္ခိုက္သူမ်ားက ဓားျဖင့္ အႀကိမ္ႀကိမ္ထိုးၿပီး ေနာက္ဆံုးတြင္ မီးပံုထဲပစ္သြင္းလိုက္ၾကသည္။
သို႔ေသာ္လည္း ထိုအျဖစ္အပ်က္မ်ားကိုအေၾကာင္းျပဳ၍ အိမ္နီးျခင္းဗုဒၶဘာသာတို႔အေပၚ မည္သည့္အာဃာတမွ မထားေၾကာင္း ကိုေဇာ္လင္းက ေျပာသည္။
“အားလံုး ခံရတာပဲေလ။ ရခိုင္ေတြလည္း ဘာသာေရးခုတုံးလုပ္တာကို ခံရတာပဲ” ဟု သူက ၂ဝ၁၃ ထိုအေရးအခင္းအၿပီး ျပန္ေဆာက္ထားသည့္ သူ႔အိမ္၏ဝါးၾကမ္းျပင္တြင္ ထိုင္လ်က္ ေျပာဆိုသည္။
ကိုေဇာ္လင္းတို႔ မိသားစုမွာ ဗုဒၶဘာသာရခိုင္မ်ားႏွင့္ ပဋိပကၡစတင္ျဖစ္ခဲ့ေသာ ဘဂၤါလီ ေခၚ ရိုဟင္ဂ်ာမြတ္စလင္တို႔ႏွင့္ ဘာသာေရးတူညီသည္ကလြဲ၍ ကြဲျပားသည့္အေျခအေနမ်ားရွိသည့္ ကမန္မြတ္စလင္မ်ားျဖစ္သည္။ သူတို႔သည္ ဗုဒၶဘာသာအမ်ားစု ေနထိုင္သည့္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ တရားဝင္အသိအမွတ္ျပဳထားေသာ တိုင္းရင္းသားလူမ်ဳိးစုမ်ားတြင္ပါဝင္သည္။
လြန္ခဲ့ေသာ ေျခာက္ရာစုႏွစ္ေက်ာ္က ကမန္တိုင္းရင္းသားတို႔သည္ အစၥလာမ္ဘာသာသို႔ေျပာင္းလဲ ကိုးကြယ္ခဲ့ၾကေသာ္လည္း ရခိုင္တို႔၏ လူမွႈေရးထံုးတမ္း အစဥ္အလာမ်ားကို ဆက္လက္ က်င့္သံုးေနၾကသည္။ ၎တို႔အမ်ားစုမွာ ျပည္နယ္တြင္း ကမ္းရိုးတမ္းၿမဳိ႕မ်ားျဖစ္ေသာ သံတြဲ၊ ေက်ာက္ျဖဴ၊ စစ္ေတြ၊ ရမ္းျဗဲတို႔တြင္ ေနထိုင္ၾကသည္။
၂ဝ၁၂ ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္ ဘာသာေရးလူမ်ဳိးေရးအေျခခံေသာ ပဋိပကၡမ်ားျဖစ္ၿပီးေနာက္ပိုင္း အစၥလာမ္ဘာသာကိုးကြယ္မွႈကိုအေၾကာင္းခံ၍ အာဏာပိုင္တို႔၏ ခြဲျခားဆက္ဆံမွႈမ်ားကို ခံေနရၿပီး ၎တို႔၏ ႏိုင္ငံသားအခြင့္အေရးမ်ားပါ ခ်ဳိးေဖာက္ခံေနရသည္။
ကမန္တိုင္းရင္းသားေခါင္းေဆာင္တို႔က ၎တို႔ႏွင့္ ဘာသာတူသည့္ ရခိုင္ျပည္နယ္ရွိ ဘဂၤါလီ ေခၚ ရိုဟင္ဂ်ာတို႔ႏွင့္ မဟာမိတ္ျပဳမည့္အစား သူတို႔သည္ ရိုဟင္ဂ်ာမဟုတ္ေၾကာင္း ကြဲျပား ထင္ရွားေအာင္ ႀကိဳးစားေနၾကသည္။ ၂ဝ၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲသည္ ၎တို႔၏ ကံၾကမၼာကို အေကာင္းဘက္သို႔ ျပန္လည္ေရာက္ရွိေစမည္ဟု ေမွ်ာ္လင့္ေနၾကသည္။
လူဦးေရတစ္သန္းေက်ာ္ရွိသည့္ ဘဂၤါလီရိုဟင္ဂ်ာတို႔မွာ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ ပါဝင္မဲထည့္ခြင့္ မရၾကေသာ္လည္း ကမန္တိုင္းရင္းသားတို႔မွာ မဲထည့္ခြင့္ေတာ့ရၾကေသးသည္။
အာဏာရျပည္ေထာင္စုႀကံ့ခိုင္ေရးႏွင့္ ဖံြ႔ၿဖိဳးေရးပါတီလႊမ္းမိုးထားသည့္ လႊတ္ေတာ္ႏွင့္ အစိုးရ အုပ္ခ်ဳပ္သည့္ လြန္ခဲ့သည့္ႏွစ္မ်ားတြင္ ျပည္သူတို႔က ကေသာင္းကနင္း ျဖစ္ရပ္မ်ားႏွင့္ ရင္ဆိုင္ေနရၿပီး အတိုက္အခံ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ (NLD) ကိုသာ မဲထည့္ရန္ အမ်ားအျပားက အားသန္ေနသကဲ့သို႔ ကမန္တိုင္းရင္းသားတို႔မွာလည္း ထိုပါတီကိုသာ မဲထည့္ၿပီး အေျပာင္းအလဲျဖစ္ရန္ ေမွ်ာ္လင့္ေနသည္။
“ၾကံ႕ခိုင္ေရး (ပါတီ) ဘယ္လိုဆိုးဆိုးဝါးအုပ္ခ်ဳပ္သြားတာ က်ဳပ္တို႔အားလံုးသိတာပဲ” ဟု သံတြဲၿမဳိ႕ရွိ ကမန္တိုင္းရင္းသားတစ္ဦးျဖစ္သူ က်ဳရွင္ဆရာ ကိုတင္ေမာင္ထြန္းကဆိုသည္။
“ဥပေဒစိုးမိုးေရးကို ရခ်င္လုိ႔ ကမန္တိုင္းရင္းသား ရပ္မိရပ္ဖေတြကလည္း NLD ကိုပဲ မဲေပးဖို႔ ဆံုးျဖတ္ၿပီးၾကၿပီ” ဟု သူက ဆက္၍ ဆိုသည္။
ခြဲျခားဆက္ဆံခံရမွႈမ်ား
ခန္႔မွန္းေျခစာရင္းမ်ားအရ ကမန္တိုင္းရင္းသားတို႔သည္ ျမန္မာတစ္ႏိုင္ငံလံုးတြင္ ငါးေသာင္းခန္႔ရွိၿပီး ႏွစ္ေသာင္းခန္႔မွာ ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္ေနထိုင္ၾကရာ ၂ဝ၁၂ အေရးအခင္းမ်ားေနာက္ပိုင္း ၎တုိ႔ ခြဲျခားဆက္ဆံမခံေနရေၾကာင္း ရခိုင္ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္အတြက္ ေရြးေကာက္ပဲြဝင္သည့္ သံတြဲရွိ ကမန္အမ်ဳိးသားတိုးတက္ေရးပါတီမွ ဦးသန္းဝင္းက ဆိုသည္။
အေရးအခင္းမ်ားျဖစ္ၿပီးေနာက္ပိုင္း အသက္ ၁၈ ႏွစ္ျပည့္လာေသာ ကမန္တို႔မွာ ႏိုင္ငံသားစိစစ္ေရးကတ္ မရရွိေတာ့ျခင္းေၾကာင့္ ၎တို႔ေနထိုင္ရာ ၿမဳိ႕မ်ားမွ ထြက္ခြာခြင့္မရျခင္း အပါအဝင္ ပညာေရး၊ လူမွႈေရး အခြင့္အေရးမ်ား ဆံုးရွဳံးေနေၾကာင္း သူက ဆိုသည္။
“အေရးအခင္းမတိုင္မီကေတာ့ ႏိုင္ငံသားအခြင့္အေရးအားလံုး တန္းတူရတယ္။ ဒီေနာက္ပိုင္းက်ေတာ့ အဲလိုမဟုတ္ေတာ့ဘူး။ ယခင္ကတည္းက မွတ္ပံုတင္ရထားသူေတြကေတာ့ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ သြားလာလို႔ရပါတယ္” ဟု သူက ဆိုသည္။
“ခြဲျခားခံရတာအဓိကအေၾကာင္းကေတာ့ဗ်ာ မြတ္စလင္မို႔လို႔ပဲ။ ကြ်န္ေတာ္သာ ႏိုင္ငံသား မွတ္ပံုတင္ကိုင္ေဆာင္ထားေပမယ့္၊ ႏိုင္ငံသားျဖစ္ေပမယ့္ ကြ်န္ေတာ့္သားက်ေတာ့ မွတ္ပံုတင္မရဘူး။ သူတကၠသိုလ္သြားတက္ဖို႔ဟာ အခက္ၾကံဳေနရတယ္” ဟု သူက ရွင္းျပသည္။
အေရးအခင္းေနာက္ပိုင္း ေမြးဖြားလာေသာ ကမန္တိုင္းရင္းသားကေလးငယ္မ်ားအတြက္ ဖြားစာရင္း မရျခင္း၊ မွတ္ပံုတင္မရွိေသာ ကမန္လယ္သမားမ်ား ေျမယာပိုင္ဆိုင္ခြင့္ ေလွ်ာက္ထားမႈ အခက္အခဲျဖစ္ျခင္းတုိ႔ႏွင့္ ႀကဳံေနရေၾကာင္းလည္း သူက ေျပာျပသည္။
သူ၏ အိမ္နီးျခင္းျဖစ္သူူ ကမန္အမ်ဳိးသမီးငယ္သံုးဦး လြန္ခဲ့ေသာလအနည္းငယ္က မွတ္ပံုတင္ မရွိဘဲ ရန္ကုန္သို႔ သြားေရာက္ခဲ့ၿပီး၊ မွတ္ပံုတင္အတု ကိုင္ေဆာင္ၿပီး သံတြဲသို႔ ျပန္လာသည္ကုိ ရဲမ်ားက စစ္ေဆး ေတြ႔ရွိၿပီးေနာက္ အဖမ္းခံရကာ ေထာင္ေျခာက္လစီ က်သြားၾကသည္။
ကမန္အမ်ဳိးသားတိုးတက္ေရးပါတီဥကၠ႒ ဦးလွတိုးက ရခုိင္ျပည္နယ္ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္အျဖစ္ မၾကာေသးမီလအနည္းငယ္အခ်ိန္ထိ လုပ္ကိုင္ခဲ့သူ ဦးေမာင္ေမာင္အုန္းႏွင့္ ကမန္တိုင္းရင္းသားမ်ား ႏိုင္ငံသားအခြင့္အေရးရရွိေရးအတြက္ ၂ဝ၁၄၊၂ဝ၁၅ တို႔တြင္ သံုးႀကိမ္ ေဆြးေႏြးညွိႏွႈိင္းခဲ့ေသာ္လည္း မည့္သည့္ရလဒ္မွ မရရွိခဲ့ေၾကာင္း ဆိုသည္။
(သူ၏ ကမန္အမ်ဳိးသားတိုးတက္ေရးပါတီသည္ ရခိုင္ျပည္နယ္၊ ရန္ကုန္တုိင္းေဒသႀကီးတို႔ရိွ မဲဆႏၵနယ္ ၄ ခုတြင္ ဝင္ေရာက္ယွဥ္ျပိဳင္သည္။)
“ဦးေမာင္ေမာင္အုန္းကေတာ့ သူ ရခိုင္ရပ္မိရပ္ဖေတြနဲ႔ တုိင္ပင္ၿပီး ညွိႏွႈိင္းေပးပါ့မယ္ တဲ့။ ဒါကိုကလည္း သိပ္ေတာ့ သဘာဝမက်ဘူး။ သူ႔ကို အခ်ိန္ေပးပါ တဲ့၊ သူသာ ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ရာထူးကသာ ထြက္သြားတာ ဘာမွျဖစ္မလာခဲ့ဘူး” ဟု ဦးလွတိုးက ဆိုသည္။
သို႔ေသာ္ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္မူ အသက္ ၁၈ ႏွစ္ျပည့္ၿပီး မွတ္ပံုတင္ မရွိေသာ ကမန္တိုင္းရင္းသားမ်ားမွာ ရပ္ကြက္ေက်းရြာအုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွႈးတို႔၏ ေထာက္ခံခ်က္ျဖင့္ မဲထည့္ခြင့္ ရမည္ျဖစ္ေၾကာင္း သံတြဲရွိ ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္တာဝန္ရွိသူမ်ားက ဆိုသည္။
ေရြးေကာက္ပြဲ ဒြိဟမ်ား
ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္ ျပည္ခိုင္ၿဖိဳး၊ NLD တို႔ ၿပီးလွ်င္ ရခိုင္လူမ်ဳိးတို႔ ဦးေဆာင္သည့္ ရခိုင္အမ်ဳိးသားပါတီ (ANP) မွာ အားအေကာင္းဆံုးပါတီျဖစ္သည္။
ကမန္လႊတ္ေတာ္အမတ္ေလာင္း ဦးသန္းဝင္းက ANP ပါတီမွာ ရခုိင္အမ်ိဳးသားအေရးကို ေရွ႕တန္း အလြန္အက်ဳးတင္ေနသျဖင့္ ကမန္တို႔မွာ NLD ကိုသာ မဲပံုေပးၾကလိမ့္မည္ဟု ခန္႔မွန္းသည္။
“ျဖစ္ႏိုင္ရင္ ANP ကိုပဲ မဲထည့္ခ်င္တယ္။ တကယ္ေတာ့ ရခိုင္ဆိုတာ ကိုယ့္အစ္ကိုႀကီးလိုပဲ။ ဒါေပမယ့္ ခက္တာက ကြ်န္ေတာ္တို႔ကို ဘဂၤါလီနဲ႔ ကမန္ အတူတူပဲ၊ မြတ္စလင္ပဲ ဘာညာ ဆိုေတာ့ ကြ်န္ေတာ္တို႔လည္း NLD ကိုပဲ မဲထည့္ရမွာေပါ့” ဟု သူက ရွင္းျပသည္။
သူဝင္ၿပိဳင္ေနသည့္ ရခိုင္ျပည္နယ္ လႊတ္ေတာ္ တစ္ေနရာအတြက္ သူ႔ကိုယ္သူ မဲေပးမည္ ျဖစ္ေသာ္လည္း ျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္ေနရာမ်ားအတြက္မူ NLD ကိုသာ မဲထည့္မည္ျဖစ္ေၾကာင္း၊ NLD ဦးေဆာင္ေသာ အစိုးရသည္ ကမန္တိုင္းရင္းသားတို႔၏ ႏိုင္ငံသားျဖစ္ခြင့္ အေျခအေနမ်ားကို လ်င္ျမန္စြာ ေျဖရွင္းေပးသြားမည္ဟု ေမွ်ာ္လင့္ေၾကာင္း ဦးသန္းဝင္းက ေျပာသည္။
NLD ေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္မွာ ျမန္မာႏိုင္ငံရွိ မြတ္စလင္မ်ား ဖိႏွိပ္ခံေနရျခင္းအေပၚ အေရးတယူ ေျပာဆိုျခင္း မရွိေသာေၾကာင့္ ႏိုင္ငံတကာတြင္ ေဝဖန္ခံေနရသည္။
အမ်ဳိးသားေရးဝါဒီ သံဃာေတာ္အခ်ဳိ႕ကလည္း မြတ္စလင္ဆန္႔က်င္ေရးလွႈံ႔ေဆာ္မွႈမ်ား ေရြးေကာက္ပြဲ မတိုင္မီ ေျပာဆိုခဲ့ၿပီးေနာက္တြင္ NLD ပါတီက မည္သည့္ မြတ္စလင္ တစ္ဦးတစ္ေယာက္ကိုမွ် ၎၏ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းအျဖစ္ ထည့္သြင္းျခင္း မရွိခဲ့ေပ။
သို႔ရာတြင္ ေပါက္ေတာ ေက်းရြာမွ ကိုေဇာ္လင္းကမူ NLD ပါတီကိုသာမဲထည့္မည္ဟု ဆိုသည္။
“တိုင္းရင္းသားေတြအားလံုး မွ်မွ်တတ ဆက္ဆံခံရမယ့္ ႏိုင္ငံေရးစနစ္မ်ဳိး NLD က လုပ္ႏိုင္မယ္လို႔ ထင္တာပဲ” ဟု သူက ဆိုသည္။ ျပည္နယ္ေတာင္ပိုင္းရွိ ကမန္တို႔မွာ NLD ကို မဲထည့္မည့္ အေျခအေန ရွိေသာ္လည္း NLD အားမေကာင္းေသာ၊ အမ်ဳိးသားေရးစိတ္ဓာတ္မ်ား၊ လူမ်ဳိးေရး စိတ္ဓာတ္မ်ားျမင့္မားေနေသာ ျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္းတြင္မူ ANP သို႔မဟုတ္ ျပည္ခိုင္ၿဖိဳးပါတီ တို႔ကိုသာ မဲထည့္ၾကမည္ဟု ေမွ်ာ္လင့္ရသည္။
“NLD က ဒီေျမာက္ပိုင္းမွာေတာ့ စည္းရံုးေရးလည္း သိပ္မရိွဘူး၊ အားမေကာင္းဘူးဗ်။ ကြ်န္ေတာ္ကေတာ့ ANP ပါတီကို ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ေနရာေတြ အတြက္ မဲထည့္သြားမယ္” ဟု ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္ေနရာအတြက္ ကမန္တိုင္းရင္းသားတိုးတက္ေရးပါတီကိုယ္စားျပဳ၍ စစ္ေတြၿမိဳ႕နယ္တြင္ ဝင္ေရာက္ယွဥ္ျပိဳင္ေသာ ကိုေက်ာ္ၿငိမ္းက ဆိုသည္။
ကိုေက်ာ္ၿငိမ္း၏ မဲဆြယ္ပြဲမ်ားတြင္ ကမန္တို႔သည္ မြတ္စလင္ျဖစ္ေသာ္လည္း ဘဂၤါလီတို႔ကဲ့သို႔ မဟုတ္ဘဲ တရားဝင္အသိအမွတ္ျပဳ ရခိုင္မ်ဳိးႏြယ္တိုင္းရင္းသားတစ္စုျဖစ္ေၾကာင္း ရခိုင္လူမ်ဳိးတို႔ကို ရွင္းျပခဲ့သည္ဟု သူက ဆိုသည္။
“ဒီအခ်က္ကိုပဲ ထပ္ခါထပ္ေျပာခဲ့တယ္။ ဘာျဖစ္လို႔လဲ ဆိုေတာ့ ကမန္တိုင္းရင္းသားေတြရဲ႕အဓိက ျပႆနာက ဘဂၤါလီေတြနဲ႔ အတူတူလို႔ အသတ္မွတ္ခံရလို႔ပဲ” ဟု သူက ေျပာသည္။
၂ဝ၁၄ သန္းေခါင္စာရင္းေကာက္ယူခ်ိန္တြင္ ဘဂၤါလီတို႔ကို ရိုဟင္ဂ်ာလူမ်ဳိးမ်ားဟု ထည့္သြင္း ေကာက္ယူျခင္းမျပဳရန္ ကမန္တိုင္းရင္းသားတိုးတက္ေရးပါတီက ေၾကညာခ်က္ ထုတ္သည့္ နည္းျဖင့္ ရိုဟင္ဂ်ာဆိုေသာ အသံုးအႏွဳန္းကို မႏွစ္ၿမိဳ႕ေသာ ရခိုင္တိုင္းရင္းသားမ်ားႏွင့္ တစ္သားတည္းရွိေၾကာင္း ျပသခဲ့သည္။
“ဒီေရြးေကာက္ပြဲမွာ ကြ်န္ေတာ္တို႔ မဲရတယ္ မရတယ္ ဆိုတာထက္၊ ေရြးေကာက္ပြဲအၿပီး ကမန္တိုင္းရင္းသားေတြရဲ႕အေျခအေန ဘယ္လိုျဖစ္မလဲဆိုတာ ပိုအေရးႀကီးတယ္” ဟု ကိုေက်ာ္ၿငိမ္းက ဆိုသည္။ ။
Comments